Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Pokaż caÅy numer - FPN - Farmaceutyczny PrzeglÄ d Naukowy
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Farm Przegl Nauk, 2010, 12<br />
Poprzez wpływ na<br />
układy biologiczne<br />
• zmniejszenie ekspresji niektórych<br />
receptorów<br />
• działanie agonistyczne na<br />
receptory nikotynowe<br />
• zwiększenie ilości receptorów<br />
dopaminergicznych u<br />
pacjentów leczonych lekami<br />
antypsychotycznymi<br />
• interakcje z hormonalnymi<br />
środkami antykoncepcyjnymi<br />
• wpływ nikotyny na obniżenie<br />
wrażliwości tkanek na insulinę<br />
• zwężenie naczyń krwionośnych<br />
skóry przez nikotynę (poprzez<br />
receptor noradrenergiczny)<br />
• działanie stymulujące nikotyny<br />
na układ sercowo-naczyniowy<br />
• prozakrzepowe właściwości<br />
nikotyny<br />
• działanie stymulujące nikotyny na<br />
OUN<br />
• zwiększenie wytwarzania niektórych mediatorów,<br />
np. mediatorów reakcji zapalnej<br />
• zmniejszenie objawów niepożądanych<br />
cholinolitycznych powodowanych przez leki<br />
przeciwdepresyjne<br />
• zwiększenie ryzyka pojawienia się późnych<br />
dyskinez<br />
• zwiększenie ryzyka działań niepożądanych ze<br />
strony układu krążenia (wzrasta z wiekiem):<br />
zakrzepica żylna, zator płucny, udar, zawał<br />
mięśnia sercowego.<br />
Uwaga: Stosowanie doustnych środków<br />
antykoncepcyjnych jest przeciwwskazane u kobiet<br />
powyżej 35 r.ż., które wypalają więcej niż 15<br />
papierosów dziennie.<br />
• zmniejszenie działania insuliny<br />
• zmniejszenie poziomu absorpcji leków<br />
podawanych podskórnie, np. insuliny<br />
• zmniejszenie skuteczności leków obniżających<br />
ciśnienie tętnicze krwi<br />
• zmniejszenie skuteczności działanie leków<br />
przeciwzakrzepowych<br />
• zmniejszenie senności powodowanej przez leki<br />
neuroleptyczne (częste palenie papierosów przez<br />
osoby chore na schizofrenię)<br />
w przypadku leków, które powodują wzrost poziomu jednego<br />
z wymienionych neuroprzekaźników. Następuje wówczas<br />
wzmocnienie efektu wzrostu ich poziomu po zapaleniu<br />
papierosa. Do takiej sytuacji może dojść w przypadku takich<br />
leków jak: noradrenalina, pseudoefedryna, dopomina,<br />
lewodopa, oraz selegilina (Tabela II). Natomiast w przypadku<br />
leków, które powodują obniżenie stężenia noradrenaliny<br />
lub dopaminy, dochodzi do antagonizmu z nikotyną. Efektem<br />
tego rodzaju interakcji jest zniwelowanie działania leków<br />
przeciwpsychotycznych polegającego na zmniejszaniu<br />
poziomu dopaminy. Osoby leczone tymi lekami palą więc<br />
większą ilość papierosów, aby utrzymać wysoki poziom dopaminy<br />
w mózgu [2]. Zestawienie potencjalnych interakcji<br />
addytywnych i antagonistycznych w fazie farmakodynamicznej<br />
przedstawiono w Tabeli II.<br />
Ze względu na rozpowszechnienie nałogu palenia papierosów<br />
wśród klientów aptek ogólnodostępnych oraz<br />
możliwości wystąpienia opisanych powyżej interakcji<br />
leków, istnieje potrzeba monitorowania dawkowania<br />
określonych preparatów farmaceutycznych w grupie<br />
palących pacjentów. Celem pracy było opracowanie<br />
zestawienia interakcji leków z dymem papierosowym<br />
w formie przystępnej dla praktykującego farmaceuty.<br />
Zestawienie takie powinno ułatwić farmaceucie szybkie<br />
określenie rodzaju interakcji oraz wskazać możliwe<br />
postępowanie w celu ograniczenia możliwych skutków<br />
interakcji dla pacjenta.<br />
Materiał i metody<br />
W celu opracowania zestawienia interakcji leków z dymem<br />
tytoniowym dokonano systematycznego przeglądu aktualnych<br />
publikacji naukowych z tego zakresu tematycznego.<br />
W tym celu wykorzystano bazy medyczne Medline<br />
i Embase. Jako hasła kluczowe do wyszukiwania publikacji<br />
wykorzystano kombinacje słów drug, interaction, tobacco,<br />
smoke, smoking oraz cigarette. Dokonując przeglądu literatury<br />
ograniczono się do publikacji wydanych po 1975<br />
roku. Łącznie zidentyfikowano 30 artykułów poglądowych<br />
oraz 23 artykuły oryginalne dotyczące konkretnych leków.<br />
Ponadto zidentyfikowano 1 publikację monograficzną dotyczącą<br />
interakcji leków w dymem papierosowym. Wykorzystano<br />
także (za zgodą autorów) materiały szkoleniowe<br />
dla farmaceutów udostępnione online przez Uniwersytet<br />
Kalifornijski w San Francisco (www.rxforchange.ucsf.<br />
edu).<br />
Opracowując klasyfikację interakcji leków z dymem papierosowym<br />
pogrupowano leki według ich terapeutycznego<br />
zastosowania na podstawie międzynarodowej klasyfikacji<br />
anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej ATC [13]. W naszej<br />
opinii takie zestawienie umożliwia szybką lokalizację<br />
wybranego leku w wykazie lub bazie danych oraz wskazuje<br />
na podobieństwa interakcji leków o podobnym działaniu<br />
z dymem papierosowym.<br />
46
Change language