86 Slog - Univerzitetska biblioteka "Svetozar Marković"

Manastir Kruãedol, zaduæbina sremskih Brankoviña. Osnovao ga je unuk
Œurœa Brankoviña i sin Stefana Brankoviña, Maksim (svetovno ime
Œorœe), 1513. godine. U manastiru je æiveo kao mitropolit beogradski i
sremski sve do smrti 1516. godine. Wegova majka Angelina je podigla
æenski manastir (danas seosku crkvu u Kruãedolu).
Usmena tradicija
Istorijski dogaœaji i veze srpskih i ugarskih velikaãa, i wihove zajedniåke
borbe protiv Turaka, doæivele su obradu u srpskoj epskoj
tradiciji. Junaci velikog broja pesama zapisanih u Erlangenskom
rukopisu, zborniku Valtazara Bogiãiña ili Vukovim zbirkama srpske
narodne poezije su liånosti iz maœarske istorije. Najstariji zapis
jedne srpske narodne pesme (bugarãtica iz 1497. godine) govori o robovawu
Sibiwanin Janka, istorijskog Janoãa Huwadija, u Smederevu.
Sibiwanin Janko, zajedno sa Sekulom Banoviñem (Syékely János) i
Mihailom Svilojeviñem (Szilágy Mihailo) ulazi u red pozitivnih junaka
srpskih epskih pesama, za razliku od lika Filipa Mayarina (Pippo
Spano, velikaã ugarskog kraqa Æigmunda) koji je prikazan kao neprijateq
Marka Kraqeviña (pesma “Marko Kraqeviñ i Filip Mayarin”,
Srpske narodne pjesme, II, br. 59).
U ciklus pesama o Ugriåiñima ulaze i pesme o kraqu Matijaãu, ili
Matiji Korvinu, sinu Janoãa Huwadija, koje su uglavnom protkane
lirskim tonovima i sasvim bliske romansama.
Na drugoj strani, u maœarskoj pesniåkoj tradiciji opevana je pogibija
srpskog velikaãa Dmitra Jakãiña: pesma s kraja 15. veka u kojoj se govori
o misiji i muåkom ubistvu Jakãiña u Turskoj 1487. godine, pred-
17