Kitabı yüklə - Kitabxana

«Şuşanın alınmasını eşidən kimi işimi bildim, dava-dərmanı yarımçıq qoyub
gəldim. Laçını alıblar da, gedib də! Qohum-övladın çoxu qalıb kənddə, inanmırlar ki,
torpaq alınacaq… Qız-gəlini güdaza verəcəklər!» - dədəm çox həyəcanlı idi.
Sonra izah elədi ki, biz dayımı və əmimi qarşılamaq üçün Laçına tərəf
getməliyik. Onlar köç yolu ilə heyvan gətirirlər.
***
Köç yoluna maşın işləmirdi. Asfaltla gedənlər isə yalnız ev-eşik yığmaq üçün
tutulan «partavoy» maşınlar idi. Allah işimizi rast saldı. Asfaltdan köç yoluna tərəf ağ
bir «Qaz 53» buruldu. Dədəm kepqasını yelləyə-yelləyə maşına tərəf yüyürdü:
«Ə, saxla! Ə, saxla! Belə gündə adam adamı yolda qoyar?!»
Maşın dayandı, onlar da bizim kimi adam qarşılamağa çıxımışdılar.
«Kuza»ya qalxdıq. Yol boyu heyvanlarını qabağına salıb gələn yüzlərlə adam
varıdı. Soraqlaşa-soraqlaşa ta Laçının qənşərinəcən gəldik. Xoşbəxtlikdən mindiyimiz
«Qaz 53»-ün sahibləri axtardığı adamı tapa bilmirdilər, yoxsa qalan yolu piyada
getməli olacaqdıq. Dağtumasdan Muradxanlıya tərəf sallananda əmimlə rastlaşdıq.
Saqqal basmışdı tamam. Onu belə görməmişdim heç vaxt. Dədəm maşının salonunu
orta barmağı ilə taqqıldatdı, maşın dayandı, düşdük. Xahiş elədik, bizi bir dəqiqə
gözləsinlər. Əmimlə görüşdük, dedi, dayımı görməyib. O biri əmim isə kənddə qalıb,
gəlmək istəmir. Bir dəstə kənd adamına qoşulub gedənlərə gülür və deyir, qayıdanda
sizi kəndə buraxmayacağıq. Dədəm başını buladı və biz maşına qayıtdıq.
«Kuza»da azca saman varıdı. Dədəm samanı ayağı ilə küncə toplayıb üstündə
oturdu, kepqasının arxasını qaldırıb başını «port»un taxtasına söykədi və mürgülədi:
«Necə gündü yuxusuzam. Yerimə qor dolub elə bil».
Maşın qəflətən çalaya düşüb atdandı, «port» dədəmin başının arxasına dəyincə
kepqası atılıb «kuza»nın ortasına düşdü. Cəld kepqanı götürüb çırpdım və dədəmə
qaytardım. Dədəm əli ilə başının arxasını ovuşdura-ovuşdura dedi:
«Görəsən buralardan maşın tapmaq olarmı? Gedib Cəfərqulunun da evini yığıb
gətirək».
Cəfərqulu dədəmin ortancıl qardaşı idi.
***
Muradxanlıdan azca yuxarı, Laçına tərəf dikləşmişdik ki, yolun içində böyük
qələbəlik gördük. Elə bir basabas, itələşmə vardı ki, torpaq atsan yerə düşməzdi: bir
tərəfdə hərbçilər – tank, top, qrad qurğuları, bir tərəfdə camaat – qohumları o bir üzdə
qalan laçınlılar...
Hərbçilərdən biri tankın üstünə çıxıb qışqırdı:
«Ay camaat, Laçını ermənilər aldı! İndi Qayğı qəsəbəsindən də yolu
bağlayacaqlar! İrəli getmək olmaz!»
«Bəs siz harda ölmüşdünüz ki, Laçını aldılar? Həə, a qurumsaxlar!» – səsindən
tanıdım, Əliqulu kişi idi... Uzun müddət qonşu kənddə briqadir işləmişdi, qoçaq
adamıdı.
Bu sözün arxasınca bir qışqırıq, bir haray-həşir düşdü ki, adamı lap vahimə
basırdı. Kişilər də arvadlara qoşulub şivən qoparırdı.
14