ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 131
Ο «ΜΑΥΡΟΣ ΚΥΚΝΟΣ» ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ 131
Η αποσπασματική προσέγγιση των ευρωπακών κυβερνήσεων στην χρηματοπιστωτική
κρίση υπογραμμίζει την έλλειψη κοινού πεδίου δράσης στην ΕΕ,
από την εγγύηση καταθέσεων όσο και την εμφανή αδυναμία των κρατών μελών
να συνεργαστούν προκειμένου να αντιμετωπίσουν από κοινού την κρίση στο
χρηματοπιστωτικό τομέα. Η ΕΕ δε διαθέτει ενιαία οικονομική πολιτική και
στην τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση φαίνεται ότι αδυνατεί –ή ότι δεν επιθυμεί–
να διατυπώσει μία κοινή θέση. Το ερώτημα είναι εάν θα έπρεπε, δεδομένης
της εξάπλωσης της κρίσης πέραν του Ατλαντικού. Κι όμως, με τη επιφαινόμενη
συρρίκνωση της αμερικανικής ισχύος στο οικονομικό πεδίο, η ΕΕ καλείται
να παραμερίσει το εκάστοτε δυνητικό εθνικό «συμφέρον» και να επικεντρωθεί
στο κοινοτικό όφελος προκειμένου να ανταποκριθεί με ενιαίες και
ισχυρές θέσεις στον ηγετικό ρόλο που μπορεί και πρέπει να παίξει στη διεθνή
οικονομική και πολιτική σκηνή.
Ήδη από το 2003, είχαμε προτείνει και αναλύσει τους λόγους για τη δημιουργία
μίας ενιαίας ευρωπακής εποπτικής αρχής, τόσο για τις επενδυτικές
υπηρεσίες όσο και για το σύνολο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και τους
φορείς παροχής τους. 33 Οι λόγοι τότε, όπως και σήμερα, πολλοί, σύνθετοι αλλά
και αυταπόδεικτοι. Είναι πια φανερό ότι η Ευρώπη χρειάζεται ένα σύστημα
εποπτείας και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, που θα έχει ως κύριο στόχο
την πρόβλεψη, την αποφυγή, τη διαχείριση και την επίλυση των συστημικών
κρίσεων. 34 Μία εθνική εποπτική αρχή, ανεξαρτήτως του μεγέθους του κράτους
που τη φιλοξενεί, δε θα είναι πάντα σε θέσει να προλάβει την κρίση και να διασώσει
έναν πανευρωπακό χρηματοπιστωτικό όμιλο, ο οποίος διαθέτει θυγατρικές
σε διαφορετικά κράτη-μέλη. Έτσι, η πανευρωπακή αυτή εποπτική
ομπρέλα θα μπορούσε να προστατεύει, στην αρχή τουλάχιστον, μόνο σημαντικούς
χρηματοπιστωτικούς ομίλους που παρέχουν υπηρεσίες σε περισσότερα
από ένα κράτη μέλη. 35 Αντίστοιχα, οι εθνικές αρχές, σε πολλές από τις οποίες
έχει ήδη αφαιρεθεί η νομισματική πολιτική, θα εποπτεύουν τις μικρομεσαίες
τράπεζες και τους άλλους ανεξάρτητους χρηματοπιστωτικούς ομίλους, οι
33 Y. Avgerinos, Regulating and supervising investment services in the European Union,
Palgrave Macmillan, Basingstoke, 2003. Ανάλογες ιδέες έχουν εκφράσει και άλλοι συγγραφείς·
βλέπε για παράδειγμα, E. Pan, «The case for a Single European Securities
Regulator» στο M. Andenas & Y. Avgerinos, Financial Market Supervision in Europe:
Towards a Single Regulator?, Kluwer, London, 2003, G. Thieffry, «Towards a European
Securities Commission», International Financial Law Review 14, 10C, 1999, και
Kellermann, Europe’s leverage in financial market regulation, Friedrich Ebert Stiftung,
Bonn, September 2008.
34 Γ. Ζαββός, ό.π.
35 Ό.π.