recenzje - Portret

ecenzje
Anna Rau
Jak się śpi w racuchu?
Słodko!
Po lekturze książki „Mam łóżko z racuchów” już wiemy,
iż Jacklyn Moriarty rzeczywiście udało się wysmażyć gruby,
wypasiony od rodzynków, wszelakich bakalii i innych
kawałków czekolady, pobudzający ślinkę czytelnika – no, po
prostu pokazowy – wypiek literacki. Szczególnie, iż powieść
obyczajowa w ogóle rzadko kiedy łączy w sobie tak udatnie,
tak bardzo niepodobne gatunkowo, że wręcz całkowicie
rozłączne, płaszczyzny pisarskie – czyli: historie o możliwości
prawdopodobieństwa, realizm magiczny, galerię soczyście
odtworzonych postaci, sytuacje komiczne – i przy tym nie
bywa wytworem schizofrenicznym. Moriarty znakomicie udało
się połączyć płynne i nierzeczywiste z realnym i stałym, byty
widzialne z niewidzialnymi, wyobraźnię z opisowością, i dać
czytelnikowi lekką w odbiorze jak balon (jeden w ważnych
motywów powieści), sycącą i smakowitą jak tytułowy racuch,
opowieść. Jednocześnie odbiorca od początku książki bywa
pozytywnie zaskakiwany zwrotami akcji, a do tego może
rozkosznie powoli lubować się, zdawałoby się początkowo
niepasującymi do siebie, kąskami „potrawy”, czy nawet sam
sobie miesić ciasto, wrzucając kolejne bakalie dla urozmaicenia
smaku wielkiego racucha pod tytułem „powieść J. Moriarty”...
Rodzina Zingów ma coś wspólnego ze znaną z ekranów
filmowych całego świata rodziną Addamsów – delikatnie
mówiąc nie jest stereotypowa. Poznajemy ją lepiej dzięki
fragmentom o zastanawiającym podtytule „Urywki z ogrodowej
szopy Zingów (ocalałe z pożaru fragmenty)” (swoją drogą,
ciekawy zabieg stylistyczny). Czytelnik od początku zaczyna
zastanawiać się: o jaki pożar chodzi, kiedy on wybuchnie, czy
rodzina Zingów to szpiedzy, czy książka Moriarty rozwija
wątki wokół gromady szaleńców – i tym podobne kwestie
podstawowe. Wszystko zaczyna się od niepokoju Cath Murphy,
nauczycielki klas drugich, wpatrującej się w przedstawicielki
klanu Zing: Fancy, Marbie i Cassie. Trudno się dziwić jej
podświadomej obawie, skoro „osobowość Cath spaliła się na
popiół razem z ogrodową szopą Zingów”. Przeczuwa kłopoty,
a gdyby jeszcze wiedziała, iż (przykładowo) Fancy myśli o
fali miłości, jaką czuje do wstęgi w ręce młodej nauczycielki,
Marbie rozmyśla, jak to się czasem traci osobowość podczas
rozmów kwalifikacyjnych i wieczorów panieńskich, a Cassie
zastanawia się, czy ojciec ją okłamał wpierając, iż alektorofobia
to strach przed kurczakami... Cath ma błysk Mary Poppins w
oku i jeszcze niedawno była (prawie z wzajemnością) zakochana
(i bardzo, prawie-bardzo, szczęśliwa) w Warrenie Woodfordzie,
„nowym” nauczycielu ze swojej szkoły. Jest rzeczywiście
tak ładna i miła, jak stanowczo twierdzili jej uczniowie, nie
wiedziała tylko, iż wokół niej zawiązuje się pewien spisek, a
właściwie jest tuż-tuż na rozwiązaniu jak zbyt napięta lina,
choć młoda kobieta niby nie jest w żaden sposób związana z
rodziną Zing... Za to Listen, niestandartowa jedenastolatka,
jak najbardziej powiązana z Zingami, nagle, ni stąd ni zowąd,
zostaje całkowicie odsunięta przez
swoje (do tej) pory najlepsze
przyjaciółki. Zwyczajnie jest
ignorowana towarzysko! Początkowo
oczywiście podciąga się w nauce,
potem próbuje dokonywać jakichś
desperackich aktów uniknięcia
chodzenia do szkoły, a w końcu
zaczyna uprawiać magię. Jedyną jej
przyjaciółką staje się przypadkowo
znaleziona Księga, która „sprawi,
że będziesz fruwać, uczyni cię
silną, przyniesie ci zadowolenie.
Co więcej, zagoi Twoje złamane
serce”. Końcowy efekt Księgi jest
więc Listen – i nie tylko jej – bardzo
potrzebny. Dziewczynka rzuca czary
bardzo dokładnie, z odpowiednimi
procedurami, w ścisłej kolejności,
aczkolwiek bez przekonania, bo
komu potrzebne jest wydarzenie pt.
„Jak sprawić, aby dwoje szczęśliwych
ludzi pokłóciło się o absolutne
głupstwo”, albo „Jak sprawić, aby
ktoś zjadł kawałek czekoladowego
tortu”... Być może kompetentne
wyjaśnienie tej kwestii złożyłaby
wcześniej wspomniana Marbie, która
pokłóciła się o absolutne głupstwo
ze swoim chłopakiem Vernonem,
ale wszelkiego typu zawikłania
uczuciowe kobiet klanu Zing i tak
zbladły przy końcowym wybryku
Magicznej Księgi, za której sprawą
(?) Fancy Zing-Radcliffe odkryła,
iż czuje obrzydzenie, a w chwilach
dobrego humoru – obojętność, wobec
swego męża... Osobiste sprawy
odchodzą jednak na drugi plan
wobec Sekretu Zingów, swoistej misji
całej rodziny, dzięki której regularnie
spotykają się w szopie nestorów
rodu, gdzie odbywają poufne narady,
gromadzą mnóstwo świetnej jakości
sprzętu podsłuchiwawczo-śledczego
oraz wielką ilość szczegółowej
dokumentacji. Stopniowo czytelnik
dowiaduje się, że wszystko zaczęło się
na planie filmu „Niebiańskie ciasto”,
gdy zaistniał pewien romans, pewne
153