wersja elektroniczna (pdf) - Homo communicativus - Uniwersytet im ...

Hermeneutyczne kształcenie (Bildung) i edukacja...
17
metoda edukacyjna w grupach wysokiego ryzyka (np. więźniowie, wychowankowie
domu poprawczego, alkoholicy).
Autorem tej metody jest Georg Lind, badacz i wykładowca na Uniwersytecie
w Konstancji, gdzie kierował katedrą psychologii demokracji, psychologii rozwoju
moralnego i psychologii edukacji. Wcześniej był wielokrotnym wykładowcą
na uniwersytetach w Chicago, Berlinie i Monterrey. Lind bazuje na osiągnięciach
Jeana Piageta i Lawrence’a Kohlberga. Celem konstanckiej metody dyskusji nad
dylematami (KMDD) jest wzmocnienie kompetencji moralno-demokratycznych
i umiejętności rozstrzygania konfliktów i sporów między odmiennymi stanowiskami
bez użycia przemocy, a na drodze refleksji i racjonalnej dyskusji z innymi
ludźmi. Metodę ową można stosować w grupach min.18-20osobowych, natomiast
wiek nie odgrywa znaczącej roli; ważne aby dylemat był dostosowany do
rozwoju danych osób.
W artykule Dyskusja konstancka jako metoda edukacyjna w grupach wysokiego
ryzyka Lind pisze, iż moralność rozumieć możemy jako ideał i jako kompetencję.
Ideały moralne i wyznawane wartości nie są wystarczającym warunkiem
działania moralnego. Należy posiadać jeszcze zdolności (capacities), które pozwolą
nam działać zgodnie z owymi ideałami. KMDD opiera się na 3 prawach
psychologicznych. Pierwsze, to tzw. konstruktywizm, czyli uczenie od wewnątrz.
Człowiek samodzielnie i aktywnie przyswaja bądź konstruuje świat. Uczestnicy
dyskusji muszą mieć podobne pojęcie moralności i jej poczucie; muszą także
rozumieć, jaki jest cel dyskusji, a przedstawiony dylemat nie może być dla nich
zbyt trudny do pojęcia. Zauważają oni, że różni ludzie inaczej interpretują dany
problem, niektórzy w ogóle go nie dostrzegają, choć „zaplecze”, background mają
taki sam. Drugie prawo, to tzw. regulacja afektywna - pobudzenie emocjonalne
podczas dyskusji powinno utrzymywać się na bezpiecznym poziomie, aby nikogo
za bardzo nie ośmielić, ale też i nie zanudzić. I trzecie prawo, to przeżycie demokratyczno
- moralne.
Podczas dyskusji, którą przeprowadzać można w klasach szkolnych, nauczyciel
jest bierny. Nie odzywa się, ale nie opuszcza sali. Podczas dyskusji obowiązują reguły:
respektu, zakazu personalnej krytyki bądź pochwały i tzw. ping-ponga (osoba,
która zabiera głos wybiera kolejnego mówcę z przeciwnej grupy). Nie powinno się
także zapominać o szacunku, uznaniu i uwadze. Jaka jest skuteczność owej metody?
Wg przeprowadzonych badań, uczestnicy częściej gotowi są pomagać innym,
lepiej radzą sobie z nowo nabytą wiedzą, szybciej się uczą, przestrzegają zasad
życia społecznego, szybciej rozwiązują problemy moralne, (kto w odpowiednio
krótkim czasie nie potrafi racjonalnie rozwiązać problemu, ten łatwo popada w
zdenerwowanie i desperację). Coraz częściej KMDD stosowana jest w resocjalizacji.
W Niemczech przeprowadzano dyskusje konstancie, m.in. w zakładzie karnym
Moabit w Berlinie. Dzięki rozmowie, wysłuchaniu drugiej osoby, argumentowaniu
na rzecz swojego stanowiska, ludzie na zakręcie życiowym, lepiej rozumieją
postępowanie innych. Poznają również zasady, wartości, reguły, które obowiązują