Geološka karta

GEOLOŠKA KARTA
• grafička sinteza poznavanja geologije nekog područja u određenom
vremenu
• izrada geološke karte - vrlo kompleksan znanstveni i stručni posao
koji, prije svega, iziskuje izvrsnu psihofizičku kondiciju i svestrano
geološko, pa i drugo obrazovanje, primjerice biološko, kemijsko, k
građevinsko i sl.
• rezultat geoloških istraživanja
ivanja
• u upotrebi nekoliko definicija geološke karte

• Geološka karta - grafički prikazivana sinteza geoloških zapažanja
anja
na terenu, laboratorijskih i kabinetskih radova (paleontoloških,
sedimentoloških, petrografskih, fotogeoloških i dr.) - pruža a sliku
sastava i strukturnih odnosa područja koje obuhvaća
• Geološka karta - ortogonalna projekcija presjeka geološke
strukture i reljefa, projicirana na horizontalnu površinu
• Geološka karta - topografska karta u koju su uneseni geološki
podaci
• Geološka
karta - grafički
prikaz građe terena, starosti stijena,
njihova
sastava
i međusobnih
odnosa, kao
i ostalih
važnih
geoloških
pojava na topografskoj podlozi

• na geološkoj karti - ucrtane geološke
granice, , položaji
slojeva,
strukturne
oznake i odgovarajući
simboli,
nalazišta
fosila,
mineralnih sirovina i sl.
• bojana karta - propisanom bojom označene
utvrđene jedinice
• karta izrađena crno-bijelom
tehnikom - odgovarajuća sjenčanja
• mora sadržavati
avati legendu ili tumač oznaka kartiranih jedinica i
oznaka koje su ucrtane na njoj
• legenda - kartirane jedinice poredane vertikalno po starosti
• slovno-broj
brojčane oznake za pojedina geološka razdoblja u
kombinaciji s bojama, te oznake strukturnih elemenata
• uz geološku kartu - geološki stup i geološki profili odnosno
presjeci terena
• u pripadajućem tumaču u geološke karte - opis građe i svih
zabilježenih enih geoloških elemenata kao i povijest nastanka terena

• Podjela geoloških karata:
1. prema mjerilu
2. prema sadržaju
aju
Podjela geoloških karata prema mjerilu:
1. pregledne geološke karte (1:100.000 i manje)
2. osnovne geološke karte (1:100.000 do 1:10.000)
3. detaljne geološke karte i geološki planovi (1:10.000 i veće)
e)
Podjela geoloških karata prema sadržaju:
aju:
1. opće e (standardne) geološke karte
2. specijalne (namjenske) geološke karte

• Opće e (standardne) geološke karte - izrađene prema
opće e prihvaćenim standardima u svijetu i u nas
• sadrže e podatke važne za geološke interpretacije prostornog
položaja geoloških tijela, njihova sastava te načina, vremena i
mjesta njihova postanka
• uz samu kartu sadrže geološki
stup i profile kao i pripadajući
tumač
• geološki
stup - grafičkim
simbolima
prikazane
utvrđene
tvorevine po vremenu nastanka, kao i njihov geološki
odnos i
debljina
• geološki profil - presjek terena u kome je prikazan stvarni
strukturni odnos naslaga do određene dubine
• horizontalno i vertikalno mjerilo može e biti jednako ili karikirano

• ucrtane geološke granice između naslaga različite ite starosti, geneze i
litološkog sastava, zatim strukturne oznake (položaj slojeva,
pružanje bora i rasjeda i sl.)
• stratigrafske i litološke jedinice (vrste naslaga prema starosti i
genezi) - slovno-broj
brojčane oznake i određene boje - precizno
definirane prema međunarodnim standardima
• sedimentne stijene sadr
(trijas), J (jura), K (kreda)
sadrže e simbole za geološka razdoblja: T
• koriste se i brojčani indeksi uz slovne oznake:
- K 2 (gornja kreda-subperiod),
- K 21 (cenoman-najstarija najstarija epoha gornje krede)

• boje za stratigrafske jedinice sedimentnih stijena:
‣ kvartar (bijela)
‣ tercijar (žuta-oker)
‣ kreda (zelena)
‣ jura (plava)
‣ trijas (ljubičasta)
‣ perm (smeđa)
‣ karbon (siva)
‣ kambrij (sivomaslinasta) i sl.

• magmatske stijene - oznake prema velikim slovima gr
alfabeta:
oznake prema velikim slovima grčkog
‣ granit (ү)(
‣ gabro( ν )
‣ bazalt ( β ) i sl.
• određene boje:
‣ intruzivne kisele i neutralne magmatske stijene - karmin crvena
‣ efuzivne kisele i neutralne magmatske stijene - narančasta
asta
‣ bazične magmatske stijene - zelena
‣ ultrabazične magmatske stijene - sivozelena

• metamorfne stijene - oznake prema velikim slovima
latinične ne abecede i pripadajuća a boja:
‣ mramor M (svijetloplava)
‣ kvarcit Q (kobaltnoplava)
‣ amfibolit A (zelena)
‣ gnajs G (ružičasta) i sl.
• umjesto boje, za litološku oznaku vrsta stijena mogu se koristiti i
šrafure ili kombinacija boja i šrafura

• Opća a geološka karta Republike Hrvatske -
osnovna geološka karta mjerila 1:100.000
‣ podijeljena na listove
‣ sadrži i uz kartu geološki stup i profile kao i pripadajući tumač
‣ podijeljena na listove: : Trst, Rovinj, Pula, Labin, Crikvenica,
Delnice, Rab, Zagreb, Split i sl.
‣ u tijeku - izrada nove karte mjerila 1:50.000

• Specijalne (namjenske) geološke karte - na
geološkoj osnovi interpretiraju različitu, itu, ali geološku problematiku,
primjerice hidrogeološku, inženjersko
– geološku,
paleogeografsku, ekološku ku i sl.
• prikazuju teren sa stanovišta jedne od geoloških disciplina:
‣ geomorfološke karte
‣ inženjerskogeolo
enjerskogeološke ke karte
‣ hidrogeološke karte
‣ karte geoloških osnova zaštite okoliša
‣ karte mineralnih sirovina
‣ tektonske karte
‣ seizmotektonske karte i sl.
• specijalne karte izrađuju se s unaprijed određenom namjenom,
međutim, , redovito se temelje na standardnim geološkim kartama
i na dopunama s rezultatima specijalističkih istraživanja
ivanja

Osnovna geološka karta otoka Olib

Geološka karta otoka Korčule

Hidrogeološka karta zapadnog dijela otoka Korčule

Strukturna karta zapadnog dijela otoka Korčule

Hidrogeološka karta sliva rijeke Kupe

Hidrogeološka karta
Istre

• mjerila geoloških karata - bilo op
bilo općih, bilo specijalnih -
različita ita i ovise o zahtjevima problematike koja se obrađuje
• opće e geološke karte - većinom se izrađuju u mjerilima manjim
od 1:10 000
• specijalne karte - ponekad trebaju biti vrlo detaljne - izrađuju i
do mjerila 1:100
• u praksi - često se najprije snimi detaljna geološka karta koja se
naknadno dopunjava rezultatima specijalističkih istraživanja
ivanja -
čvrstih i ustaljenih pravila glede mjerila nema

• izrada geološke karte - dugotrajan je i kompleksan posao
• odvija se u četiri glavne faze:
1. priprema za terenski rad
2. terensko kartiranje
3. terenska i laboratorijska specijalistička istraživanja
ivanja
4. sinteza

1. priprema za terenski rad - obuhvaća a proučavanje
postojeće e literature, fotogeološku obradu terena, te
organizacijske pripreme
2. terensko kartiranje - obuhvaća a neposrednu izradu
tektonske geološke karte s utvrđenom specijalističkom
problematikom
3. terenska i laboratorijska specijalistička istraživanja
ivanja -
primjerice paleontološka, petrološka, strukturno-geolo
geološka,
sedimentološka, geokemijska, mineraloška, hidrogeološka,
geokemijska i dr.
4. sinteza svih podataka i kabinetska izrada konačne ne geološke
karte i teksta odgovarajućeg tumača

• pri izradi dobre geološke karte nekog područja
- potrebno je
zadovoljiti i neke osnovne uvjete, a to su:
1. raspolaganje s dobrom topografskom podlogom
2. dobro poznavanje litostratigrafije i
3. korektno interpretiranje tektonike