50 Leszek WITKOWSKI ASTAT Sp. z o.o. ... - Redinpe
50 Leszek WITKOWSKI ASTAT Sp. z o.o. ... - Redinpe
50 Leszek WITKOWSKI ASTAT Sp. z o.o. ... - Redinpe
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sieci elektroenergetyczne<br />
<strong>Leszek</strong> <strong>WITKOWSKI</strong><br />
<strong>ASTAT</strong> <strong>Sp</strong>. z o.o.<br />
AUTOMATYCZNIE STROJONA CEWKA PETERSENA<br />
FIRMY EGE Z REGULATOREM A-EBERLE<br />
Streszczenie:<br />
W liniach energetycznych średniego napięcia dominują jednofazowe zwarcia doziemne<br />
i wywołane nimi zjawiska towarzyszące temu stanowi awaryjnemu. Z tego powodu istotny jest<br />
sposób rozwiązania uziemienia punktu neutralnego. W referacie omówiono sposób kompensacji<br />
prądu ziemnozwarciowego za pomocą strojonej cewki Petersena. Problem dostrajania<br />
opisano dla układu, w którym zastosowano automatyczny układ strojenia cewki, zapewniający<br />
uzyskanie dowolnej wartości prądu w przedziale od 10 – 100% prądu maksymalnego.<br />
1. Wprowadzenie<br />
Temat kompensacji prądów ziemnozwarciowych może być bardzo interesujący,<br />
jeżeli spojrzy się na problem od strony poprawy jakości i bezprzerwowości zasilania.<br />
Ponieważ linie energetyczne średniego napięcia i dominujące w nich zjawiska jednofazowych<br />
zwarć doziemnych stanowią zdecydowaną większość spośród wszystkich<br />
stanów awaryjnych, bardzo istotny jest sposób rozwiązania uziemienia punktu neutralnego<br />
na stacjach GPZ. Po szczegółowej analizie rozwiązań stosowanych w polskiej<br />
energetyce, większość stanowią uziemienia za pomocą cewki Petersena z bezobciążeniowym<br />
przełącznikiem zaczepów. Wielkie aglomeracje miejskie oraz kilka indywidualnych<br />
zakładów energetyczny w całości, a pozostali w wybranych przypadkach<br />
stosują wysokonapięciowy rezystor uziemiający. Są również zakłady energetyczne<br />
stosujące izolowany punkt neutralny. Warto więc się przyjrzeć, jak poszczególne<br />
rozwiązania swoją funkcjonalnością wpływają na poprawę jakości energii elektrycznej,<br />
a szczególnie na bezprzerwowość zasilania i występowanie stanów nieustalonych<br />
podczas zwarć doziemnych czy przełączeń.<br />
Rys. 1. Schemat zastępczy linii SN widziany od strony GPZ<br />
Rys. 2. Schemat zastępczy w momencie zwarcia<br />
<strong>50</strong>
Sieci elektroenergetyczne<br />
Aby łatwiej zrozumieć problem, warto spojrzeć na uproszczony schemat zastępczy<br />
linii energetycznej widzianej od strony GPZ. Zarówno linie napowietrzne znajdujące<br />
się w pewnej odległości od ziemi, jak i linie kablowe, w których poszczególne żyły<br />
odizolowane są od ziemi i od siebie dielektrykiem, mają charakter impedancyjny<br />
o dominującej składowej pojemnościowej. W najprostszy sposób można je zastąpić<br />
pojemnościami względem ziemi. Jeżeli na rozdzielni GPZ dołączymy do takiej linii<br />
transformator potrzeb własnych z wyprowadzonym punktem N, to uziemiając go przez<br />
impedancję lub pozostawiając nie podłączony otrzymamy trzy możliwe przypadki<br />
podstawowe:<br />
·izolowany punkt N,<br />
·uziemiony wysokonapięciowym rezystorem mocy,<br />
·uziemiony cewką Petersena.<br />
Uzyska się w ten sposób wypadkowy obwód równoległy RC, a w przypadku cewki<br />
(R)LC, zasilany podczas zwarcia napięciem U NE. W rzeczywistości dochodzą jeszcze<br />
impedancje uzwojeń transformatorów zarówno strony pierwotnej, jak i wtórnej mogących<br />
tworzyć pasożytnicze szeregowe obwody rezonansowe z pojemnościami linii<br />
oraz linie energetyczne o zmieniającym się rozkładzie połączeń i wypadkowej wartości<br />
pojemności stanowiącej dodatkowy element zmienny.<br />
Dlatego tylko w przypadku zestrojonego obwodu LC z cewką Petersena mamy<br />
kontrolowaną częstotliwość rezonansową obwodu, która powinna wynosić <strong>50</strong> Hz. Jeżeli<br />
teraz spojrzymy na rodzaj występujących awarii, to większość stanowią jednofazowe<br />
zwarcia doziemne, w tym krótkotrwałe zwarcia przemijające. Wśród przyczyn wywołujących<br />
te awarie podczas eksploatacji linii średniego napięcia najbardziej uciążliwe<br />
to zarastanie przestrzeni roślinnością oraz zwierzęta i ptactwo. <strong>Sp</strong>ośród technicznych<br />
wymienić należy pęknięcie izolatora i opadnięcie przewodu na ziemię lub konstrukcję,<br />
szczególnie w przypadku linii napowietrznych, a przebicie izolacji w przypadku<br />
linii kablowych. Większość z awarii spowodowanych wymienionymi przyczynami<br />
ma charakter powtarzalny, co bardzo znacząco wpływa na zachowanie się automatyki<br />
zabezpieczeniowej i w efekcie jej działania na nieciągłość dostarczania energii elektrycznej,<br />
bezpośrednio odczuwaną przez użytkowników.<br />
2. Rezystor mocy<br />
Zastosowanie wysokonapięciowego rezystora mocy ma wiele oczywistych korzyści.<br />
Idea wymuszania dużych prądów, po dość długim okresie stosowania ulega powolnej<br />
weryfikacji i raczej zmierza w kierunku zmniejszania ich wartości maksymalnych.<br />
Jak się coraz częściej obserwuje duże prądy zwarcia wymagają solidniejszych instalacji<br />
uziemiających, a duże stromości narastania prądu oznaczają szersze pasmo stanu nieustalonego<br />
w wyniku, którego następuje przenikanie się zakłóceń do sąsiednich przewodów<br />
oraz wywoływanie drgań pasożytniczych obwodów rezonansowych szeregowych<br />
i równoległych na wyższych bliżej niekontrolowanych częstotliwościach własnych.<br />
Szczególnie niebezpieczne są rezonanse szeregowe, w wyniku których napięcia o częstotliwości<br />
rezonansowej dodają się do składowej podstawowej, tworząc dodatkowe zagrożenia<br />
przebić wtórnych od wartości chwilowych. Nie bez znaczenia są również<br />
funkcjonalne właściwości takiego rozwiązania. Ponieważ prawie każde zwarcie spowoduje<br />
wyłączenie, konieczne jest bezwzględne utrzymanie czystości otoczenia linii<br />
Nr 152<br />
51
Sieci elektroenergetyczne<br />
napowietrznych, a jeżeli chodzi o gałęzie drzew, nie zawsze jest to proste, bo wymaga<br />
większej pracochłonności i często zgody właścicieli terenów pod liniami. Nie bez<br />
znaczenia jest również przebieg działania automatyki zabezpieczeniowej: wyłączenie,<br />
samoczynne powtórne załączenie, czasem kilkukrotne, co powoduje krótkie przerwy<br />
w dostarczaniu energii bądź chwilowe zapady napięcia. Szczególnie może to być<br />
odczuwalne przez przemysł, dla którego takie zjawiska wiążą się z przerwaniem produkcji,<br />
tworzeniem braków i całym procesem ponownego rozruchu. Zapady napięcia<br />
przy bardzo dużej ilości odbiorników, w tym szczególnie powszechnych zasilaczy<br />
impulsowych, wiąże się z jeszcze jednym problemem. Podczas chwilowego obniżenia<br />
bądź braku napięcia, zasilacze te przestają na kilka okresów sieci pobierać energię, natomiast<br />
po gwałtownym powrocie napięcia do normy większość z nich zachowuje się<br />
jak podczas załączenia, pobierając bardzo duży prąd przez pierwsze pół okresu. Często<br />
to właśnie zjawisko spotęgowane dużą ilością urządzeń jednocześnie tak się zachowujących<br />
wywoła dodatkowy wtórny zapad napięcia i w efekcie reset urządzeń cyfrowych.<br />
W wielu jednak sytuacjach, szczególnie starych linii kablowych, rezystor jest niestety<br />
jedynym sposobem skutecznego zabezpieczenia.<br />
Rys. 3. Zakłócony początek zwarcia doziemnego jednofazowego<br />
3. Cewka Petersena<br />
Rozwiązanie z cewką uziemiającą Petersena wydaje się gwarantować najwyższy<br />
poziom odporności zarówno na zjawiska przemijające, jak i ciągłe, zapewniając techniczną<br />
możliwość bezprzerwowego dostarczania energii elektrycznej nawet podczas nieprzemijających<br />
jednofazowych zwarć doziemnych. Do charakterystycznych efektów<br />
tego rozwiązania należy płynnie narastająca stabilizacja amplitudy napięć po ustąpieniu<br />
zwarcia, szczególnie odczuwalna przy zwarciach wielokrotnie powtarzających<br />
się. Indukcyjność cewki musi być jednak tak dobrana, aby cały układ był skompensowany<br />
(dostrojony), a mówiąc językiem zabezpieczeniowców – aby prąd pojemnościowy<br />
linii był zrównoważony prądem indukcyjnym cewki. Nic prostszego w teorii, jednak<br />
dostępne rozwiązania techniczne świadczą o tym, że problem realizacji technicznej<br />
nie jest prosty.<br />
Rodzime cewki Petersena, w typowej obudowie transformatora SN, stosowane od<br />
wielu lat, posiadają bezobciążeniowy przełącznik zaczepów. Nie pozwala to uzyskać<br />
52
Nr 152<br />
Sieci elektroenergetyczne<br />
dokładnego zestrojenia, ale umożliwia optymalnie dobrać zaczep, dla którego układ<br />
znajduje się najbliżej rezonansu. Najczęściej do dyspozycji było pięć pozycji w przedziale<br />
od <strong>50</strong>% do 100% ze skokiem co 12,5%.<br />
Dla cewki o prądzie 180 A, skok między zaczepami wynosił 27 A, co pozwalało na<br />
niedokładność zestrojenia rzędu 13,5 A. Praktyka uzyskana w toku eksploatacji tego<br />
rodzaju dostrajania wykazała, że tego rzędu odchylenie od wartości rezonansowej jest<br />
wystarczające, aby zdecydowanie ograniczyć wielkości prądu łukowego w czasie<br />
zwarć doziemnych i znacząco zmniejszyć prądy zwarciowe. Jednak proces przełączania<br />
jest dość skomplikowany, który ze względów bezpieczeństwa wymaga odłączenia<br />
cewki i uziemienia cewki przed przełączeniem, a następnie powtórnego jej załączenia.<br />
Podczas procesu przełączania sekcja pozostawała zwykle jako sieć izolowana. Czasochłonność<br />
procesu przełączania w sposób naturalny ograniczała możliwości funkcjonalne<br />
tego rozwiązania. Szczególnie było to odczuwalne, gdy zaczęto stosować zdalne<br />
przełączanie linii energetycznych, mające na celu bardzo szybką zmianę topologii<br />
połączeń linii dla ominięcia odcinka uszkodzonego. W wyniku tego szybko zmieniało<br />
się zapotrzebowanie na składową indukcyjną po stronie punktu neutralnego w GPZ.<br />
Na odstrojenie miały również wpływ wilgotność, temperatura i ciśnienie powietrza,<br />
którego właściwości wyznaczały pojemność w liniach napowietrznych. Oddzielnym,<br />
dużym zagadnieniem eksploatacyjnym było określenie, który odczep jest najwłaściwszy<br />
do skompensowania układu.<br />
W przypadku nieskomplikowanych układów możliwe było wykonanie pomiarów<br />
i przygotowanie wręcz tabelki zawierającej wszystkie kombinacje łączeń sieci z podziałem<br />
na poszczególne odczepy cewki. Trudniejszy był jednak problem sieci rozległych<br />
i mieszanych kablowo-napowietrznych.<br />
Rozwiązanie to sprawdzało się również w przemyśle, gdzie ilość przypadków<br />
łączeniowych była ograniczona do minimum lub mieściła się w granicach jednego<br />
odczepu<br />
3.1. Rozwiązanie cewki płynnie strojonej<br />
Potrzeba bezprzerwowego dostarczania energii elektrycznej zmusiła do pojawienia<br />
się rozwiązań pozwalających na szybką i bezstopniową możliwość doboru potrzebnej<br />
indukcyjności.<br />
Wymagało to jednak zupełnie odmiennego podejścia konstrukcyjnego, co wpływa<br />
na pracochłonność i koszty produkcji cewek, a w efekcie końcowym i na cenę<br />
rozwiązań docelowych. Jednym z bardziej znanych w Polsce producentów jest czeska<br />
firma EGE.<br />
Doświadczenia nasze i naszych sąsiadów zarówno na południu jak i na zachodzie<br />
pokazują, że warto je stosować, czego potwierdzeniem jest występowanie instalacji<br />
cewek regulowanych automatycznie przede wszystkim na terenach południowo-zachodniej<br />
Polski. Warto bliżej przyjrzeć się tym rozwiązaniom.<br />
Istotą procesu strojenia jest zastosowanie rozwiązania znanego od dawna w radiotechnice.<br />
Dwie połówki rdzenia przesuwane niemagnetyczną śrubą napędową o przeciwnych<br />
gwintach pozwoliły uzyskać dość liniowy zakres regulacji w przedziale od 10%<br />
do 100% prądu nominalnego cewki.<br />
Cewka oprócz głównego uzwojenia wysokonapięciowego posiada również uzwojenie<br />
pomocnicze <strong>50</strong>0 V oraz uzwojenie pomiarowe 100 V zastępujące w prostych rozwiązaniach<br />
przekładnik pomiarowy napięcia U 0.<br />
53
Sieci elektroenergetyczne<br />
W rozwiązaniach o bardzo dużym zrównoważeniu, czyli przy małym napięciu U 0 ,<br />
stosuje się dodatkowy zewnętrzny przekładnik napięciowy.<br />
Rys. 4. Schemat cewki Petersena<br />
Standardowo zestaw zawiera również przekładnik prądowy do pomiaru prądu<br />
cewki i potencjometr do zdalnego odczytu pozycji rdzenia. Układ napędowy to mały<br />
silnik trójfazowy z przekładnią ślimakową do napędu śruby i wyłącznikami krańcowymi<br />
oraz mechaniczny wskaźnik lokalny położenia rdzenia.<br />
W zewnętrznej obudowie zintegrowanej z cewką znajduje się zwykle rezystor<br />
niskonapięciowy do wymuszania składowej czynnej ze stycznikiem mocy, a w oddzielnej<br />
szafce cały układ sterowania i zabezpieczeń. Dodatkowym elementem wykonawczym,<br />
stosowanym przy dużym zrównoważeniu sieci, czyli przy napięciach U 0 w stanie<br />
zestrojenia do 0,2 V po stronie wtórnej, dodatkowy wymuszalnik prądów w uzwojeniu<br />
pomocniczym o dwóch częstotliwościach (tzw. CIF – Control by Injecting Frequencies).<br />
Główną zaletą funkcjonalną takiej cewki jest płynne (bezstopniowe) dopasowanie<br />
indukcyjności do potrzeb, można uzyskać każdą wartość z przedziału od 10% do 100%.<br />
Naturalnym jest więc zastosowanie regulatora, który proces regulacji wykonywał<br />
by sam w sposób automatyczny.<br />
3.2. Regulator do automatycznego strojenia cewki<br />
Regulator REG-DP(A) firmy A. Eberle jest spotykanym rozwiązaniem pozwalającym<br />
w skuteczny sposób stroić cewkę Petersena współpracując jednocześnie z AWSC<br />
i systemami nadrzędnymi SCADA.<br />
a) b)<br />
Rys. 5. Cewka Petersena; a) obwody pierwotne i budowa; b) widok regulatora REG-DP(A) do<br />
automatycznego strojenia cewki<br />
54
Nr 152<br />
Sieci elektroenergetyczne<br />
Zastosowane algorytmy regulacji pozwalają na zapewnienie skutecznego skompensowania<br />
punktu U 0 przy minimalizacji potrzeby strojenia. Stosując klasyczny algorytm<br />
regulacji przez wyszukiwanie rezonansu podczas strojenia, bądź stosując algorytm<br />
CIF wyznaczania częstotliwości rezonansowej na podstawie około 5-sekundowego pomiaru<br />
odpowiedzi napięcia U 0 na wymuszenie prądów o dwóch częstotliwościach<br />
w uzwojeniu pomocniczym. Regulator wyposażony jest we wszystkie wejścia i wyjścia<br />
niezbędne w procesie regulacji, a także dodatkowe dwustanowe i analogowe rozszerzających<br />
jego możliwości funkcjonalne sterowania i sygnalizacji.<br />
Do najważniejszych cech regulatora należą:<br />
·łatwy proces rozruchu uwzględniający: linearyzację, luzy mechaniczne, wykrywanie<br />
CIF, uszkodzony potencjometr,<br />
·współpraca i sterowanie dodatkową cewką stałą w układach kombinowanych,<br />
·rozpoznawanie automatyczne elementów Systemu REGSys po sieci E-LAN,<br />
zdalna konfiguracja i parametryzacja,<br />
·przejrzysty i czytelny interfejs użytkownika również w języku polskim,<br />
·łatwość współpracy w układach ze sprzęgłem: MASTER-SLAVE,<br />
·łatwość podłączenia z systemami SCADA za pomocą standardowych protokołów<br />
IEC 618<strong>50</strong> czy IEC 61870-5-103 z rozszerzeniami do większości producentów:<br />
ABB, Siemens, Areva, SPRECHER Automation itd.,<br />
·rejestrator: zdarzeń, statystyk, awarii, wyświetlanie: krzywej rezonansowej,<br />
parametrów regulacji,<br />
·minimalizacja liczby strojeń, współpraca z liniami symetrycznymi,<br />
·dobór automatyczny prądu CIF i częstotliwości do potrzeb aktualnej sieci.<br />
Wymuszenie dwóch dodatkowych prądów o częstotliwościach rozsuniętych symetrycznie<br />
względem <strong>50</strong> Hz umożliwia bardzo szybkie i precyzyjne strojenie szczególnie<br />
dla sieci o dużej symetrii i małym napięciu U 0 , czyli głównie linie kablowe. Dzięki<br />
ograniczeniu prądów doziemnych podczas zwarcia do kilku amperów nie ma konieczności<br />
natychmiastowego wyłączania linii, możliwa jest identyfikacja zwarć<br />
przemijających nawet przez kilka sekund i automatyczne wymuszanie składowej<br />
czynnej za pomocą rezystora niskonapięciowego.<br />
Zastosowany model cieplny w sterowaniu rezystorem zmniejsza zagrożenie przegrzania<br />
się rezystora w przypadku wielokrotnych wymuszeń składowej czynnej. Regulator<br />
pozwala również na sterowanie dodatkową cewką stałą za pomocą wyjścia<br />
dwustanowego.<br />
3.3. Rozwiązania praktyczne układów kompensacji<br />
Na wielu istniejących stacjach GPZ decyzja co do sposobu uziemienia punktu N<br />
została podjęta dość dawno i na tamte czasy jedynym dostępnym urządzeniem była<br />
przełączana cewka Petersena. Było więc dużo czasu i sposobności na wypracowanie<br />
procedur doboru odczepu i przekonanie się co do technicznych korzyści tego rozwiązania.<br />
Jednak w wyniku ogólnie pojętego rozwoju i pojawiania się nowych odbiorców<br />
energii, związane z tym zwiększanie długości linii napowietrznych oraz dołączanie<br />
nowych linii kablowych SN powoduje konieczność modernizacji.<br />
Układ kombinowany<br />
Jeżeli konieczne jest tylko rozszerzenie zakresu regulacji bądź zwiększenie wartości<br />
maksymalnej prądu cewki, możliwe jest dostawienie drugiej cewki bądź wymiana na<br />
55
Sieci elektroenergetyczne<br />
nową większą. Mając przykładowo cewkę przełączalną 120 A można wymienić ją na<br />
cewkę 180 A zachowując dotychczasową funkcjonalność cewek przełączanych. Warto<br />
jednak zastanowić się, a szczególnie jest to istotne w przypadku stosowania zdalnych<br />
przełączeń linii SN oraz potrzeby minimalizacji wyłączeń, czy nie zastosować przy<br />
takiej okazji rozwiązania z regulowaną automatycznie cewką strojoną. Można na przykład<br />
do istniejącej cewki 120 A dołączyć równolegle płynnie strojoną cewkę np. 66 A, uzyskując<br />
w wyniku tego wypadkowy zakres regulacji prądu 126 A do 186 A. Wykorzystanie<br />
zaczepów cewki stałej pozwala na dopasowanie się do rosnących potrzeb przez<br />
przełączanie na kolejne odczepy, natomiast najmniejsza cewka strojona daje możliwości<br />
funkcjonalne układu strojonego automatycznie i zwiększa realność finansową<br />
zastosowanego kompromisu.<br />
Rys. 6. Obliczanie zakresów regulacji cewki strojonej 66 A (7 A – 66 A) z cewką stałą 120 A z odczepami<br />
60 – 75 – 90 – 105 – 120 A<br />
W przygotowaniu szczegółowej analizy technicznej należy zweryfikować zmieniający<br />
się dla poszczególnych odczepów zakres regulowalności układu wypadkowego,<br />
a przy kalkulacjach ekonomicznych koszty ewentualnej rozbudowy stanowiska<br />
dla drugiej cewki oraz układy automatycznego rozłączania cewki stałej. Oddzielnym<br />
Rys. 7. Przekaźnik ziemnozwarciowy<br />
EOR-D<br />
56<br />
zagadnieniem jest obciążalność prądowa wyjścia<br />
punktu neutralnego w transformatorze potrzeb własnych.<br />
Przy założeniu, że układ pracuje w zwarciu nie<br />
dłużej niż 10 s, jest możliwe bezpieczne nawet kilkukrotne<br />
przeciążenie względem prądu nominalnego dla<br />
transformatora, podawanego przez producenta. Warto<br />
jako użytkownik zwrócić się o taką opinię bezpośrednio<br />
do producenta, co nie powinno stanowić większego<br />
problemu. Przy takim rozwiązaniu pojawiają się<br />
również problemy eksploatacyjne, np.: kiedy należy<br />
zmienić odczep cewki stałej, jak zaktualizować nastawy<br />
regulatora do aktualnego zaczepu, czy wyłączać<br />
automatycznie cewkę stałą. Wiele z tych problemów<br />
może być wspomaganych bezpośrednio z poziomu<br />
regulatora i jego dodatkowych swobodnie programowalnych<br />
funkcji, a także połączenia z systemem<br />
nadrzędnym.
Sieci elektroenergetyczne<br />
Identyfikacja zwarć doziemnych<br />
Stosując uziemienie punktu neutralnego rezystorem wymusza się podczas zwarcia<br />
bardzo duże prądy, do których wykrycia potrzebny jest precyzyjny przekaźnik nadprądowy<br />
i ewentualny proces powtórnych załączeń na zwarcie celem wyselekcjonowania<br />
do wyłączenia właściwego odcinka linii objętej awarią.<br />
W przypadku stosowania cewek Petersena uzyskaliśmy przede wszystkim minimalizację<br />
prądu zwarcia na poziomie kilku amperów. Zmniejsza to skutki cieplne<br />
podczas zwarcia pozwalając na wydłużenie pracy w stanie zwarcia.<br />
Rys. 8. Przykładowa sieć SN z urządzeniami A-Eberle<br />
Zmniejsza się również rozmiar szkód mechanicznych nie powodując szczególnie<br />
w kablach przechodzenia w zwarcie wielofazowe powodujące konieczność wyłączenia<br />
kabla. Nowoczesny regulator potrafi współpracować z AWSC, wymuszając dodatkową<br />
składową czynną za pomocą rezystora załączanego na uzwojeniu pomocniczym<br />
cewki.<br />
Jednak dopiero zastosowanie zaawansowanych algorytmów identyfikacji, polegających<br />
między innymi na identyfikacji kierunku przepływu oraz stworzenie właściwej<br />
struktury rozmieszczenia przekaźników pozwala jednoznacznie wskazać i wyłączyć<br />
właściwy odcinek w krótkim czasie. Przykładem takiego urządzenia są przekaźniki<br />
ziemnozwarciowe EOR-D, które udostępniają cztery znane metody identyfikacji zwarć<br />
doziemnych:<br />
·stanów nieustalonych (Transient),<br />
·harmonicznych,<br />
·wattmetrical,<br />
·metoda Pulsowa.<br />
Jeden moduł może obsłużyć jednocześnie do czterech odpływów, co przy okazji<br />
znacząco wpływa na zmniejszenie kosztów całościowego rozwiązania. Jednoczesna<br />
dostępność czterech algorytmów identyfikacji ułatwia wybranie najwłaściwszego<br />
w konkretnych przypadkach, zapewniając tym samym maksymalną skuteczność<br />
systemu. Rozwiązaniem zagadnienia jest jednak system połączonych urządzeń, współ-<br />
Nr 152<br />
57
Sieci elektroenergetyczne<br />
pracujących miedzy sobą i z regulatorem za pomocą magistrali E-LAN oraz z systemem<br />
nadrzędnym według standardów IEC 60870-5-103/101 czy IEC 618<strong>50</strong>.<br />
4. Wnioski<br />
Po ostatniej konferencji w Krasnobrodziu dotyczącej automatyzacji w sieciach średniego<br />
napięcia nasuwa mi się taka refleksja, że może zbliża się moment weryfikacji<br />
instrukcji eksploatacji sieci SN, aby maksymalnie wykorzystać dostępne środki techniczne.<br />
Mając na względzie przede wszystkim bezpieczeństwo i realne sytuacje zagrożenia<br />
życia, a z drugiej strony rosnącą konieczność skracania czasu niedostarczania<br />
energii elektrycznej i dysponując sprawdzonymi już na świecie rozwiązaniami<br />
technicznymi, można by spojrzeć na problem od innej strony. Czy nie wykorzystać<br />
krótkiego czasu pracy na zwarciu na eliminację zwarć przemijających, przeprowadzenie<br />
jednoznacznej identyfikacji i wyłączenia tylko uszkodzonego odcinka przy<br />
ograniczeniu do minimum zagrożeń i skutków stanów nieustalonych.<br />
Na takie podejście mogą mieć duży wpływ zarówno coraz bardziej świadomi i wymagający<br />
odbiorcy, jak i coraz bardziej stanowcze i precyzyjne Prawo Energetyczne.<br />
5. Bibliografia<br />
1. Regulator REG-DP – karta katalogowa, http://www.astat.com.pl/<br />
2. Astat – Kalejdoskop. Energetyka nr 2011/2.<br />
3. http://www.astat.com.pl/kalejdoskop.<br />
4. http://www.astat.com.pl/newsletter.<br />
Artykuł jest przedrukiem referatu wygłoszonego przez Autora na XIV Sympozjum Oddziału<br />
Poznańskiego SEP w dniu 23 listopada 2011 r. w Poznaniu.<br />
58
Change language