Full page fax print - Landbunadur.is

Reynsla bænda af maísræktun undir plasti
Haustið 2003 var gerð úttekt á reynslu 19 bænda á Suður- og Norðurlandi af maísræktun undir
plasti. Niðurstöður hafa verið gefnar út í skýrslu sem er að finna á www.rala.is og þær hafa
jafnframt verið kynntar í Bændablaðinu og á bændafundum.
Sáðvélin sem var notuð var flutt inn af Vélum & Þjónustu hf og er frá SAMCO Agricultural
Manufacturing og heitir Samco X-Tend Drill. Vélin sáir í tvær raðir í einu með 70 sm
millibili, úðar með jarðvegsvirku illgresislyfi og leggur plastfilmu yfir, allt í sömu umferð. Að
sögn innflytjandans fékkst ekki leyfi til að flytja inn illgresiseitrið sem á að nota með tækinu
og þess vegna var ekkert lyf notað. Einnig kom vélin seint til landsins sem seinkaði
sáningum.
Til þess að meta árangurinn höfðu starfsmenn RALA samband við alla ræktendurna í
septemberbyrjun og þeir spurðir út úr. Einnig heimsóttu starfsmenn RALA 8 bændur á
tímabilinu 1. – 24. september og mynduðu, skoðuðu og mældu akra. Á 5 búum var uppskera
mæld.
Áburður
Það var afar mismunandi hvað bændurnir báru mikið á og kvörtuðu sumir yfir misvísandi
leiðbeiningum frá innflytjendum. Nokkrir leituðu til ráðunautar til að fá frekari upplýsingar.
Fimm bændanna báru engan skít á en aðrir báru á 10 – 100 t/ha. Einn bar á taðhálm
(undirburð). Þrír bændanna notuðu engan tilbúinn áburð. Aðrir báru á 400 – 1000 kg/ha,
flestir Græðir 5, eða samsvarandi, en sumir aðrar þrígildar tegundir ætlaðar á tún.
Sáning
Byrjað var að sá á Þorvaldseyri 27. apríl og endað í Garði í Eyjafjarðarsveit 20. maí. Margir
töldu sig hafa getað sáð fyrr. Raðbil var 70 sm og 100 sm á milli umferða (hjólfara) þar sem
það var mælt um haustið. Meðalraðbilið var því 85 sm sem er meira en mælt er með.
Ástæðan fyrir óþarflega miklu raðbili var að dráttarvélarnar, sem voru notaðar við sáninguna,
voru með of breið dekk til þess að hægt væri sá þéttar. Á flestum stöðum var sáð tveimur
blendingsyrkjum frá Pioneer Northern Europe, Justina og PR39B29. Bæði þessi yrki hafa
verið í yrkjaprófunum undir plasti í Bretlandi. Þar var heildaruppskera þurrefnis 14 – 17 t/ha
sumarið 2001.
Spírun
Flestir bændanna eða 14 töldu spírun hafa verið góða og að maísinn hafa farið vel af stað.
Mælingar, þar sem maísinn hafði náð að komast upp úr illgresi og/eða plastinu, staðfesta
þetta. Að jafnaði voru 91176 (±10189) spíraðar plöntur á ha þar sem talið var. Bil milli
plantna innan raða reyndist 13,0 (±1,6) sm að jafnaði. Þetta bendir til þess að sáðmagn hafi
verið á bilinu 100 – 110 þúsund fræ á ha.
Plastfok
Á öllum bæjum nema tveimur fauk plast af einhverjum eða stærstum hluta akranna, sums
staðar fáeinum dögum eftir sáningu. Þar sem það var verst hafði fokið af allt að 80% af
akrinum en algegnt var að plastið rifnaði af um 40 – 60% af ökrunum vegna vindálags eða
lélegs frágangs. Sumir bændur kvörtuðu að fyrra bragði yfir óvönduðum vinnubrögðum
vélamanna og sögðu þá hafa flýtt sér um of. Það kom mest niður á fergingu plastsins sem var
alls ekki nægilega góð sums staðar. Einnig var kennt um reynsluleysi vélamanna. Plastfokið
leiddi til þess að vöxtur og þroski plantna var afar breytilegur innan sama akurs. Þar sem