Značaj samoprocjene zdravlja za ocjenu mentalnog zdravlja i ...

ţene, a ţene se brţe prilagode i oporave nakon smrti muškarca. Muškarci su nakon smrti
ţene pod većim rizikom da razviju simptome kronične depresije (111).
Drugi istraţivači potvrdili su rezultate prijašnje spomenute studije u vezi povezanosti
nastanka depresivnog poremećaja nakon smrti bračnog partnera ili bliţnjeg roĎaka, ali i
dodaju da starije osobe razviju anksiozni poremećaj kada im partner razvije tešku kroničnu
bolest (112). Nastanak depresije u starijoj dobi povezuje se i objašnjava s gubitkom neurona
u subkortikalnoj i hipokampalnoj regiji, ali ne i s promjenama koje se razviju pri nastanku
demencije (113). Mnogi istraţivači se slaţu da su prijašnje mentalne bolesti prediktori za
nastanak anksioznosti i depresivnosti (105, 102), dok su dijabetes i hipertenzija najčešće
utvrĎeni komorbiditeti za anksioznost (104).
Anksioznost je vezana s emocijom straha i uključuje osjećaje brige, zabrinutosti,
bojaznosti i straha, dok je depresija vezana s emocijom tuge i uključuje osjećaj ţalosti, jada,
beznadnosti i tmurnosti (114).
U našem istraţivanju utvrdili smo da ne postoji značajna razlika u pojavnosti
anksioznosti s obzirom da li starije osobe ţive same ili s nekim, no interesantno je istaknuti
da su značajno više granično depresivne osobe koje ţive s nekim u sve tri istraţivane
ţupanije. Jedan od vaţnih razloga za nastanak depresije je slabije razvijena društvena
mreţa odnosno socijalna isključenost i izoliranost (107,115) pa se moramo zapitati kao to da
su osobe koje ţive s drugim osobama više granično depresivne nego one koje ţive same.
Jedan od razloga moţda leţi u meĎugeneracijskom nerazumijevanju i nemoći starijih osoba
da rukovode ţivotnim kretanjima kao što su to ranije mogli te u nemogućnosti prilagoĎavanju
promjenama koje su neminovne.
Vezano za dob utvrdili smo da s porastom dobi starijih osoba dolazi do povećanja
postotka vjerojatno i granično depresivnih osoba, a pada postotak vjerojatno i granično
anksioznih osoba što je podudarno s rezultatima iz prve studije o starima provedene u devet
europskih regija (116). Slične rezultate dobili su i istraţivači Green i Benzeval proučavajući
utjecaj socioekonomskog stanja na pojavnost depresivnosti i anksioznosti ovisno o dobi
ispitanika. Zaključili su da anksioznost pada s porastom dobi i to sporije za niţu socijalnu
klasu, dok depresivnost raste s dobi i to jače za niţu socijalnu klasu. TakoĎer su utvrdili da je
u starijih osoba niţeg ekonomskog statusa nejednakost u mentalnom zdravlju sve veća
(117).
Vaţnost mentalnog zdravlja za opće blagostanje i zdravlje populacije istaknuto je u
mnogim istraţivanjima neovisno o dobi pojedinca. Mentalne bolesti su jako povezane s
oslabljenom kvalitetom ţivota i lošim ţivotnim navikama, a depresija je jedan od vodećih
uzroka nesposobnosti u odraslih osoba koja dovodi i do smanjene radne produktivnosti i
73