Shkarko publikim ne PDF - Media Print
Shkarko publikim ne PDF - Media Print
Shkarko publikim ne PDF - Media Print
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Lediana Bardhi<br />
Fletore Pu<strong>ne</strong><br />
INFORMATIKA<br />
Për klasën e shtatë të arsimit 9-vjeçar<br />
7
Titulli:<br />
Autore:<br />
Fletore Pu<strong>ne</strong> Informatika 7<br />
Lediana Bardhi<br />
Drejtuese botimi:<br />
Anila Bisha<br />
Redaktor shkencor: Elton Thanasi<br />
Redaktore:<br />
Flaviola Shahinaj<br />
Design: VisiDesign<br />
Kopertina: VisiDesign<br />
Shtypi: <strong>Media</strong>-print<br />
ISBN: 978-9928-08-033-2<br />
Botimi i parë: 2012<br />
© Të gjitha të drejtat janë të rezervuara<br />
S H T Ë P I A<br />
B O T U E S E<br />
Të gjitha të drejtat e autorit lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht te zotëruara/rezervuara nga Shtëpia Botuese<br />
“<strong>Media</strong>print” sh.p.k..<br />
Ndalohet çdo prodhim, riprodhim, shitje, rishitje, shpërndarje, kopjim, fotokopjim, përkthim, përshtatje,<br />
huapërdorje, shfrytëzim dhe/ose çdo formë tjetër qarkullimi tregtar, si dhe çdo veprim cënues me çfarëdo lloj<br />
mjeti apo apo forme, pjesërisht dhe/ose tërësisht, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese<br />
“<strong>Media</strong>print” sh.p.k.<br />
Ky botim, në tërësi dhe/ose në pjesë të tij, ndalohet të transmetohet dhe/ose përhapet në çdo lloj forme dhe/ose<br />
mjet elektronik, mekanik, regjistrues dhe/ose tjetër, të ruhet, depozitohet ose përdoret në sisteme ku mund të<br />
cënohen të drejtat e autorit, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “<strong>Media</strong>print” sh.p.k..<br />
Çdo cënim i të drejtave të autorit passjell përgjegjësi sipas legjislacionit në fuqi.<br />
Kontaktet:<br />
www.mediaprint.al<br />
Shtëpia Botuese Sektori i Shpërndarjes dhe Marketingut: Shtypshkronja:<br />
Kutia Postare 7467 - Tiranë Tel.: 04 4500605<br />
Tel.: 04 4500605<br />
Tel.: 04 2251614 Cel.: 069 40 44 441<br />
Cel.: 069 40 50 380<br />
Cel.: 069 40 44 443 Cel.: 069 40 20 201<br />
Cel.: 069 20 79 021<br />
botime@mediaprint.al distributor@mediaprint.al print@mediaprint.al<br />
Komente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: botime@mediaprint.al<br />
2
Përmbajtja<br />
Kapitulli 1 Arkitektura e Kompjuterit 4<br />
1. Historia dhe përdorimi i kompjuterit 4<br />
2. Kompjuteri dhe funksio<strong>ne</strong>t e tij 5<br />
3. Pjesët e kompjuterit 7<br />
4. Anatomia e kompjuterit 10<br />
Kapitulli 2 Mjedisi software në kompjuter 12<br />
1. Njësitë matëse të informacionit 12<br />
2. Programet kompjuterike 14<br />
3. Sistemet e operimit 16<br />
4. Programet aplikative 18<br />
Kapitulli 3 Sistemi i operimit Windows 7 20<br />
1. Sistemet e operimit me ndërfaqe grafike 20<br />
2. Desktop dhe Taskbar 22<br />
3. Menyja Start 23<br />
4. Dritaret 24<br />
5. Veprime me dritaret 25<br />
6. Organizimi i informacionit në kompjuter 27<br />
7. Windows Explorer 29<br />
8. Pa<strong>ne</strong>li i përmbajtjes 30<br />
Kapitulli 4 Aplikacio<strong>ne</strong>t në Windows 7 32<br />
1. Veçoritë e programeve 32<br />
2. Komandat 33<br />
3. Hapja, ruajtja dhe mbyllja e një dokumenti 34<br />
4. Programi WordPad 36<br />
5. Hapja dhe ndryshimi i dokumentit në WordPad 37<br />
6. Programi Paint 39<br />
7. Vizatimi i një forme në Paint 40<br />
8. Komandat Cut, Copy, Paste 42<br />
Tastiera 44<br />
Përgjigjet 46<br />
3
KAPITULLI<br />
1<br />
Arkitektura<br />
e kompjuterit<br />
1. Historia dhe përdorimi i kompjuterit<br />
Zgjidhni alternativën e saktë<br />
A<br />
1. Ky person shpiku “makinën analitike”. Idetë e tij ishin të parat që çuan në<br />
krijimin e kompjuterave.<br />
a. Simon Konrad b. Charles Babbage<br />
c. John Lovelace d. William Howard<br />
2. Ky person krijoi atë që njihet deri tani si programi i parë kompjuterik. Programi<br />
u krijua për të ndihmuar makinën analitike të kryente llogaritje.<br />
a. Charles Babbage b. Konrad Apple<br />
c. Ada Bajron d. William Zuse<br />
3. Kjo shpikje ishte 1000 herë më e shpejtë se çdo makinë e ndërtuar deri atëherë.<br />
Ishte aq e madhe sa mund të mbushte një shtëpi.<br />
a. Apple I b. ENIAC<br />
c. Windows d. Z3<br />
4. Sot, kompjuteri përdoret në shumë fusha dhe për qëllime të ndryshme. Njëra<br />
nga këto cilësi nuk ka arritur akoma që të bëhet pjesë e kompjuterit.<br />
a. Përpunon dhe ruan informacion b. Mund të programohet<br />
c. Pranon informacion d. Mendon<br />
5. Një nga këto shpikje ndihmoi në ndërtimin e kompjuterave më të vegjël dhe më<br />
të shpejtë.<br />
a. Tubat me vakum b. Procesori<br />
c. RAM (memorje) d. Qarqet e integruara<br />
Hulumtoni<br />
Fakte të tjera rreth historisë së kompjuterave<br />
Kompjuteri i parë u konceptua si një makinë<br />
llogaritëse që mund të përdorej për të bërë<br />
veprime me numrat. Më pas kompjuteri u përdor<br />
për qëllimet strategjike dhe studime. Mbas viteve<br />
1970 kompjuteri përftoi një dimension të ri në<br />
përdorim.<br />
Mbështetur edhe në figurën e paraqitur, flisni rreth evolimit<br />
të kompjuterit sipas fakteve në libër dhe hulumtimeve<br />
tuaja.<br />
4
Arkitektura e kompjuterit<br />
2. Kompjuteri dhe funksio<strong>ne</strong>t e tij<br />
1<br />
Zgjidhni alternativën e saktë<br />
A<br />
Ushtrimi i mëposhtëm është një test që ju të provoni njohuritë tuaja rreth llojeve të kompjuterit. Në ndihmë<br />
ju vjen edhe skeda shoqëruese e ushtrimit.<br />
1. Cilin kompjuter mund të përdorë një kompani farmaceutike për të testuar një<br />
ilaç të ri:<br />
a. tablet; b. mainframe;<br />
c. laptop; d. superkompjuter?<br />
2. Cili kompjuter sugjerohet të mbahet në një vend me ajër të kondicionuar:<br />
a. tablet; b. mainframe;<br />
c. personal; d. <strong>ne</strong>tbook?<br />
3. Cili nga kompjuterat përmban një ekran me prekje:<br />
a. tablet; b. personal;<br />
c. laptop; d. <strong>ne</strong>tbook?<br />
4. Cili nga kompjuterat është më i përshtatshëm për mësimin e lëndës së<br />
informatikës:<br />
a. tablet; b. personal;<br />
c. mainframe; d. superkompjuter?<br />
Llojet e kompjuterave<br />
Kompjuterat personal janë të madhësive të ndryshme, duke filluar nga më të vegjlit<br />
PDA apo telefonat smart deri tek kompjuterat desktop. Çdo javë reklamohen modele të<br />
ndryshme të programuara si axhendë, telefon, libra dixhital etj. Një fakt është shumë i<br />
rëndësishëm, telefonat sa vijnë dhe bëhen më inteligjentë.<br />
Main frame konsiderohet si “kalë pu<strong>ne</strong>” i botës së biz<strong>ne</strong>sit. Ai është zemra e një rrjeti<br />
kompjuterik i cili mundëson që qindra njerëz të punojnë në të njëjtën kohë dhe me të<br />
njëjtin informacion. Ai kërkon një vendqëndrim me karakteristika të veçanta, vend të<br />
ftohtë dhe të thatë. Shumë kompjutera të këtij lloji ngjajnë si rafte.<br />
Superkompjuteri mbetet ndër të parët si për nga fuqia e punës ashtu dhe për nga<br />
shtrenjtësia e tij. Ai përdoret për punë që kërkojnë llogaritje të konsiderueshme, për të<br />
bërë parashikime si për shembull ai i kohës apo ato ekonomike, për punë inxhinierike<br />
dhe testimin e tyre, për dekodime specifike etj.<br />
5
KAPITULLI<br />
1<br />
Arkitektura<br />
e kompjuterit<br />
Shpjegoni termat<br />
B<br />
Input<br />
Output<br />
Përpunim<br />
Ruajtje<br />
Analogji<br />
Si punon një kompjuter?<br />
Imagjinoni punën në zyrën e postës. Ne shkojmë në postë dhe në kuti postare hedhim letrat<br />
që duam të dërgojmë. Në fund të ditës, punonjësi i postës hap vendin e caktuar, sistemon<br />
të gjitha zarfet dhe i dërgon në një sektor tjetër. Në këtë sektor kryhet klasifikimi i zarfeve<br />
dhe kutive sipas vendndodhjeve dhe regjistrimi në listat përkatëse. Më pas këto lista ruhen<br />
në arkivat postare dhe pas këtij procesi zarfet dërgohen në sektorin e shpërndarjes për të<br />
shkuar në destinacion.<br />
Duke patur parasysh edhe shembullin në libër plotësoni rradhën e punës në postë, në<br />
analogji me funksio<strong>ne</strong>t e kompjuterit.<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
6
1<br />
Arkitektura e kompjuterit<br />
3. Pjesët e kompjuterit<br />
Diskutoni<br />
A<br />
Si komunikojmë me kompjuterin?<br />
Mënyra e më e zakonshme për të komunikuar me kompjuterin është nëpërmjet tastierës dhe<br />
mausit. Pa maus dhe tastierë <strong>ne</strong> nuk mund të bëjmë veprime me kompjuterin. Kur <strong>ne</strong> bëjmë<br />
një veprim me kompjuterin <strong>ne</strong> mund ta shohim “gjurmën” e tij në ekran. Ekrani është pajisje<br />
output dhe tastiera dhe mausi janë pajisje input.<br />
1. Çfarë kuptoni me “komunikim me kompjuterin”?<br />
2. Plotësoni skemën me pajisje që mundësojnë proceset e diagramës.<br />
INPUT<br />
PËRPUNIM<br />
OUTPUT<br />
7
Fletore Pu<strong>ne</strong><br />
INFORMATIKA<br />
Për klasën e shtatë të arsimit 9-vjeçar<br />
7<br />
ISBN: 978-9928-08-033-2<br />
9 789928 080332<br />
S H T Ë P I A B O T U E S E<br />
Çmimi 250 lekë
Change language