Kitabı yüklə - Kitabxana

Camaatın ölü sükutunu Çoban Səlimin qışqırığı pozdu. O, tütəyinin də,
barmaqlarının da al qan içində olduğunu indi görmüşdü. Səlim tütəyini atdı,
əllərindəki qana baxa-baxa geri çəkildi, sonra qışqıra-qışqıra kəndə tərəf götürüldü.
***
O gecə kənddə Çoban Səlimdən başqa heç kəsin gözünə yuxu getmədi. Hətta
quşların, həşaratların belə. Külək də rahatlanmır, ağacları ahəstə xışıldadıb bir neçə
saatdan sonra baş verənlərə şahid olmaq üçün oyaq saxlayırdı.
Səhərə yaxın ilk atəş səsi eşidildi.
Kəndxuda “evimiz yıxıldı” söylədi. İsfəndiyar kişi “Allah sən saxla”- deyə
titrək səslə dua etdi. Gərəhməz isə şeytani bir şövqlə parıldayan gözlərini evinin
balaca pəncərəsindən səs gələn tərəfə zilləyib ürəkdən pıçıldadı: “Xoş gəldiniz!”
Laçınsız ilk gün
...Mən Əhmədbəyliyə – Əşrəf əmigilin yatağına çatanda gördüm kəndçimiz
Zaman su maşınının içindən uşaq çıxarır: əlini çənin bacasından içəri sallayıb nəsə
axtarır, yuxarı dartır, maşının üstündə və yanında dayanan çobanlar pencəklərinin
boynu, yaxası «quzğun çaynağı»na keçmiş uşaqları ziyanlıq mal kimi biri-birinə
ötürüb yerə qoyurlar. Uzun müddət tifillər ayaqlarının keyini açıb yeriyə bilmir.
Zaman yenə zarafatından qalmırdı. Kimin peysərindən yapışıb çəndən çıxarırdısa,
alnına yağlı bir söyüş də şappıldadırdı:
«Əlini ver görüm, sənin xalanı... Nə təhər gəldiniz? Köpəyuşağı! Çənin pasını
üst-başınızla yaxşıca təmizləmisiz. Basırığa düşəniniz yoxdu ki...»
Hər uşağın qucağında öz dəyişək paltarı vardı. Ata-anaları Laçında qalmışdı bu
uşaqların. Uzağı Kəlbəcər üzdən piyada gələrdilər. Ayağı yer tutmayan uşaqları,
qocaları isə beləcə arana yola salırdılar. Ağcabədi uzaq idi. Ona görə əlsiz-ayaqsızları,
xəstələri Füzulidə, Cəbrayılda məskunlaşan tanış-bilişin evində qoyub geri qayıtmaq
lazım idi. Kənddə hələ çox adam qalmışdı, vaxt isə daralırdı.
Əşrəf əmi məni görən kimi təlaş içində olduğumu anladı:
«Niyə belə sınıxmısan, ə! Çörək vermillər sənə? Qorxma, sizin eviniz bir az
bundan əvvəl keçdi Ağcabədi tərəfə. Öz gözümnən gördüm».
Mən Füzulinin Alxanlı kəndi həndəvərindəki yataqların birində,
qohumlarımgildə olurdum. Qoyun-quzu saxlayırdıq. Qorxum ondan idi ki, dədəm
kənddə deyildi. Bakıya müalicəyə getmişdi. Yel xəstəliyi vardı kişinin. Laçın soyuq
yer olduğundan həmişə ağrıyırdı. Ağrıyan kimi də qanı qaralırdı.
«Bu xarabadan nə vaxt canımız qurtaracaq. Ay bura daş qoyanın...»
***
İki gün sonra aşağı yataqlardan bir uşağı mənim ardımca Alxanlıya göndərdilər:
«Dədən dedi, təcili gəlsin Əhmədbəyliyə...»
Getdim.
13