2_ SKZ.pdf - Monstat

Standardna klasifikacija zanimanja 2010
Posao (radno mjesto) se definiše kao skup radnih zadataka koje izvršava jedna osoba. Podaci o
organizaciono i tehnološki srodnim poslovima odnosno radnim mjestima zbrajaju se u zanimanja. Poslovi
mogu biti više ili manje složeni . Prema poslovima koje osoba obavlja ili je obavljala, odnosno za koje se
osposobljava , može se utvrditi sadašnje, prošlo ili buduće zanimanje.
Zanimanja nezaposlenih lica određuju su prema poslovima koje su obavljali prije nastanka nezaposlenosti,
odnosno prema osposobljenosti za rad. Zanimanja nezaposlenih lica bez radnog iskustva iskazuju se kao
osposobljenost za rad, kao zvanje.
3.2 Koncept zanimanja
U prethodnom razdoblju , čvrsto ukorijenjeni koncept zanimanja u Crnoj Gori je izjednačavao zanimanje sa
stručnim nazivom koji se dobije po okončanom obrazovanju. Sa restruktuiranjem naše privrede , pod
uticajem tržišnih zakonitosti brojna radna mjesta se zatvaraju, postepeno se pojavljuju novi poslovi,
pojedinci su često prisiljeni mijenjati zaposlenje , a samim tim i zanimanje.
Tako se iz realnih razloga, javlja potreba za razdvajanjem ova dva pojma – stručnost, odnosno, u užem
smislu naziva završene škole, i zanimanja kao vrste posla koji obavlja pojedinac.
Po završenom obrazovnom programu određenog stepena obrazovanja pojedinac dobija naziv profesionalnog
zvanja odnosno stručnog obrazovanja – a ne zanimanja. U skladu sa konceptom klasifikacije pojedinac se
razvrstava u zanimanje odnosno u grupu zanimanja u pogledu zahtjevnosti, kompleksnosti, vrste i drugih
karakteristika zadataka i dužnosti , koje obavlja u svom radu.
Profesionalno usmjereno obrazovanje je, dakle, nešto drugo od zanimanja na tržištu rada i zanimanje nije
moguće jednostavno izjednačiti sa nazivom profesionalnog zvanja odnosno stručnog obrazovanja.
3.3 Definisanje nivoa znanja kao osposobljenosti za obavljanje poslova
Pri primjeni koncepta vještina, kao osposobljenosti za obavljanje poslova, problem koji je trebalo riješiti,
predstavljala je uporedivost, odnosno usklađenost našeg obrazovnog sistema sa kategorijama i stepenima
obrazovnih programa po Međunarodnoj standardnoj klasifikaciji obrazovnih programa ISCED.
Zbog međunarodnog karaktera klasifikacije određena su četiri široka stepena složenosti, odnosno nivoa
obrazovanja, nužna za obavljanje poslova i zadataka. Stepeni se stiču obrazovanjem, ali i obučavanjem za
posao i iskustvom. Svi su oblici osposobljavanja za posao ravnopravni. Stepeni složenosti određeni su u
skladu sa obrazovnim kategorijama i nivoima Međunarodne standardne klasifikacije obrazovanja (ISCED).
3.4 Davanje naziva zanimanjima
Opisno definisanje naziva zanimanja
Često se za nazive zanimanja koristi samo primjena stručne kvalifikacije odnosno stručnog naziva,
dobijenog nakon završene škole (npr: ekonomski tehničar, inžinjer hemije).
Zavod za statistiku Crne Gore
9
MONSTAT