You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ölçülərə uyğun yerləşdirilir, artıq-əskik yerləri kəsilib düzəldilir. "Tərəcə"nin üstünə<br />
müşəmbə çəkilir, onun da üstünə seyrək torpaq tökülür.<br />
Bu vaxtacan yoğrulan saman-palçaq əməlli-başlı qıcqırır və istifadə üçün yararlı<br />
hala gəlir. Arvadlı-uşaqlı bütün ailə üzvləri qollarını çırmayıb palçığa cumurlar və<br />
daxalın "divarlarını" içəridən də, çöldən də yaxşıca suvayıb əlləri ilə sığallayırlar. Onon<br />
beş ilin daxalları var ki, divarında barmaq yerlərini asanlıqla görmək olur. Bəzən ailə<br />
üzvü vəfat edir, yaxud ailə qurub gedir, ya evlənib ayrılır, barmaq yerləri isə ata<br />
"ev"inin divarlarında qalır. Əlbəttə, qaçqınların bu poetik görüntünün fərqinə varmağa<br />
elə də həvəsləri yoxdu.<br />
İki-üç gün gözləyirlər ki, daxal qurusun. Bundan sonra "tikinti" istismara verilə<br />
bilər.<br />
Otuz-qırx il ömrü olan daxallar ən güclü zəlzələ vaxtı tam təhlükəsizdir.<br />
Daxalı qarabağlılar kəşf edib. Bu şərəfli tarix hardasa müşəmbənin kəşfi ilə eyni<br />
vaxta təsadüf edir. Müşəmbə olmayan vaxtlarda yataq sakinləri yeraltı damda<br />
yaşayıblar. Yeraltı damların üstünə yarım metrəcən torpaq tökülür ki, yağan yağışı içəri<br />
buraxmasın. Yataqlarda belə tikililər hələ də qalmaqdadır.<br />
Qarabağın kəndlərində də daxallara rast gəlmək olur. Bu evciklərdə ev tikməyə<br />
imkanı olmayan insanlar yaşayır. Bəli, kasıblıq həm də köhnəlikdir!<br />
...Elektrik lampaları və rəngli yapon televizorları daxalların qədimlik<br />
harmoniyasına xələl gətirir...<br />
Hər kəs ürəyi istəyən kimi layihə cızıb daxal qura bilər. Təki materialı bol olsun.<br />
Material bol olanda usta da həvəslə işləyir.<br />
Yataqlarda üçgözlü, dördgözlü, hündür, sərin daxallara rast gəlmək olar. İnsanlar<br />
belə tikililər barədə güclü mübaliğələr işlədirlər: "Filankəsin daxalı daxal döyül ha,<br />
evdir, ev!"<br />
Ağsaqqallar cavan qohumlarına nəsihət edirlər: "Əl-ayağını yığ, bir daxal<br />
qarala." Cavanlar nə vaxtsa Ağcaqum çölündən çıxıb uzaqlara getmək ümidi ilə<br />
yaşadıqları üçün daxalı o qədər də sevmirlər. Qocalar isə bu tikililərə gorgah kimi<br />
baxırlar.<br />
Dimanın qeydləri<br />
Mən Usubam, Usub müəllim, hörmət xatirinə demirəm, doğrudan müəlliməm.<br />
Özü də rus-dili müəllimi. Ancaq hamı məni Dima kimi tanıyır. Uşaqlıqdan taytuşlarımın<br />
mal təzəyi kimi kürəyimə yapışdırdığı bu ayamanın ixtisasımla heç bir<br />
əlaqəsi yoxdur. Yəni mən Dima olanda rus-dili müəllimliyini oxuyacağım heç kəsin<br />
ağlına gəlmirdi. Sadəcə, xaraba kəndimizdə oxumaq dəb idi. Dədəm də hamı kimi<br />
köhnə pulnan on min manat düzəltdi və fikirləşdi ki, məni hara qoysun, hara qoysun,<br />
maraqlanıb gördüm ən yaxşısı rus dili müəllimliyidi. Dərs saatı çox, oxuyub gələn isə<br />
demək olar ki yox! Əsgərlikdə olduğumdan az-maz qırıldadırdım. Bir az da xala<br />
xatirəsi üçün kitabdan-zaddan oxudum. Pul kəsən başa sorğu-sual yoxmuş. Diplomu<br />
alıb çıxanda institutun həyətindəcə tarixi bir söz işlətdim. Dedim, Dima, sən ki,<br />
Axundovu bitirdin, Sovet hökuməti dağılacaq. Hi-hi-hi-hi... İkicə il işləməmişdim ki,<br />
50
Change language