Presude osnova.qxd - Centar za ljudska prava Univerziteta u Sarajevu

Parnični postupak Ilinka novaković i dr. (odluka Ustavnog suda BiH u predmetu br. AP 1097/04)
247
pred istim sudom vode dva postupka prema istom pravnom i činjeničnom osnovu.
Sud navodi da se za dužinu trajanja postupka ne može teretiti sud, već da su tome
doprinijele apelantice svojim radnjama. Također, sud navodi da se na predmetu
apelantica počelo raditi 19. februara 1999. godine i da su bile ispunjene sve zakonske
pretpostavke, predmet bi bio okončan u prvostepenom postupku. Međutim, tužba
apelantica je bila neuredna, te je uređenje tužbe uslijedilo tek nakon dvije godine od
kada je apelanticama usmeno saopćeno da je tužba neuredna. Sud navodi da je
vidljivo da je ponašanje apelantica, kojima je trebalo više od dvije godine da konačno
odrede tužbeni zahtjev i tačno označe ko su tužioci, a ko tuženi, dovelo do odugovlačenja
postupka. Dalje se navodi da su apelantice podnesak o uređenju tužbe od 7.
aprila 2001. godine dostavile na pogrešan broj P-300103/98, te se on zbog toga nije
mogao na vrijeme uložiti u spis, već je nakon izvjesnog vremena otkriveno da se radi
o predmetu broj P-3103/98. Osim toga, ni do danas nisu ispunjene procesne
pretpostavke za vođenje postupka, jer opunomoćenik apelantica Mladen Grbić,
advokat uz Rume, nije u spis dostavio punomoć za zastupanje apelantica u predmetnom
postupku. Ukoliko punomoć i dostavi, navedeni advokat će biti obavezan da
sudu dostavi saglasnost Ministarstva pravde Republike Srpske da može, kao advokat
iz druge države, zastupati stranke pred sudom u Republici Srpskoj, u smislu odredbe
člana 35. stav 2. Zakona o advokaturi (“Službeni glasnik Republike Srpske” broj
37/02). Sud navodi da je zadužen enormno velikim brojem parničnih spisa i da se
ubraja u najzaduženiji sud prema broju predmeta u Bosni i Hercegovini, gledajući
zaduženje prema sudijama, te da se razuman rok za okončanje postupka u navedenom
sudu mora sagledati i sa tog aspekta. Sud je naveo da je u toku 1998. godine i
početkom 1999. godine primio više od 10.000 predmeta protiv Republike Srpske radi
naknade “ratne” štete, te da je zbog toga pojedinačno zaduženje prema sudiji na
parničnom referatu 1.700 do 2.000 spisa. Protekom vremena broj predmeta koje
zadužuje jedan sudija, zbog velikog priliva predmeta, povećao se, tako da je krajem
2004. godine zaduženje prema sudiji iznosilo 3.000 spisa. Dalje se navodi da su sve
sudije na parničnom referatu imale veliki broj spisa (više od 1.000) koji se odnose na
zaštitu prava iz radnog odnosa iz perioda od 1992. godine do 1997. godine, ometanje
posjeda, stambene sporove i sporove koji se odnose na povrat imovine izbjeglih i
raseljenih lica, a za njih je zakonodavac propisao da se radi o postupcima hitne
prirode, što znači da se prioritetno rade. Dalje se navodi da su godišnja norma za
sudiju koji radi na parničnom referatu 242 riješena predmeta. Zbog navedenog, sud
ističe da nije u prilici da poziva stranku i da joj nalaže da poduzima određene radnje,
te da stranka koja zahtijeva od suda ažurno postupanje mora sudu dostaviti urednu
tužbu, punomoć za zastupanje ukoliko ima opunomoćenika, a u konkretnom slučaju
i posebnu saglasnost Ministarstva pravde Republike Srpske za opunomoćenike,