GJ - Privredna komora Srbije
GJ - Privredna komora Srbije GJ - Privredna komora Srbije
Za vazdušni udrani talas karakteristiĉan je nagli skok pritiska na ĉelu talasa, koji zatim postepeno opada na vrijednost ispod atmosferskog pritiska, tako da se vazdušni udar moţe podjeliti na dve faze: faza kompresije u kojoj je pritisak veći od atmosferskog i faza razreĊenja (dekompresije) u kojoj je pritisak manji od atmosferskog, Vazdušni udar karakteriše gustina i zagrejanost zahvaćenog vazduha, tako da samo premještanje vazduha zavisi od veliĉine i predznaka promjene pritiska (kompresija-razreĎenje). Sve ove veliĉine nisu konstantne, već opadaju sa povećanjem udaljenosti od mjesta eksplozije, tako da se na dovoljno velikoj udaljenosti, pritisak vazdušnog udara pribliţava atmosferskom, dok brzina njegovog rasprostiranja postaje jednaka brzini širenja zvuka, odnosno vazdušni udar prelazi u akustički talas, odnosno negativni efekti miniranja se manifestuju u vidu buke. Buka izaziva jako neugodne osjećaje kod ljudi, obzirom da djeluje na centralni nervni sistem, a preko njega i na ostale dijelove tijela, organe i sisteme. Domet i uĉinak vazdušnih udarnih talasa pri izvoĊenju miniranja uslovljen je koliĉinom eksploziva, mjestom njegovog postavljanja, kvalitetom i duţinom ĉepa, udaljenjem mjesta eksplozije do objekata, reljefom okoline, atmosferskim uslovima, brzinom i smjerom vjetra, vlaţnošću vazduha i sliĉno. 3. SEIZMIĈKO-SEIZMOLOŠKA ISTRAŢIVANJA Definisanje intenziteta i nivoa negativnog ispoljavanja tehnologije bušaĉko-minerskih radova na ţivotnu sredinu i stambene i infrastrukturne graĊevinske objekte, odnosno definisanje matematiĉkih zakonitosti rasprostiranja negativnih efekata tehnologije bušaĉko-minerskih radova ispoljenih u vidu seizmiĉkog dejstva, dejstva zraĉnog udara i dejstva buke na PK ―Vrtlište― u Kaknju, vršeno je uz korišćenje metodologije definisane i optimilizirane u realizaciji brojnih nauĉno-istraţivaĉkih studija i nauĉno-istraţivaĉkih projekata u površinskoj eksploataciji mineralnih resursa na prostorima bivše Jugoslavije (BiH, Srbija, Crna Gora i Hrvatska). Instrumentalna registracija negativnih efekata projektovane tehnologije bušaĉko-minerskih radova koja je u ekploatacionoj upotrebi na PK „Vrtlište― u Kaknju i koju je potrebno optimilizirati za montan-geološke i eksplatacione uslove površinskog kopa, obavljena je za tri eksperimentalna minska polja i 5 eksploatacionih minskih polja, na šest mjernih mjesta lociranih u segmentima urbanih zona naselja: Prvi pravac: Trešnje (MM-1 i MM-2), Drugi pravac: Kubure-Gornji Popi (MM-3 i MM-4) i Treći pravac: Maljuša-Popi (MM-5 i MM-6) koje su po svojoj prostornoj dispoziciji najkritiĉnije u pogledu ispoljavanja negativnih efekata tehnologije miniranja. Dispozicija mjernih mjesta - MM u odnosu na eksploataciono polje PK ―Vrtlište―, odnosno lokaciju minskih polja - MP, prikazana je na Slici 1. Na Slici 2. predoĉen je fotografski snimak pozicije senzora za registraciju seizmiĉkog dejstva, dejstva zraĉnih udara i ispoljavanja nivoa buke pri miniranju na PK „―Vrtlište― na mjernom mjestu MM-2 . Slika 1. Dispozicija mjernih mjesta - MM u odnosu na eksploataciono polje PK ―Vrtlište― Slika 2. Fotografski snimak pozicije senzora za registraciju negatinog dejstva tehnologije miniranja na MM-2 355
Šema po kojoj su izvedena eksperimentalna minska polja: E – 1, E – 2 i E - 3 predoĉena je na Slici 3. MP- 1 MP- 2 MP- 3 MP- 4 2a 2a 2a a B-1 B-2 B-3 B-4 B-5 L E G E N D A a - Razmak izmeĊu bušotina u redu [m] h - Dubina bušotina [m] - Ugao bušotine [º] Q b - Koliĉina eksploziva po bušotini [Kg] Vrednost stereometrijskih parametara su na nivou projektovanih Slika 3. Šema eksperimantalnih minskih polja E – 1, E – 2 i E - 3 za trenutna miniranja 4. REZULTATI SEIZMOLOŠKIH ISTRAŢIVANJA Rezultati instrumentalne registracije ispoljavanja negativnog dejstva tehnologije miniranja pri trenutnim miniranjima u eksperimentalnim minskim poljima E-1, E-2 i E-3 na PK „―Vrtlište― ZD RMU ―Kakanj― predoĉeni su u tabelarnoj formi – Tabela 1. Tabela 1: Rezultati instrumentalne registracije ispoljavanja negativnog dejstva tehnologije miniranja pri trenutnim miniranjima na PK „―Vrtlište― ZD RMU ―Kakanj― MP MM Udljenost Redukovano Vrste negativnog dejstva Količina rastojanje Potres Zračni udar Buka r eksplozivaQ R V Rezultujuća ZU B [m'] [Kg] [m/(Kg) 1/3 ] [mm/s] [dB]/ [Pa] [dB] Eksperimentalno minsko polje E - 1 1 1 739 174.27 1.37 76.25 2 766 180.64 1.01 104.20/3.25 53.60 2 1 741 158.98 101.25 2 768 164.78 3 1 743 139.76 1.93 150.25 2 770 144.84 1.61 108.80/5.50 72.20 4 1 746 111.38 2.59 300.50 2 774 115.56 2.11 112.80/8.75 78.00 Eksperimentalno minsko polje E – 2 1 3 610 143.85 0.266 95.90/1.25 81.10 76.25 4 650 153.29 0.415 2 3 620 133.02 0.581 104.20/3.25 86.50 101.25 4 660 141.61 0.559 3 3 630 118.77 0.681 108.00/5.00 77.30 149.25 4 670 126.31 0.773 4 3 645 96.51 0.866 112.80/7.75 84.00 298.25 4 685 102.50 1.05 Eksperimentalno minsko polje E – 3 1 5 1312 342.93 0.232 94.00/1.00 73.60 56.00 6 1295 338.49 0.350 2 5 1321 299.27 0.160 94.00/1.00 69.00 86.00 6 1304 295.42 0.255 3 5 1329 257.80 0.181 95.90/1.25 66.60 137.00 6 1313 254.70 0.247 4 5 1337 211.67 0.230 97.50/1.50 62.10 252.00 6 1322 209.30 0.285 Na bazi eksperimentalnih podataka - Tabela: 1., izvršeno je definisanje matematiĉkih zakonitosti rasprostiranja negativnog dejstva kroz miniranjem pobuĊene sredine ispoljene u vidu seizmiĉkog dejstva, dejstva zraĉnih udara i dejstva buke. 356
- Page 306 and 307: hemijskih analiza treba istaći ned
- Page 308 and 309: Slika 7 Što se tiĉe "Voćarske" p
- Page 310 and 311: Figure 1: Ground plan of set up mon
- Page 312 and 313: procedure takes into account the co
- Page 314 and 315: The denominator in equation (17) is
- Page 316 and 317: Accuracy comparison of the observat
- Page 318 and 319: Number of valid observations [%] Š
- Page 320 and 321: ANALIZA PRIRODNO-GEOLOŠKIH USLOVA
- Page 322 and 323: Za pripremne rudarske prostorije, k
- Page 324 and 325: Tabela 2. Overene rezerve uglja u n
- Page 326 and 327: ANALIZA PROMENE HIDROGEOLOŠKIH USL
- Page 328 and 329: NO 2 manje od 0,01 pH 7,35 Ukupna m
- Page 330 and 331: Slika 3: Situacioni deo OP-1 i OP-4
- Page 332 and 333: METODOLOGIJA UVOĐENJA NOVIH METODA
- Page 334 and 335: Zbog toga je za otkopavanje ove gru
- Page 336 and 337: Rez ult ati/ Me sec: R. Av br. gus
- Page 338 and 339: R. br . 1. Tabela br.2: Potrošnja
- Page 340 and 341: PREGLED POSTOJEĆEG STANJA 1.1. Teh
- Page 342 and 343: PREDLOG METODOLOGIJE ODREĐIVANJA C
- Page 344 and 345: NAĈIN OTVARANJA, RAZRADE I EKSPLOA
- Page 346 and 347: • Padni ugao ugljenog sloja se me
- Page 348 and 349: Slika 3. Karakteristiĉni profil ug
- Page 350 and 351: dela leţista, sa usmerenjem prema
- Page 352 and 353: Generalno gledano otkopavanje uglje
- Page 354 and 355: UTICAJ NA ŢIVOTNU SREDINU ZVUĈNIH
- Page 358 and 359: 4.1. Seizmiĉko dejstvo Na bazi eks
- Page 360 and 361: Slika 6. Trenutna miniranja: Funkci
- Page 362 and 363: Na slici 8. prikazani su segmenti e
- Page 364 and 365: PRAĆENJE UTICAJA RUDARSKIH RADOVA
- Page 366 and 367: c) Površinski (površine radnih i
- Page 368 and 369: 4) Dostupnost elektriĉne energije
- Page 370 and 371: GEODETSKE TEHNOLOGIJE I MERENJA U R
- Page 372 and 373: koja se moţe postići u statiĉkom
- Page 374 and 375: - Kontrola geometrije rudarske opre
- Page 376 and 377: GEORADARSKI INSTRUMENT pulseEKKO PR
- Page 378 and 379: PROBLEMATIKA I REZULTATI PRIMJENE M
- Page 380 and 381: Geoelektriĉnim snimanjem dodatno s
- Page 382 and 383: Slika br. 12. - Detaljna georadarsk
- Page 384 and 385: Mestimiĉno rekristališe u bornit.
- Page 386 and 387: Zeta potencijal ; mV Iskorišćenje
- Page 388 and 389: IMPLEMENTACIJA PROCESA STABILIZACIJ
- Page 390 and 391: odreĊena jednostavnom metodom mere
- Page 392 and 393: 4. Rezultati 4.1. Karakterizacija o
- Page 394 and 395: RUDNIĈKE VODE IZ RUDNIKA RTB BOR -
- Page 396 and 397: Tabela 1 Rudniĉke vode rudnika RBB
- Page 398 and 399: nepovratno gubi. Jama Bor će posto
- Page 400 and 401: korita reke Mali Pek u duţini 850
- Page 402 and 403: Slika 2. Prikaz trase puta i daleko
- Page 404 and 405: IZMENJENA TEHNOLOGIJA OTKOPAVANJA
Za vazdušni udrani talas karakteristiĉan je nagli skok pritiska na ĉelu talasa, koji zatim postepeno opada na<br />
vrijednost ispod atmosferskog pritiska, tako da se vazdušni udar moţe podjeliti na dve faze:<br />
faza kompresije u kojoj je pritisak veći od atmosferskog i<br />
faza razreĊenja (dekompresije) u kojoj je pritisak manji od atmosferskog,<br />
Vazdušni udar karakteriše gustina i zagrejanost zahvaćenog vazduha, tako da samo premještanje vazduha<br />
zavisi od veliĉine i predznaka promjene pritiska (kompresija-razreĎenje).<br />
Sve ove veliĉine nisu konstantne, već opadaju sa povećanjem udaljenosti od mjesta eksplozije, tako da se na<br />
dovoljno velikoj udaljenosti, pritisak vazdušnog udara pribliţava atmosferskom, dok brzina njegovog<br />
rasprostiranja postaje jednaka brzini širenja zvuka, odnosno vazdušni udar prelazi u akustički talas, odnosno<br />
negativni efekti miniranja se manifestuju u vidu buke. Buka izaziva jako neugodne osjećaje kod ljudi,<br />
obzirom da djeluje na centralni nervni sistem, a preko njega i na ostale dijelove tijela, organe i sisteme.<br />
Domet i uĉinak vazdušnih udarnih talasa pri izvoĊenju miniranja uslovljen je koliĉinom eksploziva, mjestom<br />
njegovog postavljanja, kvalitetom i duţinom ĉepa, udaljenjem mjesta eksplozije do objekata, reljefom<br />
okoline, atmosferskim uslovima, brzinom i smjerom vjetra, vlaţnošću vazduha i sliĉno.<br />
3. SEIZMIĈKO-SEIZMOLOŠKA ISTRAŢIVANJA<br />
Definisanje intenziteta i nivoa negativnog ispoljavanja tehnologije bušaĉko-minerskih radova na ţivotnu<br />
sredinu i stambene i infrastrukturne graĊevinske objekte, odnosno definisanje matematiĉkih zakonitosti<br />
rasprostiranja negativnih efekata tehnologije bušaĉko-minerskih radova ispoljenih u vidu seizmiĉkog dejstva,<br />
dejstva zraĉnog udara i dejstva buke na PK ―Vrtlište― u Kaknju, vršeno je uz korišćenje metodologije<br />
definisane i optimilizirane u realizaciji brojnih nauĉno-istraţivaĉkih studija i nauĉno-istraţivaĉkih projekata<br />
u površinskoj eksploataciji mineralnih resursa na prostorima bivše Jugoslavije (BiH, Srbija, Crna Gora i<br />
Hrvatska).<br />
Instrumentalna registracija negativnih efekata projektovane tehnologije bušaĉko-minerskih radova koja je u<br />
ekploatacionoj upotrebi na PK „Vrtlište― u Kaknju i koju je potrebno optimilizirati za montan-geološke i<br />
eksplatacione uslove površinskog kopa, obavljena je za tri eksperimentalna minska polja i 5 eksploatacionih<br />
minskih polja, na šest mjernih mjesta lociranih u segmentima urbanih zona naselja: Prvi pravac: Trešnje<br />
(MM-1 i MM-2), Drugi pravac: Kubure-Gornji Popi (MM-3 i MM-4) i Treći pravac: Maljuša-Popi (MM-5<br />
i MM-6) koje su po svojoj prostornoj dispoziciji najkritiĉnije u pogledu ispoljavanja negativnih efekata<br />
tehnologije miniranja.<br />
Dispozicija mjernih mjesta - MM u odnosu na eksploataciono polje PK ―Vrtlište―, odnosno lokaciju minskih<br />
polja - MP, prikazana je na Slici 1.<br />
Na Slici 2. predoĉen je fotografski snimak pozicije senzora za registraciju seizmiĉkog dejstva, dejstva<br />
zraĉnih udara i ispoljavanja nivoa buke pri miniranju na PK „―Vrtlište― na mjernom mjestu MM-2 .<br />
Slika 1. Dispozicija mjernih mjesta - MM u odnosu na<br />
eksploataciono polje PK ―Vrtlište―<br />
Slika 2. Fotografski snimak pozicije senzora za<br />
registraciju negatinog dejstva tehnologije<br />
miniranja na MM-2<br />
355
Change language