bankarstvo opsti deo.pdf - Univerzitet Singidunum
bankarstvo opsti deo.pdf - Univerzitet Singidunum bankarstvo opsti deo.pdf - Univerzitet Singidunum
1.8.1.Zgrada Narodne banke Srbije Prvi period Prvi novani zavod u Srbiji bila je Uprava fondova (pretea Državne hipotekarne banke), osnovana 1862. godine, koja je poprimila karakter banke 1898. godine. Institucija koja se smatra preteom Narodne banke nastala je objedinjenjem novca svih tadašnjih fondova, a pored toga ulagan je državni i privatni kapital. «Prva srpska banka» osnovana je 1869. godine sa privatnim kapitalom i uešem Francusko – ugarske banke iz Pešte, ali je nekoliko godina nakon toga likvidirana. Istovremeno se u Srbiji osniva još pet kreditnih zavoda sa isto domaim kapitalom, a nakon toga poinju da se osnivaju okružne štedionice. Do 1908. godine funkcionisalo je 154 novana zavoda – 52 banke, 49 štedionica i 5 kreditnih zavoda, a neposredno pred balkanske ratove 187 novanih zavoda sa 51 milion dinara uplanog kapitala, 65 miliona uloga i 96 miliona izdatih zajmova. Izmedju dva svetska rata domae bankarstvo karakteriše heterogenost sa velikim brojem sitnih, akcionarskih banaka univerzalnog tipa, s jedne strane, i krupnih banaka koje su bile osnovane stranim kapitalom, s druge strane. Godine 1938. postojale su u Jugoslaviji 2 državne banke (Državna hipotekarna banka i Poštanska štedionica), 3 poludržavne (Narodna banka, Privilegovana agrarna banka i Zanatska banka), 61 samoupravna štedionica, preko 600 privatnih banaka i 766 gradskih kreditih zadruga. Narodna banka u vidu zavoda za emitovanje novca - Privilegovane banke Kraljevine Srbije - je osnovana 1883. godine, sa iskljuivo domaim kapitalom u vidu privilegovane privatne instutucije akcionarskog tipa. Banka je organizovana po ugledu na Belgijsku narodnu banku, koja je u to vreme važila kao obrazac savremenog organizovanja i funkcionisanja centralne bankarske institucije. Kao organi Banke formirani su Zbor akcionara, Glavni odbor, Upravni odbor, Nadzorni odbor, Eskontni odbor i ustanovljene su funkcije guvernera i viceguvernera. Narodna banka Kraljevine Srbije transformisana je 1920. godine u Narodnu banku SHS, a 1931. godine dobila je naziv Narodne banke Kraljevine Jugoslavije. Drugi period Nakon 1945. godine osnovna karakteritsika bankarskog sistema je nacionalizacija svih bankarskih institucija. Pored državnih u poetnom periodu postojale su 26
epublike banke, mesne i lokalne banke, zadružna i privatna bankarska preduzea, koja su ubrzo konfiskovana ili likvidirana. Nakon toga sa periodom administrativnog upravljanja došlo je do koncentracije bankarstva, koje je kulminiralo postojanjem sistema jedinstvene banke (1952-54.). Nakon toga došlo je do postupne decentralizacije, tako da su bankarsku strukturu sainjavale osim Narodne banke, specijalizovane banke, lokalne banke, kao što su komunalne, zadružne štedionice, gradske i mesne štedionice. Sa tzv. privrednom reformom (od 1965. godine) stvorene su poslovne banke koje su kao i domaa preduzea relativno samostalno funkcionisale. U organizaciji Narodne banke nakon 1972. godine došlo je organzacione promene, koja je umesto jedinstvene centralne banke podrazumevala organizovanje sistema centralne banke koju su sainjavali Narodna banka Jugoslavije i centralne banke republika i pokrajina. Trei period Razvoj, izgled i struktura finansijskih organizacija u direktnoj je vezi sa promenama privrednog sistema. Period tranzicije se vezuje za politike promene nastale krajem 2000. godine i trasformaciju privrede iz plansko – tržišne u tržišnu, koja je, izmedju ostalog, obuhvatila i tranziciju finansijskog i uže posmatrano bankarskog sistema. Strukturu bankarskog sistema u Srbiji na poetku novog milenijuma sainjavaju: - Narodna banka Srbije (NBS) kao centralna monetarna ustanova, koja je nakon 2003. godine preuzela u potpunosti ulogu i funkcije Narodne banke Jugoslavije; - Banke opšteg tipa ili univerzalne poslovne banke, specijalizovane i mešovite banke, - Banke i posebni oblici sa posebnim delokrugom rada, ovlašenjima i odgovornostima kao što su JUBMES i bankarski konzorcijumi; - Ostale finansijske organizacije. Centralna banka ima za cilj ouvanje stabilnost i vrednosti valute. Funkcije NBS su emisija, izdavanje novanica i kovanog novca, obezbedjenje likvidnosti u domaem platnom prometu, obavljanje platnog prometa sa inostranstvom, rukovanjem dela deviznih rezervi, donošenje mera monetarnog regulisanja, monetarna kontrola banaka, uestvovanje u radu medjunarodnih finansijskih organizacija. Pitanje nezavisnosti rada NBS je kljuno za njeno racionalno ponašanje. Organizovanje i funkcionisanje banaka veoma je važno za racionalno i efikasno funkcionisanje finansijskog sistema. Postoje problemi nedoreenosti domaih zakonskih propisa, ali i realna injenica nepovoljnih uslova poslovanja banaka u proteklom periodu, što ograniavajue deluje na racionalnost i efikasnost njihovog poslovanja. Treba takodje imati u vidu da na poslovanje banaka utiu i mere monetarno - kreditne politike NBS. Jasnoa i adekvatno regulisanje uredjivanja i funkcionisanja ostalih finansijskih institucija je takodje bitno za celinu finansijskog mehanizma. Kontrolna pitanja: 27
- Page 1 and 2: UNIVERZITET SINGIDUNUM, BEOGRAD FAK
- Page 3 and 4: DRUGI DEO - BANKA - MIKRORASPEKT 12
- Page 5 and 6: 20.1. Pojam rizika 322 20.2. Vrste
- Page 7 and 8: 16.1.2. Struktura prometa medjubank
- Page 9 and 10: 1.UVOD U BANKARSTVO 1.1. ISTORIJAT
- Page 11 and 12: Ove banke obezbedjene sopstvenim i
- Page 13 and 14: 1.3. BANKARSKI POSLOVI I ORGANIZACI
- Page 15 and 16: 2) U teritorijalnom, odnosno hijerh
- Page 17 and 18: koncentracija i transfer i alokacij
- Page 19 and 20: Penzioni fondovi su vrsta instituci
- Page 21 and 22: prevashodno zadržale gransko odred
- Page 23 and 24: - bavi se uzimanjem i odobravanjem
- Page 25: obavljanje najrazliitijih bankarski
1.8.1.Zgrada Narodne banke Srbije<br />
Prvi period Prvi novani zavod u Srbiji bila je Uprava fondova (pretea Državne<br />
hipotekarne banke), osnovana 1862. godine, koja je poprimila karakter banke 1898.<br />
godine. Institucija koja se smatra preteom Narodne banke nastala je objedinjenjem novca<br />
svih tadašnjih fondova, a pored toga ulagan je državni i privatni kapital. «Prva srpska<br />
banka» osnovana je 1869. godine sa privatnim kapitalom i uešem Francusko – ugarske<br />
banke iz Pešte, ali je nekoliko godina nakon toga likvidirana. Istovremeno se u Srbiji<br />
osniva još pet kreditnih zavoda sa isto domaim kapitalom, a nakon toga poinju da se<br />
osnivaju okružne štedionice. Do 1908. godine funkcionisalo je 154 novana zavoda – 52<br />
banke, 49 štedionica i 5 kreditnih zavoda, a neposredno pred balkanske ratove 187<br />
novanih zavoda sa 51 milion dinara uplanog kapitala, 65 miliona uloga i 96 miliona<br />
izdatih zajmova. Izmedju dva svetska rata domae <strong>bankarstvo</strong> karakteriše heterogenost sa<br />
velikim brojem sitnih, akcionarskih banaka univerzalnog tipa, s jedne strane, i krupnih<br />
banaka koje su bile osnovane stranim kapitalom, s druge strane. Godine 1938. postojale su<br />
u Jugoslaviji 2 državne banke (Državna hipotekarna banka i Poštanska štedionica), 3<br />
poludržavne (Narodna banka, Privilegovana agrarna banka i Zanatska banka), 61<br />
samoupravna štedionica, preko 600 privatnih banaka i 766 gradskih kreditih zadruga.<br />
Narodna banka u vidu zavoda za emitovanje novca - Privilegovane banke<br />
Kraljevine Srbije - je osnovana 1883. godine, sa iskljuivo domaim kapitalom u vidu<br />
privilegovane privatne instutucije akcionarskog tipa. Banka je organizovana po ugledu na<br />
Belgijsku narodnu banku, koja je u to vreme važila kao obrazac savremenog organizovanja<br />
i funkcionisanja centralne bankarske institucije. Kao organi Banke formirani su Zbor<br />
akcionara, Glavni odbor, Upravni odbor, Nadzorni odbor, Eskontni odbor i ustanovljene<br />
su funkcije guvernera i viceguvernera. Narodna banka Kraljevine Srbije transformisana je<br />
1920. godine u Narodnu banku SHS, a 1931. godine dobila je naziv Narodne banke<br />
Kraljevine Jugoslavije.<br />
Drugi period Nakon 1945. godine osnovna karakteritsika bankarskog sistema je<br />
nacionalizacija svih bankarskih institucija. Pored državnih u poetnom periodu postojale su<br />
26
Change language