wersja elektroniczna (pdf) - Homo communicativus - Uniwersytet im ...

164 Magdalena Drzewiecka
swój zasób słownictwa (Teraz po nitce do kłębka trafiają – odwołanie do mitu
o Ariadnie). Jego język obfituje także we frazy, np. „przysłowia, maksymy, sentencje,
porzekadła”14 (Prawda w oczy kole, Nie święci garnki lepią).
Z kolei odrębną kategorię – decydującą o indywidualizacji języka nastolatka
– stanowią powiedzonka. Sąsiada Agnieszki cechuje dowcip i pomysłowość. Sam
tytuł powieści nawiązuje do słów, jakie wymówił, rozpoczynając naukę w nowej
szkole:
Po mojemu to tak: żadne takie „cud – miód – ryba – kit (…) Nawet z ulgową taryfą
– ucho od śledzia!
W momencie, gdy przekonał się, że Aga wie o jego wyprawie z Witkiem do
kina, powiedział:
No, no! Tylko nie skacz jak wieloryb na agrafce.
Agnieszka z kolei pokazuje, że podstawowe środowisko młodzieży to szkoła.
Jako krewna nauczycielki, posługuje się poprawną polszczyzną, lecz nie sposób
ukryć faktu, że to przede wszystkim uczennica, więc – co się z tym wiąże – w jej
wypowiedziach pojawiają się wyrażenia właściwe jej kolegom i koleżankom, np.
jej uwaga skierowana pod adresem siostrzeńca pana Czernika:
Piękną gałę na szynach postawiła ci ciocia za wypracowanie.
Zagadkowy wyraz „gała” oznacza tu po prostu ocenę niedostateczną.
D. Podlawska zaliczyłaby go do grupy synonimów (wyrazów bliskoznacznych
lub równoznacznych), a dokładnie do synonimów środowiskowych, bliskoznacznych
odpowiedników spotykanych w poszczególnych gwarach środowiskowych15.
Powstawanie synonimów powoduje m.in. „potrzeba ekspresywnego oraz metafizycznego
nazywania przedmiotów i zjawisk, np. ‘dwójka’ – ‘gol, pała, lufa,
strzała’”16.
Świat młodych u Bahdaja
Adam Bahdaj prezentuje nieco inny punkt widzenia. Światu młodzieży przygląda
się wyłącznie z perspektywy jego przedstawicieli płci męskiej. Do przerwy
0:1 to opowieść o chłopięcej przyjaźni i ogromnej pasji - miłości do piłki nożnej.
Przewodnikiem po krainie stworzonej przez autora mógłby być główny bohater
utworu, Maniuś. Przedsiębiorczy, zawierając umowy z warszawskimi sprzedawcami,
uczył się dostosowywać sposób mówienia do osoby swojego rozmówcy. Do
ekspedientce pracującej na Górczewskiej mówi na powitanie:
14 Ibidem.
15 Ibidem.
16 Ibidem.