Jashari - Koha Ditore

CyanMagentaYellowBlack
20 • KOHA Ditore
mespërmes
e mërkurë • 10 prill 2013
Ramadan
Jashari
Kardiologu i njohur Ramadan Jashari, i
cili punon në Bruksel, përgjigjet në 40
pyetje.
Sot, nga kufiri me Kosovën e deri në
Tiranë nuk bën më shumë se një orë, një
orë e gjysmë. Pra, Shqipëria e ëndrrave
të mia nuk ekzistonte atëherë!
ENVER ROBELLI
1. Në cilin vend dëshironi të jetoni në
hapësirën e banuar me shqiptarë?
Me pëlqen shumë zona e Shën Naumit
dhe Llogaraja. E dua shumë natyrën. Në
anën tjetër, klima është fantastike atje.
Pastaj, deri në këtë moment janë zona të
ruajtura nga shkatërrimet urbane.
2. Cilin personalitet të historisë shqiptare
do të dëshironit ta takonit sikur të ishe e
mundshme?
Nënë Terezën. Personalitet shumë i
çmuar në botë dhe jo mjaft i vlerësuar në
botën shqiptare. Ia kushtoi jetën njeriut.
U vlerësua shumë lart nga Papa Gjon Pali
II. Është krenaria e kombit shqiptar.
6. Cilin libër po e lexoni aktualisht?
“Communication and Investigation of Serious
Adverse Events and Reactions associated
with Human Tissues and Cells”.
Është finalizimi i një projekti të Komisionit
Europian lidhur me raportimin e
dukurive dhe reaksioneve të
padëshirueshme pas transplantimit të indeve
dhe qelizave humane. Momentalisht
nuk kam kohë të lexoj literaturë të
kohës së lirë!
7. Cilin qytet të ish-Jugosllavisë keni
qyteteve, përveç se italianët ishin “më
tregtarë” se kroatët. Por, Trieste nuk
ishte qytet i pastër!
9. Kur keni qenë për herë të parë në Shqi -
përi?
Më 1990. Ishim tre persona nga QKU e
Prishtinës. Unë e imagjinoja Shqipërinë
si Zvicrën, të lulëzuar, të pastër, me të
gjitha të mirat. Pas disa ditësh që kalova
atje, u ktheva i sëmurë në shtëpi. I thashë
gruas sime se ëndrrat tona për
10. Çfarë do të ishte për ju fatkeqësia më
e madhe?
Përsëritja e Hiroshimës dhe Nagasakit!
Në situatën aktuale, proliferimi i armëve
nukleare mund të shkatërrojë njerëzimin,
posaçërisht nëse ato janë në duart e
disa njerëzve të rrezikshëm për njerëzimin.
11. Cilin shkrimtar të huaj e pëlqeni më
së shumti?
William Shakespeare është për mua
shkrimtari, poeti dhe dramaturgu më i
madh në botë. Edhe pse jetoi në
shekullin e 16/17, akoma është njëri
ndër autorët më të lexuar dhe më së shpeshti
të vënë në skenat botërore.
Edhe njëri nga shqiptarët më të mëdhenj,
Fan Stilian Noli, e kishte idhull
dhe ia ofroi lexuesit shqiptar veprën e
“Arma më e fortë e njeriut është
e drejta dhe ndershmëria”
3. Çka do ta pyetnit së pari?
Me çfarë ndjenje dhe emocionesh pranuat
lajmin se u nderuat me çmimin
“Nobel”? A keni biseduar ndonjëherë me
Papën për çështjen e kombit shqiptar në
Ballkan?
4. Cili është personaliteti më i rëndësishëm
historik për ju?
Albert Einstein ndërroi botën me hulumtimet
dhe arritjet e tij shkencore lidhur
me efektin fotoelektrik.
5. A ekziston Zoti?
Nuk jam i sigurt! Ka shumë interpretime
për zotin, por ka edhe shumë të panjohura.
Unë i takoj gjeneratës, e cila është
rritur pa të. Ndoshta ky është shkaku që
nuk ndiej ndonjë nevojë për ekzistimin e
tij. Në anën tjetër, ndoshta për shkak të
profesionit, jam i detyruar të kërkoj
sqarime konkrete për shumë dukuri dhe
fenomene, gjë që nuk ndiej nevojë që zoti
të më “mbikëqyrë” në sqarimin e tyre.
Natyrisht, shumë njerëz kanë nevojë për
zotin, edhe pse nuk kanë idenë për të dhe
nuk mund ta përshkruajnë. Megjithatë,
kush i beson, duhet të ketë imazhin në
kokën e tij për të dhe për dukuritë që i
lidhë me të.
dëshirë ta vizitoni?
Sarajevën. Gjate studimeve kam pasur
shumë kolegë nga Bosnja për të cilët
kam pasur një përshtypje se janë shumë
tolerantë, mikpritës dhe të butë. Prandaj,
prej para shumë vitesh kam dashur ta
vizitoj një ditë. Në anën tjetër, përshkrimi
i bashkëjetesës mes tre kombeve në atë
qytet dhe toleranca ndëretnike më ka intriguar
gjithnjë, posaçërisht duke pasur
parasysh faktin se numri i serbëve në
këtë qytet ka qenë i madh, e aty ku ata
janë shumicë apo në numër të madh,
është shumë vështirë të ketë qetësi, ose
duhet që palët tjera t’u nënshtrohen
“rregullave të tyre”. Duke marrë
parasysh se lufta e fundit në këtë vend
shkatërroi këtë traditë, unë humba rastin
të përjetoj këtë lloj bashkëjetese.
Megjithatë, kam dëshirë (dhe plane) të
vizitoj këtë qytet në të ardhmen e afërt.
8. Kur keni udhëtuar për herë të parë
jashtë shtetit dhe në cilin vend keni qenë?
Më 1973 kur isha me studime në Rijekë
të Kroacisë shkova në Trieste të Italisë.
Ishte koha kur studentët e Rijekës furnizoheshin
me veshmbathje nga Italia,
sepse në atë kohë gjithçka ishte më lirë
atje se te ne dhe kualiteti ishte më i mirë.
Nuk kishte dallim të madh mes dy
Shqipërinë kishin qenë vetëm dëshirë,
por realiteti ishte shumë larg nga imagjinata
jonë. Ishte koha kur Shqipëria ishte
pa tela të korrentit, shtëpitë dhe shkollat
pa dritare, pemët ishin djegur dhe në çdo
kthesë të rrugës drejt Tiranës na dilnin
në rrugë fëmijë duke kërkuar nga ne
çamçakëz. Tirana nuk kishte asnjë
restorant në atë moment dhe një mik na
gjeti një familje e cila kishte improvizuar
shtëpinë në restorant dhe na përgatitën
një darkë modeste. Lana nuk ekzistonte
fare. Barakat e ngritura në Bulevardin
drejt Universitetit kishin shëmtuar tërësisht
qytetin. Dhjetë vjet më vonë isha
kureshtar të vizitoj prapë vendin e
shqiponjave. Megjithëse 1997-shi solli
shkatërrim të ri, gjatë vizitës sime të dytë
në vitin 1999, pata një përshtypje tërësisht
tjetër: njerëzit ishin më të gjallë,
lëviznin më shpejt, që nga ora 5 e mëngjesit
e deri në mbrëmje kishte lëvizje në
qytet, njerëzit nguteshin për punë,
dyqanet kishin artikuj më cilësorë. Me
një fjalë, populli dukej më i lumtur se më
1990. Të kthehem te 1990-shi. Një ditë
udhëtuam në Bajram Curr për një punë
shumë me rëndësi, e cila do të ishte një
lloj mbështetjeje për disa zhvillime të
mëvonshme në regjion. Bëmë gjashtë orë
me makinë nga Tirana, sepse rrugët në
atë kohë ishin në gjendje të mjerueshme.
tij në gjuhën shqipe.
12. Kultura e cilit vend perëndimor ju
pëlqen më së shumti?
Mendoj se kultura perëndimore është e
afërt me botën time. E çmoj shumë kulturën
japoneze. Kanë disa tradita interesante.
13. Cili emër ju pëlqen më së shumti?
Më pëlqejnë emrat e vjetër shqiptar:
Rrap, Rron, Preng, Gegë, Rrita, Prena.
14. A është mëkat të jesh homoseksual?
Seksualiteti i personit varet nga ndjenjat
e vetë personit. Secili sillet ashtu siç
ndien vetë dhe askush nuk ka të drejtë t’i
përzihet në këtë çështje. Bota e civilizuar
dhe demokratike e ka kuptuar dhe pranuar
këtë si pjesë të kulturës dhe bashkëjetesës
moderne. Nuk është e drejtë që
një homoseksual të konsiderohet si “i sëmurë”.
CyanMagentaYellowBlack

CyanMagentaYellowBlack
e mërkurë • 10 prill 2013
mespërmes
KOHA Ditore • 21
15. A do të ishit i gatshëm të luftonit në
rast se rrezikohet liria e vendit?
Vendi dhe kombi të japin identitetin kulturor
dhe etnik. Të luftosh për lirinë e
vendit tënd është nder dhe krenari. Por,
të luftosh dhe pas luftës të presësh që
vendi i yt të shkrihet për ty, sepse ti ke
bërë diçka për të, është e paarsyeshme.
Vendi të ushqen tërë jetën me dashuri,
ngrohtësi, të jep siguri, dhe në fund të
jep edhe një hapësirë të vogël për gjumin
e amshueshëm. Prandaj secili duhet të
jetë i gatshëm të mbrojë dhe të flijohet
për të! Për fat të keq, një numër i madh i
bashkëkombësve tanë (sikurse edhe unë
dhe familja ime) janë larguar nga vendi i
lindjes dhe janë bërë pjesë e një komuniteti
tjetër. Por, tani ndjenjat, obligimet
dhe të drejtat janë të dyfishta: në një anë
për vendlindjen, në anën tjetër për
vendin “mikpritës”. Ndjenjat janë të
përziera. Pavarësisht kësaj, shtimi i
dashurisë për vendin e ri nuk mund të
zvogëlojë dashurinë ndaj vendlindjes!
16. Cilin person s’do të kishit dëshiruar
ta takonit kurrë?
Nuk kam frikë të takohem me kundërshtarët
më të bindshëm, sepse nuk frikohem
nga hipokritët. E drejta është arma
më e fortë për njeriun. Arma më e fortë
e njeriut është e drejta dhe ndershmëria.
Me punë dhe sinqeritet arrihen shumë
gjëra.
17. A duhet të bashkohen Kosova dhe
Shqipëria?
Duke marrë parasysh zhvillimet historike
pas rënies se Perandorisë Osmane,
është “fiziologjike” dhe e
natyrshme që kombi shqiptar të jetojë në
një shtet. Mirëpo, pas luftërave ballkanike
dhe pas Luftës se Parë dhe të Dytë
Botërore, situata e kombit shqiptar është
komplikuar shumë: ai është i ndarë në 6
shtete ballkanike dhe në secilin nga këto
shtete kufizohet me vetveten (mendoj se
është rast unik në botë). Megjithatë,
klasa politike shqiptare si në Shqipëri,
ashtu edhe në Kosovë, Maqedoni, Serbi e
Mal të Zi nuk ka as kapacitete e as
dëshirë të futet në një aventurë të tillë.
Në anën tjetër, shqiptarët në Greqi dhe
Turqi nuk kanë mundur të organizohen
ndonjëherë politikisht për shkaqe të
ndryshme (në Greqi gjenocidi ndaj
shqiptarëve; në Turqi asimilimi me masa
administrative qysh para dhënies leje
për shpërnguljen e tyre nga Kosova, Serbia
dhe Maqedonia).
Krijimi i shtetit kosovar ndërroi raportet
politike në regjion, edhe pse klasa politike
aktuale në Kosovë nuk arriti të bëhet
faktor i rëndësishëm dhe i respektueshëm
në arenën ndërkombëtare: nuk
ka guxim, as kurajë të angazhohet për
këtë çështje. Atyre edhe nuk u konvenon
një mundësi e tillë, sepse do të humbnin
postet e tyre (kryeministra, ministra etj).
Edhe ashtu, bashkimi eventual i Kosovës
me Shqipërinë në asnjë mënyrë nuk
varet nga faktori politik shqiptar, por ekskluzivisht
nga faktori ndërkombëtar. E
ardhmja do të tregojë se a mund të ekzistojnë
dy shtete shqiptare në regjion dhe
se a do të mund të bëhen faktor politik
për regjionin, apo Fuqitë e Mëdha do t’i
detyrojnë të bashkohen, pa i pyetur fare.
18. A është dëmtuar dialekti gegë me
standardin gjuhësor të vitit 1972 dhe a
duhet të ndryshohet ky standard?
Gjuhët përbëhen nga dialektet. Çdo
komb ka dialektet e regjioneve, qyteteve,
fshatrave etj. Dhe i tërë kombi bashkë
flet gjuhën letrare në shkollë, në spitale,
në institucione publike etj. Gjuha letrare
(e unifikuar) i bashkon dialektet, duke
marrë fjalët më të bukura nga secili dialekt.
Gjuha standarde duhet të kompozohet
nga fjalët më të bukura të të gjitha
dialekteve dhe ekspertët duhet të vendosin
për këtë. Nuk jemi ne shqiptarët të
parët që kemi dialekte dhe një gjuhë
standarde unike. Tendenca e disa personave
për t’u bërë të famshëm me sulmet
ndaj atyre që kanë bërë punë
mbinjerëzore për standardin e gjuhës,
është totalisht e paarsyeshme dhe irracionale.
Gjuha, sikurse edhe kombi, ka
evolucionin e vet. E ky evolucion duhet
të përcjellë zhvillimin intelektual e kulturor
të kombit. Pra, unë nuk mendoj se
dialekti toskë apo gegë është dëmtuar.
Ndoshta në atë moment ka pasur njerëz
më të shkolluar nga toskët dhe ky ka
qenë shkaku i lënies anash të disa fjalëve
nga dialekti gegë. Këto “gabime” mund
të revidohen në Kongresin e ardhshëm të
gjuhës shqipe. Le të vënë mbi tavolinë
argumentet e tyre albanologët gegë në
atë moment. Kjo është rruga e zgjidhjes
së divergjencave, e jo të thuhet se gjuha
standarde shqipe është e papranueshme.
Vetëm ekspertët e gjuhës duhet të vendosin
për këtë, jo me argumente “kafenesh”,
por me argumente shkencore!
19. Cilit komb dhe cilës kulturë do t’i
kishit takuar me qejf?
Unë jam shqiptar, por më shumë se gjysmën
e jetës sime e kam kaluar në vende
të tjera (Kroaci - 8 vjet, Belgjikë - 21
vjet). Megjithatë, jam i lumtur dhe krenar
që jem shqiptar dhe që kam kulturën
evropiane. Jam krenar që jam në gjendje
të këmbej mendimet me botën latine,
anglo-saksone dhe sllave. Kombi shqiptar
i takon familjes se kombeve evropiane
dhe duhet ta ruajë atë vend. Sepse,
në këtë moment ekzistojnë disa tendenca
(dhe ka pasur edhe më shumë në
të kaluarën) që kombi shqiptar të zhvendoset
drejt Afrikës, falë myslimanizmit
të tij të marrë në kohën e okupimit
turko-osman. Shqiptari i takon familjes
së kombeve europiane dhe duhet të
luftojë për vendin e vet aty.
20. Sikur të kishit pushtetin politik çfarë
do të ndryshonit së pari?
Do të kisha provuar të bëj realitet shtetin
juridik, luftën kundër mafiozllëkut dhe
korrupsionit. Pastaj do kisha zhvilluar
bujqësinë dhe blegtorinë në Kosovë,
sepse ka mjaft mundësi për këtë domen.
Dhe çdo familje, prej fëmijëve e deri te
pleqtë mund të fitonin në mënyrë të
ndershme bukën e vet. Kjo do te ndi -
konte që njerëzit të mësohen të respektojnë
vlerat e vërteta të jetës, punën e
ndershme, të bëhen të disiplinuar dhe të
ruajnë vlerat e veta dhe të luftojnë për to.
Gjithashtu do kisha insistuar në stimulimin
e firmave të vogla prodhuese. Në
Kosovë momentalisht nuk ka as bujqësi,
as blegtori e as prodhim. Çdo gjë importohet!
21. Cili është personi më i rëndësishëm
për ju?
Prindërit, sepse pa ta nuk do të isha as
unë. Ata më kanë dhënë edukatën me
sakrifica mbinjerëzore, më kanë mundësuar
edukimin shkollor. Me një bazë të
mirë nga prindërit, me vullnet dhe punë
konsistente, mund të arrihet shumë!
Puna është çelësi që hap shumë dyer në
jetën e njeriut. Gjithashtu, person i
rëndësishëm në jetën e njeriut është
partneri me të cilin lidhet për të krijuar
“çerdhen e vet” familjare. Pa përkrahjen
e partnerit, nuk ka jetë stabile, nuk ka
edukim të fëmijëve, nuk ka karrierë.
Vetëm ai që do dikë sinqerisht, është në
gjendje t’ia kushtojë gati tërë jetën e vet
profesionit, të cilin e ka edhe punë, edhe
sport, edhe hobi! Pa mbështetje të
gjithanshme të këtij personi, suksesi do
të ishte gjysmak. Unë kam pasur fat të
kem një person të tillë në jetën time,
gruan time, pa të cilën nuk do të isha
këtu ku jam sot!
22. Cilën apo cilat gazeta të përditshme i
lexoni?
Nga gazetat e përditshme lexoj rregullisht
“Het laatste nieuws”, dhe revistën javore
“Knack”. Ndërsa, në gjuhën shqipe
i lexoj të gjitha nga pak. Por, më pengon
ngjyrimi politik i disa prej tyre!
23. Cila ngjyrë ju pëlqen më së shumti?
Më pëlqen ngjyra e kaltër. Për dy arsye:
ndihem evropian dhe jam liberal. Të dyja
mbajnë ngjyrën e kaltër.
24. Cila lule ju pëlqen më së shumti?
Zambaku. Është simbol i pastërtisë, krenarisë,
madhështisë...
25. Cilin virtyt tuajin e çmoni më së
shumti?
Punën dhe këmbënguljen! Të dyja këto
e garantojnë suksesin.
26. Cilat virtyte i çmoni te një grua?
Dashurinë dhe respektin ndaj burrit dhe
fëmijëve, respektin dhe besimin në
vetvete.
27. Cilat virtyte i çmoni te një burrë?
Respektin dhe dashurinë për gruan,
përkushtimin e tij për familjen.
28. Cilin politikan të kohës së Jugosllavisë
e vlerësoni më shumë?
Savka Dapçeviq Kuçar.
29. Cilin politikan të Kosovës pas vitit
1989 e vlerësoni më shumë?
Mendoj se Fehmi Agani ka qenë ndër
demokratët dhe patriotët më të mëdhenj
shqiptarë të kësaj kohe.
30. Cilin politikan të Republikës së
Shqipërisë në këto 20 vjetët e fundit e
vlerësoni më shumë?
Nuk jam i sigurt nëse politikani im i
preferuar ekziston në këtë moment në
Shqipëri!
31. A ka Enver Hoxha ndonjë meritë për
Kosovën?
Nuk jam i sigurt. Mendoj se ai ka dështuar
si politikan me idenë internacionaliste,
duke e lënë çështjen shqiptare në
plan të dytë. Për komunistët ka qenë më
e rëndësishme ideja e internacionalizmit
proletar, se sa çështja kombëtare. Njësoj
sikurse sot çështja e integralistëve myslimanë,
për të cilët feja është ajo që ka
vlerë, e jo kombi.
32. A ka Josip Broz Tito ndonjë meritë
për zhvillimin politik, arsimor, ekonomik
dhe kulturor të Kosovës?
Titoja u mori shqiptarëve të drejtën të
jenë komb i barabartë me të tjerët, edhe
pse, me numër banorësh ishte i treti në
Jugosllavi (para maqedonasve, mala -
zezëve, boshnjakëve, sllovenëve). Në
këtë mënyrë ua hoqi iluzionet që ata i
kishin pas AVNOJ-it. Sepse, duke mos u
përfshirë në themelimin e Jugosllavisë,
ata shpresonin se do t’i ktheheshin
shtetit amë, Shqipërisë. Mirëpo, zhvillimet
pas vitit 1945, treguan se një gjë e
tillë ishte e paimagjinueshme për shqiptarët.
Më vonë, gjatë periudhës së
Rankoviqit, ndaj shqiptarëve u ushtrua
gjenocid, derisa Titoja ishte president.
Dhe kjo gjendje e shqiptarëve nuk e pengoi
Titon. Vetëm, kur Rankoviqi e
rrezikoi atë drejtpërdrejt, ai e eliminoi
nga pushteti. Por, jo për gjenocidin që
bëri ndaj shqiptarëve.
Në fillim të viteve të 70-ta, Tito lejoi
ndryshimet kushtetuese dhe (më vonë)
hapjen e Universitetit në Prishtinë. Mendoj
se kjo u bë nën presionin e forcave
perëndimore. Megjithatë, ishte ngjarje
fondamentale për zhvillimin kulturor,
politik dhe intelektual të popullit shqiptar
gjithandej Jugosllavisë. Nuk jam i
sigurt nëse ajo ishte dëshirë e tij;
ndoshta ishte një lloj kërkimfaljeje për
ato që përjetuan shqiptarët para, gjatë
dhe pas Luftës së Dytë Botërore.
33. Cili është për ju personaliteti më i urryer
historik?
Nuk kam dëshirë ta urrej njeriun! Por,
atë që kryen gjenocid ndaj kombit tënd,
nuk mund të mos e urresh. Në kohën e
re është Milosheviqi. Fatkeqësisht, në
botën serbe ai kishte shumë bashkëmendimtarë.
Mirëpo, Çubriloviqi,
Rankoviqi etj., nuk kanë qenë shumë më
të mirë se ai.
34. Sikur të kishit jetuar në Luftën e Dytë
Botërore a do t’iu kishit bashkuar lëvizjes
partizane në luftë kundër pushtimit
nazist?
Si shqiptar që jam, do t’i bashkohesha
atij që ma solli lirinë! Për fat të keq,
kosovarëve lirinë ua solli Gjermania
okupatore duke ua larguar okupatorin
serb! Mirëpo, në asnjë moment të jetës
sime nuk kam pasur mirëkuptim për
krimet që gjermanët nazistë kanë bërë
ndaj hebrenjve, romëve dhe disa
kombeve tjera. Bota është e të gjitha
kombeve dhe secili duhet ta gëzojë të
drejtën për të jetuar!
35. Cili është intelektuali më i madh i
Kosovës?
Nuk jam i sigurt, por ndoshta nga gjenerata
e re ka koka të intelektualëve të
vërtetë. Për fat të keq, nuk kam pasur
mundësinë që gjatë 20 vjetëve të fundit,
t’i përcjell të rinjtë.
36. Cili është shkrimtari më i madh shqi -
ptar?
Ismail Kadare është pa dyshim shkrimtari
më i madh dhe më i dëshmuar shqiptar.
I përkthyer në gati të gjitha gjuhët e
botës dhe i lexuar në tërë rruzullin tokësor,
i ftuar të ligjërojë në universitetet më
të njohura të botës, fitues i çmimit “Man
booker prize”, kandidat serioz për
çmimin “Nobel” për letërsi, disa vite me
radhë. Në asnjë lëmi tjetër nuk ka shqiptar
me kaq merita. Veprën e Kadaresë e
kisha lexuar gjithnjë dhe vazhdimisht.
Është njohës i thellë i historisë dhe kulturës
ilire e helene dhe kritik diskret dhe
permanent i regjimit enverist. Nga miqtë
e mi të Shqipërisë , kritikohem për këtë
lloj qëndrimi. Megjithatë, mendoj se
sikur të mos bënte koncesione me
pushtetin, ai do të ishte likuiduar herët!
37. Cili është aktori/aktorja më e madhe
shqiptare?
Bekim Fehmiu, pa konkurrencë!
38. A keni marrë pjesë në ndonjë demonstratë?
Kam qenë mjek i ri ne QKU në vitin 1981
kur ndodhën demonstratat e marsit. Nuk
kam marrë pjesë direkt në demonstrata,
por me një grup personash të guximshëm,
jemi futur në të gjitha rrugicat e
Prishtinës për t’u ndihmuar të plagosurve.
Gjatë këtyre demonstratave, 10
ditë nuk kam shkuar fare në banesë, ku
më priste gruaja ime, shtatzënë me vajzën
e madhe. Nuk kishim mundësi të
kontaktonim dhe ajo nuk dinte asgjë se
ku isha. Një ditë u gjeta bashkë me një
bashkëpunëtor timin, laborant në QKU, i
rrethuar nga policia speciale. Deshën të
na burgosnin. Nuk e kam idenë se çfarë
gënjeshtre thamë për të shpëtuar. Kemi
operuar dhjetëra demonstrues të cilët
kishin humbur gishtërinjtë, duart, këmbët,
nga bombat e hedhura nga policia.
Fatkeqësisht, nuk kemi arritur të shpëtojmë
një numër të madh të rinjsh, të
cilët ishin qëlluar me plumba në kokë,
zemër, abdomen, etj. Ishte periudhë e
paharruar. Disa nga ne shënjuan gjatë
asaj periudhe si “nacionalistë” dhe vazhduam
të jemi shënjestër gjatë viteve që
pasuan, deri në fundosjen definitive të
QKU-së, në vitin 1990. Pas kësaj periudhe
situata u polarizua shumë dhe deri
në largimin definitiv nga puna (gusht
1990) unë isha i urryer nga nacionalistët
serbë, sepse ndihmova “separatistët”.
39. A është toleranca fetare mes shqiptarëve
mit apo realitet?
Ka qenë realitet gjatë dekadave. Kam
përshtypjen se islamikët radikalë momentalisht
janë duke luajtur një rol
shumë negativ në këtë drejtim. Për mua,
feja duhet të jetë një gjë personale, e jo
t’u imponohet të tjerëve. Megjithatë,
ekzistimi i “laramanëve”, kriptokatolikëve,
familjeve të përziera (katolikemyslimane)
flet mjaft për tolerancën
fetare ndër shqiptarë. Edhe një herë, feja
është vetëm një bindje, e përkatësia
kombëtare është shumë më e thellë dhe
fondamentale. Nuk mund të krahasohen
këto dy fenomene njëra me tjetrën.
Shqiptarët myslimanë, katolikë, orto -
doksë, budistë etj., janë me kombësi
shqiptare, janë bashkëkombës. Në aspektin
fetar, ata mund të kenë shume
dallime. Por, nëse janë fetarë të sinqertë,
ata do ta shohin besimin e vet, fenë e vet,
në kuadër të kombit të vet, pa bezdisur
tjetrin, i cili praktikon një fe tjetër.
40. Cila është ëndrra juaj më e madhe?
Ndoshta është e parealizueshme, por
kam dëshirë të bëj një udhëtim rreth
botës: të nisem nga Europa, të shkoj në
Afrikë, Azi, Australi dhe Zelandën e Re,
në Amerikën e Jugut dhe atë të Veriut
dhe të kthehem për të përfunduar jetën
buzë Adriatikut ose Jonit, ku dielli është
më i ëmbël se mjalti. Do ta kisha shfrytëzuar
më tepër anijen, por edhe mjetet
tjera të transportit. Ka vite që e kam këtë
dëshirë, por obligimet aktuale nuk më
lejojnë ta realizoj!
CyanMagentaYellowBlack