Presude osnova.qxd - Centar za ljudska prava Univerziteta u Sarajevu

80 Pravo na suÐenje u razumnom roku – zbirka izabranih presuda
ECHR 1999-IV). 14 Ова правило се заснова на претпоставка, рефлектирана во
членот 13 од Конвенцијата – со кој е тесно поврзан – дека постои ефикасен лек
достапен во случај на наводна повреда на домашниот систем (види Kudla v.
Poland (GC), NO.30210/96, ECHR 2002-VIII). 15
38. Единствените лекови за кои членот 35 од Конвенцијата бара да бидат
исцрпени се оние кои се поврзани со наводните повреди и кои во исто време
се достапни и доволни. Постоењето на таквите лекови мора да биде доволно
сигурно не само во теорија туку и во пракса, а доколку тоа изостане, на истите
ќе им недостасува потребната достапност и ефикасност (види Misfud v. France
(одлука) (GC), BR. 57220/00, ECHR 2002-VIII). 16
39. Понатаму, во контекст на членот 13 од Конвенцијата во пресудата по
случајот Kudla, судот утврдил дека средствата кои му се на располагање на
парничарот на домашно ниво за покренување на барање во врска со должината
на постапката се “ефикасни” доколку ја спречуваат наводната повреда од
континуираност, или обезбедуваат соодветен надомест за било која повреда
која веќе се случила. 17
40. Вистина е дека, согласно “генерално признатите принципи на меѓународното
право”, можат да постојат посебни околности кои го ослободуваат
жалителот од обврската да ги исцрпи домашните средства кои му се на
располагање. Сепак, Судот посочува дека самото постоење на сомнеж во врска
со изгледите за успех на одреден лек, кој не е очигледно залуден, не е валидна
причина за пропуштањето да се исцрпат домашните средства (види Giacometti
and others v. Italy (одлука) no. 34939/97, ECHR 2001-XII). 18
14 Sud naglašava da je svrha pravila o iscrpljenosti pravnih lijekova iz čl. 35, st. 1 Konvencije da
obezbijedi državama ugovornicama priliku da spriječe ili isprave povrede koje im se pripisuju
prije nego što se one podnesu Sudu.
15 Ovo pravilo je zasnovano na predpostavci, zasnovanoj na članu 13 Konvencije, da domaći sistem
predviđa djelotvorni pravni lijek za istaknutu povredu.
16 Član 35 Konvencije zahtijeva da budu iscrpljeni samo oni lijekovi koji se odnose na navedenu
povredu i koji su istovremeno dostupni i dovoljni. Postojanje takvih lijekova mora biti dovoljno
sigurno ne samo u teoriji, već i u praksi, u suprotnom neće imati zahtijevanu dostupnost i
djelotvornost.
17 Dalje, u kontekstu člana 13 Konvencije, u presudi Kudla, Sud je utvrdio da će domaći pravni lijekovi
dostupni podnosiocu predstavke zbog kršenja prava na suđenje u razumnom roku biti smatrani
“djelotvornim” ako sprječavaju navodnu povredu ili njen nastavak, ili obezbjeđuju odgovarajuću
odštetu za povredu koja je već nastupila.
18 Tačno je da, u skladu sa “opšte prihvaćenim pravilima međunarodnog prava”, mogu postojati
posebne okolnosti koje isključuju obavezu podnosioca predstavke da podnosi pravne ljekove
koji mu stoje na raspolaganju. Međutim, Sud naglašava da postojanje samo sumnji u pogledu