Fachowy Elektryk 5/2014

5/2014 

październik 2014 

ISSN 1643-7209 

Więcej - na str. 9

Gira eNet 

Nowy dwukierunkowy system radiowy 

www.gira.com/enet 

Prosta modernizacja instalacji elektrycznej 

Gira eNet jest nowym dwukierunkowym systemem radiowym 

do inteligentnego zarządzania nowoczesną instalacją elektryczną. 

dla inteligentnych sieci i kontroli nowoczesnej instalacji elektrycznej. 

Funkcje, takie jak sterowanie oświetleniem i żaluzjami można 

łatwo wyposażyć w elementy radiowe tworzące wspólna sieć. 

Już istniejące przełączniki można łatwo zamienić na radiowe, bez 

rozkuwania ścian i układania przewodów. Do obsługi systemu 

służą wyłączniki i ściemniacze radiowe, nadajniki ścienne 

oraz piloty. 

Rys. od lewej: System Gira eNet radiowy wyłącznik/ściemniacz, 

pojedynczy, System 2000; Gira eNet radiowy sterownik żaluzjowy, 

pojedynczy; Gira eNet radiowy nadajnik ścienny, potrójny; 

Gira E2, biały z połyskiem 

Wygodna obsługa za pomocą Gira G1 

W połączeniu z serwerem Gira Gira eNet, nowy G1 może 

służyć do centralnego zarządzania systemem Gira eNet. 

Doskonały dotykowy wyświetlacz multi-touch zapewnia 

komfortową obsługę wszystkich funkcji za pomocą dotyku 

palca lub gestu. 

Rys.: Gira G1, biały [dostępny od 11/2014] 

eNet jest łatwy w obsłudze jak telefon komórkowy 

W domu, w pracy czy w podróży: za pośrednictwem serwera 

Gira eNet i bramki telefonicznej możliwe jest sterowanie całym 

systemem za pomoca iPhone, iPad i smartfonów z systemem 

Android. Natomiast serwer eNet pozwala na wykorzystanie 

komputera do zarządzania całym systemem radiowym. 

Rys.: nowy interfejs do bramki telefonicznej Gira w smartfonie 

[dostępny od 12/2014] 

Nagrody Gira G1: Design Plus przyznany na Light + Building 2014 

[Projekt urządzenia i interfejsu Schmitz Visual Communication] 

TEMA 2 SP. z.o.o., ul. Boryny 7, PL – 02 - 257 Warszawa 

Tel. +48 - 22 87 80 347 Faks +48 - 22 84 64 745 – www.gira.pl biuro@tema.pl

ABB-free@home ® © 

Żyj i mieszkaj tak jak chcesz 

Dzięki systemowi ABB-free@home ® dom lub mieszkanie zmieni się w inteligentny 

budynek. Rolety, oświetlenie, ogrzewanie, klimatyzacja i domofon — teraz można 

zdalnie kontro lować funkcje zapewniające wygodę, bezpieczeństwo i oszczędność 

energii. A wszystko to za pomocą wyłącznika na ścianie lub smartfona. 

www.abb.com/freeathome 

ABB Contact Center 

tel.: +48 222 23 77 77 

e-mail: kontakt@pl.abb.com

Drodzy czytelnicy! 

www.fachowyelektryk.pl 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press 

sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie: 

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

tel. kom. 502 255 773 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dział Promocji i Reklamy: 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Marcin Sikora 

tel. kom. 515 251 052 

marcin.sikora@targetpress.pl 

Ryszard Staniszewski 

tel. kom. 503 110 913 

ryszard.staniszewski@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyelektryk.pl 

Skład: 

K2DESIGN Krzysztof Frankowski 

k2design.frankowski@gmail.com 

Druk: 

VMG PRINT 

Redakcja nie zwraca tekstów 

niezamówionych, zastrzega sobie prawo 

ich redagowania oraz skracania. 

Nie odpowiadamy za treść 

zamieszczonych reklam. 

ISSN 1643-7209 

6 Aktualności 

Otaczają nas kilometry kabli i przewodów. Często nie zdajemy sobie sprawy, 

w jakiej pajęczynie żyjemy. Uzależnieni od nieprzerwanych dostaw 

energii i przesyłu danych zapominamy o tym, co niewidoczne, ale niezbędne. 

Trasy kablowe w różnej postaci wiją się niczym autostrady, łącząc 

ze sobą świat w globalną wioskę. Mając na uwadze, jak ważna jest ta infrastruktura, 

na łamach „Fachowego Elektryka” przyglądamy się bliżej 

dwóm jej rodzajom. Artykuł „Bezpieczne trasy kablowe” zwraca uwagę 

nie tylko na gwarancje przesyłu energii, ale również na inne aspekty związane 

z ryzykiem konfliktu instalacji z innymi systemami w budynku lub 

zabezpieczeniem p-poż. Natomiast spojrzenie na trasy kablowe pod kątem 

estetyki prezentuje rozwiązania natynkowego prowadzenia przewodów, 

np. w biurach czy modnych mieszkaniach w loftowym stylu. Przywołuję te 

dwa artykuły, bo one najlepiej obrazują istotę instalacji elektrycznej – tej 

niezbędnej infrastruktury nie wystarczy zrobić, trzeba ją zrobić porządnie. 

SPIS TREŚCI 


redaktor naczelna 

10 Rittal za 40 mln euro buduje najnowocześniejszy magazyn wysokiego 

składowania w regionie 

12 Nowości 

20 Bezpieczne trasy kablowe 

24 Instalacja na widoku 

30 Miejsce montażu puszki ma znaczenie 

36 Inteligentny dom w smartfonie 

38 Premiera aparatury HYUNDAI Heavy Industries na targach ENERGETAB 2014 

40 Wyłączniki kompaktowe firmy Chint 

42 Osprzęt łączeniowy firmy ELEKTRO 

44 Wybrane zagadnienia dotyczące doboru ograniczników przepięć chroniących 

instalacje przed piorunowym prądem udarowym 

47 Obudowy rozdzielnic 

49 Przegląd obudów rozdzielnic 

54 Zintegrowane centrum instalacji telekomunikacyjnych 

58 Mały duży rozmiar! 

60 Ogrzewana podłoga Comfort Heat. Zapewniony komfort 

64 ETS5 – nowa odsłona programu do konfiguracji systemu KNX 

68 Detektory przewodów 

72 Nowoczesne zamienniki świetlówek liniowych 

76 Świetlny obowiązek pracodawcy 

78 Zaciskarki do tulejek ENERGOTYTAN 

80 Warsztat 

82 Pozytywne wibracje

NM8 Wyłączniki kompaktowe 

• Prąd znamionowy do 1600 A, zabezpieczenie 

termomagnetyczne i elektroniczne; 

• Dostępne 3 klasy zdolności zwarciowej S, H, R; 

• Regulowany człon termiczny i magnetyczny; 

• Zwarta konstrukcja i pełna gama akcesoriów; 

• Dwu-przerwowy styk główny; 

• Łatwa instalacja i ochrona środowiska. 

Jako światowy specjalista w branży elektrycznej dostarczamy również: 

aparaturę modułową, wyłączniki silnikowe, przekaźniki przeciążeniowe, 

aparaturę pulpitową, wyłączniki kompaktowe, wyłączniki powietrzne.

AKTUALNOŚCI 

Fachowego Elektryka 

ENERGETAB 2014 – arena prezentacji 

nowych produktów i spotkań profesjonalistów 

Na zakończonych 18 września międzynarodowych targach energetycznych ENERGETAB 2014 

swoje najnowsze produkty zaprezentowało 749 wystawców z 20 krajów Europy i Azji. 

Gama prezentowanych urządzeń i aparatów była bardzo szeroka: 

stacje transformatorowe, rozdzielnice, wyłączniki, przekładniki, 

kable i przewody, odnawialne źródła energii, aparaty i systemy pomiarowe, 

automatyki, przesyłania i obróbki informacji, urządzenia 

UPS, agregaty prądotwórcze i napędy oraz wiele innych wyrobów 

czy oferowanych usług. 

Targom towarzyszyły konferencje i seminaria oraz wiele mniej formalnych 

spotkań wystawców z ich kontrahentami, w tym z licznie 

reprezentowanymi przedstawicielami największych inwestorów 

i wykonawców budów energetycznych. 

I tak, w trakcie warsztatów zorganizowanych przez Polskie Towarzystwo 

Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej zostały 

przedyskutowane kwestie nowoczesnych technologii wdrażanych 

aktualnie do praktyki w energetyce. Natomiast drugiego dnia targów 

odbyła się konferencja podsumowująca VI Krajowy Konkurs 

Energetyczny „Inteligentne zarządzanie energią i środowiskiem”, 

na który wpłynęło wiele interesujących opracowań napisanych 

przez młodzież ze starszych lat szkół średnich i pierwszych lat studiów. 

Targi ENERGETAB do doskonałe źródło informacji praktycznych 

dla studentów i młodzieży szkół zawodowych, stąd też 

często można było spotkać na targach młodych ludzi z ciekawością 

przysłuchujących się prezentacjom na stoiskach czy chowających 

do plecaków informatory, katalogi czy dostępne w wielu 

miejscach periodyki branżowe. 

Specjalnym gościem targów był ambasador Konfederacji Szwajcarii 

w Polsce – J.E. Lukas Beglinger, który gościł na targach 

na zaproszenie Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej. 

Jak zwykle, w popołudniowej porze pierwszego dnia przewodniczący 

komisji konkursowej – prof. dr hab. inż. Jacek Wańkowicz 

zapoznał licznie zgromadzonych w sali konferencyjnej hotelu 

DĘBOWIEC z werdyktem komisji. Spośród 71 innowacyjnych 

produktów zgłoszonych do konkursu na wyróżniający się produkt 

prezentowany na targach, komisja konkursowa pucharem Ministra 

Gospodarki wyróżniła rozdzielnicę GIS o nazwie OPTIMA 145 

produkowaną przez ELEKTROBUDOWĘ SA. 

Statuetkę „Złotego Lwa” Fundacji im. Kazimierza Szpotańskiego 

za „E-recycler - zasobnik do akumulacji energii oparty na superkondensatorach” 

odebrał w imieniu firmy MEDCOM Sp. z o.o. jej 

wiceprezes – Jerzy Linka. 

Pełny wykaz produktów i firm wyróżnionych przez komisję konkursową 

jest dostępny na stronie www.energetab.pl. 

Dużym zainteresowaniem cieszyło się stoisko Strategicznego 

Partnera targów ENERGETAB – TAURON Dystrybucji SA, 

na którym zaprezentowano inteligentne liczniki energii elektrycznej 

i objaśniano ich praktyczne zastosowanie. 

Dziękując wszystkim uczestnikom tegorocznych targów za udział 

w ENERGETAB 2014, jako ich Organizatorzy mamy zaszczyt zaprosić 

wszystkich zainteresowanych najnowszymi osiągnięciami 

światowymi z zakresu wytwarzania, przesyłu i rozdziału energii 

elektrycznej do Bielska Białej na targi ENERGETAB 2015, które 

odbędą się w dniach od 15 do 17 września. 

R.M. 

Fot: Janusz Mazurkiewicz 

6 Fachowy Elektryk 5•2014

AKTUALNOŚCI 


Ogólnopolskie Dni 

Zintegrowanych Systemów 

Bezpieczeństwa Pożarowego 

– Schrack Seconet i Partnerzy 

REKLAMA 

1 i 2 października 2014 w Hotelu WINDSOR w Jachrance odbyła 

się kolejna, III edycja Ogólnopolskich Dni Zintegrowanych 

Systemów Bezpieczeństwa Pożarowego – Schrack Seconet 

i Partnerzy. Zgodnie z regułą przyjętą przez organizatorów w latach 

poprzednich spotkanie miało charakter przede wszystkim 

szkoleniowy. Przez wielu obecnych zostało ocenione, jako „najlepsze 

spotkanie merytoryczne w branży zabezpieczeń”. W ciągu 

dwóch dni specjalistycznych wykładów połączonych z praktycznymi 

warsztatami, uczestnicy mieli okazję poszerzyć swoją 

wiedzę z zakresu zaawansowanych systemów bezpieczeństwa. 

Wzorem lat poprzednich słuchacze mogli, nie tylko w głębszy 

i pełniejszy sposób zapoznać się ze specyfiką systemów bezpieczeństwa 

w kontekście ochrony przeciwpożarowej, ale także 

mieli możliwość w sposób praktyczny przekonać się, jak systemy 

te funkcjonują we wzajemnej interakcji. Organizatorzy 

przedstawili przykłady współpracy systemów bezpieczeństwa 

z układami mechaniki i automatyki budynku. Najważniejszym 

punktem spotkania była prezentacja „na żywo” procedury zadziałania 

wszystkich, zintegrowanych systemów bezpieczeństwa 

podczas pożaru. 

Podczas dwóch dni merytorycznych spotkań z najlepszymi ekspertami 

w branży słuchacze zapoznali się z najnowszymi wytycznymi, 

dotyczącymi projektowania m.in. systemów: SSP, 

DSO, BMS, SMS, CCTV, SKD, SUG, sterowania wentylacją, 

oddymianiem i wydzieleniami pożarowymi, a także sieci strukturalnych. 

Już dziś organizatorzy zapraszają do udziału w kolejnych 

edycjach Ogólnopolskich Dni Zintegrowanych Systemów 

Bezpieczeńśtwa Pożarowego – Schrack Seconet i Partnerzy. 

Źródło: Schrack Seconet 

Fachowy Elektryk 5•2014 

7

AKTUALNOŚCI 


Weź udział w promocji Faza na kasę 

Ruszyła wielka promocja Schneider Electric, 

skierowana do klientów dystrybucyjnych - 

Faza na kasę. Promocja polega na zbieraniu 

kodów kreskowych z opakowań produktów 

objętych promocją. Nagrodą w Faza na kasę 

jest gotówka na karcie płatniczej. To jeszcze 

nigdy nie było tak proste. 

Szczegółowych informacji na temat akcji, 

zasad i produktów objętych promocją szukajcie 

na www.fazanakase.pl. 

Źródło: Schneider Electric 

Opel za lampę LED 

1 października br. ruszyła promocja firmy OSRAM, w której 

do wygrania są cztery samochody Opel Adam i sto zestawów 

oświetleniowych. Łączna pula nagród wynosi 

blisko 270 tys. złotych. Każdy, kto w czasie trwania promocji 

w sieci sklepów Castorama kupi przynajmniej jeden 

z dwóch promocyjnych modeli lamp LED STAR – Classic 

A40 lub A60, ma szansę na wygraną. Klienci, których zakupione 

LED-y po włączeniu zaświecą na pomarańczowo, 

otrzymają systemy Lightify z lampami LED. Ponadto wezmą 

oni udział w drugim, najważniejszym etapie promocji 

– losowaniu czterech samochodów Opel Adam. Lampy 

LED objęte promocją to niezwykle wydajne źródła światła, 

będące bezpośrednim zamiennikiem dla standardowych 

żarówek. Charakteryzują się m.in. wysokim wskaźnikiem 

odwzorowania kolorów, ciepłobiałą barwą światła, szerokim 

i jednorodnym kątem rozsyłu światła, energooszczędnością 

i wyjątkową trwałością. Ponadto objęte są 3-letnią 

gwarancją. 

Loteria potrwa do 31 maja 2015 roku. 

Źródło: www.osram.pl 

Nagroda za najlepszy produkt 

podczas targów ENERGETAB 2014 

Wśród wystawców międzynarodowych targach energetycznych 

ENERGETAB 2014, tradycyjnie już znalazł się Schneider 

Electric – światowy specjalista w zakresie zarządzania energią. Podczas 

ekspozycji dużo miejsca poświęcono systemowi restytucyjnemu 

Self–Healing Grid, który zapewnia skrócenie czasu przywracania 

zasilania poniżej 30 sekund. Właśnie to rozwiązanie wzbudziło 

największą ciekawość odwiedzających, a także przykuło uwagę jury 

konkursowego, które, jak co roku, oceniało i przyznawało nagrody 

najlepszym i najbardziej innowacyjnym produktom na rynku. Produkt 

Self–Healing Grid otrzymał Puchar Prezesa Polskiego Towarzystwa 

Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej, jako najlepszy 

produkt targów. 

W targach udział wzięło ponad 20 tys. zwiedzających z kraju 

i zagranicy, a stoisko Schneider Electric odwiedziło 2,5 tysiąca 

gości. 

Źródło: Schneider Electric 


AKTUALNOŚCI 


25 lat Alfa Elektro 

Rok 2014 jest dla firmy Alfa Elektro rokiem szczególnym, ponieważ 

świętuje ona 25-lecie swojej obecności na rynku. 

REKLAMA 

Wielka Promocja 

Urodzinowa 

25 lat Alfa Elektro! 

Działalność firmy rozpoczęła się 23 października 1989 roku 

od utworzenia spółki cywilnej o nazwie Przedsiębiorstwo Handlowe 

„ALFA”. Pierwszej sprzedaży dokonano już 13 grudnia 

tego samego roku. W pierwszym etapie istnienia spółka zajmowała 

się działalnością handlową w kilku różnych, niezwiązanych 

ze sobą branżach. Z czasem jednak zaczęto zmierzać 

ku specjalizacji w jednej dziedzinie – sprzedaży hurtowej artykułów 

elektrycznych. Początkiem tego procesu było wyodrębnienie 

P.H. Alfa Elektro Sp. z o.o., która w pierwszym etapie 

prowadziła dystrybucję głównie materiałów oświetleniowych. 

Z czasem zaczęto poszerzać asortyment wprowadzając do oferty 

kolejne grupy produktów, w tym również kable i przewody. 

nagroda główna 

Ford Transit 

Courier Van 

2 vouchery turystyczne 

o wartości 5000 zł 

2 nagrody dodatkowe 

Przełomowym momentem dla spółki było przejęcie 80% jej 

udziałów przez Sonepar Polska. W chwili obecnej Sonepar posiada 

100% udziałów Alfa Elektro. 

Pod koniec lat 90. nastąpił dynamiczny rozwój firmy poprzez 

uruchamianie nowych placówek handlowych. Obecnie firma 

prowadzi sprzedaż w ponad 70 hurtowniach na terenie całej 

Polski, które zaopatrywane są z dwóch magazynów centralnych, 

zlokalizowanych w Chorzowie i Lubiczu k.Torunia. 

Obrót Alfa Elektro w 2013 r. wyniósł 416,5 mln PLN. Obecnie 

firma jest liderem rynku dystrybucji artykułów elektrotechnicznych 

w Polsce. W swojej ofercie posiada pełną gamę produktów 

czołowych producentów, od opraw i źródeł światła poprzez 

osprzęt elektrotechniczny, aparaturę przemysłową, automatykę 

i sterowanie, do przewodów i kabli dowolnych wielkości, 

a także baterii, latarek, narzędzi, mierników i drobnego sprzętu 

elektroinstalatorskiego. Ścisła współpraca z dostawcami pozwala 

na utrzymanie odpowiednich stanów magazynowych i szybką 

realizację zamówień. Firma dysponuje specjalistycznym transportem 

do kabli, umożliwiającym rozładunek i załadunek bębnów 

na placu budowy. 

Alfa Elektro zatrudnia ponad 500 pracowników, wśród których 

jest grono inżynierów oraz doradców technicznych. Główną zasadą 

polityki handlowej Alfa Elektro jest zaopatrywanie klientów 

w wyroby najwyższej jakości, przy pełnej gamie usług towarzyszących. 

Źródło: Alfa Elektro 

oraZ wIeLe nagród 

gwarantowanyCH 

Za zakupy produktów promocyjnych* za min. 1 000 zł netto 

otrzymasz nagrodę gwarantowaną za 1 grosz oraz szansę 

na wylosowanie nagrody głównej 

i 2 nagród dodatkowych! 

www.alfaelektro-loteria.pl 

www.alfaelektro.com.pl 

* Szczegóły promocji i regulamin dostępne są na stronie www.alfaelektro.com.pl. 


9

AKTUALNOŚCI 


Rittal za 40 mln euro buduje najnowocześniejszy 

magazyn wysokiego składowania w regionie 

PROMOCJA 

Rittal zainwestował w niemieckim Haiger około 40 milionów euro w budowę najnowocześniejszego, 

wielkiego magazynu w regionie. Inwestycja jest częścią światowej strategii rozwoju 

producenta systemowych szaf sterowniczych. 

– Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele rozwoju 

na całym świecie. Do tego potrzebujemy 

najlepszego i najnowocześniejszego 

systemu logistycznego, jaki może nam zaoferować 

rynek – objaśnia Friedhelm Loh, 

właściciel i Prezes Zarządu Rittal. – Wraz 

z rozbudową i modernizacją magazynu 

centralnego w Hai ger jeszcze raz wyraźnie 

dowartościowujemy tę lokalizację. Tutaj 

bije serce przepływu naszych towarów 

w Europie i na całym świecie. Bez Haiger 

nasza ogólnoświatowa logistyka byłaby nie 

do pomyślenia – mówi Loh o decyzji odnośnie 

lokalizacji. 

Poza rozbudową - do w sumie pięciu kompleksów 

hal i 40 ramp przeładunkowych - 

w Haiger powstaje magazyn wysokiego składowania 

o łącznej pojemności 25 tys. miejsc 

na palety. Spełni on najwyższe wymagania 

Fot. 1. 

Tak ma wyglądać nowe Global 

Distribution Center po ukończeniu. 

nextlevel 

for industry 

ENCLOSURES 

10 Fachowy Elektryk 5•2014 

POWER DISTRIBUTION 

CLIMATE CONTROL

AKTUALNOŚCI 


technologiczne i zapewni miejsce dla ponad 

50 tys. obudów małogabarytowych oraz 

klimatyzatorów i akcesoriów. Wraz z magazynem 

w Rittershausen, gdzie składuje się 

ponad 20 tys. dużych szaf sterowniczych, 

łączna liczba miejsc na palety wzrośnie 

do imponujących 41 tys. Gdyby w przyszłości 

chcieć całą tą zawartość załadować 

za jednym zamachem, potrzebnych byłoby 

1300 dużych samochodów ciężarowych, które 

utworzyłyby kolejkę o długości 26 km. 

Poza tym, bezpośrednio obok magazynu wysokiego 

składowania powstaje kolejna hala, 

w której znajdzie się całkowicie zautomatyzowany 

magazyn małych części z systemem 

pojemników shuttle, elektryczna linia przewozu 

palet z dwunastoma pojazdami dystrybucyjnymi 

oraz dodatkowa powierzchnia 

przyjmowania towarów z siedmioma nowymi 

rampami przeładunkowymi dla ciężarówek. 

- To są kolejne kamienie milowe 

naszego projektu – tak ambitne cele tego 

przedsięwzięcia podsumowuje Członek Zarządu 

Rittal ds. Zaopatrzenia i Logistyki, 

dr Guido Stannek. - Cały magazyn chcemy 

uruchomić w drugim kwartale 2015 i idziemy 

zgodnie z planem. 

Inwestycja na ok. 40 milionów 

Gdy rozbudowa magazynu centralnego 

Rittal zostanie ukończona, ten dostawca szaf 

sterowniczych i systemów na całym świecie 

będzie dysponować ponad 225 tys. m 2 

powierzchni magazynowej i ponad 170 tys. 

miejsc na palety. Tym samym nowy magazyn 

centralny jest jednym z najważniejszych 

elementów strategii rozwoju Rittal. - Nowy 

magazyn centralny w Haiger jest jednym 

z najważniejszych elementów naszej strategii 

rozwoju, ponieważ nie tylko będziemy 

wydajniejsi dla naszych klientów na całym 

świecie, ale biorąc pod uwagę nasze czasy 

dostaw, przede wszystkim znacznie szybsi - 

wyjaśnia tło inwestycji dr Guido Stannek. 

- Dzięki temu w porównaniu z dniem dzisiejszym 

jesteśmy w stanie zwiększyć przepustowość, 

a więc ilość odprawianych produktów, 

o 50%. Dodatkowo o połowę zmniejszą 

się czasy przebiegu – a więc czas potrzebny 

w magazynie na obsługę zamówienia. Dzięki 

temu w przyszłości lokalizacja w Haiger 

stanie się jeszcze ważniejsza dla logistyki 

w ramach globalnej organizacji Rittal, a także 

dla światowych dostaw produktów. 

- Nasi klienci oczekują od nas, jako dostawcy 

produktów i systemów, wysokiej 

elastyczności i perfekcyjnego dopasowania 

się w czasie do poszczególnych harmonogramów. 

Triumfuje przy tym niezawodność 

i szybkość - uzupełnia Christoph Caselitz, 

Chief of Customer Operations. 

Prawie połowa niemieckiego rynku, na którym 

Rittal jest liderem, będzie zaopatrywana 

z Haiger i z Rittershausen, szczególnie 

wielcy klienci z branży budowy maszyn, 

technologii informacyjnych oraz motoryzacyjnej. 

Rittal na całym świecie ma ok. 90 

magazynów regionalnych, które są obsługiwane 

z Haiger i łącznie przez 11 fabryk, 

między innymi w Anglii, we Włoszech, 

w Chinach, Indiach i USA. Wraz z rozbudową 

w Haiger Rittal będzie mieć wówczas 

ponad 225 tys. metrów kwadratowych powierzchni 

magazynowej na całym świecie 

i ponad 170 tys. miejsc na palety. W ten 

sposób przedsiębiorstwo jeszcze bardziej 

wzmacnia swoją siłę zgodnie z mottem „Faster 

– Better – Everywhere“. 

• 

REKLAMA 

Plus dla wydajności produkcji 

+ + 

Engineering 

System 

Automation 

IT IT INFRASTRUCTURE 

IT SOFTWARE && SERVICES & Fachowy Elektryk 5•2014 

www.rittal.pl 

11

NOWOŚCI 


Tester 

bezpieczeństwa 

urządzeń 

przenośnych 

Nowy tester bezpieczeństwa MI 3309 

DeltaGT to bateryjnie i sieciowo zasilany 

wielofunkcyjny przyrząd, przeznaczony 

do sprawdzania bezpieczeństwa elektrycznego 

urządzeń przenośnych. Urządzenie 

posiada unikalną funkcję testowania przenośnych 

wyłączników RCD (PRCD), która 

zapobiega wyzwoleniu głównego wyłącznika 

RCD w czasie pomiaru. Dzięki możliwości 

zasilania z dwóch źródeł, testerem można 

wykonywać badania dużych i ciężkich 

maszyn (np. różnicowy prąd upływowy, 

dotykowy prąd upływowy, zużycie energii) 

zachowując lekkość i mobilność rozwiązania. 

Urządzenie posiada dodatkowe wejścia 

do wykorzystania w testach urządzeń zainstalowanych 

na stałe. Obsługa przyrządu 

jest przyjazna dzięki ekranowi LCD o dużej 

rozdzielczości oraz ocenie wyniku pomiaru 

diodami LED w postaci DOBRY/ZŁY 

oraz menu pomocy ekranowej z dokładnymi 

rysunkami. Przyrząd może zapisać do 

1500 wyników pomiarowych i ich parametrów, 

które następnie można przenieść 

do komputera PC z oprogramowaniem 

w celu dalszej analizy i stworzenia raportu 

do wydruku. Dodatkowo miernik posiada 

menu w języku polskim, współpracuje 

z drukarką oraz posiada oprogramowanie 

na smartfony z systemem Android. Dostępny 

w ofercie firmy Merserwis. 

www.merserwis.pl 

Innowacyjny termometr na podczerwień 

z funkcją obrazowania 

FLIR Systems wprowadził na rynek 

termometr obrazujący na podczerwień 

TG165. Jest to wydajne, przystępne cenowo, 

kompaktowe narzędzie, które umożliwia 

dostrzeżenie niewidocznego rozkładu 

ciepła, wykonywanie dokładnych pomiarów 

temperatury i wygodne zapisywanie 

obrazów oraz danych z pomiarów w celu 

raportowania. Łatwe w użyciu urządzenie 

eliminuje konieczność rozwiązywania 

problemów „na oślep”, łącząc pirometr 

punktowy na podczerwień z kamerą termowizyjną 

w wytrzymałej, kompaktowej 

obudowie. Szybki i łatwy w obsłudze 

TG165 pozwala rozpocząć pracę bez 

konieczności szkolenia. Podwójny laser 

wizualnie oznacza krawędzie badanego 

obszaru, a celownik wyznacza jego środkowy 

punkt. TG165 wytrzymuje upadek 

z wysokości 2 m. Jest to więc urządzenie 

wystarczająco wytrzymałe, aby można go 

było używać w zastosowaniach profesjonalnych. 

Łatwość obsługi docenią także 

zwykli użytkownicy, sami wykonujący 

prace techniczne w domu. 

www.flir.com/tg165 

Nowe funkcje central systemów 

sygnalizacji włamania i napadu AMAX 

Wprowadzając na rynek 15 nowych funkcji, 

spółka Bosch Security Systems rozszerza 

portfolio nowych central systemu 

sygnalizacji włamania i napadu AMAX 

o rozwiązania dla małych i średnich instalacji. 

Aktualną generację central AMAX 

wyróżniają przede wszystkim cztery nowe 

funkcje: głosowe komunikaty alarmowe, 

tworzenie makr, zdalne sterowanie systemem 

oraz scentralizowana obsługą za pomocą 

jednostki głównej. 

Zróżnicowane obszary zastosowań produktów 

AMAX można podzielić na trzy 

kategorie: AMAX 2100 dla ośmiu, AMAX 

3000 dla 32 lub AMAX 4000 dla 64 stref. 

Wersje systemu AMAX 4000 i 3000 mogą 

być użytkowane także w trybie hybrydowym, 

dzięki czemu mogą obsługiwać 

zarówno czujki przewodowe, jak i nowe 

bezprzewodowe czujki RADION. 

www.boschsecuritysystems.pl 


NOWOŚCI 


Obsługa systemu KNX 

w jednym urządzeniu 

Gira G1 to genialne 

urządzenie, zastępujące 

panele i czujniki dotykowe, 

zapewniające pełną 

obsługę wybranych 

funkcji w systemach 

magistralnych KNX, 

a także bezprzewodowym 

eNet. Niewielkie 

urządzenie wykonane 

ze szlachetnych materiałów 

może być wykorzystane wszędzie. Jest 

przełomowym rozwiązaniem w dziedzinie 

instalacji domowych. Niezależnie od planowanych 

funkcji, w każdym miejscu, wystarczy 

zainstalować Gira G1. Reszta zależy wyłącznie 

od zaprojektowania funkcjonalności. 

www.gira.pl 

Idealnie 

wypoziomowane puszki 

Pozycjoner do puszek podtynkowych firmy 

ELEKTRO-PLAST Nasielsk zaprojektowany 

został przede wszystkim z myślą o ułatwieniu 

trasowania i wycinania otworów przy instalacji 

puszek w systemie karton-gips. Przyrząd 

ten w profesjonalny sposób pomaga instalatorowi 

zamontować puszkę wielokrotną zgodnie 

z założeniami projektowymi. W konsekwencji 

uzyskać równo obsadzoną puszkę podtynkową 

przygotowaną do montażu osprzętu ramkowego 

bez odchyleń. 

Pozycjoner do puszek podtynkowych w systemie 

ścian pustych karton-gips, będąc bardzo 

prostym w użytkowaniu, ułatwia przede 

wszystkim trasowanie, czyli naznaczenie 

punktów na podłożu z wykorzystaniem znajdujących 

się w nim otworów. Idealne wycięcie 

otworów po przeprowadzeniu czynności 

trasowania w położeniu pionowym bądź poziomym 

gwarantują umieszczone w konstrukcji 

pozycjonera poziomice/libelle rurkowe. 

Przyrząd pozwala na wycinanie obszarów 

jedno i wielootworowych dla puszek instalacyjnych. 

Pozycjoner do puszek dedykowany 

jest zarówno dla profesjonalnego rynku branży 

elektroinstalacyjnej, jak i dla domowych 

majsterkowiczów. 

www.elektro-plast.com.pl 

Lumina 2 - odpowiedź na potrzeby rynku 

Nowa seria osprzętu elektroinstalacyjnego 

lumina 2 stanowi odpowiedź firmy 

Hager na potrzeby współczesnego rynku. 

To podtynkowa, montowana w standardowych 

puszkach Ø 60 mm seria, którą 

montować można w ramkach modułowych 

(w kombinacji od jedno- do czterokrotnych, 

dedykowanych do montażu pionowego lub 

poziomego) w dwóch kolorach: białym lub 

kremowym. Mechanizm łącznika zapewnia 

możliwości łączeniowe prądu do wartości 

10 AX. Łączniki standardowo wyposażone 

są w zaciski bezśrubowe, zapewniając szybkość 

i łatwość montażu. Seria posiada certyfikat 

jakości wydany przez BBJ-SEP. Części 

zewnętrzne wykonane są z dobrej jakości 

tworzywa ABS o wysokim stopniu połysku. 

Światło w zasięgu oka 

– łączniki z podświetleniem 

Lumina 2 zapewnia pełną funkcjonalność oferując 

mechanizmy do kontroli systemów elektrycznych 

budynku, takich jak: oświetlenie, 

żaluzje, markizy. Obok podstawowych łączników 

instalacyjnych i gniazd zasilających oferuje: 

ściemniacze dotykowe, gniazda antenowe, 

teleinformatyczne (RJ45 5E, UTP, FTP), 

łączniki kontrolne (z podświetleniem), gniazda 

zasilające i łączniki klawiszowe w wersji 

IP44, a także gniazdo zasilające w kolorze 

czerwonym z nadrukiem „DATA”, wykorzystywane 

do zasilania obwodów specjalnych. 

Każdy z elementów serii lumina 2 pakowany 

jest w indywidualny worek, dzięki czemu produkty 

zabezpieczone są w czasie transportu 

oraz podczas składowania na budowie. 

www.hager.pl 

Urządzając wnętrze domu chcemy, aby było 

ono przede wszystkim eleganckie i użyteczne. 

Planujemy najdrobniejsze szczegóły, 

które mają nie tylko zdobić pomieszczenia, 

ale i w praktyczny sposób usprawniać 

codzienne funkcjonowanie domowników. 

Chcąc sprostać wymaganiom klientów firma 

OSPEL oferuje serie osprzętu elektrycznego, 

w skład których wchodzą m.in. łączniki 

z podświetleniem z linii KIER, KARO, 

SONATA i AS, które łączą w sobie wiele 

atutów. Poza nowoczesnym designem, 

są one świetnym rozwiązaniem, zwłaszcza 

nocą lub w ciemnych pomieszczeniach 

pozbawionych okien, jak korytarze czy 

klatki schodowe. Dzięki delikatnemu podświetleniu, 

które dyskretnie wydostaje się 

przez specjalne otwory w przycisku, łatwo 

jest zlokalizować źródło światła na ścianie, 

co tym samym zdecydowanie ułatwia 

bezpieczne poruszanie się w ciemności. 

Wykorzystując ten model w zestawieniu 

z innymi łącznikami, można również w ten 

sposób oznaczyć miejsce, w którym włącza 

się główne źródło światła i oszczędzić 

czas na poszukiwanie metodą prób i błędów 

właściwego przycisku. Dodatkowo, istnieje 

możliwość wymiany modułu podświetlenia, 

co umożliwia zmianę koloru podświetlenia 

na wersję o barwie odpowiadającej całej 

aranżacji. 

www.ospel.com.pl 


NOWOŚCI 


Tajfun Eco Maxi S3 – kompaktowy i niezawodny 

FAST Group Sp. z o.o. wprowadza do oferty najnowszy 

produkt szwajcarskiej firmy Newave (grupa 

ABB) – Tajfun Eco Maxi S3. To trzecia generacja 

znanej już serii o mocach 60, 80, 100 i 120 kW. 

Zasilacze te zyskały już swoją renomę na polskim 

rynku z uwagi na ich legendarną niezawodność, 

parametry techniczne oraz konkurencyjną cenę. 

UPS to produkt true on-line z podwójnym przetwarzaniem, 

VFI i klasy SS 111 (wg. PN-EN 

62040-3), co gwarantuje najwyższą klasę urządzenia. 

Zasilacz ten oferuje bardzo wysoką i płaską 

charakterystykę sprawności w całym swoim 

zakresie pracy, gdzie szczytowa wartość przewidziana 

jest dla obciążenia między 50 a 75% i wynosi 

aż 96%. 

Zasilacz charakteryzuje się współczynnikiem 

mocy 1,0, co pozwala wykorzystać każdy dostępny 

wat, oszczędzając miejsce i wydane pieniądze. 

Jednostki te mogą pracować równolegle aż do 10 

sztuk, co daje maksymalną moc 1,2 MVA. 

Aby dodatkowo zaoszczędzić miejsce UPS posiada 

wydmuch powietrza górą, dzięki czemu 

możliwe jest całkowite dosunięcie go do ściany. 

Dodatkowym atutem w tym przypadku jest dostęp 

serwisowy z przodu. 

www.FAST-Group.com.pl 

Optymalna ochrona przed korozją 

systemów rozdzielnic 

Nowa norma EC 61439 stanowi, że producenci 

systemów rozdzielnic muszą udowodnić 

odporność na korozję pustych szaf sterowniczych 

wykonanych z blachy stalowej. 

Wszystkie puste obudowy Rittal spełniają 

ten wymóg. Co jednak, gdy klienci będą 

zmuszeni wykonać wycięcia lub otwory 

w obudowach i pojawią się nowe otwarte 

powierzchnie metaliczne, które będą stwarzać 

ryzyko powstania korozji? Ochronę 

zapewnią dwa nowe produkty Rittal – podkład 

w postaci sztyftu 12 ml oraz podkład 

w puszce 1 l. 

W celu opracowania formuły nowych 

produktów, specjalne próbki malowanej 

proszkowo stali (standardowa farba Rittal) 

zostały poddane praktycznym technikom 

wycinania, jak np. wiercenia, piłowania, 

frezowania lub cięcia ciśnieniowego. Powstałe 

w ten sposób otwarte powierzchnie 

zostały poddane różnym metodom malowania. 

Następnie w laboratoriach Rittal przeprowadzono 

testy antykorozyjne. Wynik 

testów jasno wykazał, że obróbka otwartych 

powierzchni metalicznych za pomocą farby 

jest niewystarczająca. Wymagana jest obróbka 

wstępna materiału m.in. przy użyciu 

podkładu stanowiącego ochronę przed korozją. 

Dzięki kombinacji nowego podkładu i farby 

(RAL 7035) oraz przy zachowaniu szczegółowej 

procedury obróbki odsłoniętych 

powierzchni, Rittal gwarantuje doskonałą 

ochronę antykorozyjną zgodną z wymaganiami 

normy IEC 61439-1. 

www.rittal.pl 

Sprawdzony system instalacyjny QPD dla większych przekrojów 

Phoenix Contact rozszerza istniejącą ofertę elementów QPD 

o pięciobiegunowy wariant akceptujący przewody o przekrojach 

od 2,5 mm² do 6,0 mm². Niezaprzeczalną zaletą tego systemu jest 

szybkie przyłącze IDC. Dzięki niemu uzyskuje się do 80% oszczędności 

czasu pracy podczas montażu instalacji. Wystarczy usunąć 

płaszcz kabla, zablokować pojedyncze żyły w odpowiednich miejscach 

izolatora, odciąć nadmiar przewodów i skręcić dwa elementy 

razem. Nie potrzeba do tego żadnych specjalistycznych narzędzi. 

Styki IDC gwarantują wytrzymałość prądową do 40 A i pracę przy 

napięciu do 690 V. Wytrzymała konstrukcja zapewnia szeroki zakres 

zastosowań. Złącza QPD zapewniają szczelność IP68/IP69k 

i wytrzymałość udarową na poziomie IK07. W zakresie dostępnych 

produktów można znaleźć przepusty ścienne z gwintem M25, łączniki 

kabli, wtyki oraz rozdzielacze typu H lub T. 

www.phoenixcontact.pl 


NOWOŚCI 


Kompleksowa ochrona 

zasilania przy zachowaniu 

przystępnej ceny 

Firma Eaton wprowadziła na rynek nową serię zasilaczy bezprzerwowych UPS 9E, które zapewniają 

użytkownikom wszechstronną ochronę zasilania w trybie podwójnej konwersji online 

przy zachowaniu przystępnej ceny. Modele z nowej serii łączą w sobie wyjątkową uniwersalność 

z kompaktową i jednocześnie solidną konstrukcją, która sprawia, że są idealnym wyborem 

dla aplikacji przemysłowych, medycznych, telekomunikacyjnych oraz IT. Nowa seria produktów 

obejmuje modele o mocy znamionowej 6, 10,15 i 20 kVA. Nowe zasilacze firmy Eaton posiadają 

współczynnik mocy 0,8, co oznacza, że mogą zasilać więcej wyposażenia niż większość podobnych 

produktów o tej samej mocy znamionowej. Dodatkowo, łatwo nimi zarządzać dzięki intuicyjnemu 

interfejsowi z panelem LCD. W celu ułatwienia zdalnego monitoringu, zasilacze 9E 

posiadają zintegrowane porty komunikacyjne USB oraz RS232. Rozszerzenie możliwości komunikacyjnych 

jednostek zapewniają opcjonalne karty sieciowe, przekaźnikowe oraz interfejsu ModBus 

Kolejną zaletą nowych zasilaczy UPS jest ich elastyczność pracy. Zapewnia ją wewnętrzne obejście 

(bypass) utrzymujące ciągłość działania w mało prawdopodobnym przypadku wystąpienia wewnętrznej 

usterki oraz obejście serwisowe ułatwiające konserwację bez konieczności wyłączania systemów 

o znaczeniu krytycznym. 

www.eaton.pl 

REKLAMA 

DOKŁADNE 

W KAŻDYCH WARUNKACH 

+60°C 

-20°C 

Zakład Automatyki i Elektroniki 

AUTOMATEX Sp. z o.o. 

Siedziba: 60-454 Poznań, ul. Pucka 29 

Oddz. Prod.: 60-179 Poznań, ul. Budziszyńska 78/1 

tel./fax 61 867 12 30, tel. 61 868 95 09 

www.automatex.com.pl 

e-mail: biuro@automatex.com.pl 

Dokładność: 

programowalne 

sterowniki 

oświetlenia 

PSO-02PD 

PSO-03PD 

dla 20°C: 1 s / miesiąc 

dla -20°C/+60°C: 2 s / miesiąc 


17

NOWOŚCI 


Nowe modele liniowych źródeł 

światła LED w ofercie Kanlux 

Pierwszy biurowy sufit akustyczny emitujący światło 

Philips oraz Saint-Gobain Ecophon wprowadzą na rynek nową, 

przełomową wersję opracowanego wspólnie sufitu akustycznego 

emitującego światło. Nowy sufit SoundLight Comfort Ceiling 

w wersji Tunable White (biały dostrajalny) zapewnia dynamiczne 

oświetlenie, które pomaga ludziom zachować naturalny biorytm 

w celu poprawy ich samopoczucia i wydajności w pracy. Sufit 

SoundLight Comfort Ceiling w wersji Tunable White dysponuje 

programowalnymi elementami, które sterują jasnością i ciepłotą 

barwy oświetlenia biurowego w czasie godzin pracy. Pozwala 

to pracownikom utrzymać odpowiedni poziom energii i ograniczyć 

jej utratę spowodowaną spędzaniem dużej ilości czasu w zamkniętych 

pomieszczeniach. Sufit SoundLight Comfort Ceiling w wersji 

Tunable White pomaga zapobiec temu niekorzystnemu zjawisku 

poprzez symulowanie światła dziennego w pomieszczeniu. Sufit 

można w łatwy sposób zamontować zarówno w nowo budowanych, 

jak i istniejących biurach. 

www.philips.com, www.ecophon.com 

Firma Kanlux SA wprowadziła do oferty trzy nowe modele świetlówek 

liniowych T8 SMD w barwie ciepłej. Nowe modele stanowią uzupełnienie 

dotychczasowej oferty T8 LED SMD dostępnej tylko w barwie neutralnej. 

Świetlówki T8 LED SMD to źródła światła oparte na wysokowydajnych 

diodach LED SMD, charakteryzujących się długą żywotnością i małym 

poborem energii. Dzięki temu znacznie zmniejszą się koszty eksploatacyjne 

instalacji oświetleniowych związane z ciągłą wymianą liniowych 

źródeł światła. Ponadto T8 LED SMD mogą być wykorzystywane w skrajnie 

niskich i wysokich temperaturach bez utraty strumienia świetlnego. 

T8 LED SMD posiadają wymiary tradycyjnej świetlówki i stanowią znakomity 

zamiennik tradycyjnych liniowych świetlówek T8. T8 LED SMD 

mogą być montowane w oprawach ze statecznikami indukcyjnymi, bez 

konieczności dodatkowych modyfikacji, wystarczy zastosować zapłonnik 

oferowany w komplecie ze świetlówką LED. 

www.kanlux.pl 

Wszechstronna 

linia z diodami 

Firma TRILUX wprowadza na rynek przemysłową 

oprawę E-Line LED, pozwalającą 

na stworzenie diodowej linii świetlnej ściśle 

dostosowanej do warunków danego pomieszczenia. 

Seria TRILUX E-Line LED obejmuje 

zarówno modele z podwójnie asymetrycznym, 

szerokim, wąskim oraz łączącym 

szeroki i wąski rozsyłem światła. Dostępne 

są także warianty z kloszem pryzmatycznym 

z PMMA w klasie szczelności IP54. W zależności 

od liczby segmentów diodowych, 

oprawa charakteryzuje się poborem mocy 

od 32 do 162 W. Jej wydajność oświetleniowa 

wynosi 115 lm/W. Dzięki modułowej 

konstrukcji, E-Line LED można ściśle dopasować 

do specyficznych wymogów oświetleniowych. 

W związku z tym, oprawy tej serii 

znajdują szerokie zastosowanie w magazynach, 

halach produkcyjnych, warsztatach 

i sklepach wielkopowierzchniowych. Dodatkowym 

atutem produktu jest możliwość 

sprawnej modernizacji istniejącego w zakładzie 

systemu oświetlenia TRILUX E-Line 

w technologii T5 bądź T8. Montaż E-Line 

LED nie wymaga w tym wypadku żadnych 

narzędzi ani wymiany profili, a dzięki zastosowaniu 

zatrzasków ze stali szlachetnej 

unowocześnienie pojedynczego modułu trwa 

zaledwie 45 sekund. 

www.trilux.pl 


NOWOŚCI 


Lampy Magnum Future LED 

wytrzymałe w warunkach ekstremalnych 

Nowoczesna lampa Magnum Future LED dostosowana do potrzeb 

profesjonalistów z różnych gałęzi przemysłu – to efekt współpracy 

Lena Lighting oraz Bayer Material Science. 

Klosz, wykonany ze specjalnie zmodyfikowanego poliwęglanu 

Makrolon ® LED, stosowany jest do oświetlenia w technologii LED. 

Materiał zapewnia maksymalnie wysoką (93%) przepuszczalność 

światła widzialnego oraz fal bliskich podczerwieni aż do 1100 nm, 

bez konieczności stosowania dodatkowych filtrów rozpraszających 

światło. Klosz jest odporny na oddziaływanie termiczne w bardzo 

szerokim zakresie temperatur, gwarantując transparentność. Zastosowanie 

mrożonego dyfuzora minimalizuje współczynnik olśnienia, 

co znacząco zwiększa komfort pracy użytkowników lampy Magnum 

Future LED. Dzięki wielu przydatnym funkcjom oraz licznym akcesoriom 

można ją z powodzeniem stosować wszędzie, gdzie potrzebne 

jest mocne oświetlenie, wytrzymała konstrukcja o długiej 

żywotności oraz liczne usprawnienia ułatwiające pracę. 

www.bayer.com, www.lenalighting.pl 

Nowa seria plafonier 

LED TOKAR PLD 

REKLAMA 

Firma BEMKO rozszerza gamę swoich plafonier ledowych rodziny 

TOKAR o serię PLD. Oprawy dostępne są w 6 wersjach: 

moc 12 W, 24 W i 36 W i barwie światła 3000 K i 4000 K. 

Przystosowane są do montażu wewnątrz budynków. Stalowa podstawa 

oraz mleczny klosz z PMMA stanowią solidną konstrukcję 

i szeroką funkcjonalność. Idealnie nadają się do oświetlenia lokali 

mieszkalnych i usługowych, ciągów komunikacyjnych czy klatek 

schodowych. Plafoniery przystosowane są do współpracy z zewnętrznymi 

czujnikami ruchu. Na życzenie klienta mogą być opcjonalnie 

wyposażone w wewnętrzny mikrofalowy czujnik ruchu 

SES z oferty BEMKO (nie dotyczy wersji 12 W). 

www.bemko.pl 


19

PORADY 


Bezpieczne 

trasy kablowe 

Czym powinniśmy się kierować, prowadząc przewody w trasach? Przede wszystkimi 

względami bezpieczeństwa. Unikajmy gwałtownych zmian kierunków oraz zapewnijmy 

kablom stabilność zamocowania. 

Priorytetem w projektowaniu i wykonywaniu 

tras kablowych jest zapewnienie 

maksymalnego bezpieczeństwa 

przewodom. Znaczenie 

mają – zdawałoby się – szczegóły. 

Nieostre, gładkie krawędzie korytek 

to podstawa. Liczy się również wytrzymałość 

konstrukcji trasy kablowej 

– musi być zapewniona maksymalna 

stabilność przy minimalnym 

ciężarze. Istotne jest też prawidłowe, 

pewne zamocowanie przewodów 

w trasie. W praktyce stosowane 

są bardzo proste, sprawdzone rozwiązania, 

przede wszystkim mocowanie kabli 

w poziomych trasach za pomocą opasek 

kablowych z tworzywa, a w pionowych – 

z wykorzystaniem obejm kabłąkowych stalowych, 

instalowanych do szczebli drabin. 

Prowadzenie przewodów – co będzie 

potrzebne? 

Oprócz opasek kablowych i obejm kabłąkowych 

wykorzystywane są także m.in. 

nowoczesne obejmy zbiorcze z tworzywa 

pozwalające na wygodną instalację wiązki 

przewodów. Obejmę można zamocować 

za pomocą osadzaka gazowego, gwoździ 

bądź kołków. 

W celu uporządkowania kabli w trasie, 

np. dwóch, równolegle prowadzonych instalacji, 

stosowane są specjalne elementy, 

np. separatory lub przegrody – produkowane 

z tego samego materiału, co korytka 

kablowe. Przegroda dzieli przestrzennie 

kable oraz inne systemy i funkcje elektryczne. 

W kategoriach kompatybilności 

elektrycznej detal ten jest też stosowany 

do podziału różnych tras. Dla tego rodzaju 

Fot.: BAKS 


PORADY 


Trasę kablową należy prowadzić tak, aby uniknąć kolizji z innymi systemami, 

np. gazowym, wodnym czy telekomunikacyjnym oraz by nie 

przeprowadzać jej przez dylatacje budynku. Jeśli jednak jedynym 

rozwiązaniem jest zamontowane przewodów instalacji elektrycznej 

w bezpośredniej bliskości pozostałych powinniśmy zastosować osłony 

o zwiększonej odporności. 

Fot.: BAKS 

Fot. 1. 

instalacji zalecane jest tu również stosowanie 

pokryw. 

Z kolei w celu bezpiecznego przeprowadzania 

przewodów, np. przy zmianie kierunku 

(pion – poziom) i wyprowadzania 

kabli z korytka stosuje się specjalne, gładko 

zakończone przepusty o danej wysokości 

i kształcie – prostokątnym lub okrągłym. 

Po wykonaniu otworu w dnie lub ściance 

bocznej korytka z jednej strony wsuwa się 

Fot. 2. 

Fot.: OBO Bettermann 

Popularnym sposobem mocowania 

przewodów w trasach pionowych są 

stalowe obejmy kabłąkowe. 

Według normy DIN EN 61914 elementy do prowadzenia trasy muszą pomieścić kable 

lub wiązki kabli o podanych przez producenta średnicach, bez powodowania ich pękania, 

łamania lub przecierania się gwintu przez śruby. 

Fot.: Kopos 

Fot. 3. 

Istotna jest przede wszystkim stabilność 

zamocowania korytek. 

jedną część przepustu, drugą wsuwa się zaś 

z drugiej strony, dociskając obie części aż 

do połączenia. Otwór zostaje w ten sposób 

zabezpieczony, a jego ostre krawędzie nie 

stanowią zagrożenia dla izolacji przewodu. 

Oczywiście, przy korytkach drucianych 

lub pomostach kablowych nie ma konieczności 

wykonywania tego rodzaju przejść. 

Zastosowanie znajdują też osłony krawędzi 

korytek z tworzywa sztucznego z wkładką 

stalową – do samodzielnego docinania. Nadają 

się do instalacji na blachy o grubości 

maksymalnie 2 mm. 

Specjalne elementy wykorzystuje się 

np. w ochronie przeciwpożarowej trasy 

kablowej. Są to np. osłony uchwytów kablowych 

przymocowane do materiału podłoża, 

jak beton lub mur pełny, tworzące 

cieplną ochronę uchwytów. Pamiętajmy, 

że przewody powinny być zamocowane 

za pomocą uchwytów do każdej poprzeczki 

– należy wywiercić otwory w ścianie odpowiednio 

do rozstawu otworów w osłonie 

uchwytów i umieścić w nich kotwy. Następnie 

do nich zainstalować drążki gwintowane, 

po czym założyć osłonę uchwytów 

i poprzez podkładki lekko dociągnąć. 

Otoczenie kabli dokładnie zabezpieczamy 

wełną izolacyjną. 

Odpowiedni projekt i prawidłowe 

wykonanie 

Oczywiście, bezpieczne prowadzenie przewodów 

zapewni tylko i wyłącznie trasa prawidłowo 

zaprojektowana, wykonana i zainstalowana. 

Nie możemy więc zapomnieć 

o różnego rodzaju komponentach montażowych, 

jak wsporniki oraz wieszaki łączące 

koryta i drabiny kablowe ze oraz stropami, 

a dodatkowo też – obejmy, uchwyty, zaciski. 

Wedle norm poszczególne elementy 

do prowadzenia trasy kablowej, szczególnie 

uchwyty „muszą pomieścić kable lub 

wiązki kabli o podanych przez producenta 

lub odpowiedzialnego użytkownika średnicach, 

bez powodowania ich pękania, 

łamania lub przecierania się gwintu przez 

śruby” (DIN EN 61914). Poza tym należy 

kierować się wytycznymi związanymi 

z maksymalną obciążalnością tras – przy 

jej obliczaniu bierzemy pod uwagę m.in. 

ciężar komponentów montażowych, analizując 

dane z wykresów obciążeń udostępnianych 

przez producentów systemów. 

Jaką nośnością wyróżnia się dana trasa? 

To zależy od szerokości wspornika i długości 

wieszaka. Aby nie przeciążać któregoś 

z odcinków, należy tak umiejscowić 

środek ciężkości dla obciążenia kablami, 

aby znajdował się on możliwie blisko 

punktu mocowania wspornika. W podstawowych 

systemach znajdziemy przede 

wszystkim uniwersalne systemy mocowania 

– uchwyty stropowe o obciążeniu centralnym, 

uchwyty trapezowe do stosowania 

wraz z prętami gwintowanymi oraz uchwyty 

środkowe. 

Ponadto największe bezpieczeństwo zapewniają 

trasy kablowe, w których zmiany 


21

PORADY 


Fot. 4. 

Największe bezpieczeństwo zapewniają trasy kablowe, w których zmiany kierunków 

i poziomów występują możliwie rzadko. 

kierunków i poziomów występują możliwie 

rzadko. Sposobem na zaginanie tras 

jest stosowanie różnego rodzaju kształtek, 

czyli kolanek, trójników i czwórników. 

Kształtki okazują się niezbędne w przypadku, 

gdy konieczne jest ominięcie jakiejś 

przeszkody, zmiany kierunku trasy 

prostopadle lub pod kątem 45°, przy obejściach 

pionowych, poziomych, łukach zewnętrznych 

i wewnętrznych. W tego rodzaju 

punktach, czyli przed każdą zmianą 

trasy, należy pamiętać o stosowaniu podpór. 

Z kolei przy zakrętach o dużym promieniu 

umieszczamy dodatkowy wspornik 

pośrodku łuku. 

Ochrona przeciwpożarowa 

Jednym z najważniejszych zagadnień 

związanych z bezpiecznym prowadzeniem 

przewodów w trasach jest zapewnienie 

wspomnianej już ochrony przeciwpożarowej. 

O ciągłości dostaw energii zadecyduje 

w tym przypadku zarówno jakość zastosowanych 

kabli oraz pozostałych elementów 

tras, jak i sposób prowadzenia systemu. 

Za obowiązującą producenci przyjmują 

tu niemiecką normę DIN 4102-12, określającą 

wymagania dla testów ogniowych 

kabli wraz z systemami prowadzenia 

o wspólnej klasyfikacji E30, E60 i E90, 

czyli o funkcji podtrzymania przez 30, 60 

lub 90 minut. Nie zapominajmy, że podłoże 

nie może mieć niższej wytrzymałości ogniowej 

niż klasyfikacja przewodów. Ponadto 

podczas projektowania systemu musimy 

uwzględnić ewentualność wystąpienia danych 

zjawisk towarzyszących pożarowi, 

Fot.: OBO Bettermann 

jak ugięcie stropu czy konstrukcji metalowych, 

uwalnianie gazów oraz wzrost 

rezystancji izolacji kabli. Trasy należy 

prowadzić w taki sposób, aby znajdujące 

się w pobliżu instalacje czy konstrukcje 

nie zagrażały podczas pożaru żywotności 

systemu. Tym samym instalatorzy powinni 

unikać, o ile jest to możliwe, prowadzenia 

tras przez dylatacje. Zaleca się również 

luźne układanie kabli oraz dobieranie o jeden 

rząd większej średnicy uchwytów pojedynczych 

niż rzeczywista średnica kabla. 

Wyjście trasy kablowej ze strefy zagrożonej 

pożarem wykonujemy za pomocą odpowiednich 

przepustów. 

Materiały 

Ogromną rolę w zagadnieniu bezpieczeństwa 

– tras kablowych i samych przewodów 

– odgrywają materiały, z których 

wyprodukowano korytka. Stosuje się m.in. 

niskowęglową stal nierdzewną. Elementy 

są konserwowane i poddawane pasywacji, 

niekiedy też na tym etapie wyposażane 

w tabliczki identyfikacyjne. Materiał 

charakteryzuje się odpornością na korozję 

związaną chociażby z procesem czyszczenia 

oraz oddziaływaniem czynników atmosferycznych, 

działanie wilgoci, roztworów 

soli, wysokie i niskie temperatury itd. 

Oprócz tego do produkcji wykorzystuje się 

austenityczną stal chromowo-niklową. 

Stosowana jest również blacha ocynkowana 

z obróbką powierzchniową metodą Sendzimira, 

także w wariancie ocynkowania 

ogniowego, co zapewnia większą ochronę 

antykorozyjną w wyniku nadania grubszej 

warstwy cynku na powierzchni. Dodatkowo 

korytka mogą być lakierowane (lakiery 

epoksydowe lub poliestrowe) na całym obwodzie 

bądź tylko na zewnątrz. 

Specyficzna branża 

Bezpieczeństwo jest niezwykle istotną kwestią 

na rynkach specjalistycznych, m.in. 

w zakładach przetwórstwa żywności. Dotyczy 

to wszystkich elementów, jakie możemy 

spotkać w obiekcie, również instalacji elektrycznej 

i tras kablowych. Nawet najmniejsze 

zanieczyszczenie, niezależnie od źródła 

jego pochodzenia, może oznaczać straty 

dla przedsiębiorstwa oraz mieć szkodliwy 

wpływ na zdrowie konsumentów. 

Odpowiedzią na wymagania specyficznego 

środowisko, jakim jest wnętrze zakładu 

produkcyjnego z branży spożywczej, 

są specjalne, zapewniające bezpieczeństwo 

procesu systemy. Struktura koryt 

kablowych powinna być gładka, forma 

otwarta, dodatkowo okrągłe powierzchnie 

drutów minimalizują ryzyko osiadania kurzu 

– zwłaszcza instalacja boczna, pionowa 

umożliwia znaczną redukcję osiadania 

kurzu. Istotne jest tu również zapewnienie 

przejrzystości oraz prawidłowe, czytelne 

rozmieszczenie kabli w trasach, zarówno 

poziomych, jak i pionowych, co ułatwia 

dostęp i wgląd w instalację, także w obliczu 

inspekcji. Otwartość tras pozwala na usunięcie 

zanieczyszczeń na jak najwcześniejszym 

etapie oraz, oczywiście, umożliwia 

przeprowadzenie prac naprawczych w razie 

awarii instalacji. 

Ponadto prowadźmy instalację tak, aby 

uniknąć kolizji z innymi systemami, 

np. gazowym, wodnym czy telekomunikacyjnym. 

Jeśli jednak jedynym rozwiązaniem 

jest zamontowane przewodów instalacji 

elektrycznej w bezpośredniej bliskości 

pozostałych, zastosujmy osłony o zwiększonej 

odporności. Pomoże to ograniczyć 

w przyszłości skutki ewentualnej awarii – 

nie tylko w przypadku korytek kablowych, 

ale tym bardziej systemów prowadzonych 

podtynkowo. 

Iwona Bortniczuk 

Na podstawie materiałów firm: 

Legrand-Cablofil, 

Kopos, Dynamik, BAKS, 

OBO Bettermann 


PORADY 


Instalacja na widoku 

Z instalacjami natynkowymi spotykamy się nie tylko w pomieszczeniach gospodarczych czy 

obiektach przemysłowych, ale również w budownictwie mieszkalnym czy - tym bardziej 

- obiektach biurowych i użyteczności publicznej. Sprawdźmy, jakie systemy oferują nam 

producenci. 

Choć w budownictwie mieszkalnym 

i użyteczności publicznej znacznie 

częściej stosuje się dyskretne instalacje 

podtynkowe, schowane przed 

wzrokiem domowników, nie oznacza 

to, że systemy natynkowe dedykowane 

są tylko i wyłącznie obiektom przemysłowym. 

Układy natynkowe stanowią istotną 

część wszystkich wykonywanych instalacji 

elektrycznych. Rozwiązanie stosowane jest 

w części pomieszczeń użytkowych, jednak 

przede wszystkim dotyczy części gospodarczej, 

piwnic, garaży, schowków, pomieszczeń 

handlowych i usługowych oraz 

instalacji znajdujących się na zewnątrz 

Fot. 1. 

Instalacja natynkowa może stać się jednym z elementów systemu oświetleniowego. 

Rozwiązanie znajduje zastosowanie przede wszystkim w obiektach typu hotele. 


PORADY 


budynków. W zależności od potrzeb możemy 

wybrać rozwiązanie kierując się przede 

wszystkim kryterium funkcjonalności bądź 

zastosować takie, dzięki któremu instalacja 

będzie prowadzona w sposób dyskretny 

i estetyczny. 

Fot.: Hager 

Fot. 2. 

Oprócz kanałów kablowych w kompletnym zestawie znajdziemy niezbędny osprzęt, 

m.in. łączniki kątowe, narożniki zewnętrzne, narożniki wewnętrzne, zakończenia oraz 

łączniki proste. 

Natynkowo? 

Przekonując inwestora do danego rozwiązania, 

posłużmy się jednym, ale kluczowym argumentem. 

System podtynkowy nie pozwala 

w zasadzie na żadną ingerencję w instalację 

bez rozkuwania ścian, w związku z tym 

może okazać się niepraktyczny, szczególnie, 

jeśli mamy do czynienia ze środowiskiem 

wymagającym bądź nie wykluczamy zmian 

lub rozbudowy systemu w przyszłości. Modernizacja 

czy naprawa ewentualnej awarii 

w przypadku instalacji natynkowej jest 

znacznie prostsza, choć oczywiście zależy 

to od zastosowanych komponentów systemu. 

Jak poprowadzić instalację natynkową? 

Jednym ze sposobów jest wykorzystanie 

przewodów izolowanych, mocowanych 

bezpośrednio do powierzchni ściany przy 

zastosowaniu opasek oraz specjalnych 

uchwytów. To jednak podstawowa, nie pozostawiająca 

pola do popisu dla instalatora 

metoda, często też nie zapewniająca instalacji 

elektrycznej ochrony na wystarczającym 

poziomie. 

Fot.: AKS Zielonka 

Przewody zabezpieczone 

Do dobrych praktyk instalatorów należy 

zabezpieczenie przewodów – popularnym 

sposobem natynkowego prowadzenia instalacji 

jest więc montaż w specjalnych rurkach 

z tworzywa sztucznego. Decyzje typu „w rurkach 

czy bez” nie powinny być trudne, tego 

rodzaju systemy zapewniają bowiem większe 

bezpieczeństwo instalacji, zmniejszają 

ryzyko powstawania pożarów i stanowią 

dodatkową ochronę przed uszkodzeniami 

mechanicznymi. Rurki proste lub karbowane 

o gładkiej wewnętrznej powierzchni wraz 

ze specjalną linką ułatwiają wciąganie oraz 

wymianę izolowanych przewodów i kabli 

w instalacjach elektrycznych i telekomunikacyjnych. 

W zestawie do prowadzenia instalacji 

znajdziemy np. sztywne rury osłonowe 

z PVC, złączki elastyczne umożliwiające 

połączenie dwóch odcinków rury pod dowolnym 

kątem, puszki natynkowe oraz uchwyty 

do mocowania rurek na tynku. 

Fot. 3. 

Specjalne separatory w kanałach 

pozwolą na oddzielenie od siebie 

dwóch rodzajów instalacji, np. 

elektrycznej i telekomunikacyjnej. 

Fot.: Hager 


25

PORADY 


Fot. 4. 

Fot. 5. 

Instalacja natynkowa może stanowić element wpływający na estetykę pomieszczenia. 

Zwróćmy uwagę na design i wykończenie kanałów. 

Popularnym sposobem prowadzenia instalacji jest też montaż w specjalnych 

rurkach z tworzywa sztucznego. 

Fot.: Hager 


Do mocowania wiązek przewodów elektrycznych 

czy rurek użyjemy opasek kablowych 

z nylonu o zaokrąglonych brzegach 

i wyprofilowanej końcówce ułatwiającej 

zapinanie. Oprócz dużej wytrzymałości 

termicznej wyróżniają się one również odpornością 

na działanie promieniowania UV, 

poza tym mają właściwości samogasnące. 

Niezbędne będą także wciskane uchwyty 

umożliwiające szybki montaż poprzez wciśnięcie 

w wywiercony otwór. 

W listwach 

Nie możemy zapomnieć o listwach kablowych 

– rzadziej stosowanych w pomieszczeniach 

gospodarczych czy garażach, 

czyli miejscach, w których estetyka wykonania 

nie stanowi priorytetu, jednak 

chętnie wdrażanych w pozostałych miejscach 

w budynku mieszkalnym, tym bardziej 

w obiekcie użyteczności publicznej, 

biurze, instytucjach. Na rynku dostępne 

są listwy kablowe o różnych wysokościach, 

od ok. 11 do 30 mm, czyli dostosowane 

do tras kablowych o przeróżnej specyfice, 

z przegrodami wewnętrznymi lub bez oraz 

z jedną lub dwiema przegrodami zaprojektowanymi 

symetrycznie lub asymetrycznie. 

EKSPERT Fachowego 

Elektryka 

Do pomieszczeń biurowych 

Jacek Grenda 

kierownik produktu, 

HAGER 

Architekci, konstruktorzy i instalatorzy 

potrzebują nieustannie coraz nowocześniejszych, 

elastycznych i niezawodnych 

rozwiązań do systemów 

dystrybucji energii i prowadzenia sieci 

teleinformatycznych w biurowcach, hotelach i obiektach użyteczności 

publicznej. Nowoczesne produkty muszą oferować 

możliwość rozbudowy, umiejętnie dopasowywać się do zmiennych 

wymogów użytkownika zarówno w odniesieniu do pojedynczego 

stanowiska pracy, jak również funkcjonalnych, otwartych 

powierzchni biurowych. System kanałów oraz listew 

elektroinstalacyjnych jest w takim przypadku rozwiązaniem 

najbardziej elastycznym i ekonomicznym, w nowo wybudowanych 

obiektach zapewniają możliwość szybkiego montażu bez 

względu na technologię wykonania elewacji, a co najważniejsze 

bez konieczności wcześniejszego dokładnego zaplanowania 

umiejscowienia gniazd zasilających i teletechnicznych, 

w budynkach, w których dokonujemy modernizacji system 

kanałów pozwala znacząco oszczędzić koszty związane z koniecznością 

ingerencji w strukturę ścian. Zadaniem systemów 

prowadzenia przewodów jest zapewnienie ochrony kabli przed 

ich uszkodzeniem, ale także, a może przede wszystkim zapewnienie 

możliwości modyfikacji instalacji w przypadkach 

modernizacji oraz późniejszej rozbudowy. Dobierając system 

dystrybucji okablowania, powinniśmy zastanowić się, czy 

najlepszy będzie system przypodłogowy, czy przeznaczony 

do zabudowy pod parapetowej, następnie uwzględnić odpowiednią 

pojemność kanałów umożliwiającą ewentualną 

rozbudowę systemu w przyszłości. Warto również zwrócić 

uwagę na dodatkową funkcjonalność kanałów ułatwiającą 

montaż, modernizację oraz zapewniającą pewność i niezawodność 

instalacji, np.: zintegrowane łączniki podstaw, 

klamry utrzymujące przewody, pewne zamocowanie pokrywy, 

możliwość elastycznego dopasowania do nierówności 

pomieszczeń, czy jak w przypadku kanału tehalit.BRP/BRAP 

unikalną możliwością zabudowy dowolnego typu osprzętu 

elektroinstalacyjnego – dedykowanych gniazd kanałowych 

ecoline, osprzętu typu 45×45 mm, oraz osprzętu do puszek 

fi 60 mm, bez względu na wymiar ramek zewnętrznych. 

Niezwykle prostym i mobilnym systemem doprowadzania zasilania 

i sieci IT do stanowisk pracy biur tzw. otwartych (open 

space) są kolumny elektroinstalacyjne, do których kable zasilające 

doprowadzane są z góry, z sufitów podwieszanych i które 

w łatwy sposób mogą być przemieszczane w inne miejsce, 

nie powodując plątaniny kabli wokół blatów roboczych czy 

pod biurkami. 

W przypadkach prowadzenia instalacji elektrycznych na powierzchni 

ścian i przegród budowlanych w przestrzeniach biurowych 

najczęściej stosuje się listwy lub kanały instalacyjne 

naścienne wykonane z materiałów niepalnych lub niepodtrzymujących 

i nierozprzestrzeniających płomienia, np.: 

• w listwach z twardego PVC (tehalit.lifea, tehalit.BRN|BRP, 

tehalit.GBD, tehalit.SL), 

• w kanałach z blachy stalowej lub aluminiowej (zastosowanie 

w pomieszczeniach użyteczności publicznej np.: tehalit. 

BRS|BRAP, tehalit.DA200). 


PORADY 


Do łączenia poszczególnych odcinków służą 

narożniki wewnętrzne, zewnętrzne i łączniki 

kątowe. Listwy są wyposażone w ścianki 

blokujące przewody przed wypadaniem. 

W pomieszczeniach, w których liczy się 

także estetyka wykonania oraz wygląd danych 

rozwiązań, niezwykle często stosuje 

się listwy i kanały drewnopodobne, które 

dzięki bogatej gamie barw i faktur można 

dopasować np. do paneli podłogowych. 

Fot.: Emiter 

Estetyczne kanały kablowe 

Oprócz tego przy większej ilości przewodów 

czy podczas układania głównych tras 

kablowych i sieci o dużej liczbie punktów 

elektrycznych i logicznych zastosowanie 

znajdują większe kanały elektroinstalacyjne. 

Produkowane są przeważnie z anodyzowanego 

aluminium lub wytrzymałego 

PVC. Znajdują zastosowanie głównie 

w systemach biurowych, w których trzeba 

liczyć się z potrzebą reorganizacji instalacji 

w przyszłości oraz łatwego przyłączania 

kolejnych mediów. W prowadzeniu przewodów 

pomagają separatory zatrzaskiwane 

w profilu, porządkujące i oddzielające 

od siebie poszczególne instalacje, z kolei 

dodatkowe kąty montowane wewnętrznie 

zapobiegają nadmiernemu zgięciu kabli 

Fot. 7. 

Fot. 6 . 

Prowadzenie instalacji w pomieszczeniu biurowym niejednokrotnie wymaga 

stosowania dodatkowych akcesoriów, ułatwiających dostęp poszczególnych 

stanowisk roboczych do mediów. 

Producenci dążą przede wszystkim do maksymalnego ułatwienia instalacji w kanałach 

kablowych i przyspieszenia montażu gniazd i łączników. 

Fot.: Hager 

(czego skutkiem może być ich uszkodzenie). 

W pomieszczeniach biurowych dużą 

popularnością cieszą się również kanały 

podparapetowe – ulokowanie na tej wysokości 

sprawia, że dostęp do gniazdek 

przy stanowiskach roboczych jest łatwiejszy. 

Wyłączniki oraz gniazda montujemy 

tu podobnie jak w przypodłogowych, 

na zatrzask, następnie dosuwamy pokrywę, 

dyskretnie ukrywając kable. Coraz mniejsza 

głębokość modułów uzyskiwana przez 

projektantów sprawia, że kanały można 

montować również bezpośrednio za włącznikami 

i gniazdkami oraz w miejscach typu 

narożniki pomieszczeń o niekoniecznie 

równych kątach (zaradzą temu ruchome 

kształtki zewnętrzne). 

Na rynku dostępne są również specjalnie 

zaprojektowane kanały dedykowane 

do prowadzenia dużych tras kablowych 

(wysokość do 60 mm) oraz trwałego zabezpieczenia 

instalacji, także w miejscach, 

w których liczy się estetyka wykonania. 

Oprócz kanałów kablowych w kompletnym 

zestawie znajdziemy też niezbędny 

osprzęt, m.in. łączniki kątowe, narożniki 

zewnętrzne, narożniki wewnętrzne, zakończenia 

oraz łączniki proste. Wyposażenie 

kanałów w specjalne teowe wsporniki 

sprawia, że montaż dodatkowego osprzętu, 

jak np. puszek, przegród czy gniazd 

nie stanowi problemu. Zwróćmy uwagę 

na wewnętrzny układ kanałów kablowych, 

znajdziemy w nich przegrody pozwalające 

na separację poszczególnych przewodów; 

oddzielenie jest wskazane szczególnie przy 

układaniu instalacji o różnych funkcjach, 

np. elektrycznej i teleinformatycznej. 


27

PORADY 


Fot. 8. 

Kompletne systemy natynkowej instalacji wykorzystywane są m.in. 

w pomieszczeniach biurowych, w których liczy się łatwy dostęp do mediów. 

Wśród elementów dodatkowych, ułatwiających 

projektowanie sieci oraz montaż, 

można wymienić również trójniki, umożliwiające 

stosowanie kanałów o mniejszym 

przekroju (poprzez dołączenie do głównej 

trasy prostopadle mniejszego kanału). 

Na popularności zyskują również rozwiązania 

usprawniające proces montażu instalacji 

w kanałach kablowych oraz przyspieszenie 

mocowania gniazd i łączników. Kanały 

podparapetowe pozwalają na szybki montaż 

osprzętu za pomocą ramek bezpuszkowych, 

bezpośrednio w kanale lub na puszkach 

szybkiego montażu SM. 


Kable w oplotach 

Bardzo interesującym pod względem 

designu zagadnieniem są z kolei kable 

w oplotach, święcące triumfy i bijące 

kolejne rekordy popularności głównie 

w technice oświetleniowej i przede 

wszystkim w nowoczesnych wnętrzach 

utrzymanych w stylu industrialnym, skandynawskim, 

ale także w bardziej tradycyjnych 

wnętrzach rustykalnych. Kabel 

w kolorowym oplocie bawełnianym lub 

poliestrowym pozwala na wykorzystanie 

dotychczas ukrywanego elementu oraz 

stworzenia z niego atutu. 

W wymagających miejscach 

Pamiętajmy, że wykonanie instalacji natynkowych 

jest szczególnie wskazane 

w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. 

W takim przypadku potrzebne 

są dodatkowe zabezpieczenia – w pomieszczeniach 

wilgotnych zwiększone jest ryzyko 

porażenia prądem elektrycznym, wskazany 

jest więc odpowiedni stopień ochrony instalacji, 

minimum IP 44. Inną kwestię stanowi 

zaś zabezpieczenie przed wybuchem 

w miejscach, w których znajdują się instalacje 

i urządzenia gazowe lub gdzie gromadzi 

się pył, zwłaszcza pyły metali lub pył drzewny. 

Tu liczy się szczelność instalacji - stopień 

ochrony IP 44 - IP 54 powinien być wystarczający. 

Należy tak zaplanować i przeprowadzić 

montaż gniazd, aby zapobiec osadzaniu 

pyłu na częściach przewodzących. Ponadto 

zwróćmy uwagę na zagrożenie nagrzewania 

się elementów instalacji. 

Pewne obostrzenia związane są również 

z montażem elementów natynkowej instalacji 

elektrycznej w wyjątkowo ciasnym 

pomieszczeniu, np. komórce gospodarczej 

o małej powierzchni. W takich lokalizacjach 

wszystkie urządzenia muszą być zasilane 

napięciem o poziomie nieprzekraczającym 

długotrwałego napięcia dotykowego. 


Na podstawie materiałów firm: 

AKS Zielonka, Emiter, Legrand, Hager 



Bezpieczeństwo instalacji natynkowych w pomieszczeniach wilgotnych 

Planując instalację natynkową, trzeba 

uwzględnić, jakie warunki i za- 

Hubert Skwierczyński 

grożenia będą lub mogą występować 

AKS Zielonka 

w pomieszczeniu, w którym odbędzie 

się montaż. Na podstawie uwzględnionych 

zagrożeń należy określić stopień ochrony. 

Dla przypomnienia: stopień ochrony przed ingerencją czynników 

zewnętrznych wyznacza kod IP z dodatkowymi dwoma 

– czterema znakami. Najczęściej stosowane, spotykane 

na produktach elektrycznych to kod IP z dwoma znakami, 

gdzie pierwszy znak oznacza odporność na ingerencje ciał stałych 

z zakresem od 0 do 6, a drugi – odporność na wnikanie 

wody z zakresem od 0 do 9, np. IP67 całkowita ochrona przed 

wnikaniem pyłu, wodoodporny. 

W zależności od warunków występujących w danym pomieszczeniu 

możemy stosować różne rodzaje zabezpieczeń. W pomieszczeniach, 

w których występuje duża możliwość zalania, 

dostania się wody, np. w myjniach samochodowych, pralniach 

sugerowałbym do ochrony instalacji wykorzystanie systemu 

rur gładkich kielichowanych typu RLM. Zaletą tego systemu 

jest kielich umożliwiający łączenie rur bez potrzeby wykorzystywania 

połączeń w ciągach prostych. Natomiast w przypadku 

prowadzenia instalacji w pionie hermetyczność takiego połączenia 

jest bardzo wysoka (zalanie wodą z myjek ciśnieniowych, 

szlauchów nie wpłynie na bezpieczeństwo – instalacja wewnątrz 

rurki pozostanie sucha). Dodatkowym atutem tej instalacji jest 

najnowszy produkt firmy AKS, złączki ZKS z wewnętrznymi pierścieniami, 

które zwiększają hermetyczność instalacji, a także 

dają możliwość łączenia rur sztywnych z giętkimi. 

W pomieszczeniach, w których może występować wilgoć, ale nie 

ma dużego zagrożenia zalaniem, np. garaże, piwnice, a instalacja 

wymaga większej estetyki oraz ilości gniazd i osprzętu poleciłbym 

systemy listew i kanałów kablowych. W tym przypadku 

możliwości jest bardzo dużo. Poczynając od małych listew MKE 

z wykorzystaniem zestawów natynkowych szybkiego montażu 

SM i gniazd z systemu M45, a kończąc na zaawansowanym systemie 

kanałów KPP, gdzie istnieje możliwość bezpośredniego 

montowania gniazd w kanałach kablowych. 

Wymieniając powyższe wskazówki odnośnie stosowania ochrony 

instalacji przed wilgocią, zalaniem, pozostaje jeszcze trzecia 

najtańsza możliwość. Stosowanie bezpośredniego mocowania 

kabli i przewodów uchwytami wciskanymi UWO, UWP bądź 

ogólnie dostępnymi na rynku. W tym przypadku trzeba pamiętać 

o hermetycznym połączeniu kabli i przewodów. 


PORADY 


Miejsce montażu puszki 

ma znaczenie 

Natynkowe czy podtynkowe? Przeznaczone do instalacji w ścianie drewnianej czy żelbetonie? 

Puszkę instalacyjną dobieramy, biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce montażu. 


PORADY 


Nowoczesne elektryczne puszki instalacyjne 

powinny zapewniać maksymalną ochronę 

połączeń elektrycznych przewodów. 

Produkty te znajdują zastosowanie przy instalacji 

gniazdek, łączników instalacyjnych 

oraz jako elementy rozgałęźne, rozdzielające 

instalację na kilka obwodów. Pod względem 

montażu wyróżniamy przede wszystkimi 

modele podtynkowe, czyli ukryte 

w ścianie oraz natynkowe, do instalacji 

na ścianie. Dalszych podziałów dokonujemy 

z uwagi na materiał, z którego wykonana 

jest ściana. Na rynku znajdziemy modele 

o różnych funkcjonalnościach, budowie, 

Fot.: Simet 

przeznaczone do zainstalowania w betonie, 

cegle, kartongipsie, drewnie itd. Poza tym 

niektóre puszki to egzemplarze hermetyczne 

o odpowiednim stopniu ochrony IP, czyli 

zabezpieczające przed wilgocią i czynnikami 

zewnętrznymi, w przypadku budynków 

mieszkalnych przeznaczone przede wszystkim 

do łazienek, kuchni i elewacji. Do wyboru 

mamy także puszki podłogowe, z dławicami, 

kablowe itd. 

Oferta producentów jest bardzo bogata – 

dostępne są zarówno produkty przeznaczone 

do konkretnych konstrukcji, jak i puszki 

uniwersalne, do montażu w różnego rodzaju 

podłożach (np. dzięki dołączeniu śrub kotwiących 

pozwalających na zastosowanie 

w różnych ścianach i sufitach, czyli ścianach 

betonowych, wapienno-murarskich, 

pustakach, cegłach pełnych). W razie potrzeby 

użyjemy także puszek osprzętowych 

o dużej pojemności, mieszczących w sobie 

różne komponenty elektroniczne, jak elementy 

EIB, moduły radiowe, oświetlenie 

awaryjne czy też nadajnik sieciowy. 

Podtynkowo 

Puszki podtynkowe, jak sama nazwa wskazuje, 

dedykowane są do montowania „wewnątrz” 

ściany, czyli pod warstwą tynku 

– w ten sposób planowane mogą być całe 

instalacje elektryczne w budownictwie 

mieszkalnym. Umożliwia to „ukrycie” tego 

elementu, za czym przemawiają względy 

estetyczne, ale też potrzeba zabezpieczania 

przed uszkodzeniami oraz ochrony wnętrza 

puszki. Z drugiej strony takie umiejscowienie 

sprawia, że dostęp, np. w razie awarii 

czy potrzeby dokonania prac serwisowych, 

jest trudniejszy. 

Z montażem podtynkowym spotkamy 

się m.in. w przypadku konstrukcji z płyt gipsowo-kartonowych. 

Puszki do płyt g-k posiadają 

najczęściej specjalne śruby z zaczepami 

pozwalającymi na szybsze skręcenie 

zaczepu mocującego w ścianie. Na łatwość 

montażu również wpływa wyprofilowany 

kołnierz wokół korpusu. 

Fot.: Kaiser 

Fot. 1. 

Osłabienia na wpusty znacznie 

przyspieszają podłączanie przewodów 

do puszki. 

Szeregowo czy wielopolowo? 

Praktycznie już klasycznym rozwiązaniem 

są puszki łączone szeregowo. Znajdują zastosowanie 

w różnego rodzaju instalacjach 

podtynkowych, zarówno w budynkach 

mieszkalnych, jak i biurach oraz obiektach 

przemysłowych. Puszki szeregowe wybierane 

są przede wszystkim z uwagi na jeden 

ważny czynnik: niską cenę. Poza tym umożliwiają 

łączenie elementów w dowolnej długości 

zestawy. 

Opierając się na sprawdzonych rozwiązaniach, 

producenci opracowują unowocześnione 

modele, pozwalające na usprawnienie 

procesu montażu oraz instalacji. Dotyczy 

to np. puszek wielopolowych. Zamiast łączyć 

wiele elementów, jedna z firm stworzyła 

typoszereg puszek wielopolowych 

w jednej bryle. Pozwala to na uzyskanie 

większej przestrzeni wewnętrznej, szybsze 

osadzenie oraz stworzenie konstrukcji bardziej 

elastycznej w stosunku do jednostkowych 

rozwiązań. Puszki zostały wyposażone 

w wysuwane przegrody z osłabieniami 

wykonanymi w dolnych odcinkach, które 

umożliwiają przeprowadzenie przewodów. 

Przegrodę wysuwamy lub usuwamy całkowicie 

– element ten z pewnością znajdzie 

zastosowanie, gdy zaistnieje konieczność 

oddzielenia od siebie komponentów elek- 

Fot. 2. 

Producenci oferują puszki precyzyjnie 

dopasowane do miejsca 

montażu. 


31

PORADY 


Fot. 3. 

trycznych i elektronicznych. Pozostawienie 

przegrody sprawi ponadto, że konstrukcja 

puszki zachowa swoją sztywność podczas 

prac murarskich. Zrezygnowanie z przewężeń 

we wnętrzu puszki pozwala na uzyskanie 

dużej przestrzeni montażowej i użytkowej – 

producent chciał w ten sposób udostępnić 

miejsce na coraz większą ilość wyposażenia 

bez przekraczania standardowych rozmiarów 

puszki. Pierścienie okalające na korpusie 

pozwalają na stabilne osadzenie puszki, 

Puszki podłogowe wykorzystywane 

są również w pomieszczeniach nawet po szybki ogipsowaniu. 

Fot. 5. 

technicznych i gospodarczych. 

Fot. 4. 

Należy dokładnie przemyśleć całą 

instalację, także sposób doprowadzenia 

przewodów do puszki. 

Fot.: Kaiser 

Drewniany dom 

W przypadku konstrukcji drewnianych 

naszym priorytetem jest zabezpieczenie 

przed pożarem. Warto wrócić uwagę przede 

wszystkim na hermetyczne puszki z membraną 

uszczelniającą, która zachowa swoje 

właściwości nawet w temperaturze do 850°C. 

Miękka membrana zniweluje wędrówkę ciepła 

z środowiska zewnętrznego do puszki. 

Ponadto elastyczny materiał ułatwi szybkie 

i szczelne wprowadzenie przewodów. 

Interesującym rozwiązaniem są specjalne 

puszki do domów z bali, które pozwalają 

na pewne osadzane w grubych ścianach 

Fot. 6. 

Puszka musi być zamontowana na 

równi z powierzchnią otynkowanej 

ściany. 

Choć dostępne są rozwiązania 

uniwersalne, dobrze jest dobrać 

puszkę przeznaczoną do danego 

typu przegrody. 

Fot.: Kaiser 

Fot.: Kaiser 



Na co zwrócić uwagę przy doborze puszek? 

Andrzej Dubrawski 

Tema, przedstawiciel 

firmy Kaiser 

Elementem niezbędnym każdej instalacji 

elektrycznej są puszki, w których 

montowany jest osprzęt elektryczny. 

Ich wybór rzutuje na koszty 

całej instalacji. Z jednej strony należy 

brać pod uwagę cenę płaconą za puszkę, a z drugiej czas – 

a więc wartość robocizny – poświęcony na zainstalowanie w niej 

konkretnego urządzenia. Wyspecjalizowane puszki do różnych 

typów ścian znacznie przyspieszają wykonywanie prac. Dobrze 

wykonane osłabienia i precyzyjnie wykonane otwory ułatwiają 

wprowadzanie przewodów lub rurek instalacyjnych. Materiał, 

z którego wykonuje się puszki powinien być na tyle elastyczny, 

aby nie ulegały one uszkodzeniu w trakcie montażu i wybijania 

otworów. Jednocześnie powinien być na tyle kruchy, aby można 

było łatwo wykonywać w nich otwory. I jeszcze jeden element, 

zapewnienie szybkiego łączenia w szeregi o znormalizowanych 

odstępach między puszkami. Tylko wtedy unika się kłopotów 

przy montażu osprzętu w wielokrotnych ramkach. 

Asortyment podtynkowych puszek montażowych można podzielić 

na kilka sposobów. Np. w zależności od ścian, do których 

są przeznaczone. Najwyraźniej można to obserwować na przykładzie 

oferty prekursora w dziedzinie produkcji wyspecjalizowanych 

puszek montażowych, firmy Kaiser. Puszki, w zależności 

od sposobu ich osadzanie, oznaczane są różnymi kolorami. 

Czarne są puszki przeznaczone do ścian pełnych, w których 

mocuje się je za pomocą gipsu lub zaprawy. Do ścian pustych, 

wykonanych z płyt gipsowych wykorzystuje się puszki pomarańczowe, 

mocowane w dokładnie wykonanych otworach za pośrednictwem 

wkrętów z blokadkami. Natomiast podstawowe 

elementy puszek przeznaczonych do konstrukcji betonowych 

są żółte. Puszki do betonu składają się zwykle z kilku elementów 

(zielonych i szarych) i dzielą się na puszki wykorzystywane 

w prefabrykacji oraz puszki montowane w szalunkach w budownictwie 

ślizgowym. 

Innym kryterium doboru puszek są ich szczególne właściwości. 

Oprócz zwykłych puszek oferowane są wersje specjalne, 

znajdujące zastosowanie szczególnie w preferowanym budownictwie 

energooszczędnym, Zwłaszcza w domach pasywnych 

i zeroenergetycznych. Oprócz nich oferowane są specjalne 

puszki do obiektów specjalistycznych: pracowni rentgenowskich, 

laboratoriów czy pokojów odsłuchowych. Przykładowo, 

do domów wykonywanych w technologii szkieletowej Kaiser 

oferuje specjalne puszki ognioodporne, termoizolacyjne, a także 

wiatroszczelne. Są też specjalne puszki do instalacji hermetycznych. 

W szpitalach wykorzystuje się puszki tłumiące promieniowanie 

rentgenowskie i puszki ekranowane. Są też puszki 

dźwiękoszczelne. Specjalistyczne puszki są dostępne w różnych 

odmianach dedykowanych do różnych typów montażu. 

Pod względem budowy puszki dzielą się na pojedyncze, pogłębiane, 

podwójne, rozgałęźne, osprzętowe, osprzętowo-rozgałęźne, 

do wypustów i lamp, do elektroniki. Wykonywane są też 

z różnych materiałów, także bezhalogenowych. 

Łatwość montażu jest kwestia niebagatelną. Decydujące znaczenia 

mają specjalne wypustki, kołnierze, wkładki oraz specjalistyczne 

narzędzia, które w wymierny sposób wydatnie skracają 

czas montażu. 


PORADY 


Fot. 7. 

Kryterium decydującym o wyborze danego modelu jest np. konkretna 

funkcjonalność puszek, jak podtrzymywanie funkcji w czasie pożaru. 

drewnianych (z litego drewna), zapewniając 

jednocześnie precyzyjne wykonanie 

otworów na przewody. Z kolei w ścianach 

budynku wzniesionego metodą szkieletową 

można stosować m.in. puszki do płyt 

gipsowo-kartonowych. Należy pamiętać 

o dobrych parametrach związanych 

z zabezpieczeniem instalacji przed działaniem 

ognia. Nie zapominajmy też o wiatroszczelności 

puszek do drewna, aby nie 

dopuścić do wychładzania się wnętrza. 

Puszki wiatroszczelne wyróżniają się 

cechą uszczelnienia przy wprowadzeniu 

bezpośrednio przewodu do puszki poprzez 

rurę osłonową lub peszla. Dzięki 

temu tworzy się izolacja zapewniająca 

szczelność instalacji elektrycznej. To rozwiązanie 

stosowane także w domach in- 

Fot.: Simet 

REKLAMA 

Fot.: Spelsberg 

Fot. 8. 

Przykład montażu puszki przed wylaniem betonu. 


33

PORADY 


Fot.: Simet 


Fot. 9. 

Przed otynkowaniem przestrzeń 

puszki zamyka się pokrywami sygnalizacyjnymi. 

Fot.: Simet 

Fot. 13. 

Puszka ma zapewnić stabilne i bezpieczne 

prowadzenie instalacji. 



Fot. 10. 

Mocowanie osprzętu na puszce 

z wykorzystaniem pokrywy i pierścienia. 

teligentnych lub pasywnych, tzn. takich, 

w których wewnętrzny obieg powietrza 

musi być ściśle kontrolowany. 

Fot.: Simet 

Fot. 11. Puszka osprzętowa z membranami 

przebiciowymi - tzw. wiatroszczelna. 

Fot.12. 

Puszki łączeniowe mogą być 

prowadzone na różnych podłożach, 

również palnych, np. drewnie. 

W wylewce 

Rozwiązania mogą bazować na zasadzie 

osadzania instalacji elektrycznej przed wylaniem 

betonu do warstw ze zbrojeniem lub 

bez. Puszki należy przymocować zanim zostanie 

wylany beton. Mocujemy je uchwytami 

do stalowego zbrojenia lub przybijamy 

gwoździami do szalunku z drewna. Montaż 

wymaga ponadto nawiercenia otworów 

w korpusie, zamknięcia deklem, przymocowania 

drutem puszki do zbrojenia, a następnie 

wybicia dekielka dla odkrycia przestrzeni 

do zamocowania osprzętu. Możliwe jest 

modułowe łączenie puszek, np. z odstępem 

ramkowym 71 mm. Po zamocowaniu puszka 

pozwala na wylewkę betonu (na głębokość 

Fot. 14. 

Istotny jest także układ wewnętrzny. 

ok. 6 cm). W porównaniu do tradycyjnej 

metody, czyli wiercenia w betonie, znacznie 

oszczędzamy na czasie – według wyliczeń 

producentów nawet do 70%., oraz zmniejszamy 

koszty zużycia narzędzi i materiałów 

eksploatacyjnych. Jednocześnie oznacza 

to uzyskanie pewnej, stabilnej i bezpiecznej 

konstrukcji. 

Puszki do montażu w wylewce betonowe 

jednego z producentów wyróżniają się jedną, 

istotną funkcjonalnością. Z łatwością możemy 

w nich odkrywać otwory pod rury za pomocą 

wysuwanych wkładek. Po wyciągnięciu 

wkładek i przybiciu (lub zamocowaniu 

puszki) puszki osadzamy peszel, klinując 

od góry brzegiem odciętej wkładki. 

Natynkowo 

Puszki natynkowe przeznaczone są przede 

wszystkim do pomieszczeń technicznych, 

gospodarczych, wykorzystuje się je również 

w obiektach przemysłowych – czyli 


PORADY 


wszędzie tam, gdzie względy funkcjonalne 

i kwestie związane z bezpieczeństwem 

są znacznie ważniejsze od estetyki. Poszczególne 

modele mogą posiadać inną 

ilość wpustów oraz inną średnicę, niezmiennie 

jednak powinny charakteryzować 

się solidnie przykręconymi pokrywami, 

zabezpieczającymi wnętrze i połączenia 

elektryczne. Podstawowe rozwiązania, 

stosowane w większości produktów to wytłoczone 

osłabienia pod kable, które ułatwiają 

wycięcie otworów nożem lub przebicie 

ich bezpośrednio kablem. Niektóre 

puszki posiadają wpusty elastyczne lub 

zakończone gwintem, co usprawnia montaż 

kabli i sprawia, że moduł staje się 

bardziej odporny na działanie czynników 

zewnętrznych. Odporność na działanie 

różnorodnych czynników zewnętrznych, 

atmosferycznych, niskie i wysokie temperatury, 

promieniowanie UV, wilgoć i 

uszkodzenia – to bowiem podstawowe 

właściwości, jakimi powinny wyróżniać 

się puszki montowane na zewnątrz, na elewacji. 

Szczególne wymagania związane są 

ze specyficznym środowiskiem pracy, np. 

w przypadku zagrożenia wybuchem lub w 

atmosferze agresywnej. 

Kryterium decydującym o wyborze danego 

modelu jest np. konkretna funkcjonalność 

puszek, jak podtrzymywanie funkcji 

w czasie pożaru, o czym wspominaliśmy w 

kontekście konstrukcji drewnianych. Puszki 

mogą być wykonane z bezhalogenowego, 

termoutrwardzalnego duroplastu, z kolei 

Fot. 15. Typoszereg łączony wielopolowo. 

zaciski – z odpornej na wysoką temperaturę 

ceramiki. Materiały bezhalogenowe nie 

zawierają pierwiastków typu fluor, chlor, 

brom, jod czy astat, podczas spalania których 

dochodzi do uwalniania toksycznego 

dymu stanowiącego zagrożenie dla zdrowia 

człowieka. Puszki bezhalogenowe są 

Fot.: Simet 

ponadto trudnopalne lub niepalne, co jest 

szczególnie istotne w przypadku instalacji 

elektrycznej. 


Na podstawie materiałów firm: Simet, 

Spelsberg, Pawbol 

Fot.: Simet 

Fot.: Simet 

Fot. 16. 

Elastyczna konstrukcja boku puszki pozwala na wprowadzanie elementów elektronicznych 

do otworu od frontu ściany. 


35

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Inteligentny dom 

w smartfonie 

W świecie opanowanym przez smartfony i tablety możemy mobilnie robić zakupy, 

dokonywać przelewów, a nawet sterować domem. Wystarczy jeden przycisk w aplikacji, 

by na odległość wyłączyć wszystkie urządzenia lub przygotować mieszkanie na przyjście 

gości. Taką wygodę zapewnia nowy system automatyki domowej ABB-free@home. 

Fot. 1. 

ABB-Free@home kontrolowany jest 

również poprzez aplikację mobilną. 


PRODUKTY 


Coraz większa popularność 

inteligentnych domów 

Takie możliwości jak zdalne sterowanie 

ogrzewaniem, oświetleniem, czy ustawieniem 

rolet budynku były dawniej zarezerwowane 

dla nielicznych. Obecnie wielu inwestorów 

budowlanych decyduje się na zastosowanie 

systemów automatyki domowej, które podnoszą 

wartość inwestycji i czynią ją energooszczędną. 

W rzeczywistości inteligentne budynki 

faktycznie naszpikowane są nowymi 

technologiami, ale przede wszystkim zapewniają 

wygodę. W przypadku nowego systemu 

ABB-free@home zaczyna się ona już na etapie 

instalacji, która jest prosta i nie wymaga 

umiejętności programowania. Uruchomienie 

odbywa się szybko dzięki funkcji kreatora, 

do którego niepotrzebne jest żadne 

dodatkowe oprogramowanie. Cały proces 

projektowania i uruchamiania przebiega 

znacznie szybciej, niż w przypadku stosowania 

tradycyjnych systemów. To sprawia, że 

ABB-free@home umożliwia wielu elektrykom 

łatwe podjęcie działalności w obszarze 

automatyki domowej. 

Co istotne, system jest bardzo intuicyjny 

w obsłudze i daje użytkownikom dużą wolność. 

Mogą oni bowiem zarządzać domem 

na odległość z dowolnego miejsca na świecie 

przy pomocy aplikacji na smartfony 

i tablety. 

Co potrafi dom z wysokim IQ 

System automatyki ABB-free@home nie 

tylko ułatwia codzienne życie, ale również 

pozwala na duże oszczędności w eksploatacji 

domu. Funkcje systemu pozwalają 

na oszczędzanie energii np. poprzez dostosowanie 

temperatury do trybu życia mieszkańców. 

W nocy lub w czasie pracy może się ona 

automatycznie obniżać. System potrafi również 

regulować temperaturę poprzez doświetlenie 

pomieszczeń, sterując żaluzjami i roletami. 

Zostaną one również zwinięte w czasie 

burzy lub wiatru, by uniknąć uszkodzeń. Domownicy 

mogą też dowolnie sterować nimi 

poprzez urządzenia mobilne, np. z biura lub 

wyjazdu wakacyjnego. Do tego wystarczy 

jedynie połączenie z internetem. 

Fot. 2. 

Wejście binarne czterokrotne. 

systemu dostępne są nie tylko w panelu sterowania, 

ale również w intuicyjnej i darmowej 

aplikacji na urządzenia mobilne. Wstępna 

konfiguracja przebiega niezwykle szybko 

przy pomocy kreatora. Wszelkich, dalszych 

ustawień mogą dokonać domownicy przy 

użycia komputera lub tabletu, obsługującego 

język HTML5. Jest to duża oszczędność 

czasu dla instalatorów oraz możliwość pozyskania 

nowych, wymagających klientów. 

Jarosław Grabowski 

Dostęp do najnowszych technologii 

Dziś nie potrafimy już obejść się bez smartfonów 

i tabletów, dlatego system automatyki 

domowej od ABB spełnia wymagania 

współczesnych klientów. Wszystkie funkcje 

Fot. 3. 

Panel sterowania systemu. 


37

PRODUKTY 


Premiera aparatury HYUNDAI Heavy 

Industries na targach ENERGETAB 2014 

PROMOCJA 

HYUNDAI HEAVY INDUSTRIES to globalny lider w wielu gałęziach przemysłu, m.in. 

w budowie okrętów, energetyce, transporcie, budowie maszyn. 

Pośród wielu dywizji korporacji, jedną 

z najdynamiczniej rozwijających 

się jest Hyundai Heavy Industries 

Electro Electric Systems Div. (HHI- 

-EES), skupiająca swoją działalność 

w sektorze energetycznym. Produkty 

z oferty HHI-ESS są obecne na rynkach 

w większości regionów świata. 

Warto nadmienić, że genezą powstania 

aparatury elektrycznej HYUNDAI 

było zapotrzebowanie stoczni na wysokiej 

jakości sprzęt, który miał niezawodnie 

i przez wiele lat pracować 

na okrętach. Dzięki temu konstrukcje 

opracowane przez koreańskich inżynierów 

radzą sobie w ekstremalnych 

warunkach. 

Przedsiębiorstwo SLAViTECH Sp. z o.o., 

bazując na kilkunastoletnim doświadczeniu 

w dostawach aparatury zabezpieczeniowej 

nn, na mocy umowy 

z HYUNDAI HEAVY INDUSTRIES, 

zostało GENERALNYM DYSTRY- 

BUTOREM marki w Polsce. 

Dzięki zorganizowanym strukturom 

sprzedaży, przedsiębiorstwo jest 

w stanie zapewnić klientom profesjonalną 

obsługę przed jak i po sprzedażową, 

zaczynając od dobrze wyposażonego 

magazynu w Polsce, poprzez 

kompetencje techniczne załogi oraz 

wsparcie projektowe, kończąc na fachowym 

serwisie. 

W tegorocznej edycji międzynarodowych 

targów energetycznych ENERGETAB 2014 

nowości zaprezentowało 749 wystawców 

z 20 krajów Europy i Azji. 

Niewątpliwie, jednym z najciekawszych 

stoisk, było stoisko przedsiębiorstwa 

SLAViTECH, gdzie wspólnie z HYUNDAI 

HEAVY INDUSTRIES, zwiedzający mieli 

okazję bliżej zapoznać się z ofertą firmy. 

Wśród prezentowanych urządzeń, zobaczyć 

można było m.in.: 

 

 

Fot. 1. 

Ekspozycja aparatury modułowej oraz styczników magnetycznych HYUNDAI. 

aparaturę modułową Hi Series, 

wyłączniki mocy U-series (MCCB oraz 

ABC), 

 

 

 

styczniki magnetyczne u-Series, 

system obudów rozdzielnic niskiego napięcia 

SLAViTECH STH ® nN, 

panele fotowoltaiczne. 

Aparatura modułowa 

firmy Hyundai Heavy Industries 

Aparatura modułowa Hyundai to urządzenia 

realizujące kompleksową ochronę przed 

przetężeniami. Znajdują zastosowanie zarówno 

w budynkach o przeznaczeniu mieszkalnym, 

jak i przemysłowym. Najważniejsze 

cechy urządzeń Hyundai to bezpieczeństwo, 

łatwość użytkowania oraz niezawodność po- 

Fot. 2. 

Aparatura nn HYUNDAI- SLAViTECH. 


PRODUKTY 


REKLAMA 

Fot. 3. 

Wyłączniki kompaktowe MCCB U-Series HYUNDAI. 

twierdzona przez międzynarodowe laboratoria 

badawcze w oparciu o standardy IEC. 

Urządzenia modułowe oferowane na rynku 

polskim należy podzielić na 4 grupy: 

 

 

 

 

wyłączniki nadprądowe typu HiBD, 

rozłączniki izolacyjne typu HiSD, 

wyłączniki różnicowoprądowe HiRC, 

wyłączniki różnicowoprądowe z członem 

nadprądowym HiRD. 

Wyłączniki kompaktowe mocy MCCB 

oraz wyłączniki powietrzne ACB 

U-series firmy Hyundai Heavy Industries 

Koncepcja budowy wyłączników kompaktowych 

MCCB serii U wykorzystuje zaawansowane 

technologie w zakresie rozmiaru, 

zindywidualizowanego zakresu charakterystyki 

oraz ogromnych możliwości. 

Wyłączniki kompaktowe HYUNDAI 

U-Se ries skonstruowane są zgodnie 

z wymagania mi normy IEC60947‐2. 

Zoptymalizowana budowa, dzięki zaawansowanej 

technologii ograniczania wartości 

prądów zwarciowych, zapewniając wyłącznikom 

MCCB serii U wysoką wytrzymałość 

przy mniejszych rozmiarach w porównaniu 

do konkurencyjnych konstrukcji. 

Wyłączniki powietrzne ACB U-Series 

również zapewniają wysoką zdolność 

wyłączania, przy zmniejszonych gabarytach. 

W ofercie dostępne są zarówno wyłączniki 

w wykonaniu stacjonarnym, jak 

i wysuwnym. Główne cechy wyłączników 

kompakto wych MCCB serii U to: 

 

 

 

kompaktowe wymiary, 

wysoka zdolność wyłączania w głębokości 

60 mm, do 250 AF, 

zastosowanie technologii ograniczania 

natężenia prądu, 

 

 

 

 

 

 

 

wysoka zdolność wyłączania - do 

150 kA przy AC 380/415 V, 

oparty na technologii ograniczania natężenia 

prądu I cs = 100% I cu , 

szeroki zakres prądowy: 

• y 50 – 1600 AF dla MCCB, 

• y 630 – 6300 AF dla ACB, 

zaawansowane zabezpieczenia mikroprocesorowe 

w wyłącznikach MCCB 

oraz ACB, 

podwójnie zabezpieczony wyzwalacz 

elektroniczny dla 1600 AF w wyłącznikach 

MCCB, 

szeroka gama akcesoriów: 

• y styki pomocnicze oraz alarmowe, 

• y wyzwalacze napięciowe wzrostowe 

i podnapięciowe, 

• y napędy silnikowe, 

• y blokady mechaniczne, itd. 

niezawodna jakość: 

• y badanie typu wykonane przez 

między narodowe instytuty badawcze, 

• y certyfikat KEMA dla standardu IEC, 

KERI dla standardu NEMA. 

Styczniki U-Series 

Styczniki U-Series oferują użytkow nikom 

możliwość użycia w wielu za awansowanych 

aplikacjach. Urządzenia mogą pracować 

przy na pięciu do 1000 V i do 800 A prądu 

ro boczego. 

Ich główne cechy to: 

 

przyłącza śrubowe, 

 

możliwość montażu na szynie TH do 100 A, 

 

 

 

ochrona przed dotykiem IP20, 

możliwość szybkiej wymiany cewki, 

bezgłośna praca. 

Jacek Stryszyk 

GENERALNY 

DYSTRYBUTOR 

Czereśniowa 19 

02-457 Warszawa 

tel. +48 22 863 15 21 

fax +48 22 873 33 45 

info@hhi.com.pl 

www.hhi.com.pl 


39

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Wyłączniki 

kompaktowe 

firmy Chint 

Chint to czołowy producent aparatów elektrycznych na rynku azjatyckim, dobrze widoczny 

również na rynkach europejskich. Aparaty tej firmy posiadają szereg certyfikatów wiodących 

na świecie laboratoriów certyfikujących. Dbałość o wysoką jakość produktów zapewnia ścisła 

kontrola produkcji na każdym etapie jego wytworzenia. Temu procesowi towarzyszy również 

kontrola dostaw surowców wykorzystywanych do produkcji. 

Aparaty te są zgodne z normą wyłącznikową 

IEC/EN 60947‐2. Przed 

wprowadzeniem tych aparatów na rynek 

polski spółka Chint Poland zleciła 

testy sprawdzające w Instytucie 

Elektrotechniki w Warszawie. Badania zostały 

zakończone pozytywnymi wynikami, 

a rezultaty dostępne są na stronie internetowej 

www.chintpoland.pl. 

Zakres prądów znamionowych całej gamy 

Fot. 1. 

Wyłączniki kompaktowe Chint zostały przebadane w Instytucie Elektrotechniki 

w Warszawie 

Fot. 2. 

Wyłaczniki Chint spełniają funkcję 

zabezpieczeń przed skutkami 

prądów zwarciowych oraz przeciążeniowych. 

wyłączników mieści się w przedziale 

16 – 1600 A. Spełniają one funkcję zabezpieczeń 

przed skutkami prądów zwarciowych 

oraz przeciążeniowych. Ze względu 

na rodzaj wyzwalacza oferta obejmuje 

wyłączniki z wyzwalaczem termomagne- 


PRODUKTY 


Fot. 3. 

Zakres prądów znamionowych całej 

gamy wyłączników Chint mieści się 

w przedziale 16 – 1600 A. 

tycznym NM8, elektronicznym NM8S oraz 

magnetycznym NM8M (do zabezpieczeń 

silników). 

Wyłączniki serii NM8 oferowane są w czterech 

rozmiarach w zależności od prądów 

znamionowych oraz typu wyzwalacza. 

 

 

Zakres nastaw prądu 

znamionowego (I n ) wyłącznika 

w zależności od typu wyzwalacza 

Wyłącznik z wyzwalaczem termomagnetycznym: 

• y zakres nastaw zabezpieczenia przeciążeniowego: 

0,8÷1,0 × I n , 

• y zakres nastaw zabezpieczenia zwarciowego: 

5,0÷10,0 × I n (10 I n dla 125 A), 

Wyłącznik z wyzwalaczem elektronicznym: 

• y zakres nastaw zabezpieczenia przeciążeniowego: 

0,4÷1,0 × I n , 

• y zakres nastaw zabezpieczenia zwarciowego: 

1,5÷12,0 × I n . 

Oferta firmy Chint Poland zawiera również 

bardzo szeroki zakres akcesoriów zewnętrznych, 

jak i wewnętrznych do oferowanych 

wyłączników. Są to m.in. (na rys. 1): 

 

rączki obrotowe mocowane na wyłączniku 

oraz wydłużone do montażu 

na drzwiach rozdzielnicy (5), 

 

 

napędy silnikowe umożliwiające ręczne 

lub zdalne załączenie lub wyłączenie 

wyłącznika - posiadają one wskaźniki 

stanu położenia aparatu (6), 

blokada na kłódkę umożliwiającą za pomocą 

do trzech kłódek blokadę wyłącznika 

w pozycji wyłączonej (13), 

 

osłony zacisków (15, 16), 

 

podstawy wtykowe (4), 

 

adapter do szyny TH-35 (16), 

 

zaciski przyłączeniowe (11, 12), 

 

wyzwalacze napięciowe (8), 

 

wyzwalacze podnapięciowe (7), 

 

styki pomocnicze (lewe, środkowe oraz 

prawe) (10), 

 

styki alarmowe (9), 

 

blokady mechaniczne (18), 

 

zaciski umożliwiające podłączenie bezpośrednie 

kabli do wyłącznika (17). 

• 

Rys. 1. 

Ze względu na rodzaj wyzwalacza oferta obejmuje wyłączniki z wyzwalaczem termomagnetycznym NM8, elektronicznym NM8S oraz 

magnetycznym NM8M. 


41

PRODUKTY 


Osprzęt łączeniowy firmy ELEKTRO 

PROMOCJA 

Firma ELEKTRO jest znanym czeskim producentem osprzętu łączeniowego przeznaczonego 

głównie dla producentów rozdzielni elektrycznych. Wysoka jakość oraz nowoczesne 

rozwiązania techniczne wpływają na stały wzrost sprzedaży produktów na obszarze Unii 

Europejskiej. Wyłącznym przedstawicielem firmy ELEKTRO na terenie Polski jest firma 

Istpol. Artykuł ten jest skróconym przeglądem produktów i rozwiązań technicznych. 

Złączki śrubowe szeregowe RSA 

Głównym asortymentem produktów 

firmy Elektro są złączki szeregowe 

typu RSA. Zaciski te znajdują zastosowanie 

w rozdzielniach elektrycznych 

do łączenia przewodów 

miedzianych lub aluminiowych 

o przekrojach od 0,15 do 95 mm². 

Zaciski te montuje się wykorzystując 

specjalny zatrzask na szynach montażowych 

TH 35 lub TH 15. Można 

podłączyć do nich pojedynczy przewód 

będący drutem lub linką. 

Część izolacyjna złączek wykonana 

jest z wysokiej jakości tworzywa (poliamid 

PA 6) o klasie palności V0 (badana 

rozżarzonym do 960°C drutem) 

bez chlorowców i halogenków. 

Przy dużym obciążeniu prądowym 

przekraczającym nawet prąd znamionowy 

zacisku izolacja zachowuje 

odpowiednią sztywność i nie ulega 

uszkodzeniu. 

Fot. 1. Złączka RSA 2,5 A. 

Poniżej: Złączki typu RSA 

z oznacznikami. 

Złączki RSA produkowane są w szerokiej gamie 

kolorów. Mamy oprócz kolorów podstawowych 

(niebieskiego, żółto-zielonego, szarego) 

dziesięć innych kolorów do dyspozycji. 

Elementy metalowe złączki wykonane 

są ze stali pokrytej galwanicznie związkiem 

ZnCoCr, odpornym na korozję i zmniejszającym 

rezystancję połączenia. Złączki 

do podłączenia przewodu ochronnego 

(żółto–zielone) są wykonane w dwóch 

wersjach, jako izolowane od szyny oraz posiadające 

specjalną klamrę metalową, zwierającą 

do szyny TH, zapewniającą ochronę 

elektryczną całej rozdzielnicy. 

Złączki RSA 35 A i 70 A mają śruby imbusowe, 

wykonane ze stali galwanizowanej 

ZnCoCr. Przy zastosowaniu zalecanych narzędzi 

oraz właściwym momencie siły docisku 

producent gwarantuje, że śruby nie ulegną 

uszkodzeniu nawet przy wielokrotnym 

dokręcaniu. Złączki typu RSA 2,5 do RSA 

35 posiadają stopień ochrony przed porażeniem 

IP 20, natomiast stopień ochrony złączek 

RSA 70 wynosi IP 10. 

Sąsiadujące ze sobą w szeregu złączki można 

łączyć w grupy przy pomocy zworek 

śrubowych lub stosując specjalny mostek 

łączeniowy dla RSA 4 i RSA PE 4 IS. Złączki 

szynowe RSA 2,5 A zwiera się wyłącznie 

stosując specjalne mostki grzebieniowe 

(2, 3 i 4-torowe), od góry wciskane do gniazd 

sprężynowych złączki. W ofercie dostępny 

jest również cały asortyment różnokolorowych 

przegród końcowych i środkowych 

dla każdego rodzaju złączki. 

Złączki szeregowe bezśrubowe 

Złączki bezśrubowe EURO Q służą do szybkiego 

podłączania przewodów o przekrojach 

od 0,5 do 6 mm² bez użycia narzędzi, przez 

wciśnięcie przewodu do gniazda sprężynowego. 

Montowane są one na szynie TH 35, 

natomiast łączenie sąsiednich złączek jest 

możliwe poprzez 2-polowe zworki. Dzięki 

Fot. 2. 

Złączka bezśrubowa EURO Q2,5. 

możliwości łączenia każdej złączki z sąsiednią 

istnieje praktycznie nieograniczona 

możliwość rozgałęzienia obwodów. 

Złączki dostępne są w wykonaniu szeregowym 

oraz szeregowym 2-piętrowym w kolorystyce 

szarej i niebieskiej oraz – uziemiające 

– żółto-zielonej. 

Przelotowe złączki izolowane HPS 

Są przeznaczone głównie do dokonywania 

odgałęzień wewnętrznych linii zasilających 

bez przecinania przewodu. Zakres przekroju 

stosowanych przewodów wynosi od 2,5 

do 150 mm². 

Do jednej złączki można podłączyć dwa 

przewody. Złączki wykonywane są jako 

dwunastopolowe – dla przekrojów od 2,5 

do 35 mm² (pojedyncze złączki można oddzielać 

od siebie odłamując je) lub jednopolowe 

– dla przekrojów od 50 do 150 mm². 

Listwy ekwipotencjalne 

Listwy ekwipotencjalne umożliwiają wykonanie 

solidnego i trwałego uziemienia 

ochronnego oraz połączeń wyrównawczych. 

Posiadają całą kombinację różnych 

typów zacisków, dzięki temu można w łatwy 

sposób wykonać połączenia przewodów 

ochronnych do metalowych rur instalacyjnych, 

kranów i zbiorników na różne płyny. 

Listwy ekwipotencjalne, umożliwiają 

łatwy montaż bednarki oraz przewodów 

ochronnych o przekrojach do 90 mm². 


PRODUKTY 


Fot. 3. 

Listwa ekwipotencjalna EPS2. 

Listwy zaciskowe EPS 1, EPS 2 i EPS 3 

są przeznaczone do stosowania w instalacjach 

domowych i przemysłowych jako 

główne listwy ekwipotencjalne. Produkty te 

mogą być wykonane w obudowie lub bez. 

Listwa łączeniowa EPS 3 została zaprojektowana 

tak, że śruby zaciskowe są zabezpieczone 

przed odkręceniem. 

W budownictwie sprawdzą się złączki uziemiające 

ZSA 16, za pomocą których można 

podłączyć przewód ochronny do konstrukcji 

metalowych o przekroju okrągłym np. rurki. 

Właściwe połączenie i doskonały styk tworzy 

taśma miedziana lub stalowa nierdzewna 

oplatająca rurę, która jest w trakcie montażu 

naciągana przez zacisk ZSA 16. 

Do baterii wodociągowych, w których niezbędne 

jest wykonanie dodatkowych podłączeń, 

a instalacja wykonana jest na bazie 

rur plastikowych, można zastosować zacisk 

ZS 4. 

Korpus zacisku nakłada się na końcówkę 

rury z zaprasowaną metalową nakładką i dokręca 

mosiężną nakrętką. Następnie do korpusu 

mocujemy przewód przyłączeniowy 

uziemienia. 

Zainteresowanych szczegółową informacją 

nt. oferty firmy ELEKTRO zapraszamy 

na stronę internetową http://www.istpol.pl. 

d) 

b) 

a) 

c) 

Fot. 4. 

Listwa uziemiająca SPE2. 

Bogdan Mędrek 

Autor jest pracownikiem firmy ISTPOL 

Fot. 5. 

Zaciski: a) przyłączeniowy PP, b) 

szynowy BKS, c) uziemiający ZSA 

16, d) uziemiający ZS 4. 

REKLAMA 

Produkty dla wymagających 

Przedstawicielstwo w Polsce 

03-565 Warszawa 

ul. Borzymowska 32 

tel./fax (22) 663 48 15 

639 86 48 

743 69 79 

fax (22) 743 69 77 

e-mail: istpol@istpol.pl 

www.istpol.pl 


43

PORADY 


Wybrane zagadnienia dotyczące 

doboru ograniczników przepięć 

chroniących instalacje przed 

piorunowym prądem udarowym 

W związku z gwałtownym rozwojem elektroniki następuje coraz większe zapotrzebowanie 

na stosowanie ograniczników przepięć w coraz to nowych dziedzinach. Ponieważ większość 

norm europejskich w tym zakresie nie jest do dziś przetłumaczona na język polski, chociaż 

obowiązują w Polsce, to w praktyce wielu projektantów i elektryków ma tylko dość mgliste 

pojęcie w tej dziedzinie. Jeśli dodamy do tego przekonanie wielu osób, że ograniczniki 

przepięć i tak nie działają, bo mimo ich zastosowania w sieci pojawiły się przepięcia, które 

zniszczyły komuś znajomemu cały sprzęt elektroniczny, to mamy w miarę aktualny obraz 

sytuacji. Temat ten jest bardzo szeroki, dlatego w niniejszym artykule zostaną świadomie 

przedstawione tylko niektóre zagadnienia związane z ogranicznikami typu 1+2 (dawniej 

B+C) i 1+2+3 (B+C+D), których nieznajomość prowadzi często do błędów, a w końcowym 

efekcie do powstania szkód. 

Ograniczniki przepięć, zgodnie 

z normą PN-EN 61643-11 zwane 

SPD (Surge Protection Device), 

typu 1 (dawniej klasa B), chroniące 

przed prądem udarowym powstałym 

w wyniku uderzenia pioruna, znajdują 

coraz mniejsze zastosowanie, 

gdyż ze względu na rozwój techniki 

są powszechnie zastępowane przez 

ograniczniki kombinowane typu 1+2 

(dawniej B+C), a ostatnio przez typu 

1+2+3 (B+C+D). SPD typu 1 występują 

jeszcze przy np. wysokich prądach 

udarowych rzędu 50 kA na biegun, 

chociaż i w tej dziedzinie są już 

ograniczniki typu 1+2, jak też jako 

elementy zabezpieczające tor N-PE, 

gdzie przykładowo sumaryczny 

iskiernik gazowy francuskiej firmy 

CITEL wytrzymuje do 100 kA prądu 

udarowego i 200 kA maksymalnego prądu 

wyładowczego na 1 biegun. Przy zwykłych 

instalacjach elektrycznych raczej się ich już 

nie stosuje, bo wymagają albo odległości 

rzędu 5-10 m do SPD typu 2, albo zastosowania 

cewki odsprzęgającej, co w obu przypadkach 

znacznie podnosi koszty. 

Najwięcej problemów powstaje przy doborze 

ograniczników przepięć typu 1+2 

(B+C), których zadaniem jest odprowadzenie 

prądu udarowego powstałego w wyniku 

uderzenia pioruna. Przyjmuje się, że średnia 

wartość prądu udarowego pioruna to 

25-30 kA, natomiast zgodnie z badaniami 

przeprowadzonymi w Europie zakłada się, 

że w ok 5% przypadków wartość szczytowa 

prądu impulsowego przekracza 100 

kA, a w niecałym 1% wartość 150 kA, 

przy czym maksymalna wartość prądów 

piorunowych może dochodzić do 200 kA. 

Przy uderzeniu w instalację odgromową 

budynku zgodnie z normami przyjmuje się, 

że do 50% prądu może powrócić do instalacji 

elektrycznej przez uziemienie. Oznacza 

to, że średnio może pojawić się prąd udarowy 

na poziomie 3-4 kA na biegun w sieci 

3+1, natomiast w 5% przypadków wartość 

ta będzie powyżej 12,5 kA. Zgodnie z normą 

IEC 61643-12 o zasadach doboru i zastosowaniach 

ograniczników przepięć sugeruje 

się tam dokonanie obliczeń ryzyka, 

a w przypadku, kiedy obliczenia nie są możliwe, 

to zgodnie z pkt. 6.2.1.3 ww. normy 

należy zastosować ograniczniki na prąd udarowy 

minimum 12,5 kA na biegun. W naszej 

polskiej praktyce często projektant wpisuje 

do projektu, że trzeba zastosować ogranicznik 

typu 1+2 (B+C) i nie podaje wartości 

prądu udarowego I imp (10/350 µs). Instalator 

dokonuje więc zakupu najtańszego jaki znaj- 


PORADY 


dzie na rynku ogranicznika typu 1+2, który 

często ma wytrzymałość na prąd udarowy 

rzędu 3-5 kA na biegun. Oznacza to, że ogranicznik 

ten jest w stanie ochronić instalację 

tylko w zakresie uderzeń pioruna o średniej 

wartości, czyli nie spełni swojego zadania 

w odniesieniu do ok. 1/3 przypadków. 

Łatwo można sobie wyobrazić sytuację, 

że osoba czy instytucja poszkodowana przez 

przepięcie powstałe w wyniku uderzenia 

pioruna pozwie przed sąd o odszkodowanie 

projektanta i instalatora za niezachowanie 

należytej staranności w doborze ogranicznika 

przepięć. Producent czy importer, o ile 

podaje prawdziwe dane techniczne, byłby 

całkowicie niewinny w tym przypadku, gdyż 

można produkować i sprzedawać ograniczniki 

o słabych, ale zgodnych z normami parametrach, 

natomiast takie ograniczniki należy 

stosować z głową i musi to być wynik 

odpowiednich wyliczeń ryzyka, a nie tylko 

parametr najniższej ceny. 

Następnym zagadnieniem, na które często 

nie zwraca się uwagi, jest czas zadziałania 

ogranicznika przepięć. Na rynku spotyka się 

ograniczniki przepięć typu 1+2 (B+C) o czasie 

zadziałania 100 ns, 50 ns, 25 ns oraz oferowane 

przez firmę CITEL 20 ns. Im krótszy 

czas zadziałania, tym szybciej zadziała 

ogranicznik i ochroni instalację przed skutkami 

prądu udarowego. Porównując 20 czy 

25 nanosekund ze 100 ns na pierwszy rzut 

oka widać, który ogranicznik lepiej chroni 

urządzenia i instalację elektryczną. 

Kolejne zagadnienie związane z ogranicznikami 

przepięć typu 1+2 (B+C) to sposób 

ich działania. W praktyce mamy 2 podstawowe 

typy elementów do ochrony przed 

przepięciami oraz różne ich kombinacje. 

Po pierwsze do ochrony przed przepięciami 

powstałymi w wyniku bezpośrednich 

uderzeń pioruna stosuje się iskierniki gazowe, 

które ucinają napięcie. Iskierniki 

takie można porównać do małych puszek, 

których oba denka są elektrodami, korpus 

jest izolatorem np. z ceramiki, a wnętrze 

wypełnione gazem szlachetnym takim jak 

neon, argon czy inna mieszanka. Iskiernik 

taki przy zwykłym napięciu roboczym jest 

dobrym izolatorem (przykładowo iskierniki 

firmy CITEL, który jest drugim na świecie 

producentem takich elementów, mają rezystancję 

powyżej 10 GΩ) Kiedy pojawia się 

w sieci przepięcie, w iskierniku następuje 

wyładowanie jak w lampie jarzeniowej lub 

Fot. 1. 

neonowej, po czym następuje rozładowanie 

prądu udarowego o wartości wielu kA przy 

stosunkowo małym napięciu. Iskierniki 

są doskonałe do odprowadzania dużych prądów 

udarowych, mają jednak pewną wadę, 

mianowicie wytwarzają szkodliwy dla chronionych 

urządzeń prąd następczy. Ten prąd 

następczy, o którym mówi norma, jest to tak 

naprawdę „elegancka” nazwa prądu zwarciowego, 

który należy jak najszybciej zgasić. 

Warto wspomnieć, że są różne rodzaje 

Fot. 2. 

Ogranicznik przepięć klasy 1+2+3, typ DS250VG-300. Wykonanie w technologii VG. 

Fot.: Jean Mueller 

iskierników gazowych, przykładowo firma 

CITEL produkuje 2 grupy: ponad tysiąc typów 

GDT (Gas Discharge Tube), stosowane 

przede wszystkim w telekomunikacji wg 

norm ITU-T K.12 oraz ok. 20 typów GSG 

(Gas-filled Spark Gap), zgodnych z normą 

61643-11, o wytrzymałości do 50 kA prądu 

udarowego. 

Drugim popularnym elementem stosowanym 

w ogranicznikach przepięć jest warystor. 

W warunkach normalnego napięcia 

Ogranicznik przepięć klasy 1+2, typ DS130VG-230. Wykonanie w technologii VG. 



45

PORADY 



Rys. 1. 

U 

Iskierniki gazowe 

Wyładowanie 

µs 

U 

Warystory 

Ograniczenie 

Przebieg napięcia: na iskierniku (po lewej) i na warystorze (po prawej). 

pracy warystor ma dużą rezystancję, natomiast 

wraz ze wzrostem napięcia staje się 

on coraz lepszym przewodnikiem i odprowadza 

przepięcie do ziemi. Ich zaletą jest 

szybkość zadziałania, większa od iskierników 

gazowych, natomiast wadą występowanie 

prądu upływu oraz odprowadzanie 

całego przepięcia do uziemienia przy stosunkowo 

wysokim napięciu, podczas gdy 

przy iskierniku gazowym po gwałtownym 

wyładowaniu odbywa się to przy niskim 

napięciu. Największy problem przy warystorach 

to prąd upływu, czyli stały niewielki 

przepływ prądu przez warystor od przewodu 

fazowego do uziemienia, który przy 

nowym ograniczniku przepięć wynosi 

zwykle poniżej 1 mA. Pomijając już koszt 

strat wywołanych tym prądem, powoduje 

on również starzenie się warystora, co powoduje 

przepływ coraz większego prądu 

upływowego aż do momentu powstania 

zwarcia, co w efekcie oznacza konieczność 

wymiany modułu warystorowego na nowy. 

Oczywiście jest to proces trwający zwykle 

µs 

kilka-kilkanaście lat, ale jest kilka czynników, 

które go przyspieszają: prąd DC jest 

tu bardziej szkodliwy dla warystora niż 

AC, wyższa temperatura, wilgoć i częste 

przepięcia także przyspieszają starzenie 

się warystora. Przykładowo warystorowy 

ogranicznik przepięć DC do fotowoltaiki, 

który zamiast w cieniu pod zadaszeniem 

został zainstalowany w obudowie narażonej 

na promieniowanie słoneczne, już po roku 

wymagał wymiany na nowy. 

Zarówno ograniczniki przepięć na bazie 

warystorów, jak i iskierników gazowych, 

mają zdolność wielokrotnego odprowadzania 

przepięć – przykładowo podczas badań 

w ciągu nieco ponad godziny poddaje się 

je 15 przepięciom. Ich uszkodzenie podczas 

zwykłej pracy może nastąpić albo w przypadku 

wystąpienia wyższego prądu udarowego 

od tego, do jakiego są dostosowane, 

albo w wyniku zwarcia. 

Porównując obie technologie można stwierdzić, 

że ograniczniki przepięć zbudowane 

na bazie iskierników gazowych są zdecydowanie 

lepsze od tych na bazie warystorów. 

Najlepszym jednak rozwiązaniem, 

które wykorzystuje zalety i eliminuje wady 

iskierników gazowych i warystorów, jest 

szeregowe połączenie iskiernika gazowego 

i warystora. Rozwiązanie to zostało opracowane 

i opatentowane w roku 2000 jako 

technologia VG przez firmę CITEL. Przykładowo 

ogranicznik przepięć DS250VG 

typu 1+2+3 (B+C+D) na prąd udarowy 

25 kA na biegun zapewnia poziom ochrony 

U p = 1,1 kV, ma czas zadziałania t A < 20 ns, 

podwyższoną wytrzymałość na przepięcia 

tymczasowe TOV, wytrzymałość zwarciową 

50 kA, brak prądu upływu i prądu następczego 

oraz nie wymaga dodatkowego 

dobezpieczenia wkładką topikową. Firma 

CITEL dodatkowo jako jedyna udziela 10 

lat gwarancji na produkty w technologii 

VG, licząc od daty produkcji. 

Zagadnień związanych z SPD do odprowadzania 

piorunowych prądów udarowych 

jest oczywiście dużo więcej, w niniejszym 

artykule zostały przedstawione tylko te, które 

zdaniem autora powodują najwięcej błędów, 

nieporozumień i problemów. 

Zbigniew Błażejewski 

Fot. 3. 

Ogranicznik przepięć klasy 1+2+3, typ DUT250VG-300/TT. Wykonanie w technologii VG. 

JEAN MUELLER POLSKA sp. z o.o 

Przedstawiciel firmy CITEL na Polskę 

www.jeanmueller.pl 


PRZEGLĄD 


PRZEGLĄD FACHOWEGO ELEKTRYKA 

Obudowy 

rozdzielnic 

REKLAMA 

Rozdzielnica musi być przede wszystkim bezpieczna i funkcjonalna. 

Normy i przepisy określają wymagania minimalne, jednak 

projektant może przyjąć rozwiązania bogatsze, spełniające wymagania 

klienta i zapewniające większy komfort użytkowania instalacji. 

Coraz częściej zarówno inwestorzy, jak i projektanci tworząc instalację 

elektryczną myślą przyszłościowo. Zakładają wzrost zapotrzebowania 

na energię elektryczną generowany przez coraz większą ilość 

urządzeń obecnych w naszych domach. Planują również bardziej 

skomplikowane sieci połączeń, uwzględniające nie tylko rozprowadzenie 

w pomieszczeniach energii elektrycznej, ale także instalacje 

telefoniczne, alarmowe, domofon, Internet, telewizję kablową czy 

systemy nagłaśniające. 

Rozmiar ma znaczenie 

Przy takim skomplikowaniu instalacji coraz ważniejsza jest łatwość 

konfiguracji i montażu urządzeń. Oczywiście rozwiązaniem mogłoby 

być zwiększenie rozmiarów skrzynki. To jednak nie wchodzi 

w grę. Dziś urządzenia muszą jak najmniej rzucać się w oczy. Dlatego 

minimalizacja rozmiarów przy zachowaniu funkcjonalności, oraz 

możliwości swobodnego konfigurowania wnętrza to priorytety przy 

projektowaniu nowoczesnych rozdzielnic. 

Duża wewnętrzna powierzchnia użytkowa w nowoczesnych rozdzielnicach 

nie tylko zwiększa przejrzystość instalacji, ale również 

redukuje czas potrzebny do jej wykonania. W takich rozwiązaniach 

większa część przewodów prowadzona jest w powiększonych obszarach 

bocznych i przymocowana zatrzaskowymi uchwytami do kabli. 

Oprócz tego wsporniki zacisków przymocowane są bezpośrednio 

do wysuwanych przepustów kablowych, dzięki czemu uzyskuje się 

dodatkową wolną przestrzeń nad aparatami. Nowoczesne rozdzielnice 

można dziś wyposażać zarówno w centralne zaciski PE/N, jak 

również w dowolną ilość zacisków N. Nowe zaciski N są znacznie 

mniejsze i posiadają po 5 pól zaciskowych, dzięki czemu w rozdzielnicy 

mieści się dowolna ilość obwodów różnicowoprądowych. Zaciski 

montowane są w prosty sposób na wysuwane przepusty kablowe 

lub po bokach w skrzynce wnękowej. 

Rozdział energii to nie wszystko 

W dzisiejszych czasach i na obecnym poziomie techniki istotną rolę 

odgrywa nie tylko odpowiedni rozdział energii elektrycznej, lecz także 

odpowiednia transmisja danych. Dlatego nowoczesne rozdzielnice 

umożliwiają montaż komponentów komunikacyjnych. Przykładem 

jest multimedialna Volta, w której można je w łatwy i przejrzysty 

sposób zamontować na specjalnej, perforowanej, stalowej płycie 


47

PRZEGLĄD 


montażowej. Aparaty modułowe montowane 

są na szynie nośnej, którą połączyć można 

ponad zaciskami z przewodem do wyrównania 

potencjałów. Dzięki temu spełnione 

zostają najważniejsze wymogi normy DIN 

EN 5013-4:2005 dla neutralnych, przewodowych 

instalacji komunikacyjnych w obiektach 

mieszkaniowych. 

Fot.: Elektro-Plast 

Fot.: Hager 

Fot. 1. 

Fot. 2. 

Nowoczesne rozdzielnice multimedialne 

zapewniają optymalną przestrzeń 

montażową dla pasywnych 

lub aktywnych urządzeń telekomunikacyjnych. 

Obecnie ważny jest nie tylko odpowiedni rozdział energii elektrycznej lecz także odpowiednia 

transmisja danych. 

Ostrożności nigdy dość 

Kolejnym ważnym elementem jest bezpieczeństwo 

użytkownika. Dlatego zaciski PE 

i N umieszcza się w specjalnych kasetach 

chroniących obsługującego przed przypadkowym 

dotykiem. Poza tym, według nowej 

wersji normy DIN VDE 0100-410 wszystkie 

gniazda wtykowe i obwody prądowe obsługiwane 

przez osoby nie będące fachowcami 

muszą zostać dodatkowo zabezpieczone wyłącznikami 

różnicowoprądowymi. Dlatego 

w nowoczesnych urządzeniach używane 

są specjalne zaciski dla szyn nośnych lub dodatkowe 

wsporniki zacisków, które pozwalają 

na instalowanie jeszcze większej ilości 

obwodów różnicowoprądowych. 

Na rynku rozdzielnic mieszkaniowych, nieodzownym 

kryterium decydującym o wyborze 

danego modelu/typu rozdzielnicy jest 

zgodność produktu z normą PN-EN 60439-3 

(Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe 

– Część 3: Wymagania dotyczące niskonapięciowych 

rozdzielnic i sterownic przeznaczonych 

do instalowania w miejscach 

dostępnych do użytkowania przez osoby niewykwalifikowane 

– rozdzielnice tablicowe). 

Norma ta opisuje, jakie wartości parametrów 

dany typ obudowy musi spełniać, aby była 

ona bezpieczna. Są to m.in. stopień ochrony 

IP, udarowość IK, czy próby palności metodą 

rozżarzonego drutu. Jeżeli rozdzielnica nie 

spełnia wspomnianej normy lub wprowadzona 

jest na rynek na podstawie innej normy 

to oznacza, że na instalatora spada obowiązek 

badania i testowania gotowej rozdzielnicy 

stosownie do przepisów. 

Nie mniej ważna jest również klasa ochronności. 

Najlepiej, aby rozdzielnica spełniała 

wymagania najwyższej, II klasy ochronności, 

czyli posiadała dodatkowa izolację 

wewnętrzną, która zapobiega pojawieniu 

się napięcia na częściach przewodzących 

dostępnych w przypadku uszkodzenia izolacji 

podstawowej i jest najbezpieczniejszym 

sposobem ochrony przed porażeniem. Cechy 

i charakterystyka materiałów i tworzyw 

użytych do produkcji są również bardzo 

istotne. W większości przypadków determinowane 

przez miejsce zabudowy np. obudowa 

montowana w ściankach pustych np. kartonowo-gipsowych 

musi mieć wyższą próbę 

palności (850°C/30 s). Aby ten warunek spełnić 

stosuje się specjalne tworzywa, np. 

PS-FR (polistyren o zmniejszonej palności). 

Z pozostałych tworzyw warto wymienić bardzo 

dobry PC (poliwęglan, jedno z najtrwalszych 

tworzyw, odporne na promieniowanie 

UV). Najgorszym, a zarazem najtańszym, 

tworzywem dostępnym na rynku jest ogólnie 

znany ABS. Z uwagi na bardzo słabe parametry 

fizyczne materiału, niewystarczające 

próby palności czy brak odporności na UV 

nie powinno się z niego (zgodnie z wytycznymi 

przytoczonymi powyżej) wykonywać 

rozdzielnic elektrycznych. 

Nie zapominajmy o estetyce 

Każdy z nas oczekuje również, aby montowana 

w domu rozdzielnica, nawet jeżeli 

znajduje się w mało eksponowanym miejscu, 

nie szpeciła pomieszczenia. Również to zauważyli 

producenci – w dobrych jakościowo 

rozdzielnicach wykonanie drzwiczek z trwałych 

materiałów gwarantujących nie tylko 

odpowiedni stopień ochrony IP, ale również 

nie odkształcających się czy zachowujących 

kolor przez lata jest normą. 

Montaż nie taki straszny 

Nie można zapominać o jeszcze jednym 

aspekcie, który sprawia, że urządzenie jest 

przyjazne w eksploatacji. To sposób montażu. 

Nowoczesne obudowy (zarówno pod-, 

jak i natynkowe) konstruowane są w taki 

sposób, aby ich montaż wymagał jak najmniej 

wysiłku. Wyposaża się je chociażby 

w szczeliny do obrysowania otworu i wbudowaną 

poziomicę, które w efektywny sposób 

redukują czas potrzebny do wykonania montażu. 

Kolejnym udogodnieniem są uchwyty 

do montażu podtynkowego wykonane tak, 

aby można je było zakładać w położeniu 

pionowym i poziomym. Z kolei dzięki modułowej, 

podwyższonej ramie maskującej, 

rozdzielnice częściowo wbudowane „zlewają 

się” z powierzchnią ściany a zastosowanie 

śrub mocujących z techniką szybkiego montażu 

powoduje, że montaż lub demontaż maskownicy 

wykonywany jest w kilka sekund. 



Przegląd obudów rozdzielnic 

PRZEGLĄD 


Producent ABB ABB 

Model MISTRAL Seria UK500E 

Montaż 

natynkowe lub podtynkowe 

podtynkowe, możliwość przeróbki do montażu 

natynkowego lub częściowo wypuszczanego 

Stopień ochrony IP IP41 lub IP65 IP30 

Stopień odporności 

mechanicznej IK 

Wymiary 

(wys. × szer. × głęb.) [mm] 

IK09 

od 202 × 152 × 104 

do 735 × 430 × 155 

IK07 

od 335 × 350 × 95 

do 710 × 350 × 95 

Ilość rzędów od 1 do 4 rzędów od 1 do 4 rzędów 

Maksymalna ilość modułów 

w rzędzie 

Dostępne kolory obudowy 

Dostępne kolory 

i wykończenie drzwiczek 

12 (13) lub 18 (19) na rząd, po jednym miejscu gotowym 

do wyłamania 

RAL7035 (szary) dla wersji IP65, 

RAL8016 (biały) dla wersji IP41 

z drzwiczkami w kolorze morskim (petrol blue) lub 

z drzwiczkami pełnymi 

12 (14) - dwa dodatkowe miejsca gotowe do 

wyłamania 

korpus wpuszczany w ścianę koloru szarego 

standardowo dostarczane z drzwiczkami 

pełnymi białymi, również występują różne 

wersje drzwiczek, kolorowe, przezroczyste, 

z ramą pod obraz lub wentylowane 

Montaż drzwi lewy/prawy tak tak 

Możliwość zastosowania jako 

rozdzielnicy multimedialnej 

Rozwiązania konstrukcyjne 

ułatwiające montaż aparatów 


ułatwiające montaż 

i eksploatację obudowy 

Inne rozwiązania warte uwagi 

nie 

• dwie pozycje szyn TH35/DIN 

• demontowalna ramka na szyny DIN 

• wymienne panele przednie 

• I n do 125 A 

• szyna N/PE w zestawie 

• kąt otwarcia drzwiczek o 180° 

• szeroki zakres wymiarów - od 4 do 72 modułów 

tak 

• szyna N/PE w zestawie 

• demontowalna ramka na szyny DIN 

• pokrywa z możliwością plombowania 

• nieulegająca deformacji 

• odporna na udary 


49

PRZEGLĄD 



Producent EATON EATON ELEKTRO-PLAST NASIELSK 

Model BF IKA GALANT PLUS IP 65 

Montaż natynkowy / podtynkowy natynkowy natynkowy 

Stopień ochrony IP IP30 IP65 IP65 



IK07 IK08 IK08 

Wymiary 


(450...1070) × (543...588) × 

(136...140) 

dd 231 × 166 × 110 do 586 × 418 × 148 464 × 432 × 160 

Ilość rzędów 2-6 od 1 do 3 2 


w rzędzie 

24 18 18 

Dostępne kolory obudowy biały RAL 9016 RAL 7035 - szary RAL 7035 



białe metalowe pełne lub 

transparentne 

w kolorze obudowy lub transparentne 

transparentne, w kolorze 

obudowy RAL 7035 

Montaż drzwi lewy/prawy tak tak (bez użycia narzędzi) lewy 





• duża przestrzeń montażowa 

wewnątrz oraz wyjmowany 

stelaż 

nie nie nie 

• duża przestrzeń montażowa 

wewnątrz oraz wyjmowany stelaż 




• maskownice 

• dedykowane zestawy 

montażowe 

• stelaż pod aparaturę modułową 

• uchwyty montażowe w obrębie 

rozdzielnicy 

• zmiana kierunku drzwi bez użycia 

narzędzi 

• szyny TS połączone za 

pomocą poprzeczek 

Inne rozwiązania warte uwagi 

• malowanie proszkowe 

• zaciski szyny 

• maskownice w zestawie. 

• jednolita uszczelka na drzwiach 

• osłabienia pod dławiki metryczne 

w ścianach dolnych i górnych 

• duże współczynniki IK08 

i IP65 


PRZEGLĄD 



ETI POLAM Sp. z o.o. ETI POLAM Sp. z o.o. HAGER 

SOLID GSX 4XN/4XP SOLID GSX GT volta 

natynkowy /podtynkowy natynkowy natynkowy /podtynkowy 

4XN160 - IP41/IP42/IP44 

4XP160 - IP42/IP44 

IP65 

IP30 

IK10 IK10 IK07 

od 550 × 500 × 160 do 800 × 1100 × 160 od 250 × 200 × 150 do 1200 × 100 × 400 (356...880) × 348 × 89 

3 do 7 - 1 do 5 

24/36 12 

RAL 7035 RAL 7035 szary, biały 

pełne 

pełne 

standard biały 9010, dekoracyjne lustro, 

plakat – zdjęcie, pianka pod pineski, 

informacyjna, antracyt i srebrna. 

tak tak tak 

tak tak tak 

• wyjmowany wkład montażowy 

• odkręcane plecy wersji natynkowej 

• możliwość podziału obudowy 

(np. wydzielenie przedziału kablowego, 

teletechnicznego) 

• płyty i osłony dedykowane do aparatów ETI 

• możliwość zastosowania wyjmowanego 

wkładu montażowego 

• drzwi otwierane w obrysie obudowy 

• możliwość podziału obudowy (np. 

wydzielenie przedziału kablowego, 

teletechnicznego) 

• wylewana uszczelka drzwi i przepustu 

• w komplecie z płytą montażową 

• wyjmowany ruszt z szynami TS35 

• kotwy do szybkiego montażu w ścianach 

szkieletowych 

• szablon pokrywa do montażu w ścianach 

z lanego betonu 

• zaciski N i PE 

• zaciski N i PE typu QuickConnect 

• poziomica w obudowie 

• uchwyty do mocowania przewodów 

wchodzących do obudowy 

• miejsca na dodatkowe zaciski N 

do wyłączników różnicowoprądowych 

• możliwość łączenia obudów w poziomie 

i pionie np. rozdzielnice elektryczną 

z teletechniczną 


51

PRZEGLĄD 



Producent SYPNIEWSKI Sp. z o.o. SYPNIEWSKI Sp. z o.o. 

Model ONS, OWS, OKS ONX 

Montaż w zależności od modelu wolnostojąca 

Stopień ochrony IP IP43 IP30 



IK10 

IK10 

Wymiary 


od 500 × 300 × 225 do 2000 × 1050 × 225 od 2057 × 300 × 300 do 2057 × 1260 × 300 

Ilość rzędów od 3 do 13 12 


w rzędzie 

od 12 do 60 od 11 do 64 

Dostępne kolory obudowy RAL 7035 lub inny na życzenie RAL 7035 lub inny na życzenie 



RAL 7035 lub inny na życzenie, przeszklenie 

RAL 7035 lub inny na życzenie, przeszklenie 

Montaż drzwi lewy/prawy tak tak 



tak 

tak 



• system paneli osłonowych System S • modułowy system paneli osłonowych ONX 




• zdejmowanie drzwi bez użycia narzędzi 

• zdejmowanie drzwi bez użycia narzędzi 

Inne rozwiązania warte uwagi • II klasa izolacji • zdejmowane boki 


PRZEGLĄD 


Przegląd: systemy szeregowe do rozdzielni niskiego napięcia 

Producent 

Model 

RITTAL Sp. z o.o. 

Ri4Power 

Stopień ochrony IP 

IP54 

Maksymalny zakres prądowy [A] 4000 

Dostępne wielkości modułów (szerokość x głębokość x 

wysokość) [mm] 

od 400 × 1800 × 600 do 800 × 2200 × 800 

Standardowe elementy konstrukcyjne 1 modułu 

• rama szafy 

• osłony czołowe 

• drzwi montażu częściowego 

• dach 

• podłoga 

• elementy wewnętrzne umożliwiające zabudowę z formą separacji do 4b 

Dostępne elementy wyposażenia dedykowane dla 

systemu 

• blachy dachowe i osłony czołowe o stopniach ochrony IP2x, IP4x, IP41, IP54 

• różne rodzaje zamykania drzwi 

Rozwiązania ochrony przed łukiem elektrycznym tak (IEC 61641) 

Charakterystyczne rozwiązania dla montażu aparatury 

• szyny montażowe – pod wyłączniki powietrzne 

• płyty montażu częściowego – pod wyłączniki kompaktowe 

• szyny TS53 - pod aparaturę modułową 

Charakterystyczne rozwiązania dla kaset wysuwanych 

brak 

Inne cechy wyróżniające produkt na rynku 

Zgodny z IEC 61439-1,-2, zgodny z IEC 61641, uniwersalny system 

przygotowany pod montaż aparatury czołowych producentów na rynku 


53

PRODUKTY 


Wspólny design: Multimedialna i Elektryczna 

Zintegrowane centrum 

instalacji telekomunikacyjnych 

Żyjemy w czasach masowego przesyłania danych. Mam tu na myśli nie tylko dane 

komputerowe, ale również multimedia – muzykę, filmy czy gry. W związku z tym nowe domy 

czy mieszkania muszą być wyposażone w rozbudowaną sieć połączeń umożliwiającą na 

przykład oglądanie telewizji w wielu pomieszczeniach czy szybkie połączenie z Internetem. 

Do tego dochodzi instalacja elektryczna, alarmowa, przeciwpożarowa… Aby uporządkować 

te kilometry przewodów i setki połączeń nie gubiąc się w ich przeznaczeniu oraz aby 

umożliwić przyłączenie właściwych urządzeń do właściwych kabli tworzone są coraz 

bardziej wielofunkcyjne i pojemne rozdzielnice. Takim właśnie produktem jest rozdzielnica 

multimedialna MSF produkowana w firmie ELEKTRO-PLAST Nasielsk. 

PROMOCJA 

Zgodnie z wymogami prawa 

O tym, jak bardzo potrzebujemy 

w każdym domu sprawnej infrastruktury 

kablowej niech świadczy 

fakt, że temat poważnie potraktowały 

sfery rządowe, a te (jak powszechnie 

wiadomo) na wszystko reagują 

najpóźniej. W naszym przypadku już 

od 2013 roku ma zastosowanie nowelizacja 

rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa 

i Gospodarki Morskiej w sprawie 

warunków technicznych, jakim powinny 

odpowiadać budynki i ich usytuowanie, 

wprowadza obowiązek budowy w obiektach 

mieszkalnych kompletnej instalacji antenowej, 

logicznej i światłowodowej doprowadzającej 

sygnał elektryczny oraz transmisję 

danych do każdego lokalu. Producentom nie 

pozostało więc nic innego, niż tylko zaspokoić 

popyt powstały na skutek wprowadzenia 

nowego prawa i rosnących potrzeb lokatorów 

domów i budynków wielorodzinnych. 

Elektro-Plast we współpracy z firmą LEVI- 

TON stworzył rozdzielnice multimedialne 

Fot. 1. 

Multimedialne rozdzielnice MSF zaprojektowano 

w taki sposób by umożliwić wygodny montaż 

wielu komponentów komunikacyjnych. 


PRODUKTY 


MSF – urządzenia wyprzedzające dzisiejsze 

standardy, spełniające przyszłe potrzeby użytkowników 

i wykorzystujące rozwiązania stosowane 

przez praktyków oraz ponad 30 lat doświadczenia 

inżynierów obu firm. Taki mariaż 

gwarantuje nie tylko wysoką jakość sprzętu, 

ale również jego doskonałą ergonomię. 

a) 

e) 

Doświadczenie 

konstruktorów 

Multimedialne rozdzielnice MSF bazują 

na sprawdzonej i chwalonej przez użytkowników 

konstrukcji bardzo płaskich rozdzielnic 

podtynkowych. Konsultacje z projektantami 

instalacji, monterami i użytkownikami 

zaowocowały wieloma udoskonaleniami 

pozytywnie przekładającymi się na bezpieczeństwo 

oraz łatwość, szybkość i pewność 

montażu. Wnętrze rozdzielni zostało przykryte 

ramą z wyposażonymi w otwory wentylacyjne 

metalowymi drzwiami o sztywnej 

konstrukcji. Drzwi te wystają jedynie 5 mm 

ponad tynk, czyniąc z tej rozdzielnicy jedno 

z najbardziej płaskich rozwiązań na rynku. 

Największym osiągnięciem konstruktorów 

jest jednak wygospodarowanie dodatkowej 

przestrzeni do montażu osprzętu oraz poprowadzenia 

przewodów przy zachowaniu 

wszelkich wymagań bezpieczeństwa oraz 

pełnej ergonomii i wytrzymałości szafki. 

b) 

c) 

g) 

f) 

Nie tylko rozmiar 

ma znaczenie 

Rozmiar pozwalający na kompleksową 

i zróżnicowaną zabudowę szafki odgrywa 

rolę kluczową. Jest tak, ponieważ instalacja 

w budynku zapewnić musi nie tylko rozdział 

energii elektrycznej, lecz także odpowiednią 

transmisję danych. Dlatego rozdzielnice 

multimedialne MSF zaprojektowano tak, 

że umożliwiają montaż wielu komponentów 

komunikacyjnych. Duża ilość miejsca 

wewnątrz szafki pozwala na zamontowanie 

wszystkich komponentów komunikacyjnych 

jednego poziomu (z wykorzystaniem 

ażurowej płyty montażowej), dzięki czemu 

rozdzielnica staje się centrum sterowania 

domowymi multimediami. Aparaty modułowe 

montowane są na szynie nośnej, którą 

połączyć można ponad zaciskami z przewodem 

do wyrównania potencjałów, dzięki 

czemu spełnione zostają najważniejsze wymogi 

normy DIN EN 5013-4:2005 dla neutralnych, 

przewodowych instalacji komunikacyjnych 

w obiektach mieszkaniowych. 

d) i) 

Fot. 2. 

h) 

Rozwiązania konstrukcyjne poprawiające komfort montażu i eksploatację: 

a) kotwa montażowa do ścian karton-gips, b) metalowe szyny montażowe, 

c) przepust, d) spinki łączące w pionie i w poziomie, e) uchwyty do opasek 

zaciskowych, f) zamek, g) zasuwka otwarta, h) zasuwka zamknięta, i) szelki TS. 


55

PRODUKTY 


Cechy rozdzielnic MSF Multimedialnych przeznaczonych do mieszkań: 

• 4 wielkości do wyboru (1/14: 2/28; 3/42; 4/56) 

• II klasa ochrony, IP30 

• wersja podtynkowa z superpłaskimi drzwiami metalowymi (tylko 5 mm) 

• montaż w ścianach karton-gips i murowanych 

• możliwość łączenia szafek w bezpośrednim sąsiedztwie 

rozdzielnicy elektrycznej 

ciem. Aby skrócić czas montażu każda 

z szyn TH została wyposażona w system 

szybkiego mocowania – teraz wystarczy jeden 

obrót wkrętka aby wymontować zespół 

szyn z rozdzielnicy. Szyny TH połączone 

zostały za pomocą pionowych poprzeczek 

w specjalne „szelki”, dzięki czemu 

instalator zyskuje możliwość elastycznego 

uzbrojenia i okablowania rozdzielnicy. 

Pod szynami TH, kierując się sugestiami 

współpracujących z firmą profesjonalnych 

• nowe sztywne płyty przepustowe do wprowadzenia kabli 

o różnej średnicy 

• całość tworzy uporządkowaną instalację teletechniczną 

a) 

b) 

c) 

Fot. 3. 

Szczegóły konstrukcji rozdzielnicy 

MSF: 

a) listwy N+PE na wyposażeniu 

b) plombowanie maskownicy 

c) uchwyt na dokumentację 

Rozmiar to jednak nie wszystko - nowoczesne 

urządzenia muszą być wielofunkcyjne 

i proste w obsłudze. Telekomunikacyjne 

rozdzielnice multimedialne MSF 

mają zastosowanie w niskoprądowych 

instalacjach teletechnicznych i elektrycznych 

wykorzystywanych w budownictwie 

mieszkalnym wielorodzinnym, gdzie przepisy 

regulują ustawowo dostęp do zakończenia 

kabli światłowodowych, koncentrycznych 

i kabli UTP oraz umieszczenia 

w szafce urządzeń aktywnych i pasywnych 

z zasilaniem elektrycznym. Aby spełnić 

wymagania prawa oraz potrzeby użytkowników, 

projektantów i monterów w nowej 

rozdzielnicy firmy ELEKTRO-PLAST 

zastosowano rozwiązania sprawiające, 

że jest to urządzenie elastyczne, „współpracujące” 

z monterem. Zaprojektowano 

ją tak, że montaż wyposażenia i kabli jest 

niezwykle prosty i szybki. Duża przestrzeń 

uzupełniona jest bogatą ofertą wyposażenia 

oraz prostotą i bezpieczeństwem montażu. 

W nowej rozdzielnicy MSF wszystkie 

niezbędne elementy montowane są w prosty 

sposób na metalowej płycie montażowej. 

Rozdzielnica multimedialna przystosowana 

jest do instalacji 12-portowego 

PATCH PANELA, który mocowany jest 

na płycie montażowej za pomocą spinek. 

Panel zawiera etykiety opisowe, co ułatwia 

uporządkowanie instalacji wewnątrz 

rozdzielnicy, ułatwia konfigurację i montaż 

gniazd sieci światłowodowej, komputerowej, 

telefonicznej, telewizji kablowej, 

systemu audio oraz alarmów. W PATCH- 

-PANELU krosowym można zamontować 

powszechnie stosowane gniazda multimedialne 

KEYSTONE m.in. typu F żeńskie 

(TV), RCA, światłowodowe SC, LC duplex, 

USB, HDMI, RGB, BNC itp. 

Elastyczność montażu zapewniają zaciski 

N oraz PE umieszczone w listwach mocowanych 

na zatrzaski do podstawy rozdzielnicy. 

Wysokie bezpieczeństwo i przejrzystość 

montażu zapewnia oznaczenie sekcji 

N i PE kolorami oraz konstrukcja listew 

chroniąca przed przypadkowym dotknię- 

Fot. 4. 

W celu zapewnienia instalatorowi 

pewność montażu, konstruktorzy 

wprowadzili na kołnierzu rozdzielnicy 

oraz na wysuwanych przepustach 

wycięcia trasujące służące do 

obrysowania otworu montażowego. 


PRODUKTY 


Fot. 5. 

Podczas projektowania kierowano się nie tylko względami techniczno-montażowymi, 

wzięto także pod uwagę ergonomię użytkowania oraz design. Na uwagę zasługuje ergonomiczny 

zamek typu click & pull, o niespotykanej w tego typu zastosowaniach konstrukcji. 

Zapewnia on pewne zamknięcie drzwi bez możliwości przypadkowego ich otwarcia, opcjonalnie 

wspomaga go dodatkowy zamek na klucz. 

instalatorów, projektanci wygospodarowali 

obszar roboczy o wysokości 10 mm. Przytrzymanie 

przewodów za pomocą opasek 

samozaciskowych ułatwiają zabudowane 

w podstawach rozdzielnic wręby w kształcie 

litery T. Elastyczność montażu zapewnia 

również przepust kablowy mocowany 

na zatrzaski i przytrzymywany śrubami. 

Przy takim rozwiązaniu monter musi tylko 

zwolnić zatrzaski i wysunąć przepust 

z prowadnic, a po zabudowaniu aparatów 

i poprowadzeniu przewodów ponownie 

wsunąć przepust i unieruchomić go śrubami. 

Przepust posiada liczne osłabienia 

umożliwiające precyzyjne docięcie otworów 

do przewodów. 

Możliwości rozdzielnic MSF multimedialnych 

jako domowego punktu dystrybucyjnego: 

• podłączenie do sieci lokalnej i innych urządzeń multimedialnych w domu, 

• rozdzielacz telefoniczny na kilka aparatów, 

• podłączenie transmisji szerokopasmowej (modem od dostawcy internetu), 

• uporządkowana instalacja do łatwego krosowania i zarządzania usługami, 

• okablowanie strukturalne – zapewnia większe prędkości przesyłu danych 

oraz jest stabilniejsze od sieci bezprzewodowych. 

Pewny i estetyczny 

montaż 

Projektanci rozdzielnic multimedialnych 

MSF pamiętali również o maksymalnym 

ułatwieniu i uproszczeniu montażu szafki 

do ścian. Montaż rozdzielnic do ścian 

pustych wykorzystuje wielokrotnie sprawdzone 

kotwy tworzywowe. Montaż w ścianach 

murowanych ułatwiają znajdujące się 

na wyposażeniu metalowe uchwyty. Aby 

zapewnić instalatorowi pewność montażu, 

konstruktorzy wprowadzili na kołnierzu 

rozdzielnicy oraz na wysuwanych przepustach 

wycięcia trasujące służące do obrysowania 

otworu montażowego. Ilość wycięć 

oraz ich położenie sprawiają, że nie 

jest konieczne łączenie ze sobą pojedynczych 

linii. W obudowę wbudowano rurkowy 

wskaźnik poziomu umożliwiający 

precyzyjne wypoziomowanie rozdzielnicy 

oraz metalowe łączniki umożliwiające 

montaż kilku szaf (energetycznej i multimedialnej) 

obok siebie z zachowaniem 

prawidłowych odległości. 

Podczas projektowania kierowano się nie 

tylko względami techniczno-montażowymi, 

wzięto także pod uwagę ergonomię 

użytkowania oraz design. Drzwiczki rozdzielnicy 

można zawiesić po obu stronach 

obudowy, co umożliwia wygodne otwieranie 

na odpowiednią w danym miejscu stronę. 

W tym duchu zaprojektowano również 

klamkę o niespotykanej w tego typu zastosowaniach 

konstrukcji, zapewniającą pewne 

zamknięcie drzwi bez możliwości przypadkowego 

ich otwarcia. Klamka może 

być dodatkowo zabezpieczona zamkiem. 

Dzięki opcjonalnemu zamkowi na kluczyk 

i systemowi plombowania maskownicy 

można zabezpieczyć rozdzielnię przed niepowołanym 

dostępem. 

Dodatkowym dużym atutem rozdzielnicy 

MSF jest jej kompatybilność z rozdzielnicą 

instalacji elektrycznej. Montowane obok 

siebie tworzą kompletne i estetyczne centrum 

domowej dystrybucji. 

ELEKTRO-PLAST 

Tadeusz Czachorowski Spółka Jawna 

05-190 Nasielsk 

ul. Płońska 18 

tel.: 23 69 33 900 

fax: 23 69 33 902 

www.elektro-plast.com.pl 

• 


57

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Mały duży rozmiar! 

VOLTA - teraz dostępna w konfiguracji 5-rzędowej z 60 miejscami na aparaty modułowe. 

Rozporządzenie Ministra Transportu, 

Budownictwa i Gospodarki Morskiej 

z 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 

1289) zmieniające ustalenia w sprawie 

warunków technicznych, jakim 

powinny odpowiadać budynki 

i ich usytuowanie, ustanawia nowe 

warunki prowadzenia instalacji 

telekomunikacyjnej w budynkach 

użyteczności publicznej oraz budynkach 

mieszkalnych wielorodzinnych. 

Zgodnie z nowym prawem, instalacja 

telekomunikacyjna powinna 

zapewnić świadczenie usług telekomunikacyjnych, 

możliwość podłączenia 

do publicznych sieci telekomunikacyjnych 

oraz powinna być 

wykonana w sposób gwarantujący 

możliwość wymiany i instalowania 

odpowiedniej ilości elementów telekomunikacyjnych. 

Powin na również 

zapewnić instalacje dodatkowej infrastruktury, 

jak np. kable antenowe 

wraz z osprzętem i urządzeniami telekomunikacyjnymi, 

bez naruszania 

konstrukcji budynku. 

Dzięki serii produktów VOLTA, firma 

Hager stała się pierwszym producentem 

oferującym 5-rzędowe 

rozdzielnice do montażu podtynkowego 

lub w ścianach szkieletowych. 

Ma to na celu zaspokojenie 

większych oczekiwań na przestrzeń 

montażową pod aparaturę modułową 

zabezpieczającą, zgodnie z wymaganiami 

normy PN-EN60364, dotyczącej 

konieczności ochrony obwodów 

gniazd do 20 A przez wyłączniki 

RCCB o prądzie różnicowym 30 mA. 

Większa przestrzeń potrzebna jest 

także z uwagi na coraz większą ilość 

aparatów sterujących w rozdzielnicach, 

co związane jest z instalacjami 

automatyki i sterowania. 

Fot. 1. 

Rozdzielnice multimedialne są idealnie dopasowane do modułowych rozdzielnic 

rozdziału energii. 

Oprócz dodatkowej przestrzeni montażowej, 

nowe, 5-rzędowe konstrukcje, oferują 

wszystkie korzyści sprawdzonych i przetestowanych 

rozwiązań z serii VOLTA. 

Są to różne funkcje, przyspieszające i ułatwiające 

instalację. 

Szczególnie duża przestrzeń łączeniowa, 

wyposażona w samozaciski typu 

QuickConnect oraz uchwyty do mocowania 

przewodów w bocznych częściach 

rozdzielnicy, pozwalają na oprzewodowanie 

rozdzielnicy na najwyższym poziomie 

technicznym w sposób przejrzysty 

i bezpieczny. Zaczepy grzebieniowe, 

które znajdują się w dolnej i górnej 

części rozdzielnicy, umożliwiają mocowanie 

mechaniczne (opaskami zaciskowymi) 

przewodów, co jest szczególnie 

ważne w przypadku instalacji w ścianach 

szkieletowych. 

Dodatkowym ułatwieniem dla instalatorów 

jest standardowo montowana poziomica, 

dzięki której montaż przebiega sprawniej 

i precyzyjniej, bez konieczności sięgania 

po dodatkowe narzędzia. Pomocny jest także 

specjalny klips podtrzymujący, zamontowany 

na drzwiach rozdzielnicy, gdzie możemy 

umieścić dokumentację elektryczną. 


PRODUKTY 


i zasilaczy sąsiadujących. W przypadku bardziej 

rozbudowanych instalacji możliwe jest 

zabudowanie kolejnego patch-panelu na dodatkowe 

moduły. 

Fot. 2. 

Rozdzielnice volta mogą być łączone w pionie i poziomie. 

Fot. 3. 

Unikatowe obrotowe, potrójne 

gniazdo zasilające. 

Hager oferuje także 5-rzędowe rozdzielnice 

multimedialne. 

Już kilka lat temu firma Hager opracowała 

rozwiązanie dla szczególnych wymagań 

instalacji teletechnicznych w budynkach 

wielorodzinnych i domach jednorodzinnych. 

Seria produktów volta multimedialna 

obejmuje obecnie również wersję 5-rzędową. 

Rozdzielnice VOLTA multimedialne 

3-, 4- i 5-rzędowe, są teraz standardowo 

wyposażone w 12-miejscowy patch-panel 

pod moduły teleinformatyczne, perforowane 

płyty montażowe i potrójne, obrotowe 

gniazda zasilające 230 V. Do patch-panelu 

można zabudować moduły teletechniczne 

zgodnie z rozporządzeniem MTBiGM 

(Dz.U. z 2012 r., poz. 1289) oraz moduły 

od domowej instalacji teletechnicznej. 

Na perforowanych stalowych płytach montażowych 

istnieje możliwość montażu pasywnych 

lub aktywnych urządzeń telekomunikacyjnych. 

W dolnej części obudowy rozdzielnicy jest 

zabudowany specjalny panel, w którym osadzone 

są 3 gniazda z uziemieniem na 230 V. 

Każde gniazdo można swobodnie przekręcić, 

unikając w ten sposób kolizji wtyczek 

Fot. 4. 

Rozdzielnica multimedialna 

wyposażona w patch-panel i płyty 

montażowe. 

Standardowy kolor nowych, 5-rzędowych 

rozdzielnic VOLTA, to kolor biały. Drzwi 

mogą być montowane po prawej lub lewej 

stronie. Rozdzielnice elektryczne i teletechniczne 

mogą być montowane obok siebie 

w zabudowie poziomej lub pionowej. Standardowo 

posiadają łączniki, które pozwalają 

połączyć je w odpowiedniej pozycji, 

aby zachować idealne przyleganie ramek 

z drzwiami i zachować wysokie walory 

estetyczne. Rozdzielnice multimedialne posiadają 

drzwi z otworami wentylacyjnymi 

w celu odprowadzenia na zewnątrz zwiększonej 

ilości ciepła od elementów aktywnych 

i ich zasilaczy. 

• 


59

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Ogrzewana podłoga Comfort Heat 

Zapewniony komfort 

Szalone tempo życia we współczesnym świecie zmusza ludzi do sięgania po systemy 

grzewcze, które zapewniają komfortowe warunki życia poprzez wykorzystanie minimalnych 

nakładów czasu i energii. Jednym z takich systemów jest system ogrzewania podłogowego 

Comfort Heat, składający się ze szczególnie cienkiego kabla grzejnego, maty grzejnej 

oraz programowalnego termostatu, sterowanego np. za pomocą aplikacji w telefonie 

komórkowym. Na odległość – w delegacji służbowej, nad morzem lub na wakacjach 

w dalekich krajach – wszędzie będziesz mógł sterować swoim systemem grzewczym. 


PRODUKTY 


w Finlandii, Norwegii, Polsce, na Węgrzech, 

w Bułgarii i Wielkiej Brytanii. 

W dniu dzisiejszym trudno jest wyobrazić 

sobie nowoczesny dom lub mieszkanie bez 

ogrzewanej podłogi w kuchni, korytarzu, 

pokoju dziecięcym, a zwłaszcza w łazience. 

W deszczowy letni dzień lub w słotną 

jesień, poza sezonem grzewczym, elektryczne 

ogrzewanie podłogowe zapewnia 

komfort w całym domu, a w szczególności 

w łazience. 

Fot. 1. 

Mata grzewcza do podjazdów CFSAV-280. 

W przypadku tradycyjnego ogrzewania, 

źródła ciepła – kaloryfery, grzejniki – 

są montowane przy ścianie. Podgrzany przez 

nie strumień powietrza unosi się pod sufit, 

po czym w miarę schładzania opada w kierunku 

podłogi. Najchłodniejsze powietrze 

jest więc wyczuwalne nad podłogą. Podłoga 

pozostaje zimna, zaś przy suficie gromadzi 

się ciepło. Taki sposób rozchodzenia się 

energii jest dużo mniej efektywny, ponieważ 

znaczna część ciepła gromadzi się w miejscu, 

w którym nikogo nie ma – pod sufitem. 

System ogrzewania podłogowego równomiernie 

rozprowadza ciepło po całej powierzchni 

podłogi. Nad podłogą powstają 

nieznaczne strumienie unoszącego się powietrza, 

które zapobiegają tworzeniu się kurzu 

oraz wysuszeniu powietrza w pomieszczeniu. 

Unoszące się z powierzchni podłogi 

ciepło zapewnia maksymalny komfort przy 

minimalnym nakładzie energii. Mamy ciepłe 

nogi i uśmiechnięte twarze. 

System ogrzewania podłogowego Comfort 

Heat składa się z cienkiego kabla grzejnego, 

maty grzejnej oraz programowalnego 

termostatu, wykonanych przy użyciu nowych 

technologii. Produkowany szeroki 

asortyment kabli i mat grzejnych oraz 

termostatów zaspokaja potrzeby zarówno 

profesjonalnych monterów, jak również 

najbardziej wymagających klientów. System 

ogrzewania podłogowego Comfort 

Heat oraz system przeciwoblodzeniowy 

zapewniają komfort między innymi w hotelach 

Kempinskij Hotel Cathedral Square, 

Ramada City, w Pałacu Władców Litwy 

(Palace of the Grand Dukes of Lithuania), 

w zamku Rundales (Rundale Palace), 

w domu mieszkalnym składającym się 

z 306 apartamentów na osiedlu Gandrališkiai 

w Kłajpedzie, w domu mieszkalnym 

składającym się ze 116 apartamentów 

w Rydze oraz w wielu innych budynkach 

Fot. 2. 

Mata grzewcza CTAE-160. 

Ogrzewana podłoga 

Comfot Heat 

Nowej generacji kable i maty grzejne Comfort 

Heat są bardzo cienkie (4,2- 4,6 mm), 

wykonywane przy użyciu najnowszych 

technologii, samoprzylepne, „posiadające 

pamięć”. Programowalne termostaty wyposażone 

w czujnik temperatury podłogowej 

utrzymują preferowaną temperaturę podłogi 

oraz pokoju w pomieszczeniu. W odróżnieniu 

od innych producentów termostaty Comfort 

Heat są programowane już w fabryce. Program 

jest przystosowany do utrzymania 

optymalnego komfortu w naszym regionie. 

Po zamontowaniu termostatu Comfort Heat 

należy wprowadzić jedynie dzień tygodnia 

oraz czas, po czym program zaczyna działać. 

Fabryczne ustawienia programu można 

oczywiście zmieniać w celu dostosowania 

do indywidualnych potrzeb. W przypad- 


61

PRODUKTY 


natomiast pozostałych godzinach podłoga 

będzie ogrzewana w trybie oszczędnym. 

Właściwe zaprogramowanie ogrzewania 

podłogi pozwala racjonalnie wykorzystywać 

energię elektryczną oraz oszczędzać 

pieniądze. 

Dla osób podróżujących lub posiadających 

drugi dom (w lesie, w górach, nad morzem) 

bardzo przydatny będzie termostat sterowany 

za pomocą aplikacji w telefonie komórkowym. 

Jedynym warunkiem koniecznym 

do sterowania temperaturą w domu z dowolnego 

miejsca jest wtedy dostęp do internetu. 

Fot. 3. 

Kabel grzewczy do rynien i podjazdów CTACE-30. 

ku pomyłki naciśnięcie przycisku RESET 

powoduje powrót do ustawień fabrycznych, 

zaś wbudowana pamięć termostatu 

zapewnia działanie także po okresowych 

przerwach dostaw energii elektrycznej. 

Po wznowieniu dostaw energii elektrycznej 

ogrzewanie będzie sterowane zgodnie 

z zapisanym w pamięci programem. A więc 

po zamontowaniu ogrzewania podłogowego 

odpowiednia temperatura w łazience lub 

w innym pomieszczeniu będzie utrzymywana 

w odpowiednim czasie rano i wieczorem, 

Prosty montaż 

Montaż ogrzewania podłogowego Comfort 

Heat jest bardzo prosty. Ogrzewana podłoga 

nie jest problemem zarówno w nowo 

budowanych mieszkaniach oraz domach, 

jak i podczas renowacji starych mieszkań – 

w łazienkach, kuchniach oraz korytarzach. 

Nie trzeba dodatkowo dokonywać rozbiórki 

podłogi. Cienka mata grzejna zostaje ułożona 

na powierzchni betonowej lub starych 

płytkach (kabel grzejny zostaje ułożony 

na taśmie montażowej), następnie zostaje 

naniesiony klej oraz naklejone nowe płytki. 

System elektrycznego ogrzewania podłogi 

może być używany jako podstawowe 

Fot. 4. 

Czujnik gruntu ETOG-55. 


PRODUKTY 


lub dodatkowe ogrzewanie pomieszczenia. 

Można go układać pod dowolnymi materiałami: 

płytkami, wykładzinami, marmurem, 

parkietem, deskami drewnianymi lub PVC. 

Jeżeli do pokryć podłóg używa się płytek, 

marmuru lub wykładziny dywanowej, zostaje 

ułożona mata grzejna o mocy 160 W/m 2 

Czujnik temperatury podłogowej termostatu 

montuje się w rurce o przekroju 16 mm, 

aby w razie potrzeby był łatwo usuwalny. 

Termostat montuje się w podtynkowej 

puszce instalacyjnej. Termostaty Comfort 

Heat oferowane są w formie kwadratu lub 

z zaokrąglonymi rogami. Pasują do ramek 

 

 

 

zaoszczędzenie powierzchni domu mieszkalnego, 

brak grzejników, zbędne pomieszczenie 

przeznaczone na kotłownię, 

brak wody w systemie grzewczym, 

a więc nie ma zagrożenia zalania lub 

zamarznięcia, 

nie wymaga konserwacji oraz corocznej 

sezonowej obsługi technicznej. 

Po zamontowaniu ogrzewanej podłogi 

na ścianie będziesz widział jedynie ładny 

termostat z napisem „Comfort Heat“ oraz 

będziesz świadomy tego, że my codziennie 

dbamy o ciepło oraz komfort w Twoim 

domu. 

Fot. 5. 

Regulatory do systemów przeciwoblodzeniowych. 

(lub kabel o mocy 18 W/m przy obliczeniu 

mocy 120 – 160 W/m 2 ). Pod parkietem, deskami 

drewnianymi lub PVC zostaje ułożona 

mata grzejna o mocy 100 W/m 2 (lub 

kabel o mocy 10 W/m przy obliczeniu mocy 

80 – 120 W/m 2 ). Mata lub kabel grzejny nie 

może być ułożony bezpośrednio na izolacji 

cieplnej, należy nałożyć warstwę betonową 

lub wyrównawczą, albo niepalną płytę gipsowo-kartonową 

lub cementowo-wiórową, 

po czym zamontować kabel lub matę. 

Kable i maty Comfort Heat są dostępne 

w sprzedaży w pełni przygotowane do zamontowania, 

w wersjach o różnej długości. 

Nie mogą być skracane, obcinane. Jeżeli 

długość kabla lub wymiary maty nie pasują 

do danego pomieszczenia, należy je zastąpić 

wyrobem o innych parametrach. 

większości producentów osprzętu elektroinstalacyjnego 

(Jung, ABB, Gira itp). 

 

 

 

 

 

 

Podstawowe zalety 

elektrycznego ogrzewania 

podłogowego Comfort Heat 

system jest niewidoczny, 

niezawodne oraz dokładne sterowanie 

(istnieje możliwość sterowania za pomocą 

aplikacji w telefonie komórkowym), 

łatwy w montażu, nie trzeba dodatkowo 

dokonywać rozbiórki starej podłogi, 

można zamontować samodzielnie przez 

weekend, 

nieduże początkowe nakłady inwestycyjne, 

niezawodność (10 letnia gwarancja 

na kable oraz maty grzejne, żywotność 

kabli – ponad 30 lat), 

Fot. 6. 

Programator elektroniczny. 

Comfort Heat prowadzi działalność już 19 

lat, stale wdrażając nowe technologie, przestrzegając 

wysokich standartów zarządzania 

jakością środowiska, zapewniając swoim 

klientom innowacyjne, najnowsze i najlepsze 

rozwiązania. 

Comfort Heat 

Dyrektor Naczelny 

Dr Vyda Mozuriuniene 


63

INTELIGENTNY 

budynek 

ETS5 

– nowa odsłona programu 

do konfiguracji systemu KNX 


INTELIGENTNY 

budynek 

Na temat 

projektowania 

w programie ETS 

czytaj więcej 

na 

www.fachowy 

elektryk.pl 

1 października br. organizacja KNX udostępniła integratorom 

najnowszą, piątą już wersję programu ETS, będącego 

narzędziem konfiguracyjnym systemu KNX. Z założenia 

wyeliminowane miały być podstawowe wady poprzednich edycji 

oraz uproszczenie obsługi związanej z parametryzowaniem 

i programowaniem urządzeń. 

Fot.: Fotolia 

Co to jest ETS? 

ETS (Engineering Tool Software) jest niezależnym 

narzędziem przeznaczonym do projektowania, 

konfiguracji oraz programowania 

inteligentnych instalacji elektrycznych 

w domach i budynkach z zastosowaniem 

systemu KNX. W programie wbudowane 

są również podstawowe funkcje diagnostyczne 

za pomocą których można rozwiązywać 

większość problemów wynikających 

w trakcie uruchamiania nawet najbardziej 

skomplikowanych systemów. 

Stowarzyszenie KNX jako założyciel i właściciel 

standardu KNX oferuje w formie ETS 

narzędzie konfiguracyjne, który jest częścią 

standardu KNX. 

Prowadzi to do kilku głównych zalet: 

 

 

daje gwarancję maksymalnej kompatybilności 

oprogramowania ETS ze standardem 

KNX, 

wszystkie bazy danych (programy parametryzacyjne) 

urządzeń wszystkich 

certyfikowanych producentów KNX 

mogą być importowane do wewnętrznej 

struktury ETS, 

 

zapewnia kompatybilność wsteczną 

ETS - zarówno baz danych, jak i zrealizowanych 

projektów - z wcześniejszymi 

wersjami ETS (od ETS2) i umożliwia 

edycję wszystkich projektów, 

 

ujednolicenie platformy konfiguracji 

systemu automatyki KNX, dzięki temu 

wszyscy projektanci i instalatorzy mogą 

ograniczyć się do nabycia umiejętności 

obsługi jednego narzędzia. 

Najnowsza wersja programu przystosowana 

jest dla wszystkich obszarów zastosowań 

związanych z automatyką domu 

i budynku w trakcie kolejnych faz wykonywania 

instalacji: 

 

 

 

projektowania systemu automatyki 

uruchamiania – dokumentacji projektu 

diagnostyki i rozwiązywania problemów 

Zmiany 

Podstawową zmianą, jaką widzimy po uruchomieniu 

programu, jest interfejs użytkownika. 

Uproszczony został panel startowy 

(rys. 1), na którym widoczne są tylko 

podstawowe moduły: 

 

Overviev: ogólnego widoku ze spisem 

realizowanych projektów, 

 

Bus: najbardziej potrzebnych narzędzi 

związanych z komunikacją z magistralą 

systemową 

 

Catalogs: umożliwiającym administrację 

aplikacjami do urządzeń wykorzystywanych 

w trakcie realizacji projektów, 

 

Settings: w którym możemy dokonać 

podstawowych ustawień programu 

ETS5. 

W porównaniu z poprzednią wersją programu 

daje to zdecydowanie większą czytelność 

dla użytkownika, który nie jest obeznany 

ze wszystkimi funkcjami. Sposób realizacji 

samego projektu nie zmienił się. Mamy 

tu panele budynku, topologii i urządzeń, 

w których tworzymy strukturę projektowanego 

budynku z możliwością wstawiania 

urządzeń i topologię systemu. Urządzenia 

możemy parametryzować, zmieniać ich 

właściwości oraz wykorzystywać dostępne 

obiekty komunikacyjne. Również panel adresów 

grupowych działa analogicznie do wersji 

poprzednich. Łączenie obiektów komunikacyjnych 

jest równie łatwe (rys. 2). Dzięki 

zmniejszeniu belek nagłówkowych, przypominających 

widoki okien znanych z Windows 

8, cały obszar roboczy programu stał 

się dużo bardziej przejrzysty. Podstawowe 


65

INTELIGENTNY 

budynek 

Rys. 1a. 

Interfejs użytkownika w programie ETS4. 

Rys. 1b. Interfejs użytkownika w programie ETS5. 

pozycje menu głównego jak i podręcznego 

pozostały również bez zmian. Mamy łatwy 

dostęp do edycji parametrów, opcji programowania 

i diagnostyki. Są one w tych samych 

miejsca, więc dla użytkownika wersji 

poprzedniej ich odnalezienie nie będzie trudne. 

Niestety nie jest jeszcze dostępna polska 

wersja programu. Podobnie, jak w wersji poprzedniej 

program umożliwia na dokładanie 

do pliku projektu dodatkowej dokumentacji, 

np. rysunków i schematów projektowych, 

fotografii związanych z systemem i dodatkowych 

plików przydatnych podczas prac konserwatorskich 

przy systemie. 

Podstawową zmianą, jaka jest widoczna 

podczas pracy z programem jest brak modułu 

„Bazy danych”. Wszystkie informacje 

o projektach i aplikacjach do wykorzystywanych 

urządzeń przechowywane są w jednym 

miejscu. Umożliwia to korzystanie w trakcie 

pracy ze wszystkich zaimportowanych 

zasobów. Dostęp do wszystkich danych jest 

bezpośredni i nie ma konieczności przemieszczania 

się pomiędzy bazami. Takie 

rozwiązanie sugeruj dość znaczne zmiany 

w wewnętrznej strukturze zapisu plików. 

Poprzednie rozwiązanie wykorzystujące 

bazy danych podyktowane było zoptymalizowaniem 

dużej ilości zapisywanych 

informacji pod kątem szybkiego dostępu. 

Miejmy nadzieję że w obecnej propozycji 

wczytywanie poszczególnych aplikacji nie 

będzie trwało dłużej. Problemem jaki pojawia 

się z kolejną modyfikacją jest brak 

obsługi rozbudowanych aplikacji w postaci 

pluginów. Obecnie oferowane urządzenia 

KNX bardzo często korzystały z tej formy 

edycji parametrów. Szczególnie dotyczyło 

to najnowszych i najbardziej rozbudowanych 

urządzeń i ich aplikacji. Podyktowane 

jest to założeniem możliwości bezproblemowego 

przenoszenia projektów systemu 

KNX pomiędzy różnymi komputerami. 

Tym samym, aktualnie nie mamy możliwości 

korzystania z tych urządzeń. Pozostaje 

jedynie czekać na reakcję producentów 

urządzeń i zaktualizowanie przez nich aplikacji 

dla ETS5. 

Ważnym elementem, jaki został dodany 

do programu ETS5, jest obsługa komunikacji 

radiowej. Dotychczas wersja RF wspierała 

tylko rozwiązania poszczególnych 

producentów. Obecnie jest to pełnoprawna 

wersja komunikacji w systemie, równoważna 

z TP, PL i IP. Dzięki ujednoliceniu standardu 

komunikacji oraz pierwszym urządzeniom 

możliwe jest projektowanie systemów 

z pełną komunikacją we wszystkich tych 

mediach komunikacyjnych. Równocześnie 

zrezygnowano z obsługi interfejsu RS232, 

jako komunikacji pomiędzy komputerem 

a systemem. 

Oprogramowanie jest w pełni kompatybilne 

z wersjami Windows 7 i 8. Cały pakiet 

projektowy i konfiguracyjno-diagnostyczny 

działa na komputerach z systemem MS Windows 

© , zarówno 32- jak i 64-bitowych. Według 

zapewnień producent gwarantuje pełną 

obsługę systemu 64-bitowego, dzięki czemu 

ma działać znacznie sprawniej i szybciej 

również przy realizacji dużych projektów. 

Dla osób, które nie chcą przenosić wszystkich 

projektów bezpośrednio do nowej 

wersji programu, dobrą wiadomością jest 

fakt, że ETS5 działa całkowicie niezależnie 

i może być zainstalowany równolegle z wersją 

4 i 3 na jednym komputerze. Daje to czas 

na uporządkowanie danych i „łagodne” zaznajomienie 

się z nową wersją programu 

w trakcie pracy z bieżącymi projektami. Jednocześnie 

projekty, które aktualnie nie mogą 

być zapisane w wersji piątej, mogą być nadal 

obsługiwane w wersjach poprzednich. 

Ważną modyfikacją jest licencjonowanie 

programu. ETS przeznaczony jest dla 

wszystkich użytkowników systemu KNX, 

od początkujących do wykwalifikowanych 

i doświadczonych partnerów KNX lub instalatorów. 

Aby osiągnąć optymalne wyniki 

pracy dla wszystkich użytkowników, KNX 

oferuje – w zależności od wiedzy użytkownika 

– kilka wersji programu. Obecnie istnieją 

następujące trzy podstawowe wersje 

ETS5 z proponowanymi zastosowaniami: 

 

 

 

ETS5 Demo: bezpłatne testowanie systemu; 

bardzo małe projekty, wykorzystujące 

do trzech urządzeń. 

ETS5 Lite: małe i średnie instalacje, 

w których można zaprogramować 

do dwudziestu urządzeń w projekcji. 

ETS5 Professional: możliwość realizacji 

wszystkich projektów bez ograniczeń 

ilościowych i czasowych. 


INTELIGENTNY 

budynek 

Rys. 2. 

Okno parametryzacji urządzeń i adresów grupowych w ETS5. 

Tab. 1 Ocena ETS5 

wady 

• y brak wsparcia dla pluginów 

• y brak wersji polskojęzycznej 

• y udostępnienie licencji tylko 

z kluczem sprzętowym 

Dotychczas wersje Lite i Professional udostępniane 

były z licencją programową, dedykowaną 

do jednego komputera oraz sprzętową 

w postaci klucza USB, odblokowującą 

program na komputerze z zainstalowanym 

kluczem. Aktualnie zrezygnowano z klucza 

programowego i dostępne są jedynie wersji 

z DONGLE KNX. Klucz w formie sprzętowej 

nie potrzebuje sterownika i jest jednocześnie 

pamięcią przenośną wielkości 4 

Gb, w której można przechowywać projekty 

i związane z nimi dane. 

Podsumowując, po ETS5 oprócz nowego 

interfejsu użytkownika i nowych funkcji 

obsługi jednej wspólnej bazy danych, nie 

należy spodziewać się zbyt wielu zmian. 

Organizacja KNX, jako producent programu, 

podtrzymuje nadal ideę parametryzacji 

zalety 

• y uproszczony interfejs użytkownika 

• y zminimalizowanie dodatkowych efektów graficznych 

w obszarze roboczym 

• y zapis wszystkich informacji o projektach i urządzeniach 

w jednym pliku 

• y obsługa transmisji RF 

• y możliwość równoległej pracy z poprzednimi wersjami 

ETS 

• y ujednolicenie zapisu programów aplikacyjnych i projektów 

podczas eksportu 

Najbliższe terminy szkoleń KNX: 

Szkolenie podstawowe KNX 

urządzeń i łączenia wynikających z tego 

obiektów komunikacyjnych za pomocą 

grup adresowych. Jest to rozwiązanie, które 

umożliwia konfigurację nawet bardzo 

skomplikowanych systemów automatyki 

budynkowej w bardzo przyjazny i łatwy 

sposób. Dopracowanie komunikacji w ramach 

magistrali RF i IP pozwala rozszerzyć 

funkcjonalność systemu KNX o dodatkowe 

obszary zastosowań i możliwość instalacji 

automatyki w obiektach już istniejących, 

bez wyposażania ich w infrastrukturę dodatkowych 

przewodów. 

Andrzej Stachno 

Certyfikowane Centra Szkoleniowe KNX 

www.knxpolska.org 

20-23 listopada 2014 (czwartek - niedziela) - Warszawa 

24-27 listopada 2014 (poniedziałek - czwartek) - Warszawa 

4-7 grudnia 2014 (czwartek - niedziela) - Wrocław 

12 - 15 grudnia 2014 (piątek - poniedziałek) - Warszawa 

Szkolenie zaawansowane KNX 

16-19 grudnia 2014 (wtorek - piątek) - Warszawa 

Szczegóły na www.knxpolska.org 


67

POMIARY 


PROMOCJA 

Detektory przewodów 

Dzięki specjalnym detektorom zyskuje się możliwość trasowania linii przebiegu przewodów 

zarówno w gruncie jak i w ścianach. Oprócz tego można zlokalizować wyłączniki 

i bezpieczniki. Nie mniej ważna jest przy tym detekcja zwarć oraz przerw w przewodach. 

Wykrywanie kabli pod ziemią 

Interesujące rozwiązanie stanowią 

przyrządy pozwalające na wykrywanie 

kabli oraz innych elementów 

infrastruktury podziemnej. Kable 

poddaje się detekcji zarówno pod 

napięciem jak i przy braku jego 

obecności. Wykrywając kable pod 

napięciem zastosowanie znajduje 

zjawisko indukcji. Jeżeli na kablach 

nie ma napięcia uwzględnia się z kolei 

tryb radiowy przy użyciu nadajnika 

lub specjalnych cęgów. Dzięki 

specjalnej sondzie jest możliwe trasowanie 

elementów metalowych lub 

nieprzewodzących. Pomiar odbywa 

się do głębokości 3 m. 

Podczas prac wymagających wykrywania 

niemetalowych obiektów 

uwzględnia się sondy nadawcze. 

Przydatne rozwiązanie używane podczas 

lokalizowania nieprzewodzących 

rurociągów stanowi tzw. sonda 

pływająca. Z kolei dzięki specjalnemu 

separatorowi można bezpośrednio 

podłączyć nadajnik do gniazdka 

sieciowego. Z pewnością przydatna 

okaże się możliwość zaznaczenia trasy 

kablowej z uwzględnieniem głębokości 

ułożenia kabla. 

Funkcjonalność urządzeń przeznaczonych 

do wykrywania infrastruktury 

podziemnej pozwala na detekcję 

przewodów ułożonych zbyt nisko. 

Niektóre przyrządy pozwalają na pracę 

w trybie aktywnym i pasywnym. 

Nadajnik można również podłączyć 

do odbiornika pod napięciem. 

Fot.: Sonel 

Z myślą o światłowodach 

W nowoczesnych a zarazem rozbudowanych 

systemach wymiany danych 

nie obejdzie bez światłowodów. Stąd 


POMIARY 


Fot. 1. 

Przydatne rozwiązanie stanowi 

oznakowanie wykrytych miejsc 

za pomocą pierścienia świetlnego 

LED a linie celownicze wskazują 

centrum czujnika. 

Fot.: Bosch 

też z pewnością przydadzą się specjalne 

mierniki, bardzo często nazywane przyrządami 

do pomiaru mocy optycznej. Niektóre 

urządzenia poprzez realizowanie funkcji 

reflektometru mogą być używane na liniach 

aktywnych poza ich pasmem poprzez fale 

1625 nm. W porcie reflektometru przewidziano 

zabezpieczenie przed uszkodzeniem, 

które może powstać w efekcie przypadkowego 

pomiaru linii aktywnej. 

Typowy miernik mocy optycznej może 

mierzyć poziom mocy źródła światła laserowego. 

Na uwagę zasługuje współpraca 

z kablami SMF oraz obsługiwanie fali 

1310, 1490, 1550 i 1625 nm. Oprócz tego 

jest możliwa obsługa długości fali z zakresu 

zdefiniowanego przez operatora. W niektórych 

miernikach przewidziano realizowanie 

funkcji reflektometru jednomodowego, 

wizualnego lokalizatora uszkodzeń oraz 

testera tłumienności. Podczas pracy z urządzeniem 

używa się przejściówek (FC/SC/ 

ST) pozwalających na pracę z rożnymi typami 

kabli optycznych. 

Diagnostyka kabli typu skrętka 

W nowoczesnych budynkach nie obejdzie 

się bez instalacji odpowiedzialnych 

za przesyłanie danych. Stąd też warto zadbać 

o testery do przewodów typu skrętka. 

To właśnie dzięki nim jest możliwe szybkie 

sprawdzenie stanu połączenia sieciowego. 

Istotną rolę odgrywa oddzielenie nadajnika 

od odbiornika co pozwala na testowanie 

kabla zamontowanego w instalacji. W niektórych 

urządzeniach przewidziano funkcję 

wskazywania odległości (w metrach) 

do miejsca przerwy lub zwarcia w kablu. 

Co ciekawe, wykrywanie zwarć lub przerw 

jest przeprowadzane dla konkretnych żył 

kabla. Przydatne rozwiązanie stanowi pomiar 

długości poszczególnych par skrętki. 

Oprócz tego instalator może sprawdzić czy 

w kablu przewidziano połączenie typu cross 

lub proste. Dzięki uwzględnieniu w przyrządzie 

gniazda RJ-45 kable można sprawdzać 

po stronie nadajnika. 

Fot. 2. 

Nowoczesne urządzenia pozwalają 

na wykrywanie nie tylko kabli 

i przewodów ale również infrastruktury 

podziemnej. 

Fot.: Sonel 

Detektory przewodów 

Zasada działania lokalizatorów zazwyczaj 

bazuje na wykorzystaniu rozchodzenia się 

pola elekromagnetycznego. To właśnie 

tym sposobem określana jest trasa przebiegu 

przewodów oraz miejsc ewentualnych 

uszkodzeń w postaci zwarcia lub przerwy. 

W typowym lokalizatorze z uwzględnieniem 

określonego trybu pracy i rodzaju 

obwodu nadajnik generuje pole elektryczne 

lub magnetyczne, które jest odbierane przez 

odbiornik. Ten z kolei pokazuje natężenie 

odebranego sygnału zapewniając określenie 

położenia lokalizowanego obiektu. 

Lokalizator w zależności od aplikacji i trybu 

pracy nadajnika i odbiornika pozwala 

na odnalezienie infrastruktury podziemnej, 

do których końców podłączany jest sygnał 

z nadajnika. 

W niektórych lokalizatorach w „trybie metalu” 

wykrywane są magnetyczne obiekty 

oraz linie elektromagnetyczne. W kolei 

w „trybie regipsu” detekcji poddaje się elementy 

wykonane z drewna i metalu oraz 

przewodzące napięcie. Przydatne rozwiązanie 

stanowi oznakowanie wykrytych miejsc 

za pomocą pierścienia świetlnego LED a linie 

celownicze wskazują centrum czujnika. 

Bardziej rozbudowane detektory mogą być 

rozbudowane dzięki dodatkowym nadajnikom. 

Tym sposobem zyskuje się możliwość 

rozpoznawania różnych sygnałów. Należy 

podkreślić, że czułość odbioru sygnału 

jest regulowana automatycznie lub ręcz- 

Fot.: Tomtronix 

Najprostsze detektory przeznaczone do wykrywania kabli i przewodów 

stanowią nieskomplikowane przyrządy używane podczas prac 

remontowych i budowlanych. Z kolei zaawansowane urządzenia pozwalają 

na wykrywanie nie tylko kabli i przewodów ale również infrastruktury 

podziemnej. 

Fot. 3. 

Reflektometry to urządzenia dzięki 

którym zyskuje się możliwość wykrywania 

uszkodzeń w kablach. 


69

POMIARY 


Fot.: Sonel 

Fot.: Fluke 

Fot. 4. 

Funkcjonalność urządzeń 

przeznaczonych do wykrywania 

infrastruktury podziemnej pozwala 

na detekcję przewodów ułożonych 

zbyt nisko. 

nie. W urządzeniach z nadajnikiem identyfikacja 

danych ma charakter bezbłędny dzięki 

cyfrowemu kodowaniu sygnału. Za pomocą 

wyświetlacza użytkownik jest informowany 

o obecności napięcia w przewodzie oraz 

o poziomie odbieranego sygnału. Komfort 

pracy poprawia dźwiękowa sygnalizacja 

odbioru. 

Reflektometry 

Reflektometry to urządzenia dzięki którym 

zyskuje się możliwość wykrywania uszkodzeń 

w kablach. Zasada działania urządzeń 

tego typu zazwyczaj bazuje na wysyłaniu 

impulsów cechujących się wysokim poziomem 

rozdzielczości ale niskim napięciem 

względem badanego obiektu. Urządzenie 

znajduje punkty, gdzie zmienia się impedancja 

falowa kabla. Część lub cała energia 

impulsu jest odbijana po czym wraca do reflektometru. 

Jest przy tym mierzony czas, 

niezbędny do dotarcia do miejsca zmiany 

impedancji i odwrotnie. Wyniki pomiarów 

są przedstawiane na wykresie. 

Zaawansowane lokalizatory stanowią nieodzowne 

narzędzie podczas prac obejmujących 

rozwiązywanie problemów z liniami 

elektroenergetycznymi. Na uwagę zasługuje 

funkcjonalność pozwalająca na pracę 

z kablami koncentrycznymi, telefonicznymi, 

LAN, alarmowymi itp. Ważna jest możliwość 

pracy reflektometrów zarówno w instalacjach 

niskiego jak i średniego napięcia. 

Przydatne rozwiązanie stanowi generator 

częstotliwości akustycznych, który znajduje 

zastosowanie podczas lokalizowania 

uszkodzeń w telekomunikacyjnych kablach 

miedzianych o długości do 6 tys. m. Na etapie 

wyboru reflektometru należy pamiętać 

o szeregu akcesoriów takich jak chociażby 

przystawki do lokalizowania wysokoomowych 

kabli koncentrycznych. 

W wielu modelach przyrządów do wykrywania 

uszkodzeń w kablach uwzględnia się 

filtry separujące, które umożliwiają prowadzenie 

prac na kablach pod napięciem. 

Nowoczesne przyrządy tego typu używane 

są również przy wykrywaniu przerw w przewodach 

aluminiowych. Można przy tym 

zdiagnozować zwarcia między fazami a nawet 

analizować poprawność stanu połączeń 

transformatorów. Przyrządy do diagnozowania 

uszkodzeń w kablach bardzo często 

stosowane są przez zakłady energetyczne 

do wykrywania nielegalnych podłączeń 

do sieci. Przyrządy tego typu stanowią nieodzowny 

element diagnostyki w telewizji 

przemysłowej. Przede wszystkim chodzi 

o ocenę ciągłości przewodów pod kątem 

zagięć, nacięć, zwarć itp. Oczywiście lokalizatory 

uszkodzeń kabli są nieocenione 

w telekomunikacji. 

Fot. 6. 

Fot.: Tomtronix 

Specjalne trasery sprawdzają się 

przy trasowaniu zakopanych kabli 

zasilających budynki oraz do przewodów 

sygnałowych (bramofony, 

telefony, etc.) 

Method-A.R.M.). Metoda ta bardzo często 

znajduje zastosowanie podczas prac, w których 

nie ma możliwości użycia reflektometru. 

W czasie prac diagnostycznych wysyła 

się impulsy o wysokim poziomie energii. 

Tym sposobem zapalany jest łuk w miejscu, 

gdzie przewód jest uszkodzony. W następnej 

kolejności reflektor wysyła impulsy o niskim 

napięciu, które są odbijane od palącego 

się łuku. 

Jeżeli rezystancja łuku przekracza 200 Ω 

metoda odbicia od łuku nie będzie skuteczna. 

W takich przypadkach zastosowanie 

znajduje metoda impulsu prądowego 

(Surge IC). Wytwarzany jest impuls 

Fot.: Fluke 

Fot. 5. 

Niektóre przyrządy pozwalają 

na pracę w trybie aktywnym i 

pasywnym. Nadajnik można również 

podłączyć do odbiornika pod 

napięciem. 

Metody wykrywania uszkodzeń 

w kablach 

Istotną rolę podczas wykrywania uszkodzeń 

w kablach odgrywa odbicie impulsów niskonapięciowych 

od łuku (Arc Reflection 

Fot. 7. 

Duży wyświetlacz informuje użytkownika 

o wynikach pomiarów oraz 

o funkcjach realizowanych przez 

urządzenie. 


POMIARY 


o znacznej energii i napięciu wynoszącym 

do 16 kV. W efekcie zapala się łuk w miejscu 

uszkodzenia a analizie poddaje się stany 

nieustalone przebiegu prądu w postaci gasnących 

oscylacji. Sprzęg pełni rolę bocznika 

a uzyskany sygnał jest rejestrowany. 

Dużym uznaniem cieszy się metoda impulsów 

niskonapięciowych reflektometru 

(TDR). Generowane są impulsy po czym 

analizuje się ich odbicia w miejscu uszkodzenia 

kabla. Analizując szybkość propagacji 

impulsów w kablu i czasu od ich 

wysłania do powrotu określana jest długość 

do miejsca uszkodzenia. 

Podsumowanie 

Najprostsze detektory przeznaczone do wykrywania 

kabli i przewodów stanowią nieskomplikowane 

przyrządy używane podczas 

prac remontowych i budowlanych. 

Z kolei zaawansowane urządzenia pozwalają 

na wykrywanie nie tylko kabli i przewodów 

ale również infrastruktury podziemnej. 

Odrębną grupę urządzeń stanowią reflektometry. 

W dostępnych na rynku urządzeniach 

do lokalizowania uszkodzeń w kablach dąży 

się do uzyskania prostej a zarazem wygodnej 

obsługi. Stąd też do wymiany danych z użytkownikiem 

służy wyświetlacz. To właśnie 

Fot. 8. 

Detektor przewodów powinien 

być na wyposażenia każdego 

majsterkowicza. 

Fot.: Bosch 

dzięki niemu operator informowany jest 

o odległości do miejsca uszkodzenia. 

Przyrządy do wykrywania uszkodzeń 

w kablach są niezbędne w elektroenergetyce. 

W wielu modelach uwzględnia się filtry 

separujące, dzięki którym możliwe jest 

prowadzenie prac na kablach będących pod 

napięciem. Nowoczesne przyrządy używane 

są również przy wykrywaniu przerw 

w przewodach aluminiowych. Istotne jest, 

że można zdiagnozować zwarcia między 

fazami a nawet analizować poprawność 

stanu połączeń transformatorów. Przyrządy 

do diagnozowania uszkodzeń w kablach 

bardzo często stosowane są przez zakłady 

energetyczne przy wykrywaniu nielegalnych 

podłączeń do sieci. 

Warto również podkreślić, że przyrządy 

tego typu są nieodzownym elementem diagnostyki 

w telewizji przemysłowej. Przede 

wszystkim chodzi o ocenę ciągłości przewodów 

pod kątem zagięć, nacięć, zwarć itp. 

Oczywiście lokalizatory uszkodzeń kabli 

są nieocenione w telekomunikacji. 

Damian Żabicki 

REKLAMA 

TG165_Ad Electrical_175x117_PL.indd 1 13/10/14 14:56 


71

OŚWIETLENIE 


Nowoczesne zamienniki 

świetlówek liniowych 

Tradycyjna świetlówka stanowi lampę elektryczną, która zazwyczaj przybiera kształt rury. 

Od zewnątrz jest ona pokryta luminoforem a we wnętrzu uwzględnia się pary rtęci i argon. 

Warto podkreślić, że na rynku oferuje się nowoczesne zamienniki świetlówek liniowych 

zazwyczaj bazujące na technologii LED. Zyskać więc można trwałe, niezawodne oraz 

oszczędne źródło światła. 

W tradycyjnych świetlówkach źródło 

światła stanowi promieniowanie widzialne 

emitowane przez warstwę luminoforu 

pokrywającego wewnętrzną 

powierzchnię rury. W efekcie wyładowań, 

które zachodzą pomiędzy elektrodami 

wolframowymi zabudowanymi 

przy końcach rury wytwarzane jest 

niewidzialne promieniowanie ultrafioletowe 

o długości fali wynoszącej 

około 254 nm. Dzięki odpowiednio 

dobranym luminoforom promieniowanie 

jest przetwarzane na promieniowanie 

widzialne o określonej barwie 

światła (dzienne, chłodnobiałe, 

białe, ciepłobiałe). Z kolei w celach 

dekoracyjnych zastosowanie znajduje 

światło różnokolorowe np. czerwone, 

niebieskie, żółte czy też zielone. 

Warto podkreślić, że oprócz świetlówek 

prostych czyli liniowych 

oferowane są świetlówki kołowe, 

U-kształtne oraz świetlówki kompaktowe. 

Oprócz tego do dyspozycji 

pozostają świetlówki zintegrowane 

Fot. 1. 

Oprawy do liniowych lamp LED stały się nieodzownym elementem systemów 

oświetleniowych. 

z układem zapłonowym i stabilizującym. 

Świetlówki tego typu można wkręcać 

w miejsce tradycyjnych żarówek z racji zastosowania 

takiego samego gwintu. 

Biorąc pod uwagę stosowane luminofory, 

świetlówki dzieli się na standardowe z luminoforami 

halofosforanowymi, trójpasmowe 

z luminoforami wąskopasmowymi oraz 

świetlówki z luminoforami wielopasmowymi. 

W procesie zasilania świetlówek 

zazwyczaj zastosowanie znajdują układy 

stabilizacyjno-zapłonowe tradycyjne ze statecznikiem 

magnetycznym (dławikiem) i zapłonnikiem 

(starterem) oraz elektroniczne. 

Zalety i wady 

tradycyjnych świetlówek 

Jako zalety świetlówek liniowych w porównaniu 

z tradycyjnymi żarówkami wymienia 

się przede wszystkim wytwarzanie 

znacznie mniej ciepła co w efekcie 

przekłada się na mniejsze straty energii. 

Na uwagę zasługuje przy tym wyższy 

poziom skuteczności świetlnej, która wynosi 

do 105 lm/W. Ważny jest dłuższy 

czas pracy osiągający od 8 tys. godzin 

oraz w przypadku świetlówek najnowszej 

generacji nawet do 20 tys. godzin. W porównaniu 

z tradycyjnymi żarówkami kluczową 

rolę odgrywa mniejsza zależność 

strumienia świetlnego od napięcia zasilającego 

oraz możliwość wytwarzania 

świetlówek o różnych temperaturach 

barwowych. Świetlówki cechuje również 

mniejsza luminancja. Przy użyciu 

świetlówek liniowych łatwiejsze jest niż 

za pomocą tradycyjnych żarówek uzyskanie 

oświetlenia bezcieniowego. 

Fot.: OSRAM 

Fot.: LENA LIGHTING 

Fot. 2. 

Zintegrowane oprawy do lamp LED sprawdzają się zwłaszcza w obiektach biurowych i przemysłowych. 


OŚWIETLENIE 


Fot.: KANLUX 

Fot. 3. 

Liniowe źródła światła LED 

stanowią nowoczesny a zarazem 

oszczędny zamiennik tradycyjnych 

świetlówek. 

Świetlówki, w tym te o konstrukcji liniowej, 

cechuje wiele wad. Przede wszystkim wymagają 

one skomplikowanych opraw z dodatkowym 

wyposażeniem w postaci statecznika 

i zapłonnika. Zwraca się uwagę na gorszą jakość 

światła (nieciągłe widmo), szczególnie 

w wykonaniu z luminoforami halofosforanowymi 

i trójpasmowymi. Wadą jest również 

wydajność świetlna lampy zależna od temperatury 

otoczenia. W typowych świetlówkach 

brakuje możliwości regulowania strumienia 

świetlnego za pomocą regulatorów napięcia. 

Z kolei tętnienie strumienia świetlnego 

powoduje efekt stroboskopowy co w dużej 

mierze przyczynia się do zmęczenia oka. 

Bez wątpienia wada świetlówek to emisja 

szkodliwego dla oka promieniowania ultrafioletowego 

powodującego degradację siatkówki 

i matowienia istoty właściwej rogówki. 

Świetlówki cechuje utrudniony zapłon 

przy obniżonym napięciu oraz w niskiej 

temperaturze. Za wadę można uznać niski 

współczynnik mocy (ok. 0,5), który w dużej 

mierze przyczynia się do konieczności 

stosowania kondensatorów kompensujących. 

Świetlówki zawierają rtęć, która, jak 

wiadomo, jest silną trucizną niebezpieczną 

po stłuczeniu. 

Zalety ledowych zamienników 

świetlówek liniowych 

Nowoczesne świetlówki liniowe stanowią 

szybkie, a co najważniejsze, bezpieczne 

zamienniki źródeł światła bez konieczności 

uwzględniania dodatkowego okablowania. 

Ledowe zamienniki świetlówek liniowych 

zapewniają do 68% oszczędności w porównaniu 

do odpowiednika świetlówki T8, 

1,5 m. Trwałość osiąga do 40 lat i jest pięciokrotnie 

dłuższa w odniesieniu do tradycyjnych 

świetlówek liniowych. Stanowi 

to równowartość 40 tys. godzin pracy przy 

Fot. 4. 

Specjalne zintegrowane oprawy 

LED oferowane są z myślą 

o obiektach przemysłowych. 

Fot.: OSRAM 

dziennym użyciu przez około 2,7 godziny. 

Ledowe świetlówki liniowe cechuje wysoka 

skuteczność świetlna osiągająca do 

105 lm/W, co stanowi klasę energetyczną 

A+. Ważny jest szeroki kąt rozsyłu 

światła wynoszący 160°, dobre oddawanie 

barw oraz równomierne oświetlenie. Warto 

wspomnieć o uzyskaniu pełnej mocy bez 

konieczności rozgrzania. 

Dzięki zastosowaniu wbudowanych podzespołów 

elektronicznych zasilanie świetlówek 

bazuje na bezpośrednim podłączeniu z sieci 

prądu przemiennego. Nie ma przy tym potrze- 



Czy wymiana świetlówek liniowych na LED-owe odpowiedniki jest w każdej 

sytuacji uzasadniona? Jeśli nie - to na co zwrócić uwagę podejmując 

decyzję o wyborze źródła światła do opraw świetlówkowych? 

Dr inż. Andrzej 

Wiśniewski 

Quality Coordinator, 

OSRAM sp. z o.o. 

Świetlówki linowe, mogą być zastępowane 

ich odpowiednikami LED, 

w efekcie czego można uzyskać duże 

oszczędności w zużyciu energii elektrycznej. 

Przy zamianie lamp należy 

zwrócić uwagę jednak na kilka ważnych 

kwestii: 

W dobrych rozwiązaniach LED jest 

możliwość ich zastosowania w oprawach 

oświetleniowych wyposażonych 

w tradycyjny układ zasilający (dławik 

magnetyczny + zapłonnik). Nie 

ma wtedy potrzeby specjalnej ingerencji 

w elektryczny układ połączeń 

świetlówek w oprawie (okablowanie 

oprawy), należy jedynie zamiast zapłonnika 

tlącego zastosować element stanowiący bezpiecznik 

(powinien być dostępny w opakowaniu wraz z liniową lampą 

LED). Element ten z zewnątrz przypomina zwykły zapłonnik 

(starter) i pasuje do oprawki stosowanego zapłonnika. 

W świetlówkowych oprawach oświetleniowych, które wyposażone 

są w odbłyśniki i rastry (reflektory) zastosowanie 

lamp LED zwykle zmieni rozsył strumienia świetlnego oprawy. 

Zwykle skutkuje to tym, że w istniejących rozwiązaniach 

oświetleniowych, nastąpi zmiana średniej wartości natężenia 

oświetlania oraz równomierność oświetlenia na płaszczyznach 

oświetlanych w pomieszczeniu. W takim przypadku 

wymiana świetlówek liniowych na lampy LED musi być dokładnie 

przeanalizowana. 

W oprawach świetlówkowych, w których nie ma zainstalowanego 

odbłyśnika, na przykład oprawy z szybą rozpraszającą (kloszem 

mlecznym), oprawy z kloszem pryzmatycznym, wymiana 

świetlówek liniowych na lampy LED nie spowoduje dużych 

różnic w rozsyle strumienia świetlnego, a tym samym w równomierności 

oświetlenia, a w niektórych przypadkach można 

spodziewać się nawet wyższego poziomu średniej wartości 

natężenia oświetlenia. 

Zamiana świetlówek liniowych na lampy LED, choć prosta, 

wymaga jednak głębszej analizy z punktu widzenia bezpieczeństwa 

elektrycznego i spełnienia wymagań oświetleniowych. 

W związku z tym warto przy podejmowaniu decyzji 

o zamianie świetlówek linowych na lampy LED, w istniejących 

instalacjach oświetleniowych, zwrócić się do znanych markowych 

producentów, którzy oferują profesjonalne rozwiązania 

tego typu źródeł światła oraz są w stanie zapewnić profesjonalne 

doradztwo, aby osiągnąć spodziewane korzyści. 


73

OŚWIETLENIE 


Fot. 5. 


W oświetleniu przemysłowym 

niejednokrotnie konieczna jest 

wymiana całej oprawy, a nie tylko 

źródła światła. 

by stosowania dodatkowych układów odpowiedzialnych 

za zasilanie. W źródłach światła 

niektórych producentów przewidziano układ 

zasilający na zewnątrz przez co zdecydowanie 

zmniejsza się obciążenie cieplne urządzenia. 

Dodatkowo dla zmniejszenia wydzielania ciepła 

uwzględniany jest radiator. 

Istotną rolę odgrywa specjalna przesłona, 

która ma za zadanie rozpraszanie światła 

a więc emitowane światło nie ma widocznych 

punktów świetlnych. Przydatne rozwiązanie 

stanowi trzonek obrotowy, dzięki 

któremu możliwe jest ukierunkowanie 

światła w określone miejsce. LEDy w oferowanych 

na rynku świetlówkach liniowych 

zazwyczaj bazują na technologii DIP lub 

SMD. Należy podkreślić, że symbol SMD 

oznacza sposób montażu diod. W praktyce 

wyróżnia się bowiem diody THT i SMD. 

Technologia THT stanowi tzw. montaż 

przewlekany. Tym sposobem konieczne jest 

przeciągnięcie diody przez płytkę, a więc jej 

górna część (część świecąca) jest nad płytką. 

Z kolei dolną część lutuje się do ścieżki 

od spodu płytki. W technologii SMD diody 

są układane w wyznaczonym miejscu 

na ścieżkach, po czym lutowane do powierzchni 

płytki, gdzie dioda jest położona. 

Cyfry po symbolu oznaczają rozmiar zastosowanych 

diod. I tak też dioda SMD 3528 

Fot.: iTOled 

Fot. 6. 

Na etapie wyboru zamienników 

świetlówek liniowych należy 

pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego 

zasilania. 



Czy wymiana tradycyjnych świetlówek liniowych na LED-owe odpowiedniki 

jest realnie umotywowana ekonomicznie? 

Zbigniew Michalski 

Product Manager, 

LENA LIGHTING 

Zanim spróbujemy odpowiedzieć 

na tak postawione pytanie należy się 

zastanowić czy zastosowanie tzw. 

„świetlówek ledowych” jest uzasadnione 

technicznie. Aby odpowiedzieć 

na to pytanie należałoby rozważyć następujące 

podstawowe kwestie, które 

się pojawiły w odniesieniu do tzw. 

„świetlówek ledowych”: 

Brak jednolitego standardu 

zasilania 

Pomimo że świetlówki ledowe produkowane 

są w długościach i kształcie 

tradycyjnych świetlówek oraz pasują 

do oprawek standardowych świetlówek zmiany wymaga system 

zasilania. Świetlówki ledowe zawierają zasilacz i do ich 

zasilenia potrzebne jest napięcie sieciowe 230 V, które musi 

być doprowadzone do konkretnych pinów oprawki lub oprawek, 

w których taka świetlówka jest zamocowana. Wielu niezależnych 

producentów nie zdołało wypracować jednolitego standardu 

i istnieje wiele rozwiązań często nawet w ofercie tego 

samego producenta. W sensie praktycznym wymaga to zmiany 

połączeń wewnątrz zainstalowanej oprawy oświetleniowej tak 

aby pominąć układ zapłonowy lub zasilacz tradycyjnych świetlówek. 

Zmiana połączeń wewnątrz oprawy, często na znacznej 

wysokości w dużej ilości zamontowanych opraw lub poprzez 

osobę bez odpowiednich kwalifikacji może prowadzić do błędów 

a w konsekwencji do awarii lub pożaru. 

Brak standardu mocy/strumienia świetlnego 

Wymiana źródeł światła w instalacjach co do których istnieje 

obowiązek pomiarów okresowych (np. miejsca pracy we wnętrzach) 

powinno się odbywać z zachowaniem zasady, że wymieniane 

źródło powinno zapewniać podstawowe parametry 

oświetleniowe tj. strumień świetlny (całkowita ilość światła) 

potrzebny do zapewnienia natężenia oświetlenia- wymagany 

normą oraz współczynnik oddawania barw (CRI) Ra- wymagany 

normą nie gorsze niż źródło które zostało wykorzystane 

przy pomiarach w trakcie odbioru technicznego. Typoszereg 

tradycyjnych świetlówek jest ustalony i od lat zapewnia porównywalność 

mocy, strumienia świetlnego i temperatury 

barwowej wiodących producentów. Sytuacja taka nie występuje 

wśród producentów świetlówek ledowych gdzie każdy producent 

z dużą dowolnością kształtuje moc, strumień świetlny 

i temperaturę barwową oferowanych produktów. 

Rozsył światłości inny niż w tradycyjnych oprawach 

oświetleniowych 

Ponieważ tradycyjne świetlówki emitują światło również w górną 

półprzestrzeń konieczne staje się wykorzystanie układów 

optycznych, głównie w postaci aluminiowych odbłyśników, dla 

poprawy sprawności oprawy. Dużą zaletą źródeł led montowanych 

powierzchniowo (SMD), masowo wykorzystywanych 

do produkcji świetlówek led jest fakt, że emitują światło tylko 

w dolną półprzestrzeń. Dzięki temu światło dociera bo oświetlanej 

powierzchni bez pośrednictwa odbłyśnika. Niestety 

świetlówki led montowane w tradycyjnych oprawach z odbłyśnikiem 

dają biegunowy rozsył światłości całkowicie inny niż te 

same oprawy z tradycyjnymi świetlówkami. Prosta wymiana 

świetlówek tradycyjnych na świetlówki led może spowodować, 

że równomierność oświetlenia nie spełni wymagań normy. 

Konkluzja 

Przedstawione wątpliwości prowadzą do wniosku że wymiana 

tradycyjnych świetlówek na ledowe jest celowa wyłącznie 

w niewielkich instalacjach konsumenckich, przy niewielkiej 

liczbie opraw, bardzo dobrze dostępnych i przez osobę dysponującą 

wiedzą elektryczną, która bierze całkowitą odpowiedzialność 

za przerobione oprawy. 

W dużych instalacjach przemysłowych może prowadzić 

do istotnych problemów eksploatacyjnych i technicznych. 

Z powyższych powodów Lena Lighting SA podjęła decyzję, 

że nie będzie oferować tzw. „świetlówek led”. Zamiast tego 

oferuje pełną gamę opraw led zintegrowanych polecanych 

do profesjonalnych instalacji przemysłowych. 


Fot.: OSRAM 

OŚWIETLENIE 


Fot. 7. 

Wybierając odpowiednią oprawę 

należy pamiętać o odpowiednim 

rozsyle światła. 

ma wymiary 3,5 × 2,8 mm a element SMD 

5050 to dioda o wymiarach 5,0 × 5,0 mm. 

Dioda SMD 5630 cechuje się wymiarami 

5,6 × 3,0 mm. Wymiary: 3,0 × 1,4 mm mają 

natomiast diody oznaczone jako SMD 3014. 

Kiedy wybrać zamiennik świetlówki 

liniowej? 

Każdy wybór, w tym zamiennika świetlówki 

liniowej, powinien być dobrze przemyślany. 

Warto pamiętać, że niewielu producentów 

systemów oświetlenia LED do zalet 

swoich produktów podchodzi obiektywnie, 

a jak wiadomo nie we wszystkich aplikacjach 

zastosowanie zamiennika świetlówki 

przyniesie same korzyści. W niektórych 

zastosowaniach obejmujących chociażby 

oświetlenie przemysłowe w przypadku zamiany 

źródeł światła LED zaleca się wymianę 

całej oprawy oświetleniowej a nie 

tylko źródła światła. Z kolei w domach czy 

też biurach wystarczająca będzie wymiana 

jedynie świetlówki. 


świetlówek a na rynku jest wiele rozwiązań 

w tym zakresie nawet w ramach produktów 

jednego producenta. Na etapie montażu konieczna 

jest więc zmiana konfiguracji połączeń 

we wnętrzu oprawy, po to aby obejść 

układ zapłonowy lub zasilacz tradycyjnych 

świetlówek. 

Kolejna sprawa: rozsył światła. W tradycyjnych 

świetlówkach bazuje się na emitowaniu 

światła łącznie z górną przestrzenią. 

Tym sposobem konieczne jest użycie układów 

optycznych dla uzyskania ulepszenia 

sprawności oprawy. Z kolei powierzchniowy 

montaż diod powoduje, że światło dociera 

tylko w dolną półprzestrzeń. Światło 

dociera więc do oświetlanej powierzchni 

bez konieczności stosowania odbłyśnika. 

W efekcie niejednokrotnie zastosowanie 

świetlówek LED w tradycyjnych oprawach 

wyposażonych w rastry spowoduje biegunowy 

rozsył światła odmienny niż w przypadku 

tradycyjnych „liniówek”. Niejednokrotnie 

pociąga to za sobą nie spełnianie 

wymagań norm dotyczących oświetlenia. 

narodowego oraz ograniczenia importu 

energii z zagranicy. Dzięki stosowaniu energooszczędnych 

źródeł światła szereg korzyści 

zyskują gospodarstwa domowe. 

Fot.: OSRAM 

Fot. 9. 

Fot. 10. 

Wybierając odpowiednią oprawę 

w warunkach przemysłowych 

należy zwrócić uwagę na zapewnienie 

odpowiedniej ilości światła. 

Ważnym parametrem źródeł 

światła LED jest odpowiedni 

rozsył światła. 

Fot.: OSRAM 

Fot.: OSRAM 

Fot. 8. 

Liniowe lampy LED dostępne są 

w wielu długościach i z różnymi 

rodzajami trzonków zapewniając 

uniwersalność zastosowania. 

Co prawda świetlówki liniowe dostępne 

są w długościach i kształcie zwykłych 

świetlówek to jednak nie zawsze pasują 

one do tradycyjnych opraw pod kątem zasilania. 

W lampach ledowych zazwyczaj 

uwzględnia się zasilacz, który wymaga napięcia 

sieciowego 230 V. Oprócz tego ważne 

jest przy tym aby zasilanie było doprowadzone 

do odpowiednich pinów lub oprawek 

przeznaczonych do montażu świetlówki. 

Istotne jest przy tym, że nie ma wypracowanego 

określonego standardu instalacyjnego 

Podsumowanie 

Mówiąc o oświetleniu LED należy wspomnieć 

o pojęciu efektywności energetycznej. 

U jego genezy stoją przede wszystkim 

próby zmniejszenia kosztów eksploatacji 

obiektów budowlanych łącznie z oszczędnościami 

w zakresie wydatków na energię 

elektryczną. Należy podkreślić, że szereg 

wymagań w zakresie energooszczędnych 

źródeł światła wymusiło ustawodawstwo 

Unii Europejskiej. 

O zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej 

mówi się w kontekście ograniczania 

emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń. 

Idąc dalej tym tokiem myślenia, 

poprzez efektywność energetyczną 

oświetlenia, zyskuje się poprawę zdrowia 

publicznego, a w konsekwencji, niższe 

koszty utrzymania służby zdrowia. 

Zwraca się uwagę, że efektywność energetyczna 

i energia odnawialna stanowią elementarne 

trzony zrównoważonej polityki 

energetycznej. Efektywność energetyczna 

jest znaczącą korzyścią dla bezpieczeństwa 


Fot. 11. 

W warunkach domowych dla 

zastąpienia tradycyjnej świetlówki 

zazwyczaj wystarcza jedynie 

wymiana źródła światła. 

Decydując się na zastąpienie tradycyjnych 

świetlówek źródłami światła bazującymi 

na technologii LED, zwłaszcza w obiektach 

przemysłowych i magazynach, należy pamiętać 

o tym, że oświetlenie powinno spełniać 

wymagania odpowiednich przepisów 

i norm technicznych. Zatem dla zachowania 

najwyższego poziomu bezpieczeństwa warto 

wymianę źródeł światła uzupełnić odpowiednimi 

pomiarami w zakresie najważniejszych 

parametrów oświetlenia. 

Damian Żabicki 


75

OŚWIETLENIE 


Świetlny obowiązek pracodawcy 

Prawo nakazuje pracodawcom chronić zdrowie zatrudnionych osób z wykorzystaniem najnowocześniejszych 

technologii. W pracy biurowej zalecenie to może być najskuteczniej realizowane 

poprzez rozwiązania oświetleniowe. 

Według art. 207 § 2 Kodeksu Pracy 

pracodawca jest zobowiązany chronić 

zdrowie i życie pracowników 

przez zapewnienie bezpiecznych 

i higienicznych warunków pracy, 

przy odpowiednim wykorzystaniu 

osiągnięć nauki i techniki. Rozporządzenie 

Ministerstwa Pracy i Polityki 

Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny 

pracy na stanowiskach wyposażonych 

w monitory ekranowe, precyzuje, że jednym 

z kluczowych czynników dla komfortu 

w pracy biurowej jest oświetlenie spełniające 

wymagania Polskich Norm. 

Wagę światła dla efektywności pracy 

potwierdzają również badania naukowe. 

W raporcie „Wpływ projektu biura 

na produktywność pracowników” wykazano, 

że oświetlenie jest najważniejszym 

czynnikiem środowiskowym oddziałującym 

na produktywność pracowników biurowych. 

W związku z uzyskanymi wynikami, 

naukowcy rekomendowali pracodawcom 

dobór oświetlenia, które pozwoli w pełni 

Fot.: Trilux 


OŚWIETLENIE 


wykorzystać potencjał pracowników dzięki 

odpowiedniemu natężeniu światła. Nowoczesne 

rozwiązania umożliwiają coraz pełniejszą 

realizację tego postulatu. 

Dzienne oświetlenie 

przez cały dzień 

Wspomaganie regulacji cyklu dobowego 

zatrudnionych osób to jeden z najnowszych 

trendów na rynku LED. Punktem wyjścia 

były badania, dzięki którym zidentyfikowano 

barwę spektrum światła odpowiedzialną 

za ograniczenie syntezy melatoniny – hormonu 

odpowiedzialnego za wprowadzenie 

organizmu w stan odprężenia i snu. Okazało 

się, że kluczowe jest natężenie niebieskiej 

wiązki w strumieniu światła. Jego wysoki 

poziom pozwala na utrzymanie stanu podwyższonej 

koncentracji, charakterystycznego 

dla najjaśniejszej pory dnia. Jego obniżenie 

wiąże się z kolei z rozpoczęciem syntezy 

melatoniny i wejściem w fazę odpoczynku. 

W związku z tym, wśród właścicieli i zarządców 

biur coraz większą popularność zyskują 

oprawy aktywne. Tego typu rozwiązania 

oświetleniowe są wyposażone jednocześnie 

w diody emitujące światło o temperaturze 

barwowej 3000 K, jak i 6500 K. Pozwala 

to na dostosowanie bieli światła do preferencji 

użytkowników, oszczędną optymalizację 

oświetlenia oraz symulowanie światła 

dziennego, stymulującego aktywność 

pracowników. 

Eliminacja męczących olśnień 

Obok odpowiedniego natężenia światła, 

bardzo istotnym czynnikiem, przekładającym 

się na komfort pracy przy komputerze, 

jest ograniczenie przykrych olśnień. Powstają 

one najczęściej z powodu zastosowania 

opraw zbyt dużej mocy lub niewłaściwej 

lokalizacji miejsca pracy względem źródeł 

światła. 

Efektu można uniknąć dzięki zastosowaniu 

urządzeń, których elementy konstrukcyjne 

zapewniają, że światło nie będzie padać 

na monitor pod określonym kątem. Zgodnie 

z normą PN-EN 12464-1:2003, dla 

źródeł światła o wartości luminacji mieszczącej 

się przedziale od 20 do 50 kcd/m 2 , 

minimalny kąt nachylenia, dzięki któremu 

uniknąć można przykrych olśnień wynosi 

Fot. 2. 

Coraz większą popularność zyskują oprawy aktywne, które umożliwiają 

dostosowanie bieli światła do preferencji użytkowników oraz symulowanie światła 

dziennego, stymulującego aktywność pracowników. 

Fot.: Trilux 

15°, dla urządzeń o luminancji pomiędzy 50 

a 500 kcd/m 2 ma wartość 20°, a 30° wynosi 

w przypadku źródeł światła o większej intensywności. 

Warto tu podkreślić, że olśnienia 

mogą powodować szybsze męczenie 

się oczu i związany z nim spadek koncentracji. 

Dlatego stając przed decyzją o zakupie 

do biura urządzeń oświetleniowych, 

warto upewnić się, że spełniają one normy 

dotyczące poziomu ujednoliconego wskaźnika 

olśnienia. Niestety, często wiąże się 

to z koniecznością symulacji funkcjonowania 

opraw w konkretnej przestrzeni. Najłatwiej 

w takiej sytuacji zwrócić się o pomoc 

do profesjonalnych projektantów oświetlenia. 

Alternatywą jest zaopatrzenie się w program 

komputerowy pozwalający obliczyć 

parametry strumienia światła w zadanych 

warunkach. Z nieco prostszą sytuacją mamy 

do czynienia, jeśli czynnikiem powodującym 

przykre olśnienia jest docierające z zewnątrz 

naturalne światło słoneczne. Wówczas 

wystarczy zaopatrzyć pomieszczenie 

w żaluzje bądź rolety, pozwalające na przesłonięcie 

okna. 

Źródło: Trilux 

Fot.: Trilux 

Fot. 1. 

Wagę światła dla efektywności pracy 

potwierdzają również badania 

naukowe. 

Fot. 3. 

Stając przed decyzją o zakupie do biura urządzeń oświetleniowych, warto upewnić 

się, że spełniają one normy dotyczące poziomu ujednoliconego wskaźnika olśnienia. 


77

WARSZTAT 


PROMOCJA 

Zaciskarki do tulejek 

ENERGOTYTAN 

Prawidłowe zakończanie przewodów oraz łączenie ich w rozdzielnicach, przyłączach i puszkach 

instalacyjnych jest istotnym elementem układów pewnego i bezpiecznego przesyłu, 

rozdziału i użytkowania energii elektrycznej. 

Łączenie i zakańczanie przewodów 

poprzez zaprasowywanie jest o wiele 

szybsze i pewniejsze od lutowania 

końcówek w których miejsce styku 

ulega utlenianiu co prowadzi do przegrzewania 

się, a co za tym idzie może 

powodować uszkodzenie przewodów 

oraz aparatury, a często także 

prowadzi to powstawania pożarów. 

Praski ENERGOTYTAN dzięki swej 

zwartej konstrukcji i możliwości 

swobodnej obsługi jedną ręką zapewniają 

doskonałe efekty pracy nawet 

w trudnodostępnych miejscach. System 

matryc użytych w narzędziach 

zapewnia maksymalną efektywność, 

łatwość dobierania odpowiednich gniazd 

zaciskowych oraz powtarzalność wykonanych 

zacisków. 

Najprostszą zaciskarką wprowadzoną na rynek 

z myślą o instalatorach oraz użytkownikach 

prywatnych jest Z-16 (fot. 1). Jest 

to mechaniczna zaciskarka nożycowa służąca 

do zaprasowywania końcówek tulejkowych 

nieizolowanych, oraz izolowanych 

o przekrojach od 0,5 do 16 mm². Urządzenie 

cechuje bardzo prosta budowa, łatwość 

użytkowania, oraz minimalne gabaryty. 

Kolejną grupą są zaciskarki z matrycami 

prasującymi na trapez (fot. 2 i 3), przeznaczone 

do zaprasowywania tulejek izolowanych, 

nieizolowanych. Każde urządzenie 

Fot. 3. 

Zaciskarka MPM (25-50 mm²). 

Fot. 1. Zaciskarka mechaniczna Fot. 2. 

Z-16 (0,5-16 mm²). 

Zaciskarka P5 (0,5-6 mm²). 

Fot. 4. 

Matryca zaciskająca na trapez 

(0,25-6 mm²). 


WARSZTAT 


Fot. 7. 

Automatyczna głowica praski ZAE0210. 

cach monterskich. Zakres pracy zaciskarek 

to 10 - 50 mm². 

Zaciskarki mechaniczne Z-64 i ZAE0210 

to kolejna grupa narzędzi służących 

do szybkiego i pewnego zaprasowywania 

tulejek na przewodach (fot. 5 i 6). Praski 

w standardzie wyposażone są w automatyczne 

matryce zaciskające, umieszczone 

w głowicy urządzenia (fot. 7 i 8). Podczas 

zaciskania matryca samoczynnie dopasowuje 

się do zaciskanej tulejki. Zakres pracy 

zaciskarek to 0,08 - 16 mm². 

Wymagania stawiane przez instalatorów 

i montażystów szaf rozdzielczych dotyczące 

szybkości i ilości zaciskanych tulejek 

doprowadziły do wprowadzenia na rynek 

modeli zaciskarek pneumatycznych E-AC. 

Urządzenia występują w dwóch wersjach. 

Pierwsza to stołowa, ze sterowaniem nożnym 

(fot. 9), druga - ręczna, ze sterowaniem 

ręcznym (fot. 10). Każde z urządzeń obsługuje 

zakresy tulejek 0,25 – 10 mm². 

Fot. 5. 

Praska z matrycą samonastawną 

Z-64. 

Fot. 8. 

Zaciskanie tulejek izolowanych TI. 

wyposażone jest standardowo w jedną matrycę 

zaciskającą (fot. 4). Zaletą serii MPM 

i P5 jest powtarzalna, dostosowana do standardów, 

wysoka jakość zagniatania która 

została osiągnięta poprzez bardzo precyzyjne 

wykonanie matryc oraz kalibrację fabryczną 

urządzenia. Konstruktorzy zadbali 

również o zabezpieczeniu przed niedociśnięciem, 

stosując mechanizm pozwalający 

na otwarcie matryc tylko wtedy, gdy złącze 

zostało już w pełni zaciśnięte. Seria ta została 

stworzona z myślą o intensywnych pra- 

Fot. 10. Pneumatyczna zaciskarka stołowa. 

Jak zwykle zachęcamy Państwa do kontaktu 

z naszym Działem Handlowym - e-mail: 

biuro@energotytan.pl lub tel. 50 556 87 76, 

gdzie można uzyskać informacje na temat 

aktualnej oferty oraz pomoc techniczną. 

Adrian Zając 

www.energotytan.pl 

Fot. 6. 

Ręczna zaciskarka przemysłowa 

ZAE. 

Fot. 9. 

Ręczna zaciskarka pneumatyczna. 


79

WARSZTAT 


Inteligentna wiertarko-wkrętarka Autosense wkracza do akcji 

Akumulatorowa wiertarko-wkrętarka Autosense 

Black+Decker wyposażona jest 

w inteligentną elektronikę, która umożliwia 

wiercenie oraz proste i precyzyjne wkręcanie 

śrub … bez prób i błędów. Obsługuje się 

ją intuicyjnie, wybierając przyciskiem odpowiedni 

tryb pracy. Wiertarko-wkrętarka 

Autosense została wyposażona w dwie 

nowoczesne funkcje. Pierwszą z nich jest 

Autoselect ® , która umożliwia wybór zadania 

intuicyjnym przyciskiem oraz automatyczny 

dobór parametrów pracy. Drugie 

innowacyjne rozwiązanie to Autosense, 

aktywowane w trybie wkręcania. Ta funkcja 

umożliwia wkręcanie śrub precyzyjnie i bez 

wysiłku, elektronicznie regulując moment 

obrotowy i prędkość. Inteligentny mikroprocesor 

rozróżnia rodzaj śruby i typ materiału 

kalkulując odpowiednią głębokość 

osadzenia wkrętów. 

W zależności od wybranego modelu wiertarko-wkrętarka 

Autosense dostępna jest 

z ładowarką 400 mA (model ASD184K, 

3-5 godz. ładowania) lub 1 A (model 

ASD18K oraz ASD14K, 90 min. ładowania). 

Narzędzie objęte jest 24-miesięczną 

gwarancją producenta. 

Źródło: Stanley Black+Decker 

Najmniejsza szlifierka na rynku 

Szlifierka Bosch PSM Primo jest najmniejszą i najlżejszą szlifierką uniwersalną 

na rynku: jej długość wynosi zaledwie 18 cm, a waga 600 gramów. Dzięki 

wygodnemu uchwytowi można ją łatwo prowadzić i pracować nią komfortowo 

nawet jedną ręką. Została wyposażona w płytę szlifierką w kształcie 

stopy żelazka o długim i płaskim czubku, dzięki czemu można wyszlifować 

nią wszelkie narożniki i kąty oraz mniejsze przedmioty. Bezpyłową i czystą 

pracę narzędziem gwarantuje dołączony do PSM Primo pojemnik na pył z mikrofiltrem. 

Papier ścierny przymocowany jest do płyty szlifierskiej za pomocą 

mikrorzepów, dzięki czemu można go szybko i wygodnie zdejmować oraz 

ponownie mocować. Każdy arkusz papieru ściernego jest dzielony i ma dwa 

zapasowe wierzchołki. Zazwyczaj to trójkątny wierzchołek papieru zużywa się 

najszybciej, dlatego też w szlifierce Bosch PSM Primo można go wymieniać 

bez konieczności zmiany papieru ściernego na całej płycie szlifierskiej. 

Źródło: Bosch 

Nowe szczypce STANLEY ® FATMAX ® – 41% więcej siły tnącej 

Stanley wprowadził na rynek nowy zestaw szczypiec dla profesjonalistów 

pracujących na budowach, monterów i elektryków. 

STANLEY ® FATMAX ® FMHT0-72415 oferuje do 41% więcej 

siły tnącej niż standardowe kombinerki. Dzięki temu, że zestaw 

STANLEY ® FATMAX ® FMHT0-72415 posiada trzy rodzaje 

szczypiec o różnorodnym zastosowaniu: uniwersalne, wydłużone 

i boczne, można go nazwać niezbędnym wyposażeniem każdego 

elektryka, montera i pracownika budowlanego. Szczypce w zestawie 

STANLEY ® FATMAX ® FMHT0-72415 charakteryzują się niezwykłą 

trwałością, którą zapewniają im wykute ze stali węglowej 

i poddane obróbce cieplnej szczęki. Krawędzie tnące, a także boczne 

płaszczyzny krawędzi tnących szczypiec, zostały bardzo precyzyjnie 

wykonane, dzięki czemu ostrza są ostre i idealnie przylegają 

do siebie na całej długości. Specjalny, wbudowany mechanizm zapewnia 

nowym szczypcom do 41% więcej siły tnącej niż posiadają 

standardowe kombinerki STANLEY ® . FMHT0-72415 nie tną materiału, 

tak jak nożyczki czy scyzoryk, a dzielą go na dwie części. 

Ich zaletą są także ergonomiczne, bi-materiałowe, miękkie uchwyty, 

które znacznie podnoszą komfort pracy. 

Źródło: STANLEY Black+Decker 


WARSZTAT 


Na drogach i bezdrożach 

Jeep ® Renegade to pierwszy w historii tej 

marki model produkowany we Włoszech 

i pierwszy samochód Fiat Chrysler Automobiles 

stworzony wspólnie przez zespół 

designerów oraz inżynierów włoskich 

i amerykańskich. Jeep Renegade emanuje 

pełną wyrazistości stylistyką i charakterem 

a jego wymiary czynią go idealnym samochodem 

zarówno w ruchu miejskim, jak 

i na szlakach off-roadowych. Może śmiało 

szczycić się największą w swej klasie obszernością 

wnętrza, znakomitą dynamiką 

w jeździe szosowej oraz niezrównaną dzielnością 

w warunkach terenowych. Wyróżnia 

go zaawansowany system napędu 4x4, który 

posiada jedyną w tej kategorii samochodów 

funkcję dezaktywacji napędu osi tylnej – 

w miarę potrzeb niewyczuwalnie zmienia 

się z 4x2 na 4x4 i odwrotnie, ograniczając 

w ten sposób straty energii i zużycie paliwa. 

Pierwsza w tym segmencie automatyczna 

przekładnia dziewięciostopniowa zapewnia 

doskonale osiągi zarówno w warunkach 

na autostradzie, jak i off-roadu. Bogata 

gama oszczędnych jednostek napędowych 

oraz dziewięć kombinacji łączenia silników 

ze skrzyniami biegów, jakie oferuje model 

Renagade, stanowią odpowiedź na praktycznie 

wszelkie potrzeby Klientów. 

Na rynkach europejskich Jeep Renegade 

dostępny będzie w czterech wersjach 

modelowych (poziomach wyposażenia) 

uwzględniających możliwe potrzeby Klienta. 

Gamę modelową otwiera wersja Sport, 

poprzez bardziej komfortową i funkcjonalną 

Longitude, aż do najwyższej pod względem 

technologicznym, indywidualizacji i standardowego 

wyposażenia wersji Limited. 

Do zdecydowanych amatorów jazdy terenowej 

adresowana jest wersja Renegade 

Trailhawk o wiodącej w segmencie sprawności 

off-roadowej klasy 4x4 Trail Rated 

oraz wzbogaconym wyposażeniu seryjnym. 

W jego skład wchodzi m.in. napęd 4x4 

„Jeep Active Drive Low”, system kontroli 

trakcji Jeep Selec-Terrain z trybem pracy 

Rock, podwyższone o 20 mm do 220 mm 

zawieszenie, zestaw płyt osłonowych podwozia 

oraz przednich i tylnych zaczepów 

holowniczych. Jazdę w warunkach terenowych 

ułatwiają korzystne kąty charakterystyczne 

Renegade: najazdu 30,50, rampowy 

25,70 i zejścia 34,30. 

Źródło: Fiat Auto Poland 


81

POZYTYWNE WIBRACJE 


• • • 

Dyrygent, niezadowolony z gry bębnów, 

mówi podczas próby: 

- Jak widać, że ktoś jest kiepskim 

materiałem na muzyka, to mu się daje 

dwie pałeczki i sadza za bębnem... 

Na co ktoś zza bębnów odpowiada: 

- A jak i do tego się nie nadaje - to mu 

się jedną pałeczkę odbiera i szykuje na 

dyrygenta... 

• • • 

- Halo, kotku, gdzie jesteś? 

- No, w robocie... 

- Nie kłam! Słyszę wyraźnie muzykę i pijackie 

odgłosy! 

- To może wreszcie do ciebie dotrze, że 

jestem kelnerem! 

• • • 

Dom starców, dyskusja przy porannej 

herbatce: 

- Wiecie, mam już tak słabe ręce, że ledwo 

trzymam tę filiżankę. 

- Ja to mam tak słaby wzrok, że nawet nie 

widzę tej filiżanki. 

- No, ja też. Nie wiem nawet, na kogo ostatnio 

zagłosowałem, nie widziałem nazwisk na tej 

karcie. 

- Co? Mów głośniej!!! 

- A ja to mam taki reumatyzm, że nawet nie 

mogę się do was obrócić. 

- Ja to jestem ciśnieniowiec. Jak tylko 

wstanę, to tak mi się kręci w głowie, że nie 

mogę zrobić ani kroku. 

- Ta? Ja to mogę, ale nigdy nie pamiętam, 

dokąd miałem iść. 

- Ech, taka jest cena naszego podeszłego 

wieku. 

- No, ale nie jest tak źle, panowie - 

przynajmniej mamy jeszcze wszyscy prawa 

jazdy. 

• • • 

Pewna rodzina zwiedza rezerwat Indian, patrzy, 

a tu stary Indianin leży na środku drogi z uchem 

przyciśniętym do ziemi. Ojciec pyta go, co robi. 

Indianin, nadal z twarzą przy ziemi, zaczyna 

mówić: 

- Kobieta grubo po trzydziestce, troje dzieci, jeden 

podstarzały, szczekający pies, czterodrzwiowy wóz 

jadący 60 mil na godzinę, w kolorze czerwonym... 

- To niesamowite! - wykrzyknął ojciec. - Wiesz to 

wszystko słuchając ziemi?! I jeszcze rozpoznajesz 

kolory??? 

- Nie - mówi tubylec - Ja tylko leżę. Właśnie mnie 

potrąciły 5 minut temu... 

• • • 

Dwaj myśliwi idą przez las. W pewnej chwili jeden 

z nich osuwa się na ziemię. Nie oddycha, oczy 

zachodzą mu mgłą. Drugi myśliwy wzywa pomoc 

przez telefon komórkowy. 

- Mój przyjaciel nie żyje! Co mam robić? - woła do 

słuchawki. Po chwili słyszy odpowiedź: 

- Proszę się uspokoić. Przede wszystkim proszę 

się upewnić, że pański przyjaciel naprawdę nie 

żyje. 

Po chwili rozlega się strzał. 

- W porządku - woła do telefonu myśliwy. - I co 

dalej? 


Zawsze blisko 

Twoich potrzeb 

Bezpieczniki 

Systemy odgromowe 

Osprzęt siłowy 

Ograniczniki przepięć 

Osprzęt instalacyjny i mieszkaniowy 

Automatyka budynków 

Osprzęt sterowniczy 

Trasy kablowe 

Rury osłonowe do kabli 

Transformatory SN 

Agregaty prądotwórcze i UPSy 

Narzędzia, obudowy, szafy 

Szynoprzewody 

Stacje transformatorowe 

Silniki, motoreduktory, serwonapędy 

Baterie, akumulatorki Ładowarki 

Systemy CCTV i p.poż. 

Domofony, wideodomofony 

Urządzenia pomiarowe 

Automatyka przemysłowa i sterowanie 

Słupy oświetleniowe 

Urządzenia zasilające 

Kompensacja mocy biernej 

Kable i przewody 

Oprawy oświetleniowe 

Artykuły BHP 

Aparaty elektryczne niskiego napięcia 

Elementy prowadzenia i łączenia kabli 

Źródła światła 

Przewody i maty grzejne 

Rozdzielnice SN 

Osprzęt kablowy dla elektroenergetyki 

Ogólnopolska sieć 

hurtowni elektrotechnicznych, 

instalacyjno-sanitarnych, grzewczych 

i wentylacyjnych. Obsługujemy 

instalatorów, przemysł, sektor organizacji 

publicznych i detalistów z branży 

materiałów technicznych. 

Technika instalacyjno-grzewcza Instalacje sanitarne 

Wentylacja i klimatyzacja Sieci zewnętrzne Pompy 

Artykuły elektrotechniczne Automatyka i sterowanie 

Kable i przewody Osprzęt kablowy, instalacyjny i siłowy 

Oświetlenie Urządzenia zasilające Artykuły ochrony osobistej i BHP 

Każda hurtownia Onninen oferuje zarówno 

asortyment instalacyjno-sanitarny, 

jak również elektrotechniczny. Dbamy 

o wysoką jakość obsługi i trwałe relacje 

handlowe. Współpracujemy wszechstronnie 

– w oparciu o szeroką gamę markowych 

produktów, usługi, doradztwo techniczne 

(w tym specjalistyczny Zespół Projektowy), 

nowoczesne rozwiązania e-commerce 

i kompleksowe partnerstwo. Posiadamy 

i stosujemy certyfikowany System 

Zarządzania ISO 9001 i Środowiskowy 

System Zarządzania ISO 14001. 

www.onninen.pl

Fachowy Elektryk 5/2014

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?