recenzje - Portret

ecenzje
bagna za własne włosy. Dopóki
możecie, dopóki macie się od czego
w sobie odbić, bo coś was tam w
środku boli – piszcie, odbijajcie się,
latajcie wysoko! Nie po to, żeby mdły
facet w okularach mógł się nad tym
wymądrzać, ale żeby po prostu ocalić
siebie i światło niesione przez wieki
– swojego Graala” („Po debiucie” –
Pokolenie obeszło go bokiem).
Naiwne? Być może. Jednak
w obecnej sytuacji widocznego
zmniejszenia oddziaływania poezji
na życie społeczne, taka na wpół
romantyczna propozycja wydaje się
paradoksalnie najbardziej racjonalna.
Poezja wraca do punktu wyjścia,
staje w „miejscu zero”, totalnie wolna
od zewnętrznych paradygmatów, z
tego prostego powodu, że naprawdę
interesuje ona niewielką ilość osób.
Maliszewski jest świadomy takiego
obrotu sprawy, dlatego też może
pozwolić sobie w tej książce na
bardziej osobisty, momentami nawet
emocjonalny ton, nie tracąc przy tym
nic z rzeczowości i trafności opinii.
Jest to zdecydowany plus tego zbioru.
Wymieniony wyżej „Radar”
stanowi ważny punkt odniesienia
w przygodzie Maliszewskiego z
poezją. Dzięki wspomnianemu
przed chwilą bardziej osobistemu
niż akademickiemu traktowaniu
materii poetyckiej w „Po debiucie”
czytelnik zapoznaje się z historią
młodoliterackiego karnawału
nieco odmienną od tej „oficjalnej”.
Generalnie przyznaje się wiodącą
rolę w kształtowaniu obecnego gustu
literackiego poetom udzielającym się
na łamach kultowego „bruLionu”,
co jest niewątpliwie prawdą,
spłaszcza to jednak ogląd ówczesnej
sytuacji. W „Radarze”, oprócz
przytoczonych wcześniej nazwisk,
które obecnie nie udzielają się mocno
w życiu literackim, debiutowali
przecież również Marcin Sendecki
(omyłkowo wydrukowany zresztą
pod nazwiskiem „Sandecki”),
Krzysztof Śliwka czy też Anna
Piwkowska. „Radar” spełniałby
więc tutaj rolę łącznika, miejsca, w
którym zapomniana dziś poezja lat
osiemdziesiątych płynnie przechodzi
w bliższą już obecnemu czytelnikowi,
obowiązującą dzisiaj estetykę. Warto
rozszerzyć swą wiedzę na temat tych
100
ważnych przecież dla literatury wydarzeń. Podobnych
przytoczonych faktów, czy też anegdot, możemy
napotkać w książce Maliszewskiego więcej, i są one
kolejnym argumentem na zapoznanie się z nią.
Rzeczą, która mi zaimponowała jako osobie
zanurzającej się od czasu do czasu w nurcie pisanej
obecnie poezji i chcącej ją na swój, jakże niedoskonały,
sposób opisywać, jest niezwykła aktualność omawianych
w „Po debiucie” tomików i nazwisk. Oprócz osób, które
muszą się znaleźć w tego typu publikacjach, czyli np.
Adama Wiedemanna, Bartłomieja Majzla, Eugeniusza
Tkaczyszyna-Dyckiego, czy też wymienionych już
wcześniej Andrzeja Sosnowskiego oraz Marcina
Świetlickiego, autor znajduje czas i miejsce, by
wspomnieć lub omówić zupełnych debiutantów, osoby,
które objawiły się czytelnikom w ostatnich latach,
a niekiedy nawet i miesiącach. Warto zobaczyć, co
Maliszewski ma do powiedzenia na temat Marty
Grunwald, Ryszarda Będkowskiego, Łukasza Jarosza
czy też Dariusza Adamowskiego. Warto też zachować
tę książkę jako dowód trafnych, czy też chybionych,
prognoz dotyczących tych właśnie poetów. Maliszewski
niewątpliwie trzyma rękę na pulsie, przytaczane przez
niego debiuty roku 2006 to osoby, które przez ostatnie
dwa lata potwierdziły swoją obecność we współczesnej
poezji i choć, z oczywistych względów, trudno
prorokować, czy za lat pięć albo dziesięć będziemy
jeszcze słyszeć o tych nazwiskach, to po raz kolejny
wydaje się, że ten a nie inny wybór nie był przypadkowy.
Notki krytyczne, które składają się na treść tej
książki, przeplatane są świadectwem przejmującym,
a może i nawet nieco przygnębiającym. Mowa tutaj
o listach do debiutantów, które jako „Pocztówki
Literackie” już od paru lat ukazują się pod redakcją
Karola Maliszewskiego we wrocławskiej „Odrze”. Dużo
jest w tych fragmentach słów na „nie”, odrzucenia
poezji niedoskonałej, niedojrzałej, czy też zwyczajnie
grafomańskiej. Fragmenty te dlatego są przejmujące i
przygnębiające, ponieważ ujawniają brutalną prawdę na
temat przepaści, jaka rozciąga się pomiędzy poezją jako
stanem umysłu, a poezją jako gotowym do publikacji
wytworem pióra. Są to fragmenty, które mogą
przyprawić o drżenie każdego z młodych piszących.
Odsłaniają one najgłębiej skrywany lęk młodego
literata, lęk przed negatywnym osądem. Poezja mimo
swojej niszowości nie jest jednak majsterkowaniem,
zabawą dla wszystkich. Pisaniu wierszy nieodłącznie
towarzyszy wpinanie się na Parnas, który u swego
podnóża usłany jest podartymi kartkami papieru tych,
którym się nie udało.
Jedyną dyskusyjną sprawą, jaką możemy znaleźć w
„Po debiucie” to kwestia poruszona w ostatnim tekście
książki: „O nowym królestwie debiutu”. Fragment
ten traktuje o publikowaniu utworów w internecie.
Według Maliszewskiego, „[...] jeśli ktoś wykorzystuje
Nieszufladę zgodnie z przeznaczeniem, jako potężne
narzędzie, i nie traktuje krytyki swoich utworów
osobiście – serwis daje mu w zasadzie nieograniczone
możliwości rozwoju. Bardzo często taka praca