ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef00:kef00 06/03/2009 13:58 Page 37
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 37
Στο περιβάλλον που διαμορφώνεται οι νέοι πολίτες απαιτείται να εξοπλιστούν
με γνώσεις και ικανότητες για να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες και δυσκολότερες
προκλήσεις από εκείνες κάθε προηγούμενης γενιάς. Το ίδιο ισχύει
και για την ελληνική οικονομία, η οποία μέσα στα επόμενα χρόνια πρέπει να
μετασχηματιστεί αναπτυξιακά σε μια οικονομία που στηρίζεται σε ένα καλά
καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, στην ευρεία διάχυση των νέων τεχνολογιών
σε όλο τον παραγωγικό ιστό και στην παροχή σύγχρονων προόντων και
υπηρεσιών έντασης γνώσης. 41 Πρέπει να τονιστεί ότι ήδη πολλές ευρωπακές
χώρες έχουν στραφεί προς την οικονομία της γνώσης. Για παράδειγμα η Γαλλία,
σε μια προσπάθεια αναγέννησης της ικανότητάς της για καινοτομίες διπλασίασε
την χρηματοδότηση του Κέντρου για Βιομηχανική Καινοτομία κι αύξησε
τα ποσά που επενδύει σε έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη περίπου 2%
του ΑΕΠ - πολύ λιγότερα βέβαια από την Γερμανία και τις ΗΠΑ και θεαματικά
λιγότερα από χώρες της Σκανδιναβίας. Από τα ποσά αυτά η συμμετοχή
του ιδιωτικού τομέα είναι ελάχιστη, ενώ το ποσοστό ξεπερνά το 65% σε χώρες
όπως η Ιαπωνία, η Σουηδία, και η Φινλανδία. 42 Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία,
μέσα σε μια δεκαετία, έχει καταστεί πρωτοπόρος στους τομείς των
νέων τεχνολογιών αναπτύσσοντας μια δραστική δημόσια πολιτική καινοτομιών
που στηρίχθηκε σε υψηλό ρυθμό επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη (3,2%
του ΑΕΠ) και σημαντική αύξηση της επένδυσης του ιδιωτικού τομέα υπό την
καθοδήγηση ενός ανεξάρτητου Συμβουλίου. Επιπλέον δημιουργήθηκαν πανεπιστημιακά
ιδρύματα με υψηλές προδιαγραφές, αυστηρές προποθέσεις εισαγωγής
και δωρεάν φοίτηση για τα χαμηλά εισοδήματα. Το σύστημα δυστυχώς
δεν αποδίδει με την υιοθέτηση ενός μόνο μέρους των παραπάνω επιλογών.
Στην Φινλανδία υπήρξε μια συνολική προώθηση των παραπάνω αντιλήψεων
και κινήσεων, με συνέπεια, επιμονή και σταθερότητα. 43 Στον αυξανόμενο παγκόσμιο
οικονομικό ανταγωνισμό, και ακόμη περισσότερο στη σημερινή κρίσιμη
οικονομική συγκυρία, εκτός από την απαιτούμενη στροφή του ελληνικού
εκπαιδευτικού συστήματος σε μια περισσότερο αναπτυξιακή κατεύθυνση,
χρειάζεται ο συνολικός προσανατολισμός της ελληνικής κοινωνίας στον κεντρικό
στόχο μετάβασης σε μια ανταγωνιστική «οικονομία της γνώσης» και η
41 Βλέπε αναλυτικότερα στο Τ. Γιαννίτσης (επιμ.), Σε Αναζήτηση Ελληνικού Μοντέλου
Ανάπτυξης, Ινστιτούτο Μεσογειακών Μελετών, εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα 2008.
42 Στον τομέα της έρευνας στην Ελλάδα η συνολική (κρατική, ιδιωτική και κοινοτική)
δαπάνη για την έρευνα φτάνει μόλις το 0,61% του ΑΕΠ, με κρατική συμμετοχή
που δεν ξεπερνά το 0,3%, έναντι του 1,84% που είναι ο ευρωπακός μέσος όρος.
43 Α. Ανδριανόπουλος, «Πολιτικές Έρευνας και Καινοτομίας», http://www.
andrianopoulos.gr/0010000197 .