GJ - Privredna komora Srbije

IZBOR TEHNIĈKOG REŠENJA ODBRANE I ZAŠTITE KOPA OD
PODZEMNIH VODA PODINSKE UGLJENE SERIJE U FAZI
EKSPLOATACIJE NA POVRŠINSKOM KOPU “SUVODOL“
SELECTION OF TECHNICAL SOLUTION FOR PROTECTION AND
CONSERVATION OF THE MINING BASIN FROM THE GROUND COAL
SERIES IN THE EXPLOITATION PHASE AT OCM SUVODOL
Svetomir Maksimović 1 , Igor Miljanović 2 , Aleksandar Petrovski 3 ,
Ivana Ţivojinović-Miljanović 4
1,4 Elektroprivreda Srbije, Direkcija za proizvodnju energije, Beograd, 2,3 Univerzitet u Beogradu,
Rudarsko-geološki fakultet
Abstrakt
Pojaĉani zahtevi za dodatnim koliĉinama uglja za potrebe proizvodnje termoelektriĉne energije u Bitoljskim
termoelektranama, uslovili su potrebu za produbljivanjem postojećeg površinskog kopa, ispod glavne ugljene serije, i
zahvatanje slojeva uglja koji se nalaze u tzv. podinskoj ugljenoj seriji. Kako su neki vodonosni slojevi sa vodom pod
pritiskom i do 12 bari bilo je potrebno iznaći takvo rešenje koje će omogućiti odgovarajuću zaštitu kopa od podzemnih voda
i nesmetani rad otkopne i odlagališne mehanizacije.
Kljuĉne reĉi: Rudarstvo, površinski kopovi, odvodnjavanje, podzemne vode, bunari.
Abstract
A greater demand for the additional quantities of coal for the use in production of the thermoelectric energy in bitolj thermal
power plant has made necessary the deepening of the existing surface mine under the main coal series and the stripping of
the coal layers located in the so called ground coal series. Since some of the water-bearing layers have the pressure of up to
12 bar it was necessary to find such solution which would enable the adequate protection of the mining basin from the
underground waters and the unobstructed use of the excavation and disposal equipment.
Key words: mining, open cast mines, drainage, ground waters, wells.
1. Uvod
Površinski kop Suvodol nalazi se 15(km) istoĉno od grada Bitola u Makedoniji. IzmeĊu kopa i grada postoji
dobra komunikacija, a razvijena je i lokalna putna mreţa. Na PK Suvodol odvija se kontinuirano otkopavanje
jalovine i uglja iz glavne ugljene serije. Kako su rezerve glavne ugljene serije znaĉajno smanjene, bilo je
potrebno otvoriti površinski kop Brod Gneotino i pripremiti projektnu dokumentaciju za otkopavanje podinske
ugljene serije kroz produbljivanje postojećeg površinskog kopa Suvodol. Planirano je da godišnja proizvodnja
uglja iz podinske ugljene serije iznosi 3x10 6 (t/god.). Ugalj se plasira prevashodno termoelektranama „Bitola―
snage 3x225(MW) za proizvodnju elektriĉne energije koja u Makedoniji uĉestvuje sa 70-80(%) od ukupno
proizvedene elektriĉne energije. Otkopavanje podinske ugljene serije odvijaće se u veoma sloţenim hidrološkim
uslovima te se problemu zaštite kopa od površinskih i podzemnih voda mora pridati adekvatan znaĉaj. Rad je
namenjen prepoznavanju nekih od tih problema koji se odnose na zaštitu kopa od podzemnih voda.
2. Razvoj otkopnih frontova
Faza eksploatacije na PK PUS obuhvata vremenski period od završetka glavnog useka do kraja veka
eksploatacije kopa. Nakon dve godine rada na otkopavanju glavnog useka, stvorili bi se uslovi za ulazak u prvu
godinu frontalne eksploatacije triju BTO sistema. Mogući termin ulaska rotornih bagera pojedinih BTO sistema
na PK PUS, kao i oĉekivani kraj njihovog rada, prikazan je ja u tabeli 1.
200