GJ - Privredna komora Srbije
GJ - Privredna komora Srbije GJ - Privredna komora Srbije
Uzorkovanje se vršilo toko ĉitavog perioda iskopavanja u cilju verifikacije i mogućeg podešavanja omjera mješanja aditiva sa tretiranim materijalom. Ovi podaci su objedinjeni sa podacima statiĉke nosivosti u cilju verifikacije nosivosti stabilizovanog terena. Cjelokupno gradilište je podjeljeno u blokove / segmente gdje je materijal stabilizovan uz korištenje odreĊene koliĉine vezivnog sredstva (kreĉa). Testovi statiĉkog opeterćenja su izvoĊeni uvjek prije pomjeranja linije za mješanja ka unutrašnjem prostoru jaloviša (preko već stabilizovanog segmenta). Dubina na kojoj se vršila stabilizacija je iznosila izmeĊu 6 do 14 metara. Ukupna koliĉina soldifikovanog mulja je dotigla 490 000m3. CL 90 ţivi kreĉ proizveden u Fabrici kreĉa Carmeuse Integral a.d. Doboj, BiH i Portland cement 35C proizveden u Fabrici Cementa Lukavac, BiH su korišteni za stabilizaciju. Obje vrste vezivnih sredstava su dostavljanje preko jedinstvenog lanca nabavke Fabrike kreĉa Carmeuse Integral, što se pokazalo od vitalnog znaĉaja zbog samo ĉinjenice da je trebalo obezbjediti neprestan rad 3 paralelne jedinice za stabilizaciju. Labaratorijski i testovi kao i testovi izvedeni na licu mjesta su pokazali prikladnost i odgovarajuće karakteristike izabranih vezivnih sredstava (kreĉ i cement). CBR vrijednosti (nakon 24 sata stvrdnjavanja i 7 dana namakanja) testirane prilikom pripreme mješavine su varirale izmeĊu 9 i 11%. Ove vrijednosti su u potpunosti zadovoljavajuće za planiranu primjenu soldifikovanog materijala, a to je prekrivanje stabilizovanog sloja sa prirodnom zemljom i korištenje podruĉija kao šetališta. Vodo-nepropusnost sloja je varirala izmeĊu 3 . 10 -14 i 3 . 10 -10 u zavisnosti od vrste vezivnog sredstva. Ove vrijednosti u potpunosti odgovaraju standardnim kriterijumima za zaptivne slojeve deponija opasnog otpada. 411
PRIKAZ UTICAJA RUDNIKA MAJDANPEK NA ŢIVOTNU SREDINU ZA PERIOD OD 50 GODINA POSTOJANJA MAJDANPEK MINES IMPACT OVERVIEW ON THE ENVIRONMENT FOR PERIOD OF 50 YEARS Apstrakt Miomir Mikić, Dragan Milanović, Ruţica Lekovski Institut za Rudarstvo i Metalurgiju Bor Površinska eksploatacija rude bakra u Majdanpeku poĉela je pre 50 godina. Efekti uticaja rudarenja na ţivotnu sredinu ogledaju se u degradiranju oko 1 800 ha zemljišta preteţno šumovitih površina, zagaĊivanju gradske sredine prašinom sa kopova, zagaĊivanju voda reke Pek, Šaške i Poreĉke reku - pritoka Dunava havarijama na flotacijskim jalovištima, dok su najniţe kote postojećih površinskih kopova potopljene mineralizovanim vodama. U radu se daju i mere zaštite ţivotne sredine. Kljuĉne reĉi: eksploatacija, degradirane površine, zaštita ţivotne sredine Abstract Surface mining of copper ore in Majdanpek began 50 years ago. Effects of environmental impact is reflected in the degradation of about 1 800 ha of land mostly wooded land, pollution of urban areas with dust pits, water pollution of the river Pek, Šaška and Poreĉ River - tributaries of Danube by flotation tailings ponds breakdown, while the lowest elevation of the existing open pits are sunked with mineralized waters. This paper presents the environmental protection measures too. Key words: exploatation, degradation area, enviromental protection 1. Uvod Rudnik bakra Majdanpek u proizvodnom, tehniĉkom i tehnološkom smislu predstavlja kompleksan rudarski sistem koji ima aktivnosti od geoloških istraţivanja mineralnih resursa, eksploatacije i pripreme rude do niza pratećih aktivnosti kao neophodne podrške osnovnim delatnostima. Proizvodnja rude u RBM na dva površinska kopa Juţni i Severni revir odvija se neprekidno već više od 50 godina, što je od izuzetnog znaĉaja za dobijanje bakra u sistemu RTB-a Bor. Period od preko 50 godine eksploatacije i pripreme rude je dovoljno dug za analizu uticaja površinske eksploatacije rude bakra na ţivotnu sredinu Majdanpeka u cilju utvrĊivanja kompleksnih mera zaštite pri proširivanju površinskih kopova Juţni revir i Severni revir odrţavanju kontinuiteta u proizvodnji rude bakra na prostoru Majdanpeka. Narušavanje prirodne sredine u Majdanpeku u morfološkom, estetskom, sigurnosnom, mikroklimatskom, hidrološkom i ekološkom pogledu je velikih razmera, što se moţe videti na satelitskom snimku, slika 2. Prema proceni u Majdanpeku je degradirano oko 1 800 ha i to preteţno šumovitih površina, dok su najniţe kote površinskih kopova potopljene mineralizovanim vodama. Havarijama na flotacijskim jalovištima bile su zagaĊene reke Pek, Šaška i Poreĉka reka, koje su pritoke Dunava. 412
- Page 362 and 363: Na slici 8. prikazani su segmenti e
- Page 364 and 365: PRAĆENJE UTICAJA RUDARSKIH RADOVA
- Page 366 and 367: c) Površinski (površine radnih i
- Page 368 and 369: 4) Dostupnost elektriĉne energije
- Page 370 and 371: GEODETSKE TEHNOLOGIJE I MERENJA U R
- Page 372 and 373: koja se moţe postići u statiĉkom
- Page 374 and 375: - Kontrola geometrije rudarske opre
- Page 376 and 377: GEORADARSKI INSTRUMENT pulseEKKO PR
- Page 378 and 379: PROBLEMATIKA I REZULTATI PRIMJENE M
- Page 380 and 381: Geoelektriĉnim snimanjem dodatno s
- Page 382 and 383: Slika br. 12. - Detaljna georadarsk
- Page 384 and 385: Mestimiĉno rekristališe u bornit.
- Page 386 and 387: Zeta potencijal ; mV Iskorišćenje
- Page 388 and 389: IMPLEMENTACIJA PROCESA STABILIZACIJ
- Page 390 and 391: odreĊena jednostavnom metodom mere
- Page 392 and 393: 4. Rezultati 4.1. Karakterizacija o
- Page 394 and 395: RUDNIĈKE VODE IZ RUDNIKA RTB BOR -
- Page 396 and 397: Tabela 1 Rudniĉke vode rudnika RBB
- Page 398 and 399: nepovratno gubi. Jama Bor će posto
- Page 400 and 401: korita reke Mali Pek u duţini 850
- Page 402 and 403: Slika 2. Prikaz trase puta i daleko
- Page 404 and 405: IZMENJENA TEHNOLOGIJA OTKOPAVANJA
- Page 406 and 407: Za izvoĊenje rudarskih radova na o
- Page 408 and 409: ISLUSTVA SA STABILIZACIJOM I SOLIDI
- Page 410 and 411: sabijanja u veoma prihvatljivom obl
- Page 414 and 415: Slika 1. Prva izlivena anoda od maj
- Page 416 and 417: Slika 5. Površinski kop Severni re
- Page 418 and 419: Lokacije mernih profila deponovanog
- Page 420 and 421: IZVOD IZBOR KVALITETA GUMENE TRAKE
- Page 422 and 423: Slika br.3: Izgled trakastog dodava
- Page 424 and 425: Slika br.7: Izgled oblika korita po
- Page 426 and 427: EKOGEOHEMIJSKA ISPITIVANA ZA POTREB
- Page 428 and 429: otpada pomoću TCLP metode. Pored g
- Page 430 and 431: Tabela 2: Sadrţaji teških metala
- Page 432 and 433: TRETMAN OTPADNIH VODA IZ KOPOVA “
- Page 434 and 435: 3. REZULTATI I DISKUSIJA Nastavak e
- Page 436 and 437: gornje jure, muskovitskih škriljac
- Page 438 and 439: ZNAĈAJ INFORMATIĈKE OBRADE GEOLO
- Page 440 and 441: stepeni.Iz tih razloga razumljivo j
- Page 442 and 443: 500 400 300 200 100 0 -100 -200 0 2
- Page 444 and 445: ISPITIVANJE UNAPREĐENIH ELEKTROKIN
- Page 446 and 447: emedijacije se zasniva na tome da s
- Page 448 and 449: Slika 2. Distribucija metala u sedi
- Page 450 and 451: PRIMENA KOMPJUTERSKOG PROGRAMA GIS
- Page 452 and 453: Slika 1. Digitalizovana situaciona
- Page 454 and 455: 3. ZAKLJUĈCI Primenom kompjuteriza
- Page 456 and 457: TEHNIĈKI OPIS SISTEMA VAZDUŠNIH R
- Page 458 and 459: -Ukoliko se primeti da su ĉašice
- Page 460 and 461: Usvaja se cev za razvod komprimiran
PRIKAZ UTICAJA RUDNIKA MAJDANPEK NA ŢIVOTNU SREDINU ZA<br />
PERIOD OD 50 GODINA POSTOJANJA<br />
MAJDANPEK MINES IMPACT OVERVIEW ON THE ENVIRONMENT<br />
FOR PERIOD OF 50 YEARS<br />
Apstrakt<br />
Miomir Mikić, Dragan Milanović, Ruţica Lekovski<br />
Institut za Rudarstvo i Metalurgiju Bor<br />
Površinska eksploatacija rude bakra u Majdanpeku poĉela je pre 50 godina. Efekti uticaja rudarenja na ţivotnu sredinu<br />
ogledaju se u degradiranju oko 1 800 ha zemljišta preteţno šumovitih površina, zagaĊivanju gradske sredine prašinom<br />
sa kopova, zagaĊivanju voda reke Pek, Šaške i Poreĉke reku - pritoka Dunava havarijama na flotacijskim jalovištima,<br />
dok su najniţe kote postojećih površinskih kopova potopljene mineralizovanim vodama. U radu se daju i mere zaštite<br />
ţivotne sredine.<br />
Kljuĉne reĉi: eksploatacija, degradirane površine, zaštita ţivotne sredine<br />
Abstract<br />
Surface mining of copper ore in Majdanpek began 50 years ago. Effects of environmental impact is reflected in the<br />
degradation of about 1 800 ha of land mostly wooded land, pollution of urban areas with dust pits, water pollution of the<br />
river Pek, Šaška and Poreĉ River - tributaries of Danube by flotation tailings ponds breakdown, while the lowest<br />
elevation of the existing open pits are sunked with mineralized waters. This paper presents the environmental protection<br />
measures too.<br />
Key words: exploatation, degradation area, enviromental protection<br />
1. Uvod<br />
Rudnik bakra Majdanpek u proizvodnom, tehniĉkom i tehnološkom smislu predstavlja kompleksan rudarski<br />
sistem koji ima aktivnosti od geoloških istraţivanja mineralnih resursa, eksploatacije i pripreme rude do niza<br />
pratećih aktivnosti kao neophodne podrške osnovnim delatnostima. Proizvodnja rude u RBM na dva<br />
površinska kopa Juţni i Severni revir odvija se neprekidno već više od 50 godina, što je od izuzetnog<br />
znaĉaja za dobijanje bakra u sistemu RTB-a Bor.<br />
Period od preko 50 godine eksploatacije i pripreme rude je dovoljno dug za analizu uticaja površinske<br />
eksploatacije rude bakra na ţivotnu sredinu Majdanpeka u cilju utvrĊivanja kompleksnih mera zaštite pri<br />
proširivanju površinskih kopova Juţni revir i Severni revir odrţavanju kontinuiteta u proizvodnji rude bakra<br />
na prostoru Majdanpeka.<br />
Narušavanje prirodne sredine u Majdanpeku u morfološkom, estetskom, sigurnosnom, mikroklimatskom,<br />
hidrološkom i ekološkom pogledu je velikih razmera, što se moţe videti na satelitskom snimku, slika 2.<br />
Prema proceni u Majdanpeku je degradirano oko 1 800 ha i to preteţno šumovitih površina, dok su najniţe<br />
kote površinskih kopova potopljene mineralizovanim vodama. Havarijama na flotacijskim jalovištima bile su<br />
zagaĊene reke Pek, Šaška i Poreĉka reka, koje su pritoke Dunava.<br />
412
Change language