Untitled - Portret

A nie kusiło Cię, żeby napisać prozę fabularną?
Nie, nigdy – z jednego, zasadniczego powodu: jestem
kiepskim opowiadaczem historii, nie umiem opowiadać
anegdot, również czyjeś opowiadania zazwyczaj mnie nużą.
Jeżeli nie mogę wyrwać się z ciągu czytanej opowieści, to
zazwyczaj prędzej czy później odczuwam znużenie. Podoba
mi się stwierdzenie Rolanda Barthesa, że w czytaniu mniej
istotne jest podążanie za tym, co „dzieje się” w książce, ważne
jest podnoszenie głowy znad książki, moment, kiedy wychodzę
ze świata, w którym byłem, po to żeby przejść do innego
świata, życia, pamięci, innych tekstów. Chodzi, rzecz ujmując
w skrócie, o tworzenie sieci rozmaitych odniesień. To mnie
interesuje – budowanie hipertekstu, z którego można wędrować
w różne strony. Nie interesuje mnie za to tworzenie tekstów,
które dawałyby jasną odpowiedź na pytanie, jak jest.
Piszesz na ten temat szeroko w książce „Występek.
Eseje o pisaniu i czytaniu”. Wracając do sprawy
dookreślenia, kim jesteś: w poświęconej Gombrowiczowi
książce „Czarny nurt” piszesz: „sam
jestem ’literaturoznawcą’” – tak właśnie, biorąc
słowo literaturoznawca w cudzysłów. Dlaczego?
Nie potrafię myśleć o sobie inaczej niż w cudzysłowie –
to znaczy mam do siebie, do swoich funkcji literaturoznawczych
dystans. Żeby nie było nieporozumień – wypełniam je,
jeśli chodzi o dydaktykę, bardzo sumiennie. Cudzysłów ma
rozbroić pewność co do zajmowanych przeze mnie pozycji,
bo jeśli określę się jako literaturoznawca, to będę literaturoznawcą,
nikim więcej. A ja chcę być także, ale nie tylko, literaturoznawcą.
Poza tym cudzysłów jest znakiem cytatu, ja to
słowo przyjmuję od kogoś innego, bo to inni określają mnie
przede wszystkim jako literaturoznawcę.
285