ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 382
382 ΔΗΜHΤΡΙΟΣ ΝΕΖΕΡIΤΗΣ
μερών ή πολυμερών. Η Ελλάδα, όμως, έχει αρκετά τέτοια θέματα εν εξελίξει.
Γι’ αυτό η εξωτερική πολιτική αποτελεί γιά την χώρα μας παράγοντα πρωταρχικής
σημασίας.
Ιστορικά, η εξωτερική πολιτική υπήρξε, κυρίως προκειμένου περί των μικροτέρων
κρατών, βασικό όργανο προωθήσεως εθνικών επιδιώξεων ή εξασφαλίσεως
προστασίας έναντι επιβουλών τρίτων. Η επιτυχής εφαρμογή μιάς
εξωτερικής πολιτικής προποθέτει ότι το κράτος που την ασκεί έχει στην διάθεσή
του ωρισμένα ισχυρά «χαρτιά». Η πολιτική αυτή δεν ασκείται –και μάλιστα
με προοπτικές επιτυχίας– απλώς και μόνο με την προβολή επιχειρημάτων
περί της ορθότητος των θέσεων εκατέρας των πλευρών. Δεν υπάρχει αντικειμενικός
κριτής ο οποίος θα ακούσει δυο χώρες, δίκην διαδίκων, να ανταλάσσουν
επιχειρήματα, γιά να επιδικάσει στο τέλος το αντικείμενο της διαφοράς στην
μία ή την άλλη πλευρά. Ακόμη λιγώτερο όταν πρόκειται γιά ένα εγχείρημα στο
οποίο η μία πλευρά πρόκειται να πείσει την άλλη υπέρ της ορθότητος των θέσεών
της. Οι βασικές θέσεις δυο χωρών που διαπραγματεύονται γύρω από μία
διαφορά δεν υπόκεινται σε αναθεώρηση μόνο και μόνο επειδή η ετέρα πλευρά
προέβαλε ένα ισχυρό επιχείρημα. Ακόμη πιό περιωρισμένα περιθώρια επιτυχίας
έχει μία πολιτική η οποία επαφίεται στην πεποίθηση ότι μιά και το «δίκαιο»
είναι με το μέρος εκείνου που το επικαλείται, τούτο αρκεί γιά να συγκινήσει
τους τρίτους και να τους κάνει δεκτικούς στο αίτημα ενός κράτους γιά
υποστήριξη. Πρόκειται γιά την κλασσική διάκριση μεταξύ του ελληνικού και
του τουρκικού τρόπου ασκήσεως εξωτερικής πολιτικής: Η Ελλάς προσεγγίζει
τους τρίτους την βοήθεια των οποίων θέλει να εξασφαλίσει και επικαλείται, σε
ό,τι αφορά τις διαφορές της με την Τουρκία, ότι το διεθνές δίκαιο είναι με το
μέρος της –επιχειρηματολογία η οποία συνήθως προκαλεί μία ευγενώς παγερά
αντίδραση. Η Τουρκία, αντιθέτως, αφήνει να εννοηθεί ότι είναι προς το συμφέρον
του συνομιλητού της να την υποστηρίξει –άλλως ότι η μη υποστήριξη μπορεί
να επιφέρει αρνητικές συνέπειες στις οικονομικές και άλλες σχέσεις τής
κατά περίπτωσιν χώρας με την Τουρκία. Η αντίδραση της ετέρας πλευράς είναι,
αναπόφευκτα, σαφώς διάφορος και προς όφελος της Τουρκίας.
Γιά τον λόγο αυτό, προκειμένου να είναι επιτυχής, είναι απαραίτητο η
άσκηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής να συνοδεύεται και από άλλους
παράγοντες οι οποίοι την ενισχύουν την και προσδίδουν μείζονα βαρύτητα στις
ελληνικές θέσεις. Η στρατιωτική ισχύς είναι, στην σημερινή μας εποχή, δευτερεύον
στοιχείο, προκειμένου περί χωρών όπως η Ελλάς. Αυτά που έχουν ιδιαιτέρα
βαρύτητα είναι η οικονομική ισχύς και η αξιοπιστία του κράτους, αυτό
που μέ λίγα λόγια θα λέγαμε η σοβαρότης του κράτους. Και στην περίπτωση
αυτή η αυτοαπονομή επαίνων και οι κομπασμοί δεν έχουν την παραμικρή σημασία.
Δεν μετράει π.χ. άν εμείς οι ίδιοι λέμε ότι είμαστε παράγων σταθερότητος
στα Βαλκάνια. Μετράει άν οι τρίτοι μας προσδίδουν τον χαρακτηρισμό