5.1. Udzia∏ opiekuna medycznego w opiece nad osobami ze ...

5 

OPIEKA NAD OSOBAMI 

WSTARSZYM WIEKU 

I NIESAMODZIELNYMI 

W ZAK¸ADACH OPIEKI 

ZDROWOTNEJ 

Po zapoznaniu si´ z treÊcià rozdzia∏u uczàcy si´ powinien umieç: 

1. OkreÊliç zadania opiekuna medycznego w realizacji opieki nad osobami ze schorzeniami narzàdu 

ruchu. 

2. Pomagaç osobom ze schorzeniami narzàdu ruchu w wykonywaniu podstawowych czynnoÊci 

˝ycia codziennego i pos∏ugiwaniu si´ sprz´tem ortopedycznym. 

3. Wspó∏pracowaç z zespo∏em terapeutycznym w realizacji opieki nad osobami ze schorzeniami 

narzàdu ruchu. 

5.1. Udzia∏ opiekuna medycznego w opiece 

nad osobami ze schorzeniami narzàdu ruchu 

Teresa Radzik 

5.1.1. Udzia∏ opiekuna medycznego w opiece nad osobami 

po amputacji koƒczyn dolnych 

Amputacja koƒczyny jest to chirurgiczne odjćie cz´Êci lub ca∏oÊci koƒczyny górnej 

lub dolnej. Najcz´stszym powodem dokonywania amputacji jest martwica koƒczyny 

spowodowana zaburzeniem ukrwienia, zwykle cz´Êci le˝àcej najdalej od tu- 

∏owia, b´dàcego wynikiem m.in.: 

z zmian mia˝d˝ycowych w t´tnicach; 

z powik∏aƒ cukrzycy (stopa cukrzycowa); 

z zakrzepu zatykajàcego przynajmniej jednà du˝à t´tnic´; 

z rozleg∏ego oparzenia; 

z nowotworu; 

z zaka˝enia tkanek mi´kkich; 

z bardzo znacznego zniekszta∏cenia lub niesprawnoÊci koƒczyny – mo˝e to byç 

wada wrodzona; 

236

z uszkodzenia t´tnic lub nerwów, zmia˝d˝enia koƒczyny, np. w wypadku komunikacyjnym; 

z odmro˝enia. 

G∏ównym celem chirurga jest usunićie wszystkich tkanek, które sà zmienione 

wskutek choroby, i takie ukszta∏towanie kikuta, aby mo˝na by∏o do niego póêniej 

dopasowaç protez´. Rzadko si´ zdarza, aby trzeba by∏o amputowaç ca∏à koƒczyn´. 

Pozosta∏a jej cz´Êç, tworzàca kikut, powinna pozwoliç na swobodny ruch w stawie 

∏àczàcym jà z tu∏owiem (biodrowym lub kolanowym) oraz umo˝liwiç zamocowanie 

protezy u∏atwiajàcej poruszanie si´. Im d∏u˝szy kikut, tym ∏atwiejszy i wi´kszy 

zakres ruchów, tym lepsza kontrola mi´Êniowa i tym ∏atwiejsze przymocowanie 

i u˝ywanie protezy. 

Amputacja koƒczyny jest dla ka˝dego pacjenta wyjàtkowym prze˝yciem. Nast´pstwem 

amputacji jest powa˝ne kalectwo, które prawie zawsze prowadzi do pogorszenia 

jakoÊci ˝ycia chorego. Pacjenci tracà nie tylko uprzednià sprawnoÊç fizycznà, 

lecz bardzo cz´sto równie˝ osiàgni´tà pozycj´ ˝yciowà i rodzinnà. 

Piel´gnowanie pacjenta po odjćiu koƒczyny powinno zaczàç si´ od razu po 

przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego. W trakcie pobytu chorego na bloku operacyjnym 

opiekun powinien przygotowaç sal´ i ∏ó˝ko. 

Po powrocie z sali operacyjnej pacjentowi pod∏àcza si´ dren, wyprowadzony z 

rany operacyjnej, do ssania (butla Redona). Piel´gniarka operowanà koƒczyn´ 

uk∏ada wy˝ej (zapewnia to lepszy odp∏yw krwi, co zapobiega obrz´kom i u∏atwia 

drena˝). Chory po operacji ma trudnoÊci z poruszaniem si´, tak wić zadaniem 

opiekuna jest pomoc piel´gniarce w cz´stym dokonywaniu zmian pozycji pacjenta 

i wygodnym uk∏adaniu go. 

Podczas sprawowania opieki nad pacjentem i wykonywania czynnoÊci piel´gnacyjnych 

nale˝y zwróciç uwag´ na l´k pacjenta przed bólem. Niestety niektóre zabiegi 

piel´gnacyjne, np. zmiana opatrunku, usunićie drenu i zmiana pozycji chorego 

zwi´kszajà jego dolegliwoÊci bólowe. W takich sytuacjach piel´gniarka 

powinna podaç, na zlecenie lekarza, Êrodek przeciwbólowy i dopiero po jego zadzia∏aniu 

przystàpiç do wykonywania czynnoÊci piel´gnacyjnych. 

Problemy mo˝e powodowaç tak˝e odczuwanie bólu fantomowego. Jest to ból tej 

cz´Êci koƒczyny, która zosta∏a amputowana. 

Chorego zawsze nale˝y zmobilizowaç do czynnego uczestnictwa w procesie rehabilitacyjnym, 

np. przez zachćanie go do wykonywania ruchów operowanà koƒczynà 

(kikutem), çwiczeƒ izometrycznych (koƒczyna pozostaje nieruchoma, a pacjent 

tylko napina mi´Ênie) itp. Zaniechanie takich çwiczeƒ i trzymanie koƒczyny 

w jednej pozycji mo˝e spowodowaç przykurcze. 

Zasady post´powania przy usprawnianiu osoby po amputacji obejmujà: 

z zabezpieczenie kikuta przed wadliwym ustawieniem i przykurczami; 

z utrzymanie pe∏nej ruchomoÊci w stawach, a w szczególnoÊci w stawach najbli˝szych 

kikuta; 

z ustabilizowanie obj´toÊci kikuta przez banda˝owanie lub zastosowanie kilkakrotnie 

zmienianego leja gipsowego; 

z wzmocnienie si∏y mi´Êniowej; 

z stosowanie çwiczeƒ czucia powierzchniowego i g∏´bokiego, które po odjćiu 

koƒczyny cz´sto ulega zaburzeniu; 

237

z hartowanie kikuta, aby by∏ przygotowany do noszenia protezy; 

z dba∏oÊç o postaw´ i ogólnà sprawnoÊç pacjenta; 

z dba∏oÊç o higien´ kikuta; 

z umiej´tnoÊç pos∏ugiwania si´ protezà; 

z dba∏oÊç o samà protez´. 

Opiekun medyczny w∏àcza si´ w wykonywanie czynnoÊci piel´gnacyjnych. Podczas 

zabiegów hartowania kikuta i dbania o jego higien´ stosuje si´ obmywanie co 

rano zimnà wodà; wskazane jest równie˝ stosowanie zaleconych przez lekarza 

Êrodków do nacierania kikuta. 

Nale˝y pami´taç, aby nie u˝ywaç t∏ustych kremów, poniewa˝ zmi´kczajà one 

nadmiernie skór´, oraz pudru, który zatyka pory i sprzyja powstawaniu wyprysków 

i stanów zapalnych skóry. W przypadku pocenia si´ puder zbija si´ w grudki, co 

mo˝e doprowadziç do podra˝nienia skóry i zapalenia mieszków w∏osowych. 

W trakcie pobytu w szpitalu chory powinien dostosowaç si´ do nowych warunków. 

Pacjenta nale˝y nauczyç pos∏ugiwania si´ pomocami, takimi jak kule, balkonik 

i wózek inwalidzki (patrz rozdz. 5.1.5). 

Do zadaƒ opiekuna medycznego w procesie opieki nad pacjentem po amputacji 

koƒczyny dolnej nale˝y: 

z pomoc w przygotowaniu ∏ó˝ka; ∏ó˝ko ustawia si´ tak, aby dojÊcie do pacjenta 

by∏o mo˝liwe z ka˝dej strony; 

z obserwacja opatrunku i iloÊci wydzieliny w butli Redona; 

z pomoc w wykonywaniu codziennych czynnoÊci, takich jak toaleta cia∏a, zmiana 

bielizny osobistej, kàpiel, korzystanie z toalety oraz podawanie basenu i kaczki, 

w sytuacji gdy korzystanie z toalety jest niemo˝liwe; 

z dbanie o poszanowanie godnoÊci pacjenta podczas wykonywania czynnoÊci higienicznych 

i u∏atwiania wypró˝nienia; zapewnienie intymnoÊci przez os∏onićie 

parawanem krzes∏a sanitarnego lub ∏ó˝ka; nieobna˝anie nadmierne pacjenta; 

z korzystanie ze sprz´tu pomocniczego, np. z podk∏adów, ∏atwoÊlizgów i podno- 

Êników, podczas zmiany pozycji i przemieszczania pacjenta (patrz rozdz. 5.1.5); 

z stworzenie w pokoju pacjenta warunków sprzyjajàcych realizacji potrzeby wydalania 

moczu i stolca lub pomoc przy wychodzeniu do toalety; tylko pacjent, który ma 

medyczne wskazania do le˝enia, korzysta z basenu lub kaczki; je˝eli pacjent mo˝e 

przemieÊciç si´ poza ∏ó˝ko, nale˝y umo˝liwiç mu korzystanie z toalety, a gdy ta jest 

niedostosowana, korzystanie z wózka sanitarnego (patrz rozdz. 5.1.5); 

z asekuracja i towarzyszenie pacjentowi podczas wyjÊcia (jazdy na wózku inwalidzkim, 

krzeÊle sanitarnym) do toalety lub ∏azienki; 

z u∏atwienie pacjentowi korzystania ze sprz´tu ortopedycznego; podanie pacjentowi 

na jego ˝yczenie kul, balkonika i wózka inwalidzkiego (patrz rozdz. 5.1.5) 

oraz sprz´tu u∏atwiajàcego samoobs∏ug´, np. drabinki do siadania; 

z pomoc piel´gniarce przy piel´gnacji kikuta; 

z pomoc w za∏o˝eniu protezy i dbaniu o czystoÊç leja protezy (nie suszyç w pobli˝u 

êród∏a ciep∏a); 

z dba∏oÊç o otoczenie na sali, tak aby pacjent móg∏ swobodnie si´ poruszaç; niezastawianie 

ciàgów komunikacyjnych (odstawienie na miejsce krzes∏a i szafki przy∏ó˝kowej). 

238


z reumatoidalnym zapaleniem stawów 

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlek∏ym, zapalnym schorzeniem 

tkanki ∏àcznej, w przebiegu którego dochodzi do niszczenia struktur stawowych 

i oko∏ostawowych oraz do wielu zmian w obr´bie narzàdów wewn´trznych. Choroba 

prowadzi do ograniczenia mo˝liwoÊci wykonywania przez chorego codziennych 

czynnoÊci ˝yciowych oraz do niepe∏nosprawnoÊci i niesamodzielnoÊci. 

Choroba wyst´puje dwukrotnie cz´Êciej u kobiet ni˝ u m´˝czyzn. Dotyczy osób 

w ró˝nym wieku, najcz´Êciej pierwsze objawy pojawiajà si´ po 40. lub 50. roku ˝ycia. 

Reumatoidalne zapalenie stawów ma charakter przewlek∏y, przebiega z okresami 

zaostrzeƒ i remisji (okresowe zahamowanie objawów chorobowych). 

W przebiegu RZS: 

z zmiany zapalne wyst´pujà symetrycznie i dotyczà zwykle stawów nadgarstkowych, 

Êródrćzno-paliczkowych i mi´dzypaliczkowych bli˝szych ràk, rzadziej 

stóp, lub du˝ych stawów; 

z w zmienionych zapalnie stawach pojawia si´ ból utrudniajàcy ruch; 

z w godzinach porannych wyst´puje sztywnoÊç stawów i mi´Êni (sztywnoÊç poranna); 

z dochodzi do powstania zniekszta∏ceƒ stawów w obr´bie r´ki (najbardziej charakterystyczne 

to: „∏ab´dzia szyjka”, czyli odgićie palców w stron´ ∏okciowà, 

palce „butonierkowate” i przykurcze); 

z stopniowo pojawiajà si´ przykurcze w stawach ∏okciowych; 

z ograniczeniu ulega ruchomoÊç w stawach barkowych; 

z post´pujà zmiany zwyrodnieniowe w stawach kolanowych i biodrowych. 

W okresie zaostrzenia choroby znacznie nasila si´ ból i obrz´k stawów, mo˝e 

pojawiç si´ goràczka i znaczne os∏abienie. 

Leczenie RZS polega na: 

z sta∏ym przyjmowaniu leków; 

z rehabilitacji ruchowej i stosowaniu zabiegów z zakresu fizykoterapii; 

z leczeniu chirurgicznym. 

W przebiegu RZS wyst´pujà nast´pujàce problemy, przy rozwiàzaniu których 

mo˝e byç pomocny opiekun medyczny, wykonujàc czynnoÊci samodzielnie lub 

wspó∏pracujàc z piel´gniarkà: 

z trudnoÊci z wykonywaniem codziennych czynnoÊci z powodu bólu, os∏abienia si∏y 

ràk, zniekszta∏ceƒ i przykurczów w stawach ràk, stawach ∏okciowych i barkowych; 

z trudnoÊci z poruszaniem si´ z powodu bólu, os∏abienia si∏y mi´Êni, zniekszta∏ceƒ 

i przykurczów w stawach koƒczyn dolnych; 

z wzrost podatnoÊci pacjenta na zaka˝enia i infekcje z powodu zmniejszonej odpornoÊci 

w wyniku stosowanego leczenia; 

z sk∏onnoÊç do krwawieƒ z przewodu pokarmowego w wyniku d∏ugotrwa∏ego stosowania 

leków, m.in. niesteroidowych leków przeciwzapalnych. 

239

CzynnoÊci wykonywane przez opiekuna medycznego podczas sprawowania 

opieki nad pacjentem z RZS: 

z W okresie zaostrzenia choroby, gdy pacjent przebywa w ∏ó˝ku, dbanie wspólnie 

z piel´gniarkà o prawid∏owe u∏o˝enie pacjenta w ∏ó˝ku w tzw. pozycjach 

ochronnych, z utrzymaniem pozycji czynnoÊciowych, na równym, nieodkszta∏cajàcym 

si´ pod∏o˝u. 

z W zale˝noÊci od stanu pacjenta pomoc w wykonywaniu lub wykonywanie za pacjenta 

codziennych czynnoÊci, takich jak toaleta cia∏a, ubieranie, spo˝ywanie 

posi∏ków i kàpiel. 

z Stworzenie w pokoju pacjenta warunków sprzyjajàcych realizacji potrzeby wydalania 

moczu i stolca lub pomoc przy wychodzeniu do toalety. Pacjent le˝àcy 

korzysta z basenu lub kaczki; je˝eli mo˝e przemieÊciç si´ poza ∏ó˝ko, nale˝y zaproponowaç 

mu korzystanie z wózka sanitarnego. 

z Dbanie o dost´pnoÊç sprz´tu pomocniczego u∏atwiajàcego samoobs∏ug´ (sztuçce 

z pogrubionà ràczkà, uchwyty, ∏y˝ka do butów z d∏ugà ràczkà, zapinacz guzików, 

podciàgacz zamka itp.). 

z Nauczenie pacjenta pos∏ugiwania si´ sprz´tem pomocniczym i pomaganie mu 

w tym. 

z Stosowanie mat antypoÊlizgowych w wannie i brodziku, aby nie dopuÊciç do 

upadku pacjenta. 

z Pomaganie pacjentowi w przemieszczaniu si´ do ∏azienki, ubikacji, na sal´ gimnastycznà 

i na badania diagnostyczne. 

z Nienara˝anie pacjenta na zaka˝enia przez izolowanie go od êróde∏ zaka˝enia 

(opiekun medyczny, który aktualnie sam ma jakàÊ infekcj´, nie powinien opiekowaç 

si´ pacjentem, podobnie rodzina i znajomi). 

z Dbanie o higien´ cia∏a pacjenta, czystoÊç bielizny osobistej i poÊcielowej oraz 

otoczenia pacjenta, a tak˝e wietrzenie sali chorego. 

z Zg∏aszanie piel´gniarce wystàpienia u pacjenta bólu w nadbrzuszu, smolistego 

stolca i fusowatych wymiotów, co mo˝e Êwiadczyç o krwawieniu z przewodu pokarmowego. 

z Zaplanowanie wykonywania czynnoÊci piel´gnacyjnych na godzin´ po podaniu 

pacjentowi przez piel´gniark´ leków przeciwbólowych, aby uniknàç nasilania 

si´ dolegliwoÊci bólowych. 

z Podczas wykonywania u pacjenta czynnoÊci higienicznych i u∏atwiania mu wypró˝nienia 

dbanie o zapewnienie intymnoÊci przez os∏onićie ∏ó˝ka parawanem 

i nieobna˝anie pacjenta bez potrzeby. 

z Podczas zmiany pozycji i przemieszczania pacjenta korzystanie ze sprz´tu pomocniczego: 

podk∏adów, Êliskich mat, r´kawów, ∏atwoÊlizgów, podnoÊników 

(patrz rozdz. 5.1.5). 

240


z chorobà zwyrodnieniowà stawów 

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest skojarzonym procesem niszczenia chrzàstek 

stawowych i zmian w nasadach kostnych. Choroba prowadzi do uszkodzenia stawów, 

upoÊledzenia ich czynnoÊci ruchowej i wyst´powania bólu; wyst´puje najcz´- 

Êciej u osób w starszym wieku. 

Ocenia si´, ˝e u ok. 60% populacji osób po 60. roku ˝ycia wyst´pujà zmiany 

zwyrodnieniowe stawów. Zmiany zwyrodnieniowe stawów mogà dotyczyç stawów 

d∏oni (mi´dzypaliczkowych i nadgarstka) i stopy (Êródstopnopaliczkowych palucha), 

stawu kolanowego, stawu biodrowego, a tak˝e stawów kr´gos∏upa. 

Charakterystyczne objawy choroby zwyrodnieniowej stawów to: 

z ból – nasilajàcy si´ podczas obcià˝ania stawów i ust´pujàcy w spoczynku; 

z sztywnoÊç w stawach po d∏u˝szym bezruchu; 

z zniekszta∏cenie stawów; 

z wyst´powanie w okolicy stawów guzków i wyroÊli kostnych; 

z ograniczenie ruchomoÊci w stawach; 

z trzeszczenie w stawach podczas ruchu. 

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów polega na: 

z stosowaniu leków przeciwzapalnych w postaci ˝elów i maÊci; 

z odcià˝eniu stawów przez stosowanie sprz´tu ortopedycznego; 

z wykonywaniu odpowiednich çwiczeƒ fizycznych; 

z stosowaniu zabiegów z zakresu fizykoterapii; 

z stosowaniu leczenia chirurgicznego (wszczepianie endoprotez stawów biodrowych 

lub kolanowych). 

W przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów wyst´pujà nast´pujàce problemy, 

przy rozwiàzaniu których pomocny mo˝e byç opiekun medyczny, wykonujàc 

czynnoÊci samodzielnie lub wspó∏pracujàc z piel´gniarkà: 

z trudnoÊci z wykonywaniem codziennych czynnoÊci z powodu bólu, zniekszta∏ceƒ 

i przykurczów w stawach ràk; 

z trudnoÊci z przemieszczaniem si´ z powodu bólu, zniekszta∏ceƒ i ograniczenia 

ruchomoÊci w stawach koƒczyn dolnych; 

z ryzyko zwichnićia endoprotezy stawu biodrowego (zw∏aszcza w pierwszym 

okresie po zabiegu operacyjnym). 

Do czynnoÊci wykonywanych przez opiekuna medycznego podczas sprawowania 

opieki nad pacjentem z chorobà zwyrodnieniowà stawów zaliczamy wszystkie 

czynnoÊci opisane w podrozdziale dotyczàcym RZS. 

Podczas sprawowania opieki nad pacjentem po wszczepieniu endoprotezy stawu 

biodrowego (wykonywanie takich czynnoÊci, jak podk∏adanie basenu i zmiana pozycji 

pacjenta) nale˝y zachowaç szczególnà ostro˝noÊç, aby nie doprowadziç do zwichnićia 

endoprotezy, i pami´taç o zachowaniu odwiedzeniowej pozycji koƒczyn dolnych. 

241

5.1.4. Sprz´t pomocniczy wykorzystywany przy wykonywaniu 

zabiegów piel´gnacyjnych 

Podczas wykonywania czynnoÊci higienicznych i przemieszczania pacjenta opiekun 

powinien dbaç o zapewnienie bezpieczeƒstwa fizycznego zarówno podopiecznemu, 

jak i samemu sobie. W tym celu mo˝e wykorzystaç dost´pny sprz´t pomocniczy. 

Przy zmianie pozycji i przemieszczaniu pacjenta w ∏ó˝ku korzysta si´ z ∏atwoÊlizgów, 

Êliskich mat i r´kawów oraz wykorzystuje podk∏ady (patrz rozdz. 3.7). 

Przy przemieszczaniu pacjenta poza ∏ó˝ko i wykonywaniu czynnoÊci higienicznych 

mo˝na pos∏u˝yç si´ podnoÊnikami elektrycznymi i pneumatycznymi oraz 

krzes∏em toaletowym pod prysznic, a do kàpieli pacjenta le˝àcego mo˝na wykorzystaç 

wózek kàpielowy (tzw. wózkowann´), który ma regulowanà wysokoÊç, u∏atwia 

transport pacjenta z ∏ó˝ka do ∏azienki i pozwala na wykàpanie pacjenta pod prysznicem 

w pozycji le˝àcej (patrz rozdz. 3.3). 

Kàpiel w wannie jest mo˝liwa, je˝eli z wannà jest zintegrowany specjalistyczny 

podnoÊnik. 

Ryc. 5.1. PodnoÊnik pneumatyczny. 

242

Ryc. 5.2. Krzes∏o toaletowe pod prysznic. 

Ryc. 5.3. PodnoÊnik elektryczny. 

243

5.1.5. Rodzaje, dost´pnoÊç i zasady dzia∏ania sprz´tu 

ortopedycznego 

Sprz´t ortopedyczny stanowià wszystkie przedmioty i Êrodki, które u∏atwiajà osobom 

niepe∏nosprawnym wykonywanie codziennych czynnoÊci i poruszanie si´, 

przyczyniajàc si´ do zwi´kszenia ich sprawnoÊci. 

Do sprz´tu ortopedycznego zaliczamy: 

Protezy – przedmioty zast´pujàce utracone cz´Êci cia∏a i ich funkcj´. 

Ortezy – przedmioty dopasowane do powierzchni cia∏a (koƒczyny, tu∏owia), 

wspomagajàce lub zast´pujàce ich funkcje statyczne i ruchowe oraz zabezpieczajàce 

przed powstaniem zniekszta∏ceƒ. 

Sprz´t pomocniczy – przedmioty s∏u˝àce zwi´kszaniu samodzielnoÊci osób niepe∏nosprawnych, 

cz´sto korzystajàcych z protez lub ortez i u∏atwiajàce tym osobom 

poruszanie si´ lub wykonywanie codziennych czynnoÊci. 

Przyk∏ady protez: 

z Protezy ortopedyczne koƒczyn dolnych s∏u˝à do zast´powania ubytków koƒczyn 

i odtwarzania ich funkcji. Najprostszy typ protezy koƒczyny dolnej stanowi proteza-szczud∏o, 

sk∏adajàca si´ z leja obejmujàcego kikut, zawieszonego na pasie grenadierskim, 

Êlàskim lub biodrowym, oraz kija wyrównujàcego utracony odcinek 

goleni czy uda, który dodatkowo jest wyposa˝ony w sztuczny staw kolanowy. 

W konstrukcji nowoczesnych protez dà˝y si´ do zapewnienia Êcis∏ego kontaktu 

mi´dzy kikutem a lejem protezy. Protezy pe∏nokontaktowe mogà byç noszone bez 

dodatkowego mocowania. W przypadku osób w podesz∏ym wieku, które nale˝y 

zaopatrzyç w protez´, uwzgl´dnia si´ pewne odr´bnoÊci oraz zaburzenia fizyczne 

i psychiczne. Utrata koƒczyny w starszym wieku jest znacznie gorzej kompensowana, 

a pacjent ma mniejszà motywacj´ do nauki pos∏ugiwania si´ protezà. Gorsza 

sprawnoÊç fizyczna, mniejsza wydolnoÊç krà˝enia i zaburzenia krà˝enia obwodowego 

oraz zmniejszona tolerancja wysi∏ku sprawiajà, ˝e pacjenci cz´sto nie akceptujà 

protezy. 

z Protezy koƒczyn górnych to specyficzna grupa protez, które poza celem kosmetycznym 

majà za zadanie kompensowanie utraconych zdolnoÊci ruchowych r´ki, g∏ównie 

chwytu. Podstawowe koƒcówki tych protez: r´ka mechaniczna i hak dwudzielny, 

sà wprawiane w ruch czynnie, przez link´ sterujàcà, i biernie, przez elementy 

elastyczne (taÊmy, spr´˝yny itp.). 

Protezy koƒczyn mogà byç: 

z mechaniczne; 

z bioelektryczne; 

z pe∏nokontaktowe; 

z pneumatyczne. 

244

5.1. Udzia∏ opiekuna medycznego w opiece nad osobami ze ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?