Mars 2012 - Gazeta "KorÃ§a"

More documents

Recommendations

Info

8 -K o r ç a- mars 2012 “GRINATA”, - vëllim me tregime nga Istref HAXHILLARI, në një promovim interesant në Pogradec (Shënime nga aktiviteti) Fakti, që në këto ditë dimri të acarta, nuk parakupton, që edhe veprimtaritë letrare midis miqsh krijues të jenë të tilla. Përkundrazi, këto duhet të jenë më të shpeshta, për t’a zbutur paksa zemërimin e këtij dimri të ashpër... Këtë radhë ishte një ftesë zemre e shkrimtarit Istref HAXHILLARI, i cili thirri poetë, shkrimtarë dhe artistë nga Pogradeci, Korça, Tirana, Elbasani, etj., në një festë promovuese për librin e ri me tregime “Grinata”. Aktiviteti u zhvillua në lokalin e këndshëm “Era” pranë liqenit, i cili sjell përmes valëve mërmërimtazi vargje lazgushiane dhe prozë të ëmbël kuteliane... -Miqtë u pritën nën tingujt e këngëve të grupit “Nostalgjia” dhe të zërit të ëmbël të këngëtares veterane Roza Dhami dhe fisarmonistit të talentuar Xhuvi, si dhe të këngëtarëve të talentuar të grupit, që i dhanë bukuri, ritëm dhe ngjyrim emocional gjithë aktivitetit. Prania e Kryetarit të Bashkisë Artan Shkëmbi,i cili e përshëndeti ngrohtësisht autorin, jo vetëm që ia rriti vlerat këtij aktiviteti, por njëkohësisht rriti edhe respektin e konsideratën e krijuesve për personin e tij... Nën drejtimin plot elegancë, respekt, finesë dhe zgjuarsi të poetit Dhimitër Pojanaku, promovimi nisi me fjalën hyrëse të botuesit të “Uegen” Xhevair Lleshi, i cili foli për vlerat e librit, për përshtypjet e tij të para rreth materialit letrar të paraqitur dhe për autorin, për respektin që duhet të ketë shkrimtari për krijimtarinë e vet dhe lexuesin, etj. Pastaj poetja Mimoza Erebara, redaktore e librit dha mendimin e saj dhe vlerësoi, se tregimet më të mira të këtij libri do të mbeten në letërsinë shqipe. Ajo vërejti faktin e një komunikomi të mirë letrar mes krijuesve në Pogradec, një premisë kjo për suksese të mëtejshme të tyre. Bujar Balliu, studiues, korrektor i librit dhe mik i autorit, me fjalë të kursyera, por domethënëse shprehu konsidaratat për shkrimtarin dhe veprën e tij. Poeti dhe gazetari nga Elbasani Fatmir Musai bëri një analizë profesionale të librit, duke ia numëruar autorit të mirat e dobësitë e prozës së tij, duke e ndihmuar kësisoj shkrimtarin për krijimtarinë e së ardhmes, me dashamirësi dhe respekt. Ai nënvizoi dobinë dhe rëndësinë e mbështetjes së shkrimtarëve dhe artistëve nga njerëz të veshur me pushtet, duke sjellë edhe shembuj konkretë. Poeti Vladimir Toroveci përshëndeti në emër të krijuesve korçarë, duke theksuar se, vepra të tilla serioze, frut i talentit, punës dhe pasionit të krijuesve të vërtetë duhet të jenë më të shpeshta në të ardhmen;ai i uroj vazhdimësi të suksesshme Istref Haxhillarit në punën e vështirë të shkrimtarisë. Befasi për të gjithë ishte fjala e piktorit të njohur Taso (Anastas Kostandini) plot pasion dhe dashuri për librin dhe shkrimtarët. Letërsia, fjala, mua më duken “të frikshme”, tha ai. Arti i fjalës më befason. Më frymëzon vërtet entusiazmi gërmues i shkrimtarëve të vërtetë, sidomos kur shkruajnë për të vërtetën dhe për atë që iu dhemb atyre në shpirt. Shkrimtarët na zbulojnë atë që ne të tjerët nuk e shohim në jetën e përditshme, monotone që bëjmë... Folën pastaj Shpresa, gruaja e Istrefit, e cila falenderoi të pranishmit përzemërsisht, pastaj poetja Luiza Lazaj nga Elbasani, shkrimtari dhe gazetari Vehbi Furxhi, i cili zbuloi një dimension tjetër të Istref Haxhillarit, atë të gazetarit, duke qënë pjesë aktive e redaksisë së gazetës së pavarur rajonale “Korça”.Në promovim u recituan pjesë nga libri “Grinata” prej poetes Mariana Shkurti, po folën gjithashtu dhe përshëndetën poetja Liri Seitllari, si dhe Xhevair Shtufa, Andon Çobani, Andi Kosta e Mimoza Shuli.-Shkrimtari Istref Haxhillari, mes emocionesh të natyrshme, pasi falenderoi miqtë dhe dashamirësit e pranishëm, tha se nuk kam ç’t’iu them më tepër se sa e kam thënë në libër. Për një kohë të gjatë kam punuar 5-6 orë në ditë. Çdo tregim e kam përpunuar nga 10 herë, më kanë ndihmuar me dhjetra miq lexues, të njohur e të panjohur. Grinata është një copëz kohe kur njeriu i kushtohet vetevetes. Është si një lloj Midis-i. Lënda është marrë nga jeta e njerëzve, të gjallë, e të vdekur. Aty secili mund të gjejë vetveten. Mua më gjeni kudo në libër. Ju falenderoj nga thellësia e zemrës. Duhet shënuar se, shkrimtari Istref Haxhillari hyri vonë në rrugën e vështirë të letërsisë, por me punë e këmbëngulje shembullore, falë talentit që mbartte në vetvete, po arrin rezultate të lakmueshme për cilindo. Përgjithësisht është vështirë të sjellësh diçka të re, vetjake e cilësore sot në botën e madhe të letrave, pa përvojën e madhe, pa kulturën e duhur, pa një punë të jashtzakonshme, të cilat nuk i mungojnë Istrefit. Aktiviteti promovues ishte një shembull shumë kuptimplotë në të gjitha aspektet në të gjtha aspektet, i cili duhet marrë si shembull. Hysen Kobellari TI E DI Asnjë njeri nuk kam dëshpëruar, ti e di, Asnjë flutur. Asnjë shpend. Asnjë krijesë! I kam bërë të heshtin dhe armiqtë e mi, (Veç në ëndrrat e tua unë marr pjesë!) Asnjë njeriu, ti e di, s’i kam bërë keq, Gjithnjë kam qenë Kundër Çdo lufte! Me dashuri e godas botën që ta ndreq, Kur s’më bindet e godas me puthje! Asnjë njeri nuk kam tradhëtuar, ti e di, Asnjë shok, Asnjë mik, Asnjë grua! Edhe i vdekur unë do të jem dashuri, Paçka se bota nuk ka qenë e tillë për mua! Bashkia Korçë, Bibloteka “Thimi Mitko” Me rastin e Ditës së “Shën Valentinit” EDHE QIEJTË MËKATOJNË Spektakël me krijimtarinë e poetit Skënder RUSI 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 12345678901234567890123456789012123456789012345678 Në teatrin A.Z.Çajupi, Korçë, më 14 shkurt 2012, Bashkia Korçë në bashkëpunim me Biblotekën “Thimi Mitko” organizoi spektaklin lirik me krijimtarinë e poetit Skënder RUSI, me rrastin e “Shën Valentinit”, Ditës së dashuruarve , me poezi nga libri i fundit i Rusit me të njëjtin titull. Formulimi muzikor Grigor Çani, interpretuar bukur, plot ndjenjë dhe impresionues nga autorët e mirënjohur e të talentuar: Zamira Kita, Dhimitraq Orgocka, Ligoraq Riza dhe Shkëlqim Jakupi. Në sallën e mbushur plot me spektatorë, nga të cilët ishin poetë, shkrimtarë, dashamirës të poezisë, intelektualë të fushave të ndryshme, e të tjerë. Asistonte gjithashtu në teatër Kryetari i Bashkisë Z. Niko Peleshi dhe Zv.Kryetari i kësaj bashkie Sotiraq Filo. Është e treta herë rradhazi që Bashkia e Korçës dhe Bibloteka “Thimi Mitko” organizojnë spektakël me rastin e “Shën Valentinit” me vargje poetike lirike. Nëpërmjet videoprojektorit të pranishmit u njohën me jetën dhe krijimtarinë poetike të poetit të mirënjohur lirik Skënder Rusi. Poezitë e bukura lirike, interpretimi dinjitoz e plot ndjenjë, muzika e zgjedhur bukur, krijuan në spektakël një ndërthurrje osmotike, natyrale, impresionuese, duke përcjellë fuqishëm mesazhin e dashurisë, si gjënë më hyjnore njerëzore në jetë, nektarin e saj, pa të cilin jeta nuk do të kishte kuptim, pavarësisht nga peripecië dhe trishtimi që sjell koha, por që nuk i zverdh kujtimet… Për këto risi të bukura, spektatori nuk i kursen duartrokitjet. Koresp. “Korça”
9 -K o r ç a- mars 2012 Me pushkë e penë për MËMËDHENË Ata Korçës lavdi i dhanë Gazeta e Pavarur Rajonale “Korça” – me rastin e 100-vjetorit të shpalljes të pavarësisë vazhdon këtë RUBRIKË: - Firmëtarët korçarë të Aktit të Pavarsisë, Vlorë 28 nëntor 1912 -Patriot, kompozitor, këngëtar, poet e grafist i shquar i Rilindjes tonë Kombëtare. Bir i denjë i Korçës plakë, Spiridhoni lindi në një familje korçare me tradita të lashta patriotike. Është e mjaftueshme të përmendim se ai kish lidhje me të madhin Themistokli Gërmenji, si dhe me patrioten e njohur Marigo Pozio (Poçi). Nga gjiri i kësaj familjeje kanë dalë shumë veprimtarë të lëvizjes kombëtare për çlirim. -Para se të flasim gjerësisht mbi jetën, të dhënat biografike të tij, mendoj të parashtroj disa të dhëna me rëndësi historike, për të pasur më të qartë brumosjen dhe kalitjen e tij me frymën dhe idealet patriotike. -Korça, vendlindja e tij u pushtua në vitet ’80 të shek. XIV. Pushtimi i huaj asnjëherë dhe për asnjë çast nuk e mposhti karakterin çlirimtar të korçarit. Për lëvizjet çlirimtare të popullit të Korçës burimet historike janë të varfëra dhe shpesh mungojnë fare. Gojëdhënat thonë se populli i trevës të Korçës ka ndihmuar luftën e Skënderbeut. -Konsulli i Francës në Janinë pranë oborrit të Ali Pashë Tepelenës, Fransua Pekelivi në veprën e vet “Udhëtime në Greqi” shkruan: “Kur rashë në bisedë intime me murgjit e Manastirit, ku kisha bujtur për mendimin tim, do të jetë Manastiri i Hoçishtit ose Bradvicës, se tjetër Manastir në zonën e Korçës nuk ka pasur në shek. e XIX, më treguan një bust të cilin e ruanin me shumë kujdes, të cilin më thanë se u’a kishte dhuruar Gjergj Kastriot Skënderbeu.-Në vitin 1702 tërë zona e Korçës është hedhur në kryengritje. Atë e udhëhiqte Sheh Qorr Belaja (epitet i vënë prej turqve të cilëve u shkaktoi shumë bela). Ai ishte nga fshati Dushar i Oparit. Kjo kryengritje u shtyp me shumë vështirësi prej Hydaverdi Pashës, i dërguar i veçantë i Sulltanit. Kryengritja vazhdoi deri në 1714. Emri i vërtetë i Shën Qorr Belasë ishte Ibrahim Burri. -Lëvizja kulturore e Voskopojës ndikoi ndjeshëm edhe mbi zhvillimin kulturor, arsimor e politik të zonës së Korçës. Në “Akademinë e re” të këtij qyteti kanë përfunduar studimet shumë korçarë, midis tyre, poeti Dhimitër Mano, nxënës i Kavaljotit. Në rrethet e Akademisë u lëvrua edhe gjuha shqipe. Librat e botuar në shtypshkronjën e Voskopojës qarkullonin anë e kënd Korçës në shek. XVII-XIX.-Në vitin 1844 në Korçë përhapet me shpejtësi Abetarja e par shqipe e hartuar nga Vithkuqari Naum Bredhi-Veqilharxhi. Po kështu u prit shumë mirë aty abetarja e tij e dytë si dhe nciklika e lëshuar prej tij prej kuesori “pararenditësi” të Rilindjes sonë kombëtare. Me interes është letra që korçarët i dërgojnë Veqilharxhit në Bukuresht në të cilën e nxisin të punojë edhe më tej lëvrimin e përparimin e gjuhës shqipe dhe i kërkojnë të dërgojë abetare të tjera. -Në vitin 1850 në Korçë shpërthyen një lëvizje të përgjithshme kundër sundimit osman, të cilin e udhëheqin dy korçarë Thanas Marko Gjata dhe Peti Mitko, ungji i rilindasit dhe folkloristit tonë të madh Thimi Mitko. Në SPIRIDHON TASI ILO -Nga studiuesi NEDAI THËLLIMI këtë lëvizje kanë marrë pjesë aktive edhe të afërmit Espiridhon Ilios. Korçarët në mërgim dhanë një ndihmesë me shumë rëndësi për Rilindjen kombëtare shqiptare. Kështu Vasil Ruso korçari boton në Rumani abetaren e tij në gjuhën shqipe (1877). Në vitin 1887 po në Bukuresht Lazar Tërova boton një gramatike të gjuhës shqipe më 1878 Thimi Mitko boton në Aleksandri përmbledhej e tij madhore “Bleta Shqiptare” (Alvaniqi Melisa) që pati jehonë shumë të madhe brenda dhe jashtë Shqipërisë. -Ndihmesë me shumë vlerë për njohjen e çështjes shqiptare në botën e jashtme ka dhënë botimi i librit “Albanika Parapona” (ankimet shqiptare) të korçarit Thimi Brandi. Është Korça që çeli Mësonjtoren shqipe kur Spiridhoni ishte vetëm 11 vjeç. Pra, në këtë Korçë, në këto kushte, pa dritën e diellit biri i saj Spiridhon Tasi Ilo. Deri tani si datë dhe vendlindje është dhënë gabimisht 1880-ta, ndërsa në bazë të letërnjoftimit që ne mundëm të konsultonim na rezulton se ai është lindur në 30 shtator 1876. Familja e tij dhe rrethi familjar i tij qysh herët e kishte lidhur fatin e vet me atë të atdheut. Nuk kishte se si dhe Spiridhoni bashkë me qumshtin e nënës mos ushqehej me dashurinë për popullin, për gjuhën dhe atdheun e tij të dashur. Dashuri të cilën ai e ruajti si më të shtrenjtën deri në fund, derisa rrahu zemra e tij fisnike.-Në këtë familje ai mori bekimin dhe pagëzimin se gjithë jetën dhe aftësitë e tij do t’i shkrinte për Shqipërinë. Mbaroi shkollën fillore në Korçë dhe regjistrohet në gjimnazin e këtij qyteti. Mbaroi disa klasa në të, po në një konflikt me një mësues të tij ai largohet dhe nuk e përfundon këtë gjimnaz. Në vitin 1906 e gjejmë në Amerikë ku menjëherë aktivizohet në shoqërinë patriotike “Besa-Besën”, ku zhvillon veprimtari shumë efektive në dobi të atdheut. Atje njihet për herë të parë me Nolin e madh, me të cilin miqësinë e ruajti gjithë jetën e tij. Në vitin 1908 merr pjesë në shugurimin prift të tij dhe organizimin e Kishës Autoqefale të Shqipërisë prej F.S.Noli.-Më 1908 me shpalljen e Hyrjetit ai kthehet në Korçë. Ka të dhëna që dëshmojnë se ai ka qenë dhe pjesëmarrës i luftës së armatosur të çetave kombëtare para Hyrjetit dhe se ka hyrë bashkë me to në qytetin e Korçës mbas “lirisë”, që dhanë Xhonturqit. Aty menjëherë bashkëpunon me patriot të njohur si Orhan Pojani, Thimi Marko, J.C.Kosturi, S.Karolin, M.Grameno, Th.Avramin, Th.Gërmenjin (të cilin e kishte kushëri), P.Calen e të tjerë.-Kur në vitin 1908 vjen në Korçë Hil Mosi, ai që lidhet ngushtë me të dhe e fton të bujtë gjatë qëndrimit të tij në qytet në shtëpinë e tij. Bashkë me Hil Mosin ai bashkëpunon dhe këndon vetë për herë të parë në Shqipëri “Hymnin e flamurit”, të cilin e kishte sjellë Hil Mosi nga Bukureshti. Në dhjetor të vitit 1908 bashkë me patriotë të tjerë organizojnë shfaqjen e dramës “Besa” të Sami Frashërit dhe më vonë dramën e M.Gramenos “Vdekja e Pirros”. Organizojnë bashkarisht shoqërinë “Vëllazëria” për të cilën Hil Mosi krijon vargjet dhe Spiridhoni e këndon atë për herë të parë. Shfaqje të grupeve teatrale e sportive u dhanë shumë herë në qytetin e Korçës dhe në fshatrat për rreth. Në këto shfaqje Spiridhoni ka luajtur rol kryesor si aktor, ose si këngëtar. -Me ashpërsimin e luftës kundër patriotëve që filloi të bënte Porta e Lartë, Spiridhon Ilo më 1910 emigroi në Rumani ku menjëherë aktivizohet në shoqëritë patriotike të qytetit të Bukureshtit. Merr pjesë në mbledhjen e përgjithshme të kolonisë shqiptare të Bukureshtit më 5 nëntor 1912, në të cilën vendoset që Shqipëria të shpallet e mosvarme (e pavarur). Kjo mbledhje autorizon I.Qemalin bashkë me L.Gurakuqin e të tjerë të shkojnë në shqipëri e të shpallin pavarësinë e saj. Në këtë delegacion bën pjesë dhe Spiridhon Ilo, i cili mbante me vete dhe flamurin shqiptar , që u ngrit nga I.Qemali më 28 nëntor 1912 në Vlorë. Pra, është S.Ilo ai që ka sjellë flamurin tonë kombëtar nga Bukureshti. Ai bashkë me Dh.Beratin, P.Calen, V.Korçën, Dh.Zografin dhe Dh.Emanuelin janë kryesorët që përfaqësuan Korçën në Kuvendin Kombëtar të Vlorës, që e shpalli Shqipërinë shtet të mosvarur (pavarur). Korça plakë u’a di për nder këtyre bijve të saj, që e përfaqësuan atë me dinjitet, bile njëri prej tyre, Pandeli Calja u zgjodh Ministër i Bujqësisë, pra një korçar është i pari Ministër i Bujqësisë të Shqipërisë së pavarur.-Më 1913 është mësues i shqipes në Vlorë. Në fund të vitit 1914 emigron përsëri në Rumani dhe vendoset në Bukuresht. Më vonë shkon në Amerikë. Aty hap një kafene, e cila shpejt bëhet çerdhe e vërtetë ku mblidhen patriotët shqiptarë. Në vitin 1926 kthehet përfundimisht në Shqipëri dhe vendoset në qytetin e tij të lindjes, ku për asnjë çast nuk u shkëput nga aktiviteti shoqëror e artistik. -Spiridhon Ilo kishte një zë prej artisti e vokal shumë të bukur. Ishte i pari bashkë me tenorin arbëresh Xhuzepe di Mauro nga Piana degli Albanezi, që kënduan e bënë për herë të parë në Bukuresht të njohur më 1905 Hymnin tonë të Flamurit. Zëri i tij prej baritoni i gërshetuar me zërin tenor të di Mauros, lanë mbresa të thella tek dëgjuesit dhe hymni u bë shpejt i njohur nga të gjithë shqiptarët. -Spiridhon Ilo është i pari shqiptar që ka inçizuar pllaka muzikore me shoqërinë e njohur “Columbia”. Janë këto 16 pllaka gramafoni me këngë popullore e patriotike të kënduara nga ai në New York. Shpesh shoqërimin e tyre ai e bën me kitarë, të cilën e zotëronte mjaft mirë. Ai është autor edhe i disa gravurave e kartpostaleve me subjekte patriotoke si “Skënderbeu mbi kalë”, “Flamuri i Shenjtë”, “Ndihmoni nënën” etj. Ka dhënë edhe ndihmesë të madhe në krijimin e shoqërisë “Dituria” dhe “Banda e lirisë”. -Në vitin 1916 ai boton në Amerikë komedinë “Vërtet ëndërr”. Po këtë vit me shpenëzimet e veta boton përmbledhjen me vjersha e këngë patriotike “Dëshirat e zemrës”. Ja si shkruan ai në parathënien e kësaj përmbledhjeje: “Duke parë mungesën e një koleksioni të të gjithë këngëve kombëtare, disa atdhetarë më këshilluan të mbledh të gjitha këngët që këndohen në Shqipëri…me këtë botim mbush një dëshirë të zjarrtë të tyre.”Ky libër dedikohet 6 dëshmorëve të Orman- Çifligut, të cilat ranë në luftë si dëshmorë për lirinë e Shqipërisë.Spiridhon Tasi Ilo mbylli sytë, pushoi së rrahuri zemra e këtij patrioti të zjarrtë më 7 qershor 1950 në qytetin e Korçës.
Page 1 and 2: „Kur merr PUSHTETIN, mos mblidh r
Page 3 and 4: 3 -K o r ç a- mars 2012 më 1912 n
Page 5 and 6: 5 -K o r ç a- mars 2012 MËSONJËT
Page 7: 7 Klasifikim i sipas kategorisë s
Page 11 and 12: 11 -K o r ç a- mars 2012 pranë nj

Mars 2012 - Gazeta "KorÃ§a"

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?