ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef00:kef00 06/03/2009 13:58 Page 41
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 41
απαξίωση της πάγιας πολιτικής των ελληνικών και κυπριακών κυβερνήσεων
«διεθνοποίησης» του Κυπριακού. Οι προσπάθειες του Γ.Γ. του ΟΗΕ Κ. Ανάν
για επίλυση του προβλήματος πριν την ένταξη στην ΕΕ, απέτυχαν όταν στα
σχετικά δημοψηφίσματα, η ελληνοκυπριακή πλευρά τάχθηκε εναντίον του σχεδίου.
Παράλληλα, το γεγονός ότι η Ελλάδα ουσιαστικά παραιτήθηκε από τα
διαπραγματευτικά περιθώρια που της προσέφερε το Ελσίνκι για την έναρξη
της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, καταδεικνύει ότι οι βασικές συνισταμένες
αυτής της τάσης έχουν ανατραπεί. 48
Από την άλλη πλευρά, στο «βαλκανικό μέτωπο», το θέμα της ΠΓΔΜ είναι
μεν πρωταρχικής σημασίας, αλλά σοβαρές επιπτώσεις έχει και η υπόθεση του
Κοσσυφοπεδίου, η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του οποίου και η αναγνώρισή
του από αρκετές χώρες αποτελεί ένα δυνάμει επικίνδυνο προηγούμενο. Το σύμπλεγμα
των θεμάτων που ανέκυψαν στα μεταψυχροπολεμικά Βαλκάνια, αντιμετωπίστηκε
κατά τρόπο ανεπαρκή. Αρχικά η άκριτη στήριξη στη Σερβία με
την «ανακάλυψη» της θρησκευτικής συγγένειας και η παραγνώριση των αγριοτήτων,
προκάλεσαν τεράστια ζημιά στο διεθνές προφίλ της χώρας, αλλά και
όταν επετεύχθη η «ενδιάμεσος συμφωνία», επικράτησε ένας εφησυχασμός
απέναντι στις στείρες συνομιλίες περί του ονόματος. 49 Όμως και η (επανα)-
«σκοπιανοποίηση» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής μετά το 2004, δεν απέτρεψε
την αναγνώριση της ΠΓΔΜ από τις ΗΠΑ με τη συνταγματική τους ονομασία
και την επιδείνωση της ελληνικής διαπραγματευτικής θέσης, με αποκορύφωμα
τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι.
Εκτός από την αυτονόητη «συνέχεια», προκειμένου να καταστεί επιτυχής,
είναι απαραίτητο η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής να συνοδεύεται και από
άλλους παράγοντες οι οποίοι θα ενισχύουν και προσδίδουν βαρύτητα στις ελ-
48 Δ. Κώνστας, «Πρόλογος», σε Αρβανιτόπουλος & Κοππά οπ.π., 2005, σελ. 2 και P.
J. Tsakonas, The Incomplete Breakthrough in Greek-Turkish Relations: Grasping Greece’s
Socialization Strategy, Palgrave-MacMillan, New York, υπό έκδοση.
49 Στην πολύχρονη διελκυστίνδα γύρω από την ονομασία της ΠΓΔΜ, η επιχειρηματολογία
της ελληνικής διπλωματίας αρθρώνεται (και πάλι) πάνω στα ιστορικά «δίκαια»
μας και λιγότερο γύρω από ζητήματα κρατικής και εδαφικής κυριαρχίας, όπως συνήθως
πράττουν οι ορθολογικοί δρώντες στις διεθνείς σχέσεις. Η εξωτερική μας πολιτική
δαπανά σημαντικό διπλωματικό κεφάλαιο για να κατανοήσει η διεθνής κοινότητα την
ιδιαίτερη σημασία που έχει (για εμάς) ο όρος Μακεδονία. Πρόκειται για εγχείρημα
μάλλον ανέφικτο καθώς, όσοι βρίσκονται πέρα από τον εθνοτικό εθνικισμό και την
«εθνογραφική νόσο» των Βαλκανίων, αδυνατούν να αντιληφθούν τις υπόρρητες συνδηλώσεις
της λέξης «Μακεδονία» για τους Έλληνες. Βλέπε R. Shannan Peckham, Εθνικές
Ιστορίες, Φυσικά Κράτη- Εθνικισμός και Πολιτική του Τόπου στην Ελλάδα, εκδόσεις
Ενάλιος, Αθήνα, 2008.