Ðвде можеÑе да пÑеÑзмеÑе докÑменÑаÑиÑÑ
Ðвде можеÑе да пÑеÑзмеÑе докÑменÑаÑиÑÑ Ðвде можеÑе да пÑеÑзмеÑе докÑменÑаÑиÑÑ
3 KVALITET VAZDUHA 3 Kvalitet vazduha Za izradu izve[taja o kvalitetu vazduha i procenu rizika po \ivotnu sredinu i zdravqe qudi kori[>ene su metode date u preporukama i uputstvima Svetske zdravstvene organizacije (SZO) i Agencije za za[titu \ivotne sredine SAD-a (EPA-USA)` • Environmental Health Impact Assessment of Urban Development Project, Guidelines and Recommendations, WHO, 1985 • The Risk Assessment Guidelines, EPA, Washington DC, 1986. Kao osnov za izradu izve[taja kori[>en je i ve>i broj dokumenata, izve[taja i zapisnika koji su relevantni za ovu problematiku, a nalaze se u dr\avnim institucijama, industrijskim postrojewima, stru;nim institutima i zavodima. Na osnovu podataka o klimi, izvorima emisije i dispoziciji naseqenih mesta, utvr]eno je da analiza stawa zaga]enosti vazduha treba da obuhvati podru;je naseqenih mesta Pan;evo, Star;evo i Ka;arevo. Ostala naseqa na teritoriji op[tine nisu obuhva>ena jer je proceweno da se nalaze na udaqenosti koja nije pod direktnim uticajem glavnih izvora emisije. Tuma;ewe rezultata analiza dobijenih u vidu izve[taja stru;nih institucija izvr[eno je u skladu sa doma>om zakonskom regulativom, i to` • Pravilnikom o grani;nim vrednostima, metodama merewa imisije, kriterijumima za uspostavqawe mernih mesta i evidenciji podataka, • Pravilnikom o grani;nim vrednostima emisije, na;inu i rokovima merewa i evidentirawa podataka, • Pravilnikom o analizi uticaja objekata odnosno radova na \ivotnu sredinu. U ciqu [to objektivnijeg sagledavawa stawa kvaliteta vazduha u pro[losti, zaga]ivawe vazduha u Pan;evu podeqeno je u nekoliko karakteristi;nih perioda` 1. period izgradwe industrijske zone i rada objekata punim, ako ne u potpunosti projektovanim kapacitetom (od 1965. do 1990. godine)~ 2. period u kojem su industrijski objekti radili odr\avaju>i svoju proizvodwu bez naro;itih poboq[awa procesa i brige za zaga]ivawe vazduha, sa tendencijom opadawa proizvodnih kapaciteta, [to je bilo uslovqeno primenom sankcija i ekonomskim padom (od 1990. do 1999. godine)~ NATO bombardovawe 1999. godine 3. period NATO bombardovawa (1999. godine)~ 4. period koji predstavqa obnavqawe rada u pojedinim ili ve>em broju tehnolo[kih procesa uz sopstvena sredstva i donacije (od 2000. do 2003. godine). 37
3Kvalitet vazduha Izvori zaga]ivawa vazduha u Pan;evu su` • industrijski kapaciteti, • objekti u procesima zagrevawa prostora (toplane, kotlarnice i individualna lo\i[ta) i • saobra>aj. Industrija kao izvor zaga]ewa vazduha Na osnovu identifikovanih izvora koji zaga]uju vazduh izdvojene su dominantne zaga]uju>e materije. Podru;je ju\ne industrijske zone, u kojoj su sme[tena tri najve>a industrijska kompleksa (Azotara, Rafinerija nafte Pan;evo i Petrohemija), predstavqa lokaciju sa koje se istovremeno emituju mnoge zaga]uju>e materije. Neke od najzna;ajnijih hemijskih materija koje se javqaju tokom rada ovih industrija prikazane su u narednoj tabeli. Tabela 3.1 - Hemijske materije koje se javqaju tokom rada industrija lociranih u ju\noj industrijskoj zoni Pan;eva Rafinerija nafte Pan;evo Petrohemija Azotara VOC Etilen-dihlorid (EDC) Prirodan gas Aromati;ni ugqovodonici Vinil-hlorid monomer (VCM) Sintezni gas Policikli;ni aromati;ni ugqovodonici (PAU) Hlor Amonijak (gas, para, aerosol) :a] Hlorovodonik Azotni oksidi Ugqen-monoksid |iva Mazut Sumpor-dioksid Sumpor-dioksid Urea Vodonik-sulfid :a] Azotna kiselina Merkaptani Vodonik-sulfid Mineralna uqa Tetraetil-olovo Merkaptani Amonijum nitrat Mikro;estice metala, kataliti;ka pra[ina Mikro;estice kataliti;ke pra[ine koja sadr\i metale Azot nitrat U slu;aju po\ara Fosfat Polihlorovani bifenili (PCB) NPK fertilizati Dioksini Fozgen Lo\i[ta kao izvor zaga]ewa vazduha Daqinski sistem grejawa u Pan;evu pokriva oko 30 do 35% stambenog i poslovnog prostora, dok preostalih 65-70% koristi individualne na;ine zagrevawa. JKP Grejawe proizvodwom i distribucijom toplote i tople vode zagreva oko 11.000 stanova, 10 de;ijih vrti>a, [est [kola, ;etiri zdravstvene stanice, dom starih, centralnu apoteku, kao i mnogobrojne ustanove i poslovni prostor u privatnoj svojini, [to ;ini pribli\no 700.000 m 2 . U stambenim zonama Pan;eva ono upravqa sa 31 kotlarnicom i 200 podstanica. Prema vrsti goriva u upotrebi su sve ;etiri vrste energenata, s tim [to je upotreba prirodnog gasa najzastupqenija. Ukupna instalisana snaga sistema iznosi 161,47 MW, a sistem je veoma razu]en [to podrazumeva da se u radu koristi veliki broj kotlova i gorionika. Ugra]ena oprema u proseku je stara preko 20 godina, [to zna;i da joj je radni vek istro[en. 38
- Page 1 and 2: Op[tina Pan;evo Mere ja;awa kapacit
- Page 3 and 4: MERE JA:AWA KAPACITETA ZA{TITE |IVO
- Page 5 and 6: PREDGOVOR Za[tita i unapre]ewe staw
- Page 7 and 8: SPISAK AKRONIMA I SKRAe Javno predu
- Page 9 and 10: 1Metodologija 1.2 FORMIRAWE RADNE G
- Page 11 and 12: 1Metodologija 1.6 IZRADA AKCIONOG P
- Page 13 and 14: 1Metodologija 12
- Page 15 and 16: 2Op[ti uslovi Prikaz klimatskih ele
- Page 17 and 18: 2Op[ti uslovi Slika 2.1 - Sredwe me
- Page 19 and 20: 2Op[ti uslovi Ju\nobanatska lesna z
- Page 21 and 22: 2Op[ti uslovi Tami[ kod Pan;eva Tam
- Page 23 and 24: 2Op[ti uslovi Park prirode Powavica
- Page 25 and 26: 2Op[ti uslovi Tabela 2.6 - Pregled
- Page 27 and 28: 2Op[ti uslovi Tabela 2.8 - Osnovni
- Page 29 and 30: 2Op[ti uslovi Karta naseqa Omoqica
- Page 31 and 32: 2Op[ti uslovi Karta naseqa Ka;arevo
- Page 33 and 34: 2Op[ti uslovi U okviru poqoprivrede
- Page 35 and 36: 2Op[ti uslovi Ju\na industrijska zo
- Page 37: 2Op[ti uslovi 36
- Page 41 and 42: 3Kvalitet vazduha Postrojewe VCM -
- Page 43 and 44: 3Kvalitet vazduha Na mernom mestu Z
- Page 45 and 46: 3Kvalitet vazduha U periodu od 5. a
- Page 47 and 48: 3Kvalitet vazduha 3.1.5 Vanredna me
- Page 49 and 50: 3Kvalitet vazduha 3.3 ZAKQU:NA RAZM
- Page 51 and 52: 3Kvalitet vazduha {to se ti;e najve
- Page 53 and 54: 4Kvalitet i koli;ine vode za pi>e S
- Page 55 and 56: 4Kvalitet i koli;ine vode za pi>e o
- Page 57 and 58: 4Kvalitet i koli;ine vode za pi>e K
- Page 59 and 60: 4Kvalitet i koli;ine vode za pi>e p
- Page 61 and 62: 5Otpadne vode Havarija kanalizacion
- Page 63 and 64: 5Otpadne vode koli;ine otpadnih vod
- Page 65 and 66: 5Otpadne vode Crpna stanica FCS 4 -
- Page 67 and 68: 6Komunalni ;vrsti otpad da u naseqe
- Page 69 and 70: 6Komunalni ;vrsti otpad ograni;enih
- Page 71 and 72: 6Komunalni ;vrsti otpad Stawe na sm
- Page 73 and 74: 6Komunalni ;vrsti otpad nivou omogu
- Page 75 and 76: 7Opasan otpad naftnom industrijom u
- Page 77 and 78: 7Opasan otpad Analize koje su izvr[
- Page 79 and 80: 7Opasan otpad • u skladu sa katal
- Page 81 and 82: 8Zelenilo Slika 8.1 - Narodna ba[ta
- Page 83 and 84: 8Zelenilo sre>u kompozicije \buwa i
- Page 85 and 86: 8Zelenilo Da bi se postoje>a situac
- Page 87 and 88: 9Strategija za[tite \ivotne sredine
3 KVALITET VAZDUHA<br />
3<br />
Kvalitet vazduha<br />
Za izradu izve[taja o kvalitetu vazduha i procenu rizika po \ivotnu sredinu<br />
i zdravqe qudi kori[>ene su metode date u preporukama i uputstvima Svetske<br />
zdravstvene organizacije (SZO) i Agencije za za[titu \ivotne sredine SAD-a<br />
(EPA-USA)`<br />
• Environmental Health Impact Assessment of Urban Development Project,<br />
Guidelines and Recommendations, WHO, 1985<br />
• The Risk Assessment Guidelines, EPA, Washington DC, 1986.<br />
Kao osnov za izradu izve[taja kori[>en je i ve>i broj dokumenata, izve[taja i<br />
zapisnika koji su relevantni za ovu problematiku, a nalaze se u dr\avnim institucijama,<br />
industrijskim postrojewima, stru;nim institutima i zavodima.<br />
Na osnovu podataka o klimi, izvorima emisije i dispoziciji naseqenih mesta,<br />
utvr]eno je da analiza stawa zaga]enosti vazduha treba da obuhvati podru;je<br />
naseqenih mesta Pan;evo, Star;evo i Ka;arevo. Ostala naseqa na teritoriji<br />
op[tine nisu obuhva>ena jer je proceweno da se nalaze na udaqenosti koja nije<br />
pod direktnim uticajem glavnih izvora emisije.<br />
Tuma;ewe rezultata analiza dobijenih u vidu izve[taja stru;nih institucija<br />
izvr[eno je u skladu sa doma>om zakonskom regulativom, i to`<br />
• Pravilnikom o grani;nim vrednostima, metodama merewa imisije, kriterijumima<br />
za uspostavqawe mernih mesta i evidenciji podataka,<br />
• Pravilnikom o grani;nim vrednostima emisije, na;inu i rokovima<br />
merewa i evidentirawa podataka,<br />
• Pravilnikom o analizi uticaja objekata odnosno radova na \ivotnu sredinu.<br />
U ciqu [to objektivnijeg sagledavawa stawa kvaliteta vazduha u pro[losti,<br />
zaga]ivawe vazduha u Pan;evu podeqeno je u nekoliko karakteristi;nih perioda`<br />
1. period izgradwe industrijske zone i rada objekata punim, ako ne u potpunosti<br />
projektovanim kapacitetom (od 1965. do 1990. godine)~<br />
2. period u kojem su industrijski objekti radili odr\avaju>i svoju proizvodwu<br />
bez naro;itih poboq[awa procesa i brige za zaga]ivawe vazduha, sa tendencijom<br />
opadawa proizvodnih kapaciteta, [to je bilo uslovqeno primenom<br />
sankcija i ekonomskim padom (od 1990. do 1999. godine)~<br />
NATO bombardovawe 1999. godine<br />
3. period NATO bombardovawa (1999. godine)~<br />
4. period koji predstavqa obnavqawe rada u pojedinim ili ve>em broju tehnolo[kih<br />
procesa uz sopstvena sredstva i donacije (od 2000. do 2003. godine).<br />
37
Change language