Kitabı yüklə - Kitabxana

Pəncərənin qabağında üzümü qırxırdım, yaxınlarda qəbul imtahanları başlamalı
idi. Dədəm isə gəlmək bilmirdi.
Qəflətən gözümə bir qaraltı sataşdı və tez də pəncərənin qarşısından ötüb keçdi.
Üzü köpüklü qapıya yüyürdüm. Üst-başı cır-cındır, əlində ağac, qəddi əyilmiş, uzun
və çal saqqalı toqqasına sallanmış, dərvişvari bir kişi gördüm. Dilənçi zənn etdim,
hətta pul üçün əlimi cibimə də atdım. Birdən səsini çıxardı:
“Salamməlöyküm!”
Dədəm idi.
***
Axşam hamı heyrətdən böyümüş gözlərini dədəmin ağzına dikmişdi. Kişi elə
şirin-şirin danışırdı ki, adamın ağzı sulanırdı. Protez dişlərinin hərdən zəif
şaqqıldaması da söhbətə bir şirinlik qatırdı. Heç vaxt belə yaxından görmədiyimiz
uzun, çal saqqalın müdrikcəsinə qalxıb-enməsi isə bambaşqa aləm idi.
«Kəlbəcər tərəfdə, onun gedə biləcəyi bütün binələrə, yaylaqlara, köç yollarına
getdik, yüzlərlə laçınlı gördük, hər şeyi yerli-yataqlı danışdıq, gördüm deyən olmadı»
– söylədi dədəm. Dedi, əmimin Kəlbəcərə gedib çıxmadığına əmin olublar:
«Necə ola bilər ki, bu qədər adamdan biri ona rast gəlməsin?»
Dədəm kimə hesabat verdiyini, bu qəribə sualı bu dəqiqə cavabını alacaqcasına
inamla kimə ünvanladığını özü də bilmirdi, odur ki, cavab üçün çox yubanmadı.
«Bircə ehtimal qalır: təsadüfən maşın vurub, meyitini gizlədiblər. Onu
soyğunçuluq məqsədi ilə öldürməzdilər, çünki pulu yox idi. Davakar adam da deyildi
ki, deyəsən kiməsə ilişib».
Dədəmə görə daha ağıllı ehtimal bu idi: əmim babamgildən ayrılıb Gəncə
yolunda düşdüyü vaxt hava çox isti imiş. Ağcabədinin həmin yerində kölgəlik
olmadığından və Gəncə maşınları seyrək gəldiyindən istiyə dözməyib, yuyunmaq və
ya çimmək üçün Qarabağ kanalına yaxınlaşıb. Yuyunmaq ehtimalı daha məntiqidir.
Çünki əmim xəstə olduğundan və axşam kürəyinə bankə qoyulduğundan soyunub
suya girməzdi. Həm də əgər belə olsaydı, paltarı kanalın kənarında olardı. Sözündən
belə çıxırdı ki, dədəm Qarabağ kanalının sahilini qarış-qarış gəzib, hər daşa-kəsəyə
əli, ya ayağı ilə toxunub, nəsə bir nişanə axtarırmış.
Bəli, əmim əlini yumaq üçün kanala əyiləndə huşunu itirbmi, gözü qaralıbmı,
sürüşübmü, hər nə isə düşüb kanala boğulub. Amma belə yarımçıq ehtimalla əmimin
dörd azyaşlı qızının, iki oğlunun qarşısında duruş gətirmək çətin idi. Bunu dədəm də
yaxşı bilirdi, elə bu qədər gecikməyinin səbəbi də işin axırınacan getməyi olub. O,
Qarabağ kanalı boyu piyada gəzməyə başlayıb. Az qala rastına çıxan qarğı-qamışdan,
şüvərək yulğun kollarından belə nəsə soruşub. Harda gecəyə düşübsə, ora yaxın
obalardan bir gecəlik yer istəyib. Verən də olub, verməyən də…
«Yer verməyənin pisliyi özünə qaldı. Dünyanın üzünü su almayıb ha? İsti yay
gecələridi, istədiyin yerdə yıxıl, yat! Uzağı ağcaqanadlar bir az incidəcək səni».
Qarabağ kanalının Beyləqan civarlarında çimişən cavan uşaqlardan biri xəndəyin
üstündə oturub ayaqlarını bulanıq sulara çırpa-çırpa dədəmə deyib:
«Dayı, təxminən bir ay əvvəl bax orda» – əlini kanalın nisbətən burularaq
dayanan sahilinə uzadıb – «üzüqoylu çevrilmiş bir meyit gördüm. Toqqadan yuxarı
paltarsız idi. Uşaqlara da göstərdim, amma qorxudan yaxınlaşa bilmədik. Tez geyinib
20