OSP CZERNIEC

OSP CZERNIEC
Gmina Łącko
♦ Stoją od lewej: Artur Ochoda, Jakub Rdzawski, Krzysztof Jawor, Waldemar Kasprzak, Jerzy Gromala, Grzegorz Wiatr, Jarosław
Kurnyta, Arkadiusz Górski, Adrian Pasiud, Marcin Giba; w pierwszym rzędzie od lewej: Tadeusz Kurnyta, Tadeusz Gurgul, Stanisław
Pasiud.
Rok powstania: 1910
Liczba członków: 82, MDP (dziewczęta i chłopcy):
27
Czerniec, tel: (0-18) 444-54-44 (remiza)
Prezes: Tadeusz Gurgul
Zastępca prezesa: Wojciech Piksa
Naczelnik: Tadeusz Kurnyta
Zastępca naczelnika: Stanisław Jawor
Skarbnik: Stanisław Pasiud
Sekretarz: Janusz Klag
W 1910 roku społeczeństwo Czerńca postanowili
powołać komitet założycielski Ochotniczej
Straży Pożarnej, w skład którego weszli: Michał
Ćwikowski, Stanisław Sopata, Stanisław Piksa i Stanisław
Pasiud (dziadek obecnego skarbnika OSP).
Głównym impulsem założenia straży, była możliwość
szybkiej pomocy mieszkańcom w obliczu
wielu pożarów, jakie w tamtych czasach nawiedzały
miejscowość, gdyż prawie cała jej zabudowa była
drewniana.
Pierwszym komendantem został wybrany Michał
Ćwikowski, któremu w początkowym okresie
istnienia jednostki pomagało 13 druhów.
W 1911 roku ze składek miejscowej ludności zakupiono
pierwsze hełmy i toporki. W roku następnym
pozyskano przenośną ręczną sikawkę, którą
przetrzymywano pod prowizorycznym zadaszeniem
z drewna. W tym samym okresie strażakom
udało się wykonać tzw. wóz rekwizytowy, do którego
zaprzęgano konie.
Pod koniec 1913 roku zakupiono materiał na
mundury, nie zdążono ich jednak uszyć, gdyż wybuchła
I wojna światowa.
W 1926 roku opiekę nad miejscowym oddziałem
straży przejęło kółko rolnicze w Czerńcu. Jednostce
szefował wówczas Stanisław Skud. Dwa lata
– 237 –

Strażacy ziemi sądeckiej
później, w 1928 roku, mieszkaniec wsi i sympatyk
straży Józef Rdzawski, który powrócił z emigracji,
ufundował mundury dla całej drużyny.
Po powołaniu do życia w 1921 roku Związku
Ochotniczych Straży Pożarnych RP, kierowanie
działalnością jednostek objęły zarządy. W pierwszych
władzach OSP Czerniec zasiadali: Jan Leśniak
– prezes, Franciszek Franczyk – komendant,
Franciszek Kasprzyk – zastępca komendanta, Ludwik
Pokrzyk – sekretarz oraz członkowie: Walenty
Piksa, Piotr Kurzeja, Jan Pasiud.
Kolejną ważną datą w historii OSP jest rok 1933,
wtedy bowiem został powołany komitet budowy
remizy, na czele którego stanął Franciszek Franczyk.
Po przezwyciężeniu wielu trudności natury
finansowej oraz związanych z brakiem parceli,
pierwszą siedzibą OSP został – po rozbudowaniu i
zmodernizowaniu – budynek po byłym spichlerzu
gromadzkim, który nieodpłatnie przekazała Rada
Gminy wsi Czerniec. Strażnicę składającą się z garażu
i jednej sali poświęcono i oddano do użytku w
1934 roku. W następnych latach druhowie wyposażali
budynek w niezbędny sprzęt.
Jedna z większych akcji ratowniczych, jaka miała
miejsce w okresie międzywojennym, a którą odnotowały
strażackie kroniki, był pożar domu mieszkalnego
Macieja Wiatra w 1930 roku. W następnym
roku ochotnicy walczyli z ogniem, który objął
dom, budynki gospodarcze i stodołę Franciszka
Klaga.
Przed wybuchem II wojny światowej OSP liczyła
23 członków.
Podczas II wojny światowej tutejsza straż, pomimo
ostrych restrykcji ze strony okupanta, nie
zaniechała działania. Strażacy pełnili całonocne
warty i ostrzegali mieszkańców nie tylko przed
pożarami, ale też wszelkimi akcjami organizowanymi
przez hitlerowców, jak aresztowania, łapanki
itp. Nie bacząc na niebezpieczeństwo utraty życia,
♦ Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza; z lewej strony samochodu
stoją: Wioletta Mrówka, Paulina Nowińska, Alicja
Opyd, Ewelina Pasiud, Monika Jawor; z prawej strony: Daniel
Opyd, Mateusz Pasiud, Paweł Pasiud, Daniel Kurnyta, Sebastian
Hejmej, Dominik Giba.
wielu z druhów należało do organizacji konspiracyjnych.
Wśród najbardziej zasłużonych w walce
z najeźdźcą byli: Franciszek Kasprzak, Antoni
Ćwikowski i Stanisław Ćwikowski. Za działalność
w ruchu oporu został stracony druh Antoni Klag.
Strażą w tych trudnych czasach dowodził Franciszek
Franczyk.
Po zakończeniu wojny ochotnicy postanowili
stopniowo poszerzać strażacką działalność m.in.
o gałąź kulturalną, a później też gospodarczą.
Wypełniając te założenia, na walnym zebraniu w
1947 roku powołano do istnienia orkiestrę dętą,
na czele której stanął Tadeusz Moryto. Pomimo
wielu trudności związanych z zakupem instrumentów,
31 sierpnia 1947 roku udało się zorgani-
♦ Michał Ćwikowski – pierwszy
komendant OSP w Czerńcu.
♦ Strażacy przy prowizorycznej szopie, w której przetrzymywano
sikawkę – 1912 rok.
– 238 –

Gmina Łącko
założono zespół do produkcji dachówek cementowych.
Podobnych grup na terenie powiatu sądeckiego
działało około 18. Z wypracowanych
zysków korzystało społeczeństwo wsi, podobnie
jak i z dachówek, których część wykorzystano
m.in. przy remoncie strażnicy. Pierwszym kierownikiem
powstałej agendy gospodarczej został
Stanisław Sopata. Do 1963 roku działające w ten
sposób zakłady były zwolnione z płacenia podatku.
Nałożenie tego obowiązku, spowodowało zaprzestanie
działalności produkcyjnej. W 4-letnim
okresie istnienia, zespół z Czerńca wyprodukował
1 mln 200 tys. sztuk dachówki cementowej.
W 1959 roku za kwotę 23 500 zł, strażacy zamówili
uszycie 15 sztuk mundurów galowych z
peleryną i kapeluszem. W ten sposób członkowie
OSP po raz pierwszy zostali ubrani w podhalańskie
stroje regionalne.
W 1961 roku komenda powiatowa Straży Pożarnych
w Nowym Sączu przydzieliła jednostce
nową motopompę PO-3, która zastąpiła wysłużony
i dość prymitywny powojenny sprzęt. Miejscowi
strażacy systematycznie podnosili swoje kwalifikacje
uczestnicząc w kursach I, II i III stopnia. Dzięki
szeroko zakrojonej akcji uświadamiającej na temat
różnego typu zagrożeń, liczba pożarów w samej wsi
w latach 60. radykalnie spadała.
W 1965 roku na budynku strażnicy zainstalowano
syrenę elektryczną.
12 listopada 1978 roku druhowie z Czerńca,
zarówno seniorzy, jak i drużyna młodzieżowa, na
gminnych zawodach sportowo-pożarniczych w Jazowsku
zajęli I miejsce. Później przyszły następne
sukcesy. Z tych osiągniętych na przestrzeni kilku
ostatnich lat, warto odnotować: I miejsce na zawo-
♦ B u d y n e k
pierwszej strażnicy.
zować uroczysty koncert otwierający działalność
zespołu. Po rezygnacji kapelmistrza z powodu
złego stanu zdrowia, do prowadzenia orkiestry
zwerbowano nowego dyrygenta J. Mordarskiego
ze Starej Wsi. Z czasem jednak wielu członków
zespołu opuściło rodzinne strony w poszukiwaniu
pracy i wiedzy. W 1950 roku orkiestra zawiesiła
swoją działalność, a muzycy którzy pozostali
na miejscu, wkrótce zasilili nowo powstałą orkiestrę
dętą w Łącku.
W 1948 roku dla miejscowej straży zakupiono
pierwszy w historii jednostki samochód transportowy
Dodge, który po 20 latach eksploatacji zastąpił
Star-20. Kolejnym samochodem, jaki znalazł
się na wyposażeniu OSP, był Żuk (w 1978 roku), a
najnowszy samochód bojowy marki Magirus GBA
2,5/24 strażacy pozyskali w 2003 roku.
Aby złagodzić występujące w latach 50. braki
materiałów budowlanych, w 1959 roku przy OSP
♦ Przed remizą stoją od lewej: Piotr Kurzeja, Franciszek
Klag, Antoni Majchrzak, Stanisław Pasiud, Stanisław Piksa,
Stanisław Sopata, Michał Ćwikowski; meldunek składa Franciszek
Franczyk; lata 40.
♦
Orkiestra strażacka w 1949 roku.
– 239 –

Strażacy ziemi sądeckiej
♦ Przy samochodzie Dodge stoją od lewej: kierowca – Józef
Pyrdoł, Jakub Arendarczyk, Piotr Kurnyta, Władysław Kurzeja,
Stanisław Franczyk.
dach powiatowych MDP chłopców w Grybowie
w 2000 roku (sukces tan powtórzyli także w 2005
roku); III miejsce na zawodach powiatowych wywalczone
przez mężczyzn w 2000 roku; I miejsce
na zawodach gminnych w Podegrodziu w 2006
roku (zarówno chłopcy jak i dziewczęta), natomiast
– drużyna męska uplasowała się na II pozycji także
na zawodach gminnych, ale w roku następnym.
12 września 1993 roku, podczas obchodów 80-
lecia istnienia OSP, miało miejsce uroczyste poświęcenie
i oddanie do użytku długo oczekiwanej
przez mieszkańców, jak i samych druhów, nowej
strażnicy, której budowa rozpoczęła się kilkanaście
lat wcześniej. W 1981 roku rozpoczęto pierwsze
starania o przyznanie odpowiedniej działki, a
później przystąpiono do gromadzenia niezbędnej
dokumentacji. W 1984 roku zdołano wybudować
boksy garażowe i pomieszczenia na parterze. Przez
kolejne lata prace, które w dużej mierze społecznie
wykonywali ochotnicy i mieszkańcy, posuwały się
w zależności od wielkości zgromadzonych środków
i ilości zgromadzonych materiałów, o które w tych
czasach nie było łatwo.
Obecna strażnica to obiekt o powierzchni 900
m 2 , w którym znajdują się dwa garaże, magazyn na
sprzęt, sala konferencyjna, sala balowa z zapleczem
socjalnym i kuchennym oraz pokoje gościnne.
Wraz z otrzymaniem nowego pojazdu bojowego,
w 2003 roku jednostkę OSP włączono do Krajowego
Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.
Dziś jednostka oprócz drobnego sprzętu używanego
w akcjach ratowniczych dysponuje 2 samochodami
GLA i GBA, 2 motopompami PO-5,
pompą pływającą Niagara i 2 pompami szlamowymi.
Sprzęt ten używany jest co roku w wielu zdarzeniach,
do których wzywani są ochotnicy z Czerńca,
m.in. w 1992 roku walczyli z pożarem lasu w Ochotnicy
Dolnej, w 2006 roku z pożarem budynków gospodarczych
w Łącku, w 2007 roku z ogniem jaki
ogarnął budynki mieszkalne i gospodarcze w Tylmanowej.
W 2008 roku ochotnicy usuwali skutki
tragicznego wypadku (jedna ofiara śmiertelna) do
jakiego doszło po zderzeniu samochodu osobowego
z ciężarowym w Zabrzeży, natomiast w latach
1997 i 2007 walczyli z „wielką wodą” w różnych
miejscach powiatu nowosądeckiego. Rocznie tutejsza
straż odnotowuje od 30 do 40 interwencji.
Oprócz udziału w akcjach, doskonalenia swoich
umiejętności podczas szkoleń i zawodów,
miejscowi druhowie chętnie włączają się w prace
społeczne na rzecz Czerńca. Tradycyjnie też swoją
obecnością i zaangażowaniem uświetniają wiele
uroczystości gminnych. Biorą udział w patriotycznych
akademiach i świętach kościelnych. Przeprowadzają
kontrole i pogadanki przeciwpożarowe.
Strażacka reprezentacja bierze także udział w
świętach strażackich organizowanych na terenie
swojej gminy, jak i w innych zaprzyjaźnionych
jednostkach. Sami również są doskonałymi organizatorami
zabaw i festynów. Zawsze z honorem
żegnają zmarłych członków OSP.
Dziś OSP w Czerńcu tworzą druhowie: Tadeusz
Gurgul, Stanisław Pasiud, Tadeusz Kurtyna, Andrzej
Rusnak, Władysław Rdzawski, Wojciech Piksa,
Tadeusz Piksa, Stanisław Talarczyk, Eugeniusz
Baziak, Józef Wnęk, Witold Ćwikowski, Tomasz
Ćwikowski, Józef Sopata, Henryk Rusnak, Hen-
♦ Przemarsz członków OSP w strojach podhalańskich; początek
lat 60.
– 240 –

Gmina Łącko
♦ Podczas zawodów w Jazowsku, 12 listopada 1977 roku, drużyna
seniorów i reprezentacja młodzieżowa wywalczyły I miejsce.
ryk Kasprzak, Henryk Pasiud, Jan Sopata, Stefan
Gonciarz, Wiesław Ochoda, Zbigniew Czepelak,
Ryszard Kasprzak, Robert Gonciarz, Jan Zbozień,
Stanisław Klag, Edward Jurkowski, Janusz Klag,
Wojciech Gonciarz, Michał Kulig, Marek Kurtyna,
Józef Czech, Eugeniusz Twardowski, Konrad Gurgul,
Rafał Kulig, Jacek Opyd, Jacek Czepielik, Władysław
Czech, Andrzej Kulig, Krzysztof Lędźwin,
Grzegorz Bulanda, Michał Gurgul, Konrad Piksa,
Jarosław Rdzawski, Andrzej Mentel, Piotr Pachut,
Józef Cebula, Mateusz Franczyk, Kamil Klag, Tadeusz
Brzęczek, Adam Czech, Bartłomiej Gurgul,
Jerzy Gromala, Marcin Zbozień, Tomasz Bulanda,
Witold Rdzawski, Michał Rdzawski, Marek Hybel,
Grzegorz Wiatr, Zenon Czech, Krzysztof Giba, Tomasz
Berg, Marcin Giba, Grzegorz Franczyk, Arkadiusz
Górski, Artur Ochoda, Jarosław Kurtyna,
Jakub Rdzawski, Grzegorz Zbozień, Adrian Pasiud,
Waldemar Kasprzak, Michał Parzonka, oraz
druhny: Maria Mentel, Zofia Czech, Kinga Wastag,
Edyta Piksa, Aleksandra Klag, Anna Sopata, Karolina
Ochoda, Małgorzata Zbozień, Dorota Kurzeja,
Kinga Rdzawska, Joanna Pachut, Sabina Zbozień,
Justyna Piksa.
♦
Uroczyste otwarcie i poświęcenie strażnicy w 1993 roku.
Do Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej chłopców
należą: Dominik Giba, Jacek Pachut, Krzysztof Jawor,
Sebastian Gurgul, Filip Ćwikowski, Łukasz Wójcik,
Hubert Brzęczek, Sebastian Gurgul, Daniel Opyd,
Mateusz Pasiud, Paweł Pasiud, Daniel Kurnyta, Sebastian
Hejmej. Do żeńskiej „młodzieżówki” należą
natomiast: Anna Pasiud, Paulina Kasprzak, Anna Tokarczyk,
Kinga Tokarczyk, Paulina Kurnyta, Ewelina
Pasiud, Paulina Nowińska, Monika Jawor, Monika
Sopata, Sylwia Gurgul, Paulina Nowińska, Gabriela
Maciuszek, Wioletta Mrówka, Alicja Opyd.
Zasłużonymi dla miejscowej jednostki druhami
emerytami są: Stanisław Pokrzyk, Stanisław Jurkowski,
Jan Pasiud, Piotr Kurnyta, Zygmunt Wiatr,
Władysław Piksa, Józef Kasprzak, Franciszek Gonciarz,
Władysław Rusnak.
Strażackie niebiańskie zastępy wspierają już m.in.
strażacy: Stanisław Sopata, Adam Klag, Władysław
Gurgul, Władysław Kurzeja, Michał Ćwikowski,
Stanisław Piksa, Stanisław Pasiud, Józef Pyrdoł, Stanisław
Zbozień, Franciszek Klag, Jan Ćwikowski,
Antoni Florian, Józef Jawor, Eugeniusz Rdzawski,
Antoni Ochoda, Stanisław Klag, Franciszek Kulig.
– 241 –