recenzje - Portret
recenzje - Portret recenzje - Portret
ecenzje przed jakąkolwiek jednoznacznością ocen postaci: Barrie nie jest w powieści ani świętym, ani – co łatwo byłoby wykorzystać (społecznie i marketingowo) – pedofilem. Jeszcze bardziej jest skomplikowana sprawa z Hookiem, do którego pasują także bardzo pejoratywne określenia: przestępca, narkoman, kidnaper. W pewnym sensie jest to również powieść o adolescencji, o jej zadziwiającym kulcie we współczesnych nam czasach. Fresán prowokuje nas do refleksji nad kształtem i jakością kultury masowej, która wyprodukowała nieletnich czarodziejów i bohaterów kreskówek, standaryzujących wszystko – od mody na tenisówki po gusta kulinarne. Adolescencja w „Ogrodach Kensington” ma także swój wymiar psychologicznotożsamościowy. Barrie i Hook to nie ci bohaterowie „dzieckiem podszyci”, którzy wyszli spod ręki Mistrza Gombrowicza. Miast groteski Fresán proponuje nam zupełnie poważną zadumę. Adolescencja w powieści to nie naiwny infantylizm, nie słodka rozkosz dziecięctwa, nie kiczowaty róż strojów i rekwizytów. Fresán pokazuje przestrzeń tajemnicy, czasem grozy, mrocznych sekretów, niewypowiedzianych pragnień. Autor powieści zdaje sobie sprawę, że tylko takie oblicze świata dzieciństwa ma szansę być inspirujące dla literatury. Skądinąd autotematyczne refleksje na temat pragmatyki literatury dziecięcej uznać należy za bardzo interesujące. I jeszcze słowo o narracji: dynamika i trans, szalejący potok, a miejscami meandryczne rozlewiska odniesień i kontekstów; oporna, jeśli nie poddasz się jej melodii. Pierwszoosobowa narracja Hooka to prawdziwie artystyczny popis stylizacyjno-leksykalny. Meandycznie snująca się fabuła, jak w najlepszym thrillerze mistrzowsko stopniująca napięcie, dopiero na koniec pozwala odszyfrować sytuację nadawczą. Oto autor bestselleru dla dzieci – Peter Hook porywa chłopca (Keiko Kai), który był odtwórcą głównej roli w filmie na podstawie jego powieści. Więzi go, krępuje i knebluje, serwuje mu narkotyki 48 i niczym demoniczny rewers pięknej Szeherezady, przez jedną noc snuje przed nim pokręconą historię swojego życia, pomnożoną o epizody skradzione z innych biografii. Narrację znaczy dygresyjność, która w połączeniu z halucynogennym jej charakterem unieważnia prawdę. Nie jest istotne, czy Hook konfabuluje z premedytacją, czy ulega fantazji pod wpływem używek. To narkotyczno-alkoholowy bełkot, somnambuliczny trans, pełnymi garściami czerpiący z wszelkiej maści tekstów (literatura, prasa, teksty piosenek, film). Rodrigo Fresán, Ogrody Kensington, przeł. Tomasz Pindel, Wyd. muchaniesiada.com., Kraków 2007.
ecenzje Jarosław Czechowicz O symbolicznej roli literackiego pożegnania Niełatwo jest pisać o śmierci. Śmierć bowiem to temat mało wdzięczny. Ze śmiercią żadnej książce nie jest do twarzy. Jest ona czymś, z czym ludzka świadomość zawsze mierzy się nieudolnie i boleśnie. Nie sposób napisać o kimś, kogo nie ma już wśród żywych, nie ożywiając go jednocześnie we wspomnieniu. Pisząc o swoim ojcu, który odszedł zbyt nagle i zbyt nieoczekiwanie, Aleksander Jurewicz dokonuje podwójnej sztuki. Składając zmarłemu hołd, oddaje zarówno grozę jak i powagę śmierci. Jest jednocześnie na tyle wnikliwy, że pośród słów o umieraniu odkrywa nowe znaczenia pojęć związanych z trwaniem – zarówno tym rzeczywistym jak i trwaniem w pamięci. „Dzień przed końcem świata” w piękny sposób kłania się śmierci, ale jest jednocześnie wzruszającą afirmacją życia, które wyraźnie przeciwstawia się bezruchowi, bezwładowi i końcowi ostatecznemu. Ta książka to swoista spowiedź, jaką czyni autor w konfesjonale swojej własnej pamięci. Spowiedź i wspomnienie. Zatrzymanie w słowie i jednoczesny ruch. To opowieść o sile przywiązania do życia i sztuce zrozumienia, iż życie dane jest nam tylko na chwilę. Przybywając do rodzinnego domu, w którym zastaje martwego ojca, autor jednocześnie zatrzymuje czas w miejscu dlań magicznym i związanym z ciepłem familijnych wspomnień. Nie tylko sama przestrzeń domu, ale przede wszystkim pracownia ojca jest miejscem, w jakim zaczynają napierać na siebie gesty, słowa, zdarzenia i postacie z przeszłości. Trudno jest je wszystkie tam pomieścić, dlatego też obok złości i bezsilności wobec zgonu członka rodziny, pojawia się także w autorze bezradność, z powodu której nie jest on w stanie nadać wspomnieniom ich właściwego miejsca w swojej pamięci. „Przez moją pamięć przewija się, niczym w projektorze, którego mechanizm się rozstroił i kadry filmu rozbiegają się po ekranie, poszarpana fabuła dni i twarzy, głosów i ciszy, śmiechu i gorzkich westchnień, dla których w tym momencie pracownia ojca staje się za ciasna”. Po to, aby poradzić sobie z balastem napierających wspomnień, cierpiący syn musi udać się w przeszłość, przypomnieć sobie wszystko raz jeszcze od nowa i przeżyć to, po czym pochować ojca nie tyle w grobie, co w sobie samym, próbującym wciąż na nowo odpierać dokonany fakt i unikać myślenia o końcu ostatecznym. Ojciec. Dumny i wyniosły, choć jednocześnie skromny i niezbyt pewny swojej wartości. Znajdujący swoje miejsce do życia w kraju oddalonym od ojczyzny. Białorusin, dla którego Polska stała się prawdziwym domem, który Polsce postanowił oddać wszystko to, co najlepsze; dla Polski wychował swoje dzieci i Polsce dziękował za to, że przyjęła go takim, jaki był naprawdę. A przecież początki były trudne. „W niewykończonym domu dwójka dzieci i bezrobotna maszyna do szycia, więc na samym starcie w nowym polskim życiu – katastrofa”. Mimo tego dzielny krawiec, imając się różnych zajęć, poznając rozmaitych ludzi i adaptując się do warunków, w jakich przyszło mu żyć, tchnął prawdziwe życie w dom, któremu brak tego tchnienia w momencie, kiedy autor doń przybywa i wie, że ojciec nie uszyje już ani jednego stroju… „Kiedy tato wprawiał w ruch rzemienny napęd maszyny i po kilku taktach solowej uwertury, gdy cały mechanizm złapał właściwy rytm, wchodził swoim głosem, to wtedy jakby znikał sufit pracowni i otwierało się niebo”. Praca ojca była jednocześnie gwarantem stabilności w rodzinie, szumiąca maszyna Singera przynosiła kojący spokój i była świadectwem tego, że ruch daje radość, a dźwięki przezeń wydawane to niebiańska symfonia, kojąca wszystkich razem i każdego z osobna. To dźwięk kojarzony przez autora z pewnością, że mimo wszelkich niepowodzeń i wszelkich konfliktów, przestrzeń jego pracowni i cały dom będą bezpieczną przystanią, w jakiej każdy członek rodziny odnajdzie spokój. Jurewicz wspomina ojca ciepło i żartobliwie. Wydawać by się mogło, że im bliżej momentu ostatecznego z nim pożegnania podczas ceremonii pogrzebowej, tym więcej życia jest w całym kalejdoskopie zdarzeń, jaki tworzy się w umyśle osieroconego syna. I tak też jest w istocie, bo specyficzny humor, z jakim autor opisuje życie zmarłego, jest antidotum na wzmagający się ból. Chociaż jest w nim dużo zwyczajnego żalu i pretensji (jakże można tak po prostu odejść i zostawić bliskich?), porządkowanie 49
- Page 1 and 2: ecenzje
- Page 4 and 5: pis treści recenzje Szkice Anna Ra
- Page 6 and 7: Wiktoria Klera, Fiołki zamiast cie
- Page 8 and 9: szkice Anna Rau Uczucie za 3,66 zł
- Page 10 and 11: Ola. Z opisanych pozycji widać, i
- Page 12 and 13: dla romantyków i erotomanów - „
- Page 14 and 15: szkice Marta Więckiewicz Drugie ż
- Page 16 and 17: poezja Jakub Winiarski, „Piosenki
- Page 18 and 19: poezja Piękno jasnych sytuacji Jes
- Page 20 and 21: - Byle co. - Na kiedy? - Na jutro.
- Page 22 and 23: yła kobietą? - Chciałbym spotka
- Page 24 and 25: Buzz myśli, że uda się nawiać.
- Page 26 and 27: western z ekranu telewizora unitra
- Page 28 and 29: kierunek lotu, żeby uprzedzić kre
- Page 30 and 31: poszedł do tego doktora z kopertą
- Page 32 and 33: poezja igor kędzierski ma kolczyki
- Page 34 and 35: ozmowa Korozja Rzeczywistości Z Ew
- Page 36 and 37: od tego zacząć, że „Rdza“ je
- Page 38 and 39: filozofia Marek Parulski Język jak
- Page 40 and 41: językowe potrzeby i możliwości.
- Page 42 and 43: mogłoby jedynie pozytywnie zaświa
- Page 44 and 45: Kręgi Boli mnie. Krzyż. W środku
- Page 46 and 47: ecenzje Z opowiadania tytułowego d
- Page 50 and 51: ecenzje wspomnień na nowo przynies
- Page 52 and 53: ecenzje Przystupę, ma dziewiętna
- Page 54 and 55: ecenzje Nina Olszewska Ocalić od z
- Page 56 and 57: ecenzje „pasikonik usiadł na szy
- Page 58 and 59: ecenzje „Słownik” jest więc n
- Page 60 and 61: ecenzje omówienie konfrontacji Aus
- Page 62 and 63: ecenzje nie może pisać o sobie w
- Page 64 and 65: ecenzje Kobieta wychodzi za mąż i
- Page 66 and 67: ecenzje pierwowzór Zosi z „Wesel
- Page 68 and 69: ecenzje Wydana na świecie w 1998 r
- Page 70 and 71: według określonego klucza. Stąd
- Page 72 and 73: poezja Wiktoria Klera OKNA NAD MONO
- Page 74 and 75: O wielu homoerotycznych twórcach m
- Page 76 and 77: to rodzaj błazeństwa maskującego
- Page 78 and 79: poezja Agata Chmiel błękitna raps
- Page 80 and 81: proza Arkadiusz Łuba VIATOR (fragm
- Page 82 and 83: koronką obszyte majteczki, wrzuci
- Page 84 and 85: swoim strumieniom myślowym inne ki
- Page 86 and 87: poezja Piotr Rowicki mała miss nie
- Page 88 and 89: ecenzje Jarosław Czechowicz Dużo
- Page 90 and 91: ecenzje Nina Olszewska Kiedy treś
- Page 92 and 93: ecenzje Anita Frankowiak Oswajanie
- Page 94 and 95: ecenzje Anna Rau Definicja zmartwyc
- Page 96 and 97: ecenzje Urszula Bielas Mroki (nie)s
ecenzje<br />
przed jakąkolwiek jednoznacznością<br />
ocen postaci: Barrie nie jest w<br />
powieści ani świętym, ani – co łatwo<br />
byłoby wykorzystać (społecznie i<br />
marketingowo) – pedofilem. Jeszcze<br />
bardziej jest skomplikowana sprawa<br />
z Hookiem, do którego pasują także<br />
bardzo pejoratywne określenia:<br />
przestępca, narkoman, kidnaper.<br />
W pewnym sensie jest to<br />
również powieść o adolescencji,<br />
o jej zadziwiającym kulcie we<br />
współczesnych nam czasach.<br />
Fresán prowokuje nas do refleksji<br />
nad kształtem i jakością kultury<br />
masowej, która wyprodukowała<br />
nieletnich czarodziejów i bohaterów<br />
kreskówek, standaryzujących<br />
wszystko – od mody na tenisówki<br />
po gusta kulinarne. Adolescencja w<br />
„Ogrodach Kensington” ma także<br />
swój wymiar psychologicznotożsamościowy.<br />
Barrie i Hook to nie<br />
ci bohaterowie „dzieckiem podszyci”,<br />
którzy wyszli spod ręki Mistrza<br />
Gombrowicza. Miast groteski Fresán<br />
proponuje nam zupełnie poważną<br />
zadumę. Adolescencja w powieści to<br />
nie naiwny infantylizm, nie słodka<br />
rozkosz dziecięctwa, nie kiczowaty<br />
róż strojów i rekwizytów. Fresán<br />
pokazuje przestrzeń tajemnicy,<br />
czasem grozy, mrocznych sekretów,<br />
niewypowiedzianych pragnień. Autor<br />
powieści zdaje sobie sprawę, że tylko<br />
takie oblicze świata dzieciństwa ma<br />
szansę być inspirujące dla literatury.<br />
Skądinąd autotematyczne refleksje<br />
na temat pragmatyki literatury<br />
dziecięcej uznać należy za bardzo<br />
interesujące.<br />
I jeszcze słowo o narracji:<br />
dynamika i trans, szalejący potok, a<br />
miejscami meandryczne rozlewiska<br />
odniesień i kontekstów; oporna,<br />
jeśli nie poddasz się jej melodii.<br />
Pierwszoosobowa narracja Hooka<br />
to prawdziwie artystyczny popis<br />
stylizacyjno-leksykalny. Meandycznie<br />
snująca się fabuła, jak w najlepszym<br />
thrillerze mistrzowsko stopniująca<br />
napięcie, dopiero na koniec pozwala<br />
odszyfrować sytuację nadawczą.<br />
Oto autor bestselleru dla dzieci<br />
– Peter Hook porywa chłopca<br />
(Keiko Kai), który był odtwórcą<br />
głównej roli w filmie na podstawie<br />
jego powieści. Więzi go, krępuje<br />
i knebluje, serwuje mu narkotyki<br />
48<br />
i niczym demoniczny rewers pięknej Szeherezady, przez<br />
jedną noc snuje przed nim pokręconą historię swojego życia,<br />
pomnożoną o epizody skradzione z innych biografii. Narrację<br />
znaczy dygresyjność, która w połączeniu z halucynogennym<br />
jej charakterem unieważnia prawdę. Nie jest istotne, czy Hook<br />
konfabuluje z premedytacją, czy ulega fantazji pod wpływem<br />
używek. To narkotyczno-alkoholowy bełkot, somnambuliczny<br />
trans, pełnymi garściami czerpiący z wszelkiej maści tekstów<br />
(literatura, prasa, teksty piosenek, film).<br />
Rodrigo Fresán,<br />
Ogrody Kensington,<br />
przeł. Tomasz Pindel,<br />
Wyd. muchaniesiada.com.,<br />
Kraków 2007.
Change language