Kitabı yüklə - Kitabxana

Gərəhməz il on iki ay evdən çölə çıxmırdı. O, ömrünün 8 ilini türmədə
keçirmişdi. Ərini öldürdüyünə görə… Meşədə odun qırdıqları yerdə öldürmüşdü
ərini. Arxadan balta ilə başına iki zərbə vurmuşdu. Ərini öldürdüyünü boynuna
almırdı Gərəhməz. Deyirdi, bir şaxı sürüyüb maşın ayağına gətirdim, geri qayıdanda
ərimin qan içində çabaladığını gördüm. Qardaşları evimizdəki vara-dövlətə yiyə
durmaq üçün öldürtdülər onu, işi də mənim üstümə atdılar.
Gərəhməzin guşənişin olmasının səbəbkarı da ərinin qohumları idi. Türmədən
çıxanda yanına gələn adamları qovmuşdu qapısından, “Rədd olun, sizin sifətinizi
görmək istəmirəm!” – demişdi.
Gərəhməzin mərhum ərinin çoxlu qızılı-pulu varmış. Mehriban dolansalar da,
övladları olmurmuş. Danışırdılar ki, Gərəhməzi qohumları öyrədib. Deyiblər uşağın
olmur, o var-dövlətdən sənə bir qəpik də qalmayacaq, ərini öldür, qızılları da götür,
gəl, səni ürəyin istəyən cavan bir oğlana ərə verək, övladın da olsun, şad-xürrəm yaşa.
İşin üstü açılmayıb əvvəlcə. Deyilənə görə mərhumun qardaşları əvvəldən
Gərəhməzdən şübhələnibmişlər. Ona görə gözdən qoymurmuşlar onu.
Dəfndən bir həftə sonra Gərəhməz anasıgilə getmək üçün icazə alır. Uzun qış
gecəsi anası ilə ordan-burdan söhbət eləyən Gərəhməz axır ki, baş verənləri olduğu
kimi danışır. Hətta qohumlarının onu aldatmasından gileylənir, ərini öldürdüyünə
peşman olduğunu söyləyir. Deyir ki, yazığa birinci baltanı vuranda üzüqoylu yıxıldı,
amma tez özünə gəldi, dedi, Gərəhməz, day vurma məni, öldürmə, onun-bunun sözü
ilə özünü də, məni də məhv eləmə, səni aldadırlar… “Amma gözümü qan örtmüşdü,
eşitmədim onun dediklərini, ikinci baltanı da yerdə ikən vurdum, canını tapşırdı” –
guya Gərəhməz etiraf etmişdi.
Bütün bu söhbətlərə mərhumun qardaşı damın bacasından gizlicə qulaq
asırmış…
Gərəhməzlə bağlı başqa əhvalat da danışırdılar kənddə. Guya türmədə ikən
yuxuda ona vergi verilib. Əvvəlcə qəbul etməyə gücü çatmırmış, ona görə ağlını itirib.
Sonradan qəbul edib. Hətta bir dəfə cinlərin köməyi ilə türmənin hündür divarından
aşıb qaçmaq istəyirmiş… Güc-bəla ilə saxlayıblar.
Gərəhməz evdən bayıra çıxmadıqca onun barəsində yaranan əfsanələrin sayı
artırdı. Danışırdılar ki, gecələr cinlərlə söhbət edir, ölən qohumları evinə qonaq gəlir.
Guya Gərəhməz nəinki cinlərin və ölülərin, heyvanların, quşların, hətta ağacların
dilini bilir, onlarla söbət edirdi. Guya gecələr Gərəhməzin həyətindəki qarağacda ocaq
yanır, o ocağın tüstüsündən iyləyən adam heç vaxt ölmür.
Daha bir əhvalat Gərəhməzin uşaqlığı ilə bağlı idi. Guya uşaq ikən cinlər
dəyişmişdilər onu. Anası gəlib beşiyin içində gözəl-göyçək körpəsinin yerində
eybəcər bir məxluq görəndə özündən gedibmiş.
Onu da deyirdilər ki, Gərəhməz gecələr kəndin bütün yerlərini gəzir, meşəyə
gedir, yaylaqlara qalxır. Gecələr kəndin arasında, örüşdə bir xəyalatın dolandığını
bilirdi hər kəs. Bu xəyalatın Gərəhməz olduğunu düşünüb sakitləşirdilər…
***
8