Ga Shaka' Ningnan: Hpung - Resources For Missions

Ga Shaka’
Ningnan: Hpung: Ngu”
Ai: Hpa: Rai” Ta”
NAW’ KU’ HPUNG: A, SHARIN” SHAGA: AI:
MASA: HPE’ LOI AI: HKU: HKRANG SHAPRAW’
DAN” AI:
by: Robt. J. Sargent
[ Kachin ]

Nye’ a, Hpung: Up
BURL D. NELSON
hpe’ myit dum” let
Nye’ a, matu: mara: hte, dai: Kabu: gara: shiga
a, matu: mara: nta Kahpu Kanau: Kajan: Kanu Kawa
Kashu Kashaa hte, yi’ hkau:na hte: hpe’ kau” da” ai: wa;
Kadai: rai” timung zing-ri zing-rat’ hkrum” ai: hte, hpawn
ndai: aprat hta, e nta Kahpu Kanau: Kajan; kanu Kashu
Kasha hte, yi’ hkau:na hte: hpe’ htam latsa: dang: n: lu la”
na: wa; n” nga ai: Htawm” hpang: prat e gaw n: htum n:
wai asak lu la” na: ra, ai:
(Marku 10:29-30)
Copyright © 1978 By Robt. J. Sargent
2

Ga Shaka’
Ningnan: Hpung: Ngu”
Ai: Hpa:
Rai” Ta”
3

Dai: gaw-
Baptist
Rome
Universal
United
NTA HTINGNU:
KUN”?
NAW’KU” HPUNG:
KABA KUN”?
MYI, HTE, N: MU MADA LU AI:
LAMA: MA: KUN”?
N: RE”
N-GAWN: TA: WA HTE, SENG:
AI: LAMA: MA: KUN”?
[ Kachin ]
4

Hkristu hpe’ na’ a, Hkye” la” Madu, hku: nna hkap la” nit ni”? Garai n:
hkap la” ai: rai” yang nang: nga nga ai: shara kaw’ ya’ jang: baw: gum nna
Nang: gaw Ngarai” mung” de, hkrat ging: ai: wa: rai” nga ai: lam: Karai
Kasang kaw’ yin: la” nhtawm” nang: hpe’ hkye” la” na: matu: Madu, Yesu
kaw’ hpyi” u, Karai Kasang a, tengman: ai: ga sadi, gaw nang: hpe’ hkye”
hkrang la”na: lam: tsun: da” nga ai:
*********************
Karai Kasang a, man: e ngai: gaw yubak masha
Langai mi: rai” nga nna taRa” n: lang: ai: ni: a, matu:
Hkristu si: hkam ai: hpe’ ngai: chye: nga nngai: hte,
yubak kaw’ na” hkrang shaw’ la” ai: Hkye”la” Madu,
hku: Yesu Hkristu hpe’ hkap la” let Shi’ a, matu: asak
hkrung: lu na: akroi: anoi hpyi” nngai:
Ta’ masat :___________________________________
Nhtoi :______________________________________
YA’ HPANG: DE, MATUT’ BAWNG: JAHKRUP HPA,JI” HPYI”
HKAT’ NA: MATU: (sh) SAN” SAGAWN NA: MATU: KAIKA: KA:
MARIT
Shing nga:
yang hpa:
rai” ta”
IBLE BAPTIST CHURCH PIBLICATIONS
1701 Harns Road, Oak Harbor, Washington 98277
© 1978 by Robert J. Sargent
44
5

Hpawng de: ai:
:
U:hpung: re”
hpe’ tinang: a, ting:hkrai: makam masham: hte, kam hpa” yang sha hta:ni:
hta:na’ asak lu la”mai: ai: Naw’ku’ Htingnu: de, lagaw: lahkam” n: kabye,
ai: sha nang: sumsing” lamu mung”dan: de, shang lu ai: Chyum:laika: hku:
Hka,lup hkam la” nna Madu, hpang: n: hkan” ai: sha nang: sumsing: lamu
mung”dan: de, shang lu ai: Htam shi: hta, htam mi: Alu: galoi” n: bang ai:
(sh) Madu, a Shana’ Shat sha” Poi’ galoi” n: ;lawm” ai: sha nang: dai: de mai
du ai: Raitim Hkristu n: lawm” yang sumsing: lamu mung”dan: de, nang:
galoi”mung n: du lu na re”
Karai kasang a, yu maya hkye” hkrang la” ai: masing: hpe’ Chyum: Laika:
shara law’ law’ hta, asan sha ka: da” nga ai: Nang: chye da” ra ai: npawt
nhpang: lam: mali: nga ai:
1. NANG: HKYE” HKRANG LA” HKRUM” RA AI:
Roma 3:23 Kaning rai nme’ law yawng yubak galaw: ma, ai: hte,
Karai Kasang a, arawng: sadang” hpe’ dumhprut kau” nna..
Roma 6:23 Yubak a, shabrai: gaw si: mat ai: lam: rai” nga ai:
2. NA’ HKUM HPE’ NANG” N: HKYE” LA” LU AI:
Roma 3:20 Kaning rai nme’ law dai: Jep ai: taRa” hte, yubak lam:
hpe’ chye: ginhka, lu ai: majaw Jep ai: taRa” a, magam” bungli hku:
hte, Shi’ a, man: e Kadai: mung dinghpring: ai: kaw’ n: du lu ma, ai:
NAW’KU’ HPUNG: (sh) HPUNG: NI: NGU” AI: GA HPE’
GA SHAKA’ NINGNAN: HTA, 114 LANG MU LU NNA “
SHAGA” LA” HKRUM” AI: NI: A, U:HPUNG: (sh) HPAWNG”
NGU” AI: LACHYUM: PRU: AI: GREEK GA ‘ EKKLESIA ‘
KAW’ NA” LA” AI: RAI” NGA AI:
3. NA’ A, MALAI” YESU HKRISTU SI: HKAM SAI:
Roma 5:8 Rai” timung an”hte: yubak kap’ ai:ni: naw’ rai”nga ga,yang
Hkristu gaw an”hte: a, matu:mara: si: hkam ai; hta, Karai Kasang nan:
Shi” a tsaw’ra, ai: hpe’ an”hte: kaw’ e shadan dat mani’ ai:
4. HKYE” HKRANG LA” HKRUM” NA” MATU: HKRISTU HPE’ KAM
HPA” U,
Roma 10:13 Shing rai dai: Madu, a, amying: nsang: hpe’ shaga” ai: masha
kadai: mung hkye” hkrang la” ai: kaw’ du lu na: ra, ai: Nang: gaw Yesu
6
43

mau: hpa: shaman” chye”ju” rai” nga tim masha law’ law’ ndai: ahkaw:
ahkang” hpe atang: ahpa sha myit la” nhtawm” Karai Kasang a, Nta hpe’
nau: wa: ahkyak n: re” ai: zawn sahn”hte; a, sat lawat hte, madun” nga ai:
gaw Kaya, Kahpa, lam: rai” nga ai: Ga Shaka’ Ningnan: naw’ku’ Hpung:
shagu gaw ahkyak nga ai: Ehpesu 5:25 hta, Hkristu gaw naw’ku’ Hpung:
hpe tsaw’ra, nna de’ a, matu: Shi’ hkum hpe’ nawng” ya: kau” ai: lam: ka:
da” nga ai: Dai: gaw naw’ku’ Hpung: ahkyak ai: lam: madun” nga nna
Hpung: masha shagu gaw Shi’ a, naw’ku’ Hpung: hpe’ tsaw’ra, nga let dai:
hpe’ kaga shinggyim: masha u:hpung: u:hpawng yawng hta, grau: ahkyak
ai: shara kaw’ tawn da” ra ai: Tsun: mayu : ai: lachyum: gaw naw’ku’
hpawng de, man: man: sa: ra ai: (Hebre 10:25), kangka” sadi, dung: ai:
hte, Alu: bang: ra ai: (I Kor 16:2), tinang: a mungdan: Kata e mung maigan
mung”dan: de, mung we:nyi: hkye” ai: sasana masing: ni: hta kangka’ ai:
hte, shang lawm” ra ai: (Mahte 28:19, 20). Shi: gaw Hkristan: hpunau:
ni: hte, hku, hkau” kanawn” mazum let rau hkawm: sa; nga na: rai: nga
ai (Yawhan 13:34, 35). Dai hta, n:ga” Hpung: Up wa: woi: awn” ai: hku:
Kabu: gara: ap nawng” hkan” sa: nga na: rai” nga ai: (Hebre 13:7, 17)
Nang: wa: gaw gara hku: ta”? KaraiKasang byin shangun”mayu: ai:
hte, Maren naw’ku’ Hpung: hta, nga nga nni”? Shing nga: yang na’ a,
myit masin hta, Karai Kasang byin shangun” mayu: ai: lam: hpe’ shara
jaw, nga nni”? Na’ a, arawn: alai sat lawat gaw na’ a, matu: mahtai
jaw, na: ra, ai:
U:hpung:
hpawng ngu” ai: ga hte,
seng: nna AHKYAK
3
nga ai:
Ahkyak dik ai: ga san” gaw...
Nang hkye” hkrang la” hkrum” nit ni”? Nang: la,ma: ya’ si: mat wa yang
gara kaw’ mahtang hta:ni: hta:na” wa ningngai: nga na: kun”? Lama: mi:
hpe’ gaw nang: hkrak’ sha chye: lu na: re” naw’ku’ Hpung: masha jahpan:
shang ai:lam: (sh) Hka,lup hkam ai: lam: gaw nang: hpe’ hta:ni: hta:na’ asak
n: jaw lu ai: !!! Madu, Yesu hkaw, kau” ai: Asai chyu: sha yubak mara
hka” yawng hpe’ tsep kawp wa’ kau” ya: lu ai: majaw Madu, Yesu Hkristu
42
7

1. GINRA HPE’ TSUN: MAYU: AI:
DAI: HPE’ MYIT YU: U, . . . . . . .
U:HPUNG: HPAWNG GAW SHARA RA KAW’ SHA MAI:
BYIN AI: SHAWA MASHA YAWNG SA: HPAWNG DE: NA:
MUNGKAN TING HTA, N: MAI: BYIN AI:
1. KARAI KASANG GAW SHI’ A, MASHA NI: HPE’ CHYUM: LAIKA:
HTE, N: BUNG” PRE’ AI: NAW’KU’ HPUNG: NI: KAW’ NA” PRU: WA
NA: MYIT MADA NGA AI:
Karai Kasang a, Mungga hte, n: bung” pre’ ai: naw’ku’ Hpung: hta, Hkristan
ni: shang lawm” nna nga nan na: lam gara hku: sawn: yu: tim lam: masa: n:
htuk nga ai: Mi na” Hpung: makam masham” htung” hking hte, gindun”
nga ai: lam: tsawm htap ai: naw’ku’ htingnu: hpe myit mangoi” ai: lam:
jinghku. jing-yu’ manang: ni: hte, mying: dan hkung ai: hpung: Up sara:
yu,ngwi madum sum:pyi: ni: hpe’ myit dun” ai: lam: (sh) ahkyak ai: lamang
ni: hta, shang lawm” na: hpe’ majen; ai: gara mung dai: Hpung: hta, noi:
machyu nan nga na matu: ginjang Kaja: n: mai: byin ai; Ndai: naw’ku’
Hpung: masa: hte, seng: nna ShR 17 hta, ka: da” ai: hpe’ Karai Kasang gaw
“Nye’ a, amyu” masha ni: e” dai: mare: a, yubak hta, nan”hte: n: lawm” myit
ga, mung de’ a, zinli” n: hkrum” myit ga, mung shi: kaw’ na” pru: wa mu, “
Nga: nna tsun: da” nga ai: (ShR 18:4)
2. KARAI KASANG GAW SHI’ A, MASHA NI: HPE’ CHYUM: LAIKA:
KAM AI: GA SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: (HKALUP, HPUNG:) HTE,
KAHKYIN: GUMDIN NGA NA: MYIT MADA NGA AI:
GA SHADAWN” MAW:DAW: LANGAI” MI: GAW JAK RAI”
DAW HKYEP’ LAW’ LAW’ HTE, SHACHYAW’ DA” AI:
RAI” NNA MUNGKAN DANGHTA: NA” N_GAWN: TA:WA
MAW:DAW: NGU” AI: N: MAI: NGA AI:
Baptisma (Hka,lup) hkam la” ai: lam: hte, Hpung: masha jahpan: shang ai:
lam: gawKarai Kasang a, Kasha Langai mi: a, matu: tinang: myit ra, lata’ la”
mai: ai: baw, n: rai” N: hkan” sa: n: mai: hkang” da” ai: ga matsun re” ai:
lam: Yawhan 14:15 hta, Madu, Yesu tsun: da: sai: Dai: hte, seng: nna hpa:
akyu” hpyi” nga na: lam: n: nga ai. Ga Shaka’ Ningnan: naw’ku’ Hpung:
de, shang na: matu: Chyum: Laika: hta, matsun da” sai: hte, Maren Hka,lup
ham la” na: gaw Hkristan: shagu a, Shawng: Ningshawn” e hkan” sa: ra ai;
lam: rai” nga ai: Dai: gaw teng sha we:nyi: hta, kung hpan: wa na: lam: hte,
daw” jau: na:lam: a shara madung: rai” nga ai:
3. KARAI ASANG GAW SHI” A, MASHA NI: HPE’ SHAN”HTE: A, GA
SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: HTA, KANGKA’ SADI DUNG: NGA NA:
MYIT MADA NGA AI:
Hkristu a, hkum hkrang hta, daw chyen hku: nna malawm” tai: lu ai: gaw
8
41

Nda: ni: yawng ahkyak ma, Ni?
RE” Ahkyak ai: Rai” tim Hkristan:law’ law’ a, myit masa: hte,
shamu: shamawt ai: lam: hku: nga: yang ndai: Ga Shaka’ Ningnan: naw’ku’
Hpung: a, Chyum sharin” masa: hte, Hpung: masha ni: a, ta’tut galaw:
sa wa ai: lam: ni: magam” bungli ni: gaw nau n: ahkyak nga ai: nang:
hkye”hkrang la” hkrum” sayang gaw gara Hkristan Hpung: hta, mi: lawm”
tim hpa: Kaga mi: n: shai: nga ai:
Rai” sa, Shai” ai: lam: gaw naw’ nga ai: Anhte: madun” dan”
lai wa sai: hte, Maren naw’ku’ Hpung: ni: yawng gaw shada, da, bung”
hkat’ ai: n: rai” kaning re ai: naw’ku’ Hpung: mahtang Karai Kasang myit
ra, sharawng” lam: hpe’ grau: shabyin lu na: ngu” shadu, nni? Shinggyim:
masha ni: de: da” ai: Hpung: rai” kun? Shing n: rai” Madu, Yesu Hkristu de:
da” ai: Hpung: rai: na: kun?
Chyum: Laika: hte, masha ni: a, naw’ku’ htung”hking ni: hpe’
sharin” ya: ai: naw’ku’ Hpung: kun? Shing n: rai” Chyum: Laika: san san
hpe, sha sharin” ya: ai: naw’ku’ Hpung: kun? Masha ni: a, hpang: de, matut’
mahkai lawm” ai: naw’ku’ Hpung: kun? Shing n: rai” Hkristu hte, Shi’ a,
Mungga hpe’ kangka’ sadi, dung: ai: naw’ku’ Hpung: kun? Ndai: lam: ni:
hte, seng: nna nang: galaw: ai: lam: yawng gaw na’ a hta:ni: hta:na’ gam
maka: hpe’ n: hkra’ tim” na’ a, we:nyi: asak hkrung: lam: ngwipyaw: simsa’
lam: hta, ahtu hkra” na: sha rai” nga ai: Lani” mi: na” nnhtoi” hta, nang:
galaw: lai wa sai: lam: ni: yawng hpe’ Karai Kasang kaw’ jahpan: dan” ra
na: rai” nna Shi: mahtang “ Yu: u, madat mara: ai: gaw hkungga: shan hta,
grau: nga ai: Tsun: ai: hku: hkan” ai: gaw sagu la sau” dung: hta, grau: Kaja:
nga ai: “ ngu” nna tsun: na: ra, ai: (I Sam 15:22).
Myi, hte, n: mu mada lu ai: N-gawn: ta: wa naw’ku’ Hpung:
ngu” ai: gaw Gaja: wa n: nga ai: majaw dai: n: nga ai: N-gawn: ta: wa
naw’ku’ Hpung: a, shingdu, de, nang hprawng: makoi: lu na: n: rai” Ga
Shaka’ Ningnan: Hpung: hte, Karai Kasang a, masha ni: matut’ mahkai nga
na: Karai Kasang myit mada ai: lam: masum: gaw-
NDAI: MASA: GAW GA SHAKA’ NINGNAN: HTE, BUNG”
PRE’ NGA AI:
Naw’ku’ hpung: ngu” ai: ga si hpe’ bu”ga” hpung:
langai ngaai hku: n: re” ai: sha naw’ku’ hpung:
yawng hpe’ gumhpawn nna tsun: da” ai: 15 lang
ting hta, Hpung: ngu” ai: ga hpe’ ginra lamu ga”
hkrak” hku: tsun: da” nga ai: Ga Shaka’ Ningnan:
hta, naw’ku’ hpung: de: nga ai: mare: Kaba hte,
ginwang: 20 jan” hpe’ mying: hte, hpawn shamying
da” nna Kaga law’ law’ mung naw’ nga nga ai: lam:
tsun: nga ai:
HTUAHTIRA
CENCHREA
ASI
THESSALONICA
SURI
MAKEDONI
EHPESU
KESERE
ANTIOKI
LADOKI
GALILE
KORINTHU
BABELON
GALATIA
PERGAMU
SMURNA
SAMARI
KANKRE
SARDI
JUDEA
HPILADELHPI
ASAN” SHA RE” AI: HPE’ KAGA HKU: LACHYUM: HTA,LA”
YANG HPA: LACHYUM: N: PRU: MAT NA: RA, AI:
40
9

2. MYI, HTE, MU MADA LU AI: HPE’ NGU” MAYU: AI:
U:HPUNG:
U:HPAWNG HPE’
SHA MAI: MU AI:
SHAWA MASHA NI: SA:
ZUPHPAWNG AI: HPE’
MYIU, HTE, N: MU MADA LU NA:
LAM: N: NGA AI:
GA SHAKA’ NINGNAN: HTA, TSUN: DA” AI: NAW’KU’
HPUNG: NI: YAWNG GAW MYI, HTE, MU MADA LU NNA
GINRA HTA, HPAWNG DE: AI: U:HPUNG: U:HPAWNG NI:
RAI” NGA MA, AI:
10
ABAU” HKRANG HPUN” SUMLA: ~
A, HPUNG: DE: AI: NI: HTE, RUDI, HPE’ MADUN” AI:
ETHREN HPUNAU:
HPUNG:
JOHN
DARBY
1848
NGLAND
ANGLICAN HPUNG:
WILLAIM
BOOTHE
1861
ENGLAND
JOHN
WESLEY
1729
ENGLAND
HKYE”HKRANG LA”
AI: DAP
METHODIST HPUNG;
CHARLES
PARHAM
AIMEE Mc
PHERSON hte,
Kaga ni: 1914
U.S.A.
PENTICOSTAL HPUNG:
NI: ASSEMBLIES OF GOD
(A. G. HPUNG:) hte,
Kaga Hpung: ni:
MADU A, NAW’KU’ HPUNG: hte,
TSA: BAN:LAW’ LAW’ MYING:
AMYU” HKUM: SUM:HPA: SHA-
MYING AI: HPUNG: NI:)
CHRISTIANS: MONTANISTS-NOVATONS-DONATISTS-PAULICIANS-ASBIGENESES-WALDENSES-ANABAPTISTS, hte, BAPTISTS
(HKALUP HPUNG: NI:)
MAKAM MASHAM” A, NPAWT HTE, JAHKUM” SHATSUP’
YA: AI: WA: YESU HPE AZI YU: LET Hebre 12:1
YESU HKRISRU
AD 27
PALETINE
NDAI:
39LUNGHKRUNG: NTSA: E NYE’ A, HPUNG: HPE’
NGAI: DE: DA” NA: MAWE, AI: htung” masa: (Mahte 16:18)

~ NAW’KU’ HPUNG: NI: A, AHTIK LA
MYING: DAN HKUNG AI: NAW’KU’ HPUNG: NKAU: MI:
MYI, HTE, N: MU MADA LU AI: N-GAWN: TA: WA NAW’KU’
HPUNG: NGU” AI: GAW SHINGGYIM: MASHA NI: GYIN:
SHALAT DAT AI: MASA: SHA RE”
SINPRAW’ ORTHODOX
HPUNG: NI: GREEK ORTHODOX RUS-
SIAN ORTHODOX HTE, KAGA
LUTHERAN HPUNG:
HPUNG: GRAM” AI: NI:
PRESBYTERIAN HPUNG:
AD 869 HTA,
HPUNG: KARA”
HPANG: WA
NNA PHOYIUS
a, lakhtak AD
1054 hta, tsepkawp
bra” Karan” mat
sai:TURKEY
38
HKRISTU HPUNG:
JOHN
KNOX
1559
SCOTLAND
TINGGYENG” MAKAM MASHAM” MASA: NI: A, HKRANG
MORMAN (Hpang” Prat Na” Sanpra’ Ni:) JOSEPH SMITH 1830 U.S.A.
SANIT YA’ LABAN HPUNG: ELLEN G. WHITE 1845 U.S.A.
Hkristan Hpungtang: Hpa,ji” Hpung: MARY B. EDDY 1879 U.S.A.
YEHOWA SAKSE: HPUNG: CHARLES T. RUSSELL 1884 U.S.A.
KARAI KASANG A, HPUNG: HERBERT W. ARMSTRONG 1927 U.S.A.
JOHN
CALVIN
1541
SWITZERLAND
MARTIN
LUTHER
1517
GERMANY
ROMA KA:HTAW”
LIK HPUNG:
ALEXANDER
CAMPBEL
1857
U.S.A.
CONSTANTINE
a, hpang: AD 313
ning: hta, BYIN WA
NNA AD 411 ning:
shawng: nnan: na”
Pope LEO (I) dang:
la” masai: ITALY
HENRY
VIII
1534
ENGLAND
BRETH
HP
CONGREGATIONAL
HPUNG:
ROBERT
BROWNE
1581
ENGLAND
TRADITION
GNOSTICISM
PAGANISM
YUDA NAW’KU’ (NAWSTIK’
PHILOSOPHY
(TARA”
HTUNG”
MAKAM
(MYIT SUMRU
MAIGAN
MAKAM MASHAM”
MASA: HP,JI”)
MASHAM”) MASA:)
EN
Ndai: Chyum: Laika: hte, n: bung” pre’ ai: sharin” shaga: lam: gaw
Karai Kasang n: san da” ai: naw’ku’ hpung: a, shara hta, dung:
mayu: ai: hpung: Up ni: hku: nna
Kasa: ni: a, prat lai ai: hpang: tsun: shapraw’ wa ai: ga rai” nga ai:
Tsa:ban: 2 Jaw shaning: ni: hta, Sacerdotalism (sh) Priestly
Assumption ngu” ai: Jau ni: myit shapraw’ ai: masa: pru: wa ai:
Ndai: zawn Chyum: Laika: hte, n: bung” pre’ ai: hku: hpung: Up ni:
hpe’ naw’ku’ hpung: shawa masha ni: a, ntsa: de, shagrau: shatsaw
dat ai: majaw Jau sara:daw: ni: hte, yu maya hpung: masha ni: a
lapran: e lachyen lahka, lam: byin wa sai:
Dai: hpang: tsa:ban: 3 Jaw shaning: hkan” gaw hpung: Up langai
mi: a, ntsa: e kaga hpung: Up langai” mi: hpe’ shagrau: shatsaw
ai: lam: bai” byin wa nna Jau sara:daw: ni: a, lapran: e lawu’ lahta,
madang: nem tsaw Karan” wa masai:
Hpung: Up nkau: mi: gaw tinang a, naw’ku’ hpung: galu Kaba ai:
hta, hkan” nna mung lamu ga” ginra hta, hkan” nna mung Kaga
hpung: ni: a, ntsa: e Up hkang’ wa ma ai; Ndai: kaw’ nna mare:
Kaba hpung: ni: hpung: Up ningtawn: daju, ni: hpung: Kaji: Kawa
ni: ngu” byin wa ai: hpang: jahtum” e gaw n-gawn: ta:wa naw’ku’
Hpung: ngu” ai: masa: pru: wa sai:
Karai masa: hku: nna gaw ndai: n-gawn ta:wa Hpung: ngu” ai:
hpe’ naw’ku’ Hpung: hte, mung”dan: ngu” ai: lachyum: shabung”
11

shapraw’ da” nga ma, ai: Karai Kasang a, mung”dan: gaw kam
sham” ai: masha ni: a, myit masin hta, Up nga nna myi, hte, n:
mu lu ai: n-gawn: ta:wa hte, seng: ai: Wenyi: mungkan rai: nga ai:
majaw ndai: shut’ shai” ai: myit sawn: sumru masa: gaw ndai: myit
jasat nnan: hte, hkrak’ rai” mat nga ai:
Mung” masa: hku: nna gaw Roma Hkaw:seng: Constantine the
Great (AD 306-337) Up ai: ten” hta, Hkristan makam masham”
hpe Roma Asuya naw’ku’ htung” shatai” dat ai: shaloi” dik wa sai:
Ndai: zawn shi’ a, hkaw;seng: mung”dan: hpe’ Hkristan mung”dan:
shatai” kau” dat ai: majaw Hkristan naw’ku’ hpung: law’ law’ hpe’
mung tara” maigan makam masham” hte, gayau:mat shangun”
nga ai: Shing rai naw’ku’ hpung: hte, hkaw:seng: mung”dan: hpe’
Kapyawn gumhpawn kau” dat ai: a, mahtai gaw MYI, HTE, MU
LU AI: NAW’KU’ HPUNG: (Roma Ka:htaw”lik Hpung:) hte,
n-gawn; ta: wa Hpung: Up rai” nna tsa: ban: Jaw prat langai hpang:
langai dai ni” du hkra matut’ manoi nga hkrat wa sai:
*
*
Dai: gaw Kanu tai: ai: naw’ku’ Hpung: rai” nga ai: Hpang:
na” laika: man: hta, rawng: ai: hkrang pa: gaw ndai: naw’ku’
Hpung: masa: a, Kasha ni: hte, Kashu nkau: mi: hpe’ madun”
dan” nga ai:
Dai: gaw zing-ri zing-rat’ galaw: ai: naw’ku’ Hpung: rai” nga
ai: (ShR 17:6) Mungkan msha labau” hta, nsin” sin: dik aten
ladaw, ni: gaw Mad, naw’ku’ Hpung: ni: hpe’ Roma naw’’ku’
Hpung: ni: hte, hpang: daw de, Kaga Protestant Hpung: ni:
grai n: hkru’ n: kaja: dik ai: hku: zing-ri ai: hpe, Hkristan
mungkan labau” laika: ni: hta, ka: da” nga ai:
Tsa:ban: 16 prat na” Hpung: garan” ai: lam: gaw n-gawn: ta:wa
Hpung: myit masa: hpe’ n: galai: shai” kau” ai: hta, n-ga’ naw’ku’
hpung: amyu”myu” paw: pru: wa nna dai: hpe’ MYI, HTE, N: MU
LU AI: n-gawn: ta:wa Hpung: ngu” lachyum: jahtuk’ hta, la” ma, ai:
12
37

mung: lu ai: (II Kor 11: 13. 15). Hti” n: dang hkra law’ la’ ai:
masha sen sen wan wan hpe’ Hkristu a, lam: n: chye: lu hkra lam:
shadam: kau” ya: na:matu: mung Hkristan mun mun sen sen Karai
Kasang hpe’ n: lu daw” jau: hkra hte, Karai kasang sharawng”
awng ai: lam: n: galaw: lu hkra pat’ shingdang” na:matu: mung
Shi’ a, naw’ku’ Hpung: masa: lu da” ai: lam: hpe’ nang KAM SHUT
SHARA N: NGA AI:
SHINGRAN: LAIKA: DAW KABA 17 HTA, SATAN DE: DA” AI:
NAW’KU’ HPUNG: A, LAM: TSUN: DA” NGA AI:
3. HPUNG KABA HPE’ TSUN: MAYU: AI:
U:HPUNG: HPAWNG NGU” AI: GAW YU MAYA MASHA
NI: GARU GACHYI RAI NGA AI: U:HPAWNG N: RAI”
CHYUM: LAIKA GAW GA SHAKA’ NINGNAN:
NAW’KU’ HPUNG: LANGAI HPRA, HPE’
Dai: gaw Madu, Yesu a, naw’ku’ Hpung: hte, nhtan: shai” ai:
naw’ku’ Hpung: masu, rai” nga ai:
*
ShR 17: hte, kaji 5 hta, dai: hpe’ Shawa num: Kaba (ShR 17:1)
hte, ga” ningtsa: na” Shawa num: ni: hte, matsat’ shabata lam:
ni: a, Kanu, galu Kaba ai: Babelon (ShR 17:5) nga: nna tsun:
da” nga ai: Madu, Yesu a, naw’ku’ Hpung: chyawm” gaw
hkawn:sek’ zawn hkum: tsup’ ra n: rawng: ai; hte, sanpra”
nga ai: (II Kor 11:2).
HKRISTU BAW: TAI:
AI: HKUM HRANG HTE,
SHABUNG” DA” NGA AI:
A BUILDING
WITH CHRIST AS THE
‘CHIEF CORNERSTONE’
*
ShR 17:1 hta, tsun: da” ai: “Hka, law’ law’ a, lam: hpe’ ShR
17:15 hta, masha amyu” baw, ni: wu:nawng: wu:wa ni:
masha mung”dan: ni: hte, ga amyu” myu” nga: nna lachyum:
shaleng” da” nga ai:
Dai: Satan Hpung: gaw mung” Up asuya naw’ku’ Hpung:
(State Church) rai” nga ai: (ShR 17:2). Madu, Yesu a, naw’ku’
*
Hpung: ni: gaw Naw’ku’ Hpung: hte, mung” Up Asuya Kaga
ga Karan” ai: masa: hpe’ galoi” mung a:tsun: nga ai: (Mahte
22:21; Yawhan 18:36).
36
ASHAN HKUM HKRANG
DAW CHYEN: NI: HTE,
NRA: SUMPUM GAW
HKUM HKRANG N: BYIN:
LU AI:
DAI: YAWNG HPE’ SHI’
MASING: HTE, HKRAK’
SHACHYAW’
RA AI:
WUT TAWNG: NI: HPUN”
PYEN: NI: PI”LAT’ GA” NI:
SUMPUM TAWN NNA NTA
HTINGNU: N: BYIN WA AI: –
DAI: YAWNG HPE’ SHI’
MASING: HTE, HKRAK’
GAW:GAP SHACHYAW’
RA AI:
13

Greek ga ‘ ekklesia ‘ ngu” ai: gaw Ga Shaka’ Ningnan: prat
na” masha ni” a, matu: n: mu ga: n: na ga: ai laklai” ga si n:
rai”
Mahte 16:18 hta, SHI’ A, Hpung: ngu” nna Madu, Yesu tsun:
ai: shaloi” lachyum: nnan: gyin: shalat ai: n: rai” Mi kaw’
nna nga chyalu ga si hpe’ gram” jahtuk’ nna lang: ai: mung n:
rai” Shawa masha yawng atsawm chye: na: chyalu ga si sha
arai” nga ai: Dai: ten” na” Kaga masha u:hpung: u:hpawng
ni: hte, lachyum: jashai” ginhka, dan” ai: hku: nna NYE” A,
naw’ku’ Hpung: ngu” tsun: da”nga ai:
Madu, Yesu de: da” ai: ndai: Hpung: hta, Kaga naw’ku;
Hpung: ekklesia lahkawng” naw’ nga ai: lam: Ga Shaka’
Ningnan: hta, tsun” tawn ai hpe’ mu hti” lu ga ai:
Kasa: 7:38 hta, Shawa hpung: nga: nna tsun: da” ai:
Kasa: 19:39 hta, mung bawng: zuphpawng nga: nna tsun:
da” nga ai:
Ndai: shara Lahkawng Yan” hta, (assembly) u:hpung:
u:hpawng ngu” ai: ga hpe’ shawa hpawng ngu” ai: lachyum:
amyu” 3 mu lu ai: Dai: gaw-
Local (bu”ga” ginra)
Visible (myi, hte, mu mada lu ai:)
Organized (Atsawm hpaw, ninghtan: hpawng ai:)
rai” nga ai:
14
MASHA DU HKRA Hpung: shingkang a:nga nga u, ga, law”nga:
nna ka: da”nga ai:
NDAI: GA NI: GAW MUNGKAN LABAU” HTA, TENG SHA DIK WA
NNA MADU, YESU A, ATEN KAW’ NA” YA’ DU HKRA DINGHTA,
MUNGKAN PIN:RA: NTSA: E GA SHAKA’ NNAN: HPUNG: HPE’
N: MU LU AI: SHARA KANANG” MUNG N: NGA SAI: MADU,
TSAW’RA, AI: NDAI: NAW’KU’ HPUNG: NI: GAW GALOI” MUNG
N:DAWNG: N: YAWT AI: HKRUM” NNA KALANG LANG GANOI:
NOI: ARUT SHAMYIT’ KAU” NA: DARAM” HKAM SHA” AI: SAKSE:
NI: HPE’ ASAI HTE, KA: DA” NHTAWM KARAI KASANG A, HKYE”
HKRANG LA” AI: CHYE”JU” A, LAM: SAKSE: HKAM NGA MA AI:
SATAN MUNG
SHI” A< NAW”KU”
HPUNG: LU AI:
Gumlau Nat’ gaw len la” nna” hkan” galaw chye: ai: ninghkrin re”
Shi: gaw ninghtoi” a, lamu Kasa: zawn danpru: nna (II Kor 11:14)
mai: kaja: ai: lam: lama: ma: tsawm htap ai: lam: lama: ma: hpe’
Karai Kasang galaw: shapraw’ dat shagu Karai Kasang tai: mayu:
ai: wa: (Esaia 14:12-15) rai” nna ndai: wa: gaw arai” masu, ni: hpe’
hkan” galaw: shapraw’ nga ai:
II Kor 11:4 hta, ka: da” ai: hta, Maren nga: yang Shi: gaw n: dum”
n: mi” rai nga ai: ndai: mungkan ting hpe’ masu, hkalem” na:matu:
Yesu Kaga We:nyi: Kaga Kabu: gara: Shiga Kaga lu da” nga ai:
(Galati 1:9; Mahte 24:24). Shi: gaw Shi’ a, tara” hkaw” sara: ni:
35

GA SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: GAW MADU, YESU A, SASANA
MAGAM” BUNGLI HPE’ GALAW: GUN: HPAI: NA: MATU: ATSAWM
SHA HPAWNG DE: NGA AI: HKA,LUP HKAM LA” SAI” KAM SHAM”
MASHA NI: A, U:HPUNG: U:HPAWNG RAI” NGA AI:
Hkristu gaw Shi’ a, naw’ku’
Hpung: a:grin: a:grau; nga
na: lam: ga sadi, jaw, da”
sai:
Mahte 16:18 hta, Madu, Yesu gaw Shi’ a, naw’ku’ Hpung: hpe’
ding: tawk’ sha-ang nna Katsan ga” na” chyinghka: ni: DAI: HPE’
DANG KAU” LU NA: N: RAI” nga: nna tsun: da” ai:
Mahte 28:19 hta, mung Hkang” da’ ai: ga hpe Sape” Langai hpra, a,
matu: n: re” ai: sha naw’ku’ Hpung: ting hpe’ “Yu: mu, LAMU GA”
APRAT HTUM HKRA ngai: nanhte: hte, rau DINGGRIN: a:nga
nga na: nngai: law” “ nga: nna ga sadi, jaw, da” sai:
Israela amyu”masha ni: Egutu mung” kaw’ na” Hka:nan:
mung” de, bu” htawt pru: wa yang shan”hte: hpe’ (CHURCH)
naw’ku’ HPUNG: ngu” nna shamying mai ai: Shan”hte: gaw
masha sen 20 (wan Lahkawng) rai” tim rau sha hpawng de:
nna shara mi: kaw’ sha but’ nga ma, ai: (e.g. Bu” hkawm:
12:16). Shan”hte: hpe’ myi, hte, mung mu mada lu nga
ai: (Bu” hkawm: 22:41). U:hpung: u:hpawng masing: hte,
hkrak’ mung rai” nga ma, ai: (Bu” hkawm: Daw Kaba 2 hte
10). Yawdan hka, hpe’ shan”hte: rap’ kawt’ nna Ga Sadi,
mung” de, bra” shang wa ai: shaloi” gaw Hpung: n: rai mat
masai: Mung”dan: she, rai” sai:
Greek mung” shawa masha ni: gaw Ehpesu mare: Kaba ginra
Langai” mi: hta, hpawng de: nna gaja: wa: myi, hte, chyaw’
mu lu nga ai: (Kasa: 19:29-35). Kasu Kabrawng shabyin ai:
shawa masha ni: a, majaw kashuk kashak rai” nga tim mare:
chyere” wa: dai: shawa hpawng hpe’ jasim kau” nna atsawm
sha hpawng de: nga ma, ai: (Kasa: 19:35). Shing rai dai:
shara hta, e tara” Upadi: Up nga ai: (Kasa: 19:39).
I Kor 11:23-34 hta, mastun da” ai: Madu, a, Shana’ Shat hpe’ SHI:
BAI” DU AI: TEN DU HKRA Madu, si: hkam ai: lam: hpe’ myit
dum” ai: kumla: hku: a:galaw: nga na: htet da” ai: lamang rai” nga
ai: (I Kor 11:17-20).
Ehpesu 3:21 hta, mung “Dai: Hpung: hta, e mung Hkristu Yesu hta,
e mung hta:ni: hta:na’ PRAT DINGSA: NA” SHU MASHI SHU
34
15

Shing rai....
Ga Shaka’ Ningnan:
Hpung: gaw atsawm”
Kahkyin: hpawng ai:
masha ni: a, u;hpung:
u:hpawng rai”
nga ai:
PENTIKOTI SHANI” CHYOI PRA’ WE:NYI: A MARANG” E DAI:
WE:NYI: HTE, RAU (sh) DAI: WE:NYI: HTA, NAW’KU’ HPUNG:
SHANGAI DAT AI: NGU” AI: GAW MADI SHADAW” LAM:
NPAWT NDUNG N: NGA AI:
Ndai: laklai” nhtoi” a dan dawng”
lachyum: amyu” masum: gaw-
1. Ga Shaka” Dingsa prat na”naw’ku’ Htingnu: Lahkawng hpe madun”
dan” ai: hte, maren du na: shaning 1000 prat na” naw’ku’ Htingnu:
hta,mung shadan dan” na: ra, ai: zawn ndai: Ga Shaka” Ningnan:
naw’ku’ Htingnu: hpan hpe’ mung Karai Kasang e masat shagrin: ya:
nga ai: (Pru: mat 40:33, 34; II Hk Labau’ 7:1; Ezek 44:4)
2. Karai Kasang a, We:nyi: gaw ya’ ndai: jahtum” na” aprat du hkra
Hkristu hpe’ naw’ku’ Hpung: law’ law’ a, BAW: shatai” nna Up hkang”
hpareng” nga ai.
3. Hkristu gaw naw’ku’ Hpung: a, sasana magam” hpe’ galaw: gun:
hpai: lu na:matu: Shi’ a, naw’ku’ Hpung: hpe’ atsam jaw, ya: nga ai: Dai:
atsam hpe’ lu la” mai: ai: rai” nna Dai: atsam hpe’ dai ni” ra ahkyak nga
ai: (Kasa: 1:8; Kasa: 4:31; Ehpesu 5:18)
MAKOI: MAGAP NNA CHYE: NA YAK AI: MYI, HTE, N: MU
MADA LU AI: N-GAWN: TA: WA NAW’KU’ HPUNG: NGU” AI:
MYIT MASA: E TSUN: SHABRA” AI: LAM: NI: GAW-
-Manu: htingram” ai: hte, Hpung: galung” ai: lam: tengman: ai: naw’ku’
Hpung: ni: a, ntsa: e sadi, dung: ai: lam:
-Naw’ku’ Hpung: a, magam” bungli ni: hta, Chyum: Laika: hte, n: bung”
pre’ ai: lam: ni: galai: shang wa: sai:
-Chyum: Laika: hpe’ myit ung: ang: nna n: madat mara: ai: lam: rai”
nga ai:
16
33

Pentikoti shani” masha hkying” masum: dang: jat bang: wa ai:
ngu” ai: gaw mi kaw nna naw’ku’ Hpung: nga nga sai: ngu” ai:
lachyum: pru: nga ai: (Kasa: 2:41)
KABU: GARA: SHIGA SASANA APRAT LADAW, GAW
HKA,LUP SARA: YAWHAN TARA” HKAW” AI: KAW’
NA” HPANG: WA SAI: (Luka 16:16; Marku 1:1, 2)
Madu, Yesu gaw Hka,lup Sara: Yawhan e hkyen” lajang da”
chyalu hka,lup hkam la” sai: kam sham” masha ni: hpe’ alu su
jai lang: nna Shi’ a naw’ku’ Hpung: hpe’ de: da” sai:
MASHA
KADAI: MI:
RAI” RAI”
ngu” na: kun”?
32
17

N; RAI”
U:hpung: malawm”
gaw alak’ mi:
san san she. re”
GA SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: GAW MADU, YESU A, SASANA
MAGAM” BUNGLI HPE’ GALAW: GUN: HPAI: NA: MAATU:
ATSAWM SHA HPAWNG DE: NGA AI: HKA,LUP HKAM LA” SAI”
KAM SHAM” MASHA NI: A, U:HPUNG: U:HPAWNG RAI” NGA AI:
Ga Shaka’ Ningnan: hta, Shawng:
nnan: na” naw’ku’ Hpung: hpe’ PENTIKOTI
nhtoi” garai n: du madawm” kaw’ na” Madu,
Yesu Shi: nan: de: hpang: da” sai:
HKRISTU HTE, SHI’ A, SAPE” U:HPUNG: NI: GAW PENTIKOTI
NHTOI GARAI N: DU AI: TEN KAW’ NA” NAN: TENGMAN: AI: GA
SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: MAJING RAI” MASAI: SHAN”HTE:
GAW-
SHATUP” RA AI: LAM:
2
NGA AI:
* Shawa u:hpung: u:hpawng rai” ma, ai: (e.g. Yawhan 20:19; Kasa: 1:4-6)
* Baptisma hkam la” sai: kam sham”masha ni: (Yawhan 1:35-37; Mahte
3:6-8)
* Atsawm” sha hpaw, ninghtan: da” sai: (Shan”hte: hta, Sagu” rem: wa:/
Hpung; Up hte, kun:hting” pyi: nga sai: Yawhan 10:11; Yawhan 13: 29)
* Madu, a, magam” bungli hpe’ matut’ manoi galaw: nga ma, ai:
(Mahte 11:1; Mahte 10:5-7; Yawhan 4:1)
Shan”hte: Hpung: masha jahpan: nga ai: Kyu” hpyi” hpawng mung
nga ai: Pentikoti garai n: du yang mu” bawng: zuphpawng galaw:
ma, ai: (Kasa: 1:13-26)
Madu, Yesu gaw Pentokoti garai n: du yang naw’ku’ Hpung: kaw’
mahkawn shakawn ai: (Hebre 2:12; Mahte 26:30)
18
31

Langai” mi: sha grin: nga ai: Langai” mi: sha n: daw, n:
hten ai: Dai: gaw naw’ku’ Hpung: Lahkawng masum: ngu”
mayu: ai: n: rai” Dai: Langai” sha re” ai: naw’ku’ Hpung:
hpe’ Chyum: Laika: hta, ka: da” nga ai:
EHPESU 4:4
Naw’ku’ Hpung: amyu” hpan Langai sha nga ai: Nan”hte: hpe’
shaga”la” ai: lam: hta, myit mada shara Langai” sha de, shaga”
la” manit’ dai: hte, maren HKUM HKRANG LANGAI” SHA hte,
We:nyi: Langai” sha rai” nga ai:
1. Hkye”hkrang la” ai: lam:
DAI: HPANG:
2. Hka,lup hkam ai:
Ndai: hkum hkrang gaw Maru: Marang: ayai: aya, rai” nna” myi,
hte, n: mu mada lu ai: makoi: magap ai: n-gawn: ta:wa hpawng
ngu” tsun: ai: hpe’ garai n: myit yu: yang-
KOLOSE 1:18, 24
hta, dai: hkum hkrang hpe’ (bu”ga” ginra na” myi, hte, mu mada
lu ai: u:hpung: u:hpawng) naw’ku’ Hpung: (sh) shawa hpawng
(assembly) ngu” nna lachyum: shaleng” da” nga ai:
Dai: Hpung:ngu” ai: hkum hkrang a BAW: shi: rai” nga ai:...Dai:
Hpung: ngu” ai: Hkristu, a hkum hkrang a, matu: mara:...tsun:
mayu: ai: gaw Ga Shaka’ Ningnan: naw’ku’ Hpung: shagu gaw
Hkristu a, hkum hkrang rai: nna Hkristu nan: de’ a, BAW: tai: nga
ai: Dai; hpe’ chye: na myit hkawn” na: yak ai: kun”?
Ga dai: HTA, LA” AI: NI: gaw BAPTISMA HKAM LA”
SHAJANG NNA dai: shani” e masha hkying” masum: dang:
jat bang: wa ma ai: (Kasa: 2:41)
I Kor 11:3 hta, Hkristu gaw shinggyim: masha a, BAW: re” ai: nga:
tim n-gawn: ta:wa masha ni: hpe’ tsun: ai: n: rai”
30
19

LACHYUM: HP
Ga Shaka’ Ningn
GA SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: GAW MADU, YESU A, SASANA
MAGAM” BUNGLI HPE’ GALAW: GUN: HPAI: NA: MAATU:
ATSAWM SHA HPAWNG DE: NGA AI: HKA,LUP HKAM LA” SAI”
KAM SHAM” MASHA NI: A, U:HPUNG: U:HPAWNG RAI” NGA AI:
Ndai: naw’ku’ Hpung:
amyu” hpan hpe’ CHYU:
SHA Chyum: Laika: hta,
mu chye: lu ai:
MADU, A, SASA
BUNGLI HP
GUN: HPAI: NA: M
SHA KA
HPAWN
NGA AI: HKA,LUP
KAM SH
NI: RAI”
Mahte 16:18
Naw’ku’ Hpung: ni: (local) Bu”ga” Hpung: ni:
Naw’ku’ Hpung: ni: (true) Tengman: ai:
Naw’ku’ Hpung: ni: (visible) Myi, hte, mu lu ai:
YESU DE; DAI” AI: NAW’KU’
HPUNG:
MASHA HPAW’ DA” AI: NAW’KU’
HPUNG: HTE, MASHA E GYIN:
SHALAT AI: LAM: NI:
20
29

KARAI KASANG A, LAKSAN SHANU
SHARA CHYOI PRA’ WE:NYI: A,
HTINGNU: (I Kor 5:16; Ehpesu 2:19:22)
…HKA,LUP JAW, NA: HTE, MADU, A,
SHANA’ SHAT SHA” POI” HPAJANG”
NA: MATU: CHYUM: LAIKA: NA” DARU:
MAGAM: AHKANG” LU AI:
(Mahte 28:19; I Kor 11:17-20)
PYAN AI: LAM:
nan: Hpung: gaw
DAI: GAW DINGHTA,
MUNGKAN GA”
NTSA:
E SHI: HKRAI:
SHA...
…TENGMAN: LAM: A, SUMSAI
DAW,NU: HTE, NPAWT NHPANG:
(I Timo 3:15)
…KARAI KASANG A, GUMHPRAW
HTAM SHI: NA” HTAM MI:
MAHKAWNG DA” AI: SUT DUM:(I Kor
16:2; Malahki 3:8, 10)
ANA MAGAM”
PE GALAW:
MATU: ATSAWM
AHKYIN:
NG DE:
P HKAM LA” SAI:
HAM” AI:
NGA AI:
…KARAI KASANG A, SASANA DAT
KASA:(Marku 16:15; Kasa: 1:4,8; Kasa:
13:1-5)
28
…SUMSING: LAMU MUNG”DAN: A, ZAW, SI
HTE, WE:NYI: HKYE” NA: KARAI KASANG
A, DAT KASA: (Mahte 16:19)
21

A NEW TESTAMENT CHURCH IS AN ASSEMBLY OF BAPTISED
BELIEVERS, ORGANIZED TO CARRY OUT THE LORD’S WORK.
Naw’ku’ Hpung: Langai
mi: hpe’ gara hku: hpaw,
ninghtan: tawn a, ta”?
Aloi sha re”...
GA SHAKA’ NINGNAN: HTA,
MATSUN DA” AI: HKRANG HTE,
MAREN HPAW,
NINGHTAN: TAWN NGA AI:
GA SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: GAW MADU, YESU A,
SASANA MAGAM” BUNGLI HPE GALAW: GUN: HPAI:
NA:MATU: ATSAWM SHA HPAWNG DE: NGA AI: HKA,LUP
HKAM LA” SAI: KAM SHAM” MASHA NI A, U:HPUNG:
U:HPAWNG RAI” NGA AI:
Ga Shaka’
Ningnan: naw’ku’
Hpung: gaw
LAKLAI”
SHAI” AI:
DAI: HTA, LAWM” AI: NI: GAW
22
27

Mahte 28:19 hte 20 hta,
tsun: da” ai: gaw ~
1. KABU: GARA: SASANA
MASHA WE:NYI: HPE’ HKYE” AI:
3. SHADAW” SHANGANG YA: AI:
SHAN”HTE: HPE’ MAKAM MASHAM”
HTA, GAW: SHARAWT YA: AI:
2. BAPTISMA JAW, AI:
SHAN”HTE: HPE’ HAK,LUP HPUNG:
MASHA NI: SHATAI” AI:
An”hte: a, Madu, a, sasana magam” hpe’ Kadun ai: hku: lam:
masum: ginchyum lu ai: Shi: gaw dai ni” an”hte: hkaw” tsun: ai:
Kabu: gara: shiga hpe’ sha hkaw” tsun: lai wa sai:(Marku 1:14-15;
Yawhan 3:3-7); Kam sham” ai: ni: hpe’ hka,lup jaw, ai: (Yawhan
3:22; 4:1); Shi’ a mungga shan”hte: hpe’ sharin” ya: ai: (Mahte 5:1).
Shi’ a, naw’ku’ hpung: ni: gaw ndai: Shi’ a, sasana magam” hpe’
matut’ galaw: gun: hpai: na: hta, Kaga hpa: lit’ mung shatsam da”
hkrum” ai: n: rai”
26
1. Up hkang” lam:
Naw’ku’ hpung: shagu gaw shanglawt ahkang” lu
nna Hkristu Shi: nan: baw: tai: ai: hkum hkrang
hpe’ dai: hpung: masha ni: nan: up hkang” ai: hte,
hpung: Up wa: woi: awn” ai: npu’ e hpung: shawa
masha ni: a, ra, lata’ me” hku: hpung: a, sasana
magam” bungli ni: hpe’ galaw: nga ai: (Ehpesu
5:23; Kasa: 1:15-26)
2. Hpung: salang: ni:
Hpung: Up ni: gaw naw’ku’ hpung: hpe’ woi: awn”
ai: lam: hta, Madu Yesu a, npu’ na” sagu rem: ni:
rai” nga ma, ai: Hpung:tau ni: gaw naw’ku’ hpung:
a, shingdep shingtau” shangun” nchyang: ni: rai’
nga ma, ai: (Hpilipi 1:1; I Timo 3:1-13).
3. Kalang dat Hpung: taRa”
Lahkawng
Baptisma - Hkristu a, Kabu: gara: Shiga hpe’
kum:la: madun” ai: hku: nna hka, hta, tsim: rai
hka,lup jaw, ai:
Madu a, Shana’ shat - Pung:kum: kawng na”
wu:dang: hpe’ myit dum” ai: kum:la:
(Kasa: 8:12; Kasa: 18:8; I Kor 11:23-29)
23

4. Hpung: Tara”
Naw’ku’ hpung: hte, seng: ai: lam: ni: yawng hta,
Hpung: gaw madang: tsaw dik hte, chyahtum
chyalai daru: magam: ahkang: nga ai: majaw de’ a,
npu’ e hpung: masha shagu madat mara: hkan” sa:
ra ai:
(Mahte 18:15-17; II Htesa 3:6-15).
5. Ja gumhpraw lam:
Htam shi: hta, htam mi: hte, Alu: ni:- Gat’ dut poi”
ni: Gat” seng: ni: Muk galaw: dut ai: lam: ni: n;
nga ai:
(I Kor 16:2; Malahki 3:10)
GA SHAKA’ NINGNAN: HPUNG: GAW MADU, YESU A,
SASANA MAGAM” BUNGLI HPE GALAW: GUN: HPAI:
NA:MATU: ATSAWM SHA HPAWNG DE: NGA AI: HKA,LUP
HKAM LA” SAI: KAM SHAM” MASHA NI A, U:HPUNG:
U:HPAWNG RAI” NGA AI:
Madu, a, sasana
magam” bungli gaw
hpa: rai” ta”?
24
25