recenzje - Portret

studenta (z pięcioletnim biegiem czasu stającego się stosownym
tytułem) nie zastawiał; to dla niego było jak sen, który
niezupełnie zatracił pamięć, bo coś mu tam świtało, miał
prześwity niepamięci w pamięci zaprzeszłej i, od czasu do
czasu, rzeczywistej, ale ojca gromkie na niego nagonki ciągle
pamiętał i co w nich też, więc wiedział, czego unikać, przed
czym pierzchać-uciekać (ale dumnie, ale szumnie, bez kości
ogonowej podkuleń), by czasem planu ojca ojcu nie zrealizować.
Powiedział, że poszedł więc tropem matki i poszedł do szkoły,
zwanej tu i ówdzie, zawodową, ale, powiedział, ona wcale
nie była zawodowa, ona była cokolwiek zawodna, zwodziła
go na jakieś niewiedzenia manowce, wpędzała go w stan
wcale prawej niemrawości umysłowej, z którą nie mógł sobie
poradzić, której z wiekiem (trumny się nad nim z każdym
dniem zamykającym) nie potrafił nie-ulec, wolał w niej po-lec
i pławić się, i pływać w niej w nadziei, że żadnych nie będzie
utopień, że mu ta utopia będzie trwała i będzie trwała, taka już
nie do zniszczenia, nie do przerwania (powiedział, że wtedy
zyskał sobie tę w rodzinie zdrobniałość, to ust zastawienie w
śmiechu dławieniu, że on, że szkoła taka nie taka, no wiesz,
no jak mogłeś mu na to pozwolić). I skończył tę szkołę, i
ukończył, ale w żadnym wystarczaniu umiejętności, by mógł się
podejmować czegokolwiek, by mógł podjąć pracę, by ją mógł
do siebie zdjąć-ściągnąć, żeby mógł się w ogóle stać już takim
dojrzałym, takim dorosłym, odpowiedzialnym; powiedział,
że (chociaż teraz nie jest już pewien) ta szkoła zawodna
zwodna zawodowa miała mu dać umiejętności jakiegoś tam
młodszego pomocnika pomocnika starszego pomocnika
głównego elektryka, ale te umiejętności (powiedział, że to były
raczej nieumiejętności, bo o tym nie można mówić w żadnych
pozytywnych kategoriach jakościowych, żadnych dodatnich
wartościowaniach ilościowych) mógł wcielać jedynie w ciało
figurek bożonarodzeniowych, kiedy im wydrążone brzuchy
rozświetlał tymi malusieńkimi żaróweczkami z dziecięcychchłopięcych
latarek, tak, bo to wszystko było dla niego małe,
takie zastępcze, takie zamiast w skrajności na skraju, z którego
już tylko w nic, w czerń, w zianie, w anty- spaść można.
Powiedział, że jednakowoż do pracy poszedł, on już nawet
nie pamięta co, gdzie i jak, bo to już teraz nie ma znaczenia, on
to z siebie wyparł, nie wyparł się tego, ale pozbył zwyczajnie, bo
mu pamięć o tym nie była potrzebna, może nie zbędna, ale nie
niezbędna; taka, którą sankcjonuje prywatna neutralność, jakieś
sito, filtr jakiś na świadomości teraźniejszej i tej interpretującej
przeszłość, którego zagęszczenia, którego rozrzedzenia dla
każdego w inną rozmiarowość, w inne nasycenie wstępują
równolegle z wyczerpywaniem debetu w rachubie rachunku
osobistego. I poszedł, ale nie zaszedł, i sięgnął, ale nie
osiągnął, nie wyciągnął po zcylindrowemu czegoś, co byłoby
prawdziwą niespodzianością, niespodzianką cofającą wszystko z
odpowiednim refleksem i refluksem czasowym. To było jakieś,
by tak rzec, stanowisko-wyrobisko w zupełnej szaraczkowości,
w ambicji niedopełnieniu spełnieniem, wypełnieniem, o które
przecież w tamtych czasach (powiedział, że teraz to jeszcze
gorzej jest przecież) zabieganie wielokrotne, o które starania
naginania uproszenia wybiegania do całkowitej utraty, do
utarcia świadomości, do utarczek z sobą samym, kiedy już
w tarczę nie można trafić i staje się jedynie wieszakiem na
ciało, bezosobową osobą, cząstką, która nie jest nacechowana,
nienazwanym przedmiotem, nazwą nieuprzedmiotowioną. On
oczywiście od ojca propozycję pracy
załatwienia, pracą się przez ojca dla
niego załatwienia, uwzględniając
w tym załatwienie jakiegoś
pracownika, którego zbędność
ojciec mógł uzasadnić, posadzić
mógł ją w argumentację właściwą,
otrzymał, tak, ojciec z każdym nie
tabelę rang poszerzał, wspinał się
po schodkach, już po kilka nawet
przeskakiwał, już mu pomijał tę
awansowatość, przy której z każdym
gradacyjnym przeskokiem, z każdym
ukoronowaniem błyskotliwej kariery
zawodowej (????) jego synowi,
wnukowi jego ojca, podnosiłaby się
poprzeczka, przez którą chciałby
skakać, wierząc, że może przeskoczyć
samego siebie, a później i innych
przecież, bo on jego, bo on syn ojca,
no! komilfo!
Powiedział, że on ojca propozycji
pozycji wygodnej, utrwalenia w
dowiecznym, w dośmiertnym
ustawieniu w stronę wszystkiego
ułożenia i potrzebnej z wszystkimi
układności nie przyjął, bo to przecież,
powiedział, byłoby w krytycznej
hipokryzie kołowo wokół jego szyi
oplecionej wobec tych zapracowań
wieloletnich, starań, uniknięć,
przesmyknięć pomiędzy potknięciami
i podtykaniem pod nos (nośnych w
chwilach zwątpień) pokus, po-kuszeń
o zrezygnowanie, pogodzenie (z i z),
zaprzestanie, na półkę odstawienie
i w ogóle na dno szuflady, bo taki
pesymizm już jest passe, nie w tym
wieku przecież, bo trzeba by może
zapomnieć jak wszyscy, to już nie
wypada, bo można wypaść z tego
przyporządkowania wiekowego, a
potem to już tylko przedszkole dla
dorosłych, więc nie, bo to już passe,
bo to już passemizm jest przecież. I
go to postanowienie doprowadziło
do tego, że się w dziwnym znalazł
siebie samego podduszaniu trwałymciągłym,
w zaklinowaniu, z którego
się nie mógł wyswobodzić, się
odszukał-pojawił w nie do z niego
wyjścia środku, bo mu środków do,
by tak rzec, życia nie starczało, życia
jakiegokolwiek, on powiedział, że
tu jednakowoż nie chodziło tylko o
środki do życia jako takiego, do tej
powtarzalnej fizjologii, nie chodziłobiegło
wyłącznie o perystaltykę i
mechanikę wewnętrzną wnętrzności
123