Ноември 2011 - Зелс

ЗЕЛС
milion do të shkojnë për rroga, ndërsa për transport,
janë të nevojshme së paku 63 milion. Mbeten vetëm
8 milion denarë, me të cilët duhet të funksionohen të
gjitha shkollat e mesme në komunë gjatë furnizimit të
naftës, rrymës dhe të gjitha nevojat tjera reale. Nga ana
e komunave u potencua se MASH me bllok dotacione ka
transferuar mjete për transport, vetëm për gjeneratën e
parë, ndërsa shuma e njejtë bartet çdo vit të ardhshëm,
me ç’rast, si të jetë harruar se tashmë paraqitet gjenerata
e katërt e arsimit të mesëm obligativ. U konstatua se
çdo gjeneratë e re e nxënësve të shkollës së mesme, deri
më tani, pothuaj se aspak nuk është mbuluar me mjete
plotësuese për transport nga ana e MASH. Përfaqësuesi
i Qytetit të Shkupit, gjithashtu parashtroi shembull
se prej një miliard denarë, shpenzime të marra për 21
shkolla të mesme, rreth 200 milion janë të nevojshme
për transportin e nxënësve të shkollës së mesme. U
potencua se dispozitat ligjore lidhur me kompensimin e
mjeteve për transport të nxënësve të shkollës së mesme
janë të mbuluara vetëm me një dispozitë dhe se duhet që
MASH të miratojë Rregullore, ose çfarë do akti ndërligjor
me të cilin pushtetet lokale do të marrin drejtime më
precize rreth pagesës së transportit: kujt dhe sa duhet t’i
shpërndahen mjete të këtilla, a nuk do të kompensohet
transporti nëse nxënësi në mjedisin e tij ka lloj të tillë të
drejtimit arsimor etj.
Sipas informacioneve të cilat arrijnë në BNJVL,
pothuaj se asnjë komunë nuk është e kënaqur nga lartësia
e bllok dotacioneve të marra për arsim. Ndryshimi i
formulës për shpërndarje të mjeteve për arsim, është
përcaktuar në metodologjinë për shpërndarje të bllok
dotacioneve tash për tash do të shkaktojë vetëm marrjen
e mjeteve nga disa komuna për llogari të komunave
tjera, ndërsa problemi kryesor është mungesa e masës
së përgjithshme të parave për këtë dedikim. Përfaqësuesi
i MASH tregoi se kanë përcaktuar se nga viti 2005
komunat nuk kanë kryer përcaktim të veprimtarisë,
konform planit arsimor nga Enti për arsim, prandaj kanë
njohuri në mjedise të caktuara mësimdhënësit me 4 orë
të paguhen si për mësim prej 16 orësh. Kësaj vërejtjeje
i’u shpjegua se këto janë raste të ralla, por rrjedhin nga
vështirësitë me të cilat ballafaqohen pushtetet lokale
gjatë dhënies së pajtueshmërive për punësim të ri,
sepse mund të ndodhë që në vitin e ardhshëm të ketë
më shumë klasa, respektivisht mësimdhënësi të ketë më
shumë orë. Nga ana e MASH, theksuan se sipas analizës
së tyre, çmimi i transportit për një nxënës ndryshon dhe
varion prej 800 denarë në mjedise të caktuara, e deri
më 6000 denarë në mjedise tjera dhe komunat duhet të
bëjnë përpjekje për të kursyer.
Pastaj u zbatuan të dhënat nga llogaritë e trezorit që
i parashtruan përfaqësuesit e pranishëm nga komunat
me të dhëna me të cilat disponuan përfaqësuesit nga
Ministria për financa dhe u përcaktua se rezultatet
ishin pothuaj se identike. Përfaqësuesit e Ministrisë për
financa theksuan se salldo nuk janë vetëm mjetet për
arsim, pro edhe për mbrojtje kundër zjarrit, çerdhet,
për kulturë, por saktë është përcaktuar cilat mjete për
cilin dedikim kanë të bëjnë. Komunat u arsyetuan se
në raste të caktuara furnizimet publike përsëriten disa
herë, me ç’rast krijohet anulim i pagesës, por gjithashtu
theksuan se pagesat i kryejnë në mënyrë sukcesive. Pastaj
parashtruan vërejtje se Trezori lëshon mjetet shumë
vonë në fund të muajit dhjetor dhe komuna ose shkollat
nuk kanë kohë të kryejnë pagesën për shkak se të njejtat
transferohen vitin e ardhshëm, si të pashfrytëzuara. Nga
ana e pushteteve lokale të caktuara u parashtrua vërejtje
se nuk mund të bëhet një planifikim i vërtetë në shkollat
sepse në shkolla janë abroguar punonjësit profesionalë
financiarë.
Pas diskutimit që zgajti më tepër se dy orë, u sollën
konkluzione nga ana e përfaqësuesve të pushteteteve
lokale, të cilat do të parashtrohen për shqyrtim në
seancën e Bordit drejtues të BNJVL-së:
Konkluzioni 1:
-Ekziston mungesë e mjeteve për arsim dhe është
e nevojshme rritja e mjeteve në bllok dotacionet nga
Buxheti i RM, me qëllim të kënaqjes së nevojave reale
në këtë lëmi. Çdo ndryshim i formulës, në një gjendje
të këtillë të mungesës evidente, tani do të shkaktonte
vetëm derdhje të mjeteve nga disa komuna për llogari të
komunave tjera.
Konkluzioni 2:
Komunat në të cilat janë koncentruar shkollat e
mesme të marrin përqindje plotësuese në bllok dotacionet.
E saktë është se mjetet transferohen sipas numrit të
nxënësve, por nuk merret parasysh sa prej atij numri ka
të bëjë për nxënësit të cilët vijnë nga komunat tjera dhe
për sa kilometrazh duhet t’u kompensohet transporti.
Nxënësit vijnë nga largësi të mëdha, pjesa më e madhe
e tyre marrin mjete edhe për transport të kombinuarndërqytetor
dhe pastaj transporti në qytet, ekziston një
numër i madh i nxënësve të cilët vijnë nga mjediset
ku nuk ka transport të organizuar publik, ndërsa nuk
është përcaktuar edhe ajo se a duhet të paguhen edhe
fëmijët të cilët vijnë nga mjedis tjetër, edhe pse në
komunën e tyre e kanë drejtimin e njejtë arsimor. Për
tërë këtë MASH duhet të hartojë Rregullore, sipas së
cilës komunat do të udhëhiqen gjatë pagesës së mjeteve,
por edhe deri diku do të përcaktohet edhe shuma e
nevojshme e mjeteve për mbulimin e shpenzimeve reale
për transport të nxënësve.
Konkluzioni 3:
-Për deri sa MASH nuk mund të sigurojë mbulim
adekuat të nevojave financiare për arsim, atëherë
komunat do t’i kthejnë kompetencat në pjesën e sigurimit
të transportit të nxënësve në arsimin e mesëm obligativ,
respektivisht këtë ingerencë t’a marrë MASH.
12
НОЕМВРИ 2011