Full page fax print - Landbunadur.is

Efnisyfirlit 

Áburður 

Áburður á tún (131-1031) GÞ, HB, ÞS, RB 

1-49. Eftirverkun fosfóráburðar, Sámsstöðum.........................................................1 

4-38. Eftirverkun fosfóráburðar, Akureyri...............................................................1 

3-59. Fosfóráburður á sandtún, Geitasandi. .............................................................2 

9-50. Fosfóráburður á mýrartún, Sámsstöðum.........................................................2 

8-50. Kalíáburður á mýrartún, Sámsstöðum. ...........................................................3 

11-59. Kalíáburður á sandtún, Geitasandi..................................................................3 

10-45. Samanburður á tegundum nituráburðar, Sámsstöðum....................................4 

5-45. Samanburður á tegundum nituráburðar, Akureyri..........................................4 

16-56. Nituráburður á mýrartún, Sámsstöðum...........................................................4 

19-58. Nituráburður á sandtún, Geitasandi. ...............................................................5 

147-64. Kjarni á móatún, Sámsstöðum........................................................................5 

437-77. Köfnunarefnisáburður og árferðismunur, Hvanneyri......................................6 

299-70. Skortseinkenni á grösum, Hvanneyri..............................................................6 

Búfjáráburður 

Áhrif niðurfellingar búfjáráburðar á efnanýtingu, ísáðar fræplöntur og 

smádýralíf (161-9505) ÞS, RB...............................................................................................7 

860-01. Búfjáráburður í lífrænni ræktun, Hvanneyri ...................................................9 

Túnrækt 

Spretta, fóðurgildi og ending túngrasa (132-9385) GÞ, HB, ÞS 

685-90. Byrjun vorgróðurs, Korpu.............................................................................10 

786-01. Ræktunartilraun með hávingul .....................................................................10 

Áhrif sláttutíma og sláttuhæðar á vallarfoxgras, Möðruvöllum....................................12 

Vorsláttutími vallarfoxgrass..........................................................................................12 

Jarðvegslíf 

Hryggleysingjar (161-9523) BEG .......................................................................................14 

Jarðvegur 

Niturlosun úr lífrænum efnum (132-9387) FP ....................................................................15 

Bygging og eðliseiginleikar móajarðvegs og áhrif jarðvinnslu (132-9500) HB 

797-02. Jarðvinnslutilraun .........................................................................................15

Smári 

Hagnýting belgjurta (132-9360) ÁH 

792-00. Rauðsmári, svarðarnautar og sláttumeðferð, Korpu .....................................16 

793-00. Prófun á norskum rauðsmárastofnum, Korpu...............................................18 

794-02/03. Rauðsmári, sáðtími og sáðmagn, Korpu ..................................................19 

766-02. Prófun á rauðsmára og maríuskó frá Kanada, Korpu ...................................20 

Framleiðslukerfi byggð á ræktun belgjurta til fóðurs (132-9498) ÁH, SD, HS 

753-02. Sáðblöndur grass og belgjurta í tún .............................................................20 

753-03. Sáðblöndur í tún............................................................................................21 

Örverur ..........................................................................................................................21 

Flutningur niturs milli smára og grass...........................................................................22 

Hvítsmári og rótargerlar (132-9315) JG ............................................................................22 

Ræktun lúpínu 

Lúpína til uppskeru og iðnaðar (132-9492) HB 

788-00. Sláttutími á lúpínu, Korpu. ...........................................................................24 

785-99. Áburður á lúpínu, Geitasandi........................................................................24 

902-03. Uppskera á vallarfoxgrasi fram á vetur 2003 og eftirverkun 2004...............24 

Korn 

Kynbætur á korni og kornræktartilraunir (132-9251) JH 

125-03. Samanburður á byggafbrigðum.....................................................................25 

800-03. Samanburður á kynbótaefniviði....................................................................28 

Uppgjör á samanburði byggyrkja undanfarin ár. ..........................................29 

Sáðskipti og ræktun (132-9504) JH 

789-03. Úðun gegn blaðsjúkdómum í byggi, Vindheimum og Korpu.......................30 

760-03. Úðun gegn blaðsjúkdómum og illgresi, Miðgerði ........................................31 

759-03. Illgresi í byggi, Korpu...................................................................................32 

Grænfóður 

Sáðskipti og ræktun (132-9504) JH, ÞS, RB 

754-02. Vallarfoxgras með grænfóðri, Korpu............................................................33 

755-02/03. Einært rýgresi með byggi, Korpu.............................................................34 

756-03. Bygg og repja til grænfóðurs, Korpu ............................................................34 

757-03. Bygg og erta til grænfóðurs, Korpu ..............................................................36 

758-03. Vetrarkorn til grænfóðurs, Korpu. ................................................................36 

Vetrarkorn til grænfóðurs, Möðruvöllum .....................................................37 

Repja og bygg til grænfóðurs, Möðruvöllum ...............................................37 

Rýgresi til grænfóðurs, Möðruvöllum ..........................................................38 

Áburður á vetrarrepju og sumarrýgresi, Möðruvöllum.................................39 

Blöndunarhlutföll í vetrarrepju og vetrarhöfrum, Möðruvöllum..................39 

421-01/02/03. Grænfóðurtegundir, Hvanneyri.........................................................40 

870-02/03. Samanburður grænfóðurtegunda og stofna, Hvanneyri ....................41 

875-03. Blöndur af vetrarrepju og vetrarhöfrum, Hvanneyri .........................43 

862/863-03. Áburður á vetrarrepju og vetrarrýgresi, Hvanneyri...........................43 

853-01/02/03. Skipting áburðar og sláttutími sumar- og vetrarrýgresis, Hvanneyri ..45 

Reynsla bænda af maísrækt undir plasti........................................................................46

Matjurtir 

Kartöflutilraunir (132-9503) HB 

798-03. Flýtiáburður á kartöflur, Þykkvabæ ..............................................................49 

901-03. Áburður á kartöflur, Korpu...........................................................................50 

Kynbætur 

Kynbætur á háliðagrasi (132-9945) GÞ, ÁH ......................................................................53 

Framleiðslukerfi byggð á ræktun belgjurta til fóðurs (132-9498) SD, ÁH.........................53 

Fræ 

Frærækt (132-1144) JH, GÞ, JG.........................................................................................55 

Frærækt fyrir Norræna genbankann (132-9907) GÞ..........................................................55 

Frærannsóknir (161-1105) ÞS ............................................................................................55 

Frærækt innlendra landbótaplantna (132-9346) JG...........................................................55 

Skaðvaldar 

Ryðsveppir (132-9431) HS ..................................................................................................56 

Landgræðsla 

Ræktun á röskuðum svæðum (132-9487) JG.......................................................................56 

Möðruvellir 

Jarðræktin á Möðruvöllum (161-1158) ÞS .........................................................................57 

Veðurfar og vöxtur 

Búveður (132-1047) JH 

Skrið vallarfoxgrass og byggs, Korpu...........................................................................60 

Veður á Möðruvöllum ÞS....................................................................................................60 

Veður á Korpu JH 

Meðalhiti sólarhringsins á Korpu..................................................................................61 

Vikuleg gildi nokkurra veðurþátta á Korpu ..................................................................62 

Viðaukar 

Listi yfir plöntur og latnesk heiti þeirra................................................................................63 

Íslensk-enskur orðalisti.........................................................................................................65 

Ensk-íslenskur orðalisti ........................................................................................................67

Ábyrgðarmenn verkefna 

Áslaug Helgadóttir 

Bjarni E. Guðleifsson 

Friðrik Pálmason 

Guðni Þorvaldsson 

Halldór Sverrisson 

Hólmgeir Björnsson 

Jón Guðmundsson 

Jónatan Hermannsson 

Ríkharð Brynjólfsson 

Sigríður Dalmannsdóttir 

Þóroddur Sveinsson 

ÁH 

BEG 

FP 

GÞ 

HS 

HB 

JG 

JH 

RB 

SD 

ÞS

Áburður á tún (131-1031) 

Tilraun nr. 1-49. Eftirverkun fosfóráburðar, Sámsstöðum. 

Áburður kg/ha 

Uppskera þe. hkg/ha 

N K P 1. sl. 2. sl. Alls Mt. 55 ára 

a. 70 62,3 0,0 21,7 14,0 35,7 26,6 

b. " " 0,0 24,6 13,9 38,5 34,8 

c. " " 26,2 37,3 14,8 52,1 48,6 

d. " " 0,0 24,3 14,6 38,9 33,5 

Meðaltal 27,0 14,3 41,3 

Staðalfrávik 6,40 

Frítölur 6 

Borið á 13. 5. Slegið 24.6. og 6.8. Samreitir 4 (kvaðrattilraun). 

Áburðarliðir hafa verið óbreyttir frá 1950, sjá skýrslur tilraunastöðvanna 1974-1980 og 1951- 

1952. A-liður hefur engan P-áburð fengið síðan 1938. 

Tilraun nr. 4-38. Eftirverkun fosfóráburðar, Akureyri. 



N K P 2003 Mt. 51* árs 

a. 67,0 79,9 0 45,8 42,5 

b. " " " 51,0 48,2 

c. " " " 51,5 48,3 

d. " " " 49,5 47,1 

e. " " 22,3 76,0 60,6 

Meðaltal 54,8 


Frítölur 12 

* Uppskerutölum frá 1984-1986, 1989 og 1997 er sleppt úr meðaltalinu. 

Borið á 21.5. Slegið 22.7. Samreitir 5 (kvaðrattilraun). 

Áburðarliðir hafa verið óbreyttir frá 1950 og a-liður hefur engan fosfóráburð fengið frá 

upphafi tilraunarinnar, 1938. Sjá skýrslu tilraunastöðvanna 1947-1950.

Tilraun nr. 3-59. Fosfóráburður á sandtún, Geitasandi. 


Áburður kg/ha Mt. Mt. 31árs 

PI PII PI 45 ára PII PI PII 

1.sl. 2.sl. Alls 1.sl. 2.sl. Alls 

a. 0,0 78,6 4,9 5,5 10,5 8,7 31,5 19,2 50,7 7,7 43,2 

b. 13,1 “ 28,2 14,5 42,7 29,5 31,8 18,5 50,3 30,5 43,8 

c. 26,2 “ 27,2 13,7 40,9 34,5 30,5 17,7 48,2 35,3 42,4 

d. 39,2 “ 36,2 15,7 51,9 37,8 27,4 17,4 44,8 38,5 42,3 

Meðaltal 24,1 12,3 36,6 30,3 18,2 48,5 

Stórreitir (P) Smáreitir (I,II) 

Staðalfrávik 4,45 6,23 

Frítölur 6 7 

Borið á 13.5. Slegið 25.6. og 8.8. Samreitir 3. Grunnáburður (kg/ha) 120 N og 80 K. 

Vorið 1973 var reitum skipt. Hefur síðan verið borinn stór P-skammtur (78,6 kg/ha) á annan 

helming allra reitanna, en á hinn helming þeirra er borið sama áburðarmagn og áður. Reitur 

PI-a í 3. blokk er ekki í meðaltali og hefur ekki verið síðan 1977 vegna mistaka í áburðardreifingu 

það ár. Árið 1986 var hann þó reiknaður með. Í ár svarar uppskera af þessum reit til 

35,8 hkg/ha, þar af 11,3 hkg/ha í 2. slætti, og að meðaltali í 26 ár (án 1978) er hún 23,4 

hkg/ha. 

Tilraun nr. 9-50. Fosfóráburður á mýrartún, Sámsstöðum. 

Áburður 


kg/ha I 70 N Mt. II 120 N Mt. 34 ára 

P 1.sl. 2.sl. Alls 54 ára 1.sl. 2.sl. Alls 70 N 120 N 

a. 0,0 21,6 14,2 35,8 37,1 20,3 17,9 38,2 29,7 32,6 

b 13,1 35,4 17,6 53,0 49,9 43,6 22,2 65,8 43,4 48,4 

c. 21,9 36,4 16,8 53,2 50,4 47,8 22,0 69,8 44,9 53,3 

d. 30,6 41,0 17,8 58,8 53,6 44,1 23,7 67,8 48,8 54,4 

e. 39,3 43,2 20,3 63,5 53,7 52,0 24,4 76,4 48,3 57,2 

Meðaltal 35,5 17,3 52,9 41,6 22,0 63,6 

Stórreitir (P) Smáreitir (N) 



Borið á 13.5. Slegið 24.6. og 6.8. 

Vorið 1970 var reitum skipt. Stórreitir eru í stýfðri kvaðrattilraun. 

Kalíáburður er 74,7 kg/ha K, jafnt á alla reiti.

Tilraun nr. 8-50. Kalíáburður á mýrartún, Sámsstöðum. 

Áburður 


kg/ha I 70 N Mt. II 120 N Mt. 34 ára 

K 1.sl. 2.sl. Alls 54 ára 1.sl. 2.sl. Alls 70 N 120 N 

a. 0,0 25,4 12,8 38,2 39,9 26,6 18,4 45,0 32,3 35,2 

b. 33,2 33,9 16,6 50,4 44,1 39,8 19,2 59,0 38,3 47,2 

c. 66,4 33,5 16,8 50,3 47,1 42,3 21,2 63,5 41,7 49,0 

d. 99,6 35,3 16,4 51,7 48,6 42,5 20,5 63,0 43,4 49,9 

Meðaltal 32,0 15,7 47,7 37,8 19,8 57,6 

Stórreitir (K) Smáreitir (N) 



Borið á 13.4. Slegið 24.6. og 6.8. 

Vorið 1970 var reitum skipt. Stórreitir (K) eru í kvaðrattilraun. Fosfóráburður er 30,6 kg/ha P 

á alla reiti. 

Tilraun nr. 11-59. Kalíáburður á sandtún, Geitasandi. 

Áburður 


kg/ha I: Mt. II: Mt. 31 árs 

K 40 P, 120 N 45 ára 79 P, 180 N Mt. I og II I II 

1. sl. 2. sl. Alls 1. sl. 2. sl. Alls 

a. 0,0 20,8 15,3 36,1 27,9 17,0 15,4 32,4 34,3 27,4 31,4 

b. 33,2 27,4 16,6 44,0 35,7 33,7 19,0 52,6 48,3 36,4 46,1 

c. 66,4 31,1 17,5 48,5 37,4 33,3 18,3 51,6 50,1 38,2 49,4 

d. 99,6 30,2 16,8 47,0 36,9 38,1 18,1 56,3 51,7 37,2 50,7 

Meðaltal 27,4 16,5 43,9 30,5 17,7 48,2 

Stórreitir (K) Smáreitir (N, P) 



Borið á 13.5. Slegið 25.6. og 8.8. Samreitir 3 (raðtilraun). 

Vorið 1973 var reitum skipt og grunnáburður (N,P) aukinn á öðrum helmingi hvers reits.

Tilraun nr. 10-45. Samanburður á tegundum nituráburðar, Sámsstöðum. 


Áburður kg/ha N 1.sl. 2.sl. Alls Mt. 57 ára 

a. 0 14,2 6,6 20,8 21,7 

b. 120 í kalksaltpétri 36,5 13,1 49,6 53,0 

c. 120 í brennist. ammoníaki 31,4 11,6 43,0 45,8 

d. 120 í Kjarna 42,6 15,7 58,3 53,4 

e. 180 í Kjarna 47,2 19,2 66,4 63,3 

Meðaltal 34,4 13,2 47,6 

Staðalfrávik (alls) 5,96 

Frítölur 12 

Borið á 13.5. Slegið 24.6 og 6.8. Samreitir 5 (kvaðrattilraun). 

Grunnáburður (kg/ha) 29,5 P og 62,3 K. 

Tilraun nr. 5-45. Samanburður á tegundum nituráburðar, Akureyri. 



P K N 2003 Mt. 58 ára 

a. 23,6 79,7 0 43,7 26,5 

b. " " 82 sem Kjarni 67,9 49,1 

c. " " 82 sem stækja 58,2 36,7 

d. " " 82 sem kalksaltpétur 64,3 47,9 

e. " " 55 sem Kjarni 61,1 41,3 

Meðaltal 59,0 


Frítölur 12 

Borið á 21.5. Slegið 22.7. Samreitir 5 (kvaðrattilraun). 

Tilraun nr. 16-56. Nituráburður á mýrartún, Sámsstöðum. 


Uppskera þe., hkg/ha 

P K N 1.sl. 2.sl. Alls Mt. 48 ára 

a. 32,8 62,3 0 15,3 14,7 30,0 29,0 

b. " " 25 25,1 16,2 41,2 36,3 

c. " " 50 26,8 14,2 40,9 39,4 

d. " " 75 34,0 18,6 52,6 43,7 

e. " " 100 37,7 18,3 56,0 50,0 

Meðaltal 27,8 16,4 44,2 


Frítölur 8 

Borið á 13.5. Slegið 24.6. og 6.8. Samreitir 4 (stýfð kvaðrattilraun).

Tilraun nr. 19-58. Nituráburður á sandtún, Geitasandi. 

Áburður 


kg N/ha 1.sl. 2.sl. Alls Mt. 45 ára 

a. 50 16,3 10,9 27,2 16,0 

b. 100 29,4 17,3 46,7 32,7 

c. 100+50 39,2 17,9 57,2 43,2 

d. 100+100 41,4 16,8 58,1 41,9 

Meðaltal 31,6 15,7 47,3 


Frítölur 6 

Borið á að vori 13.5. og 25.6. eftir fyrri slátt. Slegið 25.6. og 8.8. Samreitir 3 (raðtilraun). 

Grunnáburður (kg/ha) 53,4 P og 99,6 K. 

Tilraun nr. 147-64. Kjarni á móatún, Sámsstöðum. 

Áburður 


kg N/ha 1.sl. 2.sl. Alls Mt. 40 ára 

a 60 31,3 13,3 44,6 39,1 

b. 120 41,7 16,2 57,9 51,0 

c. 150 46,3 17,2 63,6 55,2 

d. 180 49,4 18,9 68,3 58,5 

e. 240 51,2 18,9 70,1 58,3 

Meðaltal 44,0 16,9 60,9 


Frítölur 8 

Borið á 13.5. Slegið 24.6 og 6.8. Samreitir 4. Grunnáburður (kg/ha) 26,2 P og 49,8 K.

Tilraun nr. 437-77. Köfnunarefnisáburður og árferðismunur, Hvanneyri. 

Þessi tilraun hófst árið 1977 á nýlegu túni. Upphaflegur tilgangur hennar var að prófa 

hugmyndir Páls Bergþórssonar um samband vetrarhita og sprettu og því voru tveir liðir (f og 

g) með mismunandi áburðargjöf eftir árferði. Sauðataðið er borið á fyrri hluta maímánaðar og 

reynt að velja sem hagstæðast veður. Frá 1991 var tilrauninni breytt þannig að allir liðir hafa 

frá þeim tíma fengið fasta skammta eins og fram kemur í töflu. Gróður er orðinn allblandaður 

en vallarfoxgras er ennþá talsvert áberandi. 

Liðir e og f vekja athygli fyrir mikla uppskeru, ekki síst í góðærinu 2003, en eftir 

venjulegum væntingum um áburðargildi sauðataðs svara skammtarnir til 60 og 100 kg N/ha. 

Prótein í uppskeru þessara liða er hins vegar óvenju lágt, um 12,5% árið 2003 en var 16,5% á 

a-lið. Þá er Ca-magn þessara sömu liða mun hærra en annarra. 

Uppskera hkg þe./ha 

2001 2002 2003 

11.7. - Alls 8.7. 13.8. Alls 1.7. 3.9. Alls 

a. 60 kg N, 60 kg K 31,6 - 31,6 36,5 11,8 48,3 42,0 30,8 72,8 

b. 100 kg N, 80 kg K 40,2 - 40,2 46,1 10,9 57,0 46,1 33,6 79,6 

c. 140 kg N, 100 kg K 44,6 - 44,6 49,8 11,0 60,8 52,9 34,6 87,5 

d. 180 kg N, 120 kg K 45,6 - 45,6 49,5 12,3 61,8 51,4 36,6 88,0 

e. 15 t sauðatað 40,2 - 40,2 41,0 13,0 53,9 54,5 36,9 91,4 

f. 15 t sauðatað, 40 kg N 48,1 - 48,1 50,4 13,1 63,5 60,2 39,2 99,4 

g. 100 kg N, 80 kg K 35,9 - 35,9 41,6 10,2 51,7 46,6 34,6 81,2 

Staðalskekkja 2,26 - 2,26 1,78 0,85 1,56 2,20 1,51 2,40 

Tilraun nr. 299-70. Skortseinkenni á grösum, Hvanneyri. 

Þessi tilraun hófst sáðárið (1970) þegar spildan var fyrst brotin til túns, sem var án 

forræktunar. Hún hefur ekki verið uppskorin með tilliti til nýtingar, enda var tilgangurinn að 

fá sýnisreiti til að sýna N, P og K-skort á grösum. Hún hefur alltaf verið slegin seint, í lok júlí 

eða í ágúst. 

Vallarfoxgras er enn ríkjandi gróður á liðum a, f og g. Liðir b og d voru lengi framan 

af nær gróðurvana, en eru nú vaxnir blávingli. Á liðum c og e er talsvert um stör. 

Jarðvegurinn virðist geta losað mjög mikið af N, þannig var N-magn uppskeru af a-lið 114 kg 

af ha árið 2003. 

Uppskera, hkg þe./ha 

Liður N P K 25.7. 2001 23.7. 2002 13.8. 2003 

a. 0 30 100 54,3 44,0 91,5 

b. 50 0 100 11,2 9,0 28,1 

c. 50 30 0 26,3 22,8 42,9 

d. 100 0 100 8,3 8,7 23,0 

e. 100 30 0 24,5 24,6 37,3 

f. 100 30 100 71,4 54,5 82,2 

g. *) 100 30 100 74,9 60,0 87,9 

Staðalskekkja 2,59 2,64 3,79 

*) 

g-liður fékk 5 tonn af skeljakalki í upphafi.

Áhrif niðurfellingar búfjáráburðar á efnanýtingu, ísáðar fræplöntur 

og smádýralíf (161-9505) 

Þetta verkefni er kynnt í Jarðræktarrannsóknum 2002 (Fjölrit RALA nr. 213). Sumarið 2003 

voru mæld eftirverkunaráhrif vor- og haustdreifningar búfjáráburðar og vallarfoxgrasfræs á 

Húsavík á Ströndum og í Keldudal í Skagafirði frá árinu 2002. Þá voru lagðar út nýjar 

tilraunir á þessum stöðum um haustið. Tilraunaskipulag á báðum stöðum var sem hér segir: 

H. Haust 2003 1. Ekkert gert (Núll) 

V. Vor 2004 2. Yfirbreiddur búfjáráburður lítið (YBL) 

3. Niðurfelldur búfjáráburður lítið (NBL) 

4. Yfirbreiddur búfjáráburður mikið(YBM) 

5. Niðurfelldur búfjáráburður mikið (NBM) 

Tilraunirnar verða tvíslegnar sumarið 2004. Reitarstærð er 8×20m og eru tilraunirnar í 

þremur endurtekningum. Í mykjuna er blandað vallarfoxgrasfræi af yrkinu Öddu. Í núllreitum 

tilraunarinnar voru lagðir út smáreitir 2×6 m að stærð og bornir á vaxandi skammtar af 

blönduðum áburði í Græði 5. Áburðinum var dreift á sama tíma og búfjáráburðinum. 

Skammtarnir voru sem hér segir: a. 0 kg N/ha (viðmiðunarreitur) 

b. 30 kg N/ha 

c. 60 kg N/ha 

d. 90 kg N/ha 

Mykjusýnin voru efnagreind á Rannsóknastofu Landbúnaðarháskólans á Hvanneyri og eru 

niðurstöður eftirfarandi (sjá nánari skýringar í Fjölriti RALA nr. 213): 

Þurrefni 

Efnamagn, % af þurrefni 

Staður Dreifing % N heild NH 3 -N K P Ca Mg Na 

Keldudalur 29.5.2002 6,2 4,50 2,39 3,14 0,95 1,08 0,76 0,55 

Keldudalur 21.10.2002 11,0 3,98 1,50 1,98 0,92 0,87 0,68 0,19 

Húsavík 1) 12.6.2002 8,7 6,28 3,79 3,56 1,21 1,16 0,70 1,16 

Möðruvellir 5.6.2002 5,1 6,98 4,67 7,40 1,10 1,47 0,70 0,70 

Neðri-Háls 28.5.2002 6,8 4,08 2,01 2,34 0,64 1,04 0,57 0,31 

Meðaltal 7,6 5,2 2,9 3,7 1,0 1,1 0,7 0,6 

1) Kindaskítur. Haustsýnið misfórst af óþekktum ástæðum 

Úr dagbók: 

30. júní Tilraunin í Keldudal slegin og þekja vallarfoxgrass metin. Lítil spretta, talsverð mjöldögg. 

Vallarfoxgras sást í röndum, einkum vestast, en háliðagras austast. 

18. júlí Tilraunin á Húsavík slegin og þekja vallarfoxgrass metin. 

19. sept. Lögð út ný tilraun á Húsavík, gróðurþekja metin í túninu, jarðvegs- og skítasýni tekin og borinn á 

tilraunina kindaskítur, tilbúinn áburður og fræ samkvæmt plani. Grashæð allt að 20 sm. 

Mykjudreifari sá sami og lýst er í Fjöriti RALA nr 213. Einn spíss stíflaður, annar hálfstíflaður. 

Liðir 4 og 5 fengu sem svar u.þ.b. ~49 t mykju/ha (aksturshraði 4,5 km/t) og liðir 2 og 3 fengu sem 

svarar u.þ.b. ~34 t/ha (aksturshraði 6,75 km/t). Blandað var u.þ.b. 800 g af fræi í hvern rúmmetra 

af skít. 

10. okt. Lögð út ný tilraun í Keldudal, gróðurþekja metin í túninu, jarðvegs- og skítasýni tekin, og borið á 

tilraunina mykja, tilbúinn áburður og fræ samkvæmt plani. Mykjudreifari sá sami og lýst er í 

Fjölriti RALA nr 213. Liðir 4 og 5 fengu sem svar u.þ.b. ~80 t mykju/ha (aksturshraði 3 km/t) og 

liðir 2 og 3 fengu sem svarar u.þ.b. 48 t/ha (aksturshraði 5 km/klst). Blandað var u.þ.b. 750 g af 

fræi í hvern rúmmetra af skít.

Eftirverkun haust- og vordreifingar frá árinu 2002 á Húsavík og í Keldudal. 

Þar sem víxlhrif voru á milli staða og tilraunaliða í uppskeru er hvor staður gerður upp sér. 

Hvergi var marktækur munur á þurrefnisuppskeru á milli niðurfellingarliða og yfirbreiðsluliða 

og þeim því slegið saman í uppgjöri. Sömuleiðis var á hvorugum staðnum uppskerumunur á 

milli haust- og vordreifingarreita og þeim því einnig slegið saman. 

Uppskera, hkg þe. /ha Þekja vfoxgrass, % 

Húsavík Keldudalur Húsavík Keldudalur 

Flokkur: 

Viðmið (ekkert gert) 18,5 27,0 0,3 0,8 

Vatn og fræ 1) 19,7 24,6 4,6 1,6 

Skítur og fræ 1) 25,4 25,5 9,0 5,7 

Meðaltal 21,8 25,9 5,5 3,1 

Staðalfrávik 2) 2,77* 2,6 em 2,4** 1,7* 

Mælt 18.7. 30.6. 18.7. 30.6. 

1) Dreift ofaná eða fellt niður. 

2) Staðalfrávik = s.e.d., * = P

Tilraun nr. 860-01. Búfjáráburður í lífrænni ræktun, Hvanneyri. 

Liður á stórreitum 2001 2002 2003 2004 2005 

mykja 1) mykja tað 1) mykja tað tað tað 

a 100 0 0 0 0 

b 100 - 5 - 5 5 5 

c 100 - 15 - 15 15 15 

d 50 25 - 25 - - - 

e 50 25 5 25 5 5 5 

f 50 25 15 25 15 15 15 

g 0 0 0 0 0 0 0 

h 

Tilbúinn áburður eftir metinni þörf („Handbókarskammtur“) 

i 2) 100 15 15 15 15 

1) 

2) 

Mykja er kúamykja með 15% þurrefni, tað er venjulegt sauðatað. 

Í stað taðs er safnhaugur að þurrefni hliðstætt 15 t sauðataðs. 

Liðir á smáreitum 

1. Vega, vallarfoxgras. 

2. Leikvin, hálíngresi. 

Áburður árið 2001 var borinn í flag og unnin niður skömmu fyrir sáningu. Upp kom 

talsverður arfi sem var sleginn niður og hreinsaður burt. Tilraunin kom illa undan vetri vorið 

2002, einkum á reitum með stærsta mykjuskammtinn og var sáð aftur í þá reiti og varð 

gróðurþekja allra reita góð eftir sumarið. Þetta endurspeglast vel í uppskeru það ár. 

Tilraunin er gerð eftir skipan deildra reita, stórreitir eru litlir og skekkja stór- og 

smáreita nánast hin sama. Skekkjan er því reiknuð eins og um þáttatilraun sé að ræða. 


2002 2003 

Vega Leikvin Vega Leikvin 

1.sl. 2.sl. Alls 1.sl. 2.sl. Alls 1.sl. 2.sl. Alls 1.sl. 2.sl. Alls 

a 10,6 5,4 16,1 7,3 14,0 21,3 50,4 26,0 76,4 49,6 41,4 91,0 

b 14,3 5,6 19,9 8,2 14,6 22,8 53,6 30,9 84,5 55,5 40,9 96,4 

c 17,4 8,5 25,9 13,7 17,6 31,3 61,2 32,5 93,7 63,5 46,5 110,0 

d 33,5 8,8 42,3 19,3 19,4 38,7 65,2 34,3 99,5 64,9 43,4 108,3 

e 33,5 8,3 41,8 19,5 19,0 38,5 68,2 35,0 103,3 67,2 47,8 115,0 

f 39,7 7,8 47,5 21,9 19,2 41,1 66,8 42,5 109,3 65,4 49,3 114,6 

g 16,8 3,3 20,1 19,4 11,3 30,7 35,9 23,7 59,6 55,6 36,0 91,5 

h 39,1 5,8 44,8 35,9 13,1 49,1 68,3 25,9 94,2 67,7 42,4 110,0 

i 20,2 8,3 28,5 12,0 16,3 28,3 56,4 28,9 85,3 60,1 45,5 105,5 

Staðalskekkja 

1. sláttur 2,31 1,61 

2. sláttur 1,39 1,60 

Alls 1,96 2,32 

Sláttutímar 10.7. og 7.9. 2.7. og 8.9.

Spretta, fóðurgildi og ending túngrasa (132-9385) 

Tilraun nr. 685-90. Byrjun vorgróðurs, Korpu. 

Vorið 1990 var byrjað að fylgjast með byrjun vorgróðurs og sprettu fyrstu vikurnar á vorin. 

Tilraunaliðir eru fjórir með mismunandi áburðarmeðferð. Að þessu sinni var ekki borið á 

tilraunina og uppskera aðeins mæld einu sinni. Í tilrauninni eru 3 samreitir. 

Áburðartími fyrri ára 

Uppskera, hkg/ha 

Óáborið 11,0 

Borið á snemma vors 20,8 

Borið á eftir að byrjar að grænka 20,5 

Borið á að hausti 17,6 


Tilraun nr. 786-01. Ræktunartilraun með hávingul. 

Í tilrauninni eru 2 þættir: 

A. Tegundir og blöndur, sáðmagn 

a. Hávingull 18 kg/ha Vallarfoxgras 6 kg/ha 

b. Hávingull 9 kg/ha Vallarfoxgras 12 kg/ha 

c. Hávingull 12 kg/ha Rauðsmári 7,5 kg/ha 

d. Hávingull 6 kg/ha Vallarfoxgras 8 kg/ha Rauðsmári 7,5 kg/ha 

e. Hávingull 27 kg/ha 

f. Vallarfoxgras, 20 kg/ha 

B. Áburður árlega 

a. Á gras 

i. 100 kg N/ha að vori 

ii. 150 kg N/ha að vori 

iii. 100 kg N/ha að vori, 50 kg/ha eftir sl. 

b. Á smárablöndu, allur áburður að vori, steinefni jafnt á alla liði. 

i. 20 kg N/ha 

ii. 40 kg N/ha 

iii. 60 kg N/ha 

Samreitir eru 3, hverri endurtekningu er skipt í 4 smáblokkir með s.k. alfahögun. 

Borið á 15.5. og 19.6., Græðir 6 á grasreiti og Græðir 1 á reiti með smárablöndu. Mistök urðu 

þegar borið var á eftir 1. sl. Af útliti reita við 2. sl. mátti ráða að áburðinn hefði ekki farið á 

þrjá reiti af þeim tólf sem bera átti á heldur á aðra þrjá við hliðina, m.a. tvo reiti með 

rauðsmára. Þessum reitum var sleppt við uppgjör á bæði uppskeru og gróðurgreiningum í 2. 

sl. Tilraunalandið er töluvert breytilegt og uppskera var í ár gerð upp á smáblokkum sem voru 

í upphaflegu skipulagi tilraunarinnar. Þær voru ekki notaðar við uppgjör á gróðurgreiningum.

Tegundir og blöndur 

Þurrefni hkg/ha við mismunandi áburð 

1.sl. 18.6. 2. sl. 14.8. Mt. í slætti 

B1 B2 B3 B1 B2 B3 1. sl. 2. sl. 

Grasliðir 100 N 150 N 100+50 100 N 150 N 100+50 

a. Háv. 18 + Vafox. 6 50,4 57,4 58,3 15,0 18,8 32,1 * 55,4 22,0 

b. Háv. 9 + Vafox. 12 48,9 60,3 54,6 11,9 15,1 30,3 * 54,6 19,1 

e. Hávingull 27 55,0 51,2 63,2 19,2 21,9 39,5 * 56,5 26,9 

f. Vallarfoxgras 20 50,3 50,4 53,4 6,7 10,3 * 21,5 51,4 12,8 

Smáraliðir 20 N 40 N 60 N 20 N 40 N 60 N 

c. Háv. 12 + Rauðsm. 7,5 44,5 55,6 56,3 30,1 * 32,2 30,1 52,1 30,8 

d. Háv. 6 + Vaf. 6 + Rsm. 7,5 40,2 50,2 50,0 28,9 24,7 * 23,9 46,8 25,8 

Staðalsk. mism. 3,41 2,85 1,96 1,65 

Grasreitir (a,b,e,f) 51,1 54,4 56,9 13,2 16,3 30,6 

Smárareitir (c,d) 42,3 53,3 53,8 29,5 28,3 26,7 

* Einum reit af þremur sleppt í uppgjöri vegna mistaka í áburðardreifingu. 

Sýni af uppskeru voru greind til tegunda í báðum sláttum og hlutdeild í sýni reiknuð, %. Í 

einum c-reit voru 6% af vallarfoxgrasi, þótt það ætti ekki að vera þar, og var því bætt við 

hávingulinn. Tilraunakekkja í 2. sl. á við liði þar sem ekki vantaði neina greiningu, en sleppt 

var reitum sem skakkt hafði verið borið á. 

Hávingull Vallarfoxgras Rauðsmári Annað 

18.6. 14.8. 18.6. 14.8. 18.6. 14.8. 18.6. 14.8. 

a. Háv. 18 + Vafox. 6 53 91 46 6 * * 1,3 5 

b. Háv. 9 + Vafox. 12 34 82 65 13 * * 0,7 3 

c. Háv. 12 + Rauðsm. 7,5 55 37 * * 26 61 2,1 1 

d. Háv. 6 + Vaf. 6 + Rsm. 7,5 19 27 44 8 31 65 1,4 2 

e. Hávingull 27 99 98 * * * * 0,7 1 

f. Vallarfoxgras 20 * * 98 89 * * 1,6 11 

Meðaltal 52 67 63 29 28 63 1,3 3,7 

Staðalsk. mism. 4,3 5,3 2,7 2,0 3,7 5,9 0,6 1,2 

Í meðaltölum hér á eftir, sem sýna áhrif áburðar, er liðum e. og f. með hreinum grastegundum 

sleppt. Ath. að vallarfoxgras er aðeins í annarri smárablöndunni, d-lið. 

Hávingull Vallarfoxgras Rauðsmári Annað 

18.6. 14.8. 18.6. 14.8. 18.6. 14.8. 18.6. 14.8. 

Grasblöndur 100 N 44 84 55 12 * * 1,1 4 

a. og b. 150 N 45 86 54 9 * * 1,5 5 

100+150 42 89 57 8 * * 0,5 2 

Meðaltal 44 86 55 10 * * 1,0 4 

Smárablöndur 20 N 33 24 36 4 37 69 1,5 2 

c. og d. 40 N 36 33 47 11 28 63 1,2 1 

60 N 40 38 49 9 20 56 2,6 2 

Meðaltal 37 32 44 8 27 63 1,7 2 

Staðalsk. mism. 5,3 6,5 3,3/ 2,4/ 4,5 7,2 0,7 1,5 

4,7 3,5 

Sáning hávinguls tókst ekki sem skyldi í öllum reitum. Reitirnir voru nokkuð farnir að jafna 

sig í 2. sl. 2002. Ekki var athugað hvað mikil áhrif sáningargallarnir höfðu sumarið 2003.

Áhrif sláttutíma og sláttuhæðar á uppskeru og endingu vallarfoxgrass. 

Þessi tilraun hófst vorið 1999 (sjá lýsingu í Jarðræktarskýrlsu 1999). Sumarið 2003 er eftirverkunarár 

tilraunarinnar. Niðurstöður voru kynntar á Ráðunautafundi 2003. 

Úr dagbók 

6. maí Borið á, Græðir 6, 150N-32P-62K. Þekja vallarfoxgrass metin. Reitir algrænir. 

24. júní Tilraunin slegin og þekja vallarfoxgrass og sveifgrass sem víða er orðið ráðandi metin. Þriðja 

algengasta grasið er háliðagras, þá snarrót. Sveifgras fullskriðið, vallarfoxgras nálægt miðskriðtíma 

en snarrót varla byrjuð að skríða. Sláttuhæð sú sama í öllum reitum og mældist á bilinu 4-8 sm. 

19. ág. Þekja vallarfoxgrass metin. Endurvöxtur mikill og svipaður í öllum reitum. Ekki talin ástæða til að 

slá tilraunina aftur. Hælar teknir upp. 

Uppsk., hkg þe/ha Þekja sáðgresis, % Þekja vsveifgr., % 

Snöggur Langur Snöggur Langur Snöggur Langur 

Sláttutími stubbur stubbur stubbur stubbur stubbur stubbur 

SL1 71 69 28 27 52 48 

SL2 71 66 42 40 35 33 

SL3 63 70 65 78 18 13 

Meðaltal 68 68 45 48 35 32 

Staðaskekkja mism. 1) 

-sláttutími 4,0e.m. 13,0* 8,7** 

-sláttuhæð 3,3e.m. 10,6e.m. 7,1e.m. 

-hæð x tími 5,7e.m. 18,4e.m. 12,3e.m. 

1) S.e.d. Staðalskekkja mismunarins, * = P

Áburðarliðir 2003 (Græðir 6): 

A 150 kg N að vori (fyrst 6. maí 2003) 

B 75 kg N að vori + 75 kg N milli slátta 

Sláttutímar 2003 1. sl. 2. sl. 3. sl. 

SL1 27/5 14/7 11/9 

SL2 6/6 24/7 11/9 

SL3 13/6 31/7 11/9 

Áburðartímar 2003 1. sl. 2. sl. 3. sl. 

A 6/5 

B 6/5 27/5, 6/6 eða 13/6 

Úr dagbók 

6. maí Þekja sáðgresis var 90–93%, enginn munur á blokkum eða liðum. Gras komið vel af stað um 

10 sm á hæð. Vottur af gæsaskít. 

27. maí Annar gróður, háliðagras, varparsveifgras, njóli, vallarsveifgras. Grashæð 25–30 sm. 

6. júní Grashæð 45–55 sm heldur meira í A reitum (sem fengu fullan skammt). SL1 reitir enn gulir 

bæði A og B en hefur teygt sig í 10–15 sm hæð. 

13. júní Grashæð 60–70 sm. Mikið lagst sérstaklega A. Puntur kominn upp í strá. 

14. júlí SL1 fullskriðið (nánast eins og í frumvexti), sölnuð blöð áberandi. 

24. júlí SL2 lítið skriðið en hávaxið, ekki eins þétt. Sölnuð blöð ekki eins áberandi og í SL1. 

Greinilegur munur á áburðarreitum sérstaklega í SL3. 

31. júlí SL3 lítið sem ekkert skriðið en ekki vöxtulegt. Mikill sjáanlegur vaxtarmunur milli áburðarliða 

A og B. Mikið um visin brúnleit blöð sérstaklega þar sem ekki var borið á milli slátta. 

11. sept. Þriðji sláttur sleginn í öllum reitum. 

Uppskera, hkg þe/ha 

1. sláttur 2. sláttur 3. sláttur Alls 

Sláttutími Áb.liður A B A B A B A B 

SL1 31,3 28,8 47,0 47,2 19,5 21,6 97,8 97,5 

SL2 42,4 38,4 34,0 41,5 14,0 14,6 90,3 94,5 

SL3 54,7 53,7 17,4 27,0 10,1 11,6 82,1 92,4 

Meðaltal 42,8 40,3 32,8 38,5 14,5 16,0 90,1 94,8 

St.sk. mism. 1) -sláttutími 1,4*** 0,8*** 0,6*** 1,5*** 

-áburður 1,1* 0,7*** 0,5** 1,2*** 

-tími x áb. 1,9e.m. 1,2*** 0,9e.m. 2,2** 

1) Staðalskekkja mismunarins=s.e.d., * = P

Hryggleysingjar (161-9523) 

Unnið var úr gögnum þar sem bornar voru saman tegundir köngulóa og bjallna í túnum og 

úthaga á þrenns konar jarðvegi á Möðruvöllum árin 1996-1997. Alls fundust 22 tegundir 

köngulóa og 44 tegundir bjallna og sést samanburður milli annars vegar túna og beitilanda og 

hins vegar samanburður á jarðvegsgerðunum þremur í eftirfarandi töflu. 

Jarðvegsgerð 

Spildur 

Sandur Mói Mýri P-gildi Tún Úthagi P-gildi 

Fjöldi köngulóategunda 10 10 10 0,920 8 11

Niturlosun úr lífrænum efnum (132-9387) 

Lýsing á þessu verkefni er í jarðræktarskýrslum 2000 og 2001. 

Norrænt verkefni (NKJ). Greining á eiginleikum plöntuleifa með tilliti til niðurbrots og 

níturlosunar í jarðvegi. 

Allmargar greinar eru í handriti úr norræna hluta verkefnisins og nú hafa tvær þeirra verið 

samþykktar til birtingar í vísindaritum. Önnur í Journal of Near Infrared Spectoscopy hin í 

Plant and Soil. 

Níturlosun í íslenskum kornræktarjarðvegi. 

Nú liggur fyrir handrit að grein um samanburð á losun N í akri á Korpu og í sama jarðvegi við 

staðlaðar aðstæður (hitastig, og vatn í jarðvegi). Greinin, sem er að mestu aðferðafræðileg, 

verður send birtingar í Búvísindum. Jafnframt er gert ráð fyrir að skrifuð verði grein um 

samanburð á níturforða og níturlosun í mismunandi jarðvegi, sandjörð, móa- og mýrarjörð og 

er þá lokið umfjöllun um kornræktarhluta verkefnisins. 

Bygging og eðliseiginleikar móajarðvegs, áhrif jarðvinnslu (132-9500) 

Árið 2003 voru tekin sýni úr jarðvinnslutilraun til mælingar á vatnsheldni og stöðugum 

samkornum. Vatnsspennumælum var komið fyrir í tilrauninni og jarðvegshiti mældur. 

Vatnsspennumælar voru einnig settir í tilraun með áburð á kartöflur og í tilraun þar sem 

niturlosun í jarðvegi var mæld. Unnið var að úrvinnslu á eldri mælingum. 

Tilraun nr. 797-02. Jarðvinnslutilraun. 

Jarðvinnslureitir eru 7×14 m. Liðir c og d voru plægðir 12. nóvember 2002. c- og e-reitir 

voru herfaðir og d-reitir tættir 7. maí, byggi (Skeglu) sáð og borið á 8. maí og valtað 10. maí. 

Áburður var 70 kg N/ha í Græði 5. Borið var á gras 16. maí um 100 kg N/ha. Á vallarfoxgras 

var notaður Græðir 9 og Græðir 6 á gamalt tún. Kornið var skorið 22. ágúst og c- og d-reitir 

plægðir 6. okt. 

Þe. hkg/ha 

4.7. 22.8. Alls 

a. Gamalt tún 55,0 17,8 72,8 

b. Vallarfoxgras, sáð 2002 49,2 14,8 64,0 

Staðalsk. mism. 3,6 0,54 3,5 

Þe. hkg/ha Kornþ. Rúmþ. 

Korn Hálmur Alls mg g/100ml 

c. Plægt og herfað árlega 32,3 41,5 73,8 30,2 62,9 

d. Plægt og tætt árlega 34,0 43,1 77,1 30,8 62,3 

e. Herfað, byggi ísáð 28,9 36,9 65,7 29,8 62,3 

Staðalsk. mism. 1,3 2,5 3,3 1,4 0,96

Hagnýting belgjurta (132-9360) 

Tilraun 792-00. Rauðsmári, svarðarnautar og sláttumeðferð, Korpu. 

Vorið 2000 var sáð til þessarar tilraunar með rauðsmára (Betty) og mismunandi svarðarnauta 

hans. Þetta var því þriðja og jafnframt síðasta ár tilraunarinnar. Tilraunin var nokkuð farin að 

láta á sjá, en þó er mikill munur milli svarðarnauta. Rýgresið var einungis um 12% af 

uppskerunni og illgresið komið í 15%. Vallarfoxgrasið var ríflega fjórðungur uppskeru og 

illgresi komið yfir 10%. Nokkur munur er í endingu eftir sláttumeðferð. Háliðagras og 

hávingull halda sínum hlut, voru 45 og 40% af heildaruppskeru, en illgresi var 1 og 4%. 

Borið var á 16. maí 20 kg N/ha í Blákorni og sami skammtur aftur milli slátta. 

Endurtekningar eru 3. 

Sláttumeðferð er þrenns konar: a) 30.6. og 11.8. b) 30.6. og 29.8. c) 14.7. og 29.8. 

Niðurstöður 2003 

Svarðarnautur Adda, vallarfoxgras 

Uppskera alls, þe. hkg/ha Smári, þe. hkg/ha Hlutfall smára, % 

Sláttumeðferð 1. sl. 2. sl. Alls 1. sl. 2. sl. Alls 1. sl. 2. sl. Alls 

a 38,4 22,6 61,0 20,2 15,3 35,5 53 68 58 

b 38,3 32,8 71,1 19,4 27,3 46,6 50 83 66 

c 56,5 21,4 77,9 33,4 17,5 50,9 59 82 65 

Meðaltal 44,4 25,6 70,0 24,3 20,0 44,3 54 78 63 

Svarðarnautur Svea, rýgresi 



a 39,6 24,7 64,4 26,5 18,3 44,8 67 74 70 

b 33,5 31,2 64,6 22,8 27,8 50,7 68 89 78 

c 59,0 21,9 80,9 38,4 18,7 57,1 65 85 71 

Meðaltal 44,0 25,9 70,0 29,2 21,6 50,8 67 83 73 

Svarðarnautur Seida, háliðagras 



a 43,9 25,1 68,9 19,8 12,0 31,8 45 48 46 

b 41,6 31,9 73,5 20,8 20,3 41,1 50 64 56 

c 51,0 21,0 72,0 28,9 12,1 41,0 57 58 57 

Meðaltal 45,5 26,0 71,5 23,2 14,8 38,0 51 56 53 

Svarðarnautur Norild, hávingull 



a 47,1 25,9 73,0 28,8 12,7 41,5 61 49 57 

b 39,1 33,1 72,2 20,0 21,7 40,7 51 65 58 

c 53,0 23,6 76,6 29,5 12,6 42,1 56 53 55 

Meðaltal 46,4 27,5 73,9 26,1 15,6 41,8 56 56 57 

Staðalskekkja mismunarins: 

Sláttumeðferð 1,85 0,91 2,31 2,34 0,96 2,80 

Svarðarnautar 2,13 1,06 2,67 2,70 1,11 2,03

Uppskera 3 ára, hkg þe./ha 

Heild 

Smári 

Adda Sláttudagar 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 35,2 45,9 61,0 11,7 29,0 35,5 

1.7. og 30.8. 43,2 49,6 71,1 19,5 30,8 46,6 

15.7. og 30.8. 56,9 58,5 77,9 23,0 34,5 50,9 

Svea 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 50,5 48,1 64,4 16,7 43,5 44,8 

1.7. og 30.8. 61,4 47,3 64,6 20,0 43,2 50,7 

15.7. og 30.8. 71,8 50,4 80,9 18,0 44,5 57,1 

Seida 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 45,2 44,1 68,9 13,1 18,7 31,8 

1.7. og 30.8. 51,6 51,6 73,5 17,3 20,2 41,1 

15.7. og 30.8. 50,3 54,4 72,0 12,8 22,0 41,0 

Norild 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 49,9 47,7 73,0 9,5 21,9 41,5 

1.7. og 30.8. 49,4 45,5 72,2 11,9 17,8 41,7 

15.7. og 30.8. 64,4 53,6 76,6 11,4 20,9 42,1 

Hlutfall smára, %, í uppskeru árin 2001-2003 (hlutfall illgresis, %, árið 2003) 

1. og 2. sláttur 1. sláttur 2. sláttur 

Adda 2001 2002 2003 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 33 63 58 (16) 15 59 53 (18) 62 76 68 (13) 

1.7. og 30.8. 45 62 66 (10) 16 52 50 (17) 79 82 83 (2) 

15.7. og 30.8. 40 59 65 (7) 29 57 59 (9) 83 76 82 (1) 

Svea 2001 2002 2003 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 33 90 70 (17) 18 94 67 (18) 59 81 74 (15) 

1.7. og 30.8. 33 91 78 (14) 13 92 68 (27) 55 80 89 (1) 

15.7. og 30.8. 25 88 71 (14) 14 88 65 (18) 70 88 85 (5) 

Seida 2001 2002 2003 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 29 42 46 (2) 20 43 45 (1) 41 40 48 (3) 

1.7. og 30.8. 34 39 56 (0) 19 34 50 (1) 50 47 64 (0) 

15.7. og 30.8. 26 40 57 (2) 19 42 57 (3) 42 35 58 (0) 

Norild 2001 2002 2003 2001 2002 2003 2001 2002 2003 

1.7. og 15.8. 19 46 57 (4) 12 50 61 (5) 31 36 49 (4) 

1.7. og 30.8. 24 39 58 (3) 10 39 51 (5) 41 39 65 (1) 

15.7. og 30.8. 18 39 55 (4) 13 39 56 (6) 37 37 53 (0)

Tilraun nr. 793-00. Prófun á norskum rauðsmárastofnum. 

Árið 2003 er þriðja og síðasta árið í tilraun með norska rauðsmárastofna í blöndu með Öddu 

vallarfoxgrasi. Reitirnir hafa verið tvíslegnir öll árin og við hvern slátt er tekið sýni og greint 

til tegunda. Endurtekningar eru 3. 

Borið var á 16.5. 20 kg N/ha í Blákorni og sami skammtur aftur milli slátta. Slegið 

var 1.7. og 25.8. Þekja sáðgresis er farin að gisna. Við fyrri slátt reyndist illgresi vera 10- 

15% af uppskerunni og 1–4% í seinni slætti. 

Niðurstöður 2003 Gras og smári, hkg þe./ha Smári, hkg þe./ha Smári, % 

1. sl. 2. sl. Alls 1. sl. 2. sl. Alls 1. sl. 2. sl. Alls 

LøRk 8802 (4n), Reipo 27,7 26,5 54,2 9,1 21,9 31,0 28 80 52 

LøRk 9206, Liv 31,7 26,2 57,9 14,8 19,9 34,8 41 74 55 

LøRk 9207 28,7 24,0 52,7 13,4 16,0 29,5 40 64 50 

LøRk 9309, Lea 29,1 25,8 54,9 12,0 19,3 31,3 34 71 50 

LøRk 9310 27,4 26,5 53,9 7,9 20,4 28,3 25 75 48 

LøRk 9311 28,7 27,1 55,8 10,8 21,3 32,1 33 76 53 

LøRk 9414 31,4 26,7 58,1 12,4 22,0 34,4 37 81 56 

LøRk 9415, Legato 33,2 27,2 60,4 14,3 21,7 36,0 39 79 56 

LøRk 9735 28,3 29,6 57,9 13,5 25,4 39,0 42 85 63 

LøRk 9753, Linn 34,1 26,3 60,4 14,1 18,2 32,3 37 67 49 

Bjursele 35,1 24,8 59,9 14,8 16,8 31,7 37 65 48 

Betty (4n) 27,6 28,8 56,5 10,9 24,1 35,0 33 81 56 

Meðaltal 30,3 26,6 56,9 12,4 20,6 32,9 35 75 53 

Staðalsk. mism. 3,49 1,32 4,30 2,70 1,75 4,03 5,8 5,0 4,4 

Meðaltal 3 ára Gras og smári, hkg þe./ha Smári, hkg þe./ha Smári, % 

1. sl. 2. sl. Alls 1. sl. 2. sl. Alls 1. sl. 2. sl. Alls 

LøRk 8802 (4n), Reipo 35,8 16,4 52,2 11,2 13,0 24,2 31 79 46 

LøRk 9206, Liv 38,0 16,0 54,0 15,2 11,6 26,8 40 73 50 

LøRk 9207 39,4 14,9 54,3 15,6 9,9 25,5 40 66 47 

LøRk 9309, Lea 39,4 15,8 55,2 14,8 11,2 26,0 38 71 47 

LøRk 9310 34,3 15,5 49,8 10,6 11,5 22,1 31 74 44 

LøRk 9311 36,5 14,9 51,4 10,7 11,0 21,7 29 74 42 

LøRk 9414 35,6 14,8 50,4 11,8 11,6 23,4 33 79 46 

LøRk 9415, Legato 38,3 16,3 54,6 15,1 12,5 27,6 39 77 51 

LøRk 9735 37,8 18,5 56,3 16,2 15,6 31,8 43 84 56 

LøRk 9753, Linn 38,6 15,7 54,3 15,7 10,8 26,5 41 69 49 

Bjursele 39,1 13,9 53,0 14,8 9,1 23,9 38 65 45 

Betty (4n) 37,0 13,4 50,4 14,1 13,2 27,3 38 80 54 

Meðaltal 37,5 15,8 53,3 13,8 11,7 25,5 37 75 48

Tilraun nr. 794-02/03. Rauðsmári, sáðtími, sáðmagn. 

Markmiðið er að meta áhrif sáðtíma og sáðmagns rauðsmára á endingu rauðsmáratúns. Sáð 

var 15. maí, 15. júní og 15. júlí 2002 Betty rauðsmára í blöndu með Öddu vallarfoxgrasi. 

Sáðmagn grassins var ávallt 15 kg/ha, en sáðmagn rauðsmára musmikið: 6 kg, 9 kg, 12 kg eða 

15 kg á ha. Endurtekningar eru 3. 

Tekin voru borsýni úr sverði, 2 sívalningar úr hverjum reit, 12 sm í þvermál og um 10 

sm að dýpt bæði haust og vor. Öll mold var þvegin af sýnunum og smáraplöntur taldar og 

greindar í plöntuhluta, þurrkað og vigtað. Að vori voru einnig taldir grassprotar og mæld 

þurruppskera grass og illgresis. Bæði vor og haust var marktækur munur milli sáðtíma í 

öllum eiginleikum nema fjölda smáraplantna að hausti og fjölda grassprota að vori. Sáðmagn 

hefur hins vegar ekki marktæk áhrif nema í plöntufjölda, bæði að hausti (p

Tilraun nr. 766-02. Prófun á rauðsmára og maríuskó frá Kanada, Korpu. 

Sáð var í einfalda tilraun með 3 stofna af rauðsmára og 3 af maríuskó (Lotus) frá Kanada í 

blöndu með vallarfoxgrasi, Öddu. Til samanburðar eru sænsku rauðsmárastofnarnir Betty og 

Bjursele. Borið var á 16. maí, 20 kg N/ha, í Blákorni og sami skammtur aftur milli slátta. 

Slegið var 3. júlí og 18. ágúst. Endurtekningar eru 2. 

Uppskera 2003 

1. sláttur 2. sláttur Alls 

Þe. hlutdeild, % Þe. hlutdeild, % Þe. hlutdeild, % 

Smári hkg/ha belgjurt gras illgr. hkg/ha belgjurt gras illgr. hkg/ha belgjurt gras illgr. 

Charlie 53,6 18 81 1 28,6 78 22 0 82,2 39 60 1 

Christie 45,7 12 84 5 27,8 61 39 0 73,4 30 67 3 

Endure 50,3 19 75 6 32,3 80 20 0 82,6 43 54 4 

Betty 53,7 34 65 1 23,9 73 27 0 77,6 46 53 1 

Bjursele 49,1 40 58 2 24,5 72 27 1 73,6 51 48 2 

Meðaltal 50,5 25 73 3 27,4 73 27 0 77,9 42 56 2 

Maríuskór 

Dangille 38,8

Tilraun nr. 753-03. Sáðblöndur grass og belgjurta í tún. 

Vorið 2003 var sáð í aðra sameiginlega tilraun alls 44 reiti. Grunnreitirnir 30 eru sams konar 

og í tilraun frá árinu 2002 en á aukareitunumr 14 eru prófaðar blöndur af mismunandi stofnum 

af hvorri belgjurtategund. Þessi aukameðferð er prófuð í fleiri löndum innan COST 852. 

Borið var á alla tilraunina 50 kg N/ha við sáningu. Í hverjum reit var merktur 1m 2 ferningur, 

stálhæl með álplötum var stungið niður í hornin. Þessi ferningur verður síðan vökaður með 

15 N lausn næsta sumar til þess að mæla niturbindingu. Innan hvers 1m 2 fernings var merktur 

annar ferningur 0,5m á kant, þar sem sýni verða tekin með handklippum og greind til tegunda. 

Reitirnir voru fyrst slegnir 8.-10. sept. og uppskeran greind til tegunda. 

Örverur 

Verkefnið er innan COST 852. Vorið 2002 var sáð í tvær tilraunir, aðra í Gunnarsholti og 

hina í Hrosshaga, Biskupstungum. til þess að meta niturbindingu rauðsmára og hvítsmára sem 

smitaðir voru með 5 mismunandi tegundum af Rhizobium bakteríu, auk þess sem einn liðurinn 

var ósmitaður. Endurtekningar eru 5 og var mólýbden borið á tvær þeirra, en það er talið flýta 

smitun. Tilraunin í Gunnarsholti var dæmd ónýt vorið 2003, en tilraunin í Hrosshaga leit 

sæmilega út og var hún slegin 7. júlí og greind til tegunda. Hlutur smára var ekki mikill, síst 

hvítsmára, en þó var munur eftir Rhizobium bakteríu. Mólýbden virðist sums staðar hafa 

jákvæð áhrif. 

Hvítsmári 

Gras, hkg/ha Smári, hkg/ha Alls, hkg/ha 

mólýbden mólýbden mólýbden 

Ósmitað 29,3 47,1 0,4 0,7 31,1 49,5 

Stofn 3 (íslenskur) 33,9 21,9 0,7 0,1 34,7 22,0 

D (þýskur) 35,4 28,2 0,3 0,9 36,6 29,1 

M (Tromsø) 28,9 38,1 0,9 2,0 29,9 40,3 

HL (sænskur) 37,1 30,4 0,6 2,1 37,7 33,6 

PL (finnskur sölust.) 34,4 35,5 0,9 0,0 35,7 35,5 

Meðaltal 33,2 33,5 0,6 1,0 34,3 35,0 

St.sk. mism. 9,06 11,09 0,81 0,99 9,63 11,80 

Rauðsmári 

Gras, hkg/ha Smári, hkg/ha Alls, hkg/ha 

mólýbden mólýbden mólýbden 

Ósmitað 50,2 51,9 1,3 1,2 51,4 53,5 

Stofn 3 (íslenskur) 52,2 40,9 3,1 1,3 55,4 42,1 

D (þýskur) 66,6 54,1 5,6 5,6 72,2 59,7 

M (Tromsø) 56,0 53,5 5,5 8,6 61,8 62,2 

HL (sænskur) 51,9 49,3 4,8 3,5 56,7 52,9 

PL (finnskur sölust.) 56,9 51,4 6,8 7,7 63,9 59,5 

Meðaltal 55,6 50,2 4,5 4,7 60,3 55,0 

St.sk. mism. 10,43 12,77 1,98 2,42 11,18 13,69

Flutningur niturs á milli smára og grass. 

Þessi tilraun var gerð sumarið 2003 og er mastersverkefni Þóreyjar Ólafar Gylfadóttur við 

Landbúnaðarháskólann í Kaupmannahöfn. Leiðbeinandi Þóreyjar í Danmörku er dr. Henning 

Høgh-Jensen (þátttakandi í COST-852) og leiðbeinandi hér á Íslandi er Áslaug Helgadóttir. 

Meginmarkmið verkefnisins eru (i) að mæla hlutdeild niturs, sem flyst milli hvítsmára og 

vallarsveifgrass, í umsetningu niturs í smáratúni og (ii) að meta gagnkvæman flutning á nitri 

milli tegundanna tveggja yfir eitt vaxtartímabil. Til mælinganna var notuð 3 ára gömul tilraun 

á Korpu þar sem sáð var hvítsmára og vallarsveifgrasi. Reknir voru niður 32 plasthólkar til að 

einangra jarðveginn innan hvers reits. Einstakar plöntur í tilraunareitum voru merktar beint 

með 15 N lausn (Urea) snemma sumars og voru sýni klippt fjórum sinnum með þriggja vikna 

bili, fyrst um 10 dögum eftir að merkingu lauk. Sýnin voru greind til tegunda og þurrkuð. Í 

Danmörku hafa sýnin verið efnagreind ( 15 N, heildar-N) í massagreini. Niðurstöður sýna að 

einhver flutningur á nitri hefur orðið milli tegunda. Ekki er búið að fullvinna niðurstöður. 

Hvítsmári og rótarhnýðisgerlar (132-9315) 

Frá árinu 1994 hefur samspil hvít- og rauðsmára og rótarhnýðisbaktería verið rannsakað í 

tilraunum á móajarðvegi. Þetta er unnið í samstarfi við Mette Svennig ásamt allmörgum 

nemendum við Háskólann í Tromsö í Noregi. 

Í nágrenni Gunnarsholts á Rangárvöllum er móajarðvegur þar sem engar rótarhnýðisbakteríur 

fundust við skoðun sumarið 1993. Þarna gafst tækifæri að rannsaka hvernig rótarhnýðisbakeríur 

ná fótfestu í jarðveginum, hvernig samkeppni er á milli einstakra bakteríustofna um 

pláss í smárahnýðum og hvernig einstökum bakteríustofnum gengi að lifa í jarðvegi þar sem 

eiginn smári væri. 

Tilraunaspildunni var bylt í maí 1994 og hvítsmára sáð ásamt þremur bakteríustofnum (a,b,c), 

sem allir eru einangraðir úr jarðvegi í Norður-Noregi. Settar voru um 50 þús. bakteríur/fræ. 

Þessir stofna má aðgreina með DNA greiningu sem er forsenda fyrir því að hægt sé að fylgjast 

með afdrifum þeirra í tilrauninni. Tilraunaliðir voru fimm. Í öllum liðum var hvítsmári, en 

bakteríustofnarnir hreinir í þremur liðum, allir saman í einum lið og fimmti liðurinn 

ósmitaður. Fylgst var með vexti smárans næstu þrjú árin ásamt hlutdeild einstakra 

bakteríustofna. Vorið 1998 var smáranum eytt og byggi sáð í spilduna. Bygg var sáð aftur 

1999 og 2000 og smára sem spíraði var eytt. Þannig tókst að halda spildunni smáralausri 

fram á vor 2001 en þá var sáð í nýja tilraun með hreinum túnvingli og hvítsmára eða 

rauðsmára með túnvingli. Smárafræið var snitað með blöndu af bakteríustofnunum þremur í 

jöfnum hlutföllum. 

Helstu niðurstöður tilraunanna eru að einn bakteríustofninn (b) hafði áberandi meiri 

samkeppnisþrótt í því að mynda tengsl við hvítsmárann og það varð til þess að hlutdeild hans 

í hnýðum óx ár frá ári. Hann dreifði sér inn í tilraunareiti þar sem hinur stofnarnir voru og þar 

sem allir stofnar voru saman í byrjun náði hann að útiloka veikast stofninn (c) úr 

rótarhnýðum. Svipað gerðist í viðmiðunarreit þar sem engar bakteríur voru í byrjun. Þangað 

barst hann strax ásamt hinum og hlutdeild hans óx með tímanum í rótarhnýðum. 

Stofnarnir voru misvirkir eftir tíma sumarsins. Þannig var stofn (a) hlutfallslega virkari um 

vor en seinni hluta sumars. Þetta skýrir líklega að hvítsmári náði mestri uppskeru þar sem 

hann var smitaður með blöndu af öllum stofnunum.

Allir bakteríustofarnir lifðu af þrjú sumur án smára en þá reynir á hæfileika þeirra í að lifa 

rotlífi og engir aðrir bakteríustofnar komu inn á tilraunasvæðið. Sá stofn (c) sem hafði tapað 

fyrir stofni (b) í að tengjast smáranum stóð sig vel í rotlífinu og náði mestri hlutdeild í 

jarðveginum við þær aðstæður. 

Þegar hvítsmára var aftur sáð í spilduna vorið 2001 mynduðu allir bakteríustofnar tengsl við 

smára á ný og engin breyting hafði orðið á erfðaefni þeirra. Rauðsmára (Betty) var einnig sáð 

í tilraunareiti í spildunni og tengsl mynduðust við bakteríustofnana. Rauðsmárinn gaf góða 

uppskeru 2002 og enn meiri 2003. 

Uppskera 2003 

Myndin sýnir uppskeru í einstökum tilraunaliðum. Sáð var vorið 2001, túnvingli, túnvingli 

með smára og túnvingli með smára og bakteríum. Uppskeran er mun meiri en fyrsta árið, 

tvöföld í hvítsmárareitum og þreföld hjá rauðsmára, en breytileikinn er mikill. 

kg/ha 

Uppskera 20.9. 2003 

7000 

6000 

5000 

4000 

3000 

2000 

1000 

0 

Gras 

Hvítsmári 

og gras 

Hvítsmári, gras 

og bakteríur 

Rauðsmári 

og gras 

Rauðsmári, gras 

og bakteríur 

Dökku súlurnar er uppskera grastegunda en ljósu er uppskera smára

Lúpína o. fl. til uppskeru og iðnaðar (132-9492) 

 

Tilraun nr. 788-00. Sláttutími á lúpínu, Korpu. 

Alaskalúpína, sem var gróðursett vorið 1998, var nú slegin í fjórðja sinn, samreitir eru 3. 

Tilraunaliðir slegnir fyrir miðjan ágúst 2000 féllu úr á fyrsta ári. Gróður á þeim er fjölbreyttur 

og sumarið 2003 voru þeir teknir til uppskeru á þrem mismunandi tímum og eftir eru reitir til 

að mæla uppskeru á tveim tímum 2004, jafnframt því sem uppskera verður mæld í ágúst á 

reitum sem voru slegnir 2003. Lúpína sást í einstaka reit en vart svo að máli skipti. 

Slegið Uppskera lúpínu, þe. hkg/ha Lúpínusnauðir 

2000 2001 2002 2003 2000 2001 2002 2003 reitir sl. 2003 

f. 4.9. 5.9. 3.9. 5.9. 55,4 53,1 46,1 41,8 58,8 

g. 4.10. 5.10. 15.10. 15.10. 35,1 44,1 31,3 48,0 43,0 

h. 4.10. 16.8. 15.10. 21.8. 35,5 72,0 26,6 39,9 

i. Ekki sl. 16.8. 16.8. 21.8. 72,5 47,3 46,6 52,5 

Staðalsk. mism. 3,4 4,9 5,0 8,1 

Mistök urðu í slætti 21.8. og voru slegnir tveir reitir sem átti að slá seinna, annan í september 

og hinn í október. Uppskera af fyrr talda reitnum, 30,1 hkg/ha, var tekin með í meðaltal f- 

liðar, en hinni, 48,0 hkg/ha, var sleppt. Blómskipun lúpínunnar mun hafa orðið fyrir 

verulegum skemmdum í frostinu 5. maí. Lítið var um þroskaða fræbelgi 23.8. og sprotarnir 

voru blaðríkir líkt og þeir væru í vexti þrátt fyrir árstímann. 

Tilraun nr. 785-99. Áburður á lúpínu, Geitasandi. 

Gróðursett var í 32 reiti vorið 1999 á snauðu landi þar sem lúpína hefur ekki náð að breiðast 

út þótt hún vaxi í grennd. Reitir eru 2×5 m og 33×50 sm milli plantna. 

Borið hefur verið á tvo tilraunaliði árlega frá upphafi tilraunarinnar. Vorið 2003 var 

borið á þrjá tilraunaliði til viðbótar 13. maí og uppskera var mæld í fyrsta sinn 2. september. 

Áburðarefni, kg/ha Uppskera þe. hkg/ha 

a. P 20 árlega frá 1999 33,5 

b. P 20 árlega, N 33 til 2002 25,0 

c. K 42 frá 2003 22,7 

d. K 42, S 18 frá 2003 33,6 

e. P 20, K 42, S 18 frá 2003 38,2 

f.-h. Án áburðar 22,3 

Staðalsk. mismunar (a-e) 4,1 

Á c-lið var notað kalíklóríð og brennisteinssúrt kalí á d- og e-lið. Við slátt voru reitir sem 

fengu brennistein, d- og e-, enn grænir en aðrir farnir að gulna. Þurrefni var að meðaltali 

20,2% í þessum reitum en 26,8% í öðrum reitum. Á b-reitum, sem fengu N-áburð í fjögur 

vor, var lúpína líklega farin að gisna og gras var verulegur hluti uppskeru. 

Tilraun nr. 902-03. Uppskera á vallarfoxgrasi fram á vetur 2003 og eftirverkun 2004. 

Borið var á nokkurra ára tún með nærri hreinu vallarfoxgrasi um 100 kg/ha N í Græði 6 16. 

maí 2003. Mæla átti lífmassa í vallarfoxgrasi fram á vetur, taka sýni til efnamælinga og mæla 

eftirverkun sláttar sumarið eftir. Niðurstöður verða birtar í skýrslu ársins 2004.

Kynbætur á korni og kornræktartilraunir (132–9251) 

 

 

 

Árið 2003 var eitt hið allra besta í manna minnum. Vetur var nánast snjólaus um land allt og 

hvergi fraus svo á láglendi að klaki kæmi í jörð. Korni var sáð með góðum árangri undir 

Eyjafjöllum 6. mars og í Þingeyjarsýslu voru akrar að mestu fullsánir fyrir miðjan apríl svo að 

dæmi sé tekið. Sáð var í allar korntilraunir utan Korpu fyrir sumar, það er á bilinu frá 19. til 

23. apríl. Síðasta korni var sáð á Korpu 15. maí. 

Vikulangt kuldakast gerði í byrjun maí með nokkru frosti einkum norðanlands. Þá var 

korn víða komið upp en kuldinn kom þó hvergi að sök.. Eftir það brá til hlýinda og fylgdi 

afburðahlýtt og hæfilega rakt sumar. Sumarið varð þó ekki mjög langt í síðari endann. Því 

lauk nokkuð skyndilega með norðanáhlaupi og frosti um miðjan september. Þá var 

kornskurður langt kominn en þó spilltust akrar af snjó og hvassviðri á nokkrum stöðum 

norðanlands. Tilraunir spilltust ekki í því veðri. Suðaustanslagviðri hristi korn líka til 

sunnanlands í byrjun september. Þá voru enn óslegnar allar tilraunir sunnanlands og vestan. 

Þrátt fyrir kuldaköst varð meðalhiti fimm mánaða, maí til september, heilu stigi hærri 

en meðalhiti sömu mánaða á hlýindaskeiðinu 1931–60. Árgæskan skilaði sér í kornakra 

landsins og uppskera varð meiri en dæmi eru um hér á landi. Þrátt fyrir lítils háttar áföll sem 

nefnd eru hér á undan, mátti nýting kallast góð. Korn var líka skorið þurrara en menn eiga að 

venjast og þurrkun gekk mjög vel. 

Verkefni er lúta að kornrækt og sáðskiptum eru nátengd og stundum voru einstakar 

tilraunir sameiginlegar báðum verkefnunum. Má þar nefna tilraunir til lausnar á þeim vanda 

sem upp kemur þegar korn er ræktað árum saman á sömu spildu. Tala tilraunareita segir ekki 

alla söguna, enda mismunandi hvernig reitir eru taldir. Í ár mátti telja um 1.100 reiti í þessum 

tveimur verkefnum. 

Tilraun nr. 125-03. Samanburður á byggyrkjum. 

Tilgangur með samanburði byggyrkja er tvíþættur. Annars vegar er leitað eftir nýjum 

erlendum yrkjum sem að gagni gætu komið í íslenskri kornrækt og hins vegar eru íslenskar 

kynbótalínur reyndar í sömu tilraunum og erlendu yrkin. Í ár var sáð í 7 tilraunir í þessari 

tilraunaröð. Þær voru á eftirtöldum stöðum: 

Tilraunastaður Skamm- Land Áburður Sáð Uppstöfun 

kg N/ha teg. skorið 

Þorvaldseyri undir Eyjafjöllum Þor sandmýri 90 Gr.5 19.4. 9.9. 

Korpu í Mosfellssveit Kmel melur 90 Gr.5 5.5. 8.9. 

Korpu í Mosfellssveit Kmýr mýri 60 Gr.5 28.4. 8.9. 

Hvanneyri í Borgarfirði Hva mýri 60 Gr.5 23.4. 16.9. 

Vindheimum í Skagafirði Vin sandur 120 Gr.6 21.4. 1.9. 

Miðgerði í Eyjafirði Mið mólendi 90 Gr.5 22.4. 2.9. 

Kvíabóli í Köldukinn Kví mólendi 45 Gr.5 21.4. 2.9. 

Sáð var með raðsáðvél í allar þessar tilraunir. Sáðmagn var 200 kg/ha og reitastærð 10 m 2 . 

Tilraunirnar voru skornar með þreskivél. Þá var reiturinn skorinn, uppskera vegin og eitt sýni 

tekið til að ákvarða þurrefni og kornhlut. Samreitir voru 3 nema í Vindheimum og á mýri á 

Korpu, þar voru þeir 4. 

Í Vindheimum var til viðbótar yrkjasamanburðinum gerð tilraun með úðun gegn 

blaðsveppum og á mýri á Korpu var mæld eftirverkun eftir sams konar úðun ári fyrr. Í hluta 

tilraunarinnar í Miðgerði var líka tilraun með úðun gegn blaðsveppum og illgresi. Í henni

voru alls 8 reitir af hverju yrki og er meðaltal þeirra allra gefið upp í sviga í töflunni yfir 

uppskeru hér á eftir en þeir koma ekki við sögu í staðalfráviki. Annars koma niðurstöður úr 

úðunartilraununum fram í kaflanum un Sáðskipti og ræktun. 

Í þessum tilraununum voru 9 íslenskar kynbótalínur (þar með talin Kría) og að auki 

yrkið Skegla. Önnur yrki í þessum tilraunum voru norsk (Arve, Olsok, Gaute, Tiril, Lavrans, 

Ven og Nina), sænsk (Minna, Judit, Filippa, Gunilla og Rekyl) og finnsk (Rolfi, Saana og lína 

merkt Bor). Nöfn á sexraðayrkjum eru skáletruð. 

Skriðdagur í töflu um þroska (næstu síðu) er meðaltal úr tilraununum á mel og mýri á 

Korpu. Í þetta sinn skreið kornið fyrr á mýrinni en á melnum, enda fyrr sáð þar. 

Meðalskriðdagur var 12,3 (dagsetning í júlí) á mýrinni, en 15,1 á melnum. 

Kornuppskera, hkg þe/ha 

Yrki/staður Vin Kví Kmel Hva Þor Mið Kmýr Mt. 

1. Nina 65,6 – – 58,2 – – 57,0 58,6 

2. Ven 63,2 – 54,7 – 58,3 56,4 54,7 58,2 

3. Saana – – 53,2 – 57,3 – 55,7 55,8 

4. Lavrans – – – – 51,3 – 53,0 55,6 

5. x167-10 58,1 – 54,5 52,1 53,7 – 54,3 53,1 

6. Kría 61,3 55,0 48,5 50,6 54,2 51,3 47,9 52,1 

7. Rekyl – – 48,5 – 58,1 – 48,3 52,0 

8. x169-4 60,0 – 52,5 – – – 49,1 51,7 

9. Tiril 63,5 – – 48,0 – 44,6 49,0 51,3 

10. Minna 57,1 – – 56,3 – 41,2 50,0 51,2 

11. Gaute 62,6 55,9 – 49,9 – – 49,4 51,0 

12. y172-1 62,0 61,2 49,7 47,0 42,9 (54,3) 43,3 50,6 

13. Judit 57,8 – – 57,1 – 40,2 44,4 49,9 

14. y212-2 58,7 – 51,8 45,0 45,6 – 51,5 49,6 

15. Bor88239 57,3 – – 49,9 44,4 – 41,9 48,9 

16. Arve 63,7 54,0 51,4 40,4 49,4 (39,7) 45,9 48,4 

17. Filippa – – 49,0 – 53,0 – 42,1 48,4 

18. Olsok 58,5 51,2 47,1 51,0 45,2 (44,5) 44,9 48,1 

19. Gunilla – – 49,3 – 48,2 – 45,6 48,1 

20. Skegla 53,0 53,1 48,9 47,8 45,2 (44,3) 45,8 47,5 

21. y215-6 56,3 – 48,4 42,9 42,8 – 50,6 47,0 

22. x178-1 54,5 – 46,2 – 44,7 – 43,1 45,7 

23. y213-15 54,4 – 45,3 – – – 37,8 45,4 

24. Rolfi – 49,2 – 40,0 – (43,6) 34,6 42,6 

25. y171-5 – 48,2 – – – 40,5 42,2 

Meðaltal 58,7 55,6 49,4 49,0 48,8 47,8 47,0 50,1 

Staðalfrávik 4,34 5,96 2,74 5,01 3,85 5,57 3,30 

Frítölur 35 14 30 28 30 21 47

Þroski 

Þúsund Rúmþyngd, Þurrefni, Þroska- Skrið á Korpu 

Yrki korn, g g/100ml % einkunn dagur í júlí 

1. Filippa 46 69 64 178 16 

2. Skegla 41 68 68 177 9 

3. y171-5 35 62 79 176 4 

4. Kría 38 69 68 174 12 

5. x167-10 40 66 66 172 12 

6. x169-4 39 68 63 170 12 

7. Rekyl 41 67 63 170 18 

8. Gunilla 38 68 63 169 18 

9. Saana 40 66 62 168 16 

10. y213-15 37 65 66 167 13 

11. Minna 35 60 71 166 13 

12. Nina 37 63 66 166 17 

13. Ven 35 66 65 166 19 

14. y212-2 38 64 65 166 13 

15. Tiril 34 61 70 165 12 

16. x178-1 33 66 66 165 10 

17. Lavrans 35 64 66 165 10 

18. y215-6 34 66 65 165 14 

19. Olsok 34 59 70 164 14 

20. Judit 33 60 70 163 12 

21. Arve 32 59 69 161 11 

22. Bor88239 33 58 68 158 16 

23. Rolfi 29 55 69 152 11 

24. Gaute 32 56 63 151 18 

25. y172-1 29 50 67 146 11 

Tilraunir 

1. Vindheimum 40 68 77 186 

2. Miðgerði 37 67 70 174 

3. Hvanneyri 36 59 69 164 

4. Korpu á mýri 34 63 60 157 

5. Korpu á mel 34 63 59 156 

6. Þorvaldseyri 31 57 66 154 

7. Kvíabóli 35 61 53 150 

Meðaltal 35 63 65 163

Tilraun nr. 800-03. Samanburður á kynbótaefniviði. 

Jafnt og þétt er unnið að byggkynbótum á Korpu. Kynbótaefniviður er prófaður í mörgum 

áföngum, fyrst sem stakar plöntur, síðan í smáreitum og loks í venjulegum 10 m 2 reitum tvö 

ár í röð. Hér verða birtar niðurstöður úr prófun á fjórða stigi. Tilraunir voru tvenns konar. 

Annars vegar voru þær línur sem gáfu mesta uppskeru úr þriðju prófun í fyrra. Þær voru 

prófaðar á þremur stöðum. Hins vegar voru þær fljótustu úr sömu tilraun. Þær voru prófaðar 

við tvo skurðartíma á Korpu. 

Þorvaldseyri Þor áb. 90 kg N/ha í Gr.5 sáð 19.4. skorið 9.9. 

Vindheimum Vin áb. 120 kg N/ha í Gr.6 sáð 21.4. skorið 1.9. 

Korpu Kor áb. 90 kg N/ha í Gr.5 sáð 29.4. skorið 17.9. 

Korpu, fljótþroska áb. 90 kg N/ha í Gr.5 sáð 29.4. skorið 22.8.og 17.9. 

Samreitir voru 3 í fyrrnefndu tilraununum og frítölur 22. Í tilraun með fljótþroska línur voru 

samreitir 2 og frítölur 22. Sexraðalínur eru skáletraðar. 

Uppskerumestu línur (staðalyrki Kría) 

Uppskera, korn hkg þe./ha Þús. Rúm- Þurrefni, Skrið 

Kor. Vin. Þor. Mt. korn, g þyngd % í júlí 

1. x172-1 63,3 57,7 45,2 55,4 32 59 71 13 

2. y172-9 59,2 57,9 39,9 52,3 31 59 73 13 

3. Kría 55,9 49,5 49,7 51,7 39 69 72 13 

4. x167-10 55,1 45,5 51,1 50,6 42 67 70 13 

5. y212-4 50,2 51,5 46,9 49,5 40 64 69 15 

6. y172-1 59,2 49,2 39,8 49,4 29 50 74 11 

7. y212-2 55,1 45,2 43,4 47,9 39 64 68 16 

8. y213-2 51,4 45,2 41,2 46,1 36 65 72 15 

9. y215-6 48,7 43,2 43,1 45,0 35 66 68 16 

10. Ófeigur 50,0 47,9 34,4 44,1 35 65 68 15 

11. y214-3 41,9 39,5 37,4 39,6 43 63 74 13 

12. y213-8 43,3 39,8 30,5 37,9 41 61 66 13 

Meðaltal 52,8 47,7 41,9 47,5 36,8 62,5 70,4 13,7 

Staðalfrávik 4,29 4,12 2,46 

Fljótustu línur (staðalyrki Skegla) 

Uppskera, korn hkg þe./ha Þús. Rúm- Þurrefni, Skrið 

22.8. 17.9. Mt. korn, g þyngd % í júlí 

1. Skegla 48,0 57,8 52,9 42 67 63 11 

2. Hrútur 49,0 44,3 46,7 35 60 67 4 

3. y171-5 44,6 47,0 45,8 33 59 68 4 

4. x185-6 42,2 48,0 45,1 38 68 62 7 

5. y210-2 36,7 43,4 40,1 36 66 62 8 

6. y212-5 35,1 39,3 37,2 35 62 61 9 

7. y211-2 33,9 39,8 36,8 38 66 63 9 

8. y212-3 35,7 37,3 36,5 41 60 62 13 

9. y214-13 31,0 35,4 33,2 38 62 63 7 

10. y215-8 27,6 35,8 31,7 37 66 60 9 

11. y215-10 29,3 29,2 29,2 37 63 61 9 

12. y213-38 28,2 28,2 28,2 37 64 61 8 

Meðaltal 36,8 40,4 38,6 37,2 63,6 62,8 8,0 

Staðalfrávik 3,56 1,18 0,92 1,71 0,59

Uppgjör á samanburði byggyrkja undanfarin ár. 

Fjallað er um tilraunir með sexraðabygg frá árunum 1990–2003, en tvíraðabygg frá árunum 

1993–2003. Samspil stofna og staða hefur verið reiknað sem hending og er ríkjandi í skekkju 

á samanburði milli stofna. Tilraunum með mismunandi tilraunaskekkju hefur verið gefið 

mismikið vægi líkt og tilraunir með mikla skekkju hefðu færri samreiti en hinar. Yrkjunum er 

raðað eftir besta línulegu mati á uppskeru (BLUE). Úrvinnsla gagna er eins og fyrri ár og 

lýsingu á henni er að finna í jarðræktarskýrslum áranna 1994 og 1995. 

Sexraðayrkin koma fram í 102 tilraunum í þessu uppgjöri, en oftast fá á hverjum stað. 

Tvíraðayrkin koma sömuleiðis fram í 102 tilraunum. Þessir tveir flokkar eru samt sem áður 

gerðir upp hvor í sínu lagi. Þeir raðast mjög misjafnt eftir landshlutum. Því eru sexraðayrkin 

oftast efst norðanlands en neðst syðra. Í sameiginlegu uppgjöri hefði skekkjan orðið úr hófi 

mikil. 

Alls komu til röðunar 97 tvíraðayrki og 39 sexraða. Hér birtast niðurstöður valdra 

yrkja. Raðtalan úr uppgjörinu er látin halda sér. 

Upp- Skekkja Fjöldi Upp- Skekkja Fjöldi 

skera samanb. til- skera samanb. tilhkg/ha 

v/st.afbr. rauna 

hkg/ha v/st.afbr. rauna 

Sexraðayrki 

1. x172-1 45,2 2,10 9 16. Judit 36,5 3,19 4 

4. y172-1 40,2 2,20 13 17. Olsok 36,1 1,14 54 

5. Tiril 39,5 2,31 15 21. Arve 34,5 – 66 

7. Nina 39,5 1,94 9 25. Rolfi 33,3 1,46 23 

8. Ven 38,8 1,84 11 27. Thule 33,1 2,58 4 

9. Minna 38,7 3,19 4 29. Edel 32,3 2,19 6 

10. Bor88239 38,4 1,87 12 32. Bamse 31,6 1,77 18 

11. Lavrans 37,7 1,53 19 35. Fager 30,3 1,97 9 

13. Ruter 37,2 2,49 10 36. Nord 29,8 1,86 20 

15. Gaute 36,9 1,59 20 39. Hrútur 27,2 2,47 7 

Tvíraðayrki 

1. x167-10 40,5 1,17 12 30. x21-7 34,4 1,05 9 

2. y212-4 39,9 1,93 4 33. Iver 34,3 1,60 4 

3. Kría 38,3 0,84 29 34. x96-13 34,3 0,68 43 

4. y186-3 37,5 1,26 8 36. Antto 34,2 1,41 6 

5. x167-17 37,3 1,33 7 40. Rekyl 33,5 1,11 11 

6. y213-2 37,1 1,72 5 42. Kinnan 33,3 1,23 7 

7. x169-4 37,0 1,40 6 52. Golden prom. 32,8 1,41 6 

8. x168-10 36,8 1,27 8 54. Sunnita 32,6 0,70 32 

9. x186-1 36,8 1,26 8 58. Gunilla 32,1 0,64 47 

10. Saana 36,8 1,02 13 63. Filippa 31,6 0,66 59 

11. y212-2 36,7 1,30 10 73. Mari 30,6 – 44 

15. y123-7 35,9 0,88 19 75. Lilly 30,4 0,98 12 

18. y160-7 35,6 0,91 17 85. Nairn 29,2 0,87 17 

19. x178-1 35,5 1,08 12 88. Olve 29,0 1,05 11 

22. y160-16 35,0 1,15 8 92. Vanja 28,2 1,49 5 

27. Skegla 34,5 0,69 56 96. Tyra 27,2 1,12 9

Sáðskipti og ræktun (132–9504) 

Tilraun nr. 789-03. Úðun gegn blaðsjúkdómum í byggi. 

Sveppasjúkdómur af völdum sníkjusveppsins Rhyncosporium secalis hefur orðið áberandi í 

byggökrum nú hin síðari ár. Sveppurinn hefur verið nefndur Augnblettur á íslensku. Nokkrar 

tilraunir hafa verið gerðar til að mæla tjón af völdum hans. Úðun með kerfisvirku sveppaeitri 

hefur reynst fullnægjandi vörn. Úðaðir reitir eru því metnir sem heilbrigðir og tjón af völdum 

sýkingar metið í samanburði við þá. Hvarvetna þar sem úðað var í ár var notað varnarefnið 

Sportak, 1 l/ha. 

Í öllum þessum tilraunum voru heilar endurtekningar úðaðar, því gildir staðalfrávikið 

ekki beint við mat á áhrifum úðunar. Það gildir hins vegar við mat á mismun áhrifa eftir 

yrkjum. 

Akur á 1. og 2. ári, Korpu. 

Smit lifir í hálmleifum í akri og byggist upp með tímanum. Því var gerð tilraun á Korpu til að 

komast að því hve fljótt akrar verða fullsmitaðir. Tilraunin var á mólendi. Tveir stórreitir 

voru með sex metra millibili, í öðrum var bygg á fyrsta ári en bygg á öðru ári í hinum. 

Áburður var 90 kg N/ha í Græði 5 og samreitir voru 7. Sáð var byggyrkinu Olsok en það er 

mjög næmt fyrir sjúkdómnum. 

Akur á fyrsta ári 

Akur á öðru ári 

Þúsk. Kornuppskera Þúsk. Kornuppskera 

g hkg þe./ha hlutfall g hkg þe./ha hlutfall 

Úðað 34,9 57,3 100 33,4 54,9 100 

Ekki úðað 32,0 50,5 88 27,9 41,5 76 

Mismunur 2,9 6,8 12 5,5 13,4 24 

Staðalfrávik tilraunarinnar 1,38 3,83 

Meðaltal tveggja tilrauna sem gerðar voru á Korpu á 6 og 7 ára gömlum akri á sambærilegu 

landi árin 2001 og 2002 sýndu 25% uppskerurýrnun Olsok af völdum þessa sjúkdóms. 

Samkvæmt þessari tilraun lætur því nærri að akur sé fullsmitaður þegar á öðru ári. 

Akur á 10. ári, Vindheimum. 

Í Vindheimum var yrkjasamanburður gerður á landi þar sem korn var nú ræktað 10. árið í röð. 

Sú tilraun var notuð til þess að mæla uppskerurýrnun af völdum sjúkdómsins. Öllum yrkjum 

var sáð í 4 samreiti og 2 þeirra úðaðir til varnar sveppnum en 2 ekki. Frítölur fyrir skekkju 

voru 35. Aðrar upplýsingar um tilraunina er að finna í kaflanum um samanburð á 

byggyrkjum. 

Vindheimum 2003: Tvíraðabygg (8 yrki) Sexraðabygg (10 yrki) 



Úðað 43,1 57,5 100 39,7 65,3 100 

Ekki úðað 41,1 56,5 98 37,1 56,9 87 


Staðalfrávik tilraunarinnar 1,85 4,34

Eftirverkun eftir úðun, Korpu. 

Sams konar úðunartilraun var gerð á Korpu 2002. Í ár var yrkjasamanburður á mýri á Korpu 

gerður á þessu landi þannig að 2 af 4 samreitum voru þar sem úðað var 2002 og hinir tveir þar 

sem ekki var úðað. Frítölur fyrir skekkju voru 47. Aðrar upplýsingar um tilraunina er að 

finna í kaflanum um samanburð á byggyrkjum. 

Korpu 2003: Tvíraðabygg (11 yrki) Sexraðabygg (13 yrki) 



Úðað 2002 39,2 49,1 100 32,3 48,1 100 

Ekki úðað 37,7 48,7 99 30,9 44,4 92 



Einstök yrki, Vindheimum og Korpu. 

Eftirtalin yrki sýndu mun milli liða sem úðaðir voru og ekki úðaðir í annarri hvorri eða báðum 

úðunartilraununum sem nefndar eru hér á undan. Þeim er raðað þannig að þau sem minnsta 

mótstöðuna hafa gegn sýkingu eru efst í töflunni. 

Kornuppskera 

Vindheimum, úðað 2003 Korpu, úðað 2002 

hkg þe./ha hlutfall hkg þe./ha hlutfall hlutfall 

úðað ekki úðað ekki mt. 

Rolfi – – – 40,8 33,8 83 – 

Olsok 66,2 50,7 77 49,0 40,7 83 80 

Judit 63,2 52,4 83 46,4 41,7 90 86 

Bor88239 63,3 51,2 81 43,1 40,3 93 87 

Gaute 67,6 57,6 85 52,1 47,3 91 88 

Minna 61,0 53,2 87 52,8 47,6 90 89 

Ven 68,2 58,2 85 55,1 52,6 95 90 

Tiril 66,6 60,2 90 48,5 44,8 92 91 

Nina 70,0 61,2 87 58,8 55,8 95 92 

y172-1 63,5 60,4 95 43,1 42,2 98 97 

Arve 63,4 63,9 100 46,1 44,2 96 98 

Skegla 53,0 52,9 100 47,2 45,7 99 99 

Kría 58,2 64,4 110 48,8 46,6 96 – 

Rekyl – – – 51,4 49,1 96 – 

Filippa – – – 43,1 41,7 97 – 

Lavrans – – – 54,0 52,5 97 – 

Tilraun nr. 760-03. Úðun gegn blaðsjúkdómum og illgresi, Miðgerði. 

Tilraunin var á sama stað og samanburður byggyrkja í Miðgerði. Land undir úðunartilraunina 

var einungis herfað með diskaherfi en ekki plægt. Að öðru leyti hlutu tilraunirnar sömu 

meðferð. Notuð voru varnarefnin Sportak gegn blaðsveppum, 1 l/ha, og Herbamix gegn 

illgresi, 5 l/ha. Samreitir voru 2 og frítölur fyrir skekkju 19.

Gegn hvoru tveggja Ekkert úðað Gegn illgresi Gegn blaðsjúkdómum 

Þús.k. Uppskera Þús.k. Uppskera Þús.k. Uppskera Þús.k. Uppskera 

g hkg/ha g hkg/ha fall g hkg/ha fall g hkg/ha fall 

y172-1 31,5 67,0 31,0 50,8 76 30,8 61,3 91 33,5 55,4 83 

Olsok 37,0 64,6 30,0 29,3 45 34,0 53,7 83 36,8 53,0 82 

Rolfi 32,0 61,5 27,5 30,9 50 30,0 49,5 80 34,3 53,0 86 

Skegla 43,0 55,8 39,5 35,9 64 43,0 51,7 93 42,0 46,9 84 

Arve 30,5 49,8 27,5 29,5 59 29,5 47,0 94 33,3 42,6 86 

Meðaltal 34,8 59,7 31,1 35,3 59 33,5 52,6 88 36,0 50,2 84 


Tilraun nr. 759-03. Illgresi í byggi, Korpu. 

Tilraunin var gerð á framræstri mýri þar sem bygg var ræktað áttunda árið í röð. Fræforði 

illgresis í jarðvegi var gríðarmikill. Byggi var sáð 28.4. í 40 reiti og jafnframt var borið á aðra 

40 reiti án sáningar. Byggyrkið var Skegla og áburður 60 kg N/ha í Græði 5. Samreitir voru 

4, nema 8 af þeim reitum sem ekki voru úðaðir. 

Úðað var á þremur mismunandi tímum, 4., 17. og 28. júní, auk þess sem einn liðurinn 

var úðaður bæði 4. og 28. júní. Tvenns konar illgresiseyðar voru notaðir, annars vegar 

Herbaprop (virka efnið meklórprop) og hins vegar Herbamix (blanda af meklórprop og 2,4– 

D). Skammtur illgresiseyða var stilltur svo af að allir reitir fengu sem svaraði 1,5 l/ha af 

Meklórprop en Herbamixreitir fengu að auki 0,5 l/ha af 2,4–D. Illgresi var talið 13. júní í 

öllum reitum sem þá voru enn ekki úðaðir, jafnt byggreitum sem ósánum. Alls fundust 25 

tegundir illgresis en einungis 5 svo nokkru nam. Niðurstaða talningar var þessi: 

Talning 13. júní, plöntur/m 2 

Ósánir reitir Byggreitir Ósánir reitir Byggreitir 

Haugarfi 389 434 Blóðarfi 101 68 

Hlaðkolla 208 173 Hjartarfi 117 36 

Skurfa 193 178 Annað 6 7 

Fjöldi alls 1014 897 

Byggið virtist ekki koma í veg fyrir spírun illgresis, nema þá hjartarfa. Báðar tegundir 

illgresiseyða unnu á haugarfa, hjartarfa og skurfu og Herbamix að auki nokkuð á hlaðkollu. 

Eftir úðun kom upp nýtt illgresi í bygglausu reitunum en byggreitirnir héldust hreinir eftir 

úðun. Byggið átti reyndar ekki í vandræðum með að kæfa illgresið án úðunar eins og sést á 

uppskerutölum. Uppskera illgresis var mæld með klippingu 29. júlí. Byggið var skorið 8. 

september. Frítölur fyrir skekkju voru 28. Marktækur munur á bygguppskeru fannst aðeins 

milli reita án úðunar annars vegar og allra annarra reita hins vegar. Sá munur var 2,7±1,15 

hkg þe./ha. 

Uppskera Illgresi, hkg þe./ha Korn, hkg þe./ha 

Ósánir reitir Byggreitir Byggreitir 

Úðað H-prop H-mix Mt. H-prop H-mix Mt. H-prop H-mix Mt. 

4.6. 25,9 29,1 27,5 0,1 0,2 0,2 39,9 39,3 39,6 

17.6. 26,2 28,4 27,3 0,6 0,3 0,5 40,5 40,5 40,5 

28.6. 18,2 23,9 21,1 0,8 0,5 0,7 38,5 40,2 39,4 

4. og 28. 15,9 16,2 16,1 0,1 0,1 0,1 40,9 42,5 41,7 

Meðaltal 21,6 24,4 23,0 0,4 0,3 0,3 39,9 40,6 40,3 

Ekki úðað 49,7 2,9 37,6 

Staðalfrávik 2,90

Sáðskipti og ræktun (132-9504) 

Tilraun nr. 754-02. Vallarfoxgras með grænfóðri, Korpu. 

Tilraun var gerð á Korpu til að leggja grunn að vallarfoxgrastúni með grænfóður sem skjólsáð. 

Vorið 2002 var sáð 3 tegundum grænfóðurs með vallarfoxgrasi og auk þess var vallarfoxgrasi 

sáð einu sér. Grænfóðrið fékk þá mismikinn áburð og eins var reynt mismikið sáðmagn af 

grænfóðri. Fyrirkomulagi tilraunarinnar er nánar lýst í tilraunaskýrslu þess árs. 

Vorið 2003 sýndist vallarfoxgrasið þéttgróið um alla tilraun ef undan eru skildir reitir 

þar sem það óx upp í skjóli repju. Þar voru dauðar skellur. Borið var á tilraunina, jafnt á alla 

reiti, 100 kg N/ha 26.4. og 50 kg N/ha 28.6. Áburður var Græðir 6. Samreitir voru 3 og 

frítölur fyrir skekkju 20. 

Áburður 2002 1/1 2/3 Meðaltal 

Uppskera, hkg þe./ha Uppskera, hkg þe./ha Uppskera, hkg þe./ha 

27.6. 7.8. Alls 27.6. 7.8. Alls 27.6. 7.8. Alls 

Sáðmagn 2002 1/1 

Repja 43,4 20,8 64,2 42,3 23,1 65,3 42,8 21,9 64,8 

Hafrar 54,6 26,6 81,2 53,1 24,3 77,4 53,8 25,4 79,3 

Rýgresi 48,0 26,0 74,0 49,5 25,3 74,8 48,8 25,6 74,4 

Meðaltal 48,7 24,5 73,1 48,3 24,2 72,5 48,5 24,3 72,8 

Sáðmagn 2002 1/2 

Repja 39,9 21,9 61,7 47,9 23,1 71,0 43,9 22,5 66,4 

Hafrar 53,9 25,5 79,4 54,9 25,4 80,3 54,4 25,4 79,8 

Rýgresi 61,3 26,5 87,8 57,3 24,3 81,5 59,3 25,4 84,7 

Meðaltal 51,7 24,6 76,3 53,3 24,3 77,6 52,5 24,4 77,0 

Meðaltal alls 50,2 24,6 74,7 50,8 24,2 75,1 50,5 24,4 74,9 


Vfox. hreint 66,8 26,1 92,9 

Arfi var metinn við fyrri slátt. Hann kom einungis fyrir í reitum þar sem sáð hafði verið repju 

2002. 

Þekja arfa við fyrri slátt, % 

Áburður 2002: 1/1 2/3 Meðaltal 

Repja 2002 1/1 33 28 31 

Repja 2002 1/2 32 13 22 

Meðaltal 33 21 27 

Allt grænfóður hefur haft neikvæð áhrif á vallarfoxgrasið, repjan mest. Mismunandi sáðmagn 

grænfóðurs og áburður sáðárið hefur litlu skipt. Munur finnst helst í sáðmagni rýgresis.

Einært rýgresi með byggi. 

Líkur hafa verið leiddar að því að hægt sé að koma í veg fyrir útskolun áburðarefna úr jarðvegi 

haust og vetur með því að sá einæru rýgresi með byggi. Auk þess ætti rýgresið að geta gefið 

einhverja haustbeit eftir kornskurð. Til að kanna það voru gerðar tvær tilraunir á Korpu. 

Fyrra árið var bygg ræktað með eða án rýgresis við mismikinn áburð í stórum reitum. Síðara 

árið var eða verður landið plægt að vori og byggi sáð í fyrri reiti. Reiknað er með að þá komi 

nitrið, sem rýgresið kann að hafa geymt, fram í uppskeru kornsins. 

Tilraun nr. 755-02. Síðara ár. 

Landið var plægt og herfað 7.5. Sáð var byggyrkinu Skeglu 8.5. Áburður var 45 kg N/ha í 

Græði 5. Korn var skorið 18.9. Samreitir voru 4 og frítölur fyrir skekkju 15. 

Meðferð 2002, uppskera 2003 

Áburður: 60N 120N Meðaltal 

Korn, Hálmur Alls Korn, Hálmur Alls Korn, Hálmur Alls 

hkg þe./ha hkg þe./ha hkg þe./ha 

Ekki rýgr. 23,6 20,6 44,2 23,7 21,8 45,5 23,6 21,2 44,8 

Vetrarrýgr. 25,5 24,6 50,1 24,6 23,5 48,1 25,1 24,0 49,1 

Sumarrýgr. 22,4 21,1 43,5 20,5 22,2 42,8 21,5 21,7 43,1 

Meðaltal 23,9 22,1 45,9 23,0 22,5 45,5 23,4 22,3 45,7 


Mest uppskera fékkst þar sem vetrarrýgresi hafði verið sáð með byggi árið áður, eins og búast 

hefði mátt við, en munurinn var ekki marktækur. 

Tilraun nr. 755-03. Fyrra ár. 

Landið var plægt og herfað 7.5. Árið áður hafði þar verið tilraun með sáðtíma byggs. Sáð var 

byggyrkinu Kríu og vetrarrýgresinu Dasas þann 8.5. Bornir voru saman reitir án rýgresis og 

reitir með rýgresi og tvenns konar sáðmagni af byggi og að auki tveir áburðarskammtar. Þar 

sem áburður var 45 kg N/ha var notaður áburðurinn Græðir 5 en Græðir 6 þar sem borin voru 

á 90 kgN/ha. Korn var skorið 21.8. Klipptir voru 0,5 m 2 úr rýgresisreitum til uppskerumælinga 

17.10. Samreitir voru 3 og frítölur fyrir skekkju 10. 

Áburður 45N 90N Meðaltal 

Korn Hálmur Rýgr. Korn Hálmur Rýgr. Korn Hálmur Rýgr. 

Sáðmagn hkg þe./ha hkg þe./ha hkg þe./ha 

200 by+ 0 rý 40,9 34,1 – 44,5 40,2 42,7 37,1 

200 by+40 rý 35,8 33,9 6,4 39,9 38,6 6,7 37,8 36,3 6,6 

150 by+40 rý 35,5 41,3 6,2 36,0 40,0 7,5 35,7 40,7 6,9 

Meðaltal 37,4 36,4 6,3 40,1 39,6 7,1 38,8 38,0 6,7 


Vetrarrýgresi sem sáð var með byggi skerti kornuppskeru um 600 kg þe./ha að meðaltali, en 

hafði lítil áhrif á hálminn. Þetta er sambærileg niðurstaða og í tilraun nr. 755-02 árið 2002.

Tilraun nr. 756-03. Bygg og repja til grænfóðurs, Korpu. 

Sáð var saman byggi og repju í ýmsum hlutföllum til grænfóðurs. Til samanburðar var 

óblönduð repja. Sáð var 15.5. Yrki voru Skegla og Barcoli, bygg fellt niður en ekki repja. 

Áburður var 150 kg N/ha í Græði 5. Sláttutímar voru 3 og samreitir 2. Kornið skreið 17.7. og 

náði gulþroska rétt fyrir miðsláttutímann. 


Sáð, kg/ha Repja Hálmur Korn Alls Repja Hálmur Korn Alls 

Bygg/repja Slegið 15.8. Slegið 28.8. 

0/10 75,4 – – 75,4 96,1 – – 96,1 

50/8 21,6 59,9 36,0 117,5 35,7 55,0 56,8 147,5 

100/6 7,9 71,0 42,4 121,3 27,3 56,3 57,4 141,0 

150/8 10,2 75,6 42,0 127,8 16,0 66,3 68,3 150,6 

Meðaltal í blöndu 13,2 68,8 40,1 122,2 26,3 59,2 60,8 146,4 

Slegið 12.9. 

Meðaltal sláttutíma 

0/10 98,6 – – 98,6 90,0 – – 90,0 

50/8 31,4 77,4 57,2 166,0 29,6 64,1 50,0 143,7 

100/6 9,9 61,3 73,8 145,0 15,0 62,9 57,9 135,8 

150/8 17,3 65,8 57,5 140,7 14,5 69,2 55,9 139,7 

Meðaltal í blöndu 9,5 68,2 62,8 150,6 19,7 65,4 54,6 139,7 

Staðalfrávik 3,06 11,84 4,78 11,10 

Frítölur 11 8 8 11 

Markmiðið með blöndunni var að fá þurrefnisríkt fóður sem hentaði til rúlluverkunar. Því er 

þurrefnishlutfall eftir blönduliðum og sláttutímum gefið upp í sérstakri töflu. Borsýni 

reyndust ekki viðunandi til þurrefnisákvörðunar því að borinn tók repjuna en sneiddi hjá 

hálminum. Þurrefni var því ákvarðað með þurrkun á greiningarsýnum og sú tala notuð til 

útreiknings á uppskeru. Hér er birt vegið meðaltal þurrefnis. 

Bygg/repja Slegið: 15.8. 28.8. 12.9. Meðaltal 

Þe. alls, % 0/10 9,9 13,1 12,3 11,9 

Þe. alls, % 50/8 23,4 30,4 42,3 33,0 

Þe. alls, % 100/6 24,4 31,4 39,6 32,2 

Þe. alls, % 150/8 25,3 32,7 39,7 32,8 

Meðaltal þe.í blöndu, % 24,4 31,5 40,5 32,7 

Bygg; þúsundkorn, g 26 38 38 34 

Bygg; rúmþyngd, g/100 ml 56 70 70 65

Tilraun nr. 757-03. Bygg og erta til grænfóðurs, Korpu. 

Sáð var saman blöndu af byggi og ertu til grænfóðurs. Sáð var 15.5. Yrki voru Skegla og 

Bohatyr, hvort tveggja fellt niður. Áburður í kg/ha var 20N, 40P og 100K. Sláttutímar voru 3 

og samreitir 2. Kornið skreið 17.7. og náði gulþroska rétt fyrir miðsláttutímann. 


Sáð, kg/ha Erta Hálmur Korn Alls Erta Hálmur Korn Alls 

Bygg/erta Slegið 15.8. Slegið 28.8. 

75/150 6,6 44,1 24,5 75,1 17,6 42,4 40,1 100,1 

75/225 9,9 40,8 26,5 77,3 15,2 47,8 52,6 115,6 

150/150 6,6 46,9 30,8 84,4 6,3 51,8 55,4 113,5 

150/225 8,3 48,7 32,6 89,6 17,8 43,4 50,6 111,7 

Meðaltal 7,9 45,1 28,6 81,6 14,2 46,4 49,7 110,2 

Slegið 12.9. 

Meðaltal sláttutíma 

75/150 20,1 41,8 57,3 119,2 14,8 42,8 40,6 98,1 

75/225 18,0 35,8 49,4 103,2 14,4 41,5 42,8 98,7 

150/150 11,3 38,3 52,5 102,1 8,1 45,7 46,2 100,0 

150/225 14,0 40,9 55,9 110,7 13,4 44,3 46,4 104,0 

Meðaltal 15,9 39,2 53,8 108,8 12,6 43,6 44,0 100,2 

Staðalfrávik 4,71 8,96 8,92 14,38 

Frítölur 13 13 11 11 

Þurrefnishlutfall, vegið meðaltal, er gefið hér upp í sérstakri töflu. Þurrefni var ákvarðað á 

greiningarsýnum og sú tala notuð til útreiknings á uppskeru. 

Bygg/erta Slegið: 15.8. 28.8. 12.9. Meðaltal 

Þe. alls, % 75/150 27,3 32,7 41,6 35,1 

Þe. alls, % 75/225 27,3 36,2 40,2 35,3 

Þe. alls, % 150/150 28,1 37,3 46,3 37,8 

Þe. alls, % 150/225 28,3 36,3 45,6 37,3 

Meðaltal, þe. % 27,9 35,7 43,4 36,4 

Bygg; þúsundkorn, g 27 40 41 36 

Bygg; rúmþyngd, g/100 ml 56 72 73 67 

Tilraun nr. 758-03. Vetrarkorn til grænfóðurs, Korpu. 

Sáð var 15.5. Áburður var 120 kg N/ha í Græði 6. Slegið var 19.8. Samreitir voru 3. 

Uppskera: Hkg þe./ha Þe.% Skrið,% Hkg þe./ha Þe.% Skrið,% 

Sumarhafrar 

Vetrarbygg 

Sanna 128,3 19,7 100 Hampus 64,2 11,7 30 

Vetrarhafrar 

Vetrarrúgur 

Jalna 127,8 16,0 100 Amilo 54,5 9,1 17 

Rúghveiti Riihi 64,6 10,6 13 

Algalo 70,5 12,5 50 Vetrarhveiti 

Falmoro 71,4 10,3 13 Magnifik 42,3 10,8 0 

Bor96075 54,1 9,6 0 Stava 39,8 10,4 0 

Meðaltal alls 71,8 12,1 4,6 Staðalfrávik 7,63 0,55 0,97 

Látið verður reyna á hvort vetrarkornið lifir veturinn. 

tilrauninni lýkur þegar það verður slegið í júní 2004. 

Borið verður á það að vori og

Vetrarkorn til grænfóðurs, Möðruvöllum. 

Sáð var 10 yrkjum af 5 korntegundum í Tjarnarspildu á Möðruvöllum þar sem jarðvegur er 

mjög þurr malarblendinn mói. Tilraunin var í þremur endurtekningum. Dreifsáð, rakað og 

valtað 23. apríl í 15°C hita og logni. Sáðmagn 200 kg/ha. Áburður 150 kg N/ha í Græði 6. 

Úr dagbók: 

20. maí Tilraun illa farin af gæs og jaðrakana sem gengið hafa skipulega til verks þrátt fyrir að hún hafi 

verið girt sérstaklega. Mikill fuglaskítur. Grös líta illa út og ekki er hægt að útiloka frostskemmdir 

en mikið frost gerði í byrjun maí. 

25. júní Skemmdir af völdum frosta, þurrka og/eða fugla metnar sem skellur eða eyður í gróðurþekju. 

24. júlí Þekja grænfóðurs metin. Vetrarrúgur og Magnifik vetrarhveiti farið að gulna í rót. Vetrarbyggið 

skriðið og blómstrarð. Vetrarrúgur skriðinn og Falmaro blómstrar. 

28.júlí 

Tilraun slegin. 

Hkg þe. Skemmdir 1) Þekja 1) 

Tegund Uppruni Yrki á ha % % 

Vetrarrúgur Svíþjóð Amilo 42,5 13 100 

- Finnland R11HL 44,8 8 100 

Rúghveiti Svíþjóð Algalo 48,8 32 95 

- - Falmoro 43,7 35 93 

- Finnland Bor96075 31,5 38 92 

Vetrarhveiti Svíþjóð Stava 19,6 48 87 

- - Magnifik 25,4 47 90 

Vetrarbygg - Hampus 41,7 42 93 

Vetrarhafrar England Jalna 56,9 32 100 

Sumarhafrar Svíþjóð Sanna 53,5 22 98 

Meðaltal 40,8 32 95 

Staðalsk. mism. 2) 3,5*** 4,7*** 2,5*** 

1) Skemmdir metnar 25. júní og þekja 24. júlí. 

2) Staðalskekkja mismunarins, ***= P

1) 

Kálfluguskemmdir, % 

Tegund Afbrigði Yrki 25. júní 24. júlí 

repja vetrar- Emerald (viðmið) 7 75 

- - Falstaff 8 88 

- - Tiara 15 87 

- - Celsíus 15 77 

- - Pastell 9 88 

- sumar- Stratos 7 90 

- - Landmark 5 70 

nepja vetrar- Largo 12 72 

- sumar- Djingis 8 43 

***=P

Áburður á vetrarrepju og sumarrýgresi, Möðruvöllum. 

Lagðar voru út áburðartilraunir í vetrarrepju (Emerald) annars vegar og sumarrýgresi 

(Barspectra) hins vegar á Möðruvöllum í s.k. Neðstu Akramýri. Tilraunirnar höfðu það að 

markmiði að skoða áhrif vaxandi skammta af N, P og K á uppskeru. Jarðvegur á tilraunastað 

var myldinn mýrarjarðvegur með malarinnskotum í einni blokkinni í rýgresistilrauninni. 

Sáðmagn sem svarar 10 kg/ha af repjunni og 35 kg/ha af rýgresinu. Tilraunirnar voru í 3 

blokkum. 

N P K N P K N P K 

a 0 30 90 f 140 0 90 k 140 30 0 

b 60 30 90 g 140 10 90 l 140 30 30 

c 100 30 90 h 140 20 90 m 140 30 60 

d 140 30 90 i 140 40 90 o 140 30 120 

e 180 30 90 p 0 0 0 

Úr dagbók: 

10. maí Dreifsáð, borið á og valtað í stilltu veðri. 

25. júní Ekki miklar kálfluguskemmdir í repjunni en þó sjáanlegar. Spírun frekar gisin og ójöfn í báðum 

tegundum. Köfnunarefnislausu reitirnir í kálinu (a reitir) skera sig úr. Þeir eru gróskumestir og þar 

á eftir koma b reitir! Í rýgresinu eru fosfórlausu reitirnir með mjög rýran, gisinn og helbláan vöxt. 

Greinilegur jarðvegsmunur í rýgresistilrauninni þvert á blokkir. 

24. júlí Engin sjáanleg skortseinkenni í tilrauninni nema í fosfórsnauðu reitunum í rýgresinu. Enginn 

sjáanlegur munur í öðrum reitum. Í repjunni eru miklar kálfluguskemmdir eða 50–80%. Áberandi 

minnstar skemmdir í köfnunarefnislausu reitunum sem eru mun gróskumeiri en aðrir reitir, 

sennilega vegna minni flugu. Báðar tilraunir það gallaðar að ástæðulaust er að slá þær. 

Blöndunarhlutföll í vetrarrepju og vetrarhöfrum, Möðruvöllum. 

Markmið þessarar tilraunar var að finna heppileg sáðmagnshlutföll þar sem vetrarhöfrum og 

vetrarrepju er sáð saman. Sláttutímar áttu að vera tveir. Sáðhlutföll eru sýnd í meðfylgjandi 

töflu. Tilraunin var gerð á Möðruvöllum í s.k. Neðstu Akramýri. Jarðvegur á tilraunastað var 

moldríkur mýrarjarðvegur. Áburður var Fjölgræðir 5 sem svarar 150 kg N/ha. Repjuyrkið var 

Emerald og hafrayrkið Jalna. 

Úr dagbók: 

Sáðmagn, kg/ha 

Liðir Slt. Repja Hafrar 

1 I 10,0 0 

2 I 7,5 50 

3 I 5,0 100 

4 I 2,5 150 

5 I 0,0 200 

1 II 10,0 0 

2 II 7,5 50 

3 II 5,0 100 

4 II 2,5 150 

5 II 0,0 200 

12. maí Dreifsáð, borið á og valtað í norðan kalda og éljagangi. 

25. júní Kálfluguskemmdir nokkuð áberandi. 

24. júlí Miklar kálfluguskemmdir, 70–80%. Tilraunin því marklaus. Hafrar ekki skriðnir.

Tilraunir nr. 421-01/02/03. Grænfóðurtegundir, Hvanneyri. 

Tilraunir 421 eru röð grænfóðurtilrauna sem tekur takmörkuðum breytingum frá ári til árs. 

Samræmt er að flestar grænfóðurtegundir eru saman í tilrauninni og hver tegund er slegin á 

meintum hæfilegum nýtingartíma. Sáðmagn í tilraununum er samkvæmt Handbók bænda og 

áburður 1000 kg/ha Græðir 5, eða 150 kg N, 66 kg P og 124 kg K á ha. Fræ af káltegundum 

var dyftað fyrir sáningu til varnar gegn kálmaðki. 

2001 Sáð og borið á 31. maí. 


Slegið 1. sl. 2. sl. Samtals 

a. Vetrarhafrar Jalna 7. september 88,5 

b. Bygg Arve 30. júlí 38,3 

c. Sumarrýgresi Barspectra 3. júlí og 7. sept. 32,4 32,6 65,0 

d. Vetrarrýgresi Barmultra 20. ág. og 25. sept. 50,8 11,1 61,9 

e. Sumarrepja Pluto 2. ágúst 41,7 

f. Vetrarrepja Barcoli 25. september 82,6 

g. Sumarrepja×2 1) 2. ágúst 46,6 

h. Vetrarrepja×2 1) 25. september 83,0 

i. Mergkál Maris Kestrel 25. september 72,0 

k. Næpa 2) Civasto 25. september 44,4 53,8 98,2 

1) 

Staðalskekkja 3,63 

Sáðmagn liða g og h er tvöfalt. 

2)” Fyrri sláttur” er kál en “seinni sláttur” næpa. 

2002 

Sáð og borið á 30. maí. Í blöndum er sáðmagn 60% hvorrar tegundar. 


Slegið 1. sl. 2. sl. Samtals 

a. Sumarrepja Pluto 29. júlí 27,5 

b. Sumarrýgresi Barspectra 29. júlí og 12. sept. 37,0 27,7 64,7 

c. Sumarhafrar Sanna 13. ágúst 67,4 

d. Vetrarrepja Barcoli 27. september 68,2 

e. Vetrarrýgresi Barsmultra 8. ágúst og 27. sept. 40,9 19,8 60,7 

f. Vetrarhafrar Jalna 27. september 83,8 

g. Mergkál Maris Kestrel 27. september 46,3 

i. S.repja+s.rýgresi 29. júlí og 12. sept. 37,6 20,8 58,4 

k S.repja+v.rýgresi 29. júlí 33,0 22,6 55,6 

l. V.repja+v.hafrar 27. september 78,4 

m. Mergkál+v.hafrar 27 september 80,0 

o. V.repja+v.rýgresi 8. ágúst og 27. sept. 44,7 17,1 61,8 

p. V.repja+s.rýgresi 29. júlí og 12. sept. 33,6 21,6 55,2 

Staðalskekkja 2,59

2003 

Sáð og borið á 16. maí. Í blöndum er sáðmagn 60% hvorrar tegundar. 


Slegið 1. sl. 2. sl. 3. sl. Samtals 

a. Sumarrepja Pluto 14. júlí 35,9 

b. Sumarrýgresi Barspectra 14. júlí, 20. ág., 18. sept. 31,6 39,3 15,0 85,9 

c. Sumarhafrar Sanne 7. ágúst 65,4 

d. Vetrarrepja Barcoli 7. ágúst 62,7 

e. Vetrarrýgresi Barmultra 7. ágúst, 10. sept. 51,2 16,3 67,5 

f. Vetrarhafrar Jalna 7. ágúst 54,7 

g. Mergkál M. Kestrel 10. september 47,6 

i. S.repja+s.rýgresi 14. júlí, 20. ág., 18. sept. 37,7 30,4 9,6 77,7 

k S.repja+v.rýgresi 14. júlí, 20. ág., 18. sept. 33,8 25,8 8,1 67,7 

l. V.repja+v.hafrar 7. ágúst 59,0 

m. Mergkál+v.hafrar 7. ágúst 55,4 

o. V.repja+v.rýgresi 7. ágúst og 10. sept. 55,2 12,3 67,6 

p. V.repja+s.rýgresi 14. júlí, 20. ág, 18. sept. 35,2 33,4 11,5 80,2 

r. Bygg Arve 14. júlí 37,9 


Tilraun nr. 870-02/03 . Samanburður grænfóðurtegunda og stofna, Hvanneyri. 

Tilraun með þessu númeri var gerð árin 2002 og 2003 eftir svipuðum áætlunum en stofnar 

voru ekki þeir sömu bæði árin. Tilraunin var nokkuð afbrigðileg að því leyti, að tegundir 

mynduðu stórreiti innan blokka til að fá samanburð tegunda. Hver tegund er hins vegar gerð 

upp eins og sjálfstæð tilraun. Vegna þess hve fræ barst seint var ekki sáð fyrr en 10. júní 

2002, en 14.–15. maí árið 2003. 

Sumarrýgresi 


2002 14.8. 29.9. Alls 

a. Barinella 21,4 21,9 43,3 

b. Agraco 20,2 23,9 44,1 

c. Baromet 23,6 23,4 47,0 

d. Barspectra 23,5 22,7 46,1 

e. Barturbo 22,8 21,7 44,5 

f. Sabroso 20,9 23,5 44,3 


2003 17.7. 20.8. 18.9. Alls 

a. Barinella 34,8 29,8 11,6 76,2 

b. Agraco 34,2 32,4 12,9 79,4 

c. Baromet 34,8 35,4 13,6 83,7 

d Barspectra 35,3 34,4 13,4 83,0 

e. Barturbo 31,0 34,7 14,7 80,4 

f. Sabrosa 35,7 35,3 13,6 84,6 

Staðalskekkja 1,50 1,08 0,49 1,83

Vetrarrýgresi 

Uppskera þe. hgkg/ha 

2002 14.8. 26.9. Alls 

a. Dasas 27,5 16,5 43,9 

b. Barprisma 26,9 17,0 43,9 

c. Bardelta 28,4 17,4 45,9 

d. Barilla 25,7 17,3 43,0 

e. Barextra 23,3 15,9 39,2 

f. Barmultra 22,2 15,6 37,8 


2003 21.7. 9.9. Alls % gras í 1. sl. 

g. Dasas 42,8 41,8 84,6 49,7 

h. Barprisma 39,2 42,0 81,1 44,4 

i. Bardelta 38,8 44,8 83,5 53,3 

k Barilla 42,4 46,4 88,8 55,7 

l. Barextra 40,4 47,9 88,3 46,6 

m. Barmultra 37,3 42,6 80,0 39,5 

Staðalskekkja 2,26 1,33 2,23 3,68 

Fóðurkál 


2002 2003 %kál 2003 

a. Delta vetrarrepja 51,9 67,4 90 

b. Sigma vetrarrepja 47,5 61,5 90 

c. Barcoli vetrarrepja 48,9 67,5 90 

d. Maris Kestral mergkál 47,0 54,1 90 

e. Pluta sumarrepja 48,1 48,7 85 

f. Tiara vetrarrepja 55,2 69 

g. Stratos sumarrepja 40,2 46 

h. Djingis sumarnepja 33,1 90 

i. Largo vetrarnepja 54,5 71 

k. Celsius vetrarrepja 59,0 84 

m. Falstaff vetrarrepja 60,6 79 

l. Landmark sumarrepja 47,1 80 

o. Pastell vetrarrepja 54,1 85 

Árið 2002 voru allir liðir slegnir 12. september. Í öllum reitunum var talsverður arfi og þeir 

heldur ótútlegir. Barcoli-reitir voru þó vöxtulegastir. Sumarrepja blómstruð fyrir nokkru. 

Árið 2003 var liður h sleginn 11. júlí, g- og m-liðir 21. júlí, d-liður 10. september og 

aðrir liðir voru slegnir 7. ágúst. Sumarafbrigði voru rétt að hefja blómgun við slátt en nær 

ekkert örlaði á slíku við slátt á vetrarafbrigðum. Vetrarnepjan skar sig frá öðrum vertarafbrigðum 

í því að hún óx í hreinni blaðhvirfingu og gaf jafnvel dálítinn endurvöxt sem ekki 

var mældur. Þann 19. september voru varðbelti af Tiara mest blómguð en Delta, Sigma og 

Barcoli minna en önnur vetrarrepja.

Tilraun nr. 875-03. Blöndur af vetrarrepju og vetrarhöfrum, Hvanneyri. 

Sáðmagn kg/ha Uppskera Hlutdeild í uppskeru, % 

Hafrar Repja hkg þe./ha hafrar arfi repja 

Slegið 30. júlí 

a 0 10 51,5 0 17 83 

b 50 7,5 50,9 17 11 72 

c 100 5,0 50,5 23 12 65 

d 150 2,5 51,0 44 22 33 

e 200 0 51,1 68 31 0 

Slegið 11. ágúst 

a 0 10 66,6 0 1 99 

b 50 7,5 60,2 15 7 77 

c 100 5,0 59,5 41 9 49 

d 150 2,5 58,2 62 11 26 

e 200 0 60,5 84 15 0 


Sáð var 16. maí. Blokkir voru 3. 

Tilraunir nr. 862- og 863-03. Áburður á vetrarrepju og vetrarrýgresi, Hvanneyri. 

Sáð var 16. maí. Vetrarrepjan var slegin 11. ágúst en vetrarrýgresið 5. ágúst og 9. september. 


Uppskera kg þe./ha 

N P K Vetrarrepja Vetrarrýgresi 

1. sl. 2. sl. Alls 

a 0 0 0 37,3 32,9 16,8 49,7 

b 0 30 90 61,4 45,1 23,4 68,4 

c 60 30 90 59,4 44,7 23,5 68,2 

d 100 30 90 63,5 45,1 25,2 70,3 

e 140 30 90 56,5 45,5 26,0 71,4 

f 180 30 90 55,6 43,3 26,2 69,4 

g 140 0 90 48,7 41,0 21,3 62,3 

h 140 10 90 59,5 44,0 22,8 66,8 

i 140 20 90 52,7 38,4 26,8 65,2 

e 140 30 90 56,5 45,5 26,0 71,4 

k 140 40 90 66,8 44,8 26,0 70,8 

l 140 30 0 37,8 31,4 21,6 53,0 

m 140 30 30 48,9 41,9 23,3 65,2 

o 140 30 60 53,9 44,0 25,3 69,2 

e 140 30 90 56,5 45,5 26,0 71,4 

p 140 30 120 55,0 49,5 25,8 75,3 

Staðalskekkja 3,45 1,86 0,90 2,12 

Athugið að liður e (140-30-90) er settur inn í töfluna á þrem stöðum til að létta lestur hennar. 

Lítil sem engin áburðarsvörun kom fram í tilrauninni, einkum fyrir N sem er athyglisvert. 

Jarðvegur er framræst mýri og bygg hafði verið ræktað í landinu þrjú undanfarin sumur.

Í eftirfarandi töflum er sýnt efnamagn uppskeru einstakra liða og heildarmagn áburðarefnanna 

af hverjum hektara, fyrst fyrir vetrarrepju síðan fyrir vetrarrýgresi. 

Efnamagn (% af þurrefni) og uppskera áburðarefna í kg/ha, vetrarrepja. 

Áburður, kg/ha Efnamagn uppskeru Uppskera áburðarefna 

N P K N P K N P K 

0 0 0 2,59 0,36 1,25 97 14 47 

0 30 90 2,12 0,32 1,95 130 20 120 

60 30 90 2,92 0,36 2,05 174 22 122 

100 30 90 2,99 0,36 2,02 190 23 128 

140 30 90 3,29 0,37 2,17 186 21 123 

180 30 90 3,19 0,36 2,08 177 20 116 

140 0 90 3,13 0,33 2,12 152 16 103 

140 10 90 3,23 0,34 2,04 192 20 121 

140 20 90 3,39 0,34 2,06 179 18 109 

140 30 90 3,29 0,37 2,17 186 21 123 

140 40 90 3,35 0,37 1,70 223 24 114 

140 30 0 3,56 0,37 0,98 135 14 37 

140 30 30 3,53 0,39 1,38 173 19 67 

140 30 60 3,28 0,36 1,65 177 19 89 

140 30 90 3,29 0,37 2,17 186 21 123 

140 30 120 3,26 0,32 1,92 179 18 106 

Efnamagn og uppskera áburðarefna í kg/ha, vetrarrýgresi. 

Efnamagn, % af þurrefni 

Áburður Fyrri sláttur Seinni sláttur Uppskera, kg/ha 

N P K N P K N P K N P K 

0 0 0 0,68 0,30 1,11 2,74 0,30 0,68 134 15 48 

0 30 90 2,42 0,31 2,19 2,40 0,30 1,16 165 21 126 

60 30 90 2,81 0,31 2,24 2,85 0,29 1,35 193 21 132 

100 30 90 2,85 0,30 2,10 2,95 0,30 1,17 203 21 124 

140 30 90 2,94 0,31 1,80 3,10 0,27 1,27 214 21 115 

180 30 90 3,07 0,31 2,35 3,23 0,28 1,20 218 21 133 

140 0 90 3,21 0,30 2,56 2,86 0,25 1,22 193 18 131 

140 10 90 2,99 0,29 2,17 3,23 0,27 1,42 205 19 128 

140 20 90 3,04 0,29 2,31 3,14 0,26 1,30 201 18 124 

140 30 90 2,94 0,31 1,80 3,10 0,27 1,27 214 21 115 

140 40 90 3,25 0,33 2,37 3,09 0,29 1,43 226 22 143 

140 30 0 3,26 0,29 1,17 3,17 0,28 0,72 171 15 52 

140 30 30 3,11 0,28 1,43 3,15 0,29 0,82 204 19 79 

140 30 60 3,16 0,30 1,89 3,17 0,27 1,07 219 20 110 

140 30 90 2,94 0,31 1,80 3,10 0,27 1,27 214 21 115 

140 30 120 3,12 0,31 2,68 3,16 0,28 1,38 236 23 168

Tilraunir nr. 853-01/02/03. Skipting áburðar og sláttutími sumar- og vetrarrýgresis, 

Hvanneyri. 

Þessar tilraunir hafa verið gerðar eftir sömu skipan árin 2001-2003, tvö fyrri árin með tveim 

blokkum en fjórum blokkum 2003. Tilraunin er þáttatilraun með öll þrep meginliða þáttuð 

saman. Áburðarskammtar voru annars vegar 1000 kg/ha Græðir 5 samtímis sáningu og hins 

vegar 2/3 þess áburðar við sáningu en 1/3 eftir 1. slátt. 

Ekkert áranna hafa víxlhrif þáttanna, stofna, áburðarskiptingar og sláttutíma verið 

marktæk þrátt fyrir að skekkja hafi verið tiltölulega lág. Því eru hér eingöngu sýndar tölur 

fyrir meginþætti. Víxlhrif þeirra við ár voru hins vegar marktæk og því eru þau aðgreind í 

töflunni. 

Árin 2001 og 2002 var sáð 30. maí en 15. maí árið 2003 

Fyrsti sláttutími tók mið af byrjandi skriði sumarrýgresis og svo 10 og 20 dögum síðar. 

Sláttudagar voru sem hér segir: 

I II III 

2001 31.7. og 7.9. 23.7.og 11.9. 15.7., 19.8. og 18.9. 

2002 9.8. og 25.9. 2.8. og 26.9. 27.7. og 9.9 

2003 20.8. og 25.9. 12.8. og 26.9. 5.8. og 9.9. 

Stofnar, áburðargjöf og sláttutími rýgresis. 


2001 2002 2003 Meðaltal 

1.sl. 2.sl. Alls 1.sl. 2.sl. Alls 1.sl. 2.sl. Alls 1.sl. 2.sl. Alls 

S.rýgresi 42,4 30,7 73,1 39,7 30,6 70,3 41,5 37,2 78,7 41,3 33,9 75,2 

V.rýgresi 34,0 28,9 62,9 35,0 29,2 64,2 40,5 36,9 77,3 37,5 33,0 70,5 

Áb. að vori 42,2 29,6 71,8 38,9 29,7 68,2 41,7 35,6 77,2 41,1 32,6 73,7 

Áb. skipt 34,2 30,0 64,2 35,7 30,1 65,9 40,3 38,5 78,8 37,6 34,3 71,9 

Slt. I 20,9 36,8 57,7 20,1 42,9 62,9 25,3 39,7 80,8 1) 22,9 39,8 62,6 

Slt. II 40,2 33,1 73,3 36,3 29,9 66,2 45,6 42,5 88,2 41,9 37,0 79,0 

Slt. III 53,5 19,5 73,0 55,6 17,0 72,6 52,0 29,0 81,0 53,3 23,6 76,9 

1) 

Þetta ár var 3. sláttur í sláttumeðferð III. Uppskera var óháð stofni og áburðarmeðferð, 15,8 kg þe./ha og er 

með í heildaruppskeru.

Reynsla bænda af maísræktun undir plasti 

Haustið 2003 var gerð úttekt á reynslu 19 bænda á Suður- og Norðurlandi af maísræktun undir 

plasti. Niðurstöður hafa verið gefnar út í skýrslu sem er að finna á www.rala.is og þær hafa 

jafnframt verið kynntar í Bændablaðinu og á bændafundum. 

Sáðvélin sem var notuð var flutt inn af Vélum & Þjónustu hf og er frá SAMCO Agricultural 

Manufacturing og heitir Samco X-Tend Drill. Vélin sáir í tvær raðir í einu með 70 sm 

millibili, úðar með jarðvegsvirku illgresislyfi og leggur plastfilmu yfir, allt í sömu umferð. Að 

sögn innflytjandans fékkst ekki leyfi til að flytja inn illgresiseitrið sem á að nota með tækinu 

og þess vegna var ekkert lyf notað. Einnig kom vélin seint til landsins sem seinkaði 

sáningum. 

Til þess að meta árangurinn höfðu starfsmenn RALA samband við alla ræktendurna í 

septemberbyrjun og þeir spurðir út úr. Einnig heimsóttu starfsmenn RALA 8 bændur á 

tímabilinu 1. – 24. september og mynduðu, skoðuðu og mældu akra. Á 5 búum var uppskera 

mæld. 

Áburður 

Það var afar mismunandi hvað bændurnir báru mikið á og kvörtuðu sumir yfir misvísandi 

leiðbeiningum frá innflytjendum. Nokkrir leituðu til ráðunautar til að fá frekari upplýsingar. 

Fimm bændanna báru engan skít á en aðrir báru á 10 – 100 t/ha. Einn bar á taðhálm 

(undirburð). Þrír bændanna notuðu engan tilbúinn áburð. Aðrir báru á 400 – 1000 kg/ha, 

flestir Græðir 5, eða samsvarandi, en sumir aðrar þrígildar tegundir ætlaðar á tún. 

Sáning 

Byrjað var að sá á Þorvaldseyri 27. apríl og endað í Garði í Eyjafjarðarsveit 20. maí. Margir 

töldu sig hafa getað sáð fyrr. Raðbil var 70 sm og 100 sm á milli umferða (hjólfara) þar sem 

það var mælt um haustið. Meðalraðbilið var því 85 sm sem er meira en mælt er með. 

Ástæðan fyrir óþarflega miklu raðbili var að dráttarvélarnar, sem voru notaðar við sáninguna, 

voru með of breið dekk til þess að hægt væri sá þéttar. Á flestum stöðum var sáð tveimur 

blendingsyrkjum frá Pioneer Northern Europe, Justina og PR39B29. Bæði þessi yrki hafa 

verið í yrkjaprófunum undir plasti í Bretlandi. Þar var heildaruppskera þurrefnis 14 – 17 t/ha 

sumarið 2001. 

Spírun 

Flestir bændanna eða 14 töldu spírun hafa verið góða og að maísinn hafa farið vel af stað. 

Mælingar, þar sem maísinn hafði náð að komast upp úr illgresi og/eða plastinu, staðfesta 

þetta. Að jafnaði voru 91176 (±10189) spíraðar plöntur á ha þar sem talið var. Bil milli 

plantna innan raða reyndist 13,0 (±1,6) sm að jafnaði. Þetta bendir til þess að sáðmagn hafi 

verið á bilinu 100 – 110 þúsund fræ á ha. 

Plastfok 

Á öllum bæjum nema tveimur fauk plast af einhverjum eða stærstum hluta akranna, sums 

staðar fáeinum dögum eftir sáningu. Þar sem það var verst hafði fokið af allt að 80% af 

akrinum en algegnt var að plastið rifnaði af um 40 – 60% af ökrunum vegna vindálags eða 

lélegs frágangs. Sumir bændur kvörtuðu að fyrra bragði yfir óvönduðum vinnubrögðum 

vélamanna og sögðu þá hafa flýtt sér um of. Það kom mest niður á fergingu plastsins sem var 

alls ekki nægilega góð sums staðar. Einnig var kennt um reynsluleysi vélamanna. Plastfokið 

leiddi til þess að vöxtur og þroski plantna var afar breytilegur innan sama akurs. Þar sem

plastið hafði fokið af snemma náðu plöntur mest um 30 – 40 sm hæð en 100 – 190 sm hæð í 

sama akri þar sem plastið hafði haldist lengur. 

Plastskemmdir 

Sums staðar, sérstaklega í efri röð (af tveimur) í hliðarhalla, virtust maísplönturnar ekki hafa 

afl til þess að rífa gat á plastið svo að þær koðnuðu niður og urðu að engu. Í þessum tilvikum 

var algengt að neðri röðin rifaði plastið eðlilega. Við skoðun um haustið var algengt að sjá 

skemmdir á blöðum sem annað hvort voru taldar vera vegna plastsins sem hafði rifnað of seint 

eða vegna vindbarnings. Hvorugt er hægt að útiloka og ekki ósennilegt að um samverkandi 

þætti sé að ræða. 

Illgresi 

Ásamt plastfokinu var illgresi stærsta vandamálið hjá flestum. Í 15 ökrum var vöxtur illgresis 

undir plastinu mikill og veikti það maísplönturnar verulega. Mest bar á grasi og haugarfa. 

Einungis í einum akri var lítill sem enginn arfi og það var á Bjólu í Rangárþingi ytra. Því 

miður komust starfsmenn RALA ekki til þess að skoða akurinn áður en hann var sleginn en 

samkvæmt lýsingum var þroskastig og hæð maíssins svipaður og þar sem hann mældist bestur 

annars staðar. Í 10 ökrum var þar að auki mikið illgresi ofan á plastinu þannig að allt sem var 

undir plasti drapst. Það illgresi óx úr jarðveginum sem fergdi plastið á hliðum. 

Vöxtur og þroski 

Starfsmenn Véla & Þjónustu og bændur sjálfir höfðu dæmt flesta akrana ónýta í byrjun ágúst. 

Mánuði seinna var útlitið allt annað og þá voru þroskuðustu plönturnar búnar að ná 100 – 190 

sm hæð samkvæmt upplýsingum frá bændum og mælingum starfsmanna RALA. Hæðin var 

mæld frá jarðvegsyfirborði og að hæsta upprétta blaðenda. Að meðaltali var hæðin 154 (± 26) 

sm á hæstu plöntum ef allir akrarnir er teknir með, en 145 (± 33) sm í ökrum sem starfsmenn 

RALA mældu. Afar misjafnt var hversu stór hluti akursins náði nokkurn veginn þessari hæð 

en að jafnaði voru það 20 (±14)%. Afgangurinn (80%) af meðalakrinum var á breytilegu 

vaxtarstigi eða allt frá engum vexti (vegna illgresis, plastsleysis og/eða plastskemmda) og upp 

í 100 sm hæðarvöxt. Ummál stöngla var 6 – 8,5 sm þar sem best lét. 

Af myndum, viðtölum og athugunum að dæma virtust bestu plönturnar vera á svipuðu 

þroskastigi í flestum ökrunum hvað myndun skúfs varðar en blaðfjöldinn var á bilinu 8 – 12 í 

byrjun september. Algengur fjöldi á fullþroskuðum maís er 15 – 18 blöð. Skúfarnir voru við 

það að brjótast fram og í allra þroskuðustu plöntunum var hann orðinn vel sýnilegur. Fyrstu 

tvær vikurnar af september héldu maísplönturnar áfram að vaxa og þroskast. En í kuldakasti 

og roki sem gerði 18.–20. september féll maísinn, annað hvort af völdum frosts eða roks. Þrír 

akrar voru skoðaðir á Suðurlandi 24. september. Stærstur eða allur hluti akranna var fallinn 

og farinn að þorna upp. Algengt var að stöngullinn hefði kubbast í sundur um miðjuna. 

Einstaka plöntur stóðu þó uppréttar á Þorvaldseyri og það virtust vera plöntur sem höfðu náð 

lengst í þroska. Á öllum stöðum fundust sjáanlegir axvísar og voru þeir stærstu 10 – 12 sm 

langir. Á þroskuðustu plöntunum voru komnir kólfar með silki fram úr hýðinu. Silkiendarnir 

voru orðnir brúnir og visnaðir sem á að vera vísbending um að frjóvgun sé lokið. Hvort 

blöðrustiginu hafi verið náð skal ósagt látið en það markar upphaf forðasöfnunar í fræinu. 

Plönturnar höfðu þó ekki náð eðlilegri hæð miðað við þroskastig og þær voru rýrar. Það 

bendir til þess að kólfmyndun hafi verið framkölluð með tilflutningi á efni úr stöngli í ax 

fremur en vegna beinnar ljóstillífunar frá blöðum. Næringarefnaskortur var greinilegur í 

flestum ökrum. Breytileikinn var þó mikill innan sama akurs sem gat verið fagurgrænn að 

hluta til og ljósgrænn og visinn í öðrum hluta. Um 43% akranna voru allir eða að hluta til

láleitir sem bendir eindregið til fosfórskorts. Einnig var köfnunarefnis- eða kalískortur 

greinilegur í allt að 80% akranna. 

Yrkjamunur 

Átta bændur sögðust sjá greinilegan eða einhvern mun yrkja. Fæstir vissu þó hvort yrkið var 

hvað. Hinir bændurnir annað hvort vissu ekki að sáð hafði verið tveimur yrkjum eða sáu 

engan mun. Í 6 af 8 ökrum sem starfsmenn RALA skoðuðu var greinilegur munur á yrkjum. 

Hins vegar var landmunur oft það mikill í ökrunum að ekki er hægt að útiloka að hann hafi 

orsakast að hluta til af breytilegum ræktunarskilyrðum. 

Uppskera 

Uppskera var metin á 5 ökrum Norðanlands 1. september. Ákveðið var að velja bestu raðirnar 

til uppskerumælinga á hverjum stað. Það var gert til þess að fá mat á uppskeru sem hefði 

getað náðst, ef allur akurinn hefði þroskast jafn vel og rétt hefði verið staðið að frágangi á 

plasti, illgresisvörnum og áburðargjöf. Þó að uppskerumælingar hafi einungis verið gerðar á 

Norðurlandi má ætla af myndum að dæma, sem teknar voru um svipað leyti af sunnlenskum 

ökrum, að uppskeran á bestu blettunum hafi þar verið svipuð og fyrir norðan. Sláttuhæð var 

um 15 sm. Uppskeran var að meðaltali 2,2 (±0,6) t þe./ha. Þurrefni var 10,4 (±0,8)% að 

meðaltali. Ljóst er að bil milli raða var óþarflega mikið. Ef raðbilið hefði verið 70 sm í stað 

85 hefði uppskeran reiknast vera um 2,4 t þe./ha. 

Nýting 

Minnst af maísnum var nýttur. Á a.m.k. tveimur bæjum var hann nýttur til beitar fyrir 

mjólkurkýr. Annar bóndinn sagði kýrnar vera „vitlausar“ í maísinn og að þær ætu hann alveg 

niður. Hinn bóndinn sagði að kýrnar veldu repju og rýgresi fram yfir maísinn. Á a.m.k. 

tveimur bæjum var maísinn sleginn um miðjan september. Á Stóru-Ökrum í Skagafirði 

fengust 5 rúllur af 0,3 ha (samsvarar um 16 rúllum/ha). Þar var mikið gras í akrinum sem 

hugsanlega hefur farið með í rúllurnar. Miðað við 10 – 15% þurrefni má gróflega áætla að 

uppskeran sé á bilinu 1,6–2,0 t þe./ha. Á Bjólu í Rangárþingi ytra, þar sem maísræktunin 

heppnaðist hvað best, voru uppskornar 12 rúllur af ha. Maísinn var saxaður að mestu í 

rúllurnar og af lýsingum af dæma var þurrefnið 15% hið minnsta. Gróft áætlað er uppskeran 

því svipuð og á Stóru Ökrum. Gera má ráð fyrir talsverðu þurrefnistapi með frárennsli safa. 

Mat bænda 

Þegar bændurnir voru beðnir um að meta hvort árangurinn hafi staðist væntingar sögðu fimm 

þeirra svo vera miðað við allt sem betur hefði mátt gera. Sjö sögðu að árangurinn væri undir 

væntingum og nokkrir nefndu að árangurinn væri fjarri því sem að þeim hafði verið talin trú 

um. Aðrir svöruðu spurningunni með jái og neii.

Kartöflutilraunir (132-9503) 

Tilraun nr. 798-03. Flýtiáburður á kartöflur, Þykkvabæ. 

Gerðar voru þrjár tilraunir með áburð á kartöflur í Þykkvabæ. Haldið var áfram að bera hluta 

áburðar í rásina með kartöflunum. Til þess var notaður áburður frá Norsk Hydro sem ber 

vöruheitið OPTI START TM og er mónóammóníumfosfat (NP 12-23). Þessi flýtiáburður var 

einn þriggja þátta. Hinir voru viðbót af nitri og viðbót af kalíi við þann grunnáburð sem 

bændurnir nota. Auk þess voru tveir aukareitir með gifsi til að prófa áhrif þess að bera á 

kalsíumáburð. Þættir tilraunarinnar voru þessir: 

A. Staðsetning OptiStart 

a1 Með öðrum áburði 

a2 Með kartöflum 

B. Viðbót af N 

N0 0 N (engin viðbót) 

N1 40 N = 120 kg/ha Kjarni 

C. Viðbót af K 

K0 0 K (engin viðbót) 

K1 83 K = 200 kg/ha kalísúlfat 

Gifs var borið á aukareiti í miðri tilraun, 200 kg/ha. Þessir reitir voru annar með K0 og hinn 

með K1, þ.e. kalísúlfat á annan reitinn. Önnur meðferð var A1 og N0, þ.e. OptiStart með 

áburði (þó ekki í Hákoti T) og án aukaskammts af N. 

Reitir voru 3 m í tveim röðum, 72 sm milli raða í tveim tilraunum í Hákoti og 75 sm í 

Vatnskoti. Samreitir voru 2 og fjöldi reita í hverri tilraun því 2×2×2×2+2=18. 

Garðurinn í Hákoti T var hvíldur með byggi 2002 og hálmurinn plægður niður. Í 

Hákoti S höfðu kartöflur verið ræktaðar samfellt í 3 ár. Garðurinn í Vatnskoti hefur verið 

ræktaður frá því um 1970. Hann er mjög sendinn og hættir til að fjúka. Í Hákoti S var notað 

Premier en Gullauga í hinum tilraununum. Grunnáburður í Hákoti var 1200 kg/ha af áburði 

frá Ísafold, 12-12-17. Það jafngildir 144-63-169 kg/ha N-P-K. Í Vatnskoti var áburðurinn 

1100 kg/ha af Græði 1, 132-72-155 kg/ha N-P-K. Auk þess fengu allir reitir 83 kg/ha af 

OptiStart (NP 12-23), nema gifsreitir í Hákoti T. Grunnáburður alls var því 154-82-169 í 

Hákoti og 142-91-155 N-P-K í Vatnskoti. Bændurnir gáfu upp magn grunnáburðar og var 

hann ekki mældur. 

Sett var niður og borið á 27. maí. Kartöflur voru settar og grunnáburði dreift með 

niðursetningarvél og hreykt þegar tilraunaáburði hafði verið dreift. Með vélunum var áburði 

beint nokkuð til hliðar við útsæðið báðum megin. Tvö jarðvegssýni voru tekin úr hverri 

tilraun þegar sett vat niður. Í eftirfarandi töflur eru einnig niðurstöður úr tilraun á Korpu þar 

sem tekin voru fjögur jarðvegssýni. Steinefni voru mæld í AL-lausn og pH í vatni. Jarðvegur 

var þurrkaður við 30–35°C, en nokkur tími leið eftir það, þar til kolefni var mælt. C er % af 

þurrum jarðvegi, P mg á 100 g af þurrum jarðvegi og katjónir mj. á 100 g af þurrum jarðvegi. 

C P Ca Mg K Na pH 

Hákoti, T 1,25 3,2 5,1 2,0 0,82 1,45 5,7 

Hákoti, S 1,68 7,1 7,5 3,4 0,87 1,52 5,7 

Vatnskoti 1,47 6,1 7,0 2,9 1,30 1,20 5,6 

Korpu 3,2 0,65 7,5 1,5 0,71 0,96 6,2 

Tekið var upp 27. ágúst. Grösin voru sviðin um hálfum mánuði áður í Hákoti T, en ekki í 

hinum tilraununum. Sums staðar var niðursetningin nokkuð óregluleg. Grös voru talin og 

tekið upp úr öllum reitnum, nema grös sem voru á mörkum reita. Þau voru einnig talin og 

talin til beggja reita jafnt. Á næstu dögum var uppskeran flokkuð og vegin, sterkja mæld með 

flotvog og þurrefni mælt. Ein þurrefnismæling glataðist bæði í Hákoti S og Vatnskoti.

Flokkað var um 33, 45 og 55 mm þvermál í annarri endurtekningunni á hverjum stað, sterkja 

mæld á um 1 kg af 45–55 mm kartöflum og þe% á tveim 33–45 mm kartöflum í hverjum reit. 

Meðaltöl og staðalfrávik uppskeru og annarra mældra eiginleika 

Grös Uppskera Stærð mm, % Sterkja Þe. 

n t/ha 55 % % 

Hákoti Tb 22,1 24,7 13 45 35 7 14,5 25,4 

Hákoti S 18,5 35,9 3 9 21 67 14,0 24,2 

Vatnskoti 20,9 30,3 8 27 40 24 16,1 26,5 

Staðalfrávik 

Hákoti Tb 2,5 2,10 2,2 3,0 3,7 3,0 0,48 1,33 

Hákoti S 1,7 2,24 0,8 2,9 2,4 2,8 0,80 2,07 

Vatnskoti 1,2 2,40 2,0 3,6 3,4 4,3 0,86 1,89 

Uppskera kartaflna og sterkja og þurrefni í kartöflum eftir áburði. 

Uppskera, t/ha Sterkja, % Þurrefni, % 

Hák. T Hák. S Vatnsk. Hák. T Hák. S Vatnsk. Hák. T Hák. S Vatnsk. 

O1, með áb. 24,7 34,6 29,9 14,4 13,8 16,1 25,5 24,6 26,5 

O2, m. kart. 25,2 36,6 31,1 14,5 14,1 16,2 25,3 24,2 26,8 

N0 25,2 35,8 29,6 14,9 14,0 16,8 25,5 24,1 26,8 

N1, +40N 24,8 35,4 31,4 14,0 13,9 15,6 25,2 24,6 26,5 

K0 25,1 36,8 30,5 14,7 14,0 16,3 25,5 24,2 26,8 

K1, +83K 24,8 34,4 30,5 14,2 13,9 16,0 25,2 24,6 26,6 

Staðalsk. mism., s mm 1,04 1,12 1,20 0,32 0,40 0,43 0,67 1,02 0,95 

Gifs 22,9 38,0 29,0 14,9 14,1 16,0 25,8 22,5 25,5 

Í tveimur tilraunum bar nokkuð á einkennum rótarflókasvepps. Skráð var hvað einkennin 

sáust á mörgum grösum, en sú skráning var þó alls ekki nákvæm. 

Tilraun nr. 901-03. Áburður á kartöflur, Korpu. 

N×P×K-áburður, 

kg/ha, 

í þáttatilraun 

N P K 

60 32,5 70 

120 65 140 

180 97,5 210 

Í tilrauninni voru 36 liðir með 2 samreitum, 72 reitir alls. Uppistaða 

tilraunarinnar er 3×3×3 þátta tilraun með NPK-áburð, sjá töflu hér til 

hliðar. Áburðartegundir voru Kjarni, þrífosfat og brennisteinssúrt kalí. 

Hlutföll áburðarefna í sömu línu í töflunni eru eins og í Græði 1. Að 

auki voru 9 liðir þar sem prófuð var staðsetning áburðar, bæði OptiStart 

eins og í tilraununum í Þykkvabæ og þrífosfats. Ennfremur var 

prófaður minni skammtur af fosfór og í einum lið var fosfór sleppt. 

Tilraunin var gerð á um 15–20 sm móajarðvegi á malargrunni sem var plægður niður í 

möl 1995, sjá mælingar á efnum í jarðvegi með tilraun nr. 798-03. Landið hefur sennilega 

eitthvað verið nytjað áður. Frá 1996 hefur landið verið notað árlega undir tilraunir með 

einærar tegundir, oftast korn en tvisvar einærar belgjurtir og árið 2002 var þarna tilraun með 

yrki af olíunepju. 

Sett var niður í nýunnið land 19. maí. Markað var fyrir og gerð rás fyrir kartöflur með 

gamalli niðursetningarvél og gerð rás fyrir áburð til hliðar, en hreykt daginn eftir. Bil milli 

raða var um 70 sm og 30 sm milli kartaflna. Reitir voru 3 m á lengd. Í hvern reit voru því

settar 20 kartöflur. Úðað var með Afaloni 1. júní. Um sumarið voru þrisvar tekin sýni af 

blaðvökva til að mæla nítrat og blaðlitur var einnig mældur þrisvar með sérstöku tæki. 

Tekið var upp 10.–11. september. Fyrri daginn var tekið upp úr 9 reitum þar sem grös 

voru einnig mæld. Allmikið bar á stöngulsýki og var öllum grösum þar sem grunur var um 

sýki sleppt í upptöku. Grös voru talin og 16 grös voru tekin úr reit ef engin sýking var. Á 

tveimur stöðum var þó aðeins tekinn hálfur reiturinn. Uppskera var umreiknuð á hektara í 

hlutfalli við fjölda kartaflna. Kartöflurnar voru flokkaðar á sama hátt og í Þykkvabæ og 

uppskeran auk þess vegin áður en hún var flokkuð og léttust kartöflurnar að meðaltali um 

1,5% við flokkunina, aðallega vegna þess að moldin hristist af. Sterkja var mæld á um 800 g 

af 45–55 mm kartöflum og þurrefni á 4 kartöflum 33–45 mm, helmingur hverrar sneiddur í 

þurrefnissýni. Sýni voru tekin frá til efnagreiningar, en ekki er fjallað um þær niðurstöður 

hér. Af 9 reitum var afgangur uppskeru >33 mm settur í svala geymslu og á að athuga gæði 

seinna. 

Niðurstöður þess hluta tilraunarinnar, sem myndaði þáttatilraun, eru sýndar sem 

meðaltöl fyrir þættina hvern um sig. Auk þess eru tvívíðar töflur fyrir hverja tvo þætti saman 

með uppskeru af söluhæfum kartöflum (>33 mm) og sterkju þótt próf hafi ekki sýnt marktæka 

víxlverkun. Einnig er sýnd uppskera sterkju og þurrefnis í söluhæfum kartöflum (>33 mm) 

með þeim fyrirvara að þessar mælingar eru aðeins gerðar í einum stærðarflokki hvor mæling 

og sterkjan mæld án þess að hreinsa mold af kartöflum. 

Uppskera eftir stærðarflokkum og alls, t/ha, sterkja og þurrefni % í kartöflum 

Áburður N P K 

Áb. kg/ha: 60 120 180 32,5 65 97,5 70 140 210 s mm 

55 mm 2,7 4,7 5,3 3,2 4,7 4,9 4,7 3,9 4,1 0,36 

Söluhæfar 17,8 19,8 20,8 17,8 20,2 20,5 19,8 19,8 18,9 0,62 

Alls 19,1 21,3 22,1 19,1 21,6 21,8 21,0 21,1 20,4 0,61 

Sterkja % 18,8 17,5 16,4 17,4 17,5 17,9 17,9 17,6 17,2 0,23 

Þurrefni % 24,8 23,6 23,0 24,1 23,1 24,2 24,3 23,5 23,7 0,38 

hkg/ha: 

Sterkja 3,35 3,48 3,43 3,08 3,52 3,65 3,53 3,47 3,25 0,11 

Þurrefni 4,42 4,67 4,80 4,28 4,67 4,95 4,78 4,64 4,47 0,17 

Söluhæfar PxN K KxP N NxK 

32P 16,4 17,2 19,7 1 17,8 21,4 20,2 1 17,8 18,2 17,3 

65P 18,6 21,7 20,3 2 18,0 20,0 21,3 2 20,2 19,8 19,6 

97P 18,4 20,7 22,5 3 17,6 19,2 20,1 3 21,3 21,3 19,9 1,07 

Sterkja % 

32P 18,4 17,6 16,2 1 17,6 17,8 18,3 1 19,5 18,3 18,5 

65P 18,7 17,3 16,4 2 17,2 17,5 18,0 2 17,5 17,7 17,4 

97P 19,3 17,7 16,6 3 17,4 17,2 17,2 3 16,8 16,6 15,8 0,40

Tilraunaliðir umfram þá 27 liði sem mynduðu þáttatilraunina voru þessir: 

28. OptiStart 83 kg/ha með kartöflum 32 P alls 

29. OptiStart 83 kg/ha með áburði 32 P alls 

30. OptiStart 83 kg/ha með kartöflum 64 P alls 

31. 16 P þrífosfat m. kartöflum 16 P alls 

32. 16 P þrífosfat m. áburði 16 P alls 




36. Enginn fosfór 0 P 

Niðurstöður mælinga á þessum liðum fara hér á eftir og til samanburðar eru endurtekin 

meðaltöl eftir mismunandi P-áburð. 

Nr. Liður 55 Söluh. Alls St. % Þe. % 

32P 1,49 5,65 8,37 3,19 17,2 18,7 17,6 24,1 

65P 1,52 5,89 9,96 5,79 21,7 23,2 17,3 22,7 

98P 1,23 5,50 9,99 5,19 20,7 21,9 17,7 24,0 

28. Opti 32P 1,57 6,99 9,17 4,46 20,6 22,2 17,9 23,6 

29. Opti m/áb. 32P 1,60 5,99 7,95 5,56 19,5 21,1 16,8 22,9 

30. Opti 64P m/kart. 0,85 4,18 11,50 7,55 23,2 24,1 17,8 21,9 

31. 16P m/kart. 1,42 5,94 8,17 2,90 17,0 18,4 17,5 22,8 

32. 16P m/áb. 2,13 7,13 7,54 2,04 16,7 18,8 17,5 24,0 

33. 16P m/kart. af 32P 1,84 7,22 5,35 1,65 14,2 16,1 17,4 24,0 

34. 32P m/kart. 1,27 4,35 7,47 3,21 15,0 16,3 17,5 23,7 

35. 32P m/kart. af 64P 1,56 6,33 11,61 3,77 21,7 23,3 18,4 23,2 

36. 0P 1,74 6,78 2,98 0,55 10,3 12,1 17,5 24,0 

s mm n=2 0,46 1,17 1,21 1,40 1,37 1,45 0,81 1,26 

Kartöflugrös voru mæld á 9 reitum. P- og K-áburður var ekki sá sami á öllum reitum, en látið 

er nægja að birta meðaltöl eftir N-áburð. Ennfremur voru þurrefnissýni efnagreind. 

Kartöflugrös 

N kg/ha Þe. hkg/ha 

60 7,8 

120 10,8 

180 13,9 

s mm 0,7

Kynbætur á háliðagrasi (132–9945) 

Samanburður á íslensku og erlendu háliðagrasi, Korpu. 

Vorið 1999 var 5 söfnum af íslensku háliðagrasi sáð í tilraun með þremur erlendum yrkjum. 

Lítið var til af íslensku fræi og takmarkaði það stærð reitanna og einungis var til nægilegt fræ 

af einni íslenskri línu (Ís1) í tvo reiti í fullri lengd. Full reitastærð var 1,4×8 m og endurtekningar 

2. Ís2 var í tveimur 3,5 m 2 reitum, Ís3 í einum 5 m 2 reit, Ís4 í einum 3 m 2 og Ís5 í 

einum 1 m 2 reit. Borið var á tilraunina 15. 5., 100 kg N/ha í Græði 6 og síðan 50 N eftir 1. 

slátt og 40 N eftir 2. slátt í sömu áburðartegund. Tilraunin var slegin 19.6., 14.7. og 29.8. 

Uppskerutölur fyrir Ís3 og Ís4 í skýrslunni fyrir árið 2002 voru ekki réttar. Heildaruppskera 

fyrir Is3 átti að vera 61,3 hkg/ha og fyrir Ís4 64,8 hkg/ha. Tekið er tillit til þessa í meðaltali 4 

ára. 

Uppskera þe. hkg/ha Illgresi, %, Mt. 

1. sl. 2. sl. 3. sl. Alls 3. sl. 2002 3 ára 

Ís2 27,1 22,2 12,8 62,0 0,7 69,3 

Ís4 29,2 21,6 15,9 66,6 4,1 68,6 

Ís3 30,8 18,8 16,3 65,9 0,8 67,4 

Ís1 25,4 21,3 13,0 59,7 3,2 64,9 

Lipex 25,1 16,7 17,5 59,3 7,9 64,1 

Seida 26,2 20,5 15,3 62,1 3,4 65,5 

Barenbrug 24,2 20,3 14,4 59,0 5,7 61,6 


Framleiðslukerfi byggð á ræktun belgjurta til fóðurs (132–9498) 

Lífeðlisfræðilegar mælingar. 

Mælingar á vaxtarformi ÁH víxlana fóru fram sumarið 2002 og fyrstu niðurstöður voru 

kynntar í jarðræktarskýrslu 2002 (bls. 47). Þar var fyrir mistök birt röng mynd úr fjölbreytugreiningu, 

hér birtist rétt mynd. 

HoKv9238 

Norstar 

Snowy 

Mean HoKv9238 

Mean Norstar 

Mean Snowy 

CV I (50 %) 

Fyrstu niðurstöður úr mælingum á ÁH víxlunum voru kynntar á Fræðaþingi landbúnaðarins í 

febrúar 2004. Tilraunin fékk eðlilega meðhöndlun m.t.t. áburðar og sláttar sumarið 2003 og í 

september var hver reitur metinn og gefin einkunn (1–5, 5 best) eftir þrótti og útbreiðslu.

Mælingar á vaxtarformi PM smára voru gerðar sumarið 2003. Um 82% af smáranum 

lifði af fyrsta veturinn sem er mun betri lifun en hjá ÁH smáranum árinu áður. PM smárinn 

hafði ekki eins mikla útbreiðslu og ÁH smárinn. Í eftirfarandi töflu eru víxlanir flokkaðar eftir 

öðru foreldrinu og sýnir hún meðaltöl yfir einstaka mæliliði. Þess ber að geta að hitt foreldrið 

hjá PM smáranum eru aðrir stofnar en notaðir eru í ÁH víxlununum. Það eru Milkanova og 

Gandalf frá Danmörku, Sandra frá Svíþjóð, Jogeva 4 frá Eistlandi og ME 790903 frá 

Finnlandi. 

Gel 3 

MM 

Sept. 

Oct. 

Nov. 

Sept. 

Oct. 

Nov. 

Sept. 

Oct. 

Nov. 

Þróttur Lifun Þekja Þykkt Smæru- Blaðstærð 

smæru liður 

0-2 % m2 mm sm sm2 

ÁH-smári Norstar 1,82 61 0,94 2,09 2,44 1,5 

HoKv9238 1,81 63 0,87 2,20 2,60 0,6 

Snowy 1,87 47 0,60 2,14 2,18 1,5 

Undrom s 1,83 71 0,84 2,16 2,28 1,3 

AberHerald s 1,82 50 0,72 2,11 2,32 1,2 

AberCrest s 1,86 50 0,84 2,15 2,55 1,3 

Meðaltal 1,84 56 0,79 2,14 2,38 1,3 

PM-smári Norstar 1,39 94 0,12 1,66 2,09 2,65 

HoKv9238 1,33 100 1,24 1,81 3,00 2,96 

Snowy 1,89 89 0,19 1,89 2,85 3,66 

Undrom s 1,39 89 0,06 1,98 1,46 3,06 

AberHerald s 0,94 39 0,05 2,25 2,86 5,70 

Meðaltal 1,39 82 0,33 1,92 2,45 3,61 

Í PM smáranum var ekki samhengi á milli þróttar að hausti og lifunar vorið eftir. Þróttur og 

þekja var almennt minni í PM smáranum en í ÁH smáranum. Víxlanir með norðlæga foreldra 

lifðu betur, sértstaklega í PM smáranum. Almennt gildir að PM víxlanirnar hafa þynnri 

smærur og mynda stærri blöð en ÁH víxlanirnar. 

Eins og í ÁH víxlunum voru tekin sýni af PM smára til fitusýrugreininga. Sýnin voru 

tekin 15. sept., 21. okt. og 9. des. (síðasta sýnataka dróst vegna snjóalaga). Tekin voru sýni til 

fitusýrugreininga úr 9 PM víxlunum auk 5 foreldra, en alls úr 29 víxlunum í ÁH smára. Við 

sýnatöku voru smærurnar frystar í fljótandi köfnunarefni og síðan frostþurrkaðar og malaðar í 

kúlukvörn. Lokið er við útdrátt fitusýra á öllum sýnunum og var það gert á RALA. Mælingar 

á fitusýrunum verða gerðar í gasgreini hjá Rf á Akureyri. 

Úr hluta af þeim efniviði sem í eru mældar fitusýrur eru einnig mæld svokölluð 

forðaprótein (VSP=vegetative storage proteins). Það gefur upplýsingar um uppsöfnun að 

hausti. Félagar okkar í COST 852 hópnum við háskólann í Caen í Frakklandi hafa um árabil 

stundað rannsóknir á VSP í hvítsmára og fleiri belgjurtum. Þeir hafa séð að eftir því sem 

plantan nær að safna meira af VSP próteinum þeim mun fyrr fer vöxtur af stað að vori. Nú 

eru þeir líka farnir að koma með tilgátur um að VSP prótein hafi bein áhrif á vetrarþol. 

Sigríður Dalmannsdóttir dvaldi í Caen í tvær vikur í vor þar 

sem hún mældi prótein í ÁH smáranum í samvinnu við Dr. 

Frédérik Le Dily og Dr. Jean Christoph Avice. Fyrstu niðurstöður 

með „SDS-Phage“ sýna uppsöfnun á VSP próteini frá 

september til nóvember. Myndin sýnir niðurstöður fyrir 

þrjár víxlanir, allar með Norstar sem annað foreldri. MM er 

viðmiðun. Vinnslu á niðurstöðum er ekki lokið. 

62 x AC 

62 x Undrom 1 

62 x Undrom 2

Frærækt (132–1144) 

Endurnýjun á stofnfræi 

Beringspuntinum Tuma og snarrótinni Teiti var sáð í fræræktarreiti á Korpu sumarið 2002, 

um 1500 m 2 spildu af hvoru yrkinu um sig. Ætlunin er að skera af þeim stofnfræ haustið 

2004. 

Sprotar af vallarfoxgrasinu Öddu voru sóttir í gamalt hnausasafn á Geitasandi og settir 

í Jónshús í vetur. Alls náðust 90 hnausar, sem ætlunin er að fjölga og koma upp stofnfræi. 

Komið upp hnausasafni af íslenska stofninum RlPop8904. Fræ er væntanlegt haustið 

2004. 

Túnvingull, Leifur heppni, var í hnausasafni frá 2002. Mikill breytileiki var í því safni 

og gripið til þess ráðs að taka einsleita hnausa og flytja í nýtt safn. Náðust þannig 35 hnausar. 

Tveir valhópar af háliðagrasi eru í hnausasöfnum á Korpu. Fræ var skorið um haustið. 

Frærækt fyrir Norræna genbankann (132–9907) 

Á undanförnum árum hefur jarðræktardeild séð um endurnýjun á nokkrum grasstofnum sem 

eru í vörslu Norræna genbankans (NGB). Í ár voru sett út 6 hnausasöfn, 5 sveifgrasstofnar og 

1 túnvingulsstofn. Fræ fæst árið 2003. 

Frærannsóknir (161–1105) 

Gæðaprófanir á sáðvöru voru með hefðbundnum hætti á Möðruvöllum. Prófanir eru gerðar til 

að votta spírunarhæfni og hreinleika sáðvöru sem framleidd er hér á landi og ætluð til sölu. 

Einnig kemur til prófunar innflutt sáðvara sem hefur úrelt gæðavottorð. 

Frærækt innlendra landbótaplantna (132–9346) 

Fjölmargir stofnar belgjurta eru varðveittir á Geitasandi á Rangárvöllum. Eru þetta bæði 

innlendir og erlendir stofnar, afrakstur nokkurra söfnunarferða á árunum 1992-1997. Er um 

að ræða hátt í 100 stofna sem varðveittir eru. 

Giljaflækja og umfeðmingur voru slegin með sláttuþreskivél. Öðru fræi var handsafnað. 

Uppskera giljaflækjunnar var 200–300 kg/ha og umfeðmingur gaf 50–90 kg/ha. 

Fræverkunarstöðin í Gunnarsholti fékk mest allt fræið og var það notað til að búa til nýja 

fræakra og í frumprófun tegundanna á landgræðslusvæðum.

Ryðsveppir (132–9431) 

Árið 2000 hófst rannsóknaverkefnið Varnir gegn ryðsveppum á ösp og gljávíði. Ráðist var í 

þetta verkefni vegna þess að árið 1999 uppgötvaðist nýr ryðsjúkdómur í alaskaösp hér á landi 

og einnig hafði nýr ryðsveppur verið að breiðast út í gljávíði í nokkur ár. Meginmarkmið 

þessa verkefnis var að finna ryðþolna klóna af þessum trjátegundum. Einnig var útbreiðsla 

ryðtegundanna könnuð árlega. 

Nýtt kynbótaverkefni í ösp hófst svo árið 2002, þar sem nýttar eru niðurstöður fyrra 

verkefnis. Þremur klónum sem komið höfðu vel út í smitunartilraununum var víxlað við aðra 

efnilega klóna og innbyrðis, alls 18 víxlanir. Vorið 2003 voru teknir græðlingar af 12.000 

plöntum sem eru afkvæmi úr víxlunum, og þeim fjölgað fyrir tilraunir með ryðþol. Sumarið 

2003 voru tilraunir gróðursettar á Sóleyjabakka í Hrunamannahreppi og á Reykhólum í 

Reykhólasveit. Mat á ryðþoli gljávíðiklónanna var gert haustið 2002, en er lítt marktækt 

vegna þess hve plönturnar eru enn litlar. Haustið 2003 var tilraunin metin í annað sinn. 

Ræktun á röskuðum svæðum (132–9487) 

Reynd er notkun innlendra úthagaplantna í vegfláa í Hrunamannahreppi. Haustið 2001 hófust 

tilraunir til að prófa mismunandi aðferðir við ræktun á röskuðum svæðum. Prófaðar eru 

sáningar, flutningur heilla gróðurtorfa og útplöntun. Árangur aðgerða verður mældur með 

gróðurgreiningu. 

Sumarið 2003 var þekja tegunda mæld í vegfláanum og blómgun og fræframleiðsla skráð. 

Nokkur munur reyndist vera á haust- og vorsáningu þar sem rauðsmári var með mun meiri 

þekju eftir vorsáningu og það var til þess að aðrar tegundir þöktu minna. 

Af innlendu úthagategundunum reyndust kattartunga og gulmaðra vera fljótastar að ná 

fótfestu, bæði með fræmyndun og renglumyndun en giljaflækja, gullkollur, holtasóley og 

hvítmaðra mynduðu einnig fræ. 

Eftirverkun seinvirkra og hefðbundinna áburðargerða var mæld í tilraun sem staðið hefur frá 

1992.

Jarðræktin á Möðruvöllum (161–1158) 

 

 

 

Áburður 

Áburður á ræktað land á Möðruvöllum fyrir sumarið 2003 

Efnamagn, kg/ha* 

m 3 -tonn Ha N P K 

Mykja 900 27,7 33 16 75 

Tilbúinn áburður um vorið 24 57,2 90 14 27 

Tilbúinn áburður á milli slátta 4 25,0 37 2 4 

Alls vegið, áborið land 57,2 123 23 65 

Staðalfrávik (milli túna) 48 7 24 

Alls vegið nýtt ræktarland 77,2 91 17 48 

Uppskorið/beitt 77,2 136 17 116 

Jöfnuður næringarefna -45 -1 -68 

Staðalfrávik (milli túna) 34 8 39 

* Efnamagn mykjunnar áætlað samkvæmt töflugildum („góð meðferð“) í Áburðarfræði Magnúsar Óskarssonar 

& Matthíasar Eggertssonar (1991). Nýtingastuðlar mykjunnar voru settir 0,55 fyrir N, 1,00 fyrir P og 0,90 fyrir 

K. Köfnunarefnið er enn frekar leiðrétt fyrir dreifingartíma mykjunnar, að meðaltali margfaldað með stuðlinum 

0,6. Efnainnihald tilbúna áburðarins er samkvæmt uppgefnum gildum frá Áburðarverksmiðjunni hf. 

Mykjunni var dreift á tún í október 2002. Geldneytamykju var dreift reglulega yfir vetrarmánuðina 

mest á s.k. Sláttum. Engin mykja var borin á um vorið. Vordreifing á tilbúna 

áburðinum var frá 24. apríl til 16. maí. Engum áburði var dreift eftir 1. slátt. Tilbúnum 

áburði var dreift eftir 2. slátt á 2 vallarsveifgrastún og 4 háliðagrastún 24. og 25. júlí. 

Bústofn 

Á vegum tilraunabúsins eru eingöngu nautgripir en þar að auki sér það um fóðuröflun fyrir 

bústofn starfsmanna, prests og Sauðfjársæðingastöðvar Norðurlands. Á þeirra vegum eru um 

20 sæðingahrútar, 30 vetrarfóðraðar kindur og 18 hross. Á tilraunabúinu voru 135 nautgripir 

um áramót og þar af 33 mjólkurkýr. 

Beit 

Kvígur, eldri en árs gamlar, voru í um 40 ha úthagahólfi, s.k. Skriðum og Nunnuhól. Var 

þeim gefið rúlluhey með beitinni fram eftir vori og frá byrjun september og voru þær komnar 

á fulla gjöf í lok október. Kúnum var beitt á alls um 20 ha ræktaðs lands. Alls voru um 8 ha 

af ræktuðu landi eingöngu beittir. Sumarið 2003 var beitartími mjólkurkúnna frá 10. maí til 

30. september eða 143 dagar. Beitarsólarhringar voru hins vegar 121. Kýrnar voru á fullri 

gjöf til 21. maí en höfðu yfirleitt aðgang að heyi allan beitartímann. Að jafnaði voru 30 kýr á 

beit að sem gerir 0,7 ha fyrir hverja kú eða 1,5 kýr á hvern ha ræktaðs lands. Á 

beitartímanum var áætlað að kýrnar fengju um 10515 FE m í kjarnfóðri og 7911 FE m í 

rúlluheyi sem gefið var úti. Fóðureiningar af beitinni voru reiknaðar alls 29294 eða um 1443 

FE m /ha. 

Fóðuröflun 

Snemma voraði og tún komu afar vel undan vetri. Frost í jörðu var einnig óvenju lítið. 

Meðaljarðvegshiti í apríl var t.a.m. 2,3 og 4,4°C í 50 og 5 sm dýpt sem er mjög óvanalegt. 

Meðallofthiti ársins var einnig óvenju hár eða 4,4°C. Af sumarmánuðunum var ágúst 

hlýjastur en maí kaldastur. Úrkoma var talsvert yfir meðallagi í júlí og september en undir 

meðallagi í ágúst. Korni, mest Arve en einnig Olsok, var sáð 24. apríl í haustplægðan akur. 

Sáð var í 2,6 ha nýrækt 6. maí sem var skipt til helminga, annars vegar var sáð Baristra 

vallarrýgresi og hins vegar Öddu vallarfoxgrasi. Fóðuröflun gekk þokkalega en langan

óþurrkakafla gerði um miðjan júlí. Fyrsti sláttur hófst 10. júní og og lauk 6. júlí. Annar 

sláttur hófst 15. júlí (háliðagras) og lauk 16. ágúst (vallarfoxgras). Þriðji sláttur hófst 25. 

ágúst og lauk 30. ágúst. Nýræktin var slegin 3. september og kornið skorið 1. október. 

Til að ákvarða heyfeng eru 10 þurrheysbaggar vigtaðir af hverri spildu. Þyngd 

lauskjarnarúlla með 120 sm þvermáli var ákvarðað útfrá uppgefnum jöfnum í Frey 93. árg. 

bls. 288–289 og þurrefnissýnum af hverri spildu sem tekin voru við bindingu. Rúllur af 

öðrum gerðum voru vigtaðar, 3–6 af hverrri spildu. Tvö hirðingarsýni eru tekin af hverri 

spildu til ákvörðunar þurrefnis og efnagreininga. 

Vegin uppskera á Möðruvöllum af ræktuðu landi sumarið 2003 1) 

Ha Kg þe./ha FE/ha FE/kg þe. 

1. sláttur 55,0 3622 2993 0,83 

-staðalfrávik (milli túna) 1371 1019 0,09 

2. sláttur 45,7 1.723 1.378 0,80 


3. sláttur 34,1 1.100 831 0,76 


Korn uppskera 6,8 3454 3868 1,12 

Bygghálmur 6,8 1581 - - 

Beit 2) 20,3 1604 1443 0,90 

-staðalfrávik (milli spildna) 660 594 - 

Vegið alls (fyrir utan hálm) 71,5 5196 4358 0,84 

1) Hirtar dreifar og kúanögur um 26.500 kg þe. ekki meðtaldar. Notaðar sem hestafóður. Þá voru seldar heyrúllur, 

um 8.100kg þe. af óábornu Leyningstúni (2,1 ha) og er það ekki meðtalið í þessari töflu. Um 36 t 

þe. af engjaheyi var rúllað og notað í flóðvarnargarða en er ekki meðtalið. 

2) Beitaruppskeran er áætluð útfrá fóðurþörf kúnna miðað við mjólkurframleiðslu, áætlaðri meðallífþyngd og 

10% álagi á viðhaldsþarfir. Hey og kjarnfóður gefið á beitartímanum dregið frá. 

Heildarfóðuröflun á Möðruvöllum 

2001 2002 2003 

tonn þe. FE m tonn þe. FE m tonn þe. FE m 

1. sláttur 239 190.081 248 189.534 199 164.637 

2. sláttur 90 72.483 98 76.217 79 63.001 

3. sláttur 37 28.322 

Grænfóður til sláttar 19 15.364 0 0 0 0 

Korn uppskera 0 0 8 9.247 23 26.302 

Beit 38 34.562 35 31.120 33 29.358 

Heimaaflað fóður alls 386 312.490 389 306.118 372 311.619 

Kjarnfóður aðkeypt 36 0 46 51.870 41 45.920 

-aðkeypt fóður % 9 0 11 14 10 13 

Samtals 422 312.490 435 357.988 413 357.539 

Vegin meðaluppskera var yfir 5 t þe./ha þriðja árið í röð, enda sprettuskilyrði óvenju hagstæð. 

Í fyrsta skiptið frá því að skráningar hófust er tekinn umtalsverður þriðji sláttur. S.k. 

Vallartún (12 ha) sem er með ríkjandi háliðagrasi gaf mestu uppskeruna eða tæp 9 t þe./ha í 

þremur sláttum og var vegið meðal orkugildi heyjanna 0,81 FE m í hverju kílói. Önnur 

háliðagrastún gáfu 6–7 t þe./ha með svipað orkugildi. Vallarfoxgrastún gáfu rúmlega 7 t 

þe./ha með að jafnaði 0,86 FE m /kg þe. í tveimur sláttum og vægri haustbeit. Nýrækt með 

vallarrýgresi gaf um 3 t þe./ha og orkugildi uppá 0,90 FE m /kg þe., en vallarfoxgrasnýrækt gaf 

4 t þe./ha með 0,77 FE m /kg þe. Vallarrýgresið og vallarfoxgrasið lá tvo daga á velli eftir slátt 

áður en það var hirt og þá var þurrefni vallarrýgresisins 20% en vallarfoxgrassins 32%.

Kornuppskera varð minni en efni stóðu til. Kornið var orðið skurðarhæft 1. september 

en þá voru kornskurðarmenn ekki tilbúnir. Bilanir og tafir leiddu síðan til þess að kornið var 

ekki skorið fyrr en 1. október. Í millitíðinni gerði norðanáhlaup sem braut eða lagði kornið 

með þeim afleiðingum að allt að helmingur þess tapaðist. Uppskeran sem náðist var engu að 

síður um 3,5 t þe./ha eða 3900 FE m /ha. Kornið var fullþurrt við skurð (82-84% þurrt) og því 

var það hvorki pakkað eða verkað í sýru. Kornið var sérmalað og kögglað með steinefnablöndum 

og próteingjafa hjá Bústólpa fyrir Möðruvallabúið. 

Á meðfylgjandi mynd eru sýnd áhrif sláttutíma á meltanlega orku og próteinstyrk við 

hirðingu. Meltanleikinn fellur að jafnaði um 0,55% og hrápróteinið um 0,65% við hvern dag 

sem slætti er seinkað. Próteinfallið er óvenjuhátt vegna þess að síðslegnu túnin fengu engan 

áburð. 

Meltanleiki eða prótein, % 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

Meltanleiki, % = 79,8 - 0,55x 

R 2 = 0,70 

Prótein, % = 28,4 - 0,65x 

R 2 = 0,81 

0 10 20 30 40 

Dagar frá 1. júní 

Efnainnihald þrísleginna túna á Möðruvöllum 2003 

Eins og áður er getið voru 6 tún þríslegin á Möðruvöllum, 2 vallarsveifgrastún og 4 

háliðagrastún. Þar sem það er frekar óvanalegt er ekki úr vegi að skoða efnainnihald þessara 

slátta. 

Uppskera og fóðurgildi túna sem voru þríslegin á Möðruvöllum 2003 

1. sl. 2. sl. 3. sl. St.frávik P-gildi 

Meðalsláttutími 12. júní 16. júlí 27. ágúst 1

Búveður (132–1047) 

Skrið vallarfoxgrass og byggs á Korpu. 

Fylgst hefur verið með skriði vallarfoxgrass og byggs á Korpu undanfarin ár. Skrið 

fyrrnefndu tegundarinnar hefur verið metið á stofnunum Korpu, Engmo og Öddu, einum eða 

fleiri, ár hvert við venjulegan túnáburð. Skriðdagur byggs er fenginn úr tilraunum á mel og 

mýri til helminga og er meðalskriðdagur yrkjanna Skeglu, Filippu, Arve og Olsok. Báðar 

tegundirnar eru taldar skriðnar þegar sér í strálegg milli stoðblaðs og punts og miðskriðdagur 

telst þegar helmingur sprota er skriðinn. 

Byggi hefur verið sáð hvert vor eins fljótt og mögulegt hefur verið vegna jarðklaka. 

Skriðdagur þess er því mælikvarði á árgæsku fyrri hluta sumars. Skriðdagur vallarfoxgras 

ætti að gefa sömu upplýsingar. Furðu vekur hve mikið vantar á að þessar tvær tegundir séu 

samstiga. 

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 

Vallarfoxgras, skriðdagur 11.7. 2.7. 7.7. 2.7. 7.7. 8.7. 8.7. 30.6. 27.6. 

Bygg, skriðdagur 27.7. 13.7. 15.7. 10.7. 29.7. 15.7. 24.7. 15.7. 12.7. 

dagar frá sáningu 73 75 74 76 79 79 73 70 71 

Veður á Möðruvöllum 

Veður er skráð með sírita í sjálfvirkri veðurstöð. Meðaltöl mánaðar eru því meðaltöl allra 

mælinga mánaðarins. Úrkoma er mæld á hefðbundinn hátt einu sinni á sólarhring. 

Vindhraði Lofthiti í 2 m hæð Raki Jarðvegshiti Úrkoma 

Mt. Hám. Hviða Mt. Hám. Lágm. 5 sm 10 sm 20 sm 50 sm 

m/s m/s m/s °C °C °C % °C °C °C °C mm 

Janúar 5 10 26 -2,2 7,5 -16,9 84 -0,5 -0,8 -1,1 0,7 44 

Febrúar 6 13 31 1,1 11,1 -16,2 79 -0,5 -0,7 -1,2 0,3 45 

Mars 6 12 29 2,5 13,1 -14,6 78 0,0 -0,5 -1,1 0,2 32 

Apríl 4 9 26 5,0 18,5 -7,1 77 4,4 3,7 2,6 2,3 11 

Maí 4 8 14 4,6 15,2 -9,1 77 7,1 6,6 5,5 4,9 20 

Júní 3 7 15 10,3 23,2 0,4 81 12,1 11,6 10,1 8,6 15 

Júlí 3 6 15 11,4 20,7 4,1 86 14,3 13,9 12,6 11,4 37 

Ágúst 3 7 16 12,1 22,5 -1,1 88 14,4 13,9 12,9 12,3 25 

September 5 11 32 7,4 18,6 -7,6 80 8,3 8,2 8,0 9,6 53 

Október 4 9 25 2,9 15,5 -8,3 85 3,4 3,2 3,1 5,1 29 

Nóvember 3 8 28 -0,9 12,4 -11,2 90 0,5 0,4 0,4 2,6 30 

Desember 5 11 24 -1,9 9,8 -19,4 85 -0,3 -0,7 -0,9 1,1 28 

Mt./Alls 4 9 23 4,4 83 5,3 4,9 4,2 4,9 367 

Veðurstöð var óvirk 20.–25. nóvember.

Veður á Korpu 

Meðalhiti sólarhringsins á Korpu sumarið 2002, °C. 

Skil milli sólarhringa eru kl. 9 að morgni. Meðalhiti sólarhringsins er meðaltal hámarks- og 

lágmarkshita, lesið af mælum kl. 9. Dagsetning við hitastig á við athugunardag. Það þýðir að 

meðaltalið á við næsta sólarhring á undan. Lágmarkshiti var leiðréttur eftir sprittstöðu 

lágmarksmælis eins og undanfarin 10 ár. 

Apríl Maí Júní Júlí Ágúst September 

1. 0,8 0,0 10,0 12,8 13,4 11,8 

2. – 0,1 – 0,4 13,3 13,4 15,1 12,6 

3. 3,9 0,5 11,9 10,7 14,2 11,7 

4. 5,2 0,4 9,5 10,0 14,9 12,7 

5. 7,3 1,3 11,0 12,1 13,1 11,1 

6. 7,9 4,9 11,6 13,5 13,1 10,5 

7. 5,2 3,9 12,9 12,7 12,6 11,1 

8. 3,8 5,0 11,0 11,4 14,8 11,5 

9. 6,5 5,5 11,8 12,7 14,3 9,9 

10. 4,6 4,3 11,3 12,2 12,8 12,5 

11. 2,3 6,0 11,0 11,1 12,6 13,0 

12. 0,3 7,8 12,8 12,9 13,2 10,2 

13. 4,4 2,9 12,6 11,6 12,2 11,6 

14. 4,6 6,3 10,2 12,4 13,8 10,6 

15. 7,4 6,3 11,9 12,7 11,9 7,3 

16. 9,2 9,5 11,4 12,6 11,4 8,0 

17. 9,2 7,5 11,6 16,0 9,8 7,7 

18. 9,6 5,6 11,7 15,3 15,2 7,7 

19. 8,5 9,0 12,2 15,6 10,8 2,3 

20. 6,8 9,3 11,2 14,6 9,9 7,4 

21. 7,3 10,7 11,2 15,0 13,6 6,9 

22. 6,0 9,4 13,5 11,5 11,5 2,8 

23. 10,5 8,0 13,2 14,0 15,2 1,5 

24. 8,2 8,9 12,0 11,9 14,2 2,2 

25. 6,4 8,5 11,6 12,9 14,5 2,1 

26. 7,2 7,3 13,6 13,6 15,4 2,9 

27. 7,4 8,1 12,3 14,5 13,8 3,8 

28. 5,6 6,2 10,9 11,7 15,5 7,6 

29. 6,8 6,7 12,9 14,6 12,7 6,2 

30. 7,4 9,6 11,9 11,5 12,3 4,2 

31. 10,9 12,6 12,1 

Meðaltal 6,01 6,13 11,80 12,91 13,22 8,05 

Hámark 15,0 15,0 18,0 22,1 21,1 16,8 

Lágmark – 5,4 – 4,8 4,6 6,7 3,9 – 5,4 

Úrkoma mm 96,2 42,9 90,6 67,9 98,7 104,6 

Úrk.dagar ≥ 0,1mm 22 12 22 22 22 19 

Nýtanlegt hitamagn frá maíbyrjun til septemberloka var 1154 °C. Nýtanlegt hitamagn er 

summan af meðalhita hvers dags að frádregnum 3,0 en er 0,0 ef meðalhiti er minni en 3,0. 

Hitasumma þá daga, sem búveðurathugun átti að standa (15. maí-15. september), var 1467 

daggráður og meðalhiti þá daga 11,9 °C og hefur aldrei fyrr mælst svo hár. Meðalhiti það 

tímabil árin 1981-2002 var 9,72 °C. 

Trjágróður kringum veðurstöðina á Korpu hefur vaxið mjög á síðustu árum. Þegar 

sólfar er og útræna síðdegis mælist hámark hitans mun hærra á veðurstöðinni en á bersvæði 

og hefur áhrif á meðalhita, en hér er hann reiknaður sem meðaltal hámarks og lágmarks. 

Þessi veðurskilyrði eru fyrst og fremst fyrri hluta sumars. Ekki var mikið um veður af þessu 

tagi í ár, þó helst í júní. Hætta er á að hiti hafi verið ofmældur þann mánuð.

Vikuleg gildi nokkurra veðurþátta árið 2003, Korpu 

Lofthiti í 2 m hæð, °C Jarðvegshiti kl. 9, °C 

Vika Hiti Meðal- Dýpt (sm) Lágm. Frost Sólsk. Vindur Úrk. Úrkomud. 

endar kl. 9 hám. lágm. 5 10 20 50 5 sm nætur klst. 100 km mm ≥0,1 ≥1,0 

7.1. 3,2 4,4 1,6 0,9 0,7 1,0 3,0 -1,3 2 3 20 2 4 0 

14.1. 3,7 6,1 2,7 2,6 2,5 2,4 2,9 -1,1 2 0 16 26 7 6 

21.1. -3,1 -0,2 -5,1 -1,3 0,2 1,0 2,9 -10,0 7 18 20 3 2 2 

28.1. 0,5 2,4 -2,4 -0,5 -0,3 0,2 2,2 -5,6 5 2 22 21 6 5 

4.2. -3,3 0,0 -6,6 -0,6 -0,4 0,1 1,8 -10,2 7 12 18 15 4 4 

11.2. 1,1 3,1 -1,2 -0,2 -0,2 0,0 1,6 -5,4 4 8 22 60 7 7 

18.2. 2,8 7,0 0,3 0,1 0,0 0,1 1,4 -3,5 3 2 31 87 7 7 

25.2. 2,4 5,0 0,1 0,5 0,0 0,1 1,1 -3,2 4 10 19 63 7 6 

4.3. 2,1 5,9 -0,3 1,0 0,5 0,4 1,2 -4,6 4 23 16 21 4 3 

11.3. 0,2 5,1 -1,9 0,3 0,2 0,4 1,5 -5,9 3 31 21 0 1 0 

18.3. 5,5 7,9 1,6 2,1 1,5 0,9 1,6 -1,1 3 11 18 17 7 3 

25.3. 3,6 7,6 1,8 3,1 3,2 3,1 2,6 -1,0 1 26 27 60 7 7 

1.4. 0,4 4,0 -2,0 0,9 1,3 1,8 2,5 -4,6 5 27 16 45 7 7 

8.4. 5,2 7,4 2,1 3,8 3,5 3,4 1,6 0,4 1 6 22 40 7 6 

15.4. 3,2 7,6 1,0 3,2 3,6 4,0 3,6 -2,2 2 40 17 45 7 5 

22.4. 7,6 11,1 5,1 6,7 6,4 6,5 4,2 3,0 0 38 19 5 4 2 

29.4. 6,8 10,6 4,3 6,0 6,4 6,8 5,2 2,3 0 29 9 0 2 0 

6.5. 1,1 6,6 -2,6 1,9 2,9 4,3 5,3 -7,8 5 71 18 16 2 1 

13.5. 5,6 10,1 0,1 4,2 4,7 5,5 5,0 -5,3 3 60 12 11 5 3 

20.5. 8,9 11,8 3,5 6,8 6,8 7,4 5,8 -1,6 1 56 12 4 1 1 

27.5. 9,1 12,9 4,5 9,0 9,0 9,5 6,8 -0,5 0 56 8 2 3 1 

3.6. 10,0 14,4 5,2 9,3 9,6 10,1 7,9 0,8 0 62 9 22 5 4 

10.6. 11,6 14,7 7,8 10,2 10,6 11,2 8,8 3,6 0 28 9 17 7 6 

17.6. 11,1 15,8 8,2 11,9 12,0 12,5 9,5 5,9 0 29 10 7 4 2 

24.6. 11,8 16,5 7,8 12,1 12,2 12,7 10,1 4,8 0 42 6 26 3 3 

1.7. 11,9 14,7 9,8 12,6 12,6 13,1 10,6 8,5 0 32 9 29 5 4 

8.7. 11,8 15,2 8,7 13,1 13,2 13,7 11,1 6,7 0 17 7 17 6 3 

15.7. 11,1 15,7 8,8 12,2 12,6 13,3 11,3 6,9 0 24 8 16 6 5 

22.7. 14,3 19,1 9,7 14,7 14,7 15,0 11,7 6,4 0 61 3 4 2 1 

29.7. 12,5 16,7 9,9 14,0 14,2 14,7 12,3 6,5 0 21 3 29 6 4 

5.8. 14,0 17,4 9,6 13,5 13,8 14,3 12,3 5,5 0 48 7 5 5 2 

12.8. 13,1 17,0 9,8 13,8 14,0 14,6 12,6 6,4 0 31 6 35 5 5 

19.8. 11,6 15,9 8,4 12,8 13,2 13,8 12,5 4,4 0 30 6 20 5 4 

26.8. 12,7 17,5 9,5 12,4 12,9 13,4 12,2 5,4 0 43 7 28 4 2 

2.9. 11,9 15,1 10,9 13,8 13,9 14,2 12,4 8,8 0 12 5 23 7 5 

9.9. 10,4 14,2 8,2 11,1 11,7 12,4 12,3 5,6 0 40 13 52 6 6 

16.9. 8,9 14,2 6,7 9,8 10,4 11,1 11,7 3,5 1 36 12 20 4 4 

23.9. 4,0 9,6 0,8 6,4 7,5 8,5 10,8 -3,4 3 32 13 10 2 2 

30.9. 3,3 8,5 -0,2 4,9 5,6 6,4 9,3 -3,5 4 33 5 12 5 4 

7.10. 3,9 8,0 1,3 5,4 5,9 6,6 8,6 -2,1 2 26 10 11 6 3 

14.10. 4,9 8,8 1,6 4,5 4,8 5,2 7,7 -2,4 4 28 17 8 4 2 

21.10. 7,1 10,0 6,0 7,5 7,6 7,8 7,8 3,1 1 5 10 12 5 3 

28.10. 4,5 7,5 3,1 5,2 5,5 6,1 7,6 0,5 0 20 13 22 6 3 

4.11. -1,6 1,1 -3,7 0,7 1,5 2,6 6,7 -9,4 7 32 14 0 0 0 

11.11. 6,6 8,7 3,5 3,4 3,1 2,9 5,2 0,8 1 4 24 51 7 6 

18.11. 3,2 5,7 1,4 3,1 3,4 3,7 5,2 -2,7 2 10 14 23 6 4 

25.11. 0,6 3,8 -2,3 0,9 1,2 1,9 4,7 -7,4 7 14 11 12 5 4 

2.12. -4,7 0,1 -7,9 -0,3 0,0 0,7 3,9 -13,6 7 12 9 5 2 1 

9.12. 2,6 5,5 0,5 0,4 0,4 0,8 3,1 -3,8 2 0 13 49 7 7 

16.12. -0,2 2,1 -4,5 -0,1 0,1 0,6 2,8 -9,1 5 1 10 25 5 5 

23.12. -0,8 2,0 -4,6 -0,2 0,0 0,4 2,6 -10,0 4 3 13 29 6 4 

31.12. -2,6 0,8 -6,0 -0,4 -0,1 0,1 2,0 -9,8 8 4 17 37 6 4 

Mt/Σ 5,5 9,1 2,6 5,6 5,8 6,2 6,4 -1,0 120 1308 692 1202 253 188

Full page fax print - Landbunadur.is

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?