2_ SKZ.pdf - Monstat

Standardna klasifikacija zanimanja 2010
35 Dva od najočiglednijih slučajeva gdje je to problem u ISCO-88, odnose se na tretiranje medicinskih
tehničara/sestara i nastavnika u osnovnim školama i predškolskim institucijama (Nurses and Primary and
Pre-primary teachers). U nekim državama, medicinskim sestrama i nastavnicima potrebna je univerzitetska
diploma, dok u drugim nije potrebna. U vrijeme usvajanja ISCO-88, ova situacija je bila riješena
dodijeljivanjem ovakvih zanimanja dvijema paralelnim manjim grupama, jedne u glavnu grupu 2 a druge u
glavnu grupu 3. Ovakve grupe zanimanja su bile korišćene alternativno, drugim riječima, države su trebale
da klasifikuju sve nastavnike i sve medicinske sestre ili u glavnu grupu 2 ili glavnu grupu 3 osim u
slučajevima gdje su postojale prave razlike u obavljenim zadacima i obavezama. Uzimajući u obzir da su
opisi ISCO-88 za obje grupe nastavnika i medicinskih sestara identični u objema glavnim grupama, ipak je
jedan broj država napravio razliku između stručnih radnika i stručnih saradnika na osnovu nivoa
obrazovanja zaposlenika a ne na osnovu zadataka i dužnosti koji su stvarno obavljeni.
36 U klasifikaciji ISCO-08 prioritet se postavlja na sadržaj posla (tj. na zadatke i obaveze), a ne na
nacionalnom obrazovanju i zahtjevom za obuku. Drugim riječima, zanimanja koja uključuju obavljanje
uopšteno istog niza zadataka i obaveza se uvijek klasifikuju u istu kategoriju u ISCO-08, čak i u
slučajevima kada se zahtjevi za nacionalnim nivoom vještina mjerenih formalnim obrazovanjem razlikuju.
Nadamo se da će ovo dovesti do poboljšanja u međunarodnoj uporedivosti.
37 Razvijen je niz principa i uputstava kako bi se pomoglo u donošenju odluka koji nivo vještina bi
trebalo dodijeliti zanimanjima onda kada se zahtjevi za obrazovanjem i obukom razlikuju između država.
Ovi principi se navode ispod i primjenjuju se po pravilu prvenstva (primata).
a) Kompleksnost i nivo zadataka i obaveza koji se obuhvataju zanimanjem trebalo bi posmatrati u vezi
sa definicijama za svaki nivo vještina, posebno obraćajući na karakteristične zadatke i obaveze koji
su povezani sa svakim nivoom vještina.
b) Kada se zahtjevi za formalnim obrazovanjem razlikuju u samo malom broju država, onda bi nivo
vještina trebalo odrediti na osnovu zahtjeva koji se primjenjuju u većini država.
c) Kada su razmatranja (a) i (b) iznad nejasna u razlikovanju između nivoa vještina 1 i 2 u ISCO,
zanimanja koja zahtjevaju završeni prvi nivo sekundarnog obrazovanja u nekim državama (ISCED
nivo 2) i završeno samo osnovno obrazovanje (ISCED nivo 1) u drugim državama trebalo bi
klasifikovati na nivo vještina 1 (ovaj pristup se uzima zato što u mnogim visoko industrijalizovanim
državama, završeni prvi nivo sekudarnog obrazovanja je više ili manje jedinstven. U takvim
uslovima oni koji nisu završili prvi nivo sekundarnog obrazovanja možda neće moći naći zaposlenje
čak u većini poslova koji zahtijevaju minimum vještina.)
d) Kada su razmatranja (a), (b) i (c) iznad nejasna, situacija koja preovladava u industrijalizovanim
državama bi trebalo da se koristi generalno kako bi se odredio nivo vještina jednog zanimanja, ali
samo tamo gdje postoji konzistentan pristup jasne većine ovakvih država. Na primjer, ako se neki
nivo traži za ulazak u jedno zanimanje u manje od polovine država koji su članovi Organizacije za
ekonomsku saradnju i razvoj (Organisation for Economic Cooperation and Development - OECD),
ali u većini ostalih država se traži dvogodišnja diploma, onda bi možda bilo prihvatljivo da se
zanimanje postavi na nivo vještina 3. Prilikom donošenja odluke ovog tipa trebalo bi uzeti u obzir
veličinu država, kao i broj država.
Zavod za statistiku Crne Gore
23
MONSTAT