Najczęściej spotykane problemy Co zrobić, jeśli mamy kilka ...

1
Najczęściej spotykane problemy ☺
Jak zmienić język aplikacji? ............................................................................................... 2
Jak powiązać generator z punktem startowym? ............................................................ 3
Co zrobić, jeśli mamy kilka generatorów powiązanych z różnymi punktami
startowymi?............................................................................................................................. 5
Jak zmienić nazwę generatora?.......................................................................................... 6
Jak można uruchomić symulację?.............................................................................................. 6
Jak poprawnie zdefiniować atrybut? ................................................................................ 7
Czy jest istotne, kiedy w czynności atrybut przyjmie określoną wartość?............. 8
Co zrobić, żeby uzyskać wartości całkowite na wyjściu funkcji? .......................... 10
Jeżeli decyzja nie jest decyzją statystyczną…? ........................................................... 11
Jak zdefiniować i wykorzystać własny typ dla atrybutu …? ................................... 12
Jak wyświetlić okno Eksploratora projektu, żeby można było przełączyć się np.
z raportu do mapy procesu? .............................................................................................. 15
Czy zasób „Pracownik” jest nam potrzebny?............................................................... 16
Co można zrobić transakcjami na wejściu? ............................................................................ 17
Co można zrobić transakcjami po wykonaniu zadania? ......................................................... 20
A co, jeśli jakimś cudem liczba klientów nagle się zwiększyła, chociaż nie
duplikowaliśmy transakcji…?.......................................................................................... 22
Gdzie znaleźć informacje o wykorzystaniu zasobów?............................................... 23
Jak zmienić ilość jednostek zasobu?............................................................................... 24
Co oznacza parametr „licznik” definiowany we właściwościach czynności w
karcie „Zasoby”? ................................................................................................................. 25
Jakie jeszcze informacje można znaleźć w raporcie? ................................................ 25
Jak zmienić jednostki czasu w raporcie?....................................................................... 28
Wyświetlanie wyników symulacji w diagramie.......................................................... 30
Tworzenie harmonogramów .................................................................................................... 31
Definiowanie harmonogramu................................................................................................... 31
Czym są atrybuty?.................................................................................................................... 38
Lokalizacje atrybutów.............................................................................................................. 39
Atrybuty transakcji: Priorytet i Blokada .................................................................................. 41
Przykład.................................................................................................................................... 42
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

2
Jak zmienić język aplikacji?
Otwieramy dowolny plik w iGrafx, np. Proces. Wybieramy z menu opcję Tools,
a następnie z listy rozwijalnej Options. W karcie General z w polu Aplication
language z listy wybieramy język polski.
Po ustawieniu języka aplikacji należy ją zamknąć ponownie uruchomić, aby
nowe ustawienia zostały pobrane.
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

3
Jak powiązać generator z punktem startowym?
Po pierwsze trzeba w
Ustawieniach
generatora podać
nazwę punktu
startowego. Domyślnie
generator rozpoczyna
wprowadzanie
transakcji w punkcie o
nazwie Start.
Można tą nazwę
zmienić na własną,
pamiętając, że nie
można używać w
nazwach np. spacji. ☺
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

4
Po drugie, we właściwościach
czynności odwzorowującej wejście
klienta w karcie Wejścia ustawiamy
parametry wprowadzania transakcji na
Korzysta z punktu początkowego
oraz z listy wybieramy nazwę tego
punktu początkowego (zamówienie).
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

5
Co zrobić, jeśli mamy kilka generatorów powiązanych z różnymi punktami startowymi?
Kolejny generator należy powiązać z innym punktem startowym (o innej nazwie) analogicznie, jak poprzednio.
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

Jak zmienić nazwę generatora?
Należy zaznaczyć generator, którego nazwę chcemy zmienić, a następnie
kliknąć na przycisk „Zmień nazwę”. Po wprowadzeniu nowej nazwy
zatwierdzamy ją przyciskiem OK.
Jak można uruchomić symulację?
• Tryb uruchamiania przeprowadza symulację przez określony czas lub
dopóki wszystkie transakcje nie zostaną przetworzone.
• Tryb śledzenia wyświetla graficznie przepływ transakcji przez diagram
procesu ze zmieniającymi się kolorami czynności.
Zadanie
Wykonanie symulacji w
trybie uruchamiania
Wykonanie symulacji w
trybie śledzenia
Procedura
Na pasku narzędzi Model należy kliknij ikonę
Lub
W menu Model wybierz opcję Przebieg, a następnie Start.
Na pasku narzędzi Model kliknij opcję , następnie ikonę na
pasku Śledzenie.
Lub
W menu Model wskazać polecenie Przebieg i wybrać opcję
Śledzenie, a następnie nacisnąć przycisk na pasku Śledzenie.

7
W menu Sterowanie należy wybrać stosowne polecenia, aby
zmienić kolory śledzenia oraz ustawić lub usunąć punkty
zatrzymania.
Aby pozostawić tryb Śledzenie, na pasku Model naciśnij
przycisk .
Lub
W menu Model wybierz opcję Przebieg, a następnie Śledzenie.
Jeżeli symulacja jest uruchomiona w trybie śledzenia, można nieco przyspieszyć
proces przesuwając suwak na pasku narzędzi.
Jak poprawnie zdefiniować atrybut?
Definiując atrybuty musimy pamiętać o kolejności działań. Ważne jest, aby
wykonać następujące kroki:
1. zdefiniować atrybut (Model/ Atrybuty) – podajemy nazwę oraz typ atrybutu;
typ atrybutu określa, jakiego rodzaju wartości atrybut będzie mógł
przybierać; może to być wartość liczbowa, wartość logiczna (prawda/fałsz,
tak/nie) lub inna; wówczas należy zdefiniować własny typ i zbiór wartości
dla danego typu;
2. przypisać wartość (karta Atrybuty we właściwościach czynności); należy
zwrócić uwagę na moment czasowy w czynności, kiedy atrybut przyjmuje
określoną wartość (popatrz na kolejne pytanie ☺) ; wartość ta może być stała
(wpisujemy ją w polu wartości), należąca do określonego typu (wybieramy
określoną wartość z listy rozwijalnej w polu wartości) lub opisana
wyrażeniem (za pomocą kreatora definiujemy to wyrażenie);
3. wykorzystać atrybut posiadający określoną wartość (np. do kierowania na
kolejne stanowiska lub do powielenia transakcji).
Kolejność wykonywania powyższych kroków jest bardzo istotna w przypadku
atrybutów transakcyjnych. W diagramie trzeba także zwrócić uwagę na to, aby
atrybut był wykorzystywany w czynności występującej po czynności, w której
atrybutowi przypisano wartość. W przypadku pozostałych atrybutów
(lokalizacja: tor, proces lub scenariusz) nie jest to już istotne.
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

8
Jeżeli spróbujemy przypisać wartość lub wykorzystać atrybut, który nie został
zdefiniowany, iGrafx zgłosi błąd.
Często błędy są spowodowane faktem, że wpisujemy nazwę atrybutu, zamiast ją
wkleić.
Zaznaczenie/
„odznaczenie”
powoduję uaktywnienie
lub dezaktywację
przypisania wartości
atrybutowi
Lokalizacja atrybutu. W
przypadku istnienia innych
atrybutów (np. procesowych,
scenariuszowych) z listy
wybieramy lokalizacje
atrybutu któremu w danym
momencie przypisujemy
wartość.
Wybierana z listy nazwa
atrybutu, któremu
przypisujemy wartość.
W tym polu wpisujemy
wartość, jaką w danej
czynności ma przypisaną
dany atrybut. Na liście
rozwijalnej opcja:
- - oznacza
automatyczne zwiększenie
wartości atrybutu o 1 przy każdym
przejściu przez daną czynność;
- - oznacza
analogicznie, zmniejszenie
wartości o 1.
Czy jest istotne, kiedy w czynności atrybut przyjmie określoną
wartość?
Najczęściej ma to znaczenie. W programie iGrafix istnieje możliwość
przypisania wartości atrybutowi w różnych momentach w trakcie realizacji
czynności.
Na wejściu
Po wejściu
Przed
zadaniem
Po zadaniu
Na wyjściu
Gdy transakcja rozpoczyna czynność. Zanim jeszcze cokolwiek
zostanie wykonane na rzecz transakcji, atrybut ma przypisywana
wartość.
Po zebraniu danych. Czasami transakcję są gromadzone na
wejściu, a dopiero potem jest atrybutowi przypisywana wartość.
Przed rozpoczęciem zadania, ale po uzyskaniu wszystkich
zasobów. Transakcja jest „gotowa” na realizację zadania, ale
jeszcze przed jego rozpoczęciem atrybut uzyskuje określoną
wartość.
Po zakończeniu zadania. Po zrealizowaniu zadania i
zdefiniowaniu ewentualnych innych działań (karta Po
ukończeniu), mogą być atrybutowi przypisywane określone
wartości.
Czynność została zakończona. Atrybut ma przypisywaną wartość
tuż przed opuszczeniem czynności, np. po zdefiniowaniu
dodatkowych parametrów na wyjściu (decyzja, rozpakowanie
itd.)
karta Wejścia karta Zadanie karta Wyjście
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

9
Jeżeli czynność nie ma określonego czasu trwania, parametrów na wejściu,
wyjściu oraz nie są wymagane żadne zasoby do jej wykonania, moment, w
którym atrybut przyjmie wartość nie jest tak istotny. Ważne jest wówczas tylko
to, aby atrybut ten uzyskał wartość w danej czynności.
Użyteczna informacja ☺
Nawet, jeśli zdefiniujemy wartość atrybutu, a potem zdecydujemy, że chcemy
zmienić moment czasowy, kiedy atrybut ma przypisywaną wartość, nie musimy
go usuwać i wpisywać jeszcze raz. Wystarczy metodą „przenieść i upuść” za
pomocą myszy dokonać zmiany.
przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

10
Co zrobić, żeby uzyskać wartości całkowite na wyjściu funkcji?
Zdarza się, że wartość, którą chcemy uzyskać powinna mieć wartość całkowitą,
np. klient zamawia całkowitą liczbę pizz lub kupuje całkowitą liczbę par butów
;).
Wartości uzyskiwane przy wykorzystywaniu standardowych funkcji (np.
Between, NormDist, ExponDist) w wyrażeniach są wartościami rzeczywistymi.
Chcąc uzyskać wartość całkowitą powinniśmy zaokrąglić uzyskaną liczbę.
Można to zrobić stosując jedną z poniższych funkcji:
• Ceiling (Num) – zaokraglenie “w górę”
• Floor (Num) – zaokraglenie “w dół”
• Round (Num; NumDigits) – zaokrąglenie „matematyczne”,
gdzie Num – oznacza wartość liczbową, a NumDigits – liczbę miejsc po
przecinku.
O czym trzeba pamiętać wybierając jedną z powyższych funkcji?
Jeżeli klient zamawia od 2 do 6 sztuk wyrobu, to funkcją właściwą do określenia
tej liczby będzie funkcja Between. Uzyskaną wartość powinniśmy następnie
przedstawić jako liczbę całkowitą.
Ze względu na inny sposób zaokrąglania, sposób definiowania argumentów
funkcji Between będzie różny:
0 1 2 3 4 5 6 7
Przykładowo:
zostanie wylosowana liczba z przedziału (3;4), to funkcja Ceiling zaokrągli tą
wartość do 4, funkcja Floor do 3, a funkcja Round do 3 (jeśli wylosowana
wartość nie jest większa od 3,5) lub do 4 (jeśli wylosowana wartość jest większa
lub równa 3,5).
Należy zatem uwzględnić ten fakt definiując argumenty Min i Max funcji
Between:
• zaokrąglając wartość przy pomocy funkcji Ceiling będzie to 1,01 oraz 6;
• zaokrąglając wartość przy pomocy funkcji Floor będzie to 2 oraz 6,99;
• zaokrąglając wartość przy pomocy funkcji Round będzie to 1,5 oraz 6,49;
oraz 0 jako liczba miejsc po przecinku.
W przykładzie przyjęto dwa miejsca po przecinku jako zapewniające nam, w
stopniu zadowalającym, „równe” prawdopodobieństwo wylosowania
poszczególnych wartości całkowitych w przedziale.
10/10 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

11
Jeżeli decyzja nie jest decyzją statystyczną…?
Atrybuty w zadaniu 1 służą przypisaniu transakcjom (tu: klientom lub
zamówieniom od klienta) pewnych charakterystyk. W zadaniu 1 taką
charakterystyką może być:
• rodzaj wyrobu (typ: wartość lub zdefiniowany własny typ) ,
• ilość zamawianych wyrobów (typ: wartość).
Jak zatem uzależnić wyjścia w decyzji sortującej zamówienia od wartości
atrybutu?
Można to zrobić we właściwościach czynności decyzyjnej. Zaznaczenie opcji
Wyrażenie spowoduje pojawienie się pola, w którym wpisujemy wyrażenie, na
podstawie którego podejmujemy decyzję.
Aby uniknąć błędów
przy wpisywaniu
nazw atrybutów
najlepiej użyć opcji
„Wklej atrybut”. W
oknie zostaną
wyświetlone
wszystkie
zdefiniowane
atrybuty.
11/11 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

12
Zatwierdzamy poszczególne okna przyciskiem OK.
Błędy w symulacji mogą powstać, jeżeli atrybuty będą miały niewłaściwie
przypisane wartości, bądź wartości te będą przypisane w niewłaściwych
czynnościach.
Jak zdefiniować i wykorzystać własny typ dla atrybutu …?
W tym celu należy w oknie dialogowym Dodaj nowy atrybut (lub Modyfikuj
atrybut) wybrać przycisk Zdefiniuj typy.
12/12 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

13
Następnie wpisujemy nazwę typu i wartości dla tego typu.
Za pomocą przycisku Dodaj dodajemy nowy typ do listy istniejących.
Zatwierdzamy nowy typ przyciskiem OK.
Do nowego atrybutu przypisujemy zdefiniowany nowy typ.
Przypisanie wartości atrybutu
13/13 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

14
Analogicznie, jak wcześniej (str. 8) z tym, że wartość dla atrybutu jest
wybierana z listy.
Wykorzystanie nowego typu w czynności decyzyjnej
W czynności decyzyjnej kryterium decyzyjnym będzie wartość atrybutu
opisująca rodzaj wyrobu.
Jeżeli dodatkowo w polu Tekst wybierzemy z listy nazwę typu, to wartości
danego typu staną się opisami gałęzi i sortowanie transakcji (kierowanie na
poszczególne stanowiska) będzie się odbywało „automatycznie”.
14/14 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

15
Na gałęziach wychodzących z czynności decyzyjnej pojawiają się również opisy
zgodne z wartościami dla danego typu.
Jak wyświetlić okno Eksploratora projektu, żeby można było
przełączyć się np. z raportu do mapy procesu?
Wyświetlenie diagramu procesu
Jeśli chcemy przełączyć się do mapy procesu należy:
1. Wybrać z menu Plik punkt Składniki.
2. W oknie Eksplorator - Składniki... wybrać Proces 1 (klikając dwukrotnie).
15/15 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

16
Klikając dwukrotnie na nazwę procesu w oknie Eksploratora przechodzimy np.
do wcześniej rysowanego diagramu.
Czy zasób „Pracownik” jest nam potrzebny?
W naszym przykładzie w zasadzie NIE. Zasób „Pracownik” jest zasobem
domyślnym w aplikacji.
iGrafx przypisuje go automatycznie do obsługi czynności wstawianych do
diagramu. Jeżeli nie usuniemy go z obsługi czynności, które nie wymagają
zasobów, będzie on spowalniał realizację całego procesu.
16/16 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

17
Można go wykorzystać jako np. magazyniera – przypisujemy go wówczas do
tych czynności, za realizację których odpowiada magazynier, a usuwamy tylko
z pozostałych.
Co można zrobić transakcjami na wejściu?
Można czynność zdefiniować jako czynności startową.
W sekcji Modelowanie w karcie Wejścia można również zdefiniować reguły
gromadzenia transakcji.
Po pierwsze należy zdefiniować typ gromadzenia transakcji/ danych, czyli
wybrać pomiędzy:
• złącz - gromadzi wiele transakcji w jednej transakcji; poszczególne
transakcje są usuwane; nie ma możliwości przywrócenia stanu transakcji
sprzed połączenia (są np. kasowane wszystkie wartości atrybutów);
17/17 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

18
• wsad - gromadzi transakcje w pojedynczej transakcji; transakcja ta
wprowadza czynność, gdy warunek utworzenia zadania wsadowego
zostanie spełniony; poszczególne transakcje można następnie wycofać z
zadania wsadowego (można je np. rozpakować po wykonaniu
określonego zadania);
• grupa - gromadzi transakcje w nazwane grupy transakcji; transakcje
mogą być pojedynczo wprowadzane do czynności, ale oznaczane są
nazwą grupy;
• bramka - opóźnia przetworzenie transakcji do czasu spełnienia
ustalonych dla bramki warunków; gdy warunki te zostaną spełnione,
bramka otwiera się i dozwolone jest wprowadzanie pojedynczych
transakcji do czynności, aż warunek przestanie być spełniany lub
wprowadzone zostaną wszystkie transakcje.
Po drugie trzeba zdefiniować opcje gromadzenia (tabela poniżej).
Element
Wg liczby
Wg
wyrażenia
Wg czasu
Wg
komunikatu
Opis
Transakcje są łączone, grupowane wsadowo, grupowane lub kolejkowane
(bramka), aż zostanie zgromadzona ich określona liczba, następnie mogą
przejść dalej.
Można wprowadzić liczbę lub kliknąć przycisk kreatora wyrażeń, aby
utworzyć wyrażenie.
Kliknięcie pola wyboru Maksymalny czas oczekiwania pozwala określić
maksymalny czas oczekiwania transakcji. Jest to czasami istotne, np. jeśli
dowozimy pizzę zbierając najpierw zamówienia do określonej ilości z
każdego miasta, to możemy ograniczyć czas oczekiwania na komplet
zamówień, żeby klient nie dostał zimnej pizzy. ☺
Transakcje są łączone, grupowane wsadowo, grupowane lub kolejkowane do
chwili spełnienia warunków wyrażenia.
Transakcje kolejkowane za pomocą bramki są zatrzymywane aż do spełnienia
warunku wyrażenia, następnie transakcje (znajdujące się na czele kolejki) są
przepuszczane dalej po jednej w danym momencie do czasu, gdy warunek
przestanie być prawdziwy.
Transakcje są łączone, grupowane wsadowo, grupowane lub kolejkowane do
upłynięcia określonego czasu.
Zdarzenie - z listy zdarzeń należy wybrać zdarzenia (na przykład:
Tygodniowo), co spowoduje przetwarzanie wszystkich transakcji co tydzień,
w poniedziałek rano.
Okresowe - należy określić odstęp czasu rozpoczynający się na początku
symulacji.
Odroczone - dotyczy tylko zbiorów uzyskanych z użyciem opcji
Bramkowanie wg czasu. Należy określić odstęp czasu, o który opóźnione
zostanie wprowadzenie wszystkich oczekujących transakcji do czynności.
Transakcje są łączone, grupowane wsadowo, grupowane lub kolejkowane do
momentu odebrania przez czynność określonego komunikatu.
Wg
Transakcje są łączone, grupowane wsadowo lub grupowane, gdy zebrana
18/18 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

19
składowej
atrybutu
Cała rodzina
Cała grupa
Ścieżki
wejściowe
zostanie co najmniej jedna składowa każdej zdefiniowanej wartości atrybutu.
Transakcje są łączone, grupowane wsadowo lub grupowane, gdy zebrana
zostanie co najmniej jedna składowa każdej zdefiniowanej wartości atrybutu.
Atrybut transakcji musi mieć inny typ niż Wartość, ponieważ liczba
składowych typu musi być określona i skończona. Jeśli składowa nie pojawia
się, czynność nadal na nią czeka.
Transakcje są łączone, grupowane wsadowo, grupowane lub kolejkowane, aż
nastąpi zgromadzenie wszystkich członków określonej rodziny
Transakcje są łączone aż do zebrania wszystkich członków grupy.
Należy wybrać nazwę grupy z listy.
W przypadku zbiorów typu Zadanie wsadowe, Grupa lub Bramka, należy
określić, czy wszystkie transakcje będące członkami grupy są grupowane
wsadowo, grupowane lub kolejkowane.
Łączenie transakcji z poszczególnych ścieżek wchodzących (wchodzących
linii łączących) do czynności.
Opcji tej należy użyć, gdy dla każdego wymaganego wejścia czynność ma
oddzielną linię łączącą. Używamy tej opcji, kiedy jest istotne, aby z każdej
gałęzi wchodzącej do czynności weszła transakcja, a nie jest istotne np., aby
transakcje te pochodziły z jednej rodziny.
Jeśli liczba linii łączących nie odpowiada liczbie wymaganych transakcji
łączenia należy użyć innych opcji łączenia, grupowania wsadowego,
grupowania lub bramki.
Opracowanie na podstawie: pomoc programu iGrafx
Po trzecie można zdefiniować, dla jakich transakcji przeznaczone jest
definiowane wejście:
Przy czym:
- Wszystkie – oznacza, że wchodzące transakcje są gromadzone
niezależnie od rodziny;
19/19 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

20
- Ta sama rodzina – oznacza, że wejście jest przeznaczone dla transakcji z
tej samej rodziny;
- Raz na rodzinę – oznacza ograniczenie gromadzenia transakcji do
określonej liczby i gromadzenie jest przeprowadzane tylko jeden raz na
rodzinę; dowolny członek rodziny, który przybędzie po zebraniu podanej
liczby dla tej rodziny, zostanie odrzucony.
Co można zrobić transakcjami po wykonaniu zadania?
Zdarza się, ze po wykonaniu danej czynności/ zadania transakcje poddawane są
pewnym operacjom. Przykładem takiej operacji było rozpakowanie wcześniej
utworzonego wsadu (zbieranie zamówień do jednego miasta, a potem ich
rozwożenie pod poszczególne adresy). Należy wówczas na stronie Zadania
wybrać kartę Po ukończeniu, aby zdefiniować wykonywane działanie.
W poniższej tabeli przedstawiono charakterystykę poszczególnych opcji:
Element
Brak
Opis
Nie zdefiniowano działania wyjścia.
Duplikuje transakcję, tak aby mogła przejść każdą ścieżką wychodzącą z
czynności.
Duplikuj
Liczba - umożliwia wprowadzenie liczby transakcji do utworzenia przez
duplikację.
Nowa rodzina - umożliwia przypisanie zduplikowanych transakcji do nowej
rodziny.
Duplikuj wg
wyrażenia
Duplikuje transakcję według liczby wyrażeń typu atrybutu. Nieliczbowe
typy atrybutów transakcji muszą zostać wyświetlone na listach nazw
20/20 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

21
atrybutów i wyrażeń.
Do każdej utworzonej transakcji przypisywana jest niepowtarzalna wartość
wyrażenia. Transakcje duplikowane można potem łączyć według wyrażeń
atrybutów.
Atrybut - wybór atrybutu.
Nowa rodzina - umożliwia przypisanie zduplikowanych transakcji do nowej
rodziny.
Nazwy wyrażeń - wyświetla wyrażenia wybranego atrybutu.
Powoduje anulowanie transakcji lub wszystkich wyrażeń rodziny transakcji.
Anulowane transakcje nie opuszczają czynności i nie są liczone jako
ukończone w ostatecznych statystykach raportu.
Zawsze - zatrzymuje wszystkie transakcje, które rozpoczęły czynność.
Anuluj
Wyrażenie - zatrzymuje tylko transakcje, których wartości są równe
wyrażeniu.
Anuluj transakcje - anulowanie transakcji.
Anuluj wyrażenia - anulowanie wyrażeń rodziny transakcji. Wyrażenie
można anulować zamiast lub oprócz transakcji.
Rozpakuj
Komunikat
Rozpakowuje transakcje wcześniej połączone wsadowo.
Transakcja generuje komunikat zwalniający zdarzenie, które powoduje
kontynuację procesu, jeśli zdarzenie to oczekiwało na komunikat lub
powoduje zmianę przepływu w celu obsługi wyjątku.
Nazwa - umożliwia wybór zdefiniowanego komunikatu.
Dodawanie, definiowanie, usuwanie lub edycja komunikatów.
Partner - symbol, z którym wybrana czynność wymienia komunikaty.
Obsługuje warunki wyjątkowe występujące w procesie.
Usterka
Zawsze - zatrzymuje wszystkie transakcje, które rozpoczęły czynność. Na
przykład, jeśli kredyt nie został przyznany, wszystkie zlecenia pochodzące z
firmy ubiegającej się o kredyt zostają wstrzymane.
Wyrażenie - zatrzymuje tylko transakcje, których wartości są równe
wyrażeniu.
Nazwa - umożliwia wybór zdefiniowanej usterki.
21/21 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

22
Dodawanie, definiowanie, usuwanie lub edycja usterek.
Anuluj
Kompensuj
Transakcja anuluje transakcję biznesową, korzystającą z tej czynności.
Transakcja sygnalizuje, że wymagana jest kompensacja i uruchamia
dowolną powiązaną czynność (czyli odwraca czynność).
Źródło: pomoc programu iGrafx
A co, jeśli jakimś cudem liczba klientów nagle się zwiększyła,
chociaż nie duplikowaliśmy transakcji…?
Zapewne utworzyliśmy rodzinę transakcji i zapomnieliśmy potem transakcje
połączyć…
W naszym przykładzie utworzenie rodziny miało miejsce po rejestracji, gdzie
transakcja „zamówienie” została powielona na dwie transakcje typu „rodzaj
wyrobu” :
Rodzina transakcji powstała wskutek wyprowadzenie z czynności „rejestracja”
więcej niż jednej gałęzi.
Transakcje pochodzące z jednej rodziny, czyli dotyczące zamówienia mogą
zostać połączone np. w czynności odzwierciedlającej podanie pizzy:
W tym celu należy odpowiednio zdefiniować parametry dla transakcji na
Wejściu:
22/22 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

23
lub
Gdzie znaleźć informacje o wykorzystaniu zasobów?
W raporcie w karcie Zasoby.
23/23 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

24
Jak zmienić ilość jednostek zasobu?
1. W oknie dialogowym Zdefiniuj zasoby należy w polu Użycie wybrać z listy
rozwijalnej Uczestnik.
2. W polu licznik można zmienić domyślną wartość „1” na inną.
24/24 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

25
Ta liczba będzie nas informowała o tym, ile Maszyn typu 1 jest w naszym
zakładzie.
Co oznacza parametr „licznik” definiowany we właściwościach
czynności w karcie „Zasoby”?
Ten parametr informuje nas, ile jednostek zasobu jest przydzielonych do obsługi
jednej transakcji (klienta, zamówienia itp.). Jeżeli w naszym zadaniu
zmienilibyśmy w czynności odzwierciedlającej wykonywanie operacji na
stanowisku 1 tą liczbę dla zasobu Maszyna 1 z wartości domyślnej „1” na np.
„2” to by oznaczało, że do wykonania tej operacji są potrzebne
RÓWNOCZEŚNIE DWIE MASZYNY. ;)
Jakie jeszcze informacje można znaleźć w raporcie?
Podczas przeprowadzania symulacji program iGrafx wprowadza informacje
zdefiniowane w oknach Proces oraz Scenariusz wykonuje symulację, a jej
wynik wyświetla w oknie Raport.
Cztery zakładki okna Raport (Czas, Koszt, Zasób oraz Kolejka) zawierają
zestawy powszechnie używanych statystyk wychwyconych podczas symulacji.
Możliwe jest kopiowanie i wklejanie istniejącego składnika raportu lub
tworzenie nowego składnika przy użyciu menu Raport. Element ten pojawi się
w pustej zakładce Niestandardowy.
Do zakładki Niestandardowy można dodać składnik raportu (tablicę lub wykres)
przez skopiowanie i wklejenie istniejącego składnika raportu lub przez
utworzenie nowego składnika raportu przy użyciu menu Raport. Przycisk
Domyślny pojawi się obok zakładek okna Raport, w przypadku zmiany jednego
25/25 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

26
z domyślnych składników raportu. Należy nacisnąć przycisk Domyślny, aby
wyzerować składniki raportu na stronie i przywrócić ustawienia domyślne.
Kategorie statystyk w oknie Raport:
Zakładka Raport
Opcja Czas
Opcja Koszt
Opcja Zasoby
Opcja Kolejka
Opcja
Niestandardowy
Zawartość i Opis
Zawiera dane statystyczne mierzące czas w trakcie symulacji. Wyświetla
ogólne czasy transakcji i czasy klasyfikowane według działu, procesu i
czynności.
Zawiera statystyki kosztów powiązanych z transakcjami, czynnościami i
zasobami.
Zawiera dane statystyczne związane z wykorzystaniem zasobu,
klasyfikacje czasu zasobu oraz koszty czynności i zasobu.
Są to statystyki zbierane w momencie, gdy transakcje czekają na
przetworzenie w działaniach w związku z gromadzeniem zasobów,
danych wejściowych lub innymi ograniczeniami.
Opcja może zawierać świeżo zdefiniowane statystyki lub statystyki
skopiowane i wklejone z innych stron.
Źródło: pomoc programu iGrafx
Dane statystyczne są następnie organizowane na każdej stronie raportu według
następujących kategorii:
Typ Statystyki
Dane
Transakcja Gromadzone dla każdej transakcji, która zostanie przetworzona.
Zasób Gromadzone dla każdego zasobu wykorzystanego w procesie.
Czynność Gromadzone dla każdej czynności w procesie.
Monitor Dane gromadzone dla każdego monitora określonego w procesie.
Niestandardowy Dane zebrane do wszystkich zdefiniowanych przez użytkownika statystyk.
Źródło: pomoc programu iGrafx
26/26 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

27
iGrafx klasyfikuje podstawowe statystyki w zależności od ich zastosowania: do
transakcji, zasobów lub czynności.
iGrafx zbiera podstawowe statystyki dotyczące czasów procesu, kosztów,
zasobów i kolejek. Można również utworzyć własne statystyki użytkownika.
Podstawowe statystyki są kategoryzowane w zależności od ich zastosowania: do
transakcji, zasobów lub czynności.
Transakcja Zasób Czynność
Licznik zakończenia
Czas cyklu
(średni, całkowity)
Czas pracy
(średni, całkowity)
Czas oczekiwania
(średni, całkowity)
Czas oczekiwania na zasób
(średni, całkowity)
Czas zablokowania (średni,
całkowity)
Czas nieaktywności (średni,
całkowity)
Czas obsługi
(średni, całkowity)
Koszt (VA, NVA,
Praca, Wyposażenie)
Liczba pracowników (Licznik)
Wykorzystanie zasobu (Wykorz.
%)
Czas zajętości (średni, całkowity)
Czas bezczynności
(średni, całkowity)
Czas niewykorzystania (OOS)
Czas nieaktywności
(średni, całkowity)
Nadgodziny (OT)
Koszty (całkowite, standardowe,
nadgodzin, zajętości)
Czas cyklu (średni,
całkowity)
Czas pracy (średni,
całkowity)
Czas oczekiwania (średni,
całkowity)
Koszt (VA, NVA, BVA)
Czas oczekiwania transakcji
(średni, całkowity,
maksymalny)
Czas transakcji w czynności
(śred., maks.)
Transakcje
Źródło: pomoc programu iGrafx
Aby wyświetlić porady zawierające szczegóły dotyczące statystyk, należy
umieścić kursor na nagłówku statystyki w raporcie. Porady nie wyjaśniają
podsumowań (min, maks, średni oraz całkowity).
Poniższe tabele opisują najbardziej typowe domyślne statystyki raportu.
Czas pracy
Czas oczekiwania na
zasób
Czas zablokowania
Czas zakumulowany podczas wykonywania pracy (czas wyświetlania
karty Zadanie)
Czas zakumulowany podczas oczekiwania na zasób (strona Zasób)
Czas zakumulowany podczas gromadzenia (karta Wejścia) oraz
27/27 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

28
opóźnienia (karta Zadanie)
Czas nieaktywności
Zakumulowany czas oczekiwania na zasób, który jest nieaktywny lub
poza harmonogramem.
Źródło: pomoc programu iGrafx
Czas cyklu
Czas obsługi
Czas oczekiwania
Czas oczekiwania na
obsługę
Czas zablokowania + Czas oczekiwania na zasób +Czas
nieaktywności + Czas pracy
Czas zablokowania + Czas oczekiwania na zasób + Czas pracy
Czas zablokowania + Czas oczekiwania na zasób + Czas
nieaktywności
Czas zablokowania + Czas oczekiwania na zasób
Źródło: pomoc programu iGrafx
Czas zajętości
Czas bezczynności
Niewykorzystany
Czas
nieaktywności
Płatny czas pobierania zasobu, takiego jak Aktywny oraz Działający
(czas wyświetlania strony Zadanie).
Płatny czas aktywności zasobu w harmonogramie, ale nie jest
równoznaczny z czasem zajętości.
Opłacony lub nieopłacony czas zaplanowanej aktywności zasobu oraz
kiedy jest niedostępny.
Pozostały czas, gdy zasób nie jest zaplanowany jako dostępny lub
Niewykorzystany.
Źródło: pomoc programu iGrafx
Jak zmienić jednostki czasu w raporcie?
Każda tabela umieszczona w raporcie zawiera informacje podane w jednostkach
czasu dobieranych automatycznie przez program iGrafx. Jednostki te podane są
w nawiasie nad tabelą. Jeżeli chcemy je zmienić należy dwukrotnie kliknąć na
tabelę, w której chcemy zmienić jednostki czasu lub z menu podręcznego
(uruchamianego prawym przyciskiem myszy wybrać Element).
28/28 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

29
W oknie dialogowym Edytuj element raportu w karcie Formatowanie można
wybrać żądaną jednostkę czasu.
W tej samej karcie można również określić maksymalną wyświetlaną liczbę
wierszy w danej tabeli raportu (domyślnie ustawioną na 25) lub zaznaczyć
opcję Nieograniczona, co pozwoli na wyświetlanie wszystkich wierszy, które
dotyczą danej statystyki.
29/29 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

30
Wyświetlanie wyników symulacji w diagramie.
Analiza wyników symulacji odczytanych bezpośrednio z czynności jest
użyteczna szczególnie, jeśli występują jakieś błędy i chcemy zlokalizować
(przynajmniej w przybliżeniu) miejsce, w którym one powstają.
Wyniki te można odczytać we właściwościach czynności w sekcji
Modelowanie w karcie Ostatnia symulacja.
Pierwsza liczba informuje nas o tym, ile transakcji zakończyło realizację
analizowanej czynności (tu: 45 klientów zostało przez kelnera zaprowadzonych
do stolików).
30/30 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

31
Tworzenie harmonogramów
Definiowanie harmonogramu
Harmonogram w iGrafx’ie możemy tworzyć lub modyfikować w oknie
Zdefiniuj harmonogram dostępnym z menu Model/Harmonogramy lub
klikając na ikonę na pasku narzędzi.
Domyślnym harmonogramem jest harmonogram Standardowy (zobacz:
Ustawienia przebiegu).
Jak zdefiniować nowy harmonogram?
1. Po wybraniu przycisku Dodaj pod listą istniejących harmonogramów pojawi
się okno, w którym należy podać nową nazwę harmonogramu i ją zatwierdzić.
2. Dla nowego harmonogramu trzeba teraz zdefiniować, w które dni będzie on
obowiązywał:
- mogą być one wybrane z listy lub podane przez użytkownika (należy wybrać
przycisk obok listy dni);
- w oknie Określ dni należy dodać zakres dni dl harmonogramu; aby tego
dokonać należy wybrać przycisk Dodaj (w lewym dolnym rogu), następnie
zdefiniować nazwę dla zakresu dni, np.:
31/31 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

32
- w oknie Określ dni należy wskazać myszką dni obowiązujące w danym
harmonogramie (będą one zaznaczone na zielono), np.;
- zatwierdzamy dni przyciskiem OK.
Uwaga!
Jeżeli w nowym harmonogramie nie dodamy nowego zakresu dni, a będziemy
modyfikować np. Dni_Powszednie, to trzeba pamiętać, że za każdym razem
wprowadzając zmiany modyfikujemy również inne harmonogramy, które
wykorzystują ten właśnie zakres dni.
3. Dla tego harmonogramu należy także zdefiniować godziny pracy w każdym
dniu wskazanym wcześniej:
- mogą być one wybrane z listy lub podane przez użytkownika (należy wybrać
przycisk obok listy godzin);
- w oknie Zdefiniuj godziny należy podać własny zakres godzin definiując
wcześniej nazwę dla podanego zakresu w oknie Dodaj nowy Godzina ;);
- potem wprowadzamy czas rozpoczęcia oraz czas zakończenia (z klawiatury
lub za pomocą pasków przewijania);
32/32 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

33
- zatwierdzamy podany zakres godzin przyciskiem OK.
Zatwierdzamy cały harmonogram przyciskiem OK.
Uwaga!
Jeżeli w nowym harmonogramie nie dodamy nowego zakresu godzin, a
będziemy modyfikować np. Godziny_Standardowe, to trzeba pamiętać, że za
każdym razem wprowadzając zmiany modyfikujemy również inne
harmonogramy, które wykorzystują ten właśnie zakres godzin.
Jak zmodyfikować istniejący harmonogram?
Modyfikacji harmonogramu dokonujemy poprzez zmianę dni i godzin
obowiązujących w danym harmonogramie wybieranym z listy.
Wybierając przycisk
wartości.
dla dni lub godzin wprowadzamy odpowiednie
Przypisanie harmonogramu
Harmonogram może być przypisany do:
- całego procesu (jako domyślny w Ustawieniach przebiegu);
- zasobu:
- czynności:
33/33 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

34
- generatora:
Wybrane przykłady definiowania harmonogramów
1. chcemy wprowadzić przerwę w ciągu dnia - definiujemy wówczas
kilka rozpiętości godzin (przycisk Wstaw), a jeden z nich oznaczamy
jako Czas niewykorzystania (opłacony lub nie) ☺;
34/34 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

35
2. obowiązują różne godziny pracy: inne od poniedziałku do piątku, a
inne w weekend – definiujemy dwa harmonogramy z innym zakresem dni
i innym zakresem godzin
3. klienci pojawiają się z różną częstotliwością w ciągu dnia –
definiujemy tyle harmonogramów, ile trzeba ☺; możemy je potem
połączyć w harmonogram złożony, np.:
a. definiujemy harmonogram dla godzin szczytu (w dni tygodnia, w
które pracuje pizzeria i w godzinach od 18 do 21)
35/35 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

36
b. definiujemy drugi harmonogram dla godzin poza szczytem (w dni
tygodnia, w które pracuje pizzeria i w pozostałych godzinach pracy,
czyli: 10-18 i 21-22)
Można teraz zdefiniować dwa generatory z inną częstotliwością pojawiania się
klientów oraz innym, przypisanym do niego, harmonogramem. Oba generatory
mogą być przypisane do jednego punktu startowego w procesie.
36/36 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

37
Co zrobić, żeby definiować jak najmniej harmonogramów?
Można zauważyć, że godziny szczytu i poza szczytem składają się w godziny
otwarcia pizzerii, więc nie trzeba by było definiować nowego harmonogramu
pracy pizzerii, a złożyć go z istniejących.
W tym celu należy:
1. Zdefiniować nazwę harmonogramu (przycisk Dodaj w oknie Zdefiniuj
harmonogram).
2. Wybrać przycisk Złożony w oknie Zdefiniuj harmonogram.
3. Wskazać z listy harmonogramy, które chcemy połączyć (najpierw „szczyt”, w
kolejnym kroku – „poza_szczytem”).
4. Usunąć niepotrzebne harmonogramy z listy (pierwszy, domyślnie
wstawiony).
5. Zatwierdzić oba okna dialogowe przyciskiem OK.
37/37 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

38
Nieco więcej o atrybutach…
Czym są atrybuty?
Atrybuty przypominają zmienne programistyczne, a mogą przekazywać
informacje i zarządzać przepływem transakcji w trakcie procesu. Atrybuty mogą
na przykład określać czas trwania czynności na podstawie specyfiki transakcji,
kontrolować przepływ określonych transakcji przez wyjście decyzyjne lub
ustalać ogólne elementy sterujące, które dotyczą wielu transakcji lub czynności.
Atrybuty mają następujące charakterystyczne cechy:
Typ
Opis
38/38 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

39
Położenie Cecha ta określa zakres wartości atrybutu.
Typ
Wartość
Nazwa
Zakres wartości, który można przypisać do danego atrybutu; podobnie do typu
danych zmiennej programowania.
Musi należeć do zakresu typu atrybutu. Na podstawie wartości atrybutu można
wpływać na wiele aspektów modelu, włącznie z przepływem transakcji.
Jednoznacznej identyfikuje atrybut w miejscu położenia.
źródło; pomoc programu iGrafx
Lokalizacje atrybutów
Dowolne wyrażenie ustawienia czynności lub atrybutu w modelu może mieć
dostęp do atrybutu po jego nazwie. Jednakże zakres wartości atrybutu zamyka
się w granicach wyznaczonych przez położenie atrybutu Transakcja, Czynność,
Zasób lub Scenariusz.
Niektóre wyrażenia ustawień atrybutów mogą być ograniczone przez położenie,
dla którego dostępne są nazwy atrybutów do przypisania.
Położenie
Transakcja
Opis
Atrybuty te są powiązane z transakcjami, które przepływają przez proces podczas
symulacji. Zmiana wartości atrybutu w jednej transakcji nie powoduje zmiany
wartości tego samego atrybutu w innych transakcjach.
Można jednak ustawić wartości atrybutu Transakcja dla transakcji należących
jednocześnie do tej samej rodziny transakcji, korzystając ze specjalnego
przedrostka (.F) przed nazwą atrybutu.
Transakcje mogłyby przedstawiać zamówienia na produkty, a atrybuty transakcji
mogłyby zawierać rozmiar zamówienia.
Scenariusz
Atrybuty te są globalne w obrębie scenariusza. Jeżeli jakaś czynność jest zawarta
w bieżącym scenariuszu i zmieni się wartość atrybutu scenariusza, zostanie ona
również zmieniona dla wszystkich elementów tego scenariusza. Zmiana atrybutu
scenariusza nie powoduje jednak zmiany wartości tego atrybutu w innych
scenariuszach.
Można na przykład policzyć transakcje przetwarzane przez czynność i
wykorzystać te obliczenia w innej części modelu.
Czynność
Atrybuty czynności mogą być wykorzystywane do przechowywania informacji o
czynności podczas symulacji. Jeżeli na przykład każda transakcja posiada atrybut
"waga", możliwe jest przechowywanie wagi całkowitej czynności, więc wiadomo
jaką wagę całkowitą przetworzyła czynność. Atrybuty czynności można
inicjować przy użyciu Wartości danych symbolu użytkownika.
Aby zdefiniować atrybut czynności, należy użyć okna dialogowego Zdefiniuj
atrybuty. Aby przypisać wartość do atrybutu czynności, należy użyć okna
39/39 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

40
dialogowego Właściwości - strona Atrybuty.
Zasób
Atrybut Zasób można używać do przechowywania informacji o pojedynczym
zasobie podczas symulacji. Na przykład zasób może mieć atrybut Umiejętność,
który zwiększa się po użyciu zasobu do zadania. Wartości atrybutu Zasób
inicjalizuje się w sekcji Inicjalizacja w oknie dialogowym Zdefiniuj zasoby -
zakładka Atrybuty. Można je używać jako wyrażenia, takie jak Warunek, podczas
pozyskiwania zasobu w oknie dialogowym Właściwości - zakładka Zasoby.
Do przypisania atrybutu do zasobu służy okno dialogowe Zdefiniuj zasoby -
zakładka Atrybuty.
źródło; pomoc programu iGrafx
Atrybuty czynności
Atrybuty czynności mogą rozróżniać czynności według właściwości
użytkownika, takich jak liczba poszczególnych typów transakcji, które przeszły
przez czynność podczas symulacji.
Wartość domyślna atrybutu czynności wynosi 0, ale można inicjalizować
wartości dla poszczególnych czynności. Aby zainicjować atrybut czynności,
należy dodać dane użytkownika o tej samej nazwie co atrybut czynności.
Następnie na dowolnej czynności można użyć okna dialogowego Właściwości,
strony Dane użytkownika, aby przypisać wartość statyczną do tej nazwy Dane
użytkownika.
Po rozpoczęciu symulacji wartość początkowa atrybutu czynności jest ustawiana
na tej czynności na statyczną wartość Dane użytkownika. Podczas symulacji
alokacje atrybutu mogą modyfikować wartość tego atrybutu czynności, ale
statyczne przypisanie Dane użytkownika dla tej czynności nie zmienia się.
Można także przypisać wartości w dowolnym punkcie cyklu życia transakcji
przechodzącej przez czynność, korzystając z okna dialogowego Właściwości,
strony Atrybuty albo gdy dowolny zasób zostanie pobrany lub zwolniony w
oknie Zdefiniuj zasoby, na karcie Atrybuty.
40/40 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

41
Określanie atrybutów zasobu
Atrybuty zasobu umożliwiają dostosowanie funkcjonowania zasobu. Można na
przykład ustawić różne poziomy kwalifikacji w zależności od toru, w którym
jest używany, lub określić, że zasób zostanie pobrany pod pewnymi warunkami,
na przykład poziom umiejętności >5.
1. Na pasku narzędzi Model kliknij narzędzie
lub z menu Model wybierz polecenie Zasoby.
2. Zostanie wyświetlone okno dialogowe Zdefiniuj zasoby.
3. Na karcie Lista zasobów wybierz zasób, a następnie kliknij kartę
Atrybuty. Jeżeli karta nie jest widoczna, kliknij przycisk Wyświetl
alokacje w prawym dolnym rogu okna dialogowego.
4. Określ wartość atrybutu.
Atrybuty pozyskiwania zasobu
Atrybuty zasobów mogą rozróżnić zasoby według właściwości użytkownika,
takich jak poziom umiejętności i doświadczenie, w celu dokładnego określenia,
które zasoby pozyskać w czynności lub obliczenia czasu trwania czynności. Na
przykład poziom umiejętności może być różny dla zasobu w różnych torach.
Domyślną wartością atrybutu zasobu jest 0, ale można przypisać wartości
początkowe dla różnych zasobów oraz tworzyć przypisania, kiedy zasób jest
pozyskany lub zwolniony, korzystając z zakładki Atrybut w oknie dialogowym
Określ zasób.
Atrybuty transakcji: Priorytet i Blokada
Predefiniowane atrybuty transakcji Priorytet i Blokada mogą mieć wpływ na
przepływ transakcji przez proces. Atrybuty Priorytet i Blokada można przypisać
do rodziny transakcji, aby poszerzyć wartość priorytetu lub blokady na
wszystkie składniki rodziny transakcji. Na przykład w modelu Przetwarzanie
zlecenia, po ustaleniu priorytetów przetwarzania zleceń przez dział Sprzedaży,
41/41 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

42
wszystkie powiązane składniki rodziny (np. kontrola kredytowa i kolejność
wykonywania pracy) otrzymują te same wartości priorytetów.
Priorytet
Określa kolejność przetwarzania transakcji.
• Transakcja o wyższym priorytecie jest przetwarzana przed wszystkimi
transakcjami o niższych priorytetach.
• Dwie transakcje o tym samym priorytecie są przetwarzane zgodnie z
regułami kolejkowania.
• Transakcja o wyższym priorytecie nie może korzystać z zasobów
Blokada
oddalonych od aktualnie przetwarzanych transakcji (transakcji
pozyskanych), chyba że ustawiono prawo pierwszeństwa.
Zmienia kolejność przetwarzania transakcji, może także działać w połączeniu z
atrybutem priorytetu, przez co tworzone są dwa poziomy uporządkowania.
• Transakcja z prawem pierwszeństwa może uzyskiwać zasoby ze
wszystkich transakcji o takim samym lub niższym priorytecie, nawet jeśli
zasoby te są już wykorzystywane.
• Jeżeli dwie transakcje mają takie same priorytety, jako pierwsza
przetwarzana jest transakcja z prawem pierwszeństwa.
• Jeżeli dwie transakcje mają takie same priorytety i obie mają prawo
pierwszeństwa, wtedy przeprowadzane są zgodnie z porządkiem kolejki.
Przykład
Rozpatrzmy przykład sklepu obuwniczego, w którym klienci pojawiają się co 8
do 15 minut zgodnie z rozkładem normalnym. Po wejściu do sklepu wybierają
buty, co zajmuje im od 5 do 20 minut. Klienci mogą kupić do trzech par butów
(mogą nie kupić żadnej pary). Ilość butów kupowanych przez klientów możemy
zapisać przy pomocy zdefiniowanego wcześniej atrybutu transakcyjnego.
Obecnie chcemy stwierdzić:
42/42 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

43
1. Ile par butów zostało w sklepie?
2. Czy dostawa co tydzień 200 par butów jest wystarczająca?
3. Ilu klientów kupiło więcej niż 2 pary butów?
Musimy w tym celu zdefiniować odpowiednie atrybuty. Nie mogą być to
atrybuty transakcyjne, bo te dotyczą transakcji, czyli w naszym przykładzie –
klienta.
Atrybuty, które dotyczą całego modelu powinny być zdefiniowane jako atrybuty
scenariuszowe. Definiuje się je wybierając z menu Model/ Atrybuty i
określając Lokalizację jako Scenariusz.
Odejmowanie ze stanu magazynowego
Nazwę i ty atrybutu definiujemy analogicznie, jak dla atrybutów transakcyjnych.
Dodatkowo podajemy wartość początkową atrybutu scenariuszowego która
może być opisana liczbą bądź wyrażeniem. Załóżmy, że początkowa liczba
butów w sklepie wynosi 200.
Musimy również odzwierciedlić fakt ubywania butów w miarę, jak klienci je
kupują. W tym celu od aktualnej liczby butów w sklepie musimy odjąć tyle par,
ile kupił klient.
W właściwościach czynności „wybieranie towaru” przez klienta definiujemy
odpowiednią wartość atrybutu – po zadaniu (bo dopiero po wyborze klient
ewentualnie kupuje buty ☺), czyli od wartości bieżącej atrybutu
scenariuszowego odejmujemy wartość atrybutu transakcyjnego.
43/43 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

44
Utwórz
wyrażenie
Dostawa towaru
Możemy postąpić dwojako:
a. założyć, że co tydzień jest realizowana dostawa tak, że ilość butów w
sklepie będzie wynosiła 200 (praktycznie: uzupełniamy o tyle par, ile
zakupili klienci)
b. założyć, że przywozimy 200 par, niezależnie od tego, ile par
sprzedaliśmy.
Jak należy postąpić w sytuacji a?
1. Definiujemy częstotliwość dostaw – co tydzień. (w Generatorze,
pamiętając o przypisaniu go do innego punktu startowego).
44/44 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

45
2. Wiążemy generator z punktem startowym.
3. Ustalmy, że wartość atrybutu scenariuszowego opisującego ilość par
butów w sklepie wynosi 200 (tyle, ile wartość początkowa). Można to
zrobić Generatorze w karcie Inicjalizacja Atrybutu lub we
właściwościach czynności w karcie Atrybuty. (popatrz na rysunki
poniżej)
45/45 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

46
LUB
Jak należy postąpić w sytuacji b?
Musimy zwiększyć liczbę butów w sklepie (bieżąca wartość atrybutu
scenariuszowego) o liczbę par w dostawie (200). Można to zdefiniować,
analogicznie jak w sytuacji powyżej, w Generatorze lub we właściwościach
czynności.
46/46 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

47
LUB
47/47 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

48
Zliczanie klientów
Jeżeli chcemy policzyć tych klientów, którzy kupili więcej niż 2 pary butów (de
facto: 3 ☺), to powinniśmy:
- oddzielić klientów, którzy kupili mniej butów (w decyzji za pomocą
wyrażenia; wyrażeniem jest atrybut opisujący liczbę par zakupioną przez
klienta);
- przy przejściu każdego klienta, który kupił 3 pary butów zwiększać poprzednio
zapamiętaną ich liczbę.
W tym celu musimy zdefiniować atrybut scenariuszowy (pamiętamy, że
atrybut transakcyjny „chodzi” razem z transakcją, a klient niekoniecznie musi
wiedzieć, ile par butów kupił inny klient ☺). Początkowa wartość tego atrybutu
wynosi 0.
Następnie we właściwościach czynności definiujemy parametry w karcie
Atrybuty tak, aby wartość tego atrybutu scenariuszowego automatycznie
zwiększała się o 1 przy każdym przejściu super klienta. Uzyskujemy takie
działanie wybierając z listy rozwijalnej w polu Wartość opcję .
48/48 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

49
Jak uzyskać odpowiedzi na postawione wcześniej pytania?
Oczywiście trzeba przeprowadzić symulację (np. dla 1 miesiąca) i dodać
odpowiednie informacje do raportu. Informacje dotyczące atrybutów
scenariuszowych nie są standardowo wyświetlane.
Jak dodać do raportu informacje o atrybucie scenariuszowym?
W raporcie w karcie Użytkownika wybieramy z menu podręcznego
(otwieranego prawym przyciskiem myszy) opcję Dodaj element.
49/49 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

50
Następnie wybieramy z listy statystykę, którą chcemy wyświetlić, czyli
dotyczącą atrybutów scenariuszowych oraz określamy pozostałe opcje/
parametry.
50/50 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

51
Wybierając przycisk Dalej przechodzimy do okna Struktury, w której
określamy sposób wyświetlenia wyników (wiersze/kolumny).
Wybierając przycisk Dalej przechodzimy do okna Formatowanie, w którym
możemy wybrać sposób wyświetlenia wyników (wykres/tabela).
Zakończ powoduje wyświetlenie danych dotyczących atrybutu zgodnie z
określonymi w poszczególnych opcjach parametrami.
51/51 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak

52
Podobnie postępujemy w przypadku atrybutu zliczającego klientów, którzy
zakupili 3 pary butów. W oknie Statystyki należy wybrać w Podsumowaniu
Wartość ostateczna, aby uzyskać żądaną informację.
W rezultacie możemy, na przykład, wyświetlić wyniki, jak przedstawiono
poniżej.
Wartość ujemna dla atrybutu oznaczającego liczbę par butów w sklepie oznacza,
że klienci kupowali buty mimo, że ich nie było…, czyli dostawa 200 par butów
tygodniowo jest za mała.
Spróbuj tak dobrać wielkość dostawy, aby uniknąć podobnej sytuacji.
52/52 przygotowanie: dr inż. Marzena Grzesiak