012012 - Prešovská univerzita v Prešove

Adam Mazur
nej to „Teologia (z języka greckiego „theologeia” - mówienie o Bogu), w
znaczeniu religioznawczym część doktryny religijnej zajmująca się określeniem
natury Boga (lub bogów) oraz jego stosunku do świata i człowieka.
W znaczeniu węższym, wywiedzionym z chrześcijaństwa, przedmiotem
teologii jest wyciąganie wniosków rozumowych z dogmatów (prawd
objawionych). W tym znaczeniu odnosi się ona do wszystkich religii uniwersalistycznych,
zajmując się także systematyzowaniem, wyjaśnianiem,
ustalaniem oraz uzasadnianiem treści pism świętych i tradycji religijnej
oraz refleksją nad nimi.” 5 Można zatem stwierdzić, że teologia pielgrzymowania
to poszukiwanie Boga w trudzie pątniczego szlaku. Głównym
motywem turystyki religijnej jest chęć uczestniczenia w wydarzeniach religijnych.
Czas pielgrzymki wypełniają zatem modlitwy i medytacje. Jest to
czas wielkich zmagań zarówno fizycznych jak i duchowych. Tak pisze
o pielgrzymce A. Huerga: „ pielgrzymka zawiera w sobie aspekty społeczne
i moralne. Z jednej strony jest wyrazem podążania człowieka za impulsem
koczowniczego, z drugiej zaś oznacza wyrzeczenie się przez jakiś
okres pewnych wartości, znoszenie niewygody, oddalenia od ojczyzny,
rodziny i przyjaciół a przede wszystkim zmęczenia i trudu długiej drogi.
Podjęcie decyzji o tak wyczerpującej wędrówce jest aktem wiary i pobożności
oraz chęci samodoskonalenia.” 6 Pielgrzymowanie w kontekście
moralnym to pojęcie złożone z trzech części: wyjście, droga i cel.
Wszystkie te aspekty nie istnieją rozłącznie i samoistnie z siebie wynikają.
Nie należy zapominać, że pielgrzymka to również spotkanie człowieka
z człowiekiem, pomoc, oddanie oraz skupienie się na potrzebach
bliźniego. Nie tylko z współ-pielgrzymującymi ale również spotkanymi
na drodze, gospodarzami, organizatorami czy obserwatorami.
Ustalanie teorii dotyczących pielgrzymowania, w tym też teologii pielgrzymowania,
ma za zadanie chronić je przed komercjalizacją i wcielaniem
w turystykę religijna. Pojęcia te są wyraźnie rozróżniane poprzez
ich motywację. W kontekście ekonomicznym istnieje ryzyko narzucenia
świeckiego modelu pielgrzymki jako formy czysto turystycznej bez podstawy
moralno-religijnej.
Pielgrzymki we współczesnych religiach
Definicja religii mówi, że jest to „religia – to forma świadomości społecznej,
obejmująca wierzenia dotyczące genezy i celu istnienia człowieka,
ludzkości oraz świata; zwykle jest to wiara w istoty nadprzyrodzone
- Boga lub bóstwa i nieśmiertelność duszy oraz związane z nimi zachowa-
5 Encyklopedia powszechna, wersja elektroniczna
6 A. Huerga, Strzec wolności pokutnej pielgrzymki, „Jasna Góra” 1990 nr.8
116