ljp-nemnozinski-zaednici-mkd

ИДСЦС
Локални јазични политики за немнозинските заедници
службен јазик на национално ниво и повеќе од еден службен јазик на
локално ниво), Македонија исто така се соочи и со предизвикот за
дефинирање и определување на сферите на употреба на јазиците на
немнозинските заедници. Ова стана неопходност по измените на Уставот
во 2001 година, предвидени со ОРД, со кои не се обезбеди еднаквост на
употребата на македонскиот и албанскиот јазик во прв план, а следствено
и со употребата на другите јазици користени од „помалите“ заедници. Оваа
ситуација го отвори прашањето за определување на јавните сфери каде
македонскиот јазик има ексклузивна употреба, пред сè поради тоа што
само сферата на употреба за меѓународни односи беше дефинирана како
таква. Оваа недоследност беше донекаде третирана со изгласувањето на
посебен закон во 2008 година. Овој закон во тоа време беше критикуван од
страна на политичките претставници на немнозинските заедници, најпрво
врз основа на квалитет и присутните недоречености, но и во однос на
дефицитарните ресурси на органите одговорни за неговата
имплементација.
Последниот Извештај за напредокот на Македонија за 2013 година,
изготвен од страна на Европската комисија оцени дека „Во однос на
односите меѓу заедниците, Охридскиот рамковен договор е во сила од 2001
година, но сè уште е потребен напредок за системските прашања во однос
на децентрализацијата, недискриминацијата, правичната застапеност,
употреба на јазици и образование. Недостига мониторинг на прашањата за
употребата на јазиците...“ 2 Во Извештај од 2012, изготвен од страна на
Секретаријатот за спроведување на Охридскиот рамковен договор (ССРД)
во однос на спроведувањето на ОРД, истакнати беа следниве точки во
поглед на употребата на немнозинските јазици на локално ниво:
Прво, оценето е дека има потреба од вработување и ангажирање на
дополнителн број на преведувачи во државните институции (вклучувајќи
ги органите на ЕЛС), како и потреба од континуирани обуки и
унапредување на веќе вработените и ангажирани преведувачи. Второ,
граѓаните треба да бидат подобро информирани за правото на користење
на својот мајчин јазик во двете општи сфери – службената употреба и
образование. Трето, во оние ЕЛС каде има трошоци кои се неопходни за
2
Извештај за напредокот на Република Македонија. СВД (2013) 413 конечна верзија.
Брисел, 16.10.2013 год., стр. 16.
12