Portret online - numer 30-31 Lipiec/sierpień 2007 (pdf - 777 kb)

podzielić na dwie kategorie - tych, którzy lubią tomiki opowiadań oraz tych, co za nimi
nie przepadają - i nawet mają na to racjonalne argumenty: „są za krótkie”, „szkoda, że nie
wiadomo, co dalej”, „człowiek nawet nie zdąży polubić bohaterów”, czy wreszcie „ledwie
człowiek polubi bohaterów, a już koniec”... Czy warto więc dać szansę amerykańskiej
pisarce małych próz, ZZ Packer?
„Pijąc kawę gdzie indziej” to zbiór ośmiu opowiadań, bardzo jednorodnych - tak pod
względem poziomu literackiego (rzeczywiście godnego wszystkich wyżej wymienionych
rekomendacji), jak i płaszczyzn świata przedstawionego. Bohaterki owego świata są
czarnoskóre i każda z nich ściera się zarówno z problemami właściwymi swej sytuacji
życiowej, jak i z ponadczasową, a ciągle aktualną w Ameryce, kwestią rasową. Owych osiem
historii pokazuje, jak błahe, zwyczajne, do bólu powtarzalne sprawy na trwałe kształtują
ludzką przyszłość. ZZ Packer gra z uprzedzeniami pisząc z punktu widzenia inteligentnej
i zdolnej Murzynki (fu, cóż za słowo niepoprawne!), która z niedowierzaniem odkryła,
iż o problemach Aforamerykanów potrafi pisać tak, jak niewielu współczesnych pisarzy
amerykańskich. Dodatkowo zaś (prócz tego, że przedstawiła czytelnikom całą galerię
rewelacyjnych portretów literackich) przede wszystkim stawia w swej prozie rozmaite,
dręczące nie tylko ją, pytania, na przykład: czy bierność i poczucie niemożności kreowania
własnej rzeczywistości mają w Afroamerykanach swoje źródła w wewnętrznym przekonaniu
o własnej odmienności, czy też powodem tego jest niezwyciężona ponadczasowość
stereotypów? Kolejne pytanie ZZ Packer brzmi: czy kolor skóry to rzeczywiście jedyny
konkretny powód nieakceptacji, czy może stanowi on usprawiedliwienie niewyżytych
agresywnych pragnień pewnych osób? W ten sposób amerykańska pisarka odsłania drugie
dno dwuznacznych w formie i skutkach kontaktów białych z czarnymi - elegancko
osłonięty uprzejmością rasizm.
Bohaterki „Pijąc kawę gdzie indziej” są przygnębione własną, niezasłużoną
marginalizacją, brakiem samoakceptacji, niechcianą odmiennością i przytłoczone
rzeczywiście poważnymi, choć dziś już, niestety, powszechnymi patologiami życia codzi-