Dame i gospodo, dragi gosti, dragi prijatelji, - Sterijino Pozorje

Laslo VEGEL / Végel László
esejist, dramski pisac, kritičar
Rođen 1941. u Srbobranu (Vojvodina), školovao se i živi u Novom Sadu. Dugogodišnji je urednik književnog
dodatka dnevnog lista Mađar So, urednik Dramske redakcije TV Novi Sad, koju je napustio u čistki
nepodobnih novinara 1991. Najtragičniju deceniju u novijoj istoriji provešće na mestu koordinatora
novosadske kancelarije Fonda za otvoreno društvo, s koga podržava nezavisne medije, brojne izdavačke i
druge projekte koji se ne uklapaju u sliku društva željnog obračuna sa svetom.
Književnu karijeru započeo je 1965. objavljujući kritičke tekstove u kultnom časopisu Új Symposion. Od tada
je intenzivno prisutan u književnosti vojvođanskih Mađara, ali i tadašnje Jugoslavije, odnosno Srbije.
Sarađuje u svim značajnim književnim časopisima ove sredine. Nakon društvenih promena 1989. knjige
publikuje i u Mađarskoj, sarađuje u ondašnjim značajnim časopisima. Godine 2005. u Budimpešti je
objavljena i mala monografija o Vegelovom opusu, Végel-Symposion, s izabranim kritikama delâ Lasla Vegela
iz pera mađarskih, srpskih, hrvatskih i slovenačkih kritičara. Priređivač knjige Zoltán Virág konstatuje da je
književno delo Lasla Vegela značajno i po tome što sintetizuje tradicije i narativne impulse mađarske
književnosti i književnih diskursa s prostora bivše Jugoslavije. U tom smislu, Vegel podjednako pripada i
mađarskoj književnosti, a jedan je od malobrojnih manjinskih pisaca koji su trajno ušli u krvotok srpske
književnosti. Kako je pisao Aleksandar Tišma, Vegel je prozaist moderne, urbane vokacije, i po tome je,
smatra Péter Esterházy, preteča moderne mađarske proze.
Vegel je i značajan dramski pisac. Njegove drame izvođene su u pozorištima ondašnje Jugoslavije, u viđenju
značajnih reditelja poput Dušana Jovanovića, Ljubiše Ristića, Ljubiše Georgijevskog.
Romani: Memoari jednog makroa (1967), Kurs strasti (1969), Dupla ekspozicija (1984), Novosadska trilogija
- Memoari jednog makroa, Dupla ekspozicija, Ekhartov prsten (1993), Velika srednjo-istočna-evropska gozba
stupa u pikarski roman (1996), Exterritorium (2000), Pareneza (2003).
Novela: Psujemo, a oči su nam pune suza (zbirka, 1969).
Eseji: Izazov pesme (1975), Odricanje i opstajanje (1986), Abrahamov nož (pozorišni eseji, studije, 1987),
Život na rubu (1992), Vitgenštajnov razboj (dnevnički eseji, 1994), Bezdomni eseji (2002), Ispisivanje
vremena, u međuvremenu (dnevničke beleške, 2003).
Drame: Judita i druge drame (2005) - Šoferi, Judita, Preko sedam mora, Medeja...
Nagrade: Mladost, Ady Endre, Slobodna štampa, Déry Tibor, Jelenkor, Zlatna povelja za celokupan književni
rad, koju mu je uručio predsednik Republike Mađarske (2000), Knjiga godine u Mađarskoj (Exterritorium,
dnevnički zapisi iz vremena bomardovanja, 2001), Milán Füst za prozu Mađarske akademije nauka (2003),
regionalna Pulicerova nagrada Mađarske (2005), Nagrada "Košut", najviše mađarsko priznanje za umetničku
delatnost (2009).
Vegel je bio član Žirija Sterijinog pozorja 1990. i 1991, selektor za predstave iz Vojvodine.