دÙØ´ÙÙج٠٠Ûز - Ù ÙاÙ٠تÙÙ¾ÙÙسÙ
دÙØ´ÙÙج٠٠Ûز - Ù ÙاÙ٠تÙÙ¾ÙÙسÙ
دÙØ´ÙÙج٠٠Ûز - Ù ÙاÙ٠تÙÙ¾ÙÙسÙ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
دوشونجه میز<br />
مقاله توپلوسو
دوشونجه میز<br />
(مقاله توپلوسو)<br />
یازار: اومود یاشام<br />
نشر: اینترنتی<br />
آدرس: www.dusuncemiz.arzublog.com<br />
ایله تیشیم آراجی: umud.yasham@gmail.com
یک/ص ل<br />
فهرست:<br />
21<br />
آذر حرکاتی و دئموکراسی ایلکه لري /ص4<br />
اولوسلاشما سوره جینده دیل اولقوسو/ص22<br />
مارکسیزم و اولوسچولوق/ص35<br />
اولوسچولوق قوراملارینا اؤتري بیر باخیش/ص41<br />
گونئی آذربایجان توپلوموندا سیویل توپلوم آنلاییشینا قارشی کولتوره<br />
ل اورونلر /ص50<br />
کلاسیک تورکچولوك و بوگونکو سؤیلم/ص58<br />
گونئی آذربایجان اولوسال دئوینیمی توپلومسال دئوینیم لر<br />
آچیسیندان/ص68<br />
باتی دا یئنیجیللیگین تاریخسل گلیشیمی/ص81<br />
پان فارسیزم و سییاسال آلاندا گئري<br />
87
21 آذر حرکاتی و دئموکراسی ایلکه لري<br />
اؤزه ت<br />
رضاخان حاکیمیته گلدیگیندن بري ایراندا یارانان مرکزي دؤولتچیلیک،<br />
سییاسال یاپیلانما و کولتور گونئی آذربایجانی دا ائتگی لمکده دیر.<br />
کئچمیشدن میراث قالان گئلنکسل کولتور دئموکراسی نین تمل ده یرلري<br />
نین گونئی آذربایجاندا یئرللشمه سینی انگلله ییب دیر. رضاخانین ایش اوسته<br />
گلمه سی ایله بیرلیکده پان فارسیزم هئموژئنلیگینین یاراتیلماسی گونئی<br />
آذربایجانین اولوسلاشما سوره جینه گیره بیلمه مه سینه نده ن اولموشدور. بو<br />
چالیشما گونئی آذربایجان توپلومونون دئموکراتیک لشمه سوره جینده<br />
21 آذر<br />
حرکاتی نین نئجه اؤنملی اولدوغونو سؤز قونوسو توتاراق اینجه له مک<br />
آماجیندادیر.<br />
اؤن سؤز<br />
گرچک دئموکراسی بیرئی لرین یاشاملاري ایله ایلگی ده اولان سییاسال و<br />
توپلومسال هؤرگوتلنمه نین یوکسک بیچیمی اولما اؤزه للیگینه صاحیب<br />
چیخماقدادیر.ائوره نسل بویوتلو دئموکراتیک ده یرلري اینجه لی دیگیمیز<br />
زامان هله دئموکراسی یه کئچمه میش اولمامیز گؤز اؤنونده دیر. رادیکال پان<br />
فارسیزم دئموکراسی نین تمل شرطی پلورالیسمی انگلله یه رك سانترالیزم<br />
یاپی سی نی بوتون قوروملارین آیریلماز پارچاسی ائدیبدیر. بو اساسدا یارانان<br />
منفی کولتوره ل فاکتورلار دئموکراسی نین یئره للشمه سی نی گئجیکدیره<br />
رکن بوتون توپلوم بیرئی لري ده ائتگی لمکده دیر. بو یازیدا 21 آذر حرکاتی
5 مقاله توپلوسو<br />
ایله باغلی گونئی آذربایجاندا دئموکراتیک لشمه سوره جی ایله ایلگیلی<br />
قونولاري آراشدیرماغا چابا گؤسته ره جه ییک.<br />
دئموکراسی قاورامی<br />
دئموکراسی سؤزجویو دئموس و کراتوس سؤزجوکلریندن اولوشان یونانجا<br />
کؤکنلی سؤزجوك اولاراق آنلامی کوتله یؤنه تیمی دیر. آبراهام لینکولنون<br />
سؤیله دیگی اساسیندا :"دئموکراسی خالقین خالق اوچون خالق طرفیندن یؤنه<br />
تیمی دیر." توپلومدان توپلوما کولتورل، سییاسال، یاساسال یاپیلارین<br />
چئشیدلیگی سونوجوندا دئموکراسی آلقیلانماسی بوتون توپلوملار قدر<br />
چئشیدلی دیر. اریک فروم ساغلیقلی توپلوم کیتابیندا دئموکراسی آنلامینی<br />
بئله آنلاتماقدادیر: "بوتون اینسانلارین گله جک لرینی بیر یؤنه تیجی و یا<br />
کیچیک بیر قروپون دییل، اؤزلري نین جیزماسی و هر کسی ایلگی لندیرن<br />
قرارلاري اورتاقلاشا آلمالیدیر."(1) بونونلا یاناشی اگر اولوسون قاتیلیمی و سؤز<br />
حقی سوره کلی ده ییلسه دئموکراسی دن سؤز ائده بیلمه ریک. اولوسون<br />
سییاسته دویدوغو ایلگی دئموکراسی آچیسیندان اؤنملی بیر گرچک لیک دیر.<br />
دئموکراسی دن سؤز ائدیلدیگینده مدرن دئموکراسی ایله اسکی دئموکراسی<br />
نین تمل آیریمجیلیغی رسمی و قبول ائدیلن بیر مخالفت هؤرگوتلنمه سی<br />
نین وارلیغی ایله آزینلیق حاقلارین قورونماسی دیر.(2) بو اوزدن بیر اؤلکه ده<br />
سوي، بودونچولوق و دین چئشیدلیگی اولاراق اورتاق آنلاییش اولمادیغی ایله<br />
بیرلیکده بیر اولوسون میللیتی داها اؤنملی ساییلیرسا او اؤلکه یی دئموکراسی<br />
یه سوردورمک زور اولاتجاق دیر.
6<br />
دوشونجه میز<br />
دئموکراسی نین تاریخی گلیشیمی<br />
دئموکراسی قاورامی ان آز 2500 ایللیک بیر تاریخه مالیک دیر. آنجاق اساس<br />
گلیشیمی آیدینلانما دؤنمینده اولموشدور. دئموکراسی قاورامی ایلک کئز<br />
اسکی یونان دؤنمینده اورتایا چیخمیش و آتن شهر-دؤولتینده<br />
اویقولانمیشدیر.<br />
اسکی چاغ دا دئموکراسی<br />
اسکی چاغدا دئموکراسی قاورامی افلاطون و آریستونون آدلاري ایله باغلی بیر<br />
قاورامدیر. آنجاق بونلارین اؤلوموندن سونرا دئموکراسی قاورامی حاقدا شیددتله<br />
گئریله مه اوز وئره رك توپلوم و سییاست حایاتینا دایانمیشدیر.<br />
اورتاچاغ دا دئموکراسی<br />
اورتا چاغ دا حکومت اوزره ان اوستون اولان قاورام تانري دؤولتی و تانري<br />
ایقتیداري یؤنه تیمی ایدي. آنجاق رنسانسا دوغرو یؤنلدیگیمیزده یاواش دا<br />
اولسا اوروپانین آیدینلانما چاغینا دوغرو یول آلماسیندا اؤنملی قاتقیلاري اولان<br />
توماس آریستونون دوشونجه لرینه دایاناراق رنسانس حاضیرلانماسینا دا<br />
دوشونجه لري ایله اؤنجوللوك ائتمیشدیر.<br />
یئنی چاغ دا دئموکراسی<br />
یئنی چاغ دؤنمینه گلدیگینده کلیسانین حاکیمیتده رولوندان آزالاراق<br />
بیلیمسل سییاسال دوشونجه یه اولاشما آماج توتولموشدور. بو دؤورون آلت<br />
یاپیسی ائکونومیک ده ییشیم لرله باغلی دیر. اؤزه للیک له فئودال دوزه ندن<br />
کاپیتالیست دوزه نه کئچیشین سییاسال آلاندا بؤیوك ائتگی سی اولموشدور.<br />
یعنی بورژوا ائکونومی سی نین و بورژوا صینیفی نین گلیشمه سی سونوجوندا<br />
موطلق مونارشی ي سینیرلاما حرکتینه پارالئیل اولاراق مشروطیت چی
7 مقاله توپلوسو<br />
پارلئمانلار سیستئمین تمل لري آتیلمیش دئموکراتیک قوروملار<br />
گلیشمیشدیر.<br />
آیدینلانما دؤنه می<br />
آیدینلانما دؤنه می نین بؤیوکو دوشونورلریندن بیري اولان مونتئسکیویا گؤره<br />
سییاسال قوتلر آیریمی سونوجوندا بیر دؤولت ده اؤزگورلوك گووه نجه سی<br />
نین حکومت بیچیمینه باغلی دیر. آنجاق فرانسه دئوریمینه بؤیوك ائتگی<br />
بوراخان بیرئی ژان ژاك روسو اولماق اوزره جمهوریت چی<br />
دئموکراتیک –<br />
دؤولت بیچیمینده اؤزگورلوك و اولوس بیرئی لري نین ائشیتلیگین<br />
ساوونموشدور.<br />
آیدینلانما دؤنه میندن سونرا<br />
چاغداش دئموکراسی آنلاییشی کئچمیشین گلیشمه آردي اولاراق بو گون<br />
اؤزگون ایلکه لره دایانماقدادیر. بیر اؤلکه نه قدر بو ایلکه لره یاخین اولورساسا<br />
دئمک دئموکراسی آیري اؤلکه لردن چوخ اورادا یئرله شیب دیر.<br />
بو ایلکه لر بونلاردان عیبارت دیر:<br />
-اؤزگورلوك: دئموکراسی نین آیریلماز پارچاسی نین باشیندا تمل حاق و<br />
اؤزگورلوك لر گلمک ده دیر. آنجاق اؤزگورلوك دن آماج اینسانین هر ایسته<br />
دیگینی یاپی بیلمه سی دییل دیر. باشقالاري نین اؤزگورلوك لرین<br />
قیسیتلامادان ائیتیم، چالیشما، یاشاما، خبرلشمه و دوشونجه لرین آچیقلایا<br />
بیلمه کیمی حاقلاردان یارارلانماسی دیر.(3(<br />
-ائشیتلیک: ائشیتلیک ده دئموکراسی نین آیریلماز پارچالاریندان دیر.<br />
ائشیتلیک دن آنلاییشیمیز دؤولتین وطنداشلارا گؤتوردویو خیدمت لرده<br />
ائشیت داورانماسینی؛ یاسالار اویغولانیرکن وطنداشلار آراسیندا مذهب، دیل،
8<br />
دوشونجه میز<br />
سوي، ائیتیم، سییاسی اینانج، جینسیت فرقی گؤزه تیلمه یه رك ائشیت<br />
داورانماسی دیر.(4)<br />
-تحمل: دئموکراسی "بیز" و "اونلار" آیریمینا قارشی دوراراق تحمل ائتمه<br />
یی ترویج ائده ر. تاریخ بو تحمول سوزلوك لرین اساسیندا یارانان قانلی اولایلار<br />
ایله دولودور. دئموکراسی کولتوره ل کیملیک لري خوش اوزله قارشیلاییب<br />
دیر. نده نسه بیر توپلومدا قروپلار آراسینداکی کولتوره ل و اولوسال فرقی لیک<br />
لر چوخ درینسه قارشی لیک لی اویوم ساغلانمامیشسا توپلومون وارلیغی<br />
تهدید آلتیندا دئمک دیر. بو اوزدن گرچ دئموکراسی اوچون گرچک صورتده<br />
ائتنیک لر و اولوس بیرئی لر آراسی تحمل گره کیر.<br />
-چوخولجولوق: دئموکراسی اؤز اؤزونه چوخونلوغون یؤنه تیمی دئمک دیر.<br />
آنجاق دئموکراسی ده چوخونلوق قدر اپوزیسییونوندا ائشیت حاقلارا صاحیب<br />
اولماغی گره کیر.<br />
-کامو اویو: اولایلار قارشیسیندا اولوسون گؤروشو اؤن پلاندا آلیناراق<br />
تانیملانان کامو اویو ژان ژاك روسو ساریندان دؤولتین دؤرد تمل<br />
اوصوللاریندان بیر اولاراق قبول ائدیلمیشدیر.<br />
-مئدیا: اولوسون دوشونجه سینی اورتایا قویا بیلمه سی، اؤزگور تارتیشما<br />
اورتامی نین وارلیغینا باغلی دیر. سییاسال گوج لرین آلدیغی، آلاجاغی قرارلار<br />
حقینده اولوس آیدینلاتیلماسی و بیلگیلندیریلمه سی مئدیانین دوغرو و<br />
طرفسیزلیغین قوروماسینا باغلیدیر.<br />
-تمثیل ایلکه سی: باتی دوشونجه سی دئموکراسی نین تمثیل مقامینده<br />
میللی مجلیس لرین وارلیغیندا گرچک لشدیریر. آلن تورنیه نین سؤیله دیگی<br />
اساسیندا بو اوچ بویوت دئموکراسی آچیسیندان اولدوقجا اؤنملی دیر: "تمل<br />
حاقلارا سایغی، وطنداشلیق، یؤنه تیجی لرین تمثیل جیلیگی."(5) بو تمثیلی<br />
دئموکراسی نین پراتیک ساحه ده گرچک لشمه سی اوچون ان آزي اؤلکه ده<br />
ایکی پارتی نین وارلیغی گره کیر.
9 مقاله توپلوسو<br />
-حقوق دؤولتی: حقوق دؤولتی، حاکیمیتین حقوقا باغلیلیغی آنلامیندا اولاراق<br />
ملک ایله پلیس دؤولتی آشامالاري نین سونوجوندا اورتایا چیخان بیر<br />
قاورامدیر. شرف گؤزو بویوکون "یؤنه تیم حقوقو" کیتابیندا یازدیغی کیمی:<br />
"حقوق دؤولتی آنلاییشیندان اؤنجه اینسانلارین عائله، قبیله اولاراق<br />
هؤرگوتلندیکلري و سونوجدادا حاقلارین، اؤزگورلوك لرین گوونه جه سی<br />
اولسون دئیه دؤولت قورومونو اولوشدوردوقلاري ساوونماقدادیر."(6) حقوق<br />
دؤولتی نین وارلیغی حاکیمیتین سینیرلانیدیریلماسیندا آنلام تاپیر.<br />
گونئی آذربایجاندا چاغداشلاشما<br />
گونئی آذربایجاندا چاغداشلاشما چابالاري نین تاریخی سئیري ان آز عباس<br />
میرزا دؤورانینا دایانیر. 18-ینجی یوز ایلین اول لرینده باتی نین بیلیم و<br />
توپلومسال یاشام ساحه لرینده اوستونلویو اؤزونو آیدینجا گؤسترمه یه<br />
باشلامیشدیر. باتی دونیاسی نین گوجلنمه سی ایله یاناشی دوغو دونیاسی<br />
گئري یه آددیم آتماغا باشلامیشدیر. اسکی لرده کولتورون اوجاغی ساییلان<br />
دوغو دونیاسی آرتیق باتی دونیاسی قارشیسیندا آددیم آددیم گئري یه<br />
آددیملاییردي. گونئی آذربایجان تاریخینده گرچک آنلامدا رئفورملار قاجاریه<br />
دؤورانی و عباس میرزا دؤنه مینده و ایلک کئز ارتش ده باشلامیشدیر. آنجاق<br />
تاسفله چئشیدلی نده ن لر اوزوندن بو رئفورملارین آردي عباس میرزانین<br />
اؤلوموندن سونرا کسیلمیش و 19-نجو یوز ایله حواله ائدیلمیشدیر. 19-نجو<br />
یوز ایل بویونجا رئفورم حرکتلري چئشیدلی آلانلاردا سرعت قازاناراق داوام<br />
ائتدیریلمیشدي. اؤزه للیک له مشروطیت دؤنه می، شیخ محمد خیابانی قیامی<br />
و سید جعفر پیشه وري نین یاراتدیغی میللی حکومتده عینیت تاپمیشدیر.<br />
بوتون بو چابالارا رغما گونئی آذربایجان توپلومونون گرچک آنلامدا ایره لی له<br />
مه سینه انگل اولان بوتون فاکت لار اوستونلوك قازاناراق بو توپلومون گئري له<br />
مه سینه انگل اولونمامیشدیر.
10<br />
دوشونجه میز<br />
اولوس یاراتما<br />
باتی اروپادا فئودال توپلومون چؤزولمه سوره جی ایله یاناشی گلیشن اولوس<br />
قاورامی 16-ینجی یوز ایلین سونونا دوغرو تاماملانمیش؛ اولوسال دویغونون،<br />
اولوسال ایدئولوژي یه دؤنوشمه سی یعنی میللیت چیلیک قاورامی نین<br />
گلیشمه سی اوچون ایسه ایکی قرن بکله مک گره کیرمیش.(7) میللیت<br />
چیلیک فیکیرلري چوخ اولوسلو اؤلکه لرین داغیلماسینا و دونیا خریطه سینه<br />
یئنی دؤولت لرین یئر آلماسینا سبب اولموشدور.<br />
گونئی آذربایجانین اولوسلاشما سوره جی سئیرینده اورتایا آتیلان دوشونجه<br />
تارتیشمالاري<br />
12<br />
شهریور، فیرقه نین موجودیت اعلانیندان اؤنجه یه دایانیر<br />
آنجاق گرچک آنلامدا اولوسلاشما چابالاري نین عینیتی<br />
21<br />
آذر حرکاتیندا<br />
گؤرونور. بو دوشونجه تارتیشمالاري نین اورتاق آماجی رضاخاندان بري یارانان<br />
فارس شؤونیزمی نی دیزه چؤکدوره رك گونئی آذربایجان توپلومونون<br />
اولوسلاشاراق دونیا دؤولتلري آراسیندا سایغی ده یر بیر یئر قازانماسی ایدي.<br />
میللی مجلیسین قورولوشوندان سونرا توپلومون گئلنکچی اوصول و عادتلري<br />
یئرینه چاغداش، راسیونال دوشونجه لري یئرلشدیره رك گونئی آذربایجان<br />
توپلومونو گونون نیازلارینا گؤره یئنی لشدیره جک چابالار سرعت قازانمیشدي.<br />
توپلومو ده ییشدیرمه چابالاري نین آرخاسیندا یاتان گرچه یه یاخیلدیغیندا<br />
اولوس یاراتما دوشونجه سی نین اؤن پلاندا اولدوغو گؤرولمک ده دیر. بونون<br />
ان آیدین تانیغی فیرقه و سید جعفر پیشه وري نین دیل اوزه رینده<br />
دورماقلاري ایدي. ان آچیق و کسگین تانیق میللی حکومتین<br />
دي 16<br />
1324ده تصویب ائتدیردیگی یاسادیر؛ بو یاسا دیلیمیز حاققیندا بئله<br />
سؤیلنمکده دیر:<br />
"خالقیمیزي دؤولت دستگاهینا یاخینلاشدیرماق و عمومون احتیاجاتین ساده<br />
بیر صورتده آنلاماق و همچنین میللی دیل و میللی مدنیتیمیزین ترقی و
11 مقاله توپلوسو<br />
دي<br />
تکامل یوللارینی تمیزله مک اوچون، آذربایجان میللی حکومتی اؤزونون<br />
16<br />
(1324)<br />
تاریخی جلسه سینده آشاغیداکی قرارلاري قبول ائتمیشدیر:<br />
-بو گوندن اعتبارا آذربایجان دا آذربایجان دیلی (تورکجه) رسمی دؤولت دیلی<br />
حساب اولونور. دؤولتین قرارلاري و رسمی اعلانلار، همچنین خالق قوشونلاري<br />
حیصه لرینه وئریلن فرمانلار و قانون لایحه لري مطلقا آذربایجان دیلینده<br />
(تورکجه) یازیلمالیدیر.<br />
-بوتون اداره لر اؤز ایشلرینی آذربایجان دیلینده (تورکجه) یازماغا<br />
مجبوردورلار. بو دیلده یازیلمایان دفتر و مداریک رسمی حساب<br />
اولونمایاجاقدیر.<br />
-محکمه لرده ایشلین جریانی تامامی ایله آذربایجان دیلینیده (تورکجه)<br />
آپاریلمالی و بو دیلی بیلمه ینلر اوچون مترجم تعیین اولونمالیدیر.<br />
-آذربایجانین بوتون اداره، مؤسسه و تجارتخانالاري نین تابلولاري مطلقا<br />
آذربایجان دیلینده (تورکجه) یازیلمالیدیر.<br />
-رسمی ایجلاس لار و ییغینجاقلار، سوخنرانلیقلار و مذاکیره لر آذربایجان<br />
دیلینده (تورکجه) اولمالیدیر.<br />
-آذربایجانلی اولماییب باشقا دیل ایله دانیشان لار و عمومی دؤولتی ایداره<br />
لرده خیدمت ائدنلر آذربایجان دیلینده (تورکجه) یازیب اوخوماغی و<br />
دانیشماغی اؤیرنمه لیدیرلر.<br />
-معاریف ویزارتی، ایدهره مامورلارینی آذربایجان دیلی (تورکجه) ایله آشینا<br />
ائتمک مقصدي ایله آیري دیللردن ساوادي اولانلار اوچون ایداره لرین نزدینده<br />
بؤیوکلر اوچون مخصوص کیلاسلاردا حاضیر اولانلارلین ایش مدتی بیر ساعات<br />
آزالمالیدیر.<br />
-آذربایجاندا یاشایان باشقا میللتلر اؤز ایشلرینی اؤز آنا دیللرینده آپارماغا<br />
حاقلیدیرلار. لاکن اونلار اؤز رسمی اعلان لاري و یازیلاریندا اؤز میللی دیللري
12<br />
دوشونجه میز<br />
ایله برابر آذربایجان دیلینی (تورکجه) رسمی دؤولتی دیل اولاراق ایشلتمه<br />
لیدیرلر.<br />
-آذربایجان دا یاشایان خیردا میللتلریت خصوصی میللی مکتب لرینده کی<br />
تعلیم اؤز آنا دیللریندن اولدوغو حالدا آذربایجان دیلینین (تورکجه) تدریسی<br />
مجبوریدیر.<br />
-آذربایجان میللی حکومتی، معاریف وزیري نین مکتب لرده درسلرین<br />
آذربایجان دیلینده (تورکجه) اولماسی حاققینداکی قرارینی تصویب و تایید<br />
ائدیب مدرسه لرین میللی دیله کئچمه سینی بوتون معللیم و معللیمه لره بیر<br />
میللی وظیفه کیمی تاپشیریر.<br />
آذربایجان میللی دؤولتی نین باش وزیري<br />
–<br />
پیشه وري"(8)<br />
دیل اولوس یاراتما سوره جینده اینسانلا برابر یاشایان، اونون بوتون سوسیال و<br />
پیسخولوژیک حایاتیندان آیریلمایان جانلی بیر وارلیق اولماسی ایله یاناشی<br />
فرقی لیک لري بلیرله ین و فرقی لیک لره دایانان شی لري قاپسار.(9)<br />
آذربایجان دئموکرات فیرقه سی نین گوجه یییه لندیگی زامان یاراتماق ایسته<br />
لینن اولوس توپلومونا تمل اولماق اوزره دیل و تاریخ آلانلاریندا اولوسلاشما<br />
حرکتی باشلانمیشدیر. بونون ان آچیق تانیغی ائیتیمین تورکجه اولوب تاریخ<br />
کیتابلاري نین یئنی دن یازیلماسی ایدي. سید جعفر پیشه وري و آذربایجان<br />
دئموکرات فیرقه سی نین تورکجه نی رسمی دیل اعلان ائتمک ده آماجلاري<br />
تورك آذربایجان دیلینی علمی اولاراق اینجه له مک، دیلی ایشله مک،<br />
چاغداش مدنیتین بوتون مفهوم لارینی آنلاتا بیله جک بیر زنگین لیگه<br />
اوغراتماق ایدي. آذربایجان دئموکرات فیرقه سی دیل مسئله سین تمل حاق<br />
گؤره رك تمل توتوب دیل اوزره دایانماسی بو اولوسچولوق حرکتی نین میللی<br />
کولتور اولوشوموندا دیله وئریدیگی اؤنمی یئتیرمکده دیر. آذربایجان دئموکرات<br />
فیرقه سی نین بوتون وارلیغی گرك دیل گرکسه تاریخ بیلینجی اولوشدوراراق
13 مقاله توپلوسو<br />
بیر اولوس یاراداراق آنا دیل و تاریخ آردیجیللیغی ایله اولوسال کیملیک<br />
قازاندیرماق اولموشدور.<br />
قادینین رولو<br />
ایسلام دونیاسیندا ایلک کئز اولاراق قادینلارا اوي قوللانماق حاقی قائل اولان<br />
آذربایجان دئموکرات فیرقه سی نین قادینا وار اولان دئموکرات باخیشی<br />
کیمسه یه اؤرتولو دییل. دئموکراسی اینانجی قادین ایله ارککین ائشیتلیگینه<br />
دایانماقدادیر. بو ائشیتلیک اویقارلیقلارین یاراتیلماسینا و گلیشدیریلمه سینده<br />
ائتگی لی اولموشدور. دئموکراسی کولتورونون توپلوما یانسیماسی اوچون بیرئی<br />
لرین دئموکراسی کولتورونه صاحیب اولماسی گرکمک ده دیر. بو کولتورون<br />
یارانیشیندا قادین حاقلارینا اینام و پراتیک آددیم گؤتورمه نین اؤزه ل یئري<br />
واردیر.<br />
21<br />
21<br />
آذر حرکاتی و میللی دئموکرات آیدینلار<br />
آذر حرکاتیندا چابا گؤسترن آیدینلار ایله سئچگین لره باخدیغیمیزدا<br />
تورکجه ده بیلگیلی، کولتورلو، ایره لی گؤروشلو و ائتیم لی اینسانلارین<br />
اولدوغوندا راستلاشیریق. بو آیدینلارین آیدینلیغین گرچک گؤره وین یئرینه<br />
یئتیره رك توپلوم اولایلارینین قارشیندا اویانیق ویجدان اولوب یارانان فرصت<br />
لردن یارارلاناراق اؤز اولوس لاري نین دئموکراسی یه ساري اوغراماسیندا<br />
بؤیوك آددیملار گؤتورموشلر. 21 آذر حرکاتی آیدین لاري اؤزگور دوشونجه یه<br />
صاحیب ایدیلر. بو آیدینلارین یاشام و یازیلارینا باخدیغیمیزدا هئچ بیر زامان<br />
اولوسا اوستدن باخان، اولوسو یادیرقایان، خالقین کولتورونه اؤزگه اولان بیرئی<br />
لره راستلاشمایاجاییق. بو خصوصدا سید جعفر پیشه وري نین بو آدلیم جمله<br />
سی ان اچیق تانیق دیر: "بیزیم حکومت دئموکراتیک حکومت دیر. بوتون<br />
طبقه لرین حکومتی دیر."(10) بو اوزدن 21 آذر حرکاتی نین آیدینلاري نین
14<br />
دوشونجه میز<br />
نئجه دئموکراسی ایلکه لري ایله ایلگی ده اولمالانیر بئله آنلاتا بیله ریک کی؛<br />
دئموکراسی کولتورونه قارشی اولان آیدینلارین کولتورو، اؤزلرین هر زامان<br />
بوتون قونولاردا اوزمان بیلن بیرئی لردن عبارت دیر و بو بیرئی لرین اولوسا تپه<br />
دن باخماقلاري دئموکراسی گلیشیمینه بؤیوك انگل دیر. حالبوکی<br />
آذر 21<br />
حرکاتی آیدینلاري اولوس ایچیندن، اولوس دردین بیلن ائیتیم لی بیرئی لردن<br />
اولوشماق دا ایدي.<br />
کولتوره ل چئشیدلیلیگه سایغی<br />
آذربایجان میللی حکومتین برنامه سینده اوخویوروق کی: "آذربایجان میللی<br />
حکومتی آذربایجانلیلارلا بیرلیکده آذربایجاندا یاشایان بوتون هموطنلري<br />
خصوصی ایله کوردلر و باشقالارینی حقوق و قانون مقابیلینده مساوي حساب<br />
ائدیر." گرچک دن یئر اوزونده هئچ بیر اؤلکه یوخدور کی او اؤلکه نین اوزه<br />
رینه یاشایانلاین بوتونو بیر سویدان اولاراق بیر دیلده دانیشسینلار. دئموکراسی<br />
آچیسیندان چئشیدلی لیک لر اولاجاق دیر ان اؤنملی مسئله اولان چئشیدلی<br />
لیک لردن دوغان حق لري آیریلاریندان اوستون توتماماق دیر.<br />
ائکونومیکال گلیشمه<br />
آذربایجان دئموکرات فیرقه سی نین ان اؤنم بسله دیگی قونولاردان بیري<br />
ائکونومی و ائکونومیکال گلیشمه ایدي. بو قونویا یئترینجه ده یر وئرن<br />
آذربایجان میللی حکومتی بیر ایل مدتینده اله آلدیغی گوج واسیطه سی ایله<br />
گونئی آذربایجانی ائله بیر گلیشمه یه ساري یؤنلتدي کی بوتون آراشدیریجی<br />
لارین اذعانینا گؤره گونئی آذربایجان تاریخینده بدل سیز ایدي. آز<br />
گلیشمیشلیگین بلیرتی و اؤزللیکلرینی قیساجا بئله ایفاده ائتمک اولار: "بیر<br />
اؤلکه ساوادسیز اولانلارین چوخونلوقدا اولماسی، قادینین کیشی دن آشاغی<br />
توتولماسی، ساغلیقلی قورومادا یئترسیزلیک، میللی و ایقتیصادي بوتونلویون
15 مقاله توپلوسو<br />
ضعیف لیگی، یاپیسال ایشسیزلیق، اورتالاما اولوسال گلیرین دوشوکلویو،<br />
سینیرلی بیر صنایعلشمه، تاریمدا اوغراشانلارین چوخلوغو و ایقتیصادي<br />
باخیمدان اؤزه للیکله کاپیتالیست اؤلکه لره باغیملیلیق."(11) آز گلیشمه دن<br />
وئردیگیمیز بو تانیم اؤز اؤزونه نئجه دئموکراسی ایلکه لري ایله ائکونومیکال<br />
گلیشمه نین ایلگی لندیگینی گؤسترمک ده دیر.<br />
یوخاري سطیرلرده آذربایجان دئموکرات فیرقه سی نین قادین، اولوسال<br />
کیملیک لر و ساوادسیزلیقلا مبارزه حاقدا باخیشین آنالیز ائتدیک بو بؤلومده<br />
ایسه ائکونومیکال پروبلئم لرله نئجه قارشیلاشدیغینی گؤسترمه یه چابا گؤسته<br />
ره جه ییک. بیر اؤلکه ده دئموکراسی نین یئره للشمیش اولماسی ائکونومی<br />
آچیسیندان نه قدر اؤنملی ایسه؛ ائکونومیکال گلیشمه ده اؤلکه نین<br />
دئموکراتیک لشمه سینده اؤنملی بیر یئره صاحیبدیر. آذربایجان میللی<br />
حکومتی نین برنامه سینده ائکونومی حاقدا بئله بیر سؤیلنتی لره<br />
راستلاشیریق:<br />
-"مالیات قانونلارینی نظردن کئچیرمک و مالیه اداره سی نین دخل و<br />
خرجینی تفتیش ائتدیکدن سونرا، چوخ تئز بیر صورتده میللی بودجه لایحه<br />
سینی میللی مجلیسه تقدیم ائتمک. عمومیتله مالی سییاستین گلیر و مخارج<br />
اساسینی مملکیتن ترقی و تکاملی اوزه رینده قرارلاشدیرماق.<br />
-تجارت و اقتصاد ساحه سینده میللی حکومتیمیز بیرینجی نوبه ده میللی<br />
صنایع میزه اهمیت وئریب موجود کارخانالاري دوزگون یولونا قویاجاق<br />
ایکینجی نوبه ده یئنی کارخانالار آچماقلا، مملکتین صنایعینه اولان<br />
احتیاجاتینی تامین ائده جکدیر. تجارت ساحه سینده دؤولتیمیز آذربایجان<br />
تجارت مرکزي اولا بیلمه سی اوچون تدبیرلر گؤره جک و یوللار آرایاجاقدیر.<br />
-یوللارین تعمیر و احداثی، پست و تلگراف و تلفن کیمی ارتباط وسایطی نین<br />
گئنیشلندیریب، معاصر حالا سالینماسی حکومتیمیزن اساس وظیفه لریندن<br />
دیر.
16<br />
دوشونجه میز<br />
-ایشسیزلیک له جدي مبارزه ائتمک اوچون جدي تدبیرلر گؤرمک، ال<br />
صنایعی، یول ایشلري، کارخنالار تاسیسی، فلاحت و تجارتین آرتماسی وسیله<br />
لریندن جیدي صورته استفاده ائتمه یی لازم گؤرور.<br />
-خصوصی مالکیت حاققیندا آذربایجان میللی حکومتی مملکیتن بوتون ساحه<br />
لري اوچون خصوصی مالکیتی قبول ائدیب، مملکتین و خالقین اقتصادیاتی<br />
نین ترقی سینه و خالقین رفاه حالینا سبب اولان هر جور خصوصی اقداماتا<br />
کؤمک ائده جک دیر."(12)<br />
دئموکراسی نین ائکونومیک بویوتو سییاسال گوجون ائکونومیک آلاندا<br />
آلدیقلاري توتوملار دئموکراسی نین ائکونومیک و سییاسال قوروم و قوراللاري<br />
ایله اویوملولوق درجه سینی گؤسته ریر. ائکونومیک اولایلارین سونوجلاري<br />
نئجه کی توپلوم یاشامی اوزه رینده اؤنملی ائتگی لره صاحیب سه او اؤلکه ده<br />
اویغولانان سییاست ده ائکونومی یی بلیرله مه عینی اؤنمه صاحیبدیر.<br />
قاتیلیمجیلیق<br />
دئموکراسی نین تمل لریندن بیري و بلکه ده ان اؤنملی سی قاتیلیمجیلیق<br />
دیر. یئره ل یؤنه تیم لره، دئموکراتیک قاتیلما ان اویغون یؤنه تیم لر گؤزو ایله<br />
باخیلماسی دا بو اوزدن دیر. آنجاق قاتیلیم سئچیم له سینیرلاندیریلمالی دیر.<br />
بو خصوصدا 12-شهریور بیاننامه سی نین 9-نجی اصلینده اوخویوروق کی:<br />
-"انتخابات قانونوندا آذربایجانین حقینده بؤیوك ظلم ائدیلمیشدیر. دقیق<br />
اطلاعاتا گؤره بو اؤلکه ده دؤرد میلیون دان یوخاري آذربایجانلی یاشاماقدادیر.<br />
بو غیرعادلانه قانون موجبینجه آذربایجانا مجلس شوراي ملی ده وکیل 20<br />
یئري وئریلمیشدیر. بو قطعیا متناسب بیر بؤلگو دییل دیر. آذربایجان<br />
دئموکرات فیرقه سی سعی ائده جک آذربایجان نوفوسونا نیسبت وکیل انتخاب<br />
ائتمه حقی اولسون. بوتقریبا مجلس نماینده لري نین اوچده بیرینی تشکیل<br />
ائده بیلر. آذربایجان دئموکرات فیرقه سی مجلس انتخاباتی نین مطلقا آزاد
17 مقاله توپلوسو<br />
اولماسی طرفداریدیر. او دولت ایشچی لري نین داخلی و خارجی همچنین<br />
پوللولارین قورخوتماق و آلداتماق یولو ایله اینتیخابات ایشینه قاریشمالارینا<br />
جدا مخالفت ائده جک دیر. انتخابات گرك تمام ایراندا آن واحدده باشلانیب،<br />
چوخ سریع بیر صورتده قورتارسین".<br />
ایران و اؤزه للیک له گونئی آذربایجاندا قرار آلما سوره جینده سیویل توپلومون<br />
سوره کلی قیراغا قویولماسی و بیرئیین سییاسال قاتیلیمینین اؤنونو آلینماسی<br />
قاتیلیمین اؤنونده کی ان اؤنملی انگل لردن بیریدیر.<br />
اولوسچولوق<br />
تمل ده اولوسلاشما سوره جی نین بیر اورونو اولاراق اورتایا چیخان<br />
اولوسچولوق فرانسه دئوریمی ایله دوغولدوغو ایره لی سورولمکده دیر.<br />
اولوسچولوغون ایلک اؤرنه یی نین باتی اروپا گؤرولمه سی نین نده نی بو اؤلکه<br />
لرده اولوسچولوغون اوزون فقط ساغلام بیر ایچ دینامیک سونوجو اولوشموش<br />
اولماسی دیر.(13)<br />
1789<br />
ایلینده فرانسه ده یاشانان دئوریمین آلوولاندیردیغی اولوسچولوق<br />
دوشونجه سی، فرانسه ایله سینیرلی قالمامیش، سونرالار دونیانین چئشیدلی<br />
اؤلکه لرینی ائتگی له میشدیر. بو ائتگی له شیم سونوجوندا اولوس لار آراسی<br />
ایلیشگی لرده میللیت تمل بیریم اولاراق اله آلینمایا باشلانمیش و اولوسچولوق<br />
بیر رئالیته و بیریم اولاراق قبول ائدیلینجه اولوس لارین اؤزگورلویو،<br />
باغیمسیزلیغی و ائشیتلیگی اولوسال دؤولت آنلاییشی اورتایا<br />
چیخمیشدیر.(14)<br />
آدلیم آراشدیریجی نودییا اولوسچولوق دوشونجه سی نین دئموکراسی<br />
دوشونجه سی اولمادان وار اولماسی نین ایمکانسیز اولدوغونو و دئموکراسی<br />
نین اولوسچولوق اولمادان هئچ بیر زامان وار اولمایاجاغینی سؤیلمکده و<br />
آرالاریندا ایلیشگی بئله ایفاده ائتمکده دیر: "بو ایکیسی، عادتا آنلاشیلماسی
18<br />
دوشونجه میز<br />
گوج ائولیلیکده اولدوغو اوزه ره، بیربیرلریندن آیري یاپمایان فقط هاردایسا<br />
آرالاریندا سوره کلی بیر گریلیم اولان بیر جفت کیمی بیربیرلرینه<br />
باغلانمیشلاردیر."(15) آذربایجان دئموکرات فیرقه سی نین گرچک وار اولما<br />
نده نینه باخدیغیمیزدا ایلک اؤنجه بو ترپه نیشین میللی<br />
–<br />
دئموکرات اولدوغو<br />
گؤزه چارپیر. فیرقه باشچی لاري دائما یازي و دانیشیقلاریندا دئموکراسی<br />
ایلکه لریندن آیري اولمایان اولوسچولوق آنلاییشینا اؤنم وئریب لر. اؤرنک<br />
اولاراق سیدجعفرپیشه وري نئچه یئرده بئله ایفاده ائدیر کی:<br />
– "آذربایجان خالقی اؤزونون قدرتینی میللی بیرلیک و میللی آزادلیقدا<br />
تاپمیشدي".<br />
- "بیزیم اوچون آیري بیر یول یوخ ایدي. تهرانسیز اوز توتدوغوموز ایشی<br />
آخیرا یئتیرمه لی، اؤز میللی آزادلیغیمیزي تامین ائتمه لی ایدیک".<br />
– "باشلادیغیمیز بؤیوك حرکاتین میللی رنگ و میللی خاصیتینی ده<br />
ییشدیرمک ایسته نیلر، خالقیمیزین سیلاحینی الیندن آلماغا چالیشیرلار".<br />
اولوس اولما دوشونجه سی نین تملینده اینسانلیغا اویه اولما و اینسانلیغین بیر<br />
میللتلر عائله سی شکلینده اؤرونتولندیگی دوشونجه سی یاتماقدادیر.<br />
اولوسچولوغون تملینده وار اولان میللیتینی، دیلینی، وطنینی سئومه و<br />
باغلیلیق دویغوسونون سویچولوق قاورامیندان آیري ده یرلندیریلمه سی<br />
گرکمکده دیر.<br />
آذربایجان میللی حکومتین قورولماسیندان سونرا، میللیتچیلیک ایدئولوژي<br />
سی سایه سینده هم حکومتین یاپیسی و تمل ایلکه لري شکیللندیریلمیش؛<br />
هم ده اولوسال دؤولت یاپیسی آراجیللیغی ایله توپلومو هوموژئن حاله گتیرمه<br />
چابالاري ایدئالیزه ائدیلمیشدیر. بو خصوصدا<br />
بیرینجی بندینده اوخویوروق کی:<br />
-12<br />
شهریور بیاننامه سی نین<br />
– "ایرانین ایستیقلال و تمامیتینی ساخلاماقلا برابر آذربایجان خالقینا داخلی<br />
آزادلیق و مدنی مختاریت وئریلمه لیدیرکی، ائده بیلسین اؤزونون فرهنگی
19 مقاله توپلوسو<br />
یولوندا و آذربایجانین آبادلاشماسی و ترقی سی اوچون عموم مملکتین عادلانه<br />
قانونلارینی گؤزله مکله برابر اؤز سرنوشتینی تعیین ائتسین".<br />
سونوج<br />
دئموکراسی گونوموزده کلاسیک یؤنه تیم آنلاییشینین اؤته سینده یئنی<br />
آنلاملار قازانمیشدیر و دئموکراسی بیر یاشام بیچیمی اولاراق آلقیلانما سوره<br />
جینه گیرمیشدیر.<br />
-1324<br />
ینجی اولوسچو آذربایجان آیدینلاري ساریندان<br />
آذربایجان دئموکرات فیرقه سی باشچیلیغی ایله یارانان حرکات و حکومته<br />
باخدیغیمیزدا بو گون بئله دئموکراسی آدینا تانیملانان قونولارین وارلیغین<br />
گؤرمک ده ییک. دئموکراسی بیر سیستئم اولاراق تانیملاساق دا بو<br />
سیستئمین گرچک لیگینه یاخین آنلاییش آذربایجان دئموکرات فیرقه سی<br />
نین یاراتدیغی تاریخده ده گؤرمک اولار. دئموکراتیک توپلوم یاپیسی نین<br />
وارلیغی اوچون گره کلی اولان تاریخسل تجربه یه اولاشیلدیغیندا آذربایجان<br />
دئموکرات فیرقه سی نین گونئی آذربایجان سییاسال تاریخینده اؤنملی رولو<br />
واردیر. آذربایجان دئموکرات فیرقه سی نین وارلیغیندا توپلومو ده ییشدیرمه،<br />
چاغداشلاشدیرما چابالاري اولوس ساریندان خوش اوزله قارشیلانمیشدي<br />
آنجاق تاسفله بو اولوسچو حرکات دونیا سییاسال دوزه نینه حاکیم اولان اؤزه<br />
ل دوروم سونوجوندا فارس سویچو توتالیتر رژیم ساریندان سیلاح گوجو ایله<br />
یاتیریلمیش و بو اؤلکه نین گرچک آنلامدا دئموکراتیزه ائدیلمه سینه انگل<br />
اولموشدور. بو اوزدن بو گون آیدینلاریمیزا آغیر و اؤنملی گؤرولر دوشمکده<br />
دیر. بو آیدینلارین چابالاري سونوجوندا بیر توپلومون میللی کیملیگی، دیل،<br />
تاریخ و کولتور کیمی اورتاق ده یرلري ایله یاناشی ائکونومیک و سوسیال<br />
یاپیدا شکیللنمه لی دیر.
20<br />
دوشونجه میز<br />
قایناقلار:<br />
(1)<br />
فروم، اریک، ساغلیقلی توپلوم، چئویرن: سلمان یورد انور<br />
استامبول 1986،ص171<br />
3<br />
(2)<br />
آنکارا<br />
باسیم،<br />
ییلماز، آتیکین، مدرن دئموکراسی و سورونلاري، یئنی تورکییه یایینلاري،<br />
2000<br />
(3)<br />
استامبول<br />
تانیللی، سرور، دؤولت و دئموکراسی، چاغداش یایینلاري،<br />
8<br />
1996<br />
(4)<br />
باسکی،<br />
سایباشیلی، کمالی، سییاست بیلیمدنه تمل یاخلاشیم لار، دوروك<br />
یایینجیلیک، 1 باسیم، آنکارا<br />
1999<br />
Tourine, Alain, What is the democracy?(5)<br />
(6)<br />
گؤزوبویوك، شرف، یؤنه تیم حقوقو، تورهان کیتاب ائوي، 12 باسیم، آنکارا<br />
1998، ص20<br />
(7)<br />
دایره المعارف ناسیونالیسم، ج اول، انتشارات وزارت امور خارجه، تهران<br />
1383ه.ش<br />
(8)<br />
قیزیل صحیفه لر، تبریز علمییه مطبعه سی، سؤزوموز وئبلاگی<br />
(9)دوغان آي، شنول، دیلین منطیقی و میللی کولتور،<br />
2023<br />
سایی 3،<br />
(10)<br />
(11)<br />
(12)<br />
(13)<br />
میللتلشمه<br />
«کارا 2001، ص8<br />
گذشته چراغ راه آینده است، پژوهش جامی<br />
تانیللی سرور، اویقارلیق تاریخی، ص281<br />
آذربایجان میللی حکومتی نین برنامه سی، سؤزوموز وئبلاگی<br />
درگی سی،<br />
تورك دوغان، اورهان، میللی کیملیگین یوکسه لیشی نه اوچون
21 مقاله توپلوسو<br />
(14)<br />
کودامان، بایرام، میللیتچیلیگین تاریخی سئیري، تورك یورد درگیسی،<br />
مارت-ماییس<br />
1999<br />
(15)<br />
نودییا، جییا، میللیتچیلیک د دئموکراسی، سییاسال و سوسیال تئوري،<br />
چئویرن: ارآلپ، یالچین<br />
آنکارا<br />
–<br />
1999<br />
آتیلا، یایلا، سییاسال کیتاب ائوي، ایکینجی باسکی،
اولوسلاشما سوره جینده دیل اولقوسو<br />
اؤن سؤز<br />
سون زامانلاردا اولوسلاشما اوزره یاپیلان آراشدیرمالار اولدوقجا گئنیش<br />
قاپساملی دیر. بیر چوخ دوشونوره گؤره، اولوسلاشما؛ اینسانجیل توپلومونون<br />
ائوریمینده بیر آشاما کیمی تانیملانیر. اولوسلاشما قوراملاري اینسانلار آراسی<br />
بیر باغین اوره تیلمه سیندن بحث ائتمک ده دیرلر. اسکی لرده دین کیمی<br />
اولقولار بو باغین وار اولماسینا ندن اولسایدیلار، بوگونکو سئکولار دونیادا یئره<br />
ل دینلر اؤزه للیکله اولوسچولوق اینسانلار آراسی بیر چئشیت باغلانتی لاري<br />
تامین ائتمک ده دیر. اولوسچولوق قوراملاري نین بیر چوخو اولوسلاشما سوره<br />
جی ایله یئنیجیللیگی پارالئل بیر شکیلده قوراملاشدیریرلار. یعنی بیر چوخ<br />
دوشونور ساریندان اولوسچولوق یئنیجیللیگین بیر اورونو اولاراق ده<br />
یرلندیریلیر. بو اوزدن یئنیجیل اولوسچولوغا باشلانقیج تاریخی تعیین ائتمک<br />
اولار. آنتونی گیدنزه گؤره، اولوسچولوغون باشلانقیج تاریخی 17-ینجی یوز<br />
ایلدیر. پتر واگنر ایسه:" دئموکراتیک و تئخنیکال دئوریملر چاغیندا، یعنی<br />
18-ینجی یوز ایل دؤنومونده، هر باخیمدان اولماسادا بعضی باخیملاردان<br />
اولوسچولوق و مدرنلیگین بیر باشلانقیجی اولاراق قبول ائدیله بیلر."(1)<br />
سؤزلرینه قاتیلیر. آنتونی اسمیت ایسه؛ "مدرن و مدرنلشمه ایله یاناشی<br />
اولوسچولوق سؤزجوکلري نین یئنی کاراکتئري ایله اؤنجوللریندن آیریلمیش<br />
بلیرلی بیر زامان دؤنملرینی ایفاده ائتدیکلرینی بلیرتیر. اروپادا رنسانس و<br />
رئفورماسیونا قدر گئریله ره گئدن سؤز قونوسو دؤنمین لائیک لشمه و<br />
کاپیتالیزمین دوغوشو ایله آییرت ائدیله بیله جه یینی؛ باشقا بیر آلتئرناتیو<br />
اولاراق دا فرانسه و تئخنیکال دئوریملرینی اؤنجه کی و سونراکی دؤنم
23 مقاله توپلوسو<br />
آراسیندا اؤنملی بیر آیریم نقطه سی نیته لیگینده دوشونه بیله جه<br />
ییمیزي"(2) بلیرتیر.<br />
اولوسچولوق سؤیلملري نین قایناغی اولاراق گؤستریلن فرانسه دئوریمی<br />
یئنیجیللیگین سییاسال بویوتونو اولوشدورماقدادیر. بو دئوریم سونوجوندا اؤنجه<br />
اروپا خریطه سی سونرا بوتون دونیا؛ اولوسچولوق باشدا اولماق اوزره، بیر چوخ<br />
سییاسال گلیشمه لرین تانیغی اولدو.<br />
اولوسچولوق سؤیلمیندن بیر چوخ اؤلکه و توپلوم یارارلاناراق اؤز اولوسال<br />
دؤولتلرینی قوردولار. اولوسچولوق قاورامی سونوجوندا باغیمسیزلیق<br />
ساواشلاري اوز وئره رك بیرینجی دونیا ساواشی سونوندا ایمپراطورلوق چاغینا<br />
سون قویولدو. بو ساواشلارین آردي اولاراق دوغو دونیاسیندا گرچکله شن<br />
اولوسچولوق قاورامی گئنیشله نه رك سؤمورو دوزه نینه قارشی ساواشدي.<br />
دئموکراسی و جمهوریت اوزه رینه تمللندیریلن اولوس-دؤولت لر، اولوسون<br />
گئنل ایداره سینده ایشله ین سییاسال و توپلومسال بیر یاپیلانمایا نده ن<br />
اولدو. بو آرادا اولوسچولوغون یارارلاندیغی ان اؤنملی فاکتورلاردان بیري ایسه<br />
دیل ایدي. اولوسچولوق واسیطه سی ایله دیل بیرئیلر آراسی بیر ایله تیشیم<br />
آراجیندان اؤته، بیر اولوسون وارلیغی کیمی تانیملاندي. نه قدرکی<br />
اولوسچولوق دیلدن یارارلاندي دیل ایسه ده اولوسچولوق سوره جینده اؤنملی<br />
یئره یییه لندي. ایستر پیسخولوژیک ایسترسه توپلومسال بیلیم لرین<br />
آراشدیرمالاري اولسون دیل اوزره آراشدیرمالار گئنیشلندیریله رك اینسانجیل<br />
یاشامین بو آیریلماز پارچاسیندان داهادا آرتیق بیلیمسه نیلمه یه چابا گؤسته<br />
ریلدي. بو چالیشمادا دیلین اولوسچولوق سئیرینده اؤنملی یئري اولوب بیر-<br />
بیرلرینه بوراخدیقلاري ائتگی لر سؤز قونوسو توتولاراق آراشدیریلمایا چابا<br />
گؤسته ریله جک.
24<br />
دوشونجه میز<br />
اولوسچولوغون تاریخسل گلیشیمی<br />
باتی دونیاسیندا باشلانان آیدینلانما دؤنمی سییاسال آلانادا ائتگی ده<br />
بولونموشدور. 17-ینجی یوز ایلدن باشلایاراق کلیسا و مونارشی یه قارشی دیره<br />
نج آیدینلار ساریندان باشلاناراق داهادا آرتیق کوتله سللشمه یه چابا<br />
گؤسترمیشدي.بو آیدینلانمانین سییاسال ائتگی سی اولوسچولوق قاورامیندا<br />
گیزلی ایدي. هاگئن ائسچولزه یه گؤره:<br />
"اولوسال توپلولوق اوچون یئنی بیر تمل، یؤنتمک اوچون یئنی بیر زورونلولوق،<br />
کوتله لري فتح ائده جک و تام بیرئیسل چیخارلارلا ایدئولوژي لرین اوستونه<br />
چیخاراق، اولوسو دؤولتینه باغلایاجاق یئنی بیر فیکردي. بو رئفورمدان سونرا<br />
اولدوغو کیمی اروپایی بیر کئز داها پارچالانماقدان، دینی چاتیشمادان و ایچ<br />
ساواشدان قورتاران، توپلولوق دویغوسونو بسله ین و بؤیودن بیر فیکیر اولان؛<br />
اولوس فیکري ایدي."(3)<br />
اینگیلیس بیرینجی اؤلکه اولاراق اولوسچولوغو منیمسه دي. اینگیلیس توپلومو<br />
ساریندان منیمسه نین اولوسچولوق شاهلیق گوجونو چؤکدوره رك شاهلیغی<br />
یانلیز دئکور بیر وارلیغا بدل ائدیب اولوس گوجونو یوکسلتدي. بو دئکوریته<br />
اولموش شاهلیق آرتیق گون به گون آرتان اولوسچولوق دویغوسونا قارشی دورا<br />
بیلمیردي. اولوسچولوق دویغوسو سونوجوندا دونیادا ایلک کئز اولاراق<br />
-17<br />
ینجی یوز ایلده دونیا اؤلکه لري اولوس-دؤولت وارلیغینا تانیق اولدولار. بو<br />
سوره جین ائتگی سینده "بیز بیلینجی" کوتله ایچی آرتیب "بیز" و "اونلار"<br />
آیریمینی عینیت تاپدي. اینگیلیس ده باشلانان بو سورج بیر چوخ آیدین<br />
دوشونورون ماراغین جلب ائده رك اروپانین دؤرد بیر یانینا یاییلماغا باشلادي.<br />
باشدا مونتئسکیو، روسو، هابز اولماق اوزره بیر چوخ آیدین دوشونور توپلومون<br />
نئجه یؤنه تیلمه سی حاقدا سؤزلر سؤیله مه یه باشلادیلار. بو یازیلارین اورتاق<br />
بیر نقطه سی وارسایدي سا اولوس هئموژئنلیگینه دایانان بیر یاپی نین<br />
یاراتیلما ایستک ایدي. اولوس هئموژئنلیگی ده آنجاق دؤولت آدلی بیر
25 مقاله توپلوسو<br />
سییاسال ارگاندا گرچکلشه بیلیردي. او دؤنمین بوتون فلسفی یازیلاري<br />
توپلومون نئجه قورتولا بیله جه یی اوزه رینه تارتیشاراق شاهلیق دان سونرا<br />
نئجه توپلومون یؤنه تیلمه سی حاقدا ایره لی سورولوردو. سوندا یئنیجیل بیر<br />
اولقو اولاراق بیر چوخ دوشونور ساریندان اونایلانان یاپی اولوس-دؤولت یاپی<br />
سی ایدي. اینگیلیس دئوریمیندن سونرا اروپادا باشدا فرانسه اولماق اوزره بو<br />
یئنیجیل اولقو بوتون اؤلکه لري اؤز ائتگی سی آلتینا آلمیشدي. اؤزگورلوك،<br />
ائشیتلیلیک و دئموکراسی کیمی قاوراملار آرتیق اروپا و اروپا اؤته سی آمریکادا<br />
دوشونولمه یه باشلامیشدیر. سونوجو ایسه تاریخه ابدي اولاراق اؤز دامغاسینی<br />
ووران فرانسه دئوریمی اولوس-دؤولت قاورامینی بیرینجی اؤنه چیخاردان<br />
اولایلاردان اولموشدور.<br />
هایئزین بلیرتدیگی کیمی:<br />
"یئنی میللیتچیلیگین یولونو انگلیس آچدي، آمریکا دئوریمی اونون یئنی<br />
دونیاداکی انگلیس سؤمورگه چیلري آراسینداکی ظهورونو ایشارتلدي؛ فرانسه<br />
دئوریمی ایسه اونون یاري دینی بیر تعصبله اروپا بؤلگه سینه سوخدو."(4(<br />
فرانسه دئوریمینه قدر اولوس قاورام ایله سؤزجویونه راستلاشیرساق دا بو<br />
گونکو آنلام داشیدیغی اولوس دییلدي. فرانسه دئوریمیندن اؤنجه اولوس<br />
سؤزجویو یانلیز آریستوکراسی اوچون قوللانیردي. آنجاق 1789 ایلینده ایلک<br />
اؤنجه اروپا سونرا بوتون دونیانین دوزه نی نی پوزاراق یئنی دن دوزنله مه یه<br />
یؤنلتن فرانسه دئوریمی اوز وئردي. فرانسه دئوریمی، اولوسلارین اؤز گله جک<br />
لرین تعیین ائتمک ده اؤزگور اولمالارین رئکلام ائتدي. بئله لیکله<br />
اولوسچولوغون اساس عنصرو اؤزگورلوك اولدو. بو دئوریم سونوجوندا بیر چوخ<br />
ائتنیک توپلولوق باغیمسیزلیق ساواشلاري وئره رك اؤز اولوسال حاقلارین<br />
قورومویا چالیشدیلار. آنجاق بونلارین بیر چوخو<br />
20<br />
و 21-ینجی یوز ایلده<br />
باغیمسیزلیقلارین الده ائده بیله رك ائمپئرییالیست دؤولتلرین سؤمورو دوزه<br />
نینه قارشی باش قالدیردیلار. فرانسه دئوریمی سونوجوندا آرتیق توپلومسال
26<br />
دوشونجه میز<br />
هئموژئنلیک اولوسون النیده ایدي. خالق هئموژئنلیگینه دایانان اولوس<br />
دوشونجه سی، اروپانین دؤرد بوجاغینا یاییلدیقدان سونرا آلماندا بیر باشقا<br />
دوشونجه ایله یعنی اورتاق بیر دیل و کولتورو پایلاشان بیر توپلولوق اولاراق<br />
اولوسو تانیملایان دوشونجه سی ایله بلیرتیلدي.<br />
ناپئلونون ائمپئرییالیزمینه قارشی آلمان دؤولت آداملاري دا اولوسچولوق<br />
یاراغینا ساریلدیلاراق بیر چوخ آیدین دوشونورو اؤز آردلاریجا چکدیلر. آلمان<br />
تانیمی ایله اولدوقجا سییاسال بیر اولقو اولان اولوس قاورامی نین بورادا داها<br />
چوخ ائتنیک و کولتورل بیر اولقو اولاراق گؤرمکده ییک. سوآوي آیدینا گؤره:<br />
"آلمانییادا دوغان کولتور میللیتچیلیگینین ایدئولوژیک تمللرینی هئردر<br />
حاضیرلامیشدیر. هئردر و ایزله ییجیلري فرقلی هر خالقین اورتاق خالق<br />
روحونو قوردوقلاري اؤلچوده سییاسال میللیتچیلیگه کئچه بیله جه یی<br />
فیکرینی یئرلشتیردیلر. بئله لیک له 19-ینجی یوز ایلین آلمان رومانتیزمی<br />
ایچینده هر خالقین اؤز اولوسال بیرلیگینی اولوشدورماسی گرکدیگی فیکري<br />
کئچرلیک قازانمیش اولدو. گئنه لیک له اورتاق اولان و بیر سؤیلم اولاراق<br />
بوتون اولوسچولارین منیمسه دیگی بو یاخلاشیمین اورتاق تانیمی اولوسو؛ تک<br />
تاریخ، تک دیل و تک کولتور اولاراق تانیملانماقدادیر."(5)<br />
زامان ایره لی له دیکجه اولوسچولوق دویغوسو گئنیشله نه رك تام اروپالی<br />
بیرئی لر ایله دؤولتلري اولوسلاشمایا ساري اوغراتدي. بو اوزدن 19-ینجی و<br />
20-ینجی عصرلر ان قانلی ساواشلارین تانیغی اولدو. بو ساواشلارین تک بیر<br />
آماجلاري وارسایدي سا اولوسال دؤولتلري قوروماق یادا قورماق ایدي. نده نسه<br />
اولوسلارین کؤکلرینی یانلیز ساواشلار اولوشدورماز آما چوخ زامان کاتالیزور<br />
گؤره وینی ایفاده ائدر. بو اوزدن دئمک اولارکی بیر چوخ اؤلکه اولوس<br />
–<br />
دؤولت یاپیسینی، یاپمیش اولدوقلاري ساواشلار سونوجوندا اولوشدورا<br />
بیلمیشدیر. بو ساواشلار سونوجوندا 1920-1919دك پاریس باریش کنگره<br />
سی اولوس ایلکه سی نی رسمیته تانییاراق اروپا یاسالارینا داخیل ائتدي.
27 مقاله توپلوسو<br />
سونوندا اروپانین خریطه سی کؤکدن ده ییشیله رك یئنی دن چیزیلدي. دؤرد<br />
بؤیوك ایمپراطورلوق یعنی عثمانلی ایمپراطورلوغو، اتریش-مجاریستان<br />
ایمپراطورلوغو، آلمان ایمپراطورلوغو و روسیه ایمپراطورلوغو پارچالاندي و<br />
یئنی اولوسال دؤولتلر یاراندي. اولوسچولوق او گوندن اعتبارا بو گونوموزه دك<br />
چیشیتلی شکیللرده اؤز وارلیغی نی داوام ائتدیرمک ده دیر. آنجاق تئوریک<br />
آلت یاپیلاري اوست سطیرلرده یازدیقلاریمیزدان قایناقلاندیغی فیکرینده ییک.<br />
آیریجا بیر قایناقلاردان بئله قایناقلانان چئشیتلی اولوسچولوقلار چئشیتلی<br />
یؤنلره یؤنلمیشلردیر و دئمک اولارکی دونیا اؤلکه لري ساییدا اولوسچولوق<br />
سوره جلریله قارشیلاشا بیله ریک. یعنی هر اولوسلاشما سوره جی نین<br />
فرقلیلیگی کیمی هر اولوسچولوق حرکاتی دا اولدوقجا فرقی لیلیک گؤسترن<br />
بیر سوره جدیر.<br />
اولوسچولوق قوراملاري<br />
اولوسچولوق اوزره یاپیلان آراشدیرمالار آکادئمیک اولاراق سون زامانلارین اوره<br />
تیمی دیر. اسکی لرده اولوس سؤزجوکو ایله قارشیلاشسایدیقدا بیلیمسل<br />
قاوراملاري قاپسایان بویوتا زورلا راستلانیردیق. اولوسچولوق قوراملاري اولوس<br />
نه زامان اورتایا چیخیبدیر سوروسونون یانیتی سونوجوندا اوچ یئره بؤلونمکده<br />
دیر.<br />
ایلکچی یاخلاشیم:<br />
ایلکچی یاخلاشیما گؤره اولوسچولوق تاریخی اینسان اوغلونون تاریخی بویدا<br />
بیر کئچمیشه دایانیر. بو یاخلاشیم اولوسلارین اسکی چاغلاردان بري وار<br />
اولدوغونو ساوونور. اسکی لرده یوخ اولسایدي، یانلیز اولوسچولوق سؤزجوکو<br />
یوخ ایدي یوخسا اولوسچولوق بیر وارلیق کیمی دائما وار ایدي و اینسان<br />
طبیعتینه باغلی ذاتی بیر صفت کیمی تانیملانا بیلر.
28<br />
دوشونجه میز<br />
مدرنیست یاخلاشیم:<br />
مدرنیست یاخلاشیم ایلکچی یاخلاشیما قارشی بیر دوشونجه دیر. بو<br />
یاخلاشیما گؤره اولوسچولوق یانلیز صنایع دئوریمی و مدرنیسم سونراسی بیر<br />
وارلیق دیر. اسکی لرده اولوسچولوغون وارلیغیندان دانیشماق یانلیز بوش بوش<br />
سؤزلردیر. بو یاخلاشیما گؤره اولوسچولوغون تاریخینی 18-ینجی یوز ایله<br />
سونلاریندان باشلاتماق مومکون دور. بو گؤروشده اولوس و اولوسچولوق،<br />
کاپیتالیزم، صنایعلشمه، مرکزي دؤولتلرین قورولماسی، شهرلشمه، دئموکراسی<br />
و لائیک لشمه کیمی مدرن سوره جلردن باغیمسیز دوشونمک ممکن دییل.<br />
ذاتا اسکی چاغلاردا اولوسچولوغو اورتایا قویان توپلومسال، سییاسال و<br />
ائکونومیک شرطلر یوخ ایدي.<br />
ائتنو سمبلیست یاخلاشیم:<br />
ائتنو سمبلیست یاخلاشیم، یوخاري سطیرلرده آنلاتدیغیمیز یاخلاشیملارین<br />
بیر اورتا یولو اولاراق تانیملانا بیلر. بو یاخلاشیما گؤره بیر اینسان توپلولوغونون<br />
اولوس اولماق اوچون گره کن گره کلیلیک بیر سیرا سمبللرین یارایلماسی ایله<br />
بیرلیکده او اینسان توپلولوغونون اولوس اولما اینانجینا یییه لنمه سیدیر. بو<br />
گؤروشده، سمبللار، توپلولوق یاشامینی بوتونلشدیریجی گوجلر اولاراق اورتایا<br />
چیخماقدادیرلار. بو سمبللار دیل، تاریخ، وطن و<br />
...<br />
عنصرلاري اولا بیلر.<br />
اولوسلاشما سوره جی و دیل<br />
هر اولوس اؤزگه گوجلرین مداخله لریندن مصون قالیب گلیشمک اوغروندا<br />
باغیمسیزلیغا قووشماق اوچون چئشتلی سییاست لر گلیشدیرمک زوروندادیر.<br />
بورادا ان یارارلی بیر یول وار ایسه ده اودا اولوسال بیرلیگی اولوشدورماقدیر.<br />
اولوسال بیرلیگی ساغلاماق چئشیتلی یوللاردان ممکن دور. اؤرنک اوچون<br />
ایرلندین اولوسال دیره نیشینده دین گوجو اولوسال بیلینج ایله سیخ ایلیشگی
29 مقاله توپلوسو<br />
ده ایدي. آنجاق اگر اولوس تانیمیمیزي بیر دیل، بیرتاریخ، بیر کولتور و بیر<br />
دین باغلامیندا آچیقلامایا چالیشارساق یئر اوزونده بو اؤزه للیکلر صاحیب<br />
اولان اولوسو بولماق زور ایشدیر. بونلارین بیر یئرده وارلیغی دا اولوس اولماغی<br />
تضمین ائتمز. اولوسلاشمانین تمل شرطی اولوس اولما اینانجی دیر. اولوس<br />
اولما بیلینجی ده اؤیره نیلن بیر سوره جدیر. تاریخ گرچکلیگینین بو قوندا بیر<br />
درسی وارسا اودا دیلین اولوسلاشما سوره جینده اؤنمی دیر. هئچ بیر آراج دیل<br />
کیمی بیر اینسان توپلولوغونو اولوسلاشمایا دوغرو اوغراتماق دا یارارلی<br />
اولماییب دیر.هایئزه گؤره:<br />
"میللیتین کولتوره ل تمللرینی اورتاق بیر دیل و اورتاق تاریخی گئله نکلر<br />
اولوشدورور. بونلار بیر ائیتیم سوره جی طرفیندن دویغوسال وطن سئورلیگین<br />
هدفی حالینا گتیریلدیگینده سونوج؛ میللیتچیلیک دیر."(6(<br />
دیلین چاغداش دونیادا یانلیز بیر ایله تیشیم آراجیندان اؤته یه بیرئیلرین<br />
توپلومسال اولوشوموندا اؤزه ل اوینامی واردیر. آلبرت انیشتینین سؤیله دیگی<br />
اساسیندا:<br />
"یاشانتیلاریمیزا، چابالاریمیزا باخارساق، هاردایسا بوتون داورانیشلاریمیزین،<br />
ایستک لریمیزین، باشقا اینسانلارین وارلیغی ایله باغلی اولدوغونو گؤروروك<br />
...<br />
بیلگی لریمیزین و اینانجلاریمیزین بؤیوك بیر قیسمی، بیزه باشقالاري نین<br />
یاراتدیغی بیر دیل آراجیلیغییلا، یئنه باشقالاري طرفیندن وئریلمیشدیر. دیل<br />
اولماسایدي، عاغیل گوجوموز، گلیشدیریلمیش حیوانلاري قییاسلاندیغیندا<br />
چوخ دوشوك قالاردي."(7)<br />
انیشتین کیمی بیر چوخ دشونور دیل ایله دوشونجه آراسینداکی باغلانتیدان<br />
یولا چیخاراق دیلین اؤنمینی وورغولاماقدادیر. آدلیم فیلسوف کنفوسیوس<br />
ایسه دیلین اؤنمی حاقدا بو سؤزلري ایفاده ائتمکده دیر:<br />
"بیر اؤلکه نین یؤنه تیمینی اله آلسایدیم یاپاجاغیم ایلک ایش، هئچ<br />
قوشقوسوز دیلینی گؤزدن کئچرمک اولوردو. چونکو دیل قصورلو ایسه،
30<br />
دوشونجه میز<br />
سؤزجوکلر دوشونجه یی یاخشی ایفاده ائده مز، دوشونجه ایفاده ائدیلمزسه،<br />
گؤرولر و خیدمتلر گره کی کیمی یاپیلماز. گؤرو و خیدمتین گرکدیگی<br />
شکیلده یاپیلمادیغی یئرلرده عادت، قورال و کولتور پوزولور. عادت، قورال و<br />
کولتور بوزولورسا عدالت یانلیش یوللارا ساپار. عدالت یولدان چیخارسا،<br />
شاشقینلیق ایچینه دوشن خالق نه یاپاجاغینی، ایشین هارایا واراجاغینی بیلمز.<br />
ایشته بونلار اوچوندور کی هئچ بیر شی دیل قدر اؤنملی دییلدیر."(8(<br />
دیل توپلومسال یاشام اوچون اؤنملی اولقودور. چاغداش دونیادا ایسه یوررداش<br />
اولماغین ان اؤنملی گؤسترگه سی دیر. هایدگرین دیل اینسانین ائوي دیر<br />
سؤزونده اولدوغو کیمی دیلی دوشونجه دن و یا اینساندان باغیمسیز<br />
دوشونمک یا دیلی توپلومدان آیري دوشونمک بؤیوك بیر یانلیشلیق دیر.<br />
هر توپلومون اؤزونه اؤزگون بیر یاشام دوزه نی اولدوغوندان دیللرده توپلومون<br />
بو یاشام دوزه نینه اویغون بیر آنلاشما دوزه نینه صاحیب دیر. چوخلو<br />
دوشونورلر دیلی کولتورون تمل اورونو سایاراق هر شی دن اؤنجه کولتورو<br />
اولوشدوران و قورویان باشلیجا آراج اولدوغو دوشونجه سینده دیرلر. دوغرودان<br />
دا دیل اینسان و توپلوملارین ان اؤزه ل اؤزه للیگیدیر. آنا دیلین ائیتیمی<br />
چاغداش و دئموکرات اولوس<br />
–<br />
دؤولتلرده هئموژئنلیگین خالقا وئریلمه سی<br />
نین گؤسترگه سی دیر. دیل ایله ساغلانماق ایسته نیلن اولوسال بیرلیک،<br />
اولوسچولوق و اولوسلاشما آچیسیندان دا اؤنملی دیر. نده نسنه دیل کولتورون<br />
گله جک نسیللره آختاریلماسیندا قوللانیلان ان اؤنملی آراجدیر. اولوسلاشما<br />
سوره جینده اولوسال بیرلیگی ساغلایان دیل کیمی بیر اولقو یوخدور. اریک<br />
هابئزباوما گؤره:<br />
"هر اولوس بیر دؤولت و بوتون اولوس اوچون تک بیر دؤولت اولمالی دیر. بو<br />
نوع دؤولت لر اوچون ده تک بیر دیل، یعنی سؤز قونوسو اولوسون دیلی<br />
حاکیمدیر."(9)
31 مقاله توپلوسو<br />
اؤزه للیکله آلمان اولوسچولوغو ائتگی سی اوزره اولوسلار اولوسلاشما سوره<br />
جینده دیل، کولتور و تاریخه اؤزه ل بیر یئر وئرمکده دیرلر. کولتورل<br />
اولوسچولوق آدي ایله تانیملانان بو یاخلاشیمین آدلیم دوشونورلریندن ایسه<br />
هئردر و فیخته یی آد آپارماق اولار. هئردره گؤره:<br />
"اینسانی اینسان یاپان دیلدیر. دیلدن اؤنجه اینساندان سؤز ائتمک<br />
آنلامسیزدیر. چونکو دیل عینی زاماندا دوشونجه دیر. اینسان اولماق بیر دیلین<br />
و توپلولوغون اورونودور. یعنی هر دیل بیر بیریندن فرقلی دیر؛ اؤزونه اؤزگودور.<br />
بودا هر توپلولوغون اؤزونه عائد بیر دوشونجه طرزي اولدوغو آنلامینا گلمکده<br />
دیر. البته بو منطیق یانلیزجا دیل اوچون دییل هر بیري بیر نوع دیل اولاراق<br />
آلقیلانا بیله جک گئله نک و گؤرنکلر، قانون لار، تؤره نلر و<br />
کئچرلی دیر<br />
...<br />
...<br />
بیر توپلومو اؤیرنمک بیر دیلی اؤیرنم کیمی دیر.<br />
اوچون ده<br />
اورتاق بیر<br />
دیل قونوشان اینسانلار اولوسون ایلک آشاماسینی اولوشدورورلار."(10)<br />
فیخته ایسه اولوسال روحون تمل اورونونو دیل سایاراق هر دیلی اؤزگه<br />
سؤزجوکلردن آرینماسی دوشونجه سینده دیر. فیخته یه گؤره:<br />
"بیز دیللري عینی ائشیک تاثیرلره معروض بولونان و بیرلیکده یاشایان و بیر<br />
بیرلري ایله دواملی خبرلشمه یولو ایله دیللري نی گلشیدیرن اینسانلارا اولوس<br />
ایسمی نی وئریریک."(11)<br />
اولوسلاشما سوره جینده دیلین اؤنمینی اورتایا قویان یانلیز آلمان اولوسچولوغو<br />
و آلمان رمانتیزمی دییل. سییاسال اولوسچولوق آدي ایله، فرانسه دئوریمی<br />
سونراسی اورتایا چیخان اولوسچولوقدادا دیلین اؤنملی رولو واردیر. فرانسه<br />
دئوریمی سونوجوندا یارانان یوردداشلیق قاورامی نین تملینده ایسه دیله باغلی<br />
لیق آیدینجا بولونور. هایئزه گؤره:<br />
"بیر اولوس ائتگی سی نی، کاراکتئرینی، فردیتی نی، هر دفعه سینده<br />
اولماسادا، فیزیکی جغرافیادان و یا بیولوژیک سویدان دییل، کولتورل و تاریخی<br />
گوجلردن آلیر. دیلی، بونلارین ایلکی و ان اؤنده گلنی ساییرام."(12(
32<br />
دوشونجه میز<br />
دیل اولوسلاشمانین ان تمل گره کلیگیدیر. بیر اولوس اولوسلاشما سوره جی<br />
ایله مدرنلشمه سوره جین ساغلاماق اوچون دیله اؤنم وئرمه لیدیر. اولوس و<br />
اولوسچولوغو یئنیجیل بیر اولقو اولاراق قبول ائدرسک سه دیل ایله اولوسال<br />
بیرلیگی ساغلاماق چابالارین بو سوره جین دوغال آردي اولاراق ده یرلندیره<br />
بیله ریک.<br />
سونوج<br />
اولوسلار اؤز مقدراتین اؤز اللریله تامین ائده بیلمکلري اوچون اولوسلاشمایی<br />
بیر ائوره کیمی آشمالیدیرلار. بو اولوسلاشما سوره جی ائتگی سینده اینسان<br />
توپلولوقلاري اورتاق بیر عنصرلره دایاناراق اولوسال بیرلیک لرین تامین ائتمک<br />
چاباسیندادیرلار. اولوسال بیرلیگی تامین ائتمک اوچون ان یارارلی عنصر ایسه<br />
دیلدیر. آدلیم دوشونورلر دیل ایله دوشونجه نین ایلگی سینه اشاره ائده رك<br />
دیلین اؤنمینی وورغولاماقدادیرلار. یئنیجیل دونیانین بیر سونوجو اولاراق<br />
اورتایا چیخان اولوسچولوق و اولوس-دؤولت قاوراملاري ایسه ده دیلی بیر تمل<br />
اورون اولاراق قاوراملاشدیریرلار. بو اولوسلاشما سوره جی نین آماجی بیر<br />
"بیز" و "آیري" سی یاراتماقدیر. بو آیریم یاراتماغین ان سوموت و آیدین<br />
گؤرونتوسو دیلده دیر. اولوس قاورامی ایکی بویوت یعنی آلمان و فرانسه<br />
تانیمینا بؤلونسه ده اورتاق بیر دیلین اولوسلاشما سوره جینده ائتگی سینی<br />
سؤیلمکده دیر. بو اوزدن دیللري دیریلتمک و قوروماق؛ اولوسلارین وارلیغین<br />
دیریلتمک و قوروماق آنلامیندادیر.
33 مقاله توپلوسو<br />
قایناقلار:<br />
(1)<br />
پتر واگنر، مدرنلیگین سوسیولوژیسی؛ اؤزگورلوك و جزالاندیرما، چئویرن:<br />
محمود کوچوك، سارمال یایین ائوي، ایستانبول<br />
1996، ص11<br />
(2)آنتونی دي اسمیت، توپلومسال ده ییشمه آنلاییشی، چئویرن: پروفسور<br />
اولگئن اوسکاي، گون دوغان یایین لاري، آنکارا<br />
1996، ص89<br />
(3)<br />
هاگئن ایسچولزه، اروپادا اولوس و دؤولت، چئویرن: تیموچین بنیرئر،<br />
لیتراتور یایینجیلیق، ایستانبول، 2005ریال ص91<br />
(4)<br />
هاگئن ایسچولزه، اروپادا اولوس و دؤولت، چئویرن: تیموچین بنیرئر،<br />
لیتراتور یایینجیلیق، ایستانبول، 2005ریال ص68<br />
(5)<br />
سوآوي آیدین، مدرنلشمه و میللیتچیلیک، گون دوغان یایینلاري، آنکارا<br />
1993، ص65-64<br />
(6)<br />
باسکین اوران، آز گلیشمیش اؤلکه میللیتچیلیگی، قارا آفریقا مدلی، بیلگی<br />
یایین ائوي، 3.باسیم، آنکارا<br />
1997، ص22<br />
(7)<br />
چنگیز اؤزآکینجی، دیل و دین، پایئل یایین ائوي، 3باسیم، ایستانبول،<br />
1998، ص111<br />
(8)<br />
چنگیز اؤزآکینجی، دیل و دین، پایئل یایین ائوي، 3باسیم، ایستانبول،<br />
1998، ص111<br />
(9)<br />
ائریک هابزباوم، اولوسچولوق، بیریکیم یایینلار درگی سی، اوجاق، شوبات<br />
سایی سی، ایستانبول، 1992، ص110<br />
(10)اومود اؤزکریملی، میللیتچیلیک قوراملاري؛ ائلیشتیرل بیر باخیش،<br />
ایستانبول، ص34
34<br />
دوشونجه میز<br />
(11)اومود اؤزکریملی، میللیتچیلیک قوراملاري؛ ائلیشتیرل بیر باخیش،<br />
ایستانبول، ص35<br />
(12)<br />
کارلتون هایز، میللیتچیلیک بیر دین، چئویرن: مراد ایزکایا، ایز<br />
یایینجیلیق، ایستانبول،<br />
1995، ص16
مارکسیزم و اولوسچولوق<br />
سون ایکی یوز ایلده دونیانی اؤز ائتگی سی آلتینا آلان دوشونسل مکتب لردن<br />
بیري ایسه مارکسیزم مکتبی دیر. آدلیم دوشونور کارل مارکسین یازیلاریندان<br />
اوره تیلن بو مکتب اینسانجیل یاشامدا ائتگی لی اولوب ان چوخ دوشونجه ایله<br />
اوغراشان چابالاري سؤز قونوسو توتوبدور. مارکسیزم دوشونجه سی نئچه<br />
بویوتلو بیر مکتب اولاراق ائکونومیکال، اکینیمسل، بوگوشسل بویوتلاري<br />
ایچرمکده دیر. آنجاق مارکسیزمین بوتون یوروملاریندا ائکونومیکال بویوت<br />
تمل آنلاییش نظرده توتولاراق توپلومسال ده ییشیم لر اؤزه للیکله اکینیمسل<br />
ده ییشیم لر ائکونومی اوزره یوروملاشدیریلیر. مارکسین ان آدلیم اثري<br />
کاپیتال کیتابی دیر. مارکس بو کیتابدا بورژوازي نین یئترسیزلیک لرینه<br />
توخوناراق او گونکو دونیانین ائکونومیسینه یاپقی یاپان دورومدان الشدیریده<br />
بولونوبدور. مارکس، یازیلاریندا اینسان یاشامی اؤزه للیکله پرولتاریا قاتی نین<br />
داها دا یاخشی بیر یاشاما یییه لنمه سینه یانلی ایدي. مارکس دوشونجه سی<br />
نین کؤکلري سوسیالیسم قاورامیندا گیزلی دیر. اؤزه للیکله مارکس دوشونجه<br />
سی آدلیم فیلوسوف هئگئلین دوشونجه سی اوزره تملله نیب دیر.<br />
مارکسین یازیلاري نین اخلاقی، توپلومسال و ائکونومیکال تمللري واردیر.<br />
آنجاق ان چوخ ائکونومی بیلیمی ایله اوغراشیردي. قاتلار ساواشی مارکسین<br />
تمل قورامی نی اولوشدورماقدادیر. مارکسا گؤره تاریخ قاتلارین ساواشیندان<br />
باشقا بیر شی دییل. مارکس هئگئلدن ائتگی له نه رك بوتون اولایلاري تئز-<br />
آنتی تئز قاورامی ایله قوراملاشدیریر. مارکسین نظرینه گؤره، اینسانجیل یاشام<br />
بیر ائوریم سوره جینده اولاراق گله جه یی سئزمک ممکن دور.
36<br />
دوشونجه میز<br />
مارکسا گؤره توپلوملارین ائوریم سوره جلري بئله دیر:<br />
عشیرت یاشامی<br />
سوسیالیزم<br />
–<br />
کؤله لیک سیستئمی<br />
– بورژوازي – فئودالیزم –<br />
کمونیزم –<br />
اینسانجیل یاشامی بؤیوك بیچیمده ائتگی له ین دیگر قاوملاردان ایسه<br />
اولوسچولوق قاورامی دیر. اولوسچولوق قاورامی ساده بیر صورتده اولوس<br />
هئموژئنلیگینه دایاناراق یارانان دؤولت سیستئمی دیر. کؤکلري فرانسه<br />
دئوریمی و یئنیجیللیگه چاتان قاورام توپلومسال گلیشیم سوره جین ان<br />
سوموت گؤسترگه سی دیر. بیر چوخ دوشونوره گؤره مدرنیزمین قاچینیلماز<br />
سونوجو اولوس-دؤولت قاورامی دیر. اولوسچولوق سؤیلمینه گؤره هر اولوس اؤز<br />
اولوسال بیرلیگین اولوشدوراراق اولوسال دؤولتین قورمالیدیر. اولوسال دؤولتین<br />
تمل اؤزه للیگی ده سؤمورگه چی یاپی لاردان باغیمسیز اولماق دیر. بیر چوخ<br />
دوشونور اولوس و اولوسچولوغو، یئنیجیللیک سوره جی ایله بیرلیکده اله<br />
آلماقدادیرلار. گئنل اولاراق فرانسه دئوریمی، صنایعلشمه و کاپیتالیزمین بیر<br />
اورونو اولدوغونو ساوونماقدادیرلار. اولوسچولوغون آماجی بیر اینسانی<br />
توپلولوقدان اولوس یاراتماقدیر. بو سوره جده کولتورل اورون تمل فاکتور<br />
اولاراق ده یر لندیریلمکده دیر. اولوسچولوق اینسانلار آراسی یئنی بیر باغین<br />
اوره تیلمه سیندن بحث ائدیر. اسکی زامانلار اؤزه للیکله یئنیجیللیک ائوره<br />
سیندن اؤنجه توپلوم ایچره توپلومسال بیرلیگی یارادان اورون دینی آنلاییش<br />
لار اولسایدي بئله یئنیجیللیکدن سونرا اولوس و اولوسچولوق قاوراملاري بو<br />
مسئله نی گرچکلشدیرمکده دیر.<br />
مارکسیزم مکتبی نین گلیشیم سوره جینه باخدیغیمیزدا اولوسچولوق قاورامینا<br />
اعتناسیز اولمادیغی دوشونجه سینده ییک. مارکسیست دوشونجه سینده<br />
اولوسچولوق کاپیتالیزم آنلاییشی ایله ایلیشگیده دیر. مارکس انترناسیونالیست<br />
بیر دوشونجه ده اولاراق وطن سئورلیک حاقدا بئله بیر سؤیلنتی ده بولونور:
37 مقاله توپلوسو<br />
"ایشچی نین اولوسو نه فرانسه، نه اینگیلیس، نه آلماندیر اونون اولوس ایشدیر،<br />
اؤزگور کؤله لیک دیر، اؤزونو ساتماقدیر. اونون حکومتی نه فرانسه، نه<br />
اینگیلیس نه آلماندیر، اونون حکومتی سرمایه دیر. اونون سولودوغو هاوا، نه<br />
فرانسه نه آلمان نه ده اینگیلیس دیر، اونون سولودوغو هاوا فابریکا هاواسی دیر.<br />
اونا عائد اولان توپراقلار نه فرانسه نه اینگیلیس نه ده آلماندیر، او توپراغین بیر<br />
نئچه متر آلتیندا یاتماقدادیر".<br />
آنجاق سوموت گرچک لیک لر بو سؤزون نه قدر یانلیش اولدوغونو گؤستردي.<br />
دونیادا اوز وئرن بوتون ساواشلار، ایشچی نین ده وطنی اولدوغونو گؤستردي.<br />
بوتون ساواشلردا وطنی قوروماق نامینا دونیا ایشچی لري بیر بیرلري اوزه رینه<br />
سیلاح چکه رك اؤز اولوسال دؤولت لري قوللوغندا اولدولار. اولوسچولوق<br />
اینسان ذاتینا باغلی بیر دویغوسال صیفت اولاراق اینسانین یئمک و ایچمک<br />
کیمی آیریلماز اؤزه للیک لریندن دیر. مارکس اؤز سؤزونون گرچک دونیادا<br />
گرچکلشه بیلمه مه سی فرقینده اولاراق کمونیست مانیفستینده پرولتاریانین<br />
بورژوازي ایله مجادله سینی اؤنجه اولوسال بیر ساواش اولاراق اله آلاراق هر<br />
اؤلکه نین پرولتاریاسی نین هر شی دن اؤنجه اؤز بورژوازي سی ایله<br />
سورونلاري حل ائتمه سی گرکدیگینی وورغولادي. مارکس اساس اولاراق<br />
توپلومداکی ائکونومیک ایلیشگی اوزه رینده دورموشدو. بو اوزدن مارکس<br />
تاریخی قتلارین مجادله سی اولاراق آلقیلار. مارکسین دوشونجه سینده اوزاق<br />
بیر آماج اولاراق دؤولتین یوخ اولماسی آماجلانیدیر. اولوسچولوق ایسه دؤولت<br />
قورماق چاباسی دئمکدیر. بو اوزدن مارکسیست دوشونجه سینده اولوسچولوغا<br />
یئر قالماماق فیکرینده ییک. آنجاق مارکس نئچه یئرده بو دوشونجه سیندن<br />
گئري اوتوروبدور؛ اؤزه للیک له ایرلند اولوسچولوغو اوزره مونتسرات گیبرنانین<br />
یازدیغی کیمی، مارکس و انگلس ایرلند اولوسال دیره نیش گؤستریلري نی<br />
اونایلایاراق ایرلند اولوسچولوغونو اونایلاییبلار. مارکسین اولوسچولوق اؤنونده<br />
دورماسی نین آیري نده نی "اؤز" و "اؤزگه نی" تانیملاماق سؤزجوك لر ایله
38<br />
دوشونجه میز<br />
ایلیشگی ده دیر. مارکسا گؤره ایشچی قاتی کیملیک قازانماق سوره جینده<br />
اؤزونو بؤیوك اینسانلیق عائله سی نین بیر پارچاسی اولاراق تانمیلاماق<br />
زوروندادیر. بو اوزدن اولوسال کیملیگی آشمالیدیر. مارکسیسم ایله<br />
اولوسچولوغون آیري بیر آیریلدیغی نقطه کئچمیشه باخیشدادیر. مارکسیست<br />
لر کئچمیشی اونو آشماق اوچون قبوالله نیرلر؛ حالبوکی اولوسچولار کئچمیشی<br />
بو گونله باغلارین قورماق، اولوسال اؤزه للیک لرین یئنی دن یاپیلاندیرماق<br />
اوچون قبول له نیرلر.<br />
اولوسچولوق اورتاق دیل، توپراق سئورلیک، دؤولتچیلیک، کولتورل ده یرلر و<br />
گله نکه صاحیب چیخما سؤزجوك لر ایله ایلیشگی ده اولسا مارکسیزم<br />
دوشونجه سی ائکونومی، قات، بورژوازي، پرولتاریا و دئوریم کیمی سؤزجوکلرله<br />
اوغراشیر. مارکسین یازیلارینا یوروم یاپان بیر چوخ دوشونوره گؤره مارکس<br />
ائکونومیکال بویوتو تمل آنلاییش نظرده توتودوغو اوزوندن کولتورل ساحه لرده<br />
اؤزه للیک له اولوسچولوق اوزره نئت بیر سؤیلمی یوخدور. آمجاق مارکسین<br />
یازیلاریندان چیخارتدیغیمیز سونوج مارکسین بو حاقدا بیر پارادوکس حالیندا<br />
یاشاماسینا دلالت ائدیر. مارکس بیر یاندان انترناسیونالیسم سؤیلمی ساووناراق<br />
ایشچی لرین وطن سیز اولدوقلارینی سؤیله ییر دیگر یاندان ایسه ایرلندین<br />
دیره نیش حرکاتین اونایلایاراق ایشچی لري اؤنجه اولوسال ساواش وئرمه یه<br />
چاغیریر!<br />
مارکسین یازیلاري نه قدرده دونیانی ائتگی له سه آرادیغی توپلوم خیالدان<br />
باشقا آیري بیر یئرده گرچکلشه بیلمز. مارکس اینسانین عدالت سئورلیک<br />
دویغوسون تحریک ائده رك بیر سیرا دئوریمجی سؤیلملرده بولونور؛ حالبوکی<br />
بوتون بو دئوریمجی دویغولار دیکتاتورلوق و فلاکتدن باشقا بیر شی اینسانلیغا<br />
سونماییب دیر. باتی نین گلیشمه سیررینی آرادیغیمز زامان یانلیز بر سؤزجویه<br />
راستلاشیریق؛ اولوسچولوق. باتی دا ایدئولوژي دن خبر یوخدور. بوتون<br />
سییاسال عمللره حؤکم ائدن بیر گرچک لیک وارسا اولوسال منافعی
39 مقاله توپلوسو<br />
قوروماقدیر. اولوسون منفعت لري ایجاب ائدرسه، گلیشمیش بیر دشونجه<br />
سیستئمی اؤزونو لیبرال تانیملاسادا مارکسیزم سؤیلمیندن ده یارارلانیر.<br />
اولوسچولوق تاریخین اینسانا سوندوغو ان سوموت گرچک لیک دیر.
اولوسچولوق قوراملارینا اؤتري بیر باخیش<br />
اینسان اوغلونون بوگونکو یاشامی تاریخ بویو چئشیدلی ائوره لردن کئچیب دیر.<br />
دائما ایره لی له مه یی آماج توتان بو تاریخه باخدیغیمیزدا بیر گلیشمه<br />
سئیرینده اولدوغوموز آپ<br />
–<br />
آیدین گؤز اؤنونده دیر. اینسان ذاتینا یاخشی بیر<br />
گؤروشله باخارساق سا اینسانی یاخشی لیق و باریشی سئون بیر وارلیق کیمی<br />
تصور ائتمک ممکن دور. باریشجیلیق گرچک دونیادا گرچکلشه بیلمه سه بئله<br />
بوتون دوشونسل چابالارین سونوج توتدوغو اورتاق نقطه دیر. توپلوملاري<br />
یؤنتمک یؤنلرینه باخدیغیمیزدا دوشونسل چابالار بوگون اولوس<br />
دؤولت و –<br />
آرخاسیندا اولان اولوسچولوغا سونوجلانیب دیر. یعنی دوشونسل چابالارین<br />
گلیشیمی توپلوملارین گلیشمه سئیرینده اینسان اوغلونا توپلومو داهادا<br />
باریشجیل بیر آلانا یؤنتمک اوچون اولوس- دؤولت آنلاییشینی اؤنرمک ده دیر.<br />
اؤزه للیکله باتی اؤلکه لري بو ائوره لري دوغرو<br />
–<br />
دوزگون سوییه ده کئچه رك<br />
دوغو اؤلکه لریندن داها آرتیق باریشجیل بیر اورتامدا یاشاماقدادیرلار. یعنی<br />
توپلوملاري یؤنتمک و بیرئیلرین داها دا باریشجیل بیر اورتامدا یاشاماسی<br />
اوچون گرچک بیر قاورام وارساسا اودا اولوسچولوق قاورامی دیر.<br />
اولوسچولوق سؤزجوکو ایله آنلاتیلان قاوراما بیر سؤزجوك اولاراق<br />
– 1800<br />
ینجی ایللردن بري راستلاشیریق. اؤنجه لر بیر وارلیق اولاراق یاشانان یادا بلکه<br />
هئچ یاشانمایان! اولوسچولوق باتی دوشونجه سینده<br />
–<br />
1800<br />
ینجی ایللردن<br />
بري ایسم اولاراق قولانیلیر. آنجاق تئوریک بیچیمده 1970 اؤزه للیکله<br />
1980<br />
–<br />
ینجی ایللردن بري اولوسچولوق اوزره یاپیلان آراشدیرمالار یوغونلاشاراق<br />
اینسانی بیلیم لرین اؤزه ل بیر قولونا چئوریلیب دیر. بو خصوصدا آدلیم
41 مقاله توپلوسو<br />
دوشونورلردن ایسه آنتونی دي اسمیت، اریک هابزباوم، ارنست گلنر، میروسلاو<br />
هروش و آیریلارینا اشاره ائتمک ممکن دور.<br />
اولوسچولوق قوراملاري نین آیریلدیغی تمل آنلاییش اولوسچولوغون نه<br />
زاماندان بري اینسان توپلولوغوندا اوینام اوینادیغی سوروسونون یانیتیندا گیزلی<br />
دیر. بو سورونون یانیتی ایسه اولوسچولوق قوراملارینی اؤنجه اوچ یئره بؤلمکده<br />
دیر. پریموردیالیست (ایلکچی لر)، مدرنیست لر و ائتنو-سمبلیست لر.<br />
پریموردیالیست لر (ایلکچی لر):<br />
ایلکچی لر، اولوسچولوغو فطري بیر اورون اولاراق ده یرلندیریب بشریتین<br />
بوتون دؤورلرینده وار اولدوغونا اینانیرلار.<br />
بو آچیدان بو تئریم میللتلري کئچمیشدن بو گونه دك سوره گلن (ازلی و<br />
ابدي) بیر اولوشوم اولاراق گؤرن یاخلاشیمی آنلاندیرماق اوچون<br />
قوللانیلماقدادیر.(1)<br />
بو خصوصودا تورك دونیاسی نین آدلیم یازاري دورموش حوجااوغلونون<br />
دوشونجه لري دیققته لایق دیر؛ دورموش حوجااوغلو مستقیم صورتده ایلکچی<br />
باخیشیندان مدافعه ائتمه سه بئله یازیلاریندا ان یارارلاندیغی یاخلاشیم دیر.<br />
دورموش حوجااوغلونا گؤره:<br />
"میللیتچیلیک ان قدیم زامانلاردان گونوموزه قدر بو شکیلده بیر آدي یوخ<br />
ایکن ده هئپ وار ایدي، هئپ ده وار اولاجاق دیر، یاخشی و یا کؤتو، پوزیتیو و<br />
یا نئگاتیو، ییرتیجی و یا مونس، ساواشجی و یا باریشجی بوتون شکیللریله.<br />
طبق دین کیمی چونکو او انیسان اولماقلیغیمیزین لازم و ضروري بیر سببی<br />
اولدوغو کیمی نتیجه سی دیر."(2)<br />
"میللیتچیلیک اولقوسو، میللیتچیلیک کلمه سی نین هئچ بیلینمه دیگی<br />
دؤورلرده ده هئپ وار اولدوغو کیمی؛ بوگون داهی بو کلمه نین آدي نین<br />
آنیلمادیغی یئرلرده ده یئنه شو و یا بو شکیلده واردیر."(3(
42<br />
دوشونجه میز<br />
دورموش حوجااوغلو اولوسچولوق تاریخینی یانلیز مدرنیسم تاریخی ایله ائشیت<br />
توتان یازارلارا قارشی بئله بیر الشدیري ده بولونور":<br />
"ایلکین و ان باشدا گلن خطا بیر اولقو اولاراق میللیتچیلیگین بیر کلمه<br />
اولاراق اورتایا چیخیشینا تاریخلندیرسلمه سینده یاتماقدادیر<br />
دیل فلسفه ...<br />
سینده کی کلمه باغلانتیسی کونتئکتینده ایشله نن بو خطایا اعتبار ائدیله<br />
جک اولورسا مدنیت و کولتورون ده ان چوخ ایکی عصرلیک بیر تاریخی نین<br />
اولماسی گرکدیگینه و مثلا روم کولتورو و مدنیتی و ایسلام کولتورو و مدنیتی<br />
کیمی تئرمینلرین جائز اولماماسینا، روملولارین دا ایسلاملی لارین دا<br />
کولتورسوز و مدنیت سیز اولدوقلارینا حؤکم ائدیلمه سی ایجاب ائدیردي."(4(<br />
دورموش حوجااوغلو اولوس آنلایشینی بئله تانیملاییر:<br />
"بئله لیکله اؤزونو مشترك بیر آنادیل ایله بلیرلی بیر سویا عائد حیس ائدن<br />
بلیرلی بیر توپراغی وطن ائدن، عینی ماضی یی پایلاشان و عینی استقبال<br />
رؤیانی گؤرن هموژن بیر سیاسی جمعیت یعنی بیر میللت ایله<br />
قارشیلاشیریق."(5)<br />
آنجاق یئنه سوي کیمی سؤزجوکلري اینسانی توپلولوقلار آراسی آیریمین<br />
تانیغی توتان دورموش حوجااوغلو ایلکچی باخیشا سؤیکنمکده بولونور. نئجه<br />
کی اولوسو آیري آدلیم ایلکچی یازارلارا تاي بؤیوك بیر عائله کیمی تصور ائده<br />
رك اولوسچولوغو بؤیوك بو عائله نی اولوشدوران بیر باغ کیمی گؤسته ریر.<br />
"میللیتچیلیک قونوسوندا ان چوخ دیققت چکن ان اؤنملی خصوصلاردان<br />
بیریسی و حتی بیر چوخ باخیمدان بیرینجیسی، بیر جمعیتی اولوشدوران اویه<br />
لر آراسیندا چوخ سیخی بیر باغ تاسیس ائتمه قونوسونداکی رقیب سیز<br />
... گوجدور<br />
میللیتچیلیک بیر جمعیتین اؤزونو بیر عائله کیمی آلقیلانماسینی<br />
ساغلایان رقیب و معال بیر باشقاسی بولونمور<br />
...<br />
عائله دیر، دایانیشما باغی میللیتچیلیک اولان بیر عائله."(6(<br />
گرچکده میللت بیر بؤیوك
43 مقاله توپلوسو<br />
آنجاق ایلکچیلیگی بیر قاورام حالینا گتیریب تئوریکلشمه سینده ایلک اولاراق<br />
ادوارد شیلزین بؤیوك رولو اولموشدور. داها سونرا کلیفورد گیرتز طرفیندن<br />
1950لرده بو قاورام گلیشدیریلمیش وان دن برگه و مسترز کیمی ایسم لر<br />
ساریندان یئنی باخیش آچیلارینا قاتقیدا بولونموشلاردیر.<br />
اومود اؤز کریملییه گؤره:<br />
"ایلکچیلر ایسه ائتنیک توپلولوقلارین و اولوسلارین تاریخین دوغال بیریملري<br />
و اینسان دئنه یی سی نین بوتونلشدیریجی عنصرلار اولدوغونو<br />
وورغولارلار."(7)<br />
بو اوزدن دئمک اولارکی ایلکچی لره گؤره اولوس قاورامی بیر قاورام اولاراق<br />
سون زامانلارین اورونو اولسا بئله بیر آنلاییش طرزي کیمی تاریخین بوتون<br />
ائوره لرینده اینسانجیل یاشامدا وار اولوب چئشیدلی شکیللرده توپلومسال<br />
یاشامدا اوینام اویناییب دیر. بو باخیش آچیسیندان اولوس و اولوسچولوق<br />
آنلاییشی اینسان اوغلونون یئمک، ایچمک کیمی آیریلماز و فیطري اؤزه<br />
للیکلریندن اولوب اینسان اولماغین بیر سونوجو اولاراق اورتایا چیخیب دیر.<br />
آنجاق اولا بیلر سون زامانلاردا بیلیمسل چابالارین آرتماسی ایله یاناشی<br />
قاوراملاشدیریلاراق تئوریک بیچیمه گتیریلسین.<br />
مدرنیست یاخلاشیم:<br />
ایلکچی یاخلاشیما قارشی دوران ایکینجی قورام ایسه مدرنیست یاخلاشیمی<br />
دیر. مدرنیست لر اولوسو صنایع دئوریمی و مدرنیزاسیون سونراسی یارانان بیر<br />
اورون کیمی آنالیز ائده رك مدرنیزمدن اؤنجه اولوس و اولوسچولوق سؤزجوك<br />
لري اوزره تارتیشمایی یئرسیز بیلیرلر. بو یاخلاشیما گؤره مدرنلشمه ایله<br />
اولوسلاشما سوره جی بیر بیرلري ایله پارالئل بیر شکیلده گلیشمیشدیر.
44<br />
دوشونجه میز<br />
ائریک هابزباوما گؤره:<br />
"میللیتچیلیک مدرن بیر اولقودور. میللتلرین ایلک ایشارتلري 17 یوز ایلین<br />
سونلاریندا گؤرولموشسه ده ایدئولوژیک بیچیمده بلیرلی بیر میللت و یا<br />
ائتنیک توپلولوغو سئومک اولاراق تانیملانا بیله جک میللیتچیلیکدن ایلک<br />
دفعه 18<br />
یوز ایلده بحث ائدیلمیشدیر".<br />
یئنه هابزباوما گؤره:<br />
"یئترلی ساییدا اینساندان اولوشان هر هانسی بیر توپلولوغون منسوبلاري<br />
اؤزلرینی بیر میللتین منسوبلاري اولاراق گؤرسلرسه میللت موجود دئمک<br />
دیر".<br />
مدرنیست یاخلاشیمدا اولوسچولوق تارتیشمالارینا اؤنجه لیکلردن فرقلی بویوت<br />
گتیرن ان اؤنملی چالیشمالاردان بیري بندیکت اندرسونون خیالی جماعت لر<br />
تئوري سی دیر. اولوسچولوق قدر اولوسون دا اؤزه ل بیر کولتورل یاپیم طرزي<br />
اولدوغونو ادعا ائدن اندرسونا گؤره:<br />
"میللیتچیلیک؛ لیبئرالیزم، فاشیزم کیمی اولقولارلا دییل ده قوهوملوق ، دین<br />
کیمی اولقولارلا بیرآرادا دوشونولورسه هر شی داها راحات اولور. او حالدا<br />
آنتروپولوژیک بیر روحلا اولوس حاققیندا بو تانیمی اؤنه ریرم: میللت، خیال<br />
ائدیلمیش بیر سییاسال توپلولوقدور، اؤزونه عینی زاماندا هم هموژئنلیک هم<br />
ده سینیرلیلیق ایچکین اولاجاق شکیلده خیال ائدیلمیش جماعت دیر."(8(<br />
مدرنیست یاخلاشیم آچیسیندان صنایعلشمه و کاپیتالیست لشمه سوره جی<br />
نین بیر سونوجو اولان مدرنلشمه سیاسی باخیمدان هموژن بیر اولوس<br />
–<br />
دؤولت سوره جی نی دوغوران میللیتچیلیگده یول آچان باشلیجا عنصر<br />
اولموشدور.(9)<br />
دورموش حوجااوغلو مدرنیست یاخلاشیم حاقدا بئله بیر سؤیلنتی ده بولونور:
45 مقاله توپلوسو<br />
"صنایع دؤنمیندن اعتبارا اورتایا چیخان میللیتچیلیکلرله اؤنجه سینده وار<br />
اولان میللیتچیلیکلر آراسینداکی ان اؤنملی فرق صنایع دؤنمینده<br />
میللیتچیلیکلرین اؤزونه اؤزه للیکله اولوس<br />
ایله تجلی ائتمکده دیر."(10)<br />
یا<br />
–<br />
دؤولت اولاراق اورتایا قویماسی<br />
"صنایع توپلوملاریندا اورتایا چیخان میللیتچیلیکلرین بیر قیسمی بیر میللی<br />
روح اطرافیندا میللی بیرلیک تاسیس ائتمه یه و بیر دؤولت انشا ائتمه یه بیر<br />
قیسمی دؤولت ایله بیر میللت و میللیتچیلیک انشا ائتمه یه یؤنلمیشدیر".<br />
اومود اؤزکریملی یه گؤره:<br />
"مدرنیست یاخلاشیم، میللیتچیلیگین<br />
1789<br />
–<br />
فرانسه دئوریمی و انگلیس ده<br />
1838ده یاشانان صنایع دئوریمینین بیر اورونو اولاراق اورتایا چیخیب دیر. بو<br />
باخیش آچیسینا گؤره؛ میللت و میللیتچیلیک کاپیتالیزم، صنایعلشمه، اولوس<br />
دؤولتلرین قورولماسی، شهرلشمه و لائیکلشمه کیمی اولایلار ایله بیرلیکده<br />
و یا بو اولایلارین بیر سونوجو اولاراق اورتایا چیخار."(11(<br />
ائتنو – سمبلیست یاخلاشیم:<br />
اوچونجو قورام ایسه اولوسچولوغا ائتنو-سمبلیست یاخلاشیم دیر. سون زامانلار<br />
آراشدیرمالارین سونوجو اولان بو یاخلاشیمین تئوریک اوجاغی لندن ائکونومی<br />
اوخولونون (LSE)<br />
اولوسچولوق اوزره یاپیلان آراشدیرمالار بؤلومونده دیر. بو<br />
قورومون باشدا گئدن ایسم لریندن آنتونی دي اسمیت دیر. ائتنو-سمبلیست<br />
یاخلاشیمی تئوریک بیچیمه گتیرن آنتونی دي اسمیت ایلکچی و مدرنیست<br />
یاخلاشیم لار آراسی اورتاق بیر یول بولماغا چالیشیب دیر. آنتونی دي اسمیت<br />
دوشونجه سینده تاریخسل باغلامدا ایلک میللتلرین مدرن اؤنجه سی ائتنیک<br />
چکیردکلر تملینده اولوشدوغونو بلیرتمکده دیر. باشقا بیر سؤزله دئسک هر<br />
اولوسون تملینده ائتنیک بیر باغ بولونماقدادیر. ائتنو-سمبلیست یاخلاشیما
46<br />
دوشونجه میز<br />
گؤره بو گون موجود اولان اولوس لار مدرنیسم اؤنجه سی دؤنه مین ائتنیک<br />
توپلولوقلارین داوامیندا یارانیب لار.<br />
آنتونی دي اسمیت اولوس آنلاییشینی بئله تانیملاییر:<br />
"تاریخی بیر توپراق، اورتاق میتلر و تاریخی بلله ك؛ اورتاق بیر کوتله سل کامو<br />
کولتورو، توپلولوغون بوتون فردلري اوچون کئچرلی اورتاق یاساسال حاق و<br />
گؤرولر؛ توپلولوق فردلري نین اؤلکه اوزه رینده آزاد حرکت ایمکانینا صاحیب<br />
اولدوقلاري اورتاق بیر ائکونومی اولوس اورونلارین تشکیل ائتمکده دیر."(12)<br />
آنتونی دي اسمیته گؤره میللیتچی بیر حرکت ایله میللیتچی بیر ایدئولوژي<br />
بیر بیرلریندن فرقلی عنصرلاردیر. آنتونی دي اسمیت بو آیریمی بئله اونایلاییر:<br />
"<br />
-دونیا هر بیري اؤز بیرئییللیغی ، تاریخی و سرنوشتی بیر اولان میللتلره<br />
بؤلونموشدور.<br />
-میللت بوتون سیاسی و توپلومسال گوجون قایناغی دیر و میللته باغلی لیق<br />
هر شی یین اوستونده دیر.<br />
-اینسانلار اؤزگور اولماق اوچون بیر میللت ایله اؤزده شمه لی دیرلر.<br />
-میللتلرین اؤزگور و گووه نلیک ایچینده بولونمالاري گره کیر."(13(<br />
اورتاق بیر یول کیمی اورتادا اولان ائتنو-سمبلیست یاخلاشیم مدرنیست لر<br />
کیمی اولوسو توپلوم و تاریخ ده بولونان دوغال و گرکلی بیر عنصر اولمادیغی<br />
حالدا، کاپیتالیزم، بوروکراسی و سکولار فایداجیلیق کیمی مدرن گلیشمه لرین<br />
اورونو بیلمه ییب اولوسون کؤکونده بیر ائتنیک وارلیغین وار اولماسینی<br />
منیمسه مک ده دیر.<br />
آنجاقایلکچی لره تاي دا آنتیک چاغدا اولوسو<br />
آنلاییشینین وار اولماغینا قاتیلماییرلار؛ بلکه ائتنیکین مدرنیسم آراجلاریندان<br />
فایدالاناراق اولوسا چئوریلمه سی اینانجیندادیلار.
47 مقاله توپلوسو<br />
قایناقلار:<br />
(1)<br />
ایستانبول<br />
اومود اؤزکریملی، میللیتچیلیک قوراملاري: ائلشتیرل بیر باخیش،<br />
،1999 ص .76<br />
(2)<br />
دورموش حوجااوغلو ایله میللیتچیلیک اوزه رینه سؤیله شی، ملاقاتی<br />
یاپان؛ سینان دمیرتورك، سیاسی اکسنی، ایل<br />
،1 سایی 23-17 ،7<br />
2003 ص، (11<br />
(3)<br />
(5)<br />
اکیم<br />
میللیتچیلیک اوفوقو، مین ایل یایین ائوي، 2007، بیرینجی باسقی،<br />
دورموش حوجااوغلو، ائدیتور؛ حوزئیفه سلیمان ارسلان.<br />
(4)میللیتچیلیک اوفوقو، مین ایل یایین ائوي، 2007، بیرینجی باسقی،<br />
دورموش حوجااوغلو، ائدیتور؛ حوزئیفه سلیمان ارسلان<br />
میللیتچیلیک اوفوقو، مین ایل یایین ائوي، 2007، بیرینجی باسقی،<br />
دورموش حوجااوغلو، ائدیتور؛ حوزئیفه سلیمان ارسلان<br />
(6)<br />
دورموش حوجااوغلو ایله میللیتچیلیک اوزه رینه سؤیله شی، ملاقاتی<br />
یاپان؛ سینان دمیرتورك، سیاسی اکسنی، ایل<br />
،1 سایی 23-17 ،7<br />
2003، ص11)<br />
(7)<br />
ایستانبول<br />
اکیم<br />
اومود اؤزکریملی، میللیتچیلیک قوراملاري: ائلشتیرل بیر باخیش،<br />
1999<br />
(8)<br />
بندیکت اندرسون، خیالی جماعت لر: میللیتچیلیگین کؤکنلري و<br />
یاییلماسی، ایستانبول، 1995، ص18 ص-<br />
21<br />
(9)<br />
ایراندا میللیتچیلیک و بؤلگه یه یانسیملاري، دکترا تئزي، یالچین ساري<br />
کایا، 2007، قورامسال چرچئوه بؤلومو<br />
(10)میللیتچیلیک اوفوقو، مین ایل یایین ائوي، 2007، بیرینجی باسقی،<br />
دورموش حوجااوغلو، ائدیتور؛ حوزئیفه سلیمان ارسلان
48<br />
دوشونجه میز<br />
(11)اومود اؤزکریملی، میللیتچیلیک قوراملاري: ائلشتیرل بیر باخیش،<br />
ایستانبول<br />
1999<br />
(12)<br />
(13)<br />
آنتونی دي اسمیت، میللی کیملیک، ص32-31<br />
آنتونی دي اسمیت، میللی کیملیک، ص32-31
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لیویس ادنومولپوت<br />
مولپوت<br />
انیشییلانآ<br />
یشراق<br />
هروتلوک<br />
ل<br />
رلنوروا<br />
هوئچرچ لاسماروق<br />
نیمزینردم<br />
همشیلگ<br />
یس<br />
هلیا<br />
ینئی<br />
شییلانآ<br />
رلا<br />
بولوغود<br />
لاساییس<br />
هجنوشود<br />
هد<br />
كویؤب<br />
هد<br />
میشیی<br />
رل<br />
زوا<br />
کمرئو<br />
هد<br />
.رید<br />
یسارکومئد<br />
یمارواق<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
نویسازینردم<br />
ادنوجونوس<br />
هد<br />
نلیشیی<br />
نادرلامارواق<br />
يریب<br />
هسیا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یمارواق<br />
لیویس .رید<br />
مولپوت<br />
یمارواق<br />
نوزومونوگ<br />
لاسمولپوت<br />
ادنیرلایلاوا<br />
خوچ نا<br />
نلاینلالوق<br />
ریب<br />
مارواق<br />
انیلاح<br />
بیلگ<br />
.رید<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یمارواق<br />
نین<br />
وب<br />
ردق<br />
یساملینلالوق<br />
وب<br />
نیمارواق<br />
ادرلاناسنیا<br />
یغیدریدشیرغاچ<br />
و<br />
شادغاچ<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
ندرل<br />
قامنلاقانیاق<br />
.ریدادنیملانآ<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
ادملانآ<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
یسامشولوا<br />
هتینردم<br />
نین<br />
همشیلگ<br />
یس<br />
هلیا<br />
ینیع<br />
.ریدادوتلورغود<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یمارواق<br />
نین<br />
ایاتروا<br />
یشیخیچ<br />
و<br />
لسخیرات<br />
هدرلمنؤد<br />
یقرف<br />
رلا مینات<br />
یغینات<br />
وغودلوا<br />
هرزوا<br />
هتینردم<br />
هلیا<br />
هدکیلریب<br />
نلونوشود<br />
ریب<br />
مارواق<br />
قاملوا<br />
هدنیرکیف<br />
.کیی<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
يرلاامشیترات<br />
تلوؤد<br />
و<br />
نومولپوت<br />
ریب<br />
ندنیریب<br />
یساملیریآ<br />
و<br />
نومولپوت<br />
تلوؤد<br />
ادنیسیشراق<br />
نویولنوتسوا<br />
یساموروق<br />
.ریدادنیدرآ<br />
کلیا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
ینیرلاامشیترات<br />
نادلاشاب<br />
،زباه) رلرونوشود<br />
،كلا<br />
(وسور<br />
لیویس<br />
،ومولپوت<br />
نیتلوؤد<br />
یلیثمت<br />
قارلاوا<br />
.رلارینلالوق<br />
تلوؤد<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یمیریآ<br />
لگه<br />
و<br />
سکرام<br />
اد<br />
ایاتروا<br />
.ریدشیمخیچ<br />
لانونوب<br />
هدکیلریب<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یکسا<br />
ریب<br />
هلگ<br />
هن<br />
هی<br />
ریدبیحاص<br />
و<br />
یکسا<br />
ادنانوی<br />
ایوتسیرآ<br />
ردق<br />
ردئگ<br />
قاجنآ<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
هزومونوگ<br />
هجنیلگ<br />
هی<br />
ردق<br />
یلدیشئچ<br />
هروئا<br />
ندرل<br />
هچئک<br />
كر<br />
اضعب<br />
یلدیشئچ<br />
ادادرلاملانآ<br />
.يدشیملینلالوق<br />
نردم<br />
لیویس ادملانآ<br />
مولپوت<br />
یشییلانآ<br />
نین<br />
نوکؤک
زیم هجنوشود<br />
50<br />
زیمیغیدارآ<br />
ناماز<br />
یتاب<br />
ادنیساینود<br />
یجنیکیا<br />
قیلاینود<br />
نیشاواس<br />
ادنیسارنوس<br />
زوا<br />
نرئو<br />
ارلایلاوا<br />
.قیریشلاتسار<br />
وا<br />
هدروؤد<br />
زوا<br />
نرئو<br />
رلایلاوا<br />
ادنوجونوس<br />
هلتوک<br />
ن ن<br />
ی<br />
تعفنم<br />
نیرل<br />
نیمات<br />
هدئا<br />
كر<br />
قیترآ<br />
میروئد<br />
رل<br />
زوا<br />
همرئو<br />
نیس<br />
هیئد<br />
لاسمولپوت<br />
انیرلااباچ نیرلاموروق<br />
نزود<br />
کمرئو<br />
هتسیا<br />
.يدشیملین<br />
لیوس<br />
مولپوت<br />
یمارواق<br />
،یئریب<br />
تلوؤد<br />
و<br />
یسارکومئد<br />
يرلامارواق<br />
هلیا<br />
نادنیخای<br />
یگشیلیا<br />
.ریدیل<br />
کیتارکومئد<br />
نایاملوا<br />
ریب<br />
نوتوگرؤه<br />
نییئریب<br />
یئریب<br />
قارلاوا<br />
لوبق<br />
هملیدئا<br />
یگید<br />
ریب<br />
،نینامنلایپای<br />
نیتلوؤد<br />
ادنیدرآ<br />
نلاوا<br />
ریب<br />
لیویس نوپورق<br />
مولپوت<br />
قارلاوا<br />
هد<br />
هلیریدنلری<br />
یس هملیب<br />
نکمم<br />
لیید<br />
.رید<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
تلوؤد<br />
یگیشئا<br />
ریب<br />
.ریدنلاآ<br />
قاجنآ<br />
نیتلوؤد<br />
انیغیلراو<br />
یشراق<br />
ریب<br />
هرید<br />
شین<br />
.لیید<br />
کیتارکومئد<br />
ریب<br />
لاساییس<br />
یپای<br />
اد<br />
لیویس<br />
امولپوت<br />
جایتحا<br />
.ریدادقاملویود<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یسارکومئد<br />
نین<br />
یلمنؤا<br />
.ریدندنیرلطرش<br />
اینود<br />
ادنیپاچ<br />
ناناشای<br />
هد<br />
همشیی<br />
رل<br />
وجونوس<br />
تسیلاتیپاک<br />
مئتسیس<br />
زیسویتانرئتلآ<br />
شیماملاق<br />
و<br />
اداینود<br />
یسارکومئد<br />
قیلیچ<br />
انیدآ<br />
یسارکومئد<br />
نین<br />
ریب<br />
ونوروا<br />
قارلاوا<br />
لیویس<br />
قولوچولپوت<br />
.ریدشیمخیچ ایاتروا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
هدنیرلتوگرؤه<br />
قولوللونؤک<br />
و<br />
یئریب<br />
لس<br />
نیجنیلیب<br />
نؤا<br />
ادنلاپ<br />
یساملوتوت<br />
لمت<br />
هزؤا<br />
ندرلکیلل<br />
یسیریب<br />
.رید<br />
یتاب<br />
نین<br />
لاساییس<br />
هنیخیرات<br />
ادزیمیغیدخاب<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
کلیا<br />
شییلانآ<br />
ینیرلا<br />
لادوئف<br />
هروئا<br />
هدنیس<br />
کمرؤگ<br />
رلاوا<br />
یکوبلاح<br />
ییاییسآ<br />
هروا<br />
میت<br />
خیرات<br />
ویوب<br />
وغود<br />
ادنیساینود<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
هنیس<br />
یشراق<br />
.رودبورود<br />
لراک<br />
نیلگوفتیو<br />
یقرش<br />
دادبیتسیا<br />
ادنیباتیک<br />
هلیؤس<br />
یگید<br />
:یمیک<br />
وغود"<br />
یساینود<br />
تلوؤد<br />
نیرل<br />
تلآ<br />
يرلا یپای<br />
لویس نوتوب<br />
نیرلاموروق<br />
خوی<br />
".ریشیلاچ انیغاملوا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
لاساییس یتاب<br />
هدنیس هجنوشود<br />
چوا<br />
لاتویوب<br />
:رینلامینات<br />
(1<br />
تلوؤد<br />
نادنیشینارای<br />
هجنؤا<br />
یک<br />
مورود<br />
(2<br />
تلوؤد<br />
یکادنیسیشراق<br />
شییلانآ
وسولپوت هلاقم 51<br />
(3<br />
تلوؤد<br />
نادنیلاواز<br />
نانارای<br />
یکارنوس<br />
مورود<br />
یجنیریب<br />
تویوب<br />
لاسمولپوت<br />
شییلانآ<br />
یعامیتجیا)<br />
(دادرارق<br />
هوئچرچ<br />
هدنیس<br />
هش هلرئی<br />
كر<br />
ناج<br />
كلا<br />
یمیک<br />
رلرونوشود<br />
یس هجنوشود<br />
هلیا<br />
یگشیلیا<br />
هد<br />
.رید<br />
یجنیکیا<br />
یس<br />
هخیرات<br />
یفنیص<br />
رلاشاواس<br />
نادنیمیخاب<br />
نیرلاناخاب<br />
يرلزیلانآ<br />
هلیا<br />
ایاتروا<br />
،رولویوق<br />
وجنوچوا<br />
تویوب<br />
هسیا<br />
تسیشرانآ<br />
رل<br />
نادنیراس<br />
قارانلامینات<br />
لیویس<br />
ومولپوت<br />
کج هلگ<br />
هد<br />
نیتلوؤد<br />
هنیرئی<br />
ینیسامروتوا<br />
هلکب<br />
نیرلنی<br />
یشیخاب<br />
.رید<br />
شادغاچ<br />
نیناینود<br />
لاساییس<br />
هنیملیؤس<br />
ادزمیغیدخاب<br />
یسارکومئد<br />
نین<br />
تینیع<br />
بیپات<br />
قیترآ<br />
کچرگ<br />
ادملانآ<br />
هلتوک<br />
رل<br />
زؤا<br />
هلگ<br />
کج<br />
نیرل<br />
هدلا<br />
هدئا<br />
کملیب<br />
نوچوا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
ینیشییلانآ<br />
ایاتروا<br />
.رلارویوق<br />
کچرگ<br />
،اداینود<br />
نومولپوت<br />
نوتوب<br />
یئریب<br />
يرل<br />
لاساییس<br />
ادنلاآ<br />
اباچ<br />
هرتسؤگ<br />
.رلزملیب<br />
هلتوک<br />
و<br />
لاساییس<br />
جوگ<br />
رل<br />
یسارآ<br />
نیتلوؤد<br />
همویؤب<br />
هنیس<br />
یشراق<br />
قارارود<br />
تساییس<br />
نیرل<br />
سولوا<br />
هنیعفن<br />
لیدعت<br />
کمتئا<br />
نوچوا<br />
لاسمولپوت<br />
رلاموروق<br />
.ریدیلامنارای<br />
ریب<br />
هکلؤا<br />
هد<br />
هن<br />
ردق<br />
وب<br />
لاسمولپوت<br />
رلاموروق<br />
شینئگ<br />
ادنلاآ<br />
یلدیشئچ<br />
نیرلملیؤس<br />
نیگچئس<br />
نیگیل<br />
اسرلااسراپای<br />
وا<br />
هکلؤا<br />
هد<br />
نوغولروتاتکید<br />
یشراق<br />
یس<br />
اجتاحار<br />
انیلآ<br />
.رلیب<br />
لاساییس<br />
هفسلف<br />
هد<br />
ینئی<br />
نیرلملیؤس<br />
یغیدتلانآ<br />
یمیک<br />
لاسمولپوت<br />
رلاموروق<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
شییلانآ<br />
هرچیا<br />
هلتوک<br />
هلیا<br />
لاساییس<br />
جوگ<br />
نیرل<br />
ریب<br />
رهت<br />
یگشیلیا<br />
هد<br />
نیرلااملوا<br />
.رییلاغاس<br />
وب<br />
ندزوا<br />
کمئد<br />
یکرلاوا<br />
وب<br />
نوگ<br />
یسارکومئد<br />
نین<br />
لیویس نیتینیع<br />
نومولپوت<br />
ادنیغیلراو<br />
یلامراتخآ<br />
.قیی<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
یس<br />
لاساییس<br />
همشیلگ<br />
نین<br />
یجامآ<br />
.رید<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
زیلنای<br />
لاسمولپوت<br />
ریب<br />
شییلانآ<br />
لیید<br />
لب<br />
لاساییس<br />
ماشای<br />
هلیا<br />
هد<br />
یگلیا<br />
هد<br />
.رید<br />
لاکیمونوکئا<br />
همشیلگ<br />
هلیا<br />
تلآ<br />
نیرلایپای<br />
هد<br />
هملیشیی<br />
یس<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
هدنیس<br />
یلمنؤا<br />
ولور<br />
.ریدراو<br />
لاساییس<br />
جوگ<br />
رل<br />
هلیا<br />
لاساییس<br />
يژولوئدیا<br />
رل<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
هنیس<br />
یشراق<br />
.رلارورود<br />
وب
زیم هجنوشود<br />
52<br />
ندزوا<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
یس<br />
نوچوا<br />
لاکیمونوکئا<br />
همشیلگ<br />
هلیا<br />
میکاح یشانای<br />
جوگ<br />
نیگچئس و<br />
نیرل<br />
هد<br />
یس هملیشیی<br />
هد<br />
هرگ<br />
.ریک<br />
لاساییس<br />
يژولویسوس<br />
نین<br />
ینیملانآ<br />
ریب<br />
ثلثم<br />
هد<br />
مسر<br />
هدزیمیگیدتئا<br />
ریب<br />
یغاجوب<br />
،جوگ<br />
یسیریب<br />
،عفانم<br />
وجونوس<br />
هسیا<br />
تیعورشم<br />
ای<br />
يژولوئدیا<br />
.رید<br />
تلوؤد<br />
نیشییلانآ<br />
زیمیغیدلامینات<br />
ناماز<br />
وب<br />
چوا<br />
ونوروا<br />
هد<br />
هریدنلری<br />
كر<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
تعفنم<br />
ونوروا<br />
هلیا<br />
یگلیا<br />
هد<br />
.رید<br />
نوتوب<br />
تلوؤد<br />
نیرل<br />
هدنیتییهام<br />
وب<br />
چوا<br />
نوروا<br />
،جوگ)<br />
يژولوئدیا<br />
و<br />
(عفانم<br />
یلاملوا<br />
؛رید<br />
قاجنآ<br />
لاساییس<br />
یپای<br />
نیرلا<br />
انیمیریآ<br />
هدن<br />
ن<br />
نلاوا<br />
ونوق<br />
ریب<br />
نونوروا<br />
ندنیرلرگید<br />
قاراشلانوغوی<br />
لاساییس<br />
یپای<br />
اد<br />
قیراباق<br />
یسامنولوا<br />
.رید<br />
نوتوب<br />
تلوؤد<br />
رل<br />
هجوگ<br />
قارانلااخرآ<br />
ندیژولوئدیا<br />
تیعورشم<br />
بیلآ<br />
ریب<br />
اریس<br />
لاسمولپوت<br />
نیرلاموروق<br />
نیسعفانم<br />
نیمات<br />
کمتئا<br />
.رلاریدادنیجامآ<br />
قاجنآ<br />
هجوگ<br />
یغیدنلااخرآ<br />
ناماز<br />
لاساییس<br />
یپای<br />
اغولروتاتکید<br />
يراس<br />
هنؤی<br />
،ریل<br />
يژولوئدیا<br />
هی<br />
قیراباق<br />
هدلیکش<br />
هد<br />
ری<br />
یگیدلیرئو<br />
ناماز<br />
کیژولوئدیا<br />
تیمیکاح<br />
هصرع<br />
هی<br />
،ریلگ<br />
لاسمولپوت<br />
نیرلاموروق<br />
تعفنم<br />
يرل<br />
هدرظن<br />
یغیدنیلآ<br />
ناماز<br />
یهافر<br />
تلوؤد<br />
یشییلانآ<br />
اداتروا<br />
.رولوا<br />
تلوؤد<br />
نیرل<br />
يژولوئدیا<br />
هی<br />
یغیدنلااخرآ<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
هلیا<br />
لاسمولپوت<br />
هنیددیض نیرلاموروق<br />
لمع<br />
هدئا<br />
.ر<br />
هدن<br />
هسن<br />
يژولوئدیا<br />
همسیلارولپ<br />
یشراق<br />
قارارود<br />
لاسمولپوت<br />
یگیلیلدیشئچ<br />
لوبق<br />
کمتئا<br />
ند<br />
قاریا<br />
.ریزگ<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
ومولپوت<br />
لیویس و<br />
مولپوت<br />
یشییلانآ<br />
ناریا<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
ادنومولپوت<br />
یسارکومئد<br />
انیمارواق<br />
لئلاراپ<br />
قارلاوا<br />
نوس<br />
ادرلاناماز<br />
لاساییس<br />
ملیؤس<br />
رل<br />
هرچیا<br />
نلایشیترات<br />
نادرلامارواق<br />
یسیریب<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یمارواق<br />
.رید<br />
نیرلاامشیترات<br />
ادنوجونوس<br />
وغود<br />
يرلامولپوت<br />
نین<br />
لمت<br />
ونوروس<br />
ییئریب<br />
تلوؤد<br />
وجوگ<br />
ادنیسیشراق<br />
قاجایوروق<br />
نیرلمزیناکئم<br />
و<br />
یپای<br />
نیرلا<br />
لیویس ینعی<br />
نومولپوت<br />
.رودوغولخوی
وسولپوت هلاقم 53<br />
ناریا<br />
لاساییس<br />
هدنیخیرات<br />
تلوؤد<br />
ره<br />
نادمیخاب<br />
شیملیریدنلجوگ<br />
انوب<br />
قیلیشراق<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
همشیلگ<br />
یس<br />
.ریدشیمنللگنا<br />
یسارکومئد<br />
نین<br />
ریب<br />
هکلؤا<br />
هد<br />
میشیلگ<br />
،يریئس<br />
وا<br />
هکلؤا<br />
هد<br />
لاسموروق<br />
یپای<br />
نیرلا<br />
همشیلگ<br />
و<br />
قیلقیچآ<br />
هجرد<br />
یس<br />
هلیا<br />
نادنیخای<br />
یگلیا<br />
.ریدیل<br />
یئنوگ<br />
ادناجیابرذآ<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
هنیس<br />
قیچآ<br />
نیرلاموروق<br />
یغیلراو<br />
ردق<br />
همکیجئگ<br />
هنیس<br />
ببس<br />
نلاوا<br />
لاسموروق<br />
رلایپای<br />
اد<br />
.ریدراو<br />
نیرلانوب<br />
كویؤب<br />
ریب<br />
یمیچیب<br />
ل هروتلوک<br />
هد<br />
ندرلری<br />
ناشولوا<br />
.ریدرلا تکاف<br />
نادرلانوب<br />
هقلطم<br />
تلوؤد<br />
هلگ<br />
هن<br />
یی<br />
و<br />
لاساییس<br />
يژولوئدیا<br />
نیرل<br />
ادنوجونوس<br />
نانارای<br />
تسیلارتناس<br />
یمیک<br />
لاسموروق<br />
رلایپای<br />
نؤا<br />
اداریس<br />
.ریدادقامرود<br />
نیرلامولپوت<br />
یخیرات<br />
و<br />
هدشیمچئک<br />
یک<br />
يرلااملاوغیوا<br />
هزؤا<br />
ل<br />
ریب<br />
روتلوک<br />
قارادارای<br />
ماواد<br />
هدکمتئا<br />
.رید<br />
وب<br />
ندزوا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
ادنومولپوت<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هدن<br />
ن<br />
وغولخوی<br />
نوسوروس<br />
ایلاتینای<br />
هملیب<br />
زیم<br />
نوچوا<br />
وب<br />
ادمولپوت<br />
نانارای<br />
هزؤا<br />
ل<br />
روتلوک<br />
هلگ<br />
هن<br />
یی<br />
یشخای<br />
اج<br />
زیلانآ<br />
هملیدئا<br />
.ریدیل<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
انومولپوت<br />
ادزمیغیدخاب<br />
ریب<br />
اریس<br />
تلآ<br />
یپای<br />
کیلزیسرتئی<br />
رل<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
هنیس همشلل<br />
یشراق<br />
.رلارورود<br />
ینعی<br />
ادناریا<br />
يزکرم<br />
کیلیچتلوؤد<br />
نادانارای<br />
يرب<br />
یقپای<br />
ناپای<br />
يژولوئدیا<br />
رل<br />
ادنوجونوس<br />
ریب<br />
اریس<br />
لاساییس<br />
روتلوک<br />
يرلنوروا<br />
نوسولوا<br />
تلآ<br />
هجنوشود<br />
هدنیس<br />
هنیداهن<br />
بولوا<br />
رود<br />
یک<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
انیشییلانآ<br />
یشراق<br />
.ریدادقامرود<br />
وب<br />
هروتلوک<br />
ل<br />
نوروا<br />
يرل<br />
وب<br />
اریس<br />
هلیا<br />
قامریدنلااریس<br />
:رلاوا<br />
جوگ<br />
يرلاجارآ<br />
نین<br />
زیلنای<br />
اریس ریب<br />
ل هزؤا<br />
نیرلاموروق<br />
هدنیلا<br />
:یساملوا<br />
نیتیمیکاح<br />
جوگ<br />
انیرلاجارآ<br />
لا<br />
یسامتازوا<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
همشیلگ<br />
هنیس<br />
یشراق<br />
قارارود<br />
هقلطم<br />
تلوؤد<br />
انیراس<br />
هملنؤی<br />
هنیس<br />
هدن<br />
ن<br />
.رولوا<br />
نادناخاضر<br />
ریب<br />
ادناریا<br />
نانارای<br />
يزکرم<br />
کیلیچتلوؤد<br />
نردم<br />
شییلانآ<br />
رلا<br />
هنیرئی<br />
ریب<br />
اریس<br />
نیرلیئریب<br />
انیرلاایلوخایلام<br />
جارآ<br />
قارلاوا<br />
هقلطم<br />
تلوؤد<br />
انیسامنارای<br />
هدن<br />
ن<br />
.رودبولوا<br />
تیطورشم<br />
ندنیمیروئد<br />
يرب<br />
ناریا<br />
لاساییس<br />
ادنومورود<br />
ادرآ-درآ
زیم هجنوشود<br />
54<br />
نانارای<br />
هقلطم<br />
تلوؤد<br />
رل<br />
لیویس<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
هنیس<br />
نا<br />
كویؤب<br />
لگنا<br />
.رید<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
ومولپوت<br />
لاساییس<br />
کچرگ<br />
کیل<br />
رل<br />
هدن<br />
ین<br />
هلیا<br />
هله<br />
وب<br />
تیمیکاح<br />
هرچیا<br />
قارایاشای<br />
ادنوا<br />
زوا<br />
نرئو<br />
هد<br />
میشیی<br />
ندرل<br />
قاریا<br />
بییاملاق<br />
هقلطم<br />
نیتلوؤد<br />
یغیدتارای<br />
لاساییس<br />
ندروتلوک<br />
یگتئا<br />
هنل<br />
لیویس كر<br />
نومولپوت<br />
هرئی<br />
یس همشلل<br />
هن<br />
یشراق<br />
ل هزؤا<br />
ریب<br />
رفسمتا<br />
هدنیچیا<br />
.ریدادقاماشای<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
انومولپوت<br />
ادزیمیغیدخاب<br />
نوتوب<br />
جوگ<br />
يرلاجارآ<br />
زیلنای<br />
هتیمیکاح<br />
یلغاب<br />
بولوا<br />
نیتیمیکاح<br />
یناتسا<br />
یجلیثمت<br />
يرل<br />
هدنیلا<br />
.يدیا<br />
وب<br />
هرئی<br />
ل<br />
ناریا<br />
یتیمیکاح<br />
يرلیچلیثمت<br />
تروقنام<br />
ندرلیئریب<br />
قاراشولوا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
ادنومولپوت<br />
ره<br />
روط<br />
لیویس<br />
نیرلاموروق<br />
انیشینارای<br />
یشراق<br />
قارارود<br />
وب<br />
نومولپوت<br />
ادزآ<br />
اسلوا<br />
هلئب<br />
لیویس<br />
نیرلاموروق<br />
نادنوغودلوا<br />
مورحم<br />
.رلبیدئا<br />
سراف<br />
ادنومولپوت<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یشییلانآ<br />
ادزآ<br />
اسلوا<br />
لسخیرات<br />
هبرجت<br />
بینازاق<br />
رید<br />
قاجنآ<br />
تسیشاف<br />
تیمیکاح<br />
رل<br />
ندنوزوا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
ومولپوت<br />
وب<br />
زآ<br />
هبرجت<br />
ند<br />
مورحم<br />
بیلاق<br />
.رید<br />
لاساییس<br />
يژولوئدیا<br />
:رل<br />
لاساییس<br />
ماشای<br />
لاساییس<br />
ملیؤس<br />
رل<br />
هرچیا<br />
قاراناشای<br />
هزؤا<br />
ل<br />
لاساییس<br />
اتایح<br />
بینلاجونوس<br />
،تلوؤد<br />
مولپوت<br />
و<br />
یئریب<br />
هرل<br />
کیلمیک<br />
کمرئو<br />
هد<br />
.رید<br />
ملیؤس ره<br />
ریب<br />
اریس<br />
هدعاق<br />
رل<br />
و<br />
شییلانآ<br />
ارلا<br />
قامنایاد<br />
.ریداد<br />
میکاح<br />
يژولوئدیا<br />
رل<br />
هزؤا<br />
ل<br />
ملیؤس<br />
هرل<br />
.رلارینلااخرآ<br />
وب<br />
تیمیکاح<br />
نیرل<br />
هد<br />
یمیشیی<br />
یغیدنلااخرآ<br />
ملیؤس<br />
نیرل<br />
هد<br />
هنیمیشیی<br />
یلغاب<br />
.رید<br />
وب<br />
ندزوا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
یملیؤس<br />
نین<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
یس<br />
وب<br />
نیملیؤس<br />
مولپوت<br />
هرچیا<br />
انوموشولوا<br />
یلغاب<br />
.رید<br />
ناریا<br />
ومولپوت<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاساییس<br />
هنیخیرات<br />
ادزیمیغیدخاب<br />
چوا<br />
لمت<br />
لاساییس<br />
هلیؤس<br />
نیم<br />
یغیلراو<br />
:ریپراچ هزؤگ
وسولپوت هلاقم 55<br />
یتنس -<br />
مسیلاینومیرتاپ<br />
:یملیؤس<br />
وب<br />
ملیؤس<br />
تیطورشم<br />
ندنیمیروئد<br />
هجنؤا<br />
یک<br />
ومورود<br />
قارایلامینات<br />
قیلهاش<br />
یس هیرظن<br />
یساییس هلیا<br />
هعیش<br />
کیلیچ<br />
هنیرلیروئت<br />
یلغاب<br />
.رید<br />
وب<br />
ندزوا<br />
کمئد<br />
یکرلاوا<br />
وب<br />
ملیؤس<br />
ریب<br />
رهت<br />
یبهذم<br />
–<br />
یتنطلس<br />
ملیؤس<br />
قارلاوا<br />
،تیرمآ<br />
تساییس<br />
هلیا<br />
نیبهذم<br />
یتنلاغاب<br />
،یس<br />
يرنات<br />
هلیا<br />
نیمیکاح<br />
،یطابترا<br />
نوجوگ<br />
،یگیلتسادق<br />
تباقر<br />
هلیا<br />
نیتکراشم<br />
یفذح<br />
نیرلروتلوک<br />
هنیداهن<br />
انیغاملوا<br />
هدن<br />
ن<br />
.رولوا<br />
یتنس<br />
مسیلاینومیرتاپ<br />
یملیؤس<br />
نین<br />
زوی<br />
رللیا<br />
ویوب<br />
وب<br />
هکلؤا<br />
هد<br />
یغیدپای<br />
یقپای<br />
ندنوزوا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
ییئریب<br />
هدنیسیژولوخسیپ<br />
وب<br />
هزؤا<br />
رلکیلل<br />
هنیداهن<br />
بولوا<br />
؛رود<br />
،لاعفنا<br />
یلزیگ<br />
،ضارتعا<br />
،وخروق<br />
،کملینئی<br />
ویتاگئن<br />
قیلیچیئریب<br />
. ... و<br />
-<br />
نردم<br />
ناپ<br />
:مزیسراف<br />
وب<br />
ملیؤس<br />
يولهپ<br />
ندنیتیمیکاح<br />
يرب<br />
نانارای<br />
ملیؤس<br />
.رید<br />
وب<br />
نیملیؤس<br />
لمت<br />
هزؤا<br />
يرلکیلل<br />
،مزیشاف<br />
مزیلارتناس<br />
و<br />
قیلیچرادتقا<br />
.رید<br />
وب<br />
نیملیؤس<br />
همشیلگ<br />
یس<br />
قولوچسولوا<br />
یتییهام<br />
یغیدیشاد<br />
ندنوزوا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
هنیس همشیلگ<br />
یشراق<br />
.رید<br />
-<br />
:قیلیچتنس<br />
وجنوچوا<br />
ملیؤس<br />
هسیا<br />
يولهپ<br />
نینیمنؤد<br />
ادنیرلانوس<br />
روهظ<br />
هدئا<br />
كر<br />
یملاسیا<br />
همیروئد<br />
بینلاجونوس<br />
.رید<br />
وب<br />
نیملیؤس<br />
هد<br />
تلآ<br />
يرلایپای<br />
زؤا<br />
لیویس هنوزؤا<br />
نومولپوت<br />
نردم<br />
ادملانآ<br />
هنیس همشیلگ<br />
یشراق<br />
.ریدادقامرود<br />
جونوس<br />
یتاب<br />
اد<br />
یک<br />
میشیلگ<br />
هروس<br />
یج<br />
نین<br />
هنیسکع<br />
هدزیب<br />
کیتارکومئد<br />
همشل<br />
هله<br />
هلکمیا<br />
هروئا<br />
هدنیس<br />
.رید<br />
نردم<br />
یسارکومئد<br />
نین<br />
یغیلراو<br />
نوچوا<br />
اسزاملوا<br />
زاملوا<br />
ریب<br />
هرگ<br />
کیلیلک<br />
نلاوا<br />
لیویس<br />
مولپوت<br />
تلوؤد<br />
ادنیسیشراق<br />
هتلوؤد<br />
یشراق<br />
یئریب<br />
کچرگ<br />
ادملانآ<br />
.ریدادقاموروق<br />
یئریب<br />
هدنیس هیاس رلامولپوت<br />
ریب<br />
نادنای<br />
کیلیمیک<br />
نکرانازاق<br />
ریب<br />
نادنای<br />
اد<br />
هتلوؤد<br />
یشراق<br />
اهاد<br />
هرید<br />
یلجن<br />
املوا<br />
انینلاآ<br />
لیخاد<br />
.ریدادقاملوا<br />
قولروتاتکید<br />
لا<br />
ولود<br />
زمیخیرات<br />
ره<br />
یش<br />
یی<br />
زؤا<br />
انیشاب<br />
قاراتوت<br />
لاسمولپوت<br />
موتوت<br />
مزیناکئم<br />
يرل<br />
نین<br />
ینیسامشولوا<br />
هللگنا<br />
.ریدشیم<br />
یئنوگ
56<br />
دوشونجه میز<br />
آذربایجاندا بیرئی یی دؤولت قارشیسیندا قورومایی اساس آلان توتوملار ایله<br />
سییاست لر اوره تیلمه یه نه دك یعنی دؤولت یئرینه توپلومون یوکسه لیشی<br />
اوچون یاخلاشیملار یاپیلمادیغیندا دئموکراسی اوچون یاراران کولتور<br />
اولوشمایاجاق دیر.<br />
قایناقلار:<br />
-<br />
عقل در سیاست: سی و پنج گفتار در فلسفه، جامعه شناسی و توسعه<br />
، حسین سیاسی<br />
بشیریه، نشر: نگاه<br />
معاصر (14<br />
1386) اسفند،<br />
-<br />
جامعه شناسی سیاسی: نقش نیروهاي اجتماعی در زندگی سیاسی، حسین<br />
بشیریه، نشر: نشر نی (31 خرداد،<br />
(1390<br />
-<br />
جامعه مدنی، شهریار زرشناس، نشر: کتاب صبح (06<br />
بهمن، 1389)
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
و<br />
ملیؤس وکنوگوب<br />
زؤس نؤا<br />
كولوچکروت<br />
هجنوشود<br />
یس<br />
نین<br />
نیرلکؤک<br />
زیمیغیدارآ<br />
ناماز<br />
یجنی-18<br />
زوی<br />
نیلیا<br />
نادنیرلانوس<br />
يرب<br />
كروت<br />
ادنیساینود<br />
زوا<br />
نرئو<br />
ارلایلاوا<br />
.قیریشلاتسار<br />
قاجنآ<br />
وب<br />
نوگ<br />
هییکروت<br />
هدنیتییروهمج<br />
كولوچکروت<br />
يدآ<br />
هلیا<br />
اباچ<br />
نرتسؤگ<br />
ریب<br />
اریس<br />
یئریب<br />
رل<br />
هلیا<br />
نیرلتوگرؤه<br />
راو<br />
انیساملوا<br />
.قیغینات<br />
کچرگ<br />
ند<br />
کیسلاک<br />
هیولوچکروت<br />
ادزیمیغیدخاب<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
یملیؤس كولوچکروت<br />
هلیا<br />
هن<br />
ردق<br />
قیلنیخای<br />
سیح<br />
هدئا<br />
هلیب<br />
؟كر<br />
وب<br />
،نوگ<br />
كولوچکروت<br />
نیدآ<br />
ناییشاد<br />
رلوجوکلوا<br />
کیسلاک<br />
نیرلوچکروت<br />
هن<br />
ردق<br />
نیرلادرآ<br />
ناتوت<br />
؟رلیدرلیئریب<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
هدزیمیگیدئد<br />
یجنی-19<br />
زوی<br />
نیلیا<br />
يرلانوس<br />
هلیا<br />
یجنی-20<br />
زوی<br />
نیلیا<br />
کلیا<br />
هدنیرل<br />
انادیئم<br />
نلگ<br />
،یلاریپساق<br />
،ولغوااغآ<br />
،اروچقآ<br />
كؤگ<br />
،پلآ<br />
هدازلوسر<br />
و<br />
یلع<br />
یب<br />
نیسح<br />
هداز<br />
یمیک<br />
رلاناسنیا<br />
زؤس<br />
.رودوسونوق<br />
وب<br />
،نوگ<br />
كولوچکروت<br />
هن<br />
ردق<br />
وب<br />
نیرلاناسنیا<br />
يرلاقیدتارای<br />
یساییس<br />
تنس<br />
هلیا<br />
هجنوشود<br />
هکلیا<br />
نیرل<br />
هدرظن<br />
قارلاآ<br />
؟رییلامیددآ<br />
نیرازای<br />
هجیرکیف<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
كولوچکروت<br />
وا<br />
ردق<br />
وب<br />
كویؤب<br />
نیرلرونوشود<br />
هجنوشود<br />
ندنیرل<br />
بیشاچ<br />
یکرید<br />
كولوچکروت<br />
يدآ<br />
زیمیغیدریدنلادآ<br />
هلئب<br />
شیلنای<br />
.رولوا<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
كولوچکروت<br />
هغیلیچتنس<br />
نادییاق<br />
ریب<br />
هجنوشود<br />
قارلاوا<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
نیمزینردم<br />
وغود<br />
ادنیساینود<br />
فلخ<br />
يدلاوؤا<br />
لاییاس<br />
کنرؤا.رلیب<br />
نوچوا<br />
املاسیا<br />
ادشیخاب<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
نیدیآ<br />
هییوس<br />
هد<br />
هنوشود<br />
كر<br />
ریب<br />
یملاسیا<br />
نیمزیتناتسئتورپ<br />
هرگ<br />
هدنیگیلک<br />
.يدیا<br />
وا<br />
ادلاح<br />
یک<br />
وب<br />
وکنوگ
زیم هجنوشود<br />
58<br />
كولوچکروت<br />
خوچ<br />
رلاناماز<br />
اهاد<br />
خوچ<br />
لاکیدار<br />
اغیلیچملاسیا<br />
هکیؤس<br />
.رین<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
وغود<br />
یساینود<br />
نین<br />
یتاب<br />
همشیلگ<br />
يرل<br />
هلیا<br />
زوا<br />
هب<br />
زوا<br />
نونوغودلوا<br />
لاغود<br />
وجونوس<br />
قارلاوا<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
كولوچکروت<br />
یتاب<br />
یساینود<br />
هد<br />
هنیرلری<br />
یشراق<br />
هجنوشود<br />
هی<br />
هلیروئچ<br />
كر<br />
مزینردم<br />
هکلیا<br />
ندنیرل<br />
قاریا<br />
همزگ<br />
هی<br />
.ریشیلاچ<br />
کنرؤا<br />
نوچوا<br />
لیعامسیا<br />
یب<br />
یلاریپساق<br />
نین<br />
انیداق<br />
یشیخاب<br />
هلیا<br />
نیرلوجوکلوا<br />
نیداق<br />
ادقاح<br />
هجنوشود<br />
نیرل<br />
سایق<br />
.نیدئا<br />
وجن-19<br />
زوی<br />
نیلیا<br />
یجنیکیا<br />
ادنیسیرای<br />
لیعامسا<br />
یلاریپساق<br />
یتاب<br />
یل<br />
يرلا<br />
نیداق<br />
نیرلاقاح<br />
يرلاقیدلاقایآ<br />
نوچوا<br />
رییانیق<br />
یکوبلاح<br />
رلوجوکلوا<br />
ینیداق<br />
زیلنای<br />
یشئا<br />
ادنینامرف<br />
نلاوا<br />
دوجوؤم<br />
یمیک<br />
روصت<br />
.رلریدئا<br />
وب<br />
ادیزای<br />
ندزیمیلا<br />
یگیدلگ<br />
ردق<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
هلیا<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
كولوچکروت<br />
انیدآ<br />
اباچ<br />
نرتسؤگ<br />
نیرلملیؤس<br />
نیغیلمیریآ<br />
.قییاجاشیلاچ اغامتلانآ<br />
قولوچسولوا<br />
و<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
تینردم<br />
ریب<br />
هروس<br />
نیج<br />
ونوروا<br />
نلاوا<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
نا<br />
ادشاب<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
هللنئگ<br />
نش<br />
،سولوا<br />
تلوؤد-سولوا<br />
و<br />
لاسولوا<br />
کیلمیک<br />
شییلانآ<br />
انیرلا<br />
كولنوتسوا<br />
کمرئو<br />
هد<br />
بو .يدیا<br />
هروس<br />
نیج<br />
یغیدنلارارای<br />
رلاجارآ<br />
هلئب<br />
یتاب<br />
یساینود<br />
هدنیگیلیچتیللیم<br />
نشیلگ<br />
رلامارواق<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
.يدیا<br />
کنرؤا<br />
نوچوا<br />
تسنرا<br />
نیرنلگ<br />
هلیؤس<br />
یگید<br />
ادنیساسا<br />
چئه<br />
ریب<br />
جارآ<br />
لانروژ<br />
یمیک<br />
ینئی<br />
تلوؤد<br />
نیرل<br />
نیرلارینیس<br />
کمزیچ<br />
هد<br />
لور<br />
بییامانیوا<br />
(1).رید<br />
کیسلاک<br />
هیولوچکروت<br />
نسح ادزیمیغیدخاب<br />
یب<br />
یبادرز<br />
هلیا<br />
نانلاشاب<br />
كروت<br />
هتئزق<br />
کیلیچ<br />
هلیا<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
شئا<br />
یلناماز<br />
هموروی<br />
هی<br />
ماود<br />
کیسلاک.رلریدئا<br />
كولوچکروت<br />
كروت<br />
ادنیساینود<br />
یجنیریب<br />
زئک<br />
قارلاوا<br />
نریدشلکچرگ<br />
همریدشلنردم<br />
يرلتکرح<br />
.ریدادقاماسپاق<br />
وب<br />
ملیؤس<br />
وا<br />
ناماز<br />
ینئی<br />
نلاوروق<br />
نیتلوؤد-سولوا<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
هلسب<br />
هن<br />
كر<br />
نلایپای<br />
یجیریدشلایلیتاب<br />
نیرلامروفئر<br />
هنیلمت<br />
کینتئا<br />
یگیلمیک<br />
نؤا<br />
انلاپ<br />
ینوتنآ.ریدشیمریتگ<br />
يد
وسولپوت هلاقم 59<br />
هتیمسا<br />
هرؤگ<br />
تیللیم<br />
یخیرات<br />
ریب<br />
،یغارپوت<br />
قاتروا<br />
،وروتلوک<br />
قاتروا<br />
یماشای<br />
ناشلایاپ<br />
ناسنیا<br />
.رودوغولولپوت<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
هد<br />
تیللیم<br />
يژولوئدیا<br />
ندرل<br />
نوتسوا<br />
قارلاوتوت<br />
لمت<br />
یپای<br />
یشاد<br />
.ریی<br />
تکیدنب<br />
نوسردنا<br />
،هسیا<br />
تیللیم<br />
یلایخ<br />
ریب<br />
تعامج<br />
قارلاوا<br />
.ریدادقامریدشلالاسمارواق<br />
ینعی<br />
سولوا<br />
.رینارای<br />
سولوا<br />
خیرات<br />
هلیا<br />
هلید<br />
هکیؤس<br />
هن<br />
كر<br />
نیمسینردم<br />
نادنیرلاجارآ<br />
بینلاادیاف<br />
نردم<br />
وسولوا<br />
.ریدارای<br />
ینعی<br />
يونعم<br />
رصنع<br />
يریآ<br />
ارلارصنع<br />
ویولوتسوا<br />
.ریدراو<br />
یلع<br />
یب<br />
نیسح<br />
هداز<br />
كروت<br />
هتئزق<br />
یس<br />
نین<br />
یجنی-56<br />
هرمؤن<br />
هدنیس<br />
رشن<br />
یگیدتئا<br />
"صوصخم-بوتکم"<br />
ادنیسیزای<br />
هلئب<br />
:رییئد<br />
ریب"<br />
تللیم<br />
نوچوا<br />
یش ره<br />
ند<br />
هجنؤا<br />
وزرآ<br />
یش کج هلیدئا<br />
.ریدتوق<br />
ریب<br />
نیتللیم<br />
توق<br />
یسامنازاق<br />
ینیع<br />
یلسنیج<br />
يرلرصنع<br />
ادنیسارآ<br />
يونعم<br />
نیغاب<br />
انیسامترآ<br />
یلغاب<br />
.رید<br />
اصوصخ<br />
یلقیلیشراق<br />
یگوئس<br />
نین<br />
انیسامترآ<br />
... ریدیلامشیلاچ<br />
لاثم<br />
يزیمیریب-ریب<br />
،قامینات<br />
،کموئس<br />
یندم<br />
کمشل<br />
ادنولوی<br />
هزیمیریب-ریب<br />
میدرای<br />
کمتئا<br />
هلئسم<br />
یس<br />
.رید<br />
نیناریا<br />
انیرلارادمکؤح<br />
ایاجنیراو<br />
ردق<br />
بتکم<br />
هنیرلدریگاش<br />
ینیرلرعش<br />
کمتلربزا<br />
طقف<br />
ریشیلعریم<br />
ییاون<br />
ند<br />
یکیا<br />
ریطس<br />
نوسلوا<br />
زود<br />
ایوخوا<br />
هملیب<br />
... کم<br />
هتشیا<br />
(2)"! ... رلالاح قاجلاوتونوا<br />
نیتللیم<br />
هروتلوک<br />
ل<br />
ریب<br />
قولولپوت<br />
قارلاوا<br />
ادنیسامنوواس<br />
زوی-18<br />
لیا<br />
ادنیرلانوس<br />
اداییناملآ<br />
نایاشای<br />
ردره<br />
و<br />
هتخیف<br />
یمیک<br />
یکیا<br />
نورونوشود<br />
یلمنؤا<br />
یسیقتاق<br />
.رودشوملوا<br />
هردره<br />
هرؤگ<br />
لید<br />
ریب<br />
یتللیم<br />
نریدشلریب<br />
نا<br />
یلمنؤا<br />
.رودنوروا<br />
هتخیف<br />
هسیا<br />
ناملآ"<br />
انوسولوا<br />
هلسس<br />
"رلشین<br />
یلدآ<br />
هدنیرثا<br />
یتللیم<br />
لید<br />
هزوا<br />
هنیر<br />
ریب<br />
نلاوا<br />
رلاناسنیا<br />
قارلاوا<br />
(3).ریدشیملامینات<br />
لید<br />
هلیا<br />
همزینردم<br />
کیسلاک<br />
نیولوچکروت<br />
نیشیخاب<br />
قامتلانآ<br />
نوچوا<br />
فوسوی<br />
نیناروچقآ<br />
نویولوچکروت"<br />
"یخیرات<br />
ادنیباتیک<br />
لیعامسیا<br />
یب<br />
یلاریپساق<br />
ادقاح<br />
هلیؤس<br />
يرلکید<br />
یلرارای<br />
روتکاف<br />
لاوا<br />
؛رلیب<br />
فوسوی<br />
اروچقآ<br />
لیعامسیا<br />
یب<br />
یلاریپساق<br />
ادقاح<br />
هلئب<br />
:رییئد
زیم هجنوشود<br />
60<br />
"<br />
لیعامسیا<br />
یب<br />
یلاریپساق<br />
نین<br />
تللیم<br />
هنیتمدخ<br />
زاملاشاب-رلاشاب<br />
ایاتروا<br />
یغیدتآ<br />
قامشلایلیتاب<br />
ارنوس<br />
نلاعا<br />
یگیدتئا<br />
یملاسیا<br />
شادغاچ<br />
ریب<br />
هدلیکش<br />
قامتلانآ<br />
يرلاراعش<br />
هلیا<br />
نیتایح<br />
انیرلانوس<br />
ورغود<br />
هدافیا<br />
هنیس<br />
ناکمیا<br />
یغیدپات<br />
،هدلید<br />
،هدریکیف<br />
هدشیا<br />
کیلریب<br />
یپیسنیرپ<br />
نوتوب<br />
كولوچکروت<br />
یتاکرح<br />
نین<br />
،لید<br />
،تایبدا<br />
اییقولویسوس<br />
یتح<br />
تساییس<br />
هحاس<br />
هنیرل<br />
هییدنیا<br />
ردق<br />
هریا<br />
یل<br />
ویودروس<br />
نیرلاساسا<br />
یسیماه<br />
نین<br />
هدکمریدشلریب<br />
و<br />
هدنوزؤا<br />
،قاجایلاقیچآ<br />
هریدنلتوق<br />
کج<br />
و<br />
قیبطت<br />
کج هدئا<br />
(4)".رید<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
تللیم<br />
انیمارواق<br />
نانایاد<br />
و<br />
یتللیم<br />
نارودشولوا<br />
قاتروا<br />
،لید<br />
قاتروا<br />
خیرات<br />
و<br />
قاتروا<br />
هروتلوک<br />
بیحاص<br />
ناخیچ<br />
ریب<br />
هجنوشود<br />
یمیچیب<br />
.رید<br />
ریب<br />
هلزؤس<br />
هلئب<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
نردم<br />
نیمنؤد<br />
ریب<br />
.رودونوروا<br />
تسینردم<br />
میشلاخای<br />
نیگیلیچتللیم<br />
1789<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
و<br />
سیلیگنیا<br />
هد<br />
1838<br />
هد<br />
ناناشای<br />
عیانص<br />
نینیمیروئد<br />
ریب<br />
ونوروا<br />
قارلاوا<br />
.رلاموروی<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
هد<br />
وب<br />
هروس<br />
نیج<br />
وغود<br />
ادنیساینود<br />
هریا<br />
یل<br />
هل<br />
کم<br />
نوچوا<br />
نا<br />
لاغود<br />
یگپت<br />
.رید<br />
نیداق<br />
یس هلئسم<br />
و<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
هلیا<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
نیملیؤس<br />
نا<br />
هزؤگ<br />
ناپراچ<br />
نادنیرلامیریآ<br />
يریب<br />
وب<br />
یکیا<br />
نیملیؤس<br />
انیداق<br />
یشیخاب<br />
.رید<br />
زیمیگیدئد<br />
یمیک<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
نردم<br />
ریب<br />
یشیخاب<br />
قارلاوا<br />
نیداق<br />
هلیا<br />
یشیک<br />
هی<br />
ربارب<br />
لاشیخاب<br />
قاراخاب<br />
خیرات<br />
هروس<br />
هدنیج<br />
ملاسیا<br />
نادنیدآ<br />
وس<br />
هدافتسا<br />
بیدئا<br />
نینیداق<br />
نیرئی<br />
همنئی<br />
هنیس<br />
ببس<br />
نلاوا<br />
نید<br />
يرلالالوم<br />
.يدرییانیق<br />
نویولوچکروت<br />
یخیرات<br />
ادنیباتیک<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
هدنیامن<br />
يرل<br />
نلاوا<br />
دمحا<br />
اغآ<br />
ولغوا<br />
و<br />
لیعامسیا<br />
یب<br />
ادقاح یلاریپساق<br />
قورویوخوا<br />
: یک<br />
"<br />
یلاریپساق<br />
نین<br />
نادنیرلااییئدیا<br />
یسیریب<br />
هد<br />
كروت<br />
انینیداق<br />
تیرح<br />
و<br />
یشیک<br />
هلرل<br />
کیلربارب<br />
نیمات<br />
کمتئا<br />
هرگ<br />
یلک<br />
یی<br />
.رید<br />
وب<br />
انیساییئدیا<br />
رلارارصا<br />
و<br />
لاماود
وسولپوت هلاقم 61<br />
کمریدشلکچرگ<br />
هتسیا<br />
.ریی<br />
نونوا<br />
هدنوزؤگ<br />
نیتللیم<br />
،يرلاانآ<br />
نیتللیم<br />
یجنیریب<br />
لیصحت<br />
يرلنرئو<br />
؛ریدرلانیداق<br />
رلانیداق<br />
یتایاح<br />
قاجایاملانآ<br />
اسرولوا<br />
ینیرلاقاشوا<br />
تایح<br />
یلتیلیباق<br />
قارلاوا<br />
هریدشیتئی<br />
.رلزملیب<br />
نیتللیم<br />
یسیرای<br />
؛ریدرلانیداق<br />
رلانوا<br />
تایح<br />
و<br />
تیلاعف<br />
ند<br />
قازوا<br />
اسرلاریلاق<br />
نیتللیم<br />
تایح<br />
و<br />
یتیلاعف<br />
هد<br />
قیچمیرای<br />
.ریلاق<br />
نیداق<br />
هلئسم<br />
هنیس<br />
رئاد<br />
لیعامسا<br />
نییب<br />
لزؤگ<br />
ریب<br />
يرثا<br />
؛ریدراو<br />
رلانیداق<br />
(5)"یس هکلؤا<br />
دمحا<br />
یب<br />
اغآ<br />
نونولغوا<br />
يزیق<br />
هییکروت<br />
نین<br />
یجنیریب<br />
لیکو<br />
ینیداق<br />
قارلاوا<br />
ادقاح رلانیداق<br />
هلئب<br />
:رونوشود<br />
"<br />
دمحا<br />
یب<br />
هجکروت<br />
یتئزق<br />
هگیلیچ<br />
ناداملاشاب<br />
هجنؤا<br />
املاسیا<br />
هرؤگ<br />
و<br />
ادملاسیا<br />
نیداق<br />
یلدآ<br />
اجسور<br />
ریب<br />
اجباتیک<br />
بیزای<br />
رشن<br />
.ریدشیمریدتئا<br />
وب<br />
اداچباتیک<br />
شیملیساب<br />
هجکروت<br />
قولاید<br />
یمیک<br />
نیملاسیا<br />
هدنیرلشورؤگ<br />
هریا<br />
یل<br />
یچ<br />
ونوغودلوا<br />
ارنوس اهاد<br />
نیرلمیلاع<br />
و<br />
خیش<br />
نیرل<br />
تعفنم<br />
يرلکیج<br />
ندنوزوا<br />
نینیداق<br />
ادملاسیا<br />
هنیگیدلیرئگ<br />
ونویودکؤچ و<br />
اعدا<br />
هدکمتئا<br />
".رید<br />
ای<br />
نامه<br />
نیباتیک<br />
رگید<br />
هدنیمسیق<br />
قورویوخوا<br />
:یک<br />
"<br />
ملاسیا<br />
موق<br />
يرل<br />
نین<br />
شولوتروق<br />
و<br />
هریا<br />
یل<br />
هل<br />
یس هم<br />
ین<br />
نیمات<br />
کمتئا<br />
نوچوا<br />
اغآ<br />
نونولغوا<br />
اصوصخ هجنیرکیف<br />
یکیا<br />
یلمنؤا<br />
هلئسم<br />
نین<br />
یللح<br />
؛ریدمیزلا<br />
نیداق<br />
هلئسم<br />
یس<br />
و<br />
ابفیلا<br />
هلئسم<br />
.یس<br />
هجنوشود<br />
و<br />
ینیرلشورؤگ<br />
خوچ<br />
هتققید<br />
قیلا<br />
مویودرؤگ<br />
وب<br />
نیناچباتیک<br />
نوس<br />
هفیحص<br />
ینیرل<br />
ینیع<br />
هلیا<br />
همجرت<br />
:مریدئا<br />
نیرلاناملسم<br />
،یساملیراتروق<br />
نیرلانوا<br />
،يونعم<br />
يدام<br />
یتح<br />
یسایس<br />
هسکوی<br />
يرلشیل<br />
زیلنای<br />
یکیا<br />
هلئسم<br />
نین<br />
هنیللح<br />
یلغاب<br />
؛رید<br />
نیداق<br />
هلئسم<br />
یس<br />
و<br />
ابفیلا<br />
(6)"یس هلئسم
زیم هجنوشود<br />
62<br />
کیسلاک<br />
لاساییس نویولوچکروت<br />
انلاآ<br />
یشیخاب<br />
کیسلاک<br />
نویولوچکروت<br />
ایاتروا<br />
یغیدخیچ<br />
ناماز<br />
لاسولوا<br />
ندکیلمیک<br />
نوتسوا<br />
نلاوتوت<br />
لسنید<br />
نیگیلمیک<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
وجوگ<br />
فیعض<br />
هل<br />
شیم<br />
لاسولوا<br />
نیگیلمیک<br />
وجوگ<br />
.ریدشیمترآ<br />
قاجنآ<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
لاساییس<br />
ریب<br />
نادموشولوا<br />
خوچ<br />
لروتلوک<br />
همنلجنیلیب<br />
یی<br />
جامآ<br />
بوتوت<br />
یگرد<br />
و<br />
رلکنرد<br />
هطیساو<br />
یس<br />
هلیا<br />
،لید<br />
،خیرات<br />
تایبدا<br />
و<br />
يژولوپورتنآ<br />
یمیک<br />
ادرلانلاآ<br />
ییامشلانامزوا<br />
و<br />
ومولپوت<br />
همریدنلجنیلیب<br />
یی<br />
جامآ<br />
.رودشومتوت<br />
وب<br />
ادصوصخ<br />
كروت"<br />
هنرد<br />
"یی<br />
نین<br />
شولوروق<br />
ادنیجامآ<br />
قورویوخوا<br />
:یک<br />
نیتیعمج"<br />
،یجامآ<br />
كروت<br />
هیئد<br />
نلاینآ<br />
نوتوب<br />
كروت<br />
موق<br />
يرل<br />
نین<br />
یضام<br />
و<br />
یکادلاح<br />
،ینیرلرثا<br />
،ینیرلشیا<br />
ینیرلامورود<br />
و<br />
یطیحم<br />
نین<br />
همنریؤا<br />
هی<br />
و<br />
همتریؤا<br />
هی<br />
قامشیلاچ<br />
ینعی<br />
كروت<br />
نیرل<br />
یکسا<br />
،ینیرلرثا<br />
یخیرات<br />
،ین<br />
،ینیرللید<br />
ماوع<br />
و<br />
صاوخ<br />
،ینیتایبدا<br />
اییفارگونتئا<br />
و<br />
،ینیسیژولونتئا<br />
لایسوس<br />
ینیرلامورود<br />
و<br />
دوجوم<br />
تیندم<br />
،ینیرل<br />
كروت<br />
تکلمم<br />
يرل<br />
نین<br />
یکسا<br />
و<br />
ینئی<br />
ینیسایفارغج<br />
بیریدشارآ<br />
ایاتروا<br />
قاراراخیچ<br />
نوتوب<br />
ایاینود<br />
بییای<br />
قامتینات<br />
و<br />
نیزیمیلید<br />
،قیچآ<br />
،هداس<br />
،لزؤگ<br />
یملع<br />
یلید<br />
لاوا<br />
هلیب<br />
کج<br />
هدلیکش<br />
شینئگ<br />
و<br />
هتیندم<br />
لا<br />
یلشیرئو<br />
ریب<br />
هجرد<br />
هی<br />
هنیس هملگ<br />
(7)".قامشیلاچ<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
یجامشلایلیتاب<br />
يرلنؤی<br />
نؤا<br />
ادنلاپ<br />
نلاوا<br />
ریب<br />
قولوچسولوا<br />
.رود<br />
لانونوب<br />
یشانای<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
يرلردنؤا<br />
نین<br />
شیخاب<br />
يرلا<br />
اغولوچسولوا<br />
تینردم<br />
–<br />
تسیرلاوکئس<br />
ریب<br />
شیخاب<br />
يدیا<br />
و<br />
كروت<br />
یللید<br />
هکلؤا<br />
رل<br />
ادنیسارآ<br />
لاساییس<br />
ریب<br />
کیلریب<br />
نادامارآ<br />
هجنؤا<br />
لروتلوک<br />
یگیلریب<br />
جامآ<br />
.رلاودشومتوت
وسولپوت هلاقم 63<br />
نیسح<br />
لاهین<br />
زیستآ<br />
و<br />
تسیشاف<br />
كولوچکروت<br />
وب<br />
نوگ<br />
كولوچکروت<br />
ندنیرلرونوشود<br />
يریب<br />
نانینات<br />
نیسح<br />
لاهین<br />
زیستآ<br />
تسیلامک<br />
هیولوچکروت<br />
یشراق<br />
ناخیچ<br />
کلیا<br />
یئریب<br />
ندرل<br />
.رید<br />
نیسح<br />
لاهین<br />
نیزیستآ<br />
نیرلایزای<br />
زوموغودوخوا<br />
ناماز<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
هلیا<br />
تیشئا<br />
هطقن<br />
رل<br />
قامپات<br />
خوچ<br />
روز<br />
.رولوا<br />
ادیراخوی<br />
زیمیغیدتلانآ<br />
ادنیساسا<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
،لروتلوک<br />
نردم<br />
و<br />
یتاب<br />
هجنشود<br />
هنیس<br />
هکیؤس<br />
هن<br />
كر<br />
نشیلگ<br />
ریب<br />
مارواق<br />
؛يدیا<br />
یکوبلاح<br />
لاهین<br />
زیستآ<br />
هجنوشود<br />
هدنیس<br />
تسیشاف<br />
نوغولوچسولوا<br />
هدنیلمت<br />
لایسوس<br />
تسینیوراد<br />
هد<br />
يرلری<br />
.رونولوب<br />
لایسوس<br />
همزینیوراد<br />
هرؤگ<br />
تایح<br />
ریب<br />
هلداجم<br />
. ریدینلاآ<br />
وب<br />
هلداجم<br />
هج هداس هد<br />
یلتوق<br />
رلانلاوا<br />
.رلا قاجانازاق<br />
لاهین<br />
زیستآ<br />
وچکروت<br />
؟ریدمیک<br />
نوسوروس<br />
هلئب<br />
:رییلاتینای<br />
،وچکروت"<br />
كروت<br />
نونویوس<br />
هنوغولنوتسوا<br />
شیمنانیا<br />
نلاوا<br />
هسمیک<br />
(8)".رید<br />
وب<br />
ندزوا<br />
کمئد<br />
رلاوا<br />
یک<br />
لاهین<br />
زیستآ<br />
هجنوشود<br />
یس<br />
ویوس<br />
نارودشولوا<br />
،ناق) هرلرصنع<br />
حور<br />
(... و<br />
منؤا<br />
هدکمرئو<br />
.رید<br />
كروت<br />
نوغولوچیوس<br />
هدنؤا<br />
نلگ<br />
وب<br />
یمسیا<br />
هجینظ<br />
نیخیرات<br />
و<br />
نولوماکت<br />
ریب<br />
کت<br />
یلیماع<br />
.رودیوس<br />
وب<br />
کیژولویب<br />
،قولوچیوس<br />
تسینیوراد<br />
يرلارصنع<br />
هچیا<br />
هدنیسیر<br />
ناریدنیراب<br />
لاکیدار<br />
کینتئا<br />
.رودوغولوچسولوا<br />
وب<br />
قولوچسولوا<br />
همزیراتیلیم<br />
هجنیرتئی<br />
منؤا<br />
بیرئو<br />
یجنیکیا<br />
اینود<br />
یشاواس<br />
وغولوچسولوا<br />
قارلاوا<br />
اد<br />
لایریدنلادآ<br />
هلیب<br />
کج<br />
نلاوا<br />
کیژولویب<br />
،قولوچسولوا<br />
ناملآ<br />
و<br />
ایلاتیا<br />
یکاد<br />
کت<br />
یتراپ<br />
تسیشاف<br />
نادرلاقولوچسولوا<br />
یگتئا<br />
.ریدشیمنل<br />
نیسح<br />
لاهین<br />
نیزیستآ<br />
وچکروت<br />
ریدیمیک<br />
هدنیس هلاقم<br />
هلئب<br />
قورویوخوا<br />
:یک<br />
كولوچکروت"<br />
ریب<br />
ریکیف<br />
وغودلوا<br />
ردق<br />
هد<br />
جنانیا<br />
.رید<br />
جنانیا<br />
وغودلوا<br />
نوچوا<br />
هد<br />
،زیسامشیترات<br />
زیسدیقنت<br />
لوبق<br />
،رونولوا<br />
نونوا<br />
قاجلایشیترات<br />
و<br />
دیقنت<br />
قاجانولوا<br />
یفرط<br />
،یلمت<br />
یساسا<br />
لیید<br />
يرلایتنیریآ<br />
(9)".رید
زیم هجنوشود<br />
64<br />
– كروت<br />
يزئتنس ملاسیا<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
كولوچکروت<br />
يرلامیخآ<br />
نین<br />
زاملیریآ<br />
ندنیرللمت<br />
يریب<br />
كروت<br />
–<br />
ملاسیا<br />
يزئتنس<br />
و<br />
اغیلیچملاسیا<br />
راو<br />
نلاوا<br />
لاکیدار<br />
همنکیؤس<br />
یس<br />
.رید<br />
وب<br />
نیزئتنس<br />
هدنؤا<br />
نلگ<br />
يرلمیسیا<br />
نامثع<br />
لسکوی<br />
هلیا<br />
میهاربیا<br />
سفق<br />
.رودولغوا<br />
نامثع<br />
لسکوی<br />
ویولوچکروت<br />
يرنات"<br />
یغاد<br />
ردق<br />
،كروت<br />
اریهام<br />
یغاد<br />
ردق<br />
"قیناملسم<br />
هلمج<br />
یس<br />
هلیا<br />
.ریتلانآ<br />
نامثع<br />
نیلسکوی<br />
نا<br />
خوچ<br />
یگتئا<br />
یگیدنل<br />
یئریب<br />
دمحم<br />
فیکاع<br />
يوسرا<br />
.رود<br />
نامثع<br />
لسکوی<br />
دمحم<br />
فیکاع<br />
يوسرا<br />
ادقاح<br />
يرلانوب<br />
هدافیا<br />
:ریدئا<br />
نونوا"<br />
ردق<br />
چئه<br />
،هسمیک<br />
،نیزیمیتیعمج<br />
نیزیمیتللیم<br />
ینیرلدرد<br />
هلا<br />
،شیماملآ<br />
هلشیا<br />
هم<br />
،شیم<br />
همرؤگ<br />
،شیم<br />
همرتسؤگ<br />
(10)".شیم<br />
كروت<br />
–<br />
ملاسیا<br />
شیا<br />
ینیگیلریب<br />
هنؤا<br />
ناراخیچ<br />
و<br />
كروت<br />
–<br />
ملاسیا<br />
يزئتنس<br />
ین<br />
ایاتوا<br />
نریتگ<br />
رگید<br />
مسیا<br />
ندرل<br />
يریب<br />
میهاربیا<br />
سفق<br />
.رودولغوا<br />
سفق<br />
ولغوا<br />
كروت<br />
ینیگیلیچتیللیم<br />
انیرلااقشاب<br />
ررض<br />
همرئو<br />
نی<br />
ریب<br />
هجنوشود<br />
یمیچیب<br />
و<br />
تکرح<br />
يزرط<br />
ونوغودلوا<br />
نید<br />
يوس و<br />
هزوا<br />
ندنیر<br />
(11).رلاقیچآ<br />
كولوجوکلوا<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
نویولوچکروت<br />
همنلتوگرؤه<br />
هنیمیچیب<br />
هملگ<br />
هدنیس<br />
یچتیللیم<br />
تکرح<br />
یتراپ<br />
یس<br />
نین<br />
یساملوروق<br />
نین<br />
كویؤب<br />
ولور<br />
.ریدراو<br />
وب<br />
یتراپ<br />
نین<br />
نیرلکؤک<br />
زیمیغیدارآ<br />
ناماز<br />
نامثع<br />
كویؤب<br />
نیشاب<br />
تللیم<br />
یتراپ<br />
یس<br />
هلیا<br />
پلآ<br />
نلاسرا<br />
نیشکروت<br />
قیلیچناروت<br />
هجنوشود<br />
هنیرل<br />
.قیریشلاتسار<br />
وب<br />
یتراپ<br />
وب<br />
وکنوگ<br />
كولوچکروت<br />
يرلامیخآ<br />
،تسیشاف) نین<br />
كروت<br />
–<br />
ملاسیا<br />
،يزئتنس<br />
(تسیلامک<br />
هدنیچیا<br />
ناریدنیراب<br />
ریب<br />
یتراپ<br />
.رید<br />
کلیا<br />
هجنؤا<br />
املاسیا<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
یمیک<br />
رلاوکئس<br />
ریب<br />
یشیخاب<br />
انوغودلوا<br />
امغر<br />
رلاارنوس<br />
وب<br />
یتراپ<br />
كروت<br />
–<br />
ملاسیا<br />
يزئتنس<br />
ین<br />
لوبق<br />
شیمتئا<br />
و<br />
وب<br />
ندزوا<br />
یتراپ<br />
یچیا<br />
رلایچزیستآ<br />
هلیا<br />
پلآ<br />
نلاسرا<br />
رلیچشکروت<br />
ادنیسارآ<br />
لوی<br />
یمیریآ<br />
زوا<br />
.يدشیمرئو<br />
رنؤس<br />
انیچلای<br />
:هرؤگ
وسولپوت هلاقم 65<br />
زیستآ"<br />
و<br />
نیشکروت<br />
یغیدلیریآ<br />
،هطقن<br />
شکروت<br />
و<br />
یبیکا<br />
نین<br />
کیژولویسوس<br />
ادملاغاب<br />
نینید<br />
هنؤا<br />
ینیم<br />
يرلامارواق<br />
و<br />
وب<br />
هدن<br />
هلن<br />
ملاسیا<br />
يرلویتوم<br />
نؤا<br />
انلاپ<br />
قامتراخیچ<br />
هتسیا<br />
هم<br />
يرل<br />
(12)".رودشوملوا<br />
جونوس<br />
يراخوی<br />
هدرلریطس<br />
زیمیغیدتلانآ<br />
یمیک<br />
کیسلاک<br />
كولوچکروت<br />
یندم<br />
ریب<br />
مارواق<br />
قارلاوا<br />
لاساییس<br />
نادنلاآ<br />
خوچ<br />
هروتلوک<br />
ل<br />
انلاآ<br />
هد<br />
ری<br />
.ریدشیمرئو<br />
قاجنآ<br />
رلاارنوس<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
هل<br />
لاهین<br />
ارنوس نادزیستآ<br />
مزیشاف<br />
هدنیس یگتئا<br />
كولوچکروت<br />
همزیراتیلیم<br />
نیخای<br />
.ریلیروئچ هملیؤس ریب<br />
هجئن<br />
یک<br />
27<br />
سییام<br />
1960<br />
يرگسع<br />
هلخادم<br />
نین<br />
هدنؤا<br />
نلگ<br />
نادنیرلادآ<br />
يریب<br />
نلاوا<br />
پلآ<br />
نلاسرا<br />
شکروت<br />
وب<br />
یتکرح<br />
یتراپ<br />
رل<br />
وتسوا<br />
و<br />
یللیم<br />
یگیلریب<br />
قاجایلاغاس<br />
ریب<br />
مروفئر<br />
یتکرح<br />
قارلاوا<br />
(13).ریدشیملاموروی<br />
وب<br />
یتراپ<br />
نین<br />
رگید<br />
هژا<br />
ندنیرلکیلل<br />
هدیریب<br />
– كروت<br />
ملاسیا<br />
يزئتنس<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
یتاب<br />
هد<br />
هنیرلری<br />
یشراق<br />
یسامرود<br />
.رید<br />
مزیلاتیپاک<br />
انیدآ<br />
نریدشلا<br />
وب<br />
یتاب<br />
هد<br />
يرلری<br />
نین<br />
یچتیللیم<br />
تکرح<br />
یس یتراپ<br />
نین<br />
نوتوب<br />
سولوا<br />
رلا<br />
یسارآ<br />
ادنیققاح رلایلاوا<br />
ندیرلکیدلیؤس<br />
قاملانآ<br />
.رلاوا
زیم هجنوشود<br />
66<br />
:رلا قانیاق<br />
(1)<br />
تسنرا<br />
،رنلگ<br />
رلاسولوا<br />
و<br />
،قولوچسولوا<br />
:نریوئچ<br />
ارشوب<br />
یلناسرا<br />
و<br />
یئنوگ<br />
وسکؤگ<br />
زؤا<br />
،ناغود<br />
،لوبناتسیا<br />
نییای<br />
2008<br />
(2)<br />
كروت<br />
،یس هتئزق<br />
یجنی-56<br />
24-هرمؤن<br />
ربایون<br />
1904<br />
(3)<br />
همشلنردم<br />
و<br />
،کیلیچتیللیم<br />
يوآوس<br />
،نیدآ<br />
یجنیریب<br />
،میساب<br />
،اراکنآ<br />
ناغودنوگ<br />
يرلانییای<br />
1993<br />
(4)<br />
اروچقآ<br />
،فوسوی<br />
نویولوچکروت<br />
،یخیرات<br />
لیعامسیا<br />
یب<br />
یلاریپساق<br />
ومولؤب<br />
(5)<br />
اروچقآ<br />
،فوسوی<br />
نویولوچکروت<br />
،یخیرات<br />
یلاریپساق<br />
ومولؤب<br />
(6)<br />
اروچقآ<br />
،فوسوی<br />
نویولوچکروت<br />
،یخیرات<br />
دمحا<br />
ولغوااغآ<br />
ومولؤب<br />
(7)<br />
اروچقآ<br />
،فوسوی<br />
نویولوچکروت<br />
،یخیرات<br />
كروت<br />
هنرد<br />
یی<br />
ومولؤب<br />
www.nihal-atsiz.com (8)<br />
www.nihal-atsiz.com (9)<br />
(10)<br />
نامثع<br />
www.turan.org ،لسکوی<br />
www.ocak.org (11)<br />
رنؤس (12)<br />
،نیچلای<br />
پ.ح.م<br />
نین<br />
40<br />
ریدلیا<br />
همتیب<br />
نی<br />
،يدرد<br />
تنرئتنیا<br />
(13)<br />
پلآ<br />
نلاسرا<br />
www.ocak.org ،شکروت
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
نادنیسیچآ<br />
لستوگرؤه<br />
اباچ هدمیچیب<br />
هتسؤگ<br />
نر<br />
نوتوب<br />
ازیمیرلاوچسولوا<br />
رولونوس<br />
یتاب<br />
یساینود<br />
یجنی-1960<br />
ندرللیا<br />
يرب<br />
ینئی<br />
هدمیچیب<br />
تسئتورپ<br />
نیرل<br />
یغینات<br />
.ودلوا<br />
وب<br />
ینئی<br />
تسئتورپ<br />
هتسؤگ<br />
هلیر<br />
ینیر<br />
یجمیلیب<br />
رل<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
قارلاوا<br />
.رلایدریدنلادآ<br />
ناماز<br />
هروس<br />
هدنیج<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
قارلاوا<br />
نانلادآ<br />
وب<br />
ینئی<br />
ونوق<br />
یتاب<br />
یسارکومئد<br />
یس<br />
نین<br />
زاملیریآ<br />
انیساچراپ<br />
لدب<br />
.ودلوا<br />
یجنی-1968<br />
نادنیرلایلاوا<br />
هجنؤا<br />
ینعی<br />
اداپورا<br />
یجنریؤا<br />
یتاکرح<br />
زوا<br />
همرئو<br />
ند<br />
هجنؤا<br />
یجمیلیب<br />
رل<br />
لاسمولپوت<br />
هد<br />
میشیی<br />
يرل<br />
يرلاقیدریدشارآ<br />
ناماز<br />
یکیا<br />
لاوخوا<br />
منؤا<br />
.رلیدریرئو<br />
مزیسکرام<br />
ولوخوا<br />
و<br />
لاسیپای<br />
.ملشیا<br />
وب<br />
رلالوخوا<br />
نوتوب<br />
لاساییس<br />
و<br />
لاسمولپوت<br />
هد<br />
میشیی<br />
يرل<br />
کیسلاک<br />
هدمیچیب<br />
قارلاوا<br />
هلگ<br />
لسکن<br />
لاساییس<br />
رلاتاچ<br />
هزوا<br />
ندنیر<br />
.رلایدریریدشارآ<br />
قاجنآ<br />
یجنی-1968<br />
هدلیا<br />
زوا<br />
نرئو<br />
لاساییس<br />
يرلایلاوا<br />
قیترآ<br />
وب<br />
یکیا<br />
لامیشلاخای<br />
هد<br />
کمریدنلری<br />
.ودروملوا<br />
وب<br />
ندزوا<br />
یجمیلیب<br />
رل<br />
ینئی<br />
رلاامریدشارآ<br />
نکراپای<br />
لاسمولپوت<br />
هد<br />
میشیی<br />
رل<br />
و<br />
لاساییس<br />
ادنلاآ<br />
یقتاق<br />
اد<br />
يرلاامنولوب<br />
ینئی<br />
میشلاخای<br />
لارلا<br />
اغاملاموروی<br />
.رلایدلاشاب<br />
وب<br />
ینئی<br />
میشلاخای<br />
يرلا<br />
دروؤد<br />
هدمولؤب<br />
قاملااریس<br />
؛رلاوا<br />
لاسمولپوت<br />
،شینارواد<br />
رلاقانیاق<br />
هلریب<br />
،یمیش<br />
لاساییس<br />
جروس<br />
و<br />
ینئی<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
.رل
زیم هجنوشود<br />
68<br />
یجنی-1960<br />
هدرللیا<br />
لین<br />
رسلمسا<br />
لاسمولپوت<br />
،یمینیوئد<br />
نومولپوت<br />
تلآ<br />
لاسیپای<br />
هدمیچیب<br />
هد<br />
همیشیی<br />
یسامارغوا<br />
وجونوس<br />
قارلاوا<br />
ایاتروا<br />
ناخیچ<br />
شییلانآ<br />
یمیک<br />
.ریریدشلامارواق<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
هل<br />
وگاکیش<br />
ولوخوا<br />
يرلرونوشود<br />
لاسمولپوت<br />
زیرک<br />
زوا<br />
هدنیگیدلیرئو<br />
نیرلیئریب<br />
لاسمولپوت<br />
نیشینارواد<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
هدنیس هوئچرچ<br />
.رلارییلاموروی<br />
وب<br />
امیشلاخای<br />
هرؤگ<br />
ادمولپوت<br />
هد<br />
لسری<br />
یپای<br />
نین<br />
لاسمولپوت<br />
هلمع<br />
نانلاجونوس<br />
وجوگ<br />
اسریلازآ<br />
ینئی<br />
شینارواد<br />
رلا<br />
هلیا<br />
نیرلایپای<br />
انیشینارای<br />
نلاآ<br />
.رینارای<br />
لاسمولپوت<br />
شینارواد<br />
لاسیپای<br />
نیرلا شینارواد<br />
هملیروئد<br />
یس<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
ینئی<br />
هد<br />
نیرلری<br />
ملانآ<br />
انیسامپات<br />
.رینلاجونوس<br />
لاسمولپوت<br />
شینارواد<br />
ادنیمیشلاخای<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
یغانیاق<br />
تیشراق<br />
هد<br />
لسری<br />
نیرلایپای<br />
یسامشوققوت<br />
.رید<br />
وب<br />
ادمیشلاخای<br />
لاسمولپوت<br />
هد<br />
میشیی<br />
رل<br />
نومولپوت<br />
لروتلوک<br />
میروئا<br />
هروس<br />
هدنیج<br />
ایاتروا<br />
ناخیچ<br />
ادملانآ<br />
هلکچرگ<br />
.ریش<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
شینارای<br />
هدن<br />
ین<br />
هلتوک<br />
يو<br />
تیاضیر<br />
نیغیلزیس<br />
هللنئگ<br />
همش<br />
یس<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
یقپای<br />
ناپای<br />
نیرلایپای<br />
وب<br />
هد<br />
میشیی<br />
هتسیا<br />
هنیی<br />
تینای<br />
هرئو<br />
هملیب<br />
هم<br />
یس<br />
.رید<br />
لاسمولپوت<br />
شینارواد<br />
یمیشلاخای<br />
کیژولوخسیپ<br />
رلکؤک<br />
هزوا<br />
هنیر<br />
هللمت<br />
بین<br />
.رید<br />
وب<br />
نادمیشلاخای<br />
هدیریدشلا<br />
زوموغودنولوب<br />
ناماز<br />
لاسمولپوت<br />
شنک<br />
نیرل<br />
لسیئریب<br />
همیچیب<br />
زؤس یس همنئا<br />
وسونوق<br />
.رولوتوت<br />
لاسمولپوت<br />
شینارواد<br />
انیمیشلاخای<br />
یشراق<br />
یجنی-1970<br />
هدرللیا<br />
اکیرمآ<br />
يرلرونوشود<br />
ینئی<br />
ریب<br />
میشلاخای<br />
ایاتروا<br />
.رلاودیوق<br />
رلاقانیاق<br />
هلریب<br />
یمیش<br />
هلیا<br />
نلایریدنلادآ<br />
وب<br />
میشلاخای<br />
لاسمولپوت<br />
شینارواد<br />
نادنیمیشلاخای<br />
لاسمولپوت<br />
یلمع<br />
لسیئریب<br />
همیچیب<br />
هریدنئا<br />
كر<br />
کیژتاریتسیا<br />
نادلیغاع<br />
قاریا<br />
همزگ<br />
هنیی<br />
هدیریدشلا<br />
.رونولوب<br />
وب<br />
امیشلاخای<br />
هرؤگ<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
یلجنیلیب<br />
نیلمع<br />
یس هگرتسؤگ<br />
قارلاوا<br />
نادنیراس رلیئریب<br />
قاتروا<br />
اجامآ<br />
قامتاچ<br />
نوچوا<br />
.ریشلانلاپ<br />
وجنوچوا<br />
میشلاخای<br />
هسیا<br />
لاساییس<br />
جروس<br />
یمیشلاخای<br />
.رید<br />
وب<br />
ادمیشلاخای<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
لاساییس<br />
نیگچئس<br />
نیرل<br />
يرلاموتوت<br />
هلیا<br />
یگلیا<br />
هد<br />
.رید<br />
ینعی<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
لاساییس<br />
نینلاآ<br />
یغیدتارای<br />
رلاقانلاوا<br />
ندنوزوا<br />
ایاتروا
وسولپوت هلاقم 69<br />
.ریخیچ<br />
وب<br />
نادمیشلاخای<br />
هدیریدشلا<br />
زوموغودنولوب<br />
ناماز<br />
لسمینیکا<br />
وتویوب<br />
هدرظن<br />
قارایاملآ<br />
زیلنای<br />
لاساییس<br />
هد<br />
میشیی<br />
يرل<br />
زؤس<br />
وسونوق<br />
یسامتوت<br />
وب<br />
نیمیشلاخای<br />
نیگیلزیسرتئی<br />
هتسؤگ<br />
.ریر<br />
وجنودرؤد<br />
میشلاخای<br />
ینئی<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
یمیشلاخای<br />
.رید<br />
وب<br />
میشلاخای<br />
تسیسکرام<br />
ولوخوا<br />
انیرلاموروی<br />
یشراق<br />
قارانارای<br />
ندکیللیجینئی<br />
ارنوس<br />
ایاینود<br />
میکاح<br />
نلاوا<br />
هزود<br />
ین<br />
.ریریدشارآ<br />
وب<br />
میشلاخای<br />
اپورا<br />
يرلرونوشود<br />
نادنیراس<br />
ایاتروا<br />
.ودلویوق<br />
وب<br />
امیشلاخای<br />
هرؤگ<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
هوئچرچ<br />
هدنیس<br />
اباچ<br />
نرتسؤگ<br />
رلیئریب<br />
تاق<br />
ارلا<br />
ندتیبوسنم<br />
هتؤا<br />
هی<br />
ینئی<br />
هد<br />
هرلری<br />
منؤا<br />
هرئو<br />
كر<br />
ینئی<br />
نزود<br />
بیدارای<br />
نیتلوؤد<br />
لیجناسنیا<br />
ادماشای<br />
هلیخادوم<br />
ینیس<br />
یسامتلازآ<br />
.رلاریدادنیدرآ<br />
وغود<br />
انیساینود<br />
هدنیگیدلگ<br />
نونوغوداتروا<br />
کیژتارتسیا<br />
ادنومونوق<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
یلدآ<br />
ریب<br />
مینیوئد<br />
هلیا<br />
.قیریشلاتسار<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
نیرلا<br />
امشلاسولوا<br />
ادنورغوا<br />
يرلاقیدراپآ<br />
شاواس<br />
وجونوس<br />
ایاتروا<br />
نلگ<br />
وب<br />
مینیوئد<br />
ریب<br />
خوچ<br />
ندرلنؤی<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
يرلاماروق<br />
هلیا<br />
يرلاقیلقاتروا<br />
.ریدراو<br />
وب<br />
نیمینیوئد<br />
يرلکؤک<br />
وغود<br />
یساینود<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
هل<br />
اییزاقفاق<br />
و<br />
ناریا<br />
هوئچرچ<br />
هدنیس<br />
هروس<br />
نلگ<br />
هگیللیجینئی<br />
اداسریدییاق<br />
قیچآ<br />
هتسؤگ<br />
نوس یسیر<br />
یمرییا<br />
هدلیا<br />
بیخیچ ایاتروا<br />
.رید<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
کتسیا<br />
يرل<br />
نیناریا<br />
لاساییس<br />
هدنیخیرات<br />
یلمنؤا<br />
رئی<br />
.ریدادقاملآ<br />
وب<br />
لاسولوا<br />
کتسیا<br />
قامتاچ هرل<br />
نوچوا<br />
وب<br />
قارپوت<br />
هعفد<br />
یلتیشئچ هجرل<br />
نیرلاامنلاقایآ<br />
ینلاآ<br />
.رودبولوا<br />
رتسیا<br />
تیطورشم<br />
هدنیمیروئد<br />
نوسلوا<br />
هسرتسیا<br />
هد<br />
تیطورشم<br />
ند<br />
ارنوس<br />
هشیپ<br />
،يرو<br />
ینابایخ<br />
و<br />
يرادمتعیرش<br />
ادنیرلاامنلاقایآ<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
وسولوا<br />
امشلاسولوا<br />
ادنورغوا<br />
شاواس<br />
بیراپآ<br />
.رید<br />
قاجنآ<br />
وب<br />
رلاامنلاقایآ<br />
لاسولوا<br />
رلاامنلاقایآ<br />
هوئچرچ<br />
هدنیس<br />
انلاموروی<br />
.رلرلیب<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
وسونوق<br />
یجنی-1960<br />
ندرللیا<br />
يرب<br />
لیجناسنیا<br />
ادماشای<br />
مانیوا<br />
اغامانیوا<br />
بییلاشاب<br />
.رید<br />
وب<br />
لاسولوا<br />
لارلاامنلاقایآ<br />
ینئی<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
یسارآرل<br />
یلتیشئچ<br />
رلاقیلقاتروا
زیم هجنوشود<br />
70<br />
قاملوب<br />
اداسرولوا<br />
ینئی<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
نیرل<br />
یساملیریترآ<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
ین<br />
وب<br />
لاسولوا<br />
نادرلاامنلاقایآ<br />
قارارییآ<br />
مات<br />
قاراشلالاسولوا<br />
ریب<br />
رهت<br />
وب<br />
نیرلاامنلاقایآ<br />
یمیروئا<br />
یمیک<br />
ایلامینات<br />
.رلیب<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
يرل<br />
يریآ<br />
یعمج<br />
ندرللمع<br />
ینثتسم<br />
هدزیمیگیدتئا<br />
لاسمولپوت<br />
یمینیوئد<br />
هلئب<br />
قاملامینات<br />
قاتروا":رلاوا<br />
امانیا<br />
هللمت<br />
نن<br />
یمسر<br />
یگشیلیا<br />
رل<br />
یشید<br />
یلتیشئچ نیرلتوگرؤه<br />
تفیلاخوم<br />
هتسؤگ<br />
".يرلیر<br />
یجنی-1970<br />
ندرللیا<br />
يرب<br />
زوا<br />
نرئو<br />
مینیوئد<br />
يرل<br />
زیمیغیدریدشارآ<br />
ناماز<br />
وب<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
یکسا<br />
مینیوئد<br />
هلرل<br />
یجنیریب<br />
انیمیریآ<br />
قینات<br />
.قورولوا<br />
ینئی<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
تسیویتکآ<br />
يرل<br />
هزؤا<br />
ل<br />
ریب<br />
اتاق<br />
تیبوسنم<br />
يرل<br />
خوی<br />
.يدیا<br />
ینئی<br />
مینیوئد<br />
هدرل<br />
نوتوب<br />
نادرلاتاق<br />
یقتاق<br />
اد<br />
نانولوب<br />
رلیئریب<br />
راو<br />
.يدیا<br />
قیترآ<br />
-1970<br />
یجنی<br />
ندرللیا<br />
يرب<br />
زوا<br />
نرئو<br />
مینیوئد<br />
يرل<br />
یچشیا<br />
تاق<br />
هلیا<br />
اوژروب<br />
یتاق<br />
نین<br />
یسامشوققوت<br />
ندنوزوا<br />
قاملاموروی<br />
.ودروملوا<br />
لاسیپای<br />
رلاموروی<br />
نونوب<br />
هدن<br />
نین<br />
یکیا<br />
ونوق<br />
هلیا<br />
یگشیلیا<br />
.رلریریدنل<br />
یجنیریب<br />
یس<br />
رازاب<br />
یمونوکئا<br />
یس<br />
نین<br />
،وموشولوا<br />
یس یجنیکیا<br />
هسیا<br />
نیتلوؤد-سولوا<br />
.یشیخیچ ایاتروا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
هرچیا<br />
اباچ<br />
نرتسؤگ<br />
نیرلیئریب<br />
نیرلاتاق<br />
زیمیغیدریدشارآ<br />
ناماز<br />
نوتوب<br />
نادرلاتاق<br />
ناشولوا<br />
ریب<br />
مینیوئد<br />
زؤگ<br />
هنونؤا<br />
.ریلگ<br />
ناخاضر<br />
یاش<br />
هتسوا<br />
هلگ<br />
كر<br />
ناپ<br />
نیمزیسراف<br />
یلارغوت<br />
یغامشلا<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
رازاب<br />
یمونوکئا<br />
یس<br />
میکاح<br />
قارلاوا<br />
صیقان<br />
هقلخلا<br />
ریب<br />
تلوؤد-سولوا<br />
روهظ<br />
.يدتئا<br />
وب<br />
لارتناس<br />
تلوؤد-سولوا<br />
ندنوزوا<br />
ناریا<br />
لاساییس<br />
هزود<br />
ین<br />
زکرم<br />
هلیا<br />
هروئچ<br />
یسارآ<br />
یلتیشئچ<br />
نیرلاامشیترات<br />
انینلاآ<br />
.يدلیروئچ<br />
هزؤا<br />
هلکیلل<br />
نید<br />
انیدآ<br />
مکؤح<br />
نروس<br />
ناریا<br />
یملاسیا<br />
یتیروهمج<br />
شیا<br />
هتسوا<br />
هلگ<br />
كر<br />
قیلشادنطو<br />
يرلاقاح<br />
نایامنوروق<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
نیرلیئریب<br />
ییاس<br />
اجقودلوا<br />
.ریدبیترآ<br />
نونوب<br />
ساسا<br />
هدن<br />
ین<br />
هیشاح<br />
هد<br />
لاقاملوا<br />
ربارب<br />
نیلزیگ<br />
هدیمونوکئا<br />
ناشیلاچ<br />
نیرلاناسنیا<br />
یشیترآ<br />
.رید<br />
ریب<br />
اریس<br />
رلرونوشود<br />
وب<br />
نیملیؤس<br />
يدرآ<br />
قارلاوا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
هدمینیوئد<br />
هد<br />
همریدنلری<br />
هی<br />
وجوگ<br />
نلاوا<br />
ینئی<br />
ریب<br />
نیتاق
وسولپوت هلاقم 71<br />
نادنیشینارای<br />
.رلاریشیناد<br />
ینئی<br />
طسوتم<br />
هقبط<br />
قارلاوا<br />
نانلادآ<br />
وب<br />
نیتاق<br />
هیوا<br />
يرل<br />
تسوا<br />
هجرد<br />
هدرل<br />
میتیئا<br />
هرؤگ<br />
كر<br />
یکسا<br />
طسوتم<br />
هقبط<br />
هلیا<br />
هسیاقم<br />
هلیدئا<br />
زملیب<br />
نادرلاناسنیا<br />
.رودبوشولوا<br />
نوس<br />
نیرلاناماز<br />
ادنیرلاامریدشارآ<br />
تباث<br />
ریب<br />
میاداراپ<br />
قارلاوا<br />
هد<br />
نلیریدنلری<br />
وب<br />
ونوق<br />
ینئی<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
هزؤا<br />
هلکیلل<br />
لاکینخئت<br />
نادمولپوت<br />
یکارنوس<br />
ومورود<br />
همتریلب<br />
هی<br />
.ریشیلاچ<br />
ینئی<br />
طسوتم<br />
نیتاق<br />
يرلابوسنم<br />
یتامدخ<br />
هدرلشیا<br />
اغامشیلاچ<br />
قارام<br />
همرتسؤگ<br />
هی<br />
كر<br />
نوس<br />
ادرلاناماز<br />
لاسمولپوت<br />
همشلریب<br />
یی<br />
اداهاد<br />
هییوس يلاوق<br />
هد<br />
هریدشلکچرگ<br />
.رلریلیب<br />
ینئی<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
نین<br />
وکؤک<br />
زوسوقشوق<br />
یلیئنوگ<br />
یجنریؤا<br />
نیرل<br />
یلیب<br />
یکادرلادروی<br />
انیرلااباچ<br />
.ریدییاق<br />
ینعی<br />
ینئی<br />
طسوتم<br />
هقبط<br />
.انیرلابوسنم<br />
وب<br />
رلیجنریؤا<br />
ینیرلسرد<br />
ندکیدریتیب<br />
ارنوس<br />
مات<br />
یملانآ<br />
هلیا<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
ینئی<br />
وچسولوا<br />
ینیتاق<br />
.رلاودرودشولوا<br />
وب<br />
نوگ<br />
خوچ ریب<br />
یلیب<br />
دروی<br />
و<br />
امریدشارآ<br />
ادنیرلاقاجوا<br />
ناشیلاچ<br />
لاسولوا<br />
تسیویتکآ<br />
رل<br />
یکسا<br />
وچسولوا<br />
یجنریؤا<br />
.ریدرل<br />
کیسلاک<br />
رلاموروی<br />
ریب<br />
لاسولوا<br />
نیمینیوئد<br />
هزؤا<br />
هلکیلل<br />
هگلؤب<br />
لس<br />
هدمیچیب<br />
ناشاواس اغیلزیسمیغاب<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
ایاتروا<br />
شیخیچ<br />
هدن<br />
نین<br />
نیگچئس میکاح<br />
رل<br />
هلیا<br />
یلیگلیا<br />
.رلریلیب<br />
وب<br />
امیشلاخای<br />
هرؤگ<br />
میکاح<br />
نیگچئس<br />
رل<br />
قیترآ<br />
زؤا<br />
هد<br />
لسری<br />
يرلنزود<br />
نین<br />
ینئی<br />
ند<br />
هروا<br />
هلیت<br />
هملیب<br />
هجنیی<br />
لاسمولپوت<br />
نزود<br />
ییارگاو<br />
هی<br />
يراس<br />
هنؤی<br />
.ریل<br />
قاجنآ<br />
ینئی<br />
رلامیشلاخای<br />
هلئب<br />
.رلرومنوشود<br />
ینئی<br />
ارلامیشلاخای<br />
هرؤگ<br />
لیجناسنیا<br />
ماشای<br />
یجنی-1960<br />
ندرللیا<br />
یکقاباق<br />
امورود<br />
هرؤگ<br />
ریب<br />
خوچ<br />
هد<br />
میشیی<br />
نیرل<br />
یغینات<br />
.رودبولوا<br />
وب<br />
هد<br />
میشیی<br />
رل<br />
نومولپوت<br />
هد<br />
لسری<br />
هزود<br />
نین<br />
هد<br />
هریدیشیی<br />
كر<br />
ینئی<br />
ریب<br />
ییارگمه<br />
ند<br />
.رلاریشیناد<br />
وب<br />
میشلاخای<br />
يرکیف<br />
هلیا<br />
کسئد<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
ینئی<br />
هد<br />
لسری<br />
نزود<br />
قامروق<br />
هتسیا<br />
.ریی<br />
هزؤا<br />
هلکیلل<br />
نیماشای<br />
همشللسیئریب<br />
یی<br />
وب<br />
ویونوق<br />
اهاد<br />
.ریریدنلتعرس<br />
هجنؤا<br />
رل<br />
قیلیچیدام<br />
ناسنیا<br />
انیماشای<br />
یقپای<br />
ناپای<br />
یجنیریب<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
يدیاسلوا<br />
وکنوگوب<br />
نیرلیئریب
زیم هجنوشود<br />
72<br />
ریب<br />
وخوچ<br />
ندقیلیچیدام<br />
هتؤا<br />
هی<br />
ریب<br />
اریس<br />
کتسیا<br />
رل<br />
.رلاریدادنیدرآ<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
هدنیمینیوئد<br />
هد<br />
هرلری<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
یجنیریب<br />
وزؤس<br />
.ریدادقامشونوق<br />
هزؤا<br />
هلکیلل<br />
لاسولوا<br />
هد<br />
.رلری<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
وب<br />
شوموروچ<br />
هزود<br />
ین<br />
قاراخیی<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
ییئریب<br />
هیولروگزؤا<br />
نارودشوووق<br />
ینئی<br />
هد<br />
لسری<br />
نزود<br />
.ریدادنیدرآ<br />
هژؤا<br />
هلکیلل<br />
جنگ<br />
یئنوگ<br />
رلایلناجیابرذآ<br />
يرلااتآ<br />
نین<br />
هنیسکع<br />
نیرلاقیلراو<br />
ارلاتاق<br />
یلغاب<br />
ادقیل<br />
.رلاریملامینات<br />
ینئی<br />
همتئی<br />
وب<br />
رلجنگ<br />
هد<br />
هرلری<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
ندنوزوا<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
هدرل<br />
یقتاق<br />
اد<br />
.رلارونولوب<br />
ادوب<br />
ینئی<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
هزؤا<br />
ل<br />
هزؤا<br />
یگیلل<br />
.رید<br />
ینعی<br />
هد<br />
هرلری<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
هدئگ<br />
كر<br />
ریب<br />
خوچ<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
لمت<br />
انیشییلانآ<br />
لدب<br />
.ریدادقاملوا<br />
ریب<br />
اریس<br />
شییئد<br />
هرل<br />
هرؤگ<br />
ندقیلیچیدام<br />
هتؤا<br />
هی<br />
هجنوشود<br />
نین<br />
كؤک<br />
یساملاس<br />
لسیئریب<br />
هدمیچیب<br />
نیماشای<br />
یگتئا<br />
ندنیس<br />
ییلاود<br />
لیید<br />
لب<br />
وب<br />
ونوق<br />
لسمینیکا<br />
نیرلاشیخاب<br />
ادنیشینارای<br />
یلزیگ<br />
.رید<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
لاسیپای<br />
امشیتاچ<br />
و<br />
لاسمولپوت<br />
هنزؤا<br />
نونوموشولوا<br />
یگتئا<br />
–<br />
یگپت<br />
ندنیس<br />
.رینلاقانیاق<br />
یعمج<br />
لمع<br />
ریب<br />
"زیب"<br />
و<br />
"يریآ"<br />
ینیس<br />
اجنییاملامینات<br />
ایاتروا<br />
اخیچ<br />
.زملیب<br />
كروت<br />
قارلاوا<br />
زیمیغیدلامینات<br />
"زیب"<br />
قاتروا<br />
هزؤا<br />
رلکیلل<br />
ندنوزوا<br />
.رینارای<br />
"يریآ"<br />
یس<br />
هسیا<br />
"زیب"<br />
ردق<br />
یلمنؤا<br />
.رودونوق<br />
"يریآ"<br />
ینیس<br />
نونوگوب<br />
کیلتکلاف<br />
وسولموروس<br />
هلیب<br />
كر<br />
"زیب"<br />
لاسمولپوت<br />
همشلریب<br />
یی<br />
.ریریدشلایلاق<br />
وب<br />
"يریآ"<br />
یس<br />
هسیا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
نوچوا<br />
ناپ<br />
سراف<br />
.ریدرلیئریب<br />
لانونوب<br />
یشانای<br />
"زیب"<br />
یشییلانآ<br />
فرط<br />
زیس<br />
رلیئریب<br />
ونویوا<br />
اغامانازاق<br />
قاراشیلاچ<br />
یعمج<br />
هلمع<br />
نانلاجونوس<br />
چوا<br />
کیلمیک<br />
ینیشییلانآ<br />
ایاتروا<br />
.رویوق<br />
ولمولوا<br />
،کیلمیک<br />
زوسمولوا<br />
کیلمیک<br />
و<br />
زیسفرط<br />
.کیلمیک<br />
کمئد<br />
رلاوا<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
یکیا<br />
نیشییلانآ<br />
نادنیسامشیپراچ<br />
.رینارای<br />
ولمولوا<br />
کیلمیک<br />
و<br />
زوسمولوا<br />
.کیلمیک<br />
وب<br />
ادامشیپراچ<br />
لمت<br />
کتسیا<br />
زیسفرط<br />
نیگیلمیک<br />
نویوا<br />
.ریدقامنازاق<br />
ولمولوا<br />
کیلمیک<br />
ادنوجونوس<br />
مینیوئد<br />
هیوا
وسولپوت هلاقم 73<br />
يرل<br />
ادنیسارآ<br />
جنووگ<br />
.رینارای<br />
وب<br />
جنووگ<br />
مینیوئد<br />
يرلیئریب<br />
نین<br />
زوا<br />
هب<br />
زوا<br />
يرلاقودلوا<br />
ریب<br />
خوچ<br />
نیتچ<br />
کیل<br />
يرل<br />
.ریریدشلایلاوق<br />
جنووگ<br />
وسونوق<br />
نیمینیوئد<br />
هچرید<br />
یشیل<br />
نوچوا<br />
لمت<br />
نوروا<br />
.رلاییاس<br />
رلیئریب<br />
یسارآ<br />
جنووگ<br />
ندنوزوا<br />
یعمج<br />
لمع<br />
اداهاد<br />
.ریشلایلاوق<br />
ولمولوا<br />
کیلمیک<br />
یغیداملوا<br />
ناماز<br />
مینیوئد<br />
ادنیسیشاراق<br />
وغودلوا<br />
رلاقیلزیسامارای<br />
يرلیئریب<br />
همینیوئد<br />
ادقاملیتاق<br />
.ریریدنلاوقشوق<br />
یکسا<br />
هدرل<br />
وب<br />
جنووگ<br />
ریب<br />
هدرئی<br />
قارایاشای<br />
اغارپوت<br />
یلغاب<br />
نادقیل<br />
.يدرینارای<br />
قاجنآ<br />
کیللیجینئی<br />
و<br />
لاکینخئت<br />
هلمیروئد<br />
زوا<br />
نرئو<br />
هد<br />
میشیی<br />
رل<br />
وب<br />
نیجنووگ<br />
نوموشولوا<br />
هد<br />
هریدشیی<br />
كر<br />
ینئی<br />
رلنؤی<br />
.يدریدنازاق<br />
وب<br />
هد<br />
میشیی<br />
لاسمولپوت<br />
یگشیلیا<br />
يرل<br />
یگتئا<br />
هل<br />
هی<br />
كر<br />
قیترآ<br />
زوا<br />
هب<br />
زوا<br />
یگشیلیا<br />
رل<br />
ینیرئی<br />
ینئی<br />
متنؤی<br />
رل<br />
.يدلآ<br />
ینعی<br />
ریب<br />
همینیوئد<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
زوا<br />
هب<br />
زوا<br />
وغودلوا<br />
هرلیئریب<br />
یلغاب<br />
نادقیل<br />
هتؤا<br />
هی<br />
ریب<br />
هد<br />
ری<br />
ادنورغوا<br />
اباچ<br />
نرتسؤگ<br />
نیرلیئریب<br />
ادنیغیلیلغاب<br />
.يدنلامینات<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
زوی<br />
هلیا<br />
نیخای<br />
شیمنلاادپات<br />
کیلمیک<br />
ند<br />
ولمولوا<br />
کیلمیک<br />
قامتارای<br />
هتسیا<br />
.ریی<br />
ناپ<br />
نیمزیسراف<br />
شیا<br />
هتسوا<br />
یس هملگ<br />
هلیا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
كروت<br />
نادنومولپوت<br />
زوسمولوا<br />
ریب<br />
کیلمیک<br />
قاملیتارای<br />
هتسیا<br />
.يدشیملین<br />
زوسمولوا<br />
کیلمیک<br />
یغیدلیتارای<br />
ناماز<br />
رلیئریب<br />
امولپوت<br />
هیوا<br />
نادقاملوا<br />
هنیکچ<br />
كر<br />
يریآ<br />
کیلمیک<br />
رل<br />
هلیا<br />
كولزؤا<br />
اغامنازاق<br />
.رلاراشیلاچ<br />
ناپ<br />
هدمزیسراف<br />
وب<br />
هکلیا<br />
ند<br />
قارانلارارای<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
ییئریب<br />
ندنوزؤا<br />
هگزؤا<br />
هریدشل<br />
كر<br />
زوسمولوا<br />
كروت<br />
یگیلمیک<br />
هروا<br />
کمت<br />
هتسیا<br />
.يدریی<br />
قاجنآ<br />
وچسولوا<br />
نیگچئس<br />
رل<br />
وب<br />
ویوغروق<br />
هجیلرئی<br />
هزئس<br />
كر<br />
یلتیشئچ<br />
لارلالوی<br />
ونونؤا<br />
همسک<br />
هی<br />
.رلایدشیلاچ<br />
رتسیا<br />
یخیرات<br />
يرلایلاوا<br />
هچرید<br />
هد<br />
كر<br />
لاسولوا<br />
جنووگ<br />
امتارای<br />
یساباچ<br />
نوسلوا<br />
هیسرتسیا<br />
هد<br />
كولکروت<br />
نیغیلراو<br />
وب<br />
هلتوک<br />
هی<br />
قامراتیاق<br />
يرلااباچ<br />
هلیا<br />
نوسلوا<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
همریدشیلگ<br />
هی<br />
.رلایدشیلاچ<br />
جونوس<br />
هسیا<br />
لاسولوا<br />
جنووگ<br />
یشینارای<br />
قارلاوا<br />
.يدشیمنلاجامآ<br />
ولمولوا<br />
کیلمیک<br />
لاسولوا<br />
مینیوئد<br />
يرلرونوشود<br />
نادنیراس<br />
امولپوت<br />
جنووگزؤا<br />
همرئو<br />
یس<br />
نوچوا<br />
.رینارای<br />
زوسمولوا<br />
کیلمیک<br />
هسیا<br />
مینیوئد<br />
ادنیسیشراق<br />
نلاوا<br />
هگرومؤس<br />
یچ
زیم هجنوشود<br />
74<br />
رلونوشود<br />
نادنیراس<br />
ایاتروا<br />
.ریلگ<br />
زوسمولوا<br />
نیگیلمیک<br />
یجامآ<br />
مولپوت<br />
يرلیئریب<br />
هرچیا<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
ندنیرل<br />
سیپ<br />
ریب<br />
هنزؤا<br />
.ریدقامتارای<br />
ریب<br />
نوپورق<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
ندنیرل<br />
سیپ<br />
ریب<br />
هنزؤا<br />
اسریلیدارای<br />
رلیئریب<br />
نیرلزؤا<br />
وا<br />
اپورق<br />
نادقیلیلغاب<br />
قاریا<br />
.رلاقاجاتوت<br />
کیلمیک<br />
نوسونوق<br />
زیلنای<br />
کیژولوخسیپ<br />
ریب<br />
ونوق<br />
قارلاوا<br />
هلا<br />
ادقاملآ<br />
شیلنای<br />
.رید<br />
کیلمیک<br />
امشلالاسمولپوت<br />
ریب<br />
جروس<br />
قارلاوا<br />
هد<br />
هلیریدنلری<br />
.رلیب<br />
رلیئریب<br />
یلتیشئچ<br />
ارلامولپوت<br />
يرلاقیلیلغاب<br />
قارلاوا<br />
کیلمیک<br />
بینازاق<br />
كولزؤا<br />
نیرل<br />
.رلارییلامینات<br />
لاوا<br />
رلیب<br />
ریب<br />
یئریب<br />
ماشای<br />
هروس<br />
هدنیج<br />
هچئن<br />
کیلمیک<br />
هد<br />
هشیی<br />
ادنوغولنوروز<br />
.نیسلاق<br />
وب<br />
نیرلیئریب<br />
یئریب<br />
قاملوا<br />
.ریدیگیلکرگ<br />
ریب<br />
لاسمولپوت<br />
نیمینیوئد<br />
اروغوا<br />
یسامنلاجونوس<br />
نوچوا<br />
نا<br />
یلکرگ<br />
ونوق<br />
هلتوک<br />
نین<br />
هجنوشود<br />
نیرلاقانیاق<br />
هلا<br />
کمریچئک<br />
.رید<br />
نونوب<br />
اد<br />
نا<br />
نیخای<br />
ولوی<br />
نینایدئم<br />
ولورتنک<br />
و<br />
لستوگرؤه<br />
هدمیچیب<br />
اباچ<br />
هلیا<br />
کچرگ<br />
هل<br />
.ریش<br />
وب<br />
ادساسا<br />
شادغاچ<br />
اداینود<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
یلمنؤا<br />
هرؤگ<br />
يو<br />
لیویس<br />
ومولپوت<br />
نیرلاتارکونکت<br />
وجوگ<br />
ادنیسیشراق<br />
.ریدقاموروق<br />
هجنوشود<br />
يرلاقانیاق<br />
یجنیکا<br />
لااقاماسپاق<br />
هلا<br />
.ریلیریچئک<br />
لیجینئی<br />
ادمولپوت<br />
هروتلوک<br />
ل<br />
مانیوا<br />
هلیا<br />
کیژئتاریتسیا<br />
هدمیچیب<br />
یعمج<br />
هلمع<br />
لا<br />
قامروو<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
ندنیرل<br />
.رید<br />
کیژئتاریتسیا<br />
لمع<br />
هسیا<br />
زیلنای<br />
هلکمنلتوگرؤه<br />
هشلکچرگ<br />
.رلیب<br />
انوب<br />
قارایامخاب<br />
یک<br />
لاسمولپوت<br />
یمینیوئد<br />
لاساییس<br />
یتراپ<br />
هلرل<br />
ریب<br />
کمرؤگ<br />
زاملوا<br />
ولجوگ<br />
لاساییس<br />
يرلتوگرؤه<br />
مینیوئد<br />
يرلردنؤا<br />
یمیک<br />
کمرؤگ<br />
.رلاوا<br />
وب<br />
نیرلتوگرؤه<br />
لمت<br />
يژئتاریتسیا<br />
یس<br />
کیلمیک<br />
هروا<br />
یمیت<br />
.رید<br />
هدن<br />
هسن<br />
کیلمیک<br />
یشییلانآ<br />
لاسمولپوت<br />
ریب<br />
جروس<br />
نادنوغودلوا<br />
ییلاود<br />
نوغرود<br />
قاملوا<br />
هنیرئی<br />
.ریدراخآ<br />
وب<br />
ندزوا<br />
ریب<br />
همینیوئد<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
کیژولوئدیا<br />
ریب<br />
یئریب<br />
قاملوا<br />
انیملانآ<br />
.زملگ<br />
کچرگ<br />
اداینود<br />
کیلمیک<br />
رل<br />
هچئن<br />
ولتویوب<br />
قارلاوا<br />
ریب<br />
نیگیلمیک<br />
يریآ<br />
هرلکیلمیک<br />
یقپای<br />
انیسامپای<br />
یشراق<br />
.رلارورود<br />
ادارآوب<br />
نیمینیوئد<br />
کیلمیک<br />
هروا<br />
یمیت<br />
یعمج<br />
لمع<br />
نوچوا<br />
یلمنؤا<br />
.رید<br />
کیلمیک<br />
هروا<br />
یمیت<br />
لاسمولپوت<br />
هدمینیوئد<br />
ناشیلاچ<br />
يرلیئریب<br />
قاتروا<br />
هد<br />
ری<br />
و<br />
جامآ<br />
ادنورغوا<br />
هریدشلریب<br />
كر
وسولپوت هلاقم 75<br />
يریآ<br />
ندرلیئریب<br />
.ریرییآ<br />
کیلمیک<br />
یلتیشئچ<br />
لارلالوی<br />
هروا<br />
هلیت<br />
كر<br />
هچئن<br />
هعفد<br />
ینئی<br />
ند<br />
هروا<br />
.ریلیت<br />
قاجنآ<br />
همینیوئد<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
وسوغیود<br />
يراصحنا<br />
.لیید<br />
لاوا<br />
رلیب<br />
رلیئریب<br />
يریآ<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
هلیا<br />
هد<br />
قیلشادوغیود<br />
نیستئا<br />
.رل<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
نین<br />
کیلمیک<br />
هروا<br />
هنیمیت<br />
ادزیمیغیدخاب<br />
قیچآ<br />
و<br />
یلزیگ<br />
ادنلاآ<br />
ناسون<br />
همتئا<br />
هنیی<br />
قینات<br />
.قورولوا<br />
قیچآ<br />
وغودلوا<br />
ناماز<br />
ینابایخ<br />
يرلاامنلاقایآ<br />
زؤگ<br />
هنونؤا<br />
.ریریتگ<br />
ناریا<br />
هدنوگ<br />
هنیگیل<br />
یشراق<br />
،رلاامنلاقایآ<br />
ولؤگومروا<br />
یساموروق<br />
یگپت<br />
هدنیس<br />
نیتلوؤد<br />
نوغولزوسموروس<br />
هنؤا<br />
قامتراخیچ<br />
نوچوا<br />
هتسؤگ<br />
،رلیر<br />
قیلاینود<br />
یلیدانآ<br />
ونوگ<br />
يرلااییسکآ<br />
نونوب<br />
نا<br />
قیچآ<br />
هنرؤا<br />
یی<br />
.رید<br />
یلزیگ<br />
وغودلوا<br />
ناماز<br />
هسیا<br />
هروتلوک<br />
ل<br />
هروا<br />
میت<br />
هلیا<br />
لستوگرؤه<br />
همیچیب<br />
.رینلارینیس<br />
رلوئا<br />
و<br />
یلیب<br />
ادرلادروی<br />
هلکچرگ<br />
نش<br />
هجکروت<br />
میتریؤا<br />
لید<br />
يرلاسلایک<br />
و<br />
یلتیشئچ<br />
نیرلتوگرؤه<br />
یلتیشئچ<br />
ادیرلااباچ<br />
کیلیلزیگ<br />
یناماز<br />
يرلااباچ<br />
.رورودشولوا<br />
ادقیلقیچآ<br />
لاسمولپوت<br />
هلریب<br />
میش<br />
نا<br />
کسکوی<br />
هدنیرئی<br />
رید<br />
یلزیگ<br />
انلاآ<br />
یگیدریگ<br />
ناماز<br />
ولمولوا<br />
کیلمیک<br />
هچئنریب<br />
یئریب<br />
نادنیراس<br />
هروا<br />
هلیت<br />
كر<br />
یگشیلیا<br />
رل<br />
اداهاد<br />
.ریلازآ<br />
وب<br />
هروئا<br />
هد<br />
یسارآرلیئریب<br />
رلیگشیلیا<br />
توگرؤه<br />
هرچیا<br />
یگشیلیا<br />
هرل<br />
قارلایریدنلارینیس<br />
هلگ<br />
کج<br />
هد<br />
اهادریب<br />
قیچآ<br />
هروئا<br />
هی<br />
هریگ<br />
کملیب<br />
نوچوا<br />
تلآ<br />
.رینلاریضاح رلایپای<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
يدآ<br />
هلیا<br />
نلایتلانآ<br />
قیلراو<br />
ریب<br />
مینیوئد<br />
اباچ هرچیا<br />
نرتسؤگ<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
نیرلیئریب<br />
لاسمولپوت<br />
هنزؤا<br />
ندنیی<br />
اقشاب<br />
ریب<br />
یش<br />
.لیید<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
هدنیمینیوئد<br />
،قاملوا<br />
لنئگ<br />
ریب<br />
اباچ<br />
هرچیا<br />
قاتروا<br />
جامآ<br />
اباچ نوچوا<br />
کمرتسؤگ<br />
.ریدکمئد<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رگید<br />
هزؤا<br />
یگیلل<br />
لاسمولپوت<br />
هکبش<br />
ادنیشییلانآ<br />
یلزیگ<br />
.رید<br />
یکسا<br />
رلاامریدشارآ<br />
لاسمولپوت<br />
یمینیوئد<br />
ادمولپوت<br />
ریب<br />
ییارگاو<br />
قارلاوا<br />
هد<br />
رلریریدنلری<br />
یکوبلاح<br />
ینئی<br />
ارلاامریدشارآ<br />
هرؤگ<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
ریب<br />
رهت<br />
ییارگمه<br />
نین<br />
هگرتسؤگ<br />
یس<br />
.رید<br />
خوچریب<br />
ارلاامریدشارآ<br />
هرؤگ<br />
مینیوئد<br />
هنیرلتوگرؤه<br />
نیرلانلایتاق<br />
ریب<br />
وخوچ<br />
یعامتجا<br />
هکبش<br />
رل<br />
یغیللیجارآ<br />
هلیا
زیم هجنوشود<br />
76<br />
لستوگرؤه<br />
هدمیچیب<br />
ایامشیلاچ<br />
.رلارییلاشاب<br />
قاجنآ<br />
زیلنای<br />
یعامتجا<br />
هکبش<br />
نیرل<br />
یغیلراو<br />
وب<br />
ونوق<br />
نوچوا<br />
یلرتئی<br />
.لیید<br />
كرگ<br />
نومولپوت<br />
هدوروتلوک<br />
لئلاراپ<br />
ریب<br />
هدجروس<br />
وب<br />
ویونوق<br />
.اریدشلایلاوق<br />
نومولپوت<br />
وروتلوک<br />
هلیا<br />
مینیوئد<br />
یجامآ<br />
ادنیسارآ<br />
كویؤب<br />
ریب<br />
نیتاچ<br />
یساملوا<br />
يرلیئریب<br />
همینیوئد<br />
ادقاملیتاق<br />
.راریدنلاوقشوق<br />
قاجنآ<br />
نومولپوت<br />
وروتلوک<br />
هلیا<br />
مینیوئد<br />
یسارآ<br />
رلاقیلقاتروا<br />
خوچ<br />
اسلوا<br />
هکبش یعامتجا<br />
رل<br />
لاقیلیلاوق<br />
يرلیئریب<br />
همینیوئد<br />
اتاق<br />
.رلرلیب<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
هوئچرچ<br />
هدنیس<br />
اباچ<br />
نرتسؤگ<br />
رلتوگرؤه<br />
یکیا<br />
یلمنؤا<br />
لاوق<br />
هدکمنولؤب<br />
؛رلرید<br />
یلغاب<br />
،رلتوگرؤه<br />
قیچآ<br />
.رلتوگرؤه<br />
یلغاب<br />
هدرلتوگرؤه<br />
توگرؤه<br />
هیوا<br />
يرل<br />
زیلنای<br />
توگرؤه<br />
ادنوغوللوق<br />
قارلاوا<br />
يریآ<br />
هلرلتوگرؤه<br />
یگشیلیا<br />
هد<br />
لاوا<br />
.رلزملیب<br />
وب<br />
نیرلتوگرؤه<br />
وموشولوا<br />
رتیلاتوت<br />
تییهام<br />
.ریییشاد<br />
وب<br />
هدرلتوگرؤه<br />
توگرؤه<br />
هنیسیژولوئدیا<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
یجنیریب<br />
وزؤس<br />
.ریدادقامشیناد<br />
قاجنآ<br />
قیچآ<br />
هدرلتوگرؤه<br />
هسیا<br />
رلیئریب<br />
ریب<br />
ادنآ<br />
هچئن<br />
اموروق<br />
يرلاقیلیلغاب<br />
لاوا<br />
.رلیب<br />
وب<br />
ندزوا<br />
وب<br />
توگرؤه<br />
هیوا<br />
يرل<br />
هچئن<br />
لستوگرؤه<br />
کیلمیک<br />
.رلاریدادقامیشاد<br />
قیچآ<br />
نیرلتوگرؤه<br />
هلشیا<br />
یم<br />
شادغاچ<br />
اداینود<br />
هدئگ<br />
كر<br />
.ریترآ<br />
یلغاب<br />
رلتوگرؤه<br />
یکسا<br />
ادرلاناماز<br />
لوس<br />
هنیسیژولوئدیا<br />
یلغاب<br />
قیل<br />
ندنوزوا<br />
ایاتروا<br />
هسریلگ<br />
هسرل<br />
وب<br />
نوگ<br />
لاربیل<br />
هفسلف<br />
نین<br />
یقپای<br />
یس<br />
ندنوزوا<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
قیچآ<br />
همنلتوگرؤه<br />
هی<br />
يراس<br />
هنؤی<br />
.رلریل<br />
توگرؤه<br />
قیچآ<br />
وغودلوا<br />
ناماز<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
هوئچرچ<br />
هدنیس<br />
نلاوا<br />
نیرلتوگرؤه<br />
کیلریب<br />
یلامتحا<br />
.ریلاخوچ<br />
رگید<br />
نادنای<br />
یگلیب<br />
رل<br />
لاقیلیلاوق<br />
رلیئریب<br />
یسارآ<br />
قارلاییای<br />
ومولپوت<br />
همریدنلیگلیب<br />
اداهاد<br />
.ریشلایلاوق<br />
کمئد<br />
رلاوا<br />
اجیلاوق<br />
نانارای<br />
یگشیلیا<br />
رل<br />
ندنوزوا<br />
توگرؤه<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
لاسمولپوت<br />
هدنیمینیوئد<br />
.ریلاخوچ یتیعورشم<br />
وب<br />
نیرلتوگرؤه<br />
يرلااباچ<br />
و<br />
ادنیدرآ<br />
يرلاقودلوا<br />
هنزؤا<br />
اریسارآ<br />
هنسن<br />
همشل<br />
هجنیی<br />
نمینیوئد<br />
وجوگ<br />
ریب<br />
خوچ<br />
ادنلاآ<br />
هزؤا<br />
هلکیلل<br />
هیوا<br />
ادقاملاپوت<br />
.رلاازآ<br />
هنسن<br />
همشل<br />
نیی<br />
اسیق<br />
ولوی<br />
ضارتعا<br />
ادنیشییلانآ<br />
یلزیگ<br />
.رید
وسولپوت هلاقم 77<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
رل<br />
میکاح<br />
هدجوگ<br />
يرلایاپ<br />
یغیداملوا<br />
ندنوزوا<br />
اضارتعا<br />
هکیؤس<br />
.رلرین<br />
جامآ<br />
هسیا<br />
کتسیا<br />
نیرل<br />
میکاح<br />
هرلنیگچئس<br />
لوبق<br />
کمریدتئا<br />
.رید<br />
هدن<br />
هسن<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
هدنونؤا<br />
وغودلوا<br />
رلالوی<br />
لاساییس<br />
یتراپ<br />
هرل<br />
هرؤگ<br />
.ریدزآ<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
نین<br />
هزؤا<br />
ل<br />
هزؤا<br />
یگیلل<br />
لاسولوا<br />
ادتویوب<br />
یساملوا<br />
.رید<br />
یکسا<br />
هدرلروؤد<br />
رلاضارتعا<br />
زیلنای<br />
کیچیک<br />
ریب<br />
ایاییفارغج<br />
یلرینیس<br />
.يدیا<br />
وب<br />
نیناییفارغج<br />
یگیلشینئگ<br />
قاجنآ<br />
ریب<br />
رهش<br />
ادیوب<br />
.ودرولوا<br />
یجنی-1385<br />
لیا<br />
دادروخ<br />
ادنیرلاامنلاقایآ<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
يرلرهش<br />
نین<br />
اریس<br />
هلیا<br />
ادرلانابایخ<br />
هتسؤگ<br />
هییر<br />
يرلاقامخیچ<br />
وب<br />
نونوق<br />
قیچآ<br />
هنرؤا<br />
یی<br />
.رید<br />
ادوب<br />
لاسمولپوت<br />
مینیوئد<br />
نیغاملوا<br />
هرگ<br />
.ریدیگیلک<br />
وکنوگوب<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
یلتیشئچ<br />
رلاایدئم<br />
یغیللیجارآ<br />
هلیا<br />
یلتیشئچ<br />
ارلااییفارغج<br />
قارلاییای<br />
نوتوب<br />
سولوا<br />
زیمیغیدریدنلادآ<br />
یمارواق<br />
.ریدادقاماسپاق<br />
وب<br />
هروس<br />
هدج<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
اجونوس<br />
قامراو<br />
نوچوا<br />
یکیا<br />
يژئتارتسیا<br />
ند<br />
؛رینلارارای<br />
لسمینیکا<br />
،يژئتاریتسیا<br />
لاساییس<br />
.يژئتارتسیا<br />
لسمینیکا<br />
يژئتاریتسیا<br />
هد<br />
نیرلیئریب<br />
جنیلیب<br />
يرل<br />
زؤس<br />
وسونوق<br />
.رولوتوت<br />
مینیوئد<br />
ینیرلاناسنیا<br />
یگلیب<br />
هریدنل<br />
كر<br />
زؤا<br />
نادنیجامآ<br />
رادربخ<br />
کمتئا<br />
هتسیا<br />
.ریی<br />
لاساییس<br />
ادتویوب<br />
هسیا<br />
مینیئد<br />
هرچیا<br />
کیچیک<br />
ریب<br />
پورق<br />
لاساییس<br />
لآ<br />
هرلرئو<br />
زوا<br />
.رلریریتگ<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
مینیوئد<br />
شادغاچ<br />
مینیوئد<br />
نیرل<br />
هزؤا<br />
کیلل<br />
ندنیرل<br />
.رینلارارای<br />
شادغاچ<br />
نیناینود<br />
هد<br />
هنیرلری<br />
یغیاس<br />
هلیا<br />
ناشانای<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
ندتنوشخ<br />
نوتوب<br />
وجوگ<br />
هلیا<br />
بینیکچ<br />
.رید<br />
یمینادراقیوا<br />
لمت<br />
نایاس يژئتاریتسیا<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
لسمینیکا<br />
ادتویوب<br />
هریا<br />
یل<br />
هدئگ<br />
كر<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
نییئریب<br />
نیسامنلانیدیآ<br />
لمت<br />
جامآ<br />
یمیک<br />
.رییلایمنات<br />
یغیداشای<br />
لاساییس<br />
جنیکا<br />
هد<br />
انوب<br />
نیذیا<br />
همرئو<br />
هس<br />
وب<br />
مینیوئد<br />
یسارکومئد<br />
هد<br />
هنیرلری<br />
یغیاس<br />
هلیا<br />
.ریشانای<br />
هدن
زیم هجنوشود<br />
78<br />
هسن<br />
نیمینیوئد<br />
ادنیدرآ<br />
ناتای<br />
لاساییس<br />
هلگ<br />
کن<br />
یسارکومئد<br />
و<br />
هیولروگزؤا<br />
نادمانیا<br />
اقشاب<br />
یش ریب<br />
.لیید<br />
تیطورشم<br />
ندنیمیروئد<br />
يرب<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
هدنیگیلردنؤا<br />
نشیلگ<br />
نوتوب<br />
شاب<br />
رلاامریدلاق<br />
زیلنای<br />
ریب<br />
كوجزؤس<br />
ادنورغوا<br />
؛رودبولوا<br />
سولوا<br />
.یگیلنئژومئه<br />
ناریا<br />
یخیرات<br />
چئه<br />
ریب<br />
هروئا<br />
هدنیس<br />
،ینابایخ<br />
هشیپ<br />
يرو<br />
و<br />
يرادمتعیرش<br />
یمیک<br />
نیدیآ<br />
و<br />
تارکومئد<br />
يرلاناسنیا<br />
زؤا<br />
هفیحص<br />
هنیرل<br />
بییامریدزای<br />
.رید<br />
هن<br />
قیزای<br />
یک<br />
ناپ<br />
مزیسراف<br />
ونوب<br />
نادقاملانآ<br />
.ریدزیجاع<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
نین<br />
شاب<br />
یغیدریدلاق<br />
لاساییس<br />
ماتروا<br />
مات<br />
یملانآ<br />
هلیا<br />
یغیلیلغاب<br />
.رییلامینات<br />
هدنونؤا<br />
مات<br />
ریب<br />
کیژولوئدیا<br />
نزود<br />
.ریدراو<br />
یمزیراتیلاتوت<br />
لاستوق<br />
ناناس<br />
ریب<br />
کیژولوئدیا<br />
.نزود<br />
هلئب<br />
ریب<br />
ادماتروا<br />
کیتارکومئد<br />
هد<br />
هکیؤس هرلری<br />
نن<br />
مینیوئد<br />
دمص<br />
یگنرهب<br />
نین<br />
یغیلاباراق<br />
یمیک<br />
نویوس<br />
هنیسکع<br />
تکرح<br />
کمتئا<br />
کمئد<br />
.رید<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
نین<br />
يرلکؤک<br />
یئنوگ<br />
یلناجیابرذآ<br />
نییئریب<br />
هجنوشود<br />
ادنینلاآ<br />
همشیلگ<br />
هنیس<br />
.ریدییاق<br />
هگرومؤس<br />
هگیلیچ<br />
شاب<br />
ناریدلاق<br />
ریب<br />
.اغیللاسوغیود<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
نادنومولپوت<br />
شیمشیلگ<br />
ریب<br />
مولپوت<br />
قامتارای<br />
هتسیا<br />
.ریی<br />
وب<br />
هسیا<br />
هجنیکا<br />
یلغاب<br />
قارلاوا<br />
قیلراقیوا<br />
نادقامتارای<br />
اقشاب<br />
ریب<br />
یش<br />
.لیید<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
لاسولوا<br />
یمینیوئد<br />
یتاب<br />
هد<br />
ندنیرلری<br />
قارانلارارای<br />
وب<br />
ادمولپوت<br />
ینئی<br />
هد<br />
نیرلری<br />
هرئی<br />
همشلل<br />
یس<br />
.ریدادنیدرآ<br />
جامآ<br />
هسیا<br />
یلیئنوگ<br />
نییئریب<br />
هجنوشود<br />
نینلاآ<br />
هد<br />
کمریدشیی<br />
.رید<br />
تلآ<br />
هنیجنیلیب<br />
یقپای<br />
ناپای<br />
روتاتکید<br />
يرلاوغیود<br />
هکؤس<br />
كر<br />
ینئی<br />
ایاینود<br />
نوغیوا<br />
ریب<br />
یئریب<br />
.قامرودشولوا<br />
تیطورشم<br />
هدنیمیروئد<br />
وغودزوتوا<br />
یگیلیچتلوؤد-سولوا<br />
اهادریب<br />
یئنوگ<br />
ناجیابرذآ<br />
انوسولوا<br />
.ریدقامراتیاق<br />
دولوب<br />
ولروچاراق<br />
نکشیمئد<br />
هگزؤا<br />
انیغاریچ<br />
غای<br />
قاملوا<br />
يریدسب<br />
مات<br />
یملانآ<br />
هلیا<br />
انعم<br />
کمتئا<br />
.رید<br />
وب<br />
هدجروس<br />
وب<br />
قارپوت<br />
شاواس اهادریب<br />
وزوا<br />
همرؤگ<br />
،نیس<br />
يرلاناسنیا<br />
جآ<br />
،نیساملاق<br />
يرلاقوجوج<br />
یتسیا<br />
ایاووی<br />
ترسح<br />
،نیساملاق<br />
هگزؤا<br />
هرلجوگ<br />
هلؤک
79 مقاله توپلوسو<br />
اولماسین، گنجلري یاد یوردلاردا سورگونلوك چکمه سین، تاریخسل اؤزگوونج<br />
گونئیلی بیرئیه قاییتسین دئیه گوجلو گونئی آذربایجان دؤولتی یاراتماق ایسته<br />
ییر. دوشونجه ایله کؤکله نن بیر دؤولت. اولوسونا سیغیناجاق اولان بیر دؤولت.<br />
وار اولماق اوچون دؤولتچیلیک هرنه دن اؤنجه اولمالی دیر.
یتاب<br />
اد<br />
نیگیللیجینئی<br />
لسخیرات<br />
یمیشیلگ<br />
یتاب<br />
هکلؤا<br />
يرل<br />
نین<br />
میشیلگ<br />
هروس<br />
هدنیج<br />
وغود<br />
هکلؤا<br />
ندنیرل<br />
اهاد<br />
قیترآ<br />
شیمشیلگ<br />
ریب<br />
اماشای<br />
هییی<br />
همنل<br />
يرل<br />
زاملیناد<br />
ریب<br />
کیلکچرگ<br />
.رید<br />
یکسا<br />
ادرلاناماز<br />
وغود<br />
یساینود<br />
یتاب<br />
ناد<br />
هریا<br />
یل<br />
ریب<br />
ماشای<br />
ادنینلاآ<br />
يدیاسلوا<br />
هلئب<br />
نوس<br />
زوی<br />
نیرللیا<br />
هد<br />
میشیی<br />
يرلجروس<br />
ادنوجونوس<br />
یتاب<br />
یساینود<br />
زاملینانیا<br />
ریب<br />
همشیلگ<br />
یی<br />
هنئد<br />
.يد<br />
وب<br />
همشیلگ<br />
هدن<br />
نین<br />
زیمیغیدارآ<br />
،ناماز<br />
کیللیجینئی<br />
انیمارواق<br />
.قیریشلاتسار<br />
ریب<br />
خوچ<br />
هرونوشود<br />
هرؤگ<br />
لیجناسنیا<br />
نیماشای<br />
نوتوب<br />
ادرلانلاآ<br />
همشیلگ<br />
یس<br />
نیگیللیجینئی<br />
یسامیسنای<br />
.رید<br />
،کیللیجینئی<br />
ودرویانآ<br />
نلاوا<br />
یتاب<br />
اد<br />
ناسنیا<br />
ینیماشای<br />
تلآ<br />
–<br />
تسوا<br />
هدئا<br />
كر<br />
اداهاد<br />
.يدریدشلایلاوق<br />
کیللیجینئی<br />
ادنوجونوس<br />
نانارای<br />
،ماشای<br />
قیترآ<br />
لاسسوا<br />
همنوشود<br />
هی<br />
كولنوتسوا<br />
بیرئو<br />
ومولپوت<br />
اغیلراقیوا<br />
ورغود<br />
.يدتارغوا<br />
یلقینای<br />
هلگ<br />
کن<br />
رل<br />
ریب<br />
اغاریق<br />
بولویوق<br />
ناسنیا<br />
ولغوا<br />
ینئی<br />
متنؤی<br />
رل<br />
هنئد<br />
.يد<br />
هلگ<br />
کج<br />
هد<br />
نوتوب<br />
یناینود<br />
یگتئا<br />
هل<br />
نی<br />
وب<br />
کیللیجینئی<br />
نیناپورا<br />
ریب<br />
هچئن<br />
ندنیس هکلؤا<br />
شاب<br />
يدیاسریدلاق<br />
اس<br />
قیترآ<br />
موت<br />
ایاینود<br />
.يدشلانیقیای<br />
هگیللیجینئی<br />
ریب<br />
جیقنلاشاب<br />
یخیرات<br />
هدزیمیگیدتریلب<br />
-18<br />
یجنی<br />
زوی<br />
ندلیا<br />
يرب<br />
زوا<br />
نرئو<br />
هد<br />
میشیی<br />
يرل<br />
هلیؤس<br />
هی<br />
هلیب<br />
.کیر<br />
رتئپ<br />
رنگاو<br />
نیگیلنردم<br />
یس يژولویسوس<br />
ادنیباتیک<br />
وب<br />
جیقنلاشاب<br />
یخیرات<br />
ین<br />
هلئب<br />
:رییلایانوا<br />
کیتارکومئد"<br />
و<br />
یتعنص<br />
میروئد<br />
رل<br />
،ادنیغاچ<br />
ینعی<br />
یجنی-18<br />
زوی<br />
لیا<br />
هنؤد<br />
؛هدنیم<br />
ره<br />
نادمیخاب<br />
اداساملوا<br />
یضعب<br />
نادرلامیخاب<br />
نیگیلنردم<br />
ریب<br />
یجیقنلاشاب<br />
قارلاوا<br />
لوبق<br />
هلیدئا<br />
(1)".رلیب
وسولپوت هلاقم 81<br />
نیگیللیجینئی<br />
لمت<br />
یشییلانآ<br />
یکیا<br />
نویوجزؤس<br />
ادنیمیریآ<br />
یلزیگ<br />
؛رید<br />
"نردم"<br />
و<br />
هلگ"<br />
."کن<br />
ریب<br />
خوچ<br />
ارازای<br />
هرؤگ<br />
هلگ<br />
کن<br />
ادراه<br />
هسیدتیب<br />
کیللیجینئی<br />
اداروا<br />
.رینلاشاب<br />
قاجنآ<br />
خوچ<br />
رلاناماز<br />
ولخوچ<br />
هکلؤا<br />
رل<br />
وب<br />
شیتیب<br />
یشینلاشاب<br />
ریب<br />
هدرئی<br />
قاملابات<br />
.رلایدادنوروز<br />
هدن<br />
هسن<br />
ریب<br />
خوچ<br />
هکلؤا<br />
هد<br />
هلگ<br />
کن<br />
همتیب<br />
ند<br />
لیجینئی<br />
هروئا<br />
.رینلاشاب<br />
ینوتنآ<br />
زندیگ<br />
توموس<br />
لاسمولپوت<br />
ادرلاماتروا<br />
هلگ<br />
کن<br />
هلیا<br />
نیگیلنردم<br />
ریب<br />
خوچ<br />
همشلریب<br />
یس<br />
انولوب<br />
هلیب<br />
هج<br />
(2)یی<br />
هجنوشود<br />
هدنیس<br />
.رید<br />
هدیروئت<br />
وب<br />
یکیا<br />
یمیریآ<br />
قاملایانوا<br />
هلئب<br />
روز<br />
اسلوا<br />
کیللیجینئی<br />
يرلاماروق<br />
وب<br />
یمیریآ<br />
قاراریدشلامارواق<br />
هگیللیجینئی<br />
خیرات<br />
قامتارای<br />
ادنیساباچ<br />
چوا<br />
ونوروا<br />
نیگیللیجینئی<br />
وکؤک<br />
قارلاوا<br />
هد<br />
.رلریریدنلری<br />
،امنلانیدیآ<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
و<br />
عیانص<br />
.یمیروئد<br />
:امنلانیدیآ<br />
امنلانیدیآ<br />
ادنوجونوس<br />
ناسنیا<br />
ولغوا<br />
هجنوشود<br />
یغیللیجارآ<br />
هلیا<br />
هکیزیفاتئم<br />
نادجنانیا<br />
قاراپوق<br />
لاسسوا<br />
هد<br />
هرلری<br />
كولنوتسوا<br />
.يدرئو<br />
نیگیللیجینئی<br />
لسنوشود<br />
ونوتویوب<br />
نارودشولوا<br />
؛امنلانیدیآ<br />
نیگیللیجینئی<br />
یغانیاق<br />
یمیک<br />
هلیتریلب<br />
.رلیب<br />
قاجنآ<br />
امنلانیدیآ<br />
همیلیب<br />
جنانیا<br />
.ریدکمئد<br />
امنلانیدیآ<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
قیترآ<br />
ناسنیا<br />
رلا<br />
فیم<br />
و<br />
هفارخ<br />
رل<br />
هنیرئی<br />
میلیب<br />
هلیا<br />
هروئچ<br />
ین<br />
اغاملاموروی<br />
.رلایدنلاریضاح<br />
نینامنلانیدیآ<br />
هزؤا<br />
ل<br />
هزؤا<br />
یگیلل<br />
نیلغاع<br />
نؤا<br />
انلاپ<br />
یساملیریدراخیچ<br />
هلیا<br />
یشانای<br />
هریا<br />
یل<br />
هل<br />
هم<br />
یی<br />
جامآ<br />
قامتوت<br />
.يدیا<br />
نینامنلانیدیآ<br />
یغیدشلانیقیای<br />
هلیا<br />
قیترآ<br />
رلرونوشود<br />
ادمولپوت<br />
زوا<br />
نرئو<br />
يرلایلاوا<br />
نیلغاع<br />
وجوگ<br />
هلیا<br />
قارایلاموروی<br />
کیژولونکئت<br />
ادتویوب<br />
هریا<br />
یل<br />
هل<br />
کم<br />
هتسیا<br />
.رلیدریی<br />
امنلانیدیآ<br />
ینیس هفسلف<br />
"میلیب"<br />
و<br />
"لیغاع"<br />
يرلکوجزؤس<br />
هلیا<br />
هزؤا<br />
کمریدشلت<br />
.رلاوا<br />
ینعی<br />
ناسنیا<br />
امنلانیدیآ<br />
هروئا<br />
هدنیس<br />
لاغاع<br />
كولنوتسوا<br />
هرئو<br />
كر<br />
همیلیب<br />
جنانیا<br />
یغیللیجارآ<br />
هلیا<br />
هریا<br />
یل<br />
هل<br />
کم<br />
هتسیا<br />
.يدریی<br />
امنلانیدیآ<br />
نیگیللیجینئی
زیم هجنوشود<br />
82<br />
لسنوشود<br />
یغانیاق<br />
قارلاوا<br />
لسنوشود<br />
ادتویوب<br />
زوا<br />
نرئو<br />
هد<br />
میشیی<br />
رل<br />
لیجینئی<br />
نیرلامولپوت<br />
لمت<br />
یپای<br />
یس<br />
نین<br />
نا<br />
یلمنؤا<br />
ینیساچراپ<br />
.ودرورودشولوا<br />
وب<br />
ندزوا<br />
کمئد<br />
یکرلاوا<br />
امنلانیدیآ<br />
نیگیللیجینئی<br />
لسنوشود<br />
ونوتویوب<br />
.رورودشولوا<br />
هسنارف<br />
:یمیروئد<br />
تسوا<br />
هدرلریطس<br />
زیمیغیدزای<br />
یمیک<br />
امنلانیدیآ<br />
یمنؤد<br />
نیگیللیجینئی<br />
لسنوشود<br />
ونوتویوب<br />
اداسرودشولوا<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
لاساییس<br />
ونوتویوب<br />
.ریدادقامرودشولوا<br />
یجنی-1789<br />
هدلیا<br />
زوا<br />
نرئو<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
نیخیرات<br />
نوتوب<br />
هروئا<br />
هنیرل<br />
زؤا<br />
نیساغماد<br />
قاراروو<br />
ناسنیا<br />
نونولغوا<br />
ادنیماشای<br />
ریب<br />
شونؤد<br />
هطقن<br />
هنیس<br />
لدب<br />
.ودلوا<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
مزیلادوئف<br />
هزود<br />
هن<br />
شاب<br />
قاراریدلاق<br />
قیلهاش<br />
هنیمیژر<br />
یشراق<br />
بورود<br />
سولوا<br />
ینیگیلنئژومئه<br />
ایاتروا<br />
.ودیوق<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
ادنوجونوس<br />
هجنؤا<br />
هسنارف<br />
ارنوس<br />
اپورا<br />
انروس<br />
هسیا<br />
نوتوب<br />
اداینود<br />
قولوچسولوا<br />
یمارواق<br />
ایاتروا<br />
قارلاویوق<br />
ریب<br />
خوچ<br />
،لاساییس<br />
لاکیمونوکئا<br />
و<br />
لروتلوک<br />
هد<br />
مشیی<br />
رل<br />
زوا<br />
.يدرئو<br />
،کیلتیشئا<br />
،كولروگزؤا<br />
تیروهمج<br />
و<br />
یسارکومئد<br />
یمیک<br />
رلامارواق<br />
لنئگ<br />
هملبؤس<br />
.رلیدلیروئچ<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
تلوؤد-سولوا<br />
یمیک<br />
شییلانآ<br />
ایاتروا<br />
قارلاویوق<br />
قولروطارپمیا<br />
یغاچ<br />
نوس<br />
.ودلوب<br />
ریب<br />
خوچ<br />
سولوا<br />
زؤا<br />
لاسولوا<br />
يرلاقاح<br />
هرزوا<br />
بیشاواس<br />
انیرلاقیلزیسمیغاب<br />
.رلاودشوووق<br />
لانونوب<br />
یشانای<br />
وب<br />
میروئد<br />
ادنوجونوس<br />
کیئلا<br />
،کیل<br />
تیروهمج<br />
و<br />
یسارکومئد<br />
هی<br />
جنانیا<br />
یملیؤس<br />
نوتوب<br />
ایاینود<br />
.يدشلانیقیای<br />
نیگیللیجینئی<br />
لاساییس<br />
ونوتویوب<br />
نارودشولوا<br />
وب<br />
نوروا<br />
ادنوجونوس<br />
يرلامولپوت<br />
کمتنؤی<br />
يرنات<br />
نین<br />
هگلؤک<br />
یس<br />
نلاییاس<br />
نیرلاهاش<br />
ندنیلا<br />
قاراخیچ<br />
سولوا<br />
مارواق<br />
هلیا<br />
نانلامینات<br />
ناسنیا<br />
يرلا قولولپوت<br />
هنیلا<br />
هچئک<br />
كر<br />
يریآ<br />
هکلؤا<br />
هرل<br />
ریب<br />
کنرؤا<br />
انیلاح<br />
.يدلگ
وسولپوت هلاقم 83<br />
عیانص<br />
:یمیروئد<br />
عیانص<br />
یمیروئد<br />
نیگیللیجینئی<br />
لاکیمونوکئا<br />
ونوتویوب<br />
.ریدادقامرودشولوا<br />
عیانص<br />
یمیروئد<br />
ادنوجونوس<br />
هلگ<br />
کن<br />
هروا<br />
میت<br />
لاکینخئت<br />
نادمیخاب<br />
نیرئی<br />
نردم<br />
هروا<br />
همیت<br />
.يدرئو<br />
قاجنآ<br />
عیانص<br />
یمیروئد<br />
نین<br />
نیرلکؤک<br />
زمیغیدارآ<br />
ناماز<br />
15<br />
و<br />
-16<br />
یجنی<br />
زوی<br />
هدرللیا<br />
زوا<br />
نرئو<br />
یفارغج<br />
ارلاتاییفشک<br />
.قیریشلاتسار<br />
وب<br />
تاییفشک<br />
ادنوجونوس<br />
تراجیت<br />
هلیا<br />
لوغشم<br />
نلاوا<br />
یئریب<br />
رل<br />
یفنیص راجت<br />
ین<br />
.رلاودرودشولوا<br />
نشیلگ<br />
وب<br />
راجت<br />
یفنیص<br />
لاکیمونوکئا<br />
یگشیلیا<br />
يرل<br />
یگتئا<br />
هل<br />
شیم<br />
و<br />
عیانص<br />
هنیمیروئد<br />
ببس<br />
.ریدرلاشومولوا<br />
لانونوب<br />
یشانای<br />
میلیب<br />
ادنینلاآ<br />
زوا<br />
نرئو<br />
همشیلگ<br />
رل<br />
عیانص زوسوقشوق<br />
یمیروئد<br />
نین<br />
زوا<br />
هدنیس همرئو<br />
كویؤب<br />
ولور<br />
.رودشوملوا<br />
عیانص<br />
یمیروئد<br />
نین<br />
نا<br />
قیچآ<br />
هگرتسؤگ<br />
یس<br />
امیرات<br />
یلایاد<br />
هروا<br />
ندمیت<br />
عیانص<br />
یلقیلریغآ<br />
هروا<br />
همیت<br />
هدنیس همچئک<br />
.رید<br />
ناجریدق<br />
اناتآ<br />
:هرؤگ<br />
عیانص"<br />
یمیروئد<br />
ادنوجونوس<br />
ادشاب<br />
سیلگنیا<br />
قاملوا<br />
هرزوا<br />
کلیا<br />
عیانص<br />
نشل<br />
هکلؤا<br />
،هدرل<br />
لاناماز<br />
لاسمیرات<br />
هروا<br />
یمیت<br />
نین<br />
ییاپ<br />
شیملازآ<br />
و<br />
عیانص<br />
یلقیلریغآ<br />
هروا<br />
همیت<br />
.ریدشیملیچئک<br />
رلارازاب<br />
هلشینئگ<br />
،شیم<br />
هلتوک<br />
لس<br />
هروا<br />
رلمیت<br />
شیملاشاب<br />
و<br />
انوب<br />
رزنب<br />
همشیلگ<br />
،رل<br />
نردم<br />
نومولپوت<br />
کیمونوکئا<br />
ادنینلاآ<br />
نلورؤگ<br />
هد<br />
میشیی<br />
يرل<br />
(3)".رودشوملوا<br />
نیگیللیجینئی<br />
،لسنوشود<br />
لاساییس<br />
و<br />
لاکیمونوکئا<br />
یگتئا<br />
يرل<br />
هرزوا<br />
لیجناسنیا<br />
مولپوت<br />
لروتلوک<br />
و<br />
لاسمولپوت<br />
ادنلاآ<br />
ریب<br />
خوچ<br />
هد<br />
میشیی<br />
نیرل<br />
یغینات<br />
.ودلوا<br />
ندرلدنک<br />
هرلرهش<br />
چؤک<br />
،کمتئا<br />
شیا<br />
نونومولؤب<br />
،یسامشلانیقیای<br />
یشیک<br />
رل<br />
و<br />
نیداق<br />
رلا<br />
یسارآ<br />
یگشیلیا<br />
نیرل<br />
هد<br />
همشیی<br />
،یس<br />
هلیا<br />
میشیت<br />
يرلاجارآ<br />
نین<br />
یسامشلانیقیای<br />
و<br />
...<br />
نومولپوت<br />
هگیللیجینئی<br />
یگپت<br />
ندنیس<br />
ریب<br />
هچئن<br />
کنرؤا<br />
لاوا<br />
.رلیب
زیم هجنوشود<br />
84<br />
وجنوچوا<br />
اینود<br />
هکلؤا<br />
يرل<br />
و<br />
کیللیجینئی<br />
نیگیللیجینئی<br />
ینئی<br />
نادنیرلااملامینات<br />
نلاییاس<br />
ینوتنآ<br />
نیتیمسا<br />
یساملامینات<br />
هزؤا<br />
هلکیلل<br />
وجنوچوا<br />
اینود<br />
هکلؤا<br />
هدنیرل<br />
یلرچئک<br />
.رید<br />
یتاب<br />
و<br />
اکیرمآ<br />
هکلؤا<br />
يرل<br />
هد<br />
میشیی<br />
هروس<br />
يرلج<br />
ین<br />
ریب<br />
اریس<br />
تلآ<br />
یپای<br />
نیرلا<br />
هد<br />
همشیی<br />
یس<br />
ادنوجونوس<br />
هدلا<br />
هستئا<br />
رل<br />
هلئب<br />
وجنوچوا<br />
اینود<br />
و<br />
يرئگ<br />
شیملاق<br />
هکلؤا<br />
هدرل<br />
قیترآ<br />
هلتعرس<br />
هریا<br />
یل<br />
هل<br />
نی<br />
اداینود<br />
وب<br />
تلآ<br />
یپای<br />
نیرلا<br />
هد<br />
همشیی<br />
هنیس<br />
تصرف<br />
.رودخوی<br />
وب<br />
ندزوا<br />
وب<br />
هکلؤا<br />
نیرل<br />
رلرئدیل<br />
هلیا<br />
نیگچئس<br />
يرل<br />
نین<br />
وب<br />
ادقاح<br />
یمانیوا<br />
اجقودلوا<br />
.ریترآ<br />
وب<br />
يرئگ<br />
شیملاق<br />
هکلؤا<br />
هدرل<br />
یگیللیجینئی<br />
وب<br />
هکلؤا<br />
رل<br />
و<br />
هدکمشیلگ<br />
نلاوا<br />
هکلؤا<br />
نیرل<br />
يرلرئدیل<br />
و<br />
ای<br />
نیگچئس<br />
هجنیرل<br />
هلزیا<br />
نن<br />
ریب<br />
اریس<br />
تساییس<br />
هرل<br />
نلیرئو<br />
مسیا<br />
یمیک<br />
هد<br />
کمریدنلری<br />
.رلاوا<br />
ینوتنآ<br />
هتیمسا<br />
:هرؤگ<br />
..."<br />
انوب<br />
هرؤگ<br />
،همشلنردم<br />
نیرلرئدیل<br />
یلریلب<br />
نادرلایچآ<br />
اهاد<br />
شیمشیلگ<br />
قارلاوا<br />
ویودرؤگ<br />
شادغاچ<br />
لاسمولپوت<br />
ادنوسوتلورغود<br />
یلریلب<br />
ریب<br />
ومولپوت<br />
هد<br />
کمریدشیی<br />
نوچوا<br />
یلجنیلیب<br />
نانلاوغیوا<br />
يرئس ریب<br />
نلاپ<br />
و<br />
رلااکیتیلوپ<br />
(4)".رودونوتوب<br />
جونوس<br />
کیللیجینئی<br />
یمارواق<br />
یتاب<br />
هکلؤا<br />
يرل<br />
نین<br />
لسخیرات<br />
ریب<br />
هروئا<br />
نیس<br />
قارارودشولوا<br />
میشیلگ<br />
هروس<br />
هدنیرلج<br />
زاملیناد<br />
يرئی<br />
.ریدراو<br />
یتاب<br />
ادنیساینود<br />
یجنی-18<br />
زوی<br />
ندرللیا<br />
يرب<br />
زوا<br />
نرئو<br />
يرلایلاوا<br />
کیللیجینئی<br />
یمارواق<br />
ادتلآ<br />
قاسرلامینات<br />
وب<br />
رلایلاوا<br />
چوا<br />
وتویوب<br />
.ریدادقاماسپاق<br />
،امنلانیدیآ<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
و<br />
.همشلعیانص<br />
وب<br />
چوا<br />
ونوروا<br />
نیگیللیجینئی<br />
،لسنوشود<br />
لاساییس<br />
و<br />
لاکیمونوکئا<br />
يرلاتویوب<br />
اد<br />
قاملاموروی<br />
.رلاوا<br />
،کیللیجینئی<br />
هلگ<br />
کن<br />
هلیا<br />
نردم<br />
ادنیسارآ<br />
ریب<br />
میریآ<br />
قامارای<br />
ادنیساباچ<br />
قارلاوا<br />
ره<br />
ریب<br />
هکلؤا<br />
هد<br />
زؤا<br />
لسخیرات<br />
يریئس<br />
ین<br />
یط<br />
.يدتئا<br />
قاجنآ<br />
وب<br />
هکلؤا<br />
رل<br />
یسارآ<br />
قاتروا<br />
رلرصنع<br />
اغامپات<br />
قاسراخلاق<br />
ادنیسیماه
وسولپوت هلاقم 85<br />
،امنلانیدیآ<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
یگتئا<br />
هدنیس<br />
ناشلاتوموس<br />
امشلاسولوا<br />
یس هنزؤا<br />
و<br />
عیانص<br />
همشل<br />
انیرلاروتکاف<br />
.قیراشلاتسار<br />
امنلانیدیآ<br />
ادنوجونوس<br />
،ناسنیا<br />
میلیب<br />
هلیا<br />
لایغاع<br />
كولنوتسوا<br />
هرئو<br />
كر<br />
هسنارف<br />
یمیروئد<br />
ادنوجونوس<br />
،سولوا<br />
کیلنئژومئه<br />
بینازاق<br />
و<br />
عیانص<br />
همشل<br />
ادنوجونوس<br />
ناسنیا<br />
یماشای<br />
کیژولونکت<br />
هریا<br />
یل<br />
هل<br />
هم<br />
هی<br />
قینات<br />
.ودلوا<br />
وب<br />
رلرصنع<br />
ریب<br />
هدرئی<br />
یگیللیجینئی<br />
ادقامریدشلاماروق<br />
چوا<br />
لمت<br />
ونوروا<br />
.رلاریدادقامرودشولوا<br />
:رلاقانیاق<br />
(1)<br />
رتئپ<br />
،رنگاو<br />
نیگیلنردم<br />
؛یسیژولویسوس<br />
كولروگزؤا<br />
و<br />
،امریدنلاازج<br />
:نریوئچ<br />
دومحم<br />
لامراس ،كوچوک<br />
نییای<br />
،يوئا<br />
لوبناتسیا<br />
16ص 1996<br />
(2)<br />
ینوتنآ<br />
،زندیگ<br />
نیگیلنردم<br />
،يرلاجونوس<br />
:نریوئچ<br />
؛لیدشوک<br />
یتنیریآ<br />
نییای<br />
،يرلا<br />
،ص 1994 لوبناتسیا<br />
9<br />
(3)<br />
ناجریدق<br />
،ناتآ<br />
ریب<br />
هد<br />
میشیی<br />
هروس<br />
یج<br />
قارلاوا<br />
،همشلنردم<br />
ناسنیا<br />
نییای<br />
،يوئا<br />
لوبناتسیا<br />
،ص 1995<br />
35-34<br />
(4)<br />
ینوتنآ<br />
يد<br />
،تیمسا<br />
یللیم<br />
88ص ،کیلمیک
یرئ<br />
ی ب<br />
یر ب<br />
یرئ<br />
ی ن<br />
یک ل<br />
ین ن<br />
ی ل<br />
یک ل<br />
ی ل<br />
یر ب<br />
یتل<br />
ی ل<br />
یگین ل<br />
یر ب<br />
یتل<br />
پان فارسیزم و سییاسال آلاندا گئري<br />
گونئی آذربایجان توپلومونون سییاسال گئري لیک ده یاشاماسی دانیلماز<br />
گرچک لیک دیر. بونون تمل نده نی بو اؤلکه یه هشتاد ایلدن چوخ حؤکم<br />
سورن پان فارسیزم<br />
لرینه<br />
راسیست<br />
بؤیوك<br />
ضید<br />
لري<br />
سببی<br />
دئدیگیمیزده بی<br />
ایدئولوژي<br />
اولان بو ایدئولوژي<br />
ساریندان<br />
کیمی<br />
قاییدیر. سینه<br />
فاشیست<br />
چاغداش دوشونجه نین<br />
کؤکنلی<br />
گوجه چاتان پان فارسیزم<br />
اورتادادیر.<br />
گئري سییاسال<br />
دیر. سؤیلم<br />
بوگونکو گئري<br />
سییاسال یا<br />
ایلکه<br />
فارس<br />
گلیشمه<br />
لرین سییاسال آلاندا قاتقی دا بولونمالاري دیر. پان فارسیزم،<br />
توپلومسال قوروملارین سییاسال آلاندا قاتقی دا بولونمالاري اوچون چئشی<br />
انگل لر تؤره ده رك چاغداش دئموکراسی<br />
یئره للشمه سینه قارشی ان<br />
اؤنملی نده ندیر. میلیتاریزمه سؤیکه نه رك گلیشن بو ایدئولوژي هر شی دن<br />
اؤنجه ایراندا<br />
چیرکین<br />
یاشایان<br />
دیکتاتور<br />
کیملیک لري تاپدالایاراق فارس اوستونلویو آردیندا اولوب<br />
ماهیت داشیماقدادیر.<br />
سییاسال<br />
آنلامی نین گلیشمه<br />
توپلومسال قوروملارین سییاسال یاشامدا آرتیق اوینام اویناماسی دیر. سییاسال<br />
گلیشمه<br />
بی<br />
یه<br />
قوراملاریندا<br />
اورتاق مسئله سییاستین<br />
اوسسال لاشماغی<br />
بوگوشسل و توپلومسال یوروملاردا اوسسال لاشما ایکی یؤندن ایره<br />
دیر.<br />
گئده ر؛<br />
سل چاپ و توپلومسال آلاندا. کلاسیک قوراملارا گؤره سییاسال گلیشمه<br />
اؤز اؤزونه گرچکلشمه یه رك توپلومدا ائتگی<br />
اولان چئشی<br />
پارادایم لارلا<br />
ایلگی ده دیر. بو یاخلاشیملارا گؤره بیر توپلوم سییاسال گلیشمه یی منیمسه<br />
لیپست،<br />
لمز مگر ائکونومیکال و اکینیمسل یؤنلرده ایره<br />
جیمزکلمن،<br />
دلر کاترایت، فیلیپ<br />
و سیمپسون<br />
له یه. سیمور مارتین<br />
اؤنده رلیگینده<br />
یاپیلان آراشدیرمالار بو یاخلاشیمین اؤنده گئدن ایسم لري دیر. بو دوشونورلر
یتیمائ<br />
ی ل<br />
یر ب<br />
ی ل<br />
قیی<br />
یر ب<br />
شیی<br />
یر ب<br />
یعن<br />
ی ل<br />
یلیر. ب<br />
ین ن<br />
یر ب<br />
87 مقاله توپلوسو<br />
سییاسال گلیشمه یی ائکونومیکال گلیشمه ایله ایلگی ده بیلیرلر. ی<br />
اولوس ائکونومیکال بویوتدا گلیشمه یه نه دك سییاسال گلیشمه یی تجربه<br />
ائده بیلمز. بو یاخلاشیم<br />
-1960<br />
ینجی ایللرین آراشدیرمالارین قاپسایاراق<br />
سییاسال گلیشمه قوراملاریندا گله نکسل باخیش اولاراق ده یرلندیریلیب گله<br />
جک ده یاپیلان آراشدیرمالارین آلت یاپیسینی اولوشدورور. بو یاخلاشیمدان<br />
سونرا اورتایا قویولان آراشدیرمالار دترمینیستی<br />
باخیشدا بولوندولار. یئنی<br />
آراشدیرمالارا گؤره ائکونومیکال گلیشمه اؤز اؤزونه سییاسال گلیشمه یه ندن<br />
اولا بیلمز. اولا بیلرکی<br />
ماهیتی اولسون. سییاسال آلاندا گلیشن<br />
بویوتدا ایره<br />
دؤولت ائکونومیکال آلاندا گلیشسین آنجاق توتالیتر<br />
اؤلکه چوخ احتماللا ائکونومیکال<br />
له مک اولاناغینا مالیک دیر. بو یاخلاشیم سییاسال گلیشمه<br />
نین تمل نده نین شهرلشمه پروسئسی ایله ائیتیمین گئنللشمه سینده<br />
بو یاخلاشیما گؤره بیر توپلومون یاپیسی شهرلشمه یه دوغرو یؤنه<br />
رکن<br />
گئنلله شیب سییاسال گلیشمه یه دوغرو آددیم آتماق باشلانیر. دانیل<br />
لرنر، مک کرون و ریموند تانترین آراشدیرمالاري بو خصوصودا اؤنده گلن<br />
آراشدیرمالارداندیلار. بو ایکی یاخلاشیمین خیردالیق لارینا باخارساق سییاست<br />
قونوسونون نه قدر اونوتولدوغونا واراجا<br />
فاکتور اولاراق ده یرلندیرلمه<br />
.<br />
سییاست اؤز اؤزونه بیر اؤنملی<br />
دیر. یئنی باخیشلار ایسه بو مسئله نی<br />
اونایلاییر. سون زامانلارین آراشدیرمالاري سییاست و اونون ایلگی ده اولدوغو<br />
فاکتورلاري اؤنده گلن نده نلر کیمی قاوراملاشدیراراق سییاسال گلیشمه<br />
تمل نده نین سییاسال آلاندا ده ییشیم لرله یوروملاییر. بو یاخلاشیما گؤره<br />
سییاستین ایلگی ده اولدوغو تمل آنلا<br />
گوج مسئله سی دیر. گوجون<br />
توپلومدا نئجه یانسیماسی اؤنملی قونودور. گوجون یاپیسی هم سییاسال<br />
گلیشمه یه دوغرو آددیم آتماغی قولایلاشدیریر هم اؤنونو کسه بیلیر. بو<br />
آراشدیرمالارا گؤره بیر توپلومون گلیشمه سی اوچون اؤنجه گوجون یاپیسی
یست<br />
یلی ب<br />
ی ل<br />
بیی<br />
ین ن<br />
ین ن<br />
یر ب<br />
ی ل<br />
نیی<br />
ی ن<br />
نجا<br />
یری ب<br />
ی ل<br />
ی ن<br />
ین ن<br />
يلار<br />
88<br />
دوشونجه میز<br />
دئموکراتیک<br />
دیر. لشمه لی<br />
دئموکرات بیر<br />
توپلومسال و اکینیمسل گلیشمه یه ندن اولا بیلر.<br />
یاشا ایراندا فارسیزم پان<br />
فارس اولمایان<br />
حاکیم<br />
اینسانلاري<br />
گوج، ائکونومیکال،<br />
اؤزوندن اؤزگه<br />
لشدیرمک ایسته یه رك بوتون وارلیق لاري فارس سویو قوللوغوندا ایسته ییر.<br />
فارس فاشیزم یارانیشی میلیتاریزمه دایانماقدادیر. رضاخانلا توغرالی لاشان بو<br />
ایدئولوژي<br />
اؤنجه دوشونسل چابالاردا بولونسایدي<br />
پهلوي<br />
حکومتیندن<br />
سونرا<br />
سویوت میلیتاریزمه سؤیکندي. بو میلیتاریزم اؤنجه عشیرت لري یئرلشدیرمک<br />
ایالت ایله آدي<br />
یاراقسیزلاندیریلاراق<br />
دوشونجه ایله<br />
لري<br />
نج<br />
گوجسوزلشدیردي.<br />
اؤنجه اللرینده<br />
آلتلارینداکی<br />
یاراق کی<br />
کیملیک<br />
بو سورجده تورك بوی<br />
سونرا بئ<br />
سئورلیک<br />
کی لرینده<br />
آرادان قالدیرماغا<br />
چالیشیلدي. پان فارسیزم میلیتاریزمه سؤیکه نه رك بو سوره جی باشلاتدي.<br />
هاردا میلیتاریزم<br />
سؤز قونوسو اولوب سییاسال<br />
قاتیلیمجیلیق<br />
قوربان ایلک<br />
گئدن وارلیق اولوبدور. پان فارسیزمین میلیتاریزم ایله ایش اوسته گلمه سی<br />
دیکتاتورلوق یاراداراق بو اؤلکه<br />
انگل اولدو.<br />
میلیتاری<br />
اؤزگورلوك دویغوسو<br />
پان فارسیزم<br />
دارماداغین ائتدي. ایره<br />
یؤنلتدي. دوغرو لیگه<br />
مشروطیت<br />
سییاسال آلاندا ایره<br />
یاساق ایسه<br />
دئوریمی<br />
له مک اوچون گرچکله شن بیر<br />
پان فارسیزم<br />
مشروطیت<br />
دئوریمی<br />
چیخارتمادان اؤنجه بو اؤلکه بیر ائوریم سوره جینده ایره<br />
له مه سینه بؤیوك<br />
دویغویا<br />
چئوریلدي.<br />
بوتون سونوجلاري<br />
دئوریمی<br />
سونوجلارینی<br />
گئري<br />
یوخا<br />
له ییردي. قاجاریه<br />
دؤنمینده باتی ده یرلري ایله تانیش اولان ایرانلیلار مشروطیت دئوریمی<br />
آلت<br />
لري<br />
یاپیسینی<br />
اولوشدوردولار.<br />
آذربایجان<br />
یئر نجی<br />
اولاراق بو ده<br />
یرلري<br />
منیمسه دي. سییاسال تاریخینده عباس میرزا دؤنمینده بئله بیر ده ییشیم<br />
آذربای گونئی ین دئنه<br />
مشروطیت<br />
سوروکله دي. آنجاق پان فارسیزم ایسه<br />
ائوریم سوره جینده بؤیوك<br />
دئوریمی<br />
اوغورلوغا دوغرو<br />
مطلقه دؤولت مالیاخولیاسی ایله بو<br />
بیر چات یاراداراق بوتون اوغورلو سونوجلاري یوخا
یتل<br />
ین ن<br />
یئن<br />
یر ب<br />
ین ن<br />
یال<br />
یر ب<br />
یر ب<br />
ی ل<br />
یرئ<br />
یست<br />
ی ل<br />
89 مقاله توپلوسو<br />
چیخارتدي. اوست سطیرلرده یازدیغیمیز کیمی قاجاریه دؤنمینده ایران اؤلکه<br />
سی باتی ادبیاتیندا فئدرالیزم اولاراق تانیملانان<br />
قاوراما<br />
یاخین اورتام ایله<br />
یؤنه تیلیردي. مشروطیت دئوریمی بو اورتامی پوزماق ایسته میردي. عکسینه<br />
ایالتی<br />
حاکیمیته<br />
و ولایتی<br />
چاتمایاراق<br />
دوروملا چوخ فرقلی<br />
برباد ائتدي.<br />
اولان<br />
زهتابی<br />
بیر<br />
ایران<br />
لري انجمن<br />
گوجلندیرمک<br />
ییردي. ایسته<br />
پان فارسیزم<br />
بو ائوریم سوره جی نین آردي توتولسایدي بو گونکو<br />
بورادا تورك لرین<br />
یه مسئله<br />
تورکلري<br />
اورتامدا یاشایاجایدیق. نه یازیق کی فاشیزم هرنه یی<br />
سییاسال<br />
توخونماق ایسته<br />
اسکی<br />
آلاندا بیلینج<br />
ییرم.<br />
تاریخی<br />
بو قونویو<br />
کیتابیندا<br />
آلتلارینداکی<br />
رحمتلیک<br />
یئترینجه<br />
نهادینه<br />
پروفسور<br />
آچیقلاییب؛<br />
گونئی آذربایجانلی تورك لر تاریخ بویو سانترال بیر گوج یاراتماقدان چکینیبلر.<br />
بلکه بوگون اوتوزدوغوموز دؤولتچیلیک<br />
تورك حؤکمرانلاري چوخونجولوغا دایانان<br />
چئشی<br />
تانیملاماق<br />
ائله بوندان آسیلی<br />
حؤکمرانلیق ایره<br />
بویو تاریخ دیر.<br />
سوره رك<br />
اینانجلارا سایقی دا بولونوبلار. پلورال بیر سوییه ده حؤکمرانلیغی<br />
بو مسئله نی<br />
گونئی<br />
لرین بی آذربایجانلی<br />
آلت بیلینجلرینده<br />
نهادینه ائده رك سییاسال دوشونجه لرینده یئره للشدیریر. پان فارسیزم ایش<br />
اوسته گله رك تثبیتلشمه یی قولایلیقلا اولمادي. ایکینجی دونیالیق ساواش<br />
اوز وئره رك ایران ائتگی ده بولونوب سانترال گوجون چؤکمه سی ایله تپگی<br />
ده بولوندو.<br />
قالدیردیلار. ی<br />
یارانان<br />
رضاخان دؤنمینده<br />
دئوریمی<br />
بو اورتامدان ایراندا<br />
یاشایان<br />
دن بو اؤلکه سییاسال آلاندا ایره<br />
وارلیق<br />
دیلر. آنجاق بیرداها امپری<br />
لاري<br />
بودونلار<br />
تاپدالانان بو بودونلار بیرداها<br />
تمل ایسته یی ساییلان؛ یؤنه تیمی پلورالی<br />
باش یارارلانیب<br />
له مه یه باشلامیشدي.<br />
مشروطیت<br />
باخیشدا ایسته<br />
ست لرین سؤمورگه چی منافعی ایله اوزلاشان پان<br />
فارسیزم سؤیلمی بو آیاقلانمالاري یاتیرماقدا باشارایلی اولدو. یئنه پان فارسیزم<br />
میلیتاریزمه<br />
سیراسیندان<br />
سؤیکه<br />
کئچیردي.<br />
نه رك وارلیق<br />
گونئی<br />
لاري<br />
آذربایجاندا<br />
تاپدالانان اینسانلاري<br />
قورشون<br />
گرچک له شن آذربایجان
یست یال<br />
یر ب<br />
بیی ی ن<br />
قیی<br />
یرئ<br />
یعن<br />
ین ن<br />
90<br />
دوشونجه میز<br />
دئموکرات فیرقه<br />
دئوینیمی سی<br />
بو قونونون<br />
دئوینیمی آدي ایله تانینان بو آیاقلانما امپری<br />
21آذر دیر. یی اؤرنه ان آچیق<br />
گوج لرین دسته یی و پان<br />
فارسیزمین اویونو ایله باسدیریلدي. گونئی آذربایجان اولوسو مینلرجه شهید<br />
وئره رك یئنه دئموکراسی ایسته یینده اؤنجول اولاراق تانیندي. هئچ اولمازسا<br />
نه کیمیزده گله سییاسال<br />
دؤولتچیلیک<br />
تجربه سی<br />
قارشی کئچمیشیمیزي بوش بوراخمایاراق شانلی<br />
بوراخاراق پان فارسیزمه<br />
یاراتدي . تاریخ<br />
پان فارسیزم ائتگی سینده سییاسال گلیشمه یی اؤنله ین اوچ اورون دؤولت<br />
گوجو، اکینیمسل<br />
چات و سییاسال<br />
دیر. اکینج<br />
زامان سوره جینده<br />
بو اوچ<br />
اورونون یئره للشمه سی گونئی آذربایجان توپلومو ایله یاناشی بوتون ایراندا<br />
یاشایان<br />
بودونلارین سییاسال گلیشمه یه دوغرو آددیم آتمالاري<br />
اؤنله<br />
دیر. پان فارسیزم مشروطیت دئوریمیندن بري ائکونومیکال گلیشمه یی بهانه<br />
ائده رك مشروعیت<br />
ایراندا<br />
قایناقلارین<br />
گوج ساواشی<br />
قازانماغا چالیشیب<br />
یئنیجیل<br />
اله کئچیرمک<br />
اولوشدوراراق سیویل<br />
شی<br />
توپلوم<br />
تاریخین<br />
ساواشی<br />
یارانیشینا<br />
دیر.<br />
اؤنملی<br />
سییاسال<br />
انگل اولوبدور.<br />
اولوسال دؤولت قورماق آدینا<br />
فاکتورودور.<br />
تاریخین<br />
ی<br />
بو اوزدن گوج<br />
آلت<br />
سییاسال<br />
یاپیسینی<br />
گئري<br />
لیلیگین اؤنملی نده نی پان فارسیزمین دؤولتی گوجو قاپسایاراق بوتون گوج<br />
قایناقلارین اله کئچیرمه سی دیر. بو سوره جده ایسه قوربانلیق گئدن بیرینجی<br />
سیویل<br />
توپلوم آنلاییشینا<br />
توپلوم قاورامی<br />
دیر.<br />
پان فارسیزم<br />
دیري<br />
قالماق اوچون سیویل<br />
قارشی دورماق زوروندادیر. سیویل توپلوم، گوجون کوتله<br />
ساریندان یؤنلمه سی دوشونجه سینده دیر. پان فارسیزم ایسه بو قونویو یانلیز<br />
فارس اولوسونا ایسته یه رك اؤز اؤزونه سیویل توپلوم قاورامی<br />
سینه قارشی دیر.<br />
سییاسال گلیشمه توپلوم بی<br />
سییاسال<br />
سؤزجوکو ایله<br />
یی گلیشمه<br />
آنلاتمالی<br />
تک بیر<br />
.<br />
یئره للشمه<br />
لري نین سییاسال آلاندا قاتیلماسی آردیندادیر.<br />
سؤزجوك له تانیملاساق،<br />
اولوسون سییاسال<br />
قاتیلیمجیلیق<br />
آلاندا قاتقی دا بولونماسی
یرئ<br />
یک ل<br />
ی ل<br />
یلی ل<br />
یگی ل<br />
یری ب<br />
یغی ل<br />
یری ب<br />
91 مقاله توپلوسو<br />
ایله<br />
سییاسال گلیشمه یی الده ائده بیلر. بو ایسه سیویل توپلومون یئره للشمه سی<br />
باغلی<br />
گئنیشله<br />
قورویار.<br />
سیویل<br />
سیویل دیر.<br />
نه رك دوغو اؤلکه لرینده<br />
توپلوم گوجلو اولورسا سییاسال<br />
گلیشمه<br />
دؤولت گوجو قارشیسیندا<br />
اؤز اؤزونه<br />
توپلوم اویونو<br />
بیر سؤزله دئسک سییاسال گلیشمه سیویل توپلومون وارلیغی دیر.<br />
توپلوم گوجلو اولورسا سییاسال<br />
گلیشمه<br />
حاکیم ایدئولوزي الینده اولاراق سییاسال گئري لیک<br />
پان فارسیزمین سییاسال گئري<br />
گه<br />
یوخسا وار<br />
بوتون گوجلر<br />
نجی سؤزو دانیشار.<br />
نجی ائتگی سی دؤولتین گوجون<br />
چوخالداراق سیویل توپلوم آنلاییشینا قارشی دورماسی اولسادا ایکینجی سی<br />
بؤیوك<br />
اکینیمسل چاتلار یاراتماسی دیر. بیر اولوس سییاسال بویوتدا گلیشمک<br />
اوچون اکینیمسل<br />
آلت نین<br />
یؤنده<br />
همگن اولمالی<br />
دیر.<br />
بوگونکو قوراملار گئده ك<br />
اکینجین اوینامینا آرتیق ده یر وئرمک ده دیرلر. ائله کی ائکونومیکال گلیشمه<br />
یاپیسینی<br />
دا اکینیمسل<br />
گلیشمه<br />
سؤزجوکو اکینج سؤزجوکو ایله سیخ باغلی<br />
چاتلارین وارلیغین توپلومون گئري<br />
آپ آچیق<br />
دیر.<br />
سوییه<br />
ده فارس بودونو ایله<br />
اولاراق ده<br />
یرلندیریلیر.<br />
گلیشمه<br />
واردیر. بیر توپلومدا اکنیمسل<br />
نه نده ن اولورلار. ایراندا پان فارسیزم<br />
تورك، کورد، بلوچ و عرب کیمی<br />
بودونلار آراسی بؤیوك اکینیمسل چاتلار یاراداراق فارس اوستونلویو پئشینده<br />
یارادیر.<br />
بو اوستونلوك دویغوسو<br />
لري کیملیک<br />
تاپدالانمیش<br />
اؤنجه اکینج<br />
سونرا دوشونجه ده بؤیوك<br />
بودونلار اؤز گوونجلري<br />
آردیندا<br />
چاتلار<br />
اولاراق<br />
فارس هئموژئنلیگینه قارشی دورورلار. ائله بو چاتلارین وار اولماسی سونوجو<br />
سییال گلیشمه گئري<br />
بی<br />
کده یاشاییر. سییاسال اکینج توپلومون آلت دوشونجه<br />
سی ایله ایلگی ده اولاراق هر نه دن اؤنجه حاکیم ایدئولوژي دن ائتگی له نیب<br />
یؤنه<br />
لرین سییاسال پیسخولوژي سینی اولوشدورور. سییاسال اکینج سییاسته<br />
دوشونسل اورتام دئمک دیر. سییاسال اکینجی اولوشدوران اؤنملی<br />
پارادایم ایسه حاکیم سئچگین لرین دوشونجه لري دیر. حاکیم سئچگین لرین<br />
دوشونجه لري قاتیلیمجیلیغا قارشی اولورسا سییاسال اکینج سییاسال گلیشمه
یرئ<br />
یئن<br />
یزل<br />
یتل<br />
ی ب<br />
یر ب<br />
یکرل<br />
92<br />
دوشونجه میز<br />
یه قارشی دوراجاقدیر. حاکیم سئچگین لرین سییاسته باخیشی سییاسال دوزه<br />
نه یؤن وئریر. پان فارسیزم رقابت و قاتیلیمجیلیغا قارشی<br />
پان فارسیزمین کؤکلري فاشیسم قوراملاریندا گی<br />
دوشونجه دیر.<br />
دیر. فاشیزم ایسه<br />
اؤزگورلوك له باریشماز ساواش دادیر. ایراندا سون هشتاد ایلده ایش اوسته<br />
گلن بوتون سییاسال سئچگین لر بیر تهر پان فارسیزمین اؤولادلاري دیرلار.<br />
پان فارسیزم دوشونسل چابالار سونوجوندا بو اؤلکه نین دینی فاکتورلاریندادا<br />
کؤك سالیب دیر. پان فارسیزمین اوره تدیگی سییاسال اکینج دیکتاتورلوقدان<br />
باشقا بیر شی اولا بیلمز. پان فارسیزم اؤزگه بودونلارین حاقلارین دانماق<br />
دئمک دیر. حاکیم سئچگین لرین سییاسال اکینج لري کوتله نین سییاسال<br />
اکینجینی دریندن ائتگی له یه رك سییاسال گلیشمه سینده اؤنملی اوینام<br />
اوینویور. بوگونکو ایرانین سییاسال اکینجی بویورقانلیق قاورامیندا اؤزونو<br />
گؤسته ریر. بو سییاسال اکینج سونوجوندا سییاسال چابا آیري سینی آرادان<br />
قالدیرماق آنلامیندادیر. بو اورتامدا سییاسال باریش ایله ان آنلامسیز<br />
سؤزجوك لردیر. گونئی آذربایجان بودونونون تاریخینه یاپقی یاپان سییاسال<br />
اکینج ی<br />
بی<br />
ده یرلره اویغون اویقارلیق یاراتماقدان عاجیزدیر. بو سییاسال<br />
اکینج یانلیز اؤز ایچینده دیکتاتورلوق اوره ته بیلر. کؤکلري گونئی آذربایجانین<br />
عشیرت یاشامینا قاییدان بو ایلکه اولوسلاشما دوشونجه سینی اؤنله مک ده<br />
دیر. اولوسلاشماق اؤنجه اولوسون ایچ گودوسونده اوز وئرمه لیدیر. اولوسون<br />
لري تام اولوسال وارلیغی دوشونه رك چئشی<br />
یوللارلا دیره نج<br />
گؤسترمه لیدیرلر. گونئی آذربایجان اولوسال دئوینیمی نین اؤنملی آماجی<br />
ایندیکی سییاسال اکینیجی ده ییشدیرمک اولمالی دیر. ایندیکی سییاسال<br />
اکینج یانلیز بو اولوسون گئریده قالماغینا سونوجلانا بیلر.<br />
یوخاریدا سؤیله دیگیمیز کیمی پان فارسیزم ائوریمی فارس کؤکنلی دؤولتین<br />
گوجلو اولماغیندان قایناقلانیر. ایراندا سییاسال گلیشمه لرین گلیشیم سوره<br />
جینه باخدیغیمیزدا مشروطیت دئوریمیندن بري مطلقه دؤولتین گوج
ی ل<br />
ی ب یر ب<br />
یر ب<br />
یر ب<br />
یر ب<br />
قیی<br />
یرئ<br />
یر ب<br />
ی ب<br />
یر ب<br />
ی ل<br />
93 مقاله توپلوسو<br />
قایناقلارینی اله کئچیرمه سینه تانیق اولاجا<br />
.<br />
گلمه دن اؤنجه ایران اؤلکه سی ایالتی قوروملار ساریندان یؤنه<br />
فارس فاشیزمی ایش اوسته<br />
ردي. بو ایسه<br />
بیر تهر فئدرالیزمین گؤسترگه سی ایدي. گوج قایناقلارینی ائکونومیکال گوج،<br />
ایلیشگی آراجلاري، سییاسال قوروملار و توپلومسال هؤرگوتلر تانیملاساق پان<br />
فارسیزم بوتون بو فاکتورلاري اؤز ایلنه کئچیره رك سییاسال اورتامی فاشیزمه<br />
ساري اوغراتدي. چاغداش تاریخه دك سییاسال گوج تورك لرین الینده<br />
اولاراق اؤلکه ده گوج پایلاشیمی وار ایدي. دوغو ایستیبدادي آلتدا<br />
یاشاسایدیقدا مطلقه دؤولت هئچ بیر بودونو آیریسینا اوستون توتموردو. بیر<br />
سؤزله دئسک هله گوج قایناقلاري<br />
ایدئولوژي چنبره سینده دییل دي .<br />
گونئی آذربایجان اولوسال دئوینیمی پان فارسیزم سؤمورگه چیلیگی اؤنونده<br />
باش قالدیران<br />
اورتایا چیخان<br />
اویغون<br />
گرچک لیک دیر. بو دئوینیم بیر اولوسون اولوشوم سوره جی<br />
وارلیق اولاراق گونئی آذربایجانلی<br />
رئیی یئنی ده یرلره<br />
اولاراق یئتیشدیرمک ایسته ییر. کئچمیش یوز ایل<br />
تاریخیمیزه باخدیغیمیزدا بو توپراغین پان فارسیست لر ساریندان تالاناراق<br />
ایستر ائکونومیکال، ایستر اکینیمسل، ایسترسه ده توپلومسال آلانلاردا سؤمورو<br />
آلتیندا یاشاماسی دانیلماز<br />
ایره<br />
گرچک لیک دیر. گونئی آذربایجان اولوسال<br />
دئوینیم هر نه دن اؤنجه پان فارسیزمین دوشونسل دیره کلرینی تیترتمه<br />
لیدیر. بو دیره کلر تک وارلیق، تک دیل، تک تاریخ، تک دؤوولت و دیگر تک لر<br />
اوزه رینه بینؤوره له نیبلر. اولوسال دئوینیم دوشونسل آلاندا تک لیک<br />
مشروعیتین سارسیتاراق آیدین دوشونورلري پلورالیسمه سایغی ایله یاناشماق<br />
مجبوریتینده بوراخمالیدیر .<br />
مدرنیزمین گلیشیم سوره جینه باخدیغیمیزدا اوچ پارادایمین پارالئل شکیلده<br />
له مه سینه تانیق اولوروق. دوشونسل آلاندا آیدینلانما ائوره سی،<br />
ائکونومیکال بویوتدا تئخنیکال دؤولت و سییاسال بویوتدا اولوس-دؤولت<br />
هئموژئنلیگی. آیدینلانما ائوره سی مدرنیزم تاریخینده اؤنملی<br />
ائوره اولاراق
ی ل<br />
یدیر. ل<br />
ی ل<br />
یزل<br />
یدیر. ل<br />
94<br />
دوشونجه میز<br />
ده یرلندیریلیر. سوموت بیچیمده ده ییشیم اوز وئرمه دن اؤنجه دوشونسل<br />
آلاندا بیر سیرا نسنه لر ده ییشمه<br />
ایره<br />
دیر. دوشونجه آلانی ده ییشمه یینجه<br />
له مه یی منیمسه مک اولماز. اینسانلارین دوشونجه لري گلیشه رك<br />
اکینج لري گلیشیب یئنی گله نک لر یاراتلاراق اویقارلیق یاراتیلیلیر. اویقارلیق<br />
ایله اکینجین آیریجی ائله بورادا گی<br />
دیر.ا ویقارلیق<br />
تئخنیکال<br />
لر گلیشمه<br />
سونوجو اورتایا چیخان وارلیق اولاراق اکینج گله نک لر ایله ایلگی ده دیر.<br />
اویقارلیق یئنیجیللیگین اورونودور. دوشونسل چابالار اویقارلیغی<br />
گونئی<br />
آذربایجان<br />
اولوسال دئوینیمی<br />
یرلرینه ده یئنیجیللیک<br />
یارادار .<br />
ایله سایقی<br />
یاناشاراق بو اولوسون گله نه کینده کؤك سالان یانلیش داورانیش لاري ده<br />
ییشدیرمه<br />
گونئی<br />
آذربایجان<br />
بونوندا ان قیسا یولو اوسسال ده یرلري یئره للشدیرمک دیر.<br />
اولوسو اؤزگون بیر<br />
آیدینلانما<br />
ائوره سی<br />
کئچیره<br />
سییاسال اکینج اورونلرین اولوشدوران خیردالیق لاري ده ییشدیرمه<br />
رك<br />
بو<br />
ده ییشیم اوسسال ده یرلره اویغون اولمالی دیر. آیدینلانما دوشونجه آلانیندا<br />
گلیشمک دئمکدیر. بو گلیشمه یی آیدین دوشونور بیر قات گرچک لشدیره<br />
بیلر .<br />
یارارلاندیغیم کیتابلار:<br />
انتشارات نقش ونگار،<br />
-دفاع از عقلانیت، تقدم عقل بیر دین، سیاست و فرهنگ؛ سید مرتضی مردیها،<br />
مدرن، ایران -تاریخ<br />
1380<br />
1389<br />
-موانع توسعه<br />
هشتم1389<br />
یرواند<br />
آبراهامیان،<br />
ي سیاسی در ایران،<br />
فتاحی، ابراهیم ي ترجمه<br />
نشر نی،<br />
دکتر حسین بشیریه، نشر گام نو، چاپ
www.dusuncemiz.arzublog.com<br />
umud.yasham@gmailcom
Change language