2_ SKZ.pdf - Monstat

Standardna klasifikacija zanimanja 2010
• U slučajevima kada poslovi i radni zadaci spadaju u različita zanimanja, šifriraju se u zanimanje koje
se pretežno obavlja, tj zanimanje takvih osoba odrediće se prema poslovima koji se najčešće
obavljaju;
• U slučajevima obavljanja poslova različitih nivoa zahtjevnosti zanimanje se određuje na osnovu
najzahtjevnijeg posla (npr. kada neko obavlja kurirske poslove i administrativno-sekretarske,
razvrstava se u zanimanja administrativno- sekretarskih poslova);
• Istraživači se razvrstavaju u pogledu područja specijalizacije u rod zanimanja 2 Stručnjaci. Kada
istraživači takođe i predaju na obrazovnim ustanovama, razvsratavaju se u stručnjake za
obrazovanje;
• Samozaposlene osobe se razvrstavaju u odnosu na poslove , koje pretežno obavljaju, a ne u pogledu
statusa u zaposlenju (moler, koji je samozaposlen i pored vođenja svojih poslova pretežno obavlja
molerske poslove , npr. razvrstava se isto kao u preduzeću zaposleni moler – u rod 7 Zanatska i
srodna zanimanja);
• Osobe, koje u oružanim snagama obavljaju poslove koji se takođe obavljaju u civilnim zanimanjima,
ne razvrstavaju se u vojna zanimanja (vojni ljekar će biti npr. razvrstan u glavnu grupu zanimanja 2
Stručnjaci, a ne u glavnu grupu zanimanja 0 Vojna zanimanja);
• Zanimanja nadzora i kontrole se razvrstavaju zajedno sa poslovima onih osoba koje oni nadziru i
kontrolišu, ako je njihov glavni zadatak nadzor i kontrola stručnosti ili tehničkog kvaliteta
obavljenog rada samo pregledom posla. Ako pri nadzoru i kontroli koriste mehaničke ili hemijske
postupke, razvrstavamo ih u rod zanimanja 3 Tehničari i stručni saradanici, ako pak planiraju,
organizuju, nadziru i rukovode radnom aktivnočću grupe podređenih radnika, razvrstavaju se u rod
zanimanja 1 Rukovodioci (direktori), funkcioneri i zakonodavci. Bitno je takođe naglasiti da norma
ISCO-08 ne utvrđuje hijerarhijske odnose u zanimanju, nego daje opšte upute da se zanimanja osoba
koja se pojavljuju kao šefovi ili niži rukovodioci određuju kao i zanimanja onih osoba koje oni vode
u radu. Hijerarhijski odnosi nisu u SKZ iskazani kao posebna zanimanja, šifriraće se kao zanimanja
osoba čiji rad koordiniraju i nadgledaju. U SKZ u industriji radna mjesta predradnika, poslovođa i
slična šifriraju se kao zanimanja predradnika. U rudarstvu se uz zanimanje predradnika nalaze
zanimanja nadzornika i poslovođa;
• Uži profil zanimanja, npr. pomoćni šivač koji obavljaju poslove koji su po zahtjevnosti bliži rodu 7
nego rodu 9, razvrstavaju se u isto zanimanje kao šivač;
• Zanimanja pripravnika određuju se prema poslovima zanimanja za koje se pripremaju;
• Rukovodioci se pojavljuju kao vođe različitih pogona, poslovnica, odjeljenja, i sl. U odnosu na
zahtjevnost i sadržaj poslova razvrstavamo ih u različite rodove zanimanja, većinom u 1,3 i 7.
3.9 Složenost zanimanja i poređenje sa stepenom obrazovanja
Kada su u pitanju broj, nazivi i stepeni stručne spreme urađeno je sljedeće:
• Opredjeljivanje stepena stručne spreme pretežno je izvršeno prema JNZ
• Kod novih zanimanja stepenovanje je izvedeno na osnovu upoređivanja sa klasifikacijama država u
okruženju i procjene Radne grupe koja je radila na dokumentu;
• Izostavljen je veći broj zanimanja iz JNZ i MSKZ sa VI-2 stepenom , jer ista nisu registrovana u
Crnoj Gori u posljednjih desetak godina;
• Kod VII-1 stepena zadržan je naziv diplomirani, iako to nije urađeno u nekim nacionalnim
klasifikacijama koje su konsultovane prilikom izrade. Ovo je urađeno radi prepoznavanja zanimanja
koja i na VI stepenu, u osnovi, imaju isti naziv – inžinjer/diplomirani inžinjer;
Zavod za statistiku Crne Gore
13
MONSTAT