Studia pierwszego stopnia - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II

DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA 

STUDIA I-GO STOPNIA 

INFORMACJE O PRZEDMIOTACH 

PODSTAWOWYCH I KIERUNKOWYCH 

(w porządku alfabetycznym) 

STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE 

WZÓR 

dksnr. Nazwa przedmiotu (Nazwa przedmiotu w j. angielskim) 

(dk – dziennikarstwo i komunikacja społeczna, s – studia I-go stopnia, nr – kolejny 

numer przedmiotu w wykazie) 

ew. Studia stacjonarne lub niestacjonarne 

przedmiot podstawowy lub kierunkowy 

Rok studiów, semestr 

Wymiar godzin ogółem (wymiar godzin z podziałem na semestry) 

ECTS – ilość punktów ECTS 

Prowadzący zajęcia 

Forma zaliczenia poszczególnych semestrów zajęć: z – zaliczenie, zo – zaliczenie 

z oceną, e – egzamin 

dks01. Elementy najnowszej historii Kościoła (Elements of the 

Latest History of the Church) 

przedmiot podstawowy 

Rok studiów 1, semestr 2 

Wymiar: (studia stacjonarne) 30 h wykładu 

(studia niestacjonarne) 20 h wykładu 

ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: (studia stacjonarne) ks. prof. dr hab. Jacek Urban 

(studia niestacjonarne) dr Marek Hałaburda 

Forma zaliczenia: e 

Treści merytoryczne przedmiotu: 

1. Kościół Katolicki po Kongresie Wiedeńskim. 

2. Państwo Kościelne (1814–1870). 

3. Papieże dwóch ostatnich stuleci – wybrane pontyfikaty. 

4. Papiestwo wobec sprawy polskiej w okresie niewoli narodowej. 

5. Kryzys modernistyczny. 

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 

Katalog przedmiotów kierunku Dziennikarstwo i komunikacja społeczna – 2011/2012 

Studia pierwszego stopnia – Informacje o przedmiotach podstawowych i kierunkowych 

1

6. Sobory powszechne XIX i XX wieku. 

7. Kościół katolicki w ZSRR po 1917 roku. 

8. Kościół katolicki w III Rzeszy. 

9. Papież Pius XII i jego działalność w okresie II wojny światowej. 

10. Kościół w PRL. 

Cele przedmiotu: 

Zajęcia w sposób przeglądowy mają dać ogólny obraz historii Kościoła 

w XIX i XX wieku. Student po zakończeniu kursu powinien posiąść podstawową 

wiedzę na temat poruszanych na wykładach zagadnień. Punktem 

wyjścia będzie przedstawienie sytuacji ogólnej Kościoła katolickiego 

po Kongresie Wiedeńskim. W dalszej kolejności przedmiotem analiz będą 

następujące problemy: Historia Państwa Kościelnego od momentu 

przywrócenia na Kongresie Wiedeńskim do czasu zniesienia w 1870 r.; 

Wybrane pontyfikaty dwóch ostatnich stuleci; Stolica Apostolska wobec 

sprawy polskiej w okresie niewoli narodowej; Kryzys modernistyczny 

– przyczyny, przebieg, skutki, główni przedstawiciele; Sobory Powszechne 

XIX i XX wieku (Sobór Watykański I i Sobór Watykański II) 

– zwołanie, przebieg, konstytucje i dekrety, udział Kościoła polskiego; 

Działalność papieża Piusa XII w okresie II wojny światowej; Kościół katolicki 

w III Rzeszy; Kościół katolicki w ZSRR po 1917 r.; Kościół 

w PRL. 

Metody oceny: 

Egzamin. 

Spis zalecanych lektur: 

Banaszak M., Historia Kościoła Katolickiego, t. 3: Czasy nowożytne 

1758–1914, Warszawa 1991. 

Blet P., Pius XII i druga wojna światowa w tajnych archiwach watykańskich, 

tłum. E. Król-Cebulska, Katowice 2000. 

Dzwonkowski R., Kościół katolicki w ZSSR, 1917–1939: zarys historii, 

Lublin 1997. 

Dzwonkowski R., Z historii Kościoła katolickiego w ZSRS 1917–1991. 

Pogadanki w Radiu Watykańskim, Ząbki 2005. 

Fischer-Wollpert R., Leksykon papieży, Poznań 1996. 

Gordziałkowski J., Historia Państwa Kościelnego, Kraków 2007. 

Historia Kościoła 1715–1848, red. L. J. Rogier, R. Aubert, M. D. 

Knowles, t. 4, Warszawa 1987. 

Historia Kościoła w Polsce, t. 2: 1764–1945, cz. 1: 1764–1918, red. 

B. Kumor, Z. Obertyński. 

Historia Kościoła, t. 5: 1848 do czasów współczesnych, red. R. Aubert, 

Warszawa 1985. 




2

Kumor B., Historia Kościoła, cz. 7: Czasy najnowsze 1815–1914, Lublin 

1991. 

Kumor B., Historia Kościoła, cz. 8: Czasy współczesne 1914–1992, Lublin 

1995, s. 178–190. 

Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772–1864. Wybór źródeł, 

oprac. O. Beiersdorf, wstępem opatrzył K. Piwarski, Wrocław 1960. 

Skazani jako „szpiedzy Watykanu”. Z historii Kościoła katolickiego 

w ZSRR 1918–1956, red. R. Dzwonkowski, Warszawa 2004. 

Zieliński Z., Papiestwo i papieże dwóch ostatnich wieków, Warszawa 

1999. 

Zieliński Z., Katolicyzm w III Rzeszy przed sądem historii, Katowice 

1992. 

Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 

2003. 

Żywczyński M., Studia nad modernizmem katolickim (jego charakter 

i geneza), „Życie i myśl” R. 21 (1971), nr 11, s. 18–55, nr 12, s. 13 

–49. 

Żywczyński M., Watykan wobec powstania listopadowego, Kraków 

1995. 

dks02. Etyka dziennikarska (Journalistic Ethics) 

przedmiot kierunkowy 




ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Michał Drożdż 



Podstawowe pojęcia i główne problemy etyczne mediów; podstawy 

metodologii i systematyki etyki mediów; wybrane zagadnienia metaetyki 

mediów; współczesne paradygmaty etyki mediów; poszukiwanie „uniwersaliów” 

deontologii medialnych; wybrane płaszczyzny argumentacji 

etycznych; współczesne płaszczyzny medialnego dyskursu etycznego; 

podstawy deontologii medialnej; analiza podstawowych zagadnień etyki 

mediów – płaszczyzna organizacji i funkcjonowania struktur medialnych, 

płaszczyzna szczegółowych deontologii medialnych oraz medialnych 

etyk zawodowych; płaszczyzna etyki odbiorców mediów. 




3


Wprowadzenie w obszerną problematykę etyczną współczesnych mediów 

oraz prezentacja podstawowych zasad personalistycznej deontologii 

medialnej. Treść wykładów obejmuje dwa cykle tematyczne. Celem 

pierwszego cyklu, mającego charakter propedeutyczny, jest wprowadzenie 

w podstawowe zagadnienia etycznego wymiaru dziennikarstwa i mediów. 

Drugi cykl tematyczny dotyczy wybranych zagadnień etyki dziennikarskiej. 

Celem tej części zajęć jest prezentacja paradygmatycznych 

fundamentów oraz podstawowych zasad personalistycznej deontologii 

mediów, obejmujących trzy płaszczyzny etyczne mediów: płaszczyzna 

organizacji i funkcjonowania struktur medialnych, płaszczyzna szczegółowych 

deontologii medialnych oraz medialnych etyk zawodowych; 

płaszczyzna etyki odbiorców mediów. Zamierzone cele dydaktyczne: 

podstawowa orientacja w problematyce etycznej mediów; znajomość 

współczesnego dyskursu etycznego w kontekście mediów; zdobycie 

umiejętności etycznego wartościowania działań medialnych. Struktura 

i problematyka dwóch cykli tematycznych gwarantuje zdobycie przez 

studentów podstawowych narzędzi metodologicznych oraz przygotowania 

merytorycznego do samodzielnej oceny oraz możliwości rozwiązywania 

problematyki etycznej w dziedzinie mediów. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Baczyński A., Telewizja a świat wartości, Kraków 2003. 

Drożdż M., Etyczne orientacje w mediosferze, Kielce 2006. 

Drożdż M., Logos i ethos mediów, Tarnów 2005. 

Drożdż M., Osoba i media. Personalistyczny paradygmat etyki mediów, 

Tarnów 2005. 

Ethos mass mediów, „Ethos” 24 (1993). 

Kobylińska Z., Grabowski R. D., Dziennikarski etos, Olsztyn 1996. 

Lis M. (oprac.), Orędzia papieskie na światowe dni komunikacji społecznej, 

Częstochowa 2002. 

Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Etyka w środkach 

przekazu, Watykan 2000. 

Rivers W. L., Mathews C., Etyka środków przekazu, Warszawa 1995. 

Sareło Z., Media w służbie osoby. Etyka społecznego komunikowania, 

Toruń 2000. 

Wojtyła K., Elementarz etyczny, Lublin 1999. 

Zwoliński A., Dźwięk w relacjach społecznych, Kraków 2004. 

Zwoliński A., Obraz w relacjach społecznych, Kraków 2004. 

Zwoliński A., Słowo w relacjach społecznych, Kraków 2003. 




4

dks03. Filozofia (Philosophy) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 30 h wykładu + 30 h ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 20 h wykładu + 20 h ćwiczeń 

ECTS: 6 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Michał Drożdż, mgr Maja Bednarska 



Treść wykładów obejmuje trzy cykle tematyczne: 1. Wprowadzenie 

do filozofii; 2. Wybrane zagadnienia z filozofii systematycznej; 3. Filozofia 

w perspektywie historycznej. Struktura i problematyka podanych 

wyżej cykli tematycznych gwarantuje zdobycie przez studentów podstawowych 

narzędzi metodologicznych oraz przygotowanie merytoryczne 

do samodzielnej oceny oraz możliwości rozwiązywania problematyki filozoficznej, 

etycznej, społecznej w ramach przyszłej pracy medialnej 

i edukacyjnej. Treść wykładów jest dostosowana do kierunku i charakteru 

studiów. 


Wprowadzenie w podstawowe pojęcia filozoficzne, zasady myślenia filozoficznego 

oraz podstawy metodologiczne filozofii; prezentacja podstawowych 

zagadnień i problemów filozoficznych oraz ukazanie prób ich 

rozwiązania przez różne nurty i kierunki filozoficzne; zapoznanie słuchaczy 

z osiągnięciami i dorobkiem filozofii na przestrzeni dziejów ludzkiej 

kultury od starożytności, poprzez średniowiecze, czasy nowożytne aż po 

współczesność. 

Metody oceny: 

Ćwiczenia: prace i prezentacje ćwiczeniowe, zaliczenie z oceną. 

Wykład: egzamin. 


Antologia tekstów filozoficznych, cz. I i II, Kraków 2003. 

Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Kraków 2003. 

Bocheński J., Zarys historii filozofii, Kraków 1993. 

Galarowicz J., Na ścieżkach prawdy, Kraków 1992. 

Lenartowicz P., Koszteyn J., Wprowadzenie do zagadnień filozoficznych, 

Kraków 2000. 

Opara S., Nurty filozofii współczesnej, Warszawa 1994. 

Schrade U., Nurty filozofii współczesnej, Warszawa 2003. 

Szewczyk W., Kim jest człowiek, Tarnów 1998. 




5

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1–3, Warszawa 2005. 

Węgrzecki A., Zarys filozofii, Kraków 2002. 

dks04. Formacja duchowa dziennikarza (Spiritual Formation 

of a Journalist) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Wojciech Misztal, prof. UPJPII 



Tematycznie zajęcia zostaną podzielone na dwie równorzędne części, 

z których pierwsza dotyczyć będzie historii duchowości chrześcijańskiej, 

druga zagadnień składających się na duchowość obecnie. Na pierwszą 

część składać się będą zagadnienia: dziedzictwo Starego Testamentu 

i Nowy Testament; duchowość starożytności chrześcijańskiej; duchowość 

średniowieczna; duchowość od XVI do XVIII w.; okres nowożytny; duchowość 

chrześcijańska w XX w. i na przełomie tysiącleci. W ramach 

drugiej części przedstawiona zostanie problematyka związana z: możliwościami 

badań naukowych duchowości; wielością aspektów duchowości 

chrześcijańskiej; uwarunkowaniami antropologicznymi duchowości; 

modlitwa jako źródło i wyraz duchowości; duchowość życia konsekrowanego; 

duchowość świeckich; etapy rozwoju duchowego; asceza i mistyka 

chrześcijańska; kierownictwo duchowe; duchowość nowych grup 

i stowarzyszeń. 

Wymagania wstępne: 

Etyka dziennikarska. 


Celem zajęć jest zapoznanie z zasadniczymi zagadnieniami związanymi 

z duchowością chrześcijańską, zarówno gdy chodzi o historię duchowości, 

jak i o najważniejsze tematy składające się na duchowość współczesną. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Aumann J., Zarys historii duchowości, Kielce 2007. 

Bernard C. A., Wprowadzenie do teologii duchowości, tłum. J. Machniak, 

Kraków 1996. 




6

Boriello L. i in., Historia duchowości, t. VI: Duchowość chrześcijańska 

czasów współczesnych, Kraków 1998. 

Brovetto C. i in., Historia duchowości, t. V: Duchowość chrześcijańska 

czasów nowożytnych, Kraków 2005. 

Calati B. i in., Historia duchowości, t. IV: Duchowość średniowiecza, 

Kraków 2005. 

Duchowość chrześcijańska. Zarys 2000 lat historii od Wschodu do Zachodu, 

red. nacz. G. Mursell, Częstochowa 2004. 

Fabris R. i in., Historia duchowości, t. II: Duchowość Nowego Testamentu, 

Kraków 2003. 

Fanuli A. i in., Historia duchowości, t. I: Duchowość Starego Testamentu, 

Kraków 2002. 

Gogola J., Teologia komunii z Bogiem, Kraków 2001. 

Górski K., Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986. 

Leksykon duchowości katolickiej, Lublin – Kraków. 

Marchetti A., Zarys teologii życia duchowego, t. 1–3, Kraków 1996. 

Misiurek J., Historia i teologia polskiej duchowości katolickiej, t. 1–2, 

Lublin 1994–1997. 

Sicari A.-M., Życie duchowe chrześcijanina, Poznań 1999. 

Špidlík T., Duchowość chrześcijańskiego Wschodu. Przewodnik systematyczny, 

Kraków 2005. 

Špidlík T. etc., Historia duchowości, t. III: Duchowość Ojców Kościoła, 

t. III A: Duchowość Ojców greckich i wschodnich, t. III B: Duchowość 

łacińskich Ojców Kościoła, Kraków 2004. 

Teologia duchowości katolickiej, Lublin 1993. 

Witek S., Teologia życia duchowego, Lublin 1986. 

dks05. Fotografia prasowa (Press Photography) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 30 h ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 20 h ćwiczeń 

ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Piotr Kędzierski 

Forma zaliczenia: zo 


Podstawy wiedzy o nowoczesnej technice fotograficznej i jej zastosowaniu 

w redakcji. Zajęcia warsztatowe z zakresu umiejętności wyko- 




7

nywania zdjęć na bieżące potrzeby redakcji prasowej, odróżniania dobrej 

od złej fotografii, analizy relacji między fotografią a tekstem. 


Poznanie teoretycznych aspektów wykorzystania fotografii w środkach 

masowego przekazu, reklamie i promocji oraz praktycznych umiejętności 

wykorzystywania fotografii w dziennikarstwie prasowym. 

Metody nauczania: 

Ćwiczenia, warsztaty. 

Metody oceny: 

Ocena na podstawie zestawu samodzielnie wykonanych prac. 


Busch D. D., Fotografia cyfrowa dla profesjonalistów, Wydawnictwo 

Read Me 2004. 

Caputo R., Szkoła fotografowania. Ludzie i portrety, Wydawnictwo National 

Geographic 2002. 

Orżewski W., Fotograf, fotografia, prawo, Wydawnictwo Inicjał 2006. 

Tomaszewska-Adamarek A., Fotografia cyfrowa. Ćwiczenia zaawansowane, 

Helion 2005. 

dks06. Gatunki dziennikarskie I (Journalistic Genres I) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: dr Krzysztof Gurba 



1. Swoistość i funkcja gatunków prasowych. 

Zakres przedmiotu, omówienie programu zajęć. Informacje organizacyjne 

o trybie i warunkach zaliczania. Gatunki prasowe informacyjne 

i publicystyczne. Czystość i dominanta gatunkowa. Błędy współczesnego 

dziennikarstwa: editorializing i infotainment. 

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Wolny- 

Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie 

– teoria, praktyka, język, Warszawa 2006; Bauer Z., Chudziński E. 

(red.), Dziennikarstwo i świat mediów, wyd. II, Kraków 2000. 




8

2. Struktura tekstów informacyjnych. 

Zasady konstrukcji tekstu informacyjnego. Typy lidów i ich funkcja. 

Wskaźniki spójności tekstu. Kompozycyjna rola akapitów. 

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Bauer Z., 

Chudziński E. (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, wyd. II, Kraków 

2000; Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999. 

3. Prasowość i medialność. 

Gatunki tekstów informacyjnych, ich charakterystyki i przykłady. 

Wyznaczniki prasowości i medialności. 

Bauer Z., Chudziński E. (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, wyd. 

II, Kraków 2000; Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 

1999; Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002. 

4. Gatunki informacyjne I. 

Krótkie gatunki informacyjne w pracy reportera. Wzmianka, notatka 

prasowa, zapowiedź, infografia – rozpoznawanie i ćwiczenie formy. 


II, Kraków 2000; Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 

1999; Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki 

dziennikarskie – teoria, praktyka, język, Warszawa 2006. 

5. Gatunki informacyjne II. 

Relacja, sprawozdanie, raport, feature – rozpoznawanie i ćwiczenie 

formy. 


II, Kraków 2000; Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., 

Gatunki dziennikarskie – teoria, praktyka, język, Warszawa 2006. 

6. Gatunki informacyjne III. 

Sylwetka, życiorys, główka, biogram, profil, portret i inne formy prezentacji 

osoby – rozpoznawanie i ćwiczenie formy. 


II, Kraków 2000. 

7. Gatunki pogranicza I. 

Wywiad – metody, zwyczaje, rodzaje. Ćwiczenie formy. Zasady Grice’a. 


II, Kraków 2000; Grice H. P., Logika i konwersacja, „Przegląd Humanistyczny”, 

nr 6 (1977). 

8. Gatunki pogranicza II. 

Reportaż – rodzaje, klasycy, wyznaczniki gatunku. 

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Wańkowicz 

M., Karafka la Fontaine’a, I i II, Kraków 1981, 1983; Wolny- 




9


– teoria, praktyka, język, Warszawa 2006. 

9. Gatunki pogranicza III. 

Reportaż – ćwiczenie formy. Ocena prac. 

Wańkowicz M., Karafka la Fontaine’a, I i II, Kraków 1981, 1983. 

10. Gatunki publicystyczne I. 

Publicystyka – gatunki, wyznaczniki gatunków, klasycy, historia, 

odmiany. 

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie 


11. Gatunki publicystyczne II. 

Publicystyka – recenzja, komentarz, edytorial, esej, stand-up. Ćwiczenie 

formy. 


II, Kraków 2000; Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., 

Gatunki dziennikarskie – teoria, praktyka, język, Warszawa 2006. 

12. Gatunki publicystyczne III. 

Publicystyka – felieton, wyznaczniki gatunku. Ćwiczenie formy. 

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Wolny- 



13. Poza gatunki klasyczne. 

Fait divers, „białe” i inne gatunki nieklasyczne. Ćwiczenie formy. 



14. Kolokwium semestralne. 

15. Poprawa kolokwium semestralnego. 


Celem zajęć jest nabycie umiejętności rozpoznawania i stosowania gatunków 

dziennikarskich, dostosowania formy językowej do najpełniejszego 

i najlepszego przedstawienia tematu, operowania indywidualnym 

stylem w ramach formy dziennikarskiej. 

Przedstawione zostaną definicje, typologia, historia rodzajów i gatunków 

dziennikarskich oraz charakterystyka gatunków w obrębie podziału na informację 

i publicystykę. Wskazana zostanie przydatność teoretycznej 

wiedzy na ten temat w praktyce dziennikarskiej. Omówione zostaną wyznaczniki 

prasowości i medialności. Zajęcia uzupełni analiza tekstów 

i ich ocena oraz ćwiczenia praktycznego tworzenia różnych form gatunkowych. 




10

Metody oceny: 

Kolokwium semestralne. Dodatkowo w ramach zajęć każda grupa będzie 

wykonywać projekt, którego efektem będzie zestaw tekstów dziennikarskich. 


Bauer Z., Chudziński E. (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, wyd. II, 

Kraków 2000 

Bortnowski S., Warsztaty dziennikarskie, Warszawa 1999. 

Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999. 

Magdoń A., Reporter i jego warsztat, Kraków 1993. 

Niczyperowicz A. (red.), Dziennikarstwo od kuchni, Poznań 2001. 

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002. 

Pisarek W., Retoryka dziennikarska, Kraków 1988. 

Strupczewski J., Vademecum dziennikarza, Warszawa 1999. 



dks07. Gatunki dziennikarskie II (Journalistic Genres II) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Krzysztof Gurba 



1. Specyfika gatunków radiowych. 

2. Specyfika gatunków telewizyjnych. 

3. Gatunki interaktywne – debata, talk show. 

4. Spektakl publicystyczny (pisanie scenariusza). 

5. Depesza, informacje agencyjne, serwis informacyjny. 

6. Symulacja pracy newsroomu. 

7. Gatunki para-dziennikarskie, gatunki użytkowe, praca dokumentacyjna. 

8. Nowe media, dziennikarstwo obywatelskie – specyfika gatunków. 

9. Funkcje tekstów i wypowiedzi. Parafraza tekstu własnego i cudzego, 

streszczanie, rozwijanie, cytowanie, stylizowanie. 

10. Kolokwium semestralne. 


Gatunki dziennikarskie I. 




11


Celem zajęć jest dalsze kształtowanie umiejętności rozpoznawania i stosowania 

gatunków dziennikarskich, dostosowania formy językowej do 

najpełniejszego i najlepszego przedstawienia tematu, operowania indywidualnym 

stylem w ramach formy dziennikarskiej. Przedstawiona zostanie 

specyfika gatunków radiowych i telewizyjnych na tle gatunków 

prasowych. Przedstawione zostaną gatunki i formaty stosowane współcześnie 

w mediach elektronicznych. 

Kurs obejmuje także analizę roli ilustracji, fotografii, infografiki, gatekeepingu, 

zespołów dokumentacyjnych i nowych mediów interaktywnych 

w zmianie pozycji autora, nadawcy i odbiorcy wypowiedzi dziennikarskiej. 

Zajęcia uzupełni analiza i ocena różnych form gatunkowych tekstów, 

fragmentów programów, audycji oraz ćwiczenia praktycznego ich 

tworzenia. 

Metody oceny: 

Kolokwium semestralne. Dodatkowo w ramach zajęć każda grupa będzie 

wykonywać projekt, którego efektem będzie zestaw tekstów dziennikarskich. 


Bauer Z., Chudziński E. (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, wyd. II, 

Kraków 2000 




Niczyperowicz A. (red.), Dziennikarstwo od kuchni, Poznań 2001. 


Pisarek W., Retoryka dziennikarska, Kraków 1988. 

Strupczewski J., Vademecum dziennikarza, Warszawa 1999. 



dks08. Historia mediów w Polsce i na świecie (History of Media 

in Poland and in the World) 


Rok studiów 1, semestr 1–2 

Wymiar: (studia stacjonarne) 60 h (30/30) h wykładu 

(studia niestacjonarne) 40 h (20/20) h wykładu 

ECTS: 2+3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr Dariusz Raś 

Forma zaliczenia: z/e 




12


Zadania historii mediów, sposoby segmentacji procesu historycznego. 

Cywilizacja medialna. Początki mediów w starożytności. Kształtowanie 

się pisma i alfabetów. Druk i książka – wynalazki, ludzie i funkcjonowanie. 

Grecki dramat: nowy język przekazu. Początki prasy światowej. Historia 

cenzury w mediach na świecie i w Polsce. Rozwój prasy angielskiej 

w XVIII wieku. Prasa francuska w XVIII wieku. Prasa USA i pozostałych 

krajów europejskich w XVIII wieku. Rynek prasy francuskiej w XIX wieku. 

Historia prasy angielskiej w XIX wieku. Rozwój amerykańskiego rynku 

prasy w XIX wieku: pierwsze tabloidy. Najważniejsze tendencje 

w prasie światowej XX wieku. Rynek prasowy w systemach autorytarnych 

i totalitarnych oraz prasa trzeciego świata. Propaganda – komunikowanie 

- informacja. Historia sondażu. Prasa polska do 1795 roku. Prasa 

polska pod zaborami – najważniejsze różnice i podobieństwa pomiędzy 

rynkami w trzech zaborach, charakter cenzury. „Wojna starej i nowej prasy 

warszawskiej”. Polskie czasopisma artystyczne, kulturalne i prasa gadzinowa 

na przestrzeni dziejów. Polska prasa emigracyjna. Rozwój polskiego 

rynku prasowego w dwudziestoleciu międzywojennym. Polska 

prasa w czasie II wojny światowej. Prasa Lubelska, powojenny socrealizm 

i okres Gomułki w prasie. Propaganda sukcesu w mediach w latach 70. 

Drugi obieg i prasa lat osiemdziesiątych. „Kultura Paryska” i Jerzy Giedroyć. 

Prehistoria technologii wizualnych i początki fotografii. Okoliczności 

powstania telegrafu i telefonu. Okoliczności powstania radia. Wynalazki 

a powstanie telewizji. Rozwój polskiego radia. Radio „Wolna Europa”. 

Rozwój polskiej telewizji. Historia kina niemego. Początki kina 

dźwiękowego. Film i język kinematografii. Kino amerykańskie: wielka 

piątka. Tendencje w kinematografii światowej po II wojnie. Arcydzieła 

filmowe: od Chaplina do Lyncha. Festiwale i nagrody filmowe. Arcydzieła 

polskiego filmu. Wynalazki ery elektronicznej – telefonia komórkowa, 

satelity, sieci kablowe, magnetowidy, telewizja cyfrowa. Historia maszyn 

liczących, komputera i Internetu. Świat reklamy. Instytucje regulujące rynek 

mediów w Polsce i na świecie. Kształtowanie się zawodu dziennikarskiego 

na świecie i w Polsce. Ryszard Kapuściński: dlaczego dziennikarstwo 

jest pasją? Nagroda Pulitzera. Dziennikarstwo śledcze: afera „Watergate”. 

Polskie dziennikarstwo śledcze. Afera Rywina. 


Zaznajomienie z fazami rozwoju mediów i ich przeobrażeń tak na przestrzeni 

dziejów, jak i w kontekście zjawisk społecznych. Umiejętność 

opisu kształtowania kultury medialnej oraz rozwoju sposobów komunikowania 

się ludzi poprzez różnego rodzaju media w historii świata i Polski. 




13

Metody oceny: 

Egzamin. 


Literatura podstawowa: 

Goban-Klas T., Cywilizacja medialna, Warszawa 2005. 

Goban-Klas T., Zarys historii i rozwoju mediów od malowideł naskalnych 

do multimediów, Kraków 2001. 

Media wyznaniowe w Polsce. 1989–2004, Warszawa 2004. 

Paczkowski A., Czwarta władza, Warszawa 1973. 

Płażewski J., Historia filmu, Warszawa 2001. 

Prasa, radio i telewizja w Polsce – zarys dziejów, pr. zbior., Warszawa 

2001. 

Literatura uzupełniająca: 

Arystoteles, Poetyka, Warszawa 1998. 

Bauer Z., Chudziński E., Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków 2000. 

Bereś W., Czwarta władza. Najważniejsze wydarzenia medialne III RP, 


Hendrykowski M., Leksykon gatunków filmowych, Poznań – Wrocław 2001. 

Kapuściński R., Autoportret reportera, Kraków 2003. 

Wolert W., Szkice z dziejów prasy światowej, Kraków 2005. 

dks09. Historia Polski XX wieku (20th-Century History of Poland) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: prof. dr hab. Ryszard Terlecki, dr Maciej Korkuć 



1. Polska u progu XX wieku. 

2. Drogi do niepodległości – Polska w przededniu i w czasie I wojny 

światowej. 

3. II Rzeczpospolita – odzyskane państwo. 

4. Dziejowy kataklizm – przyczyny utraty niepodległości podczas II wojny 

światowej. 

5. W cieniu Jałty. 

6. Polski stalinizm. 




14

7. Ewolucja komunistycznej dyktatury – odwilż i „mała stabilizacja”. 

8. Millenijna konfrontacja i kryzysy lat 60-tych. 

9. „Druga Polska” – dekada Gierka. 

10. Opozycja antykomunistyczna i aparat bezpieczeństwa. 

11. „Solidarność” – polska droga do wolności. 

12. Państwo stanu wojennego. 

13. Zmierzch reżimu – geneza okrągłego stołu. 

14. Od „kontraktowych” wyborów do polityki „grubej kreski”. 

15. Meandry polityczne III Rzeczypospolitej. 


Uczestnik kursu pozna najważniejsze wydarzenia, osoby oraz koncepcje 

polityczne, decydujące o losach Polski w XX wieku. Uzyska ogólną wiedzę 

o okolicznościach odzyskania niepodległości w 1918 roku, o odbudowie 

i dokonaniach niepodległego państwa oraz o przyczynach jego 

upadku podczas II wojny światowej. Znacznie szerszy zakres informacji 

dotyczyć będzie okresu powojennego, w tym utworzenia, a następnie 

ewolucji komunistycznej dyktatury, kryzysów politycznych PRL, życia 

społecznego i głównych nurtów ideowych ruchu oporu i demokratycznej 

opozycji. Końcowa część poświęcona zostanie genezie i pierwszym latom 

III Rzeczypospolitej. Rezultatem kursu będzie znajomość cywilizacyjnych 

i politycznych zmian zachodzących w Polsce na przestrzeni XX 

wieku oraz umiejętność uzupełnienia posiadanej wiedzy w oparciu o poznany 

w czasie kursu spis najważniejszych publikacji podręcznikowych 

i monograficznych. 

Metody oceny: 

Egzamin. 



Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2005, Kraków 2007. 

Paczkowski A., Pół wieków dziejów Polski 1939–1989, Warszawa 1995. 

Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1914–2002, Warszawa 2003. 


Bernacki W., Głębocki H., Korkuć M. i in., Komunizm w Polsce, Kraków 

2007. 

Dudek A., PRL bez makijażu, Kraków 2008. 

Dudek A., Zblewski Z., Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Warszawa 

2008. 

Eisler J., „Polskie miesiące” czyli kryzysy w PRL, Warszawa 2008. 

Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939–1989, Warszawa 2003. 

Gontarczyk P., Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941–1944, 





15

Machcewicz P., Polski rok 1956, Warszawa 1993. 

Paczkowski A., Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce, Warszawa 

2006. 

Terlecki R., Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa 

w Polsce 1944–1990, Kraków 2007. 

Wildstein B., Długi cień PRL-u czyli dekomunizacja której nie było, Kraków 

2005. 

Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 

2003. 

dks10. Język angielski (English Language) 


Rok studiów 1–3, semestr 1–6 

Wymiar: (studia stacjonarne) 180 h (30/30/30/30/30/30) ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 120 h (20/20/20/20/20/20) ćwiczeń 

ECTS: 2+2+2+2+2+6 pkt. 

Prowadzący: pracownicy sekcji języka angielskiego Międzywydziałowego 

Studium Języków Obcych 

Forma zaliczenia: zo/zo/zo/zo/zo/e 


Zakres materiału leksykalno-gramatycznego dla grupy początkującej 

1. Personal information (names, age). – Przedstawianie się. 2. Expressing 

skills and abilities (can, cannot). – Wyrażanie umiejętności i zdolności 

(mogę, potrafię, umiem). 3. My family (have got) – Moja rodzina. 4. Likes 

and dislikes (I like, love, hate). – Wyrażanie opinii. 5. Everyday objects 

(matches, tissues, business cards, etc.) – Przedmioty codziennego 

użytku. 6. Asking the way. – Pytanie o drogę. 7. In a post office. – Na 

poczcie. 8. Food, meals (countable and uncountable nouns). – Jedzenie, 

posiłki (rzeczowniki policzalne i niepoliczalne). 9. Looking for a place to 

stay. – Dokonywać rezerwacji w hotelu. 10. Shopping. – Robienie zakupów. 

11. Expressing necessity (must, have to). – Wyrażanie przymusu, 

konieczności. 12. An ordinary day (Present Simple). – Zwykły dzień. 13. 

Plans for the future (Simple Future). – Moje plany na przyszłość. 14. Past 

events (Past Simple). – Wydarzenia przeszłe (czas przeszły dokonany). 

Zakres materiału leksykalno-gramatycznego dla grupy średniozaawansowanej 

1. Vegetarianism. 2. Animal rights. 3. Books in our life. 4. English and 

American holidays. 5. Does positive thinking help to achieve a goal? 

6. Are you too busy? 7. Leisure. 8. A healthy lifestyle. 9. Travelling – ad- 




16

ventures abroad. 10. Money – earning, saving and spending it. 11. Unusual 

hobbies. 12. John Paul II – biography. 13. Mother Teresa. 14. Fragments 

from the Bible. (by choice). 

Writing skills: 1. Informal letters. 2. A note of thanks, apology. 3. Descriptions. 

Zakres materiału leksykalno-gramatycznego dla grupy zaawansowanej 

1. The problem of unemployment in Poland. 2. Computers and the Internet. 

3. Sects. 4. Living under stress. 5. Advertising. 6. Smoking. 7. Advantages 

and disadvantages of television. 8. Environment – our contaminated 

world. 9. Extreme sports. 10. Homelessness and poverty. 11. Law 

and punishment. 12. The recent inventions. 13. Turning points in a person’s 

life. 

Writing skills: 1. Curriculum Vitae. 2. A letter of application for a job. 

3. Formal letters. 

Na każdym z w/w poziomów zaawansowania prowadzone są ćwiczenia 

z taśmą, która zapoznaje studentów z różnymi formami wymowy 

j. angielskiego (brytyjskiego i amerykańskiego) oraz z różnorodnymi dialogami 

sytuacyjnymi. 


Nabycie umiejętności posługiwania się językiem angielskim w stopniu 

zaawansowanym – praktycznego stosowania struktur języka pisanego 

i mówionego. 

Metody oceny: 

Zaliczenia i końcowy egzamin. 


le Maistre S., C. Lewis, Language to go. Elementary: student’s book, 

Harlow 2003 (poziom podstawowy). 

Hutchinson T., Lifelines. Iintermediate: student’s book, Oxford 2002 (poziom 

średni). 

Naunton J., Think first certificate, Harlow 1989 (poziom zaawansowany). 

dks11. Język nowożytny (drugi) (Modern Foreign Language 

(the second)) 


Rok studiów 1–2, semestr 1–4 

Wymiar: (studia stacjonarne) 120 h (30/30/30/30) ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 80 h (20/20/20/20) ćwiczeń 

ECTS: 2+2+2+3 pkt. 

Prowadzący: pracownicy Międzywydziałowego Studium Języków Obcych 

Forma zaliczenia: zo/zo/zo/e 




17

Język francuski 


Poziom niższy 

I. Gramatyka: 

1. Rodzajniki. 2. Liczba i rodzaj rzeczowników i przymiotników. 

3. Czasy i tryby (présent, passé composé, imparfait, futur proche, futur 

simple, présent continu, passé récent, conditionnel présent). 4. Zaimki: 

osobowe, wskazujące, dzierżawcze, względne, przysłowne. 

5. Przyimki. 6. Stopniowanie przymiotników. 7. Przysłówki. 

II. Słownictwo: 

1. Narodowości i zawody. 2. Życie codzienne (praca i czas wolny). 

3. Opis postaci. 4. Dom i rodzina. 5. Mass media. 

Poziom średni 

I. Gramatyka: 

1. Porównania jakościowe i ilościowe. 2. Forma bierna. 3. Rodzaje 

zdań (przyczynowe, celowe, warunkowe, czasowe). 4. Subjonctif. 

5. Gérondif. 6. Futur antérieur i plus-que-parfait. 7. Zgodność czasów. 


1. Informacja. 2. Sport. 3. Życie kulturalne. 4. Podróże i turystyka. 

5. Cywilizacja francuska. 6. Filozofia i religia. 7. Książka i literatura. 

Poziom wyższy 

I. Gramatyka: 

1. Czasy i tryby: passé simple, passé antérieur, wszystkie typy subjonctif. 

2. Wyrażanie uprzedniości, równoczesności i następczości. 

3. Różne rejestry językowe. 4. Wszystkie typy zdań. 


1. Imigracja. 2. Sztuka francuska. 3. System polityczny Francji. 4. Historia 

Francji. 5. Frankofonia. 6. Kino francuskie. 7. Ekologia. 

Translatorium – konwersatorium 

Tłumaczenie tekstów francuskich, zwłaszcza z zakresu literatury filozoficznej 

i teologicznej. Dotychczas tłumaczono m.in.: Le drame de 

l’humanisme athé (H. de Lubac), Le mal et la souffrance (L. Lavelle), Le 

mystère du Père (M.-J. Le Guillou). Dyskusje na temat tłumaczonych 

tekstów. 


Nabycie umiejętności posługiwania się językiem francuskim w stopniu 

zaawansowanym – praktycznego stosowania struktur języka pisanego 

i mówionego. 

Metody oceny: 

Zaliczenia i egzamin końcowy. 




18


Le Nouveau Sans Frontières 1, Paris 1988 (poziom niższy). 

Le Nouveau Sans Frontières 2, Paris 1991 (poziom średni). 

Le Nouveau Sans Frontières 3, Paris 1990 (poziom wyższy). 

Język niemiecki 


Poziom podstawowy 

Gramatyka: 

I. Czasownik (Verb): 1. Odmiana czasownika w czasie Präsens, Imperfekt 

i Perfekt. 2. Tryb rozkazujący (Imperativ). 3. Czasowniki zwrotne 

(die reflexiven Verben), złożone (die zusammengesetzten Verben), 

nieregularne (die unregelmässigen Verben), modalne (die Modalverben). 

4. Rekcja podstawowych czasowników (Die Rektion des 

Verbs). 

II. Rzeczownik (Das Substantiv) – odmiana rzeczowników (Die Deklination 

der Substantive). 

III. Zaimek (Das Pronomen). 

IV. Przyimek (Die Präpositiuon). 

V. Przymiotnik (Das Adjektiv): 1. Stopniowanie przymiotników (Die 

Komparation der Adjektive). 

VI. Przysłówek (Das Adverb): 1. Stopniowanie przysłówków (Die Komparation 

der Adverbien). 

VII. Liczebnik (Das Numerale). 

VIII. Zdanie: 1. Szyk wyrazów w zdaniu prostym (Die Wortfolge im einfachen 

Satz). 2. Szyk wyrazów w zdaniu złożonym współrzędnie 

(Die Wortfolge in der Satzverbindung). 3. Zdania ze spójnikami: 

weil, denn, dass, ob. 

Leksyka dotycząca następujących tematów: 

1. Vorstellen. 2. Begrüßen. 3. Familie (Personenbeschreibung). 

4. Wohnen. 5. Essen und Trinken. 6. Einkäufe. 7. Alltag (Tagesablauf, 

Feste, Feiertage). 8. Gesunheitswesen. 9. Arbeit (Berufswahl, 

Stellen-suche). 10. Reise (Bahnhof, Flughafen, Auskunft, an der 

Kasse, Fe-rien, Urlaub). 11. Freizeit. 12. Lebenslauf. 13. Kleidung. 

14. Deut-schsprachige Länder. 15. Verkehr. 16. Jugend und ihre Probleme. 

17. Fremdsprachen. 

Poziom średni 

Gramatyka: 

I. Czasownik: 1. Czasy: Präsens, Imperfekt, Perfekt, Plusquamperfekt, 




19

Futur. 2. Tryb rozkazujący. 3. Czasowniki modalne, zwrotne i złożone. 

4. Perfekt czasowników modalnych. 5. Strona bierna. 6. Tryb 

przypuszczający i warunkowy. 7. Bezokolicznik z „zu” i bez „zu”. 

8. Mowa zależna. 9. Rekcja. 

II. Rzeczownik – odmiana. 

III. Zaimek. 

IV. Przyimek. 

V. Przymiotnik: odmiana, stopniowanie, przydawka rozwinięta. 

VI. Zdanie proste i złożone. 

Leksyka: 

Materiał leksykalny w zakresie podręczników. 

Poziom wyższy 

Egzamin pisemny – test leksykalno-gramatyczny, zadania związane 

z tekstem ze słuchu. Egzamin ustny – rozmowa, której temat wynika 

z przeczytanego tekstu pisanego. Test leksykalno-gramatyczny obejmuje 

całość zjawisk gramatycznych przewidzianych programem przygotowującym 

do egzaminu Zertifikat Deutsch als Fremsprache (ZDF). 


Nabycie umiejętności posługiwania się językiem niemieckim w stopniu 

zaawansowanym – stosowania struktur języka pisanego i mówionego. 

Metody oceny: 

Zaliczania i egzamin końcowy. 


Aufderstraße H., Bock H., Müller J., Themen neu 2. Lehrwerk für Deutsch 

als Fremdsprache. Arbeitsbuch, Ismaning 2000. 

Język włoski 


Poziom podstawowy 

I. Gramatyka: 

1. Rzeczowniki i przymiotniki: formy (rodzaj, liczba). 2. Rodzajnik 

określony i nieokreślony (articolo determinativo, indeterminativo). 

3. Przyimki proste i ściągnięte (preposizioni semplici e articolate). 

4. Liczebniki główne i porządkowe (numerali cardinali e ordinali). 

5. Czasy: teraźniejszy (presente), przeszły dokonany (passato prossimo). 

6. Przymiotniki i zaimki dzierżawcze (possessivi). 

II. Konwersacja: 

1. Autoprezentacja, opis osób (fizyczny, psychiczny). 2. Określanie 




20

godzin, dat; pory roku. 3. Dom, rodzina. 4. Dialogi sytuacyjne (w barze/hotelu/kinie/teatrze; 

zwroty lokalizacyjne). 

Poziom średniozaawansowany 

I. Gramatyka: 

1. Czasy i tryby: czas przyszły prosty i złożony (futuro semplice, anteriore), 

przeszły niedokonany (imperfetto), zaprzeszły (trapassato 

prossimo), tryb rozkazujący (imperativo), przypuszczający (condizionale 

semplice, composto), elementy następstwa czasów. 2. Zaimki 

osobowe bezpośrednie i pośrednie (pronomi diretti, indiretti). 3. Stopniowanie 

przymiotników. 

II. Konwersacja: 

1. Wakacje. 2. Plany na przyszłość. 3. Praca i wykształcenie (system 

edukacyjny w Polsce i we Włoszech). 4. Zakupy. 5. Dialogi sytuacyjne 

(na dworcu kolejowym; w biurze podróży, w sklepie). 6. Elementy 

cywilizacji Włoch. 7. Obrzędy Mszy świętej (przygotowanie do 

udziału w corocznych Mszach świętych po włosku). 

Dodatkowo licencjaci i doktoranci: 8. Analiza leksykalna wybranych 

tekstów o tematyce ogólnej i religijnej, tłumaczenie na język polski. 


Nabycie umiejętności posługiwania się językiem włoskim w stopniu 

średniozaawansowanym – stosowania struktur języka pisanego i mówionego. 

Metody oceny: 

Zaliczania i egzamin końcowy. 


Bowles V., Język włoski dla początkujących, Kraków 2004. 

Furnò L., Parlo l’italiano, Roma 2004. 

Janfrancesco E., Parla e scrivi. La lingua italiana come L2 a livello elementare 

e avanzato, Firenze 2003. 

Opolska-Waszkiewicz A., Włoski w cztery tygodnie: podstawowy kurs języka 

włoskiego z kasetą magnetofonową i CD, Warszawa 2002. 

dks12. Katolicka nauka społeczna (Catholic Social Teaching) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. prof. dr hab. Andrzej Zwoliński 





21


Relacje Kościół – świat; Czy Kościół politykuje?; Problemy z „widzieć”; 

Jak „oceniać”?; Sposoby „działania”; Chrześcijańska koncepcja 

człowieka; Spotkanie osób (miłość, przyjaźń, koleżeństwo); Mężczyzna 

i kobieta w relacjach społecznych; Z dyskusji nad pojęciem polityki; Kościół 

a demokracja; Państwo – Kościół; Między biedą a bogactwem; 

Własność prywatna a społeczne jej obciążenie; Sens i znaczenie pracy 

ludzkiej; Koncepcje rozwoju świata. 


Celem jest wypracowanie praktycznej metody obecności katolika w życiu 

publicznym, zgodnie z metodą: „widzieć – ocenić – działać”. Dotyczy to 

umiejętności zauważenia istotnego współczesnego problemu społecznego 

(jakim jest tzw. „błąd antropologiczny” w polityce i życiu ekonomicznym), 

jak i personalistycznej analizy sytuacji życia rodzinnego, narodowego, 

politycznego i ekonomicznego zarówno w Polsce, jak i w świecie. 

Wobec konkretnych zagadnień i problemów społecznych (jak np. globalizacja, 

sekty, ideologie, nacjonalizmy, cyberseks, cywilizacja informatyczna, 

mity demokracji, itp.) student powinien umieć zachować pozycję 

obserwatora, podjąć rolę analityka i aktywnego uczestnika ewentualnej 

dyskusji. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Borutka T., Mazur J., Zwoliński A., Katolicka nauka społeczna, Częstochowa 

2001, rozdz. I, III, IV i V. 

Drogi i bezdroża kultury chrześcijańskiej Europy, pod red. U. Cierniak, 

J. Grabowskiego, Częstochowa 2003. 

Globalopolis. Kosmiczna wioska – szanse i zagrożenia, Warszawa 2003. 

Praca kluczem polityki społecznej, pod red. J. Mazura, Lublin 2007. 

Wychowanie do patriotyzmu, pod red. W. Janigi, Przemyśl – Rzeszów 

2006. 

Zwoliński A., Etyka bogacenia, Kraków 2002. 

Zwoliński A., Katolik i polityka, Kraków 1999. 

dks13. Kultura języka (Culture of Language) 








22

ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: prof. dr hab. Walery Pisarek 



1. Kultura języka, pedagogika i polityka językowa, Kiedy się to zaczęło? 

Od Parkoszowica po Ustawę o języku polskim. Oczekiwania wobec 

mediów i dziennikarzy. Prawna podstawa tych oczekiwań. Postawy 

wobec języka ojczystego: puryzm a indyferentyzm. Rola języka jako 

czynnika tożsamości narodowej w świadomości Polaków. 

2. Zorganizowana działalność na rzecz kultury języka polskiego: ogólna 

i środowiskowa; medialna (książki i czasopisma, rubryki w prasie treści 

ogólnej, programy radiowe i telewizyjne), odczytowa i poradnicza. 

Ważniejsze instytucje: Rada Języka Polskiego, Komisja Kultury Języka 

Komitetu Językoznawstwa PAN, TMJP, TKJ, instytuty języka 

polskiego. 

3. Poradniki (ogólne i dla dziennikarzy) i słowniki (ogólne, etymologiczne, 

wyrazów obcych, frazeologiczne, ortograficzne, interpunkcyjne. 

4. Podstawowe pojęcia: Normy językowe i ich podstawy. Błąd językowy, 

usterka językowa, innowacja językowa. Typologia błędów: wewnętrznojęzykowe 

(systemowe: gramatyczne, leksykalne, fonetyczne 

oraz stylistyczne) i zewnętrznojęzykowe (ortograficzne i interpunkcyjne). 

5. Poprawność, prawidłowość a akceptowalność. Kryteria poprawności 

i akceptowalności 

6. Etyka i estetyka w zachowaniach językowych. Perswazja i manipulacja. 

Zjawisko „nowomowy”. Wulgaryzacja zachowań językowych. 

Polska grzeczność i honoryfikatywność w kontaktach językowych. 

7. Zróżnicowanie polszczyzny (terytorialne, środowiskowe, stylistyczne). 

Błędy stylistyczne. Gwara a język regionalny. Kaszubski, mowa 

Ślązaków. „Wypasiony język” młodzieżowy. 

8. Słownictwo współczesnej polszczyzny. Struktura słownictwa a struktura 

językowego obrazu świata. Sposoby wzbogacania słownictwa. 

Zapożyczenia dawniej i dziś. Błędy leksykalne: przypisywanie wyrazom 

i związkom frazeologicznym niewłaściwego znaczenia; zmiana 

znaczenia pod wpływem języka obcego (neosemantyzacja); wyrazy 

modne. Pleonazmy, oksymorony. 

9. Przestrogi przed błędami w odmianie nazw pospolitych i własnych. 

Odmiana nazwisk i imion. Formy nazwisk żon i córek w świetle pra- 




23

wa. Nazwy miejscowe. Nieodmienność. Osobliwości fleksyjne niektórych 

rzeczowników i czasowników. 

10. Neologizmy a neosemantyzmy. Najbardziej produktywne współcześnie 

przedrostki i przyrostki. Wyrażenia przyimkowe jako podstawa 

słowotwórcza. Żeńskie formy tytułów, zawodów, stanowisk, nazwisk. 

Słowotwórstwo przymiotników. 

11. Wyrazy kłopotliwe: liczebniki i skrótowce. Ich rodzaj, odmiana 

i składnia. 

12. Składnia: zakłócenia związków zgody i rządu. Imiesłowowy równoważnik 

zdania. Układ wyrazów w zdaniu. 

13. Ortografia polska: To, co w niej najtrudniejsze. Pisownia łączna 

i rozdzielna, użycie wielkich liter. Pisownia wyrazów zapożyczonych. 

14. Interpunkcja polska. Wątpliwości co do użycia kropki, przecinka, 

myślnika. Nadużywanie cudzysłowu. 

15. Kultura języka w komunikacji publicznej. Zasady udanej konwersacji. 

Zrozumiałość. 


Dominujące tendencje rozwojowe mediów sprzyjają upowszechnianiu 

niestaranności formy językowej tekstów prasowych, radiowych i telewizyjnych. 

Przyczynia się do tego po pierwsze – pośpiech: współczesne 

media skracają niekiedy do zera czas między wydarzeniem a medialną relacją 

o nim. Pośpiech był wprawdzie zawsze ważnym czynnikiem konkurencji 

między mediami i dziennikarzami, ale dawniej w tym wyścigu liczyły 

się tygodnie, potem dni, a teraz liczą się godziny. Po drugie – komercjalizacja: 

wydawnictwa, ograniczając koszty, oszczędzają na adiustacji 

i korekcie. Tekst napisany przez dziennikarza bez językowej weryfikacji 

idzie do druku. Nakłada to na liniowych dziennikarzy odpowiedzialność 

większą niż kiedykolwiek wcześniej: oni sami wobec własnych 

tekstów muszą się stać ich redaktorami, adiustatorami i korektorami. 

W toku zajęć słuchacze powinni poznać podstawowe pojęcia z kultury 

języka, jak (wzorcowa i potoczna) norma językowa, błąd językowy, kryteria 

poprawności językowej itp. Powinni też poznać podstawową literaturę 

poradniczą z dziedziny kultury języka (książki i czasopisma) ze 

szczególnym uwzględnieniem pozycji, które – jak słowniki ortoepiczne 

i ortograficzne – pomagają rozstrzygać wątpliwości co do stosowności 

użycia poszczególnych środków językowych a ponadto wiedzieć, jakich 

instytucji podstawowym zadaniem jest upowszechnianie kultury języka 

polskiego (RJP, TKJ, TMJP, KKJ KJ. Zajęcia powinny rozbudzić poczucie 

odpowiedzialności nie tylko za to, co się mówi i pisze, ale także za to, 

jak się mówi i pisze; powinny się jednocześnie przyczynić do zwiększania 

wrażliwości na niestosowność wyrażania się w mowie i piśmie jako 




24

warunku redagowania i adiustowania, a wreszcie korekty tekstów przeznaczonych 

do publikacji. Przestrogi przed używaniem form językowych, 

piętnowanych przez poradniki językowe jako błędne lub mniej stosowne 

w danej sytuacji. 


Wykład. 

Metody oceny: 

Zaliczeniez oceną. 


Bańko M., Krajewska M., Słownik wyrazów kłopotliwych, Warszawa 

1994. 

Bralczyk J., Mówi się, Warszawa 2001. 

Bugajski M., Pół wieku kultury języka w Polsce (1945–1995), Warszawa 

1999. 

Chaciński B., Wypasiony słownik najmłodszej polszczyzny, Kraków 2003. 

Encyklopedia języka polskiego, wyd. trzecie, pod red. S. Urbańczyka 

i M. Kucały, Wrocław 1999. 


Grzenia J., Słownik nazw własnych. Ortografia, wymowa, słowotwórstwo 

i odmiana, Warszawa 1998. 

Ibis-Wróblewski A., Byki i byczki, Warszawa 1995. 

Inny słownik języka polskiego PWN, pod red. M. Bańki, t. I–II, Warszawa 

2000. 

Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, 


Język w mediach masowych, pod red. J. Bralczyka i K. Mosiołek-Kłosińskiej, 


Klemensiewicz Z., Higiena językowego obcowania, [w:] Klemensiewicz 

Z., Ze studiów nad językiem i stylem, Warszawa 1969, s. 7–14. 

Klemensiewicz Z., Miłośnictwo języka w dziejach polszczyzny, [w:] Klemensiewicz 

Z., W kręgu języka literackiego i artystycznego, Warszawa 

1961, s. 7–19. 

Kultura języka dziś, red. W. Pisarek, H. Zgółkowa, Poznań 1995. 

Malinowski M., (...) boby było lepiej, Kraków 2002. 

Marcjanik M., Polska grzeczność językowa, Kielce 2000. 

Markowski A., Puzynina J., Kultura języka, [w:] Współczesny język polski, 

pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993, s. 53–72. 

Miodek J., O języku do kamery, Wrocław 1992. 

O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, pod red. J. Miodka, Wrocław 

1996. 





25

Pisarek W., O mediach i języku, Kraków 2007. 

Pisarek W., Słowa między ludźmi, wyd. 2, Warszawa 2004. 

Pisarek W., Słownik języka niby-polskiego, czyli błędy językowe w prasie, 

Wrocław 1978. 

Podracki J., Słownik interpunkcyjny języka polskiego, Warszawa 1998. 

Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, pod 

red. W. Pisarka, Kraków 1999. 

Puzynina J., Kultura języka, [w:] Współczesny język polski, pod red. 

J. Bartmińskiego, Lublin 2001. 

Skarżyński M., Słownik przypomnień gramatycznych, Kraków 2000. 

Słownik języka polskiego, red. nacz. W. Doroszewski, t. I–XI, Warszawa 

1958–1969. 

Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, t. I–V, Warszawa 

2003. 

Wielki słownik ortograficzny PWN, red. nauk. E. Polański, Warszawa 

2006. 

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. nauk. A. Markowski, 


Wielki słownik wyrazów obcych, pod red. M. Bańki, Warszawa 2003. 

Współczesna polszczyzna. Stan, perspektywy, zagrożenia, pod red. Z. Cygal-Krupy, 

Kraków – Tarnów 2008. 

Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001. 

Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, pod red. J. Bralczyka 

i K. Mosiołek-Kłosińskiej, Warszawa 2001. 

dks14. Media w nauczaniu Kościoła (Media in the Church teaching) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Andrzej Baczyński, prof. UPJPII 



Historia relacji Kościoła z mediami, teologia mass mediów, nauczanie 

w tym zakresie Piusa XII, Jana XXIII, Pawła VI, Jana Pawła II, nauczanie 

Soboru Vat. II, działalność Papieskiej Rady ds. Środków Przekazu, 

najnowsze wypowiedzi Kościoła o Internecie, fenomen medialny Jana 




26

Pawła II, Kościół w Polsce o mediach, media katolickie – terminologia, 

cel i zadania cechy wyróżniające. 


Zdobycie podstawowej i poszerzonej wiedzy w zakresie nauki Kościoła 

o mass mediach, tzw. teologii mediów i wiedzy o mediach katolickich. 

Zdobycie kompetencji w tym zakresie jest niezbędne w przypadku dziennikarzy 

pracujących w mediach katolickich lub działach religijnych pism 

świeckich. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Baczyński A., Telewizja a świat wartości, Kraków 2003. 

Kościół o środkach komunikowania myśli, red. J. Góral, K. Klauza, Częstochowa 

1997. 

Media wyznaniowe w Polsce 1989–2004, red. E. Kossewska, J. Adamowski, 


Papieskie Orędzia na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, 

red. M. Lis, Częstochowa 2002. 

Pokorna-Ignatowicz K., Kościół w świecie mediów, Kraków 2002. 

Zwoliński A., Obraz w relacjach społecznych, Kraków 2004 (wybrane 

rozdziały). 

oraz dokumenty o Internecie: Kościół a Internet, Etyka w Internecie. 

dks15. Podstawy ekonomii (Introduction to Economics) 



Wymiar:(studia stacjonarne) 30 h wykładu 


ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr hab. Marta Czyż 



1. Przedmiot ekonomii. Prawa ekonomii. 

2. Gospodarka naturalna, gospodarka towarowa. 

3. Pieniądz w gospodarce rynkowej. 

4. Analiza rynku. 

5. Rynek finansowy. 

6. Obieg środków w gospodarce i rodzaje podmiotów gospodarczych. 

7. Mierniki makroekonomiczne i determinanty dochodu narodowego. 




27

8. Współczesny system bankowy. 

9. Proces wzrostu gospodarczego. 

10. Rozwój zrównoważony. 

11. Koniunktura gospodarcza. 

12. Proces inflacji. 

13. Bezrobocie. 

14. Integracja gospodarcza. 

15. Globalizacja gospodarcza. 


Program zajęć obejmuje tematykę z mikro- i makroekonomii. Student 

przyswaja wiedzę z zakresu: istoty ekonomii i praw rządzących procesem 

gospodarowania, zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej z uwzględnieniem 

teorii pieniądza oraz podstaw rynku finansowego. 

Zdobywa znajomość problematyki makroekonomicznej dotyczącej: podstawowych 

mierników w skali makroekonomii (PKB, DN), wzrostu gospodarczego 

oraz rozwoju zrównoważonego, koniunktury gospodarczej, 

procesów inflacji i bezrobocia. 

Ponadto poznaje problemy integracji i globalizacji gospodarczej. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Begg D. K. H., Makroekonomia, wyd. 4 zm., Warszawa 2007. 

Mikroekonomia, red. Z. Dach, wyd. 3 popr. i uzup., Kraków 2002. 

dks16. Podstawy organizacji i zarządzania (Introduction to 

Organisation and Management) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: mgr Andrzej Stawiarski, mgr Marek Szczepanek 



1. Wprowadzenie do podstawowych pojęć w zarządzaniu. Prezentacja 

specyficznych czynników, występujących w funkcjonowaniu firm 

medialnych. 

Zarządzanie jako osiąganie celów w zorganizowanych grupach. Ekonomiczność 

i skuteczność w procesie zarządzania. Rola różnego ro- 




28

dzaju zasobów w organizacji przedsiębiorstwa. Przykłady wydawnictwa 

prasowego i stacji telewizyjnej, ocena czynników powodzenia 

oraz porażki w ich funkcjonowaniu. Podejmowanie decyzji jako kluczowy 

element procesu zarządzania, procesy integracji w zarządzania. 

Polityka finansowa i kadrowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem 

.Budowanie planów finansowych i rzeczowych. Rola kosztów stałych 

i zmiennych w zarządzaniu finansowym. .Specyficzne cechy zarządzania 

w mediach. Szczególna rola czynnika czasu. Specyficzne traktowanie 

informacji jako produktu i instrumentu zarządzania. Wpływ 

czynników personalnych na sposób zarządzania w mediach. Innowacyjność 

jako czynnik wpływający na osiąganie celów. 

2. Zarządzanie wydawnictwem prasowym. 

Prezentacja klasycznej struktury z pionem zarządu, częścią techniczno-produkcyjną, 

redakcją, pionem marketingu. Funkcje tych segmentów 

oraz ich wzajemne powiązania.. Analiza funkcjonowania wydawnictw 

dzienników ogólnokrajowych i regionalnych. Dyskusja 

o wpływie zmian technologicznych (m in.. informatyzacja) na sposób 

funkcjonowania redakcji i wydawnictwa w ostatnich 20 latach na 

rynku polskim. Relacje pomiędzy funkcjonowaniem internetu a prasą 

drukowaną .Problemy wynikające z przejmowania treści przez portale 

internetowe. 

3. Zarządzanie stacją radiową. 

Organy zarządzające w stacji radiowej (stacji publicznej). Rola: zarządu, 

rady nadzorczej, rady programowej. Funkcjonowanie działów 

merytorycznych stacji radiowych: redakcja, emisja, dział techniczny, 

reklama i marketing.. Funkcjonowanie Polskiego Radia w okresie 

Radiokomitetu a następnie po roku 1992. Różnice w organizacji 

i funkcjonowaniu regionalnej telewizji publicznej i regionalnego radia 

publicznego. Zagadnienia abonamentu, misji, udziału reklamy. 

4. Zarządzanie telewizją. 

Organizacja klasycznej stacji telewizyjnej: zarząd (struktura własności 

a układ organów zarządzających, zwłaszcza w mediach publicznych 

z uwagi na pozycję właściciela – Ministra Skarbu), pion redakcyjny, 

pion produkcyjny (telewizja jako medium producentów), pion 

techniczny i emisyjny, pion marketingu i reklamy. 

Znaczenie producentów w nowoczesnej telewizji komercyjnej. Europejski 

model zarządzania telewizją i długotrwała dominacja zespołów 

reakcyjnych, zwłaszcza w publicznych stacjach telewizyjnych. Zmiany 

w funkcjonowaniu telewizji w Polsce: okres Radiokomitetu, okres 

po 1992 roku. Wzajemne zależności telewizji komercyjnej i publicznej. 

Próby zmian w systemie telewizji publicznej. 




29

5. Prawo mediów a zarządzanie firmami medialnymi na przykładzie kolejnych 

prób nowelizacji Ustawy o radiofonii i telewizji. 

Prezentacja nowelizacji z lat 2002–2004. Koncesje, misja TVP, producenci 

niezależni, kwestie własnościowe, nowe technologie. Problemy 

związane z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. 

Koncepcje zmian w mediach publicznych oraz zmian w prawie z lat 

2007–2009. Pozycja nadawców komercyjnych (koncesje) i publicznych 

(abonament, misja.) Wskazanie zależności pomiędzy wybranymi 

propozycjami zmian a sposobem zarządzania stacjami telewizyjnymi 

w Polsce. 

6. Zarządzanie w firmach multimedialnych. Tendencje do tworzenia 

firm wykorzystujących różne rodzaje mediów. Korzyści płynące 

z budowanie firm multimedialnych na polskich przykładach. 


Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z dziedziny zarządzania, 

wprowadzenie w zagadnienia specyfiki zarządzania firmami medialnymi; 

prezentacja struktur organizacyjnych w przedsiębiorstwach medialnych, 

metod kierowania. i najważniejszych czynników wpływających 

na ich funkcjonowanie; przekazanie syntetycznej wiedzy o funkcjonowaniu 

firm medialnych z rynku prasowego oraz mediów elektronicznych; 

pokazanie zależności między sytuacją ekonomiczną i pozycją rynkową 

a działalnością redakcyjną; zapoznanie z wpływem norm prawnych na 

funkcjonowanie przedsiębiorstw medialnych. Pokazanie na przykładach 

dróg rozwoju firm medialnych i sposobów reagowania na zmiany rynkowe. 

Zasady organizowania pracy w redakcjach prasowych oraz redakcjach 

mediów elektronicznych. Prezentacja korzyści płynących ze stosowania 

zasady synergii w zarządzaniu firmami medialnymi. 


Wykład, konwersatorium. 

Metody oceny: 

Ocena pracy pisemnej obejmującej analizę jednego z wybranych zagadnień 

prezentowanych w trakcie zajęć. 


Bajka Z., Kapitał zagraniczny w Polskich mediach, „Zeszyty Prasoznawcze” 

nr 1–2 (1994). 

Bartoszcze R., Słupek L., Telewizja – dobro kultury czy efekt rynku, Rzeszów 

2001. 

Bauer Z., Chudziński E., Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków 2000. 

Dobek-Ostrowska B., Systemy telewizyjne we współczesnym świecie. 




30

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teoria i analizy prasy, 

radia, telewizji i internetu, Warszawa – Kraków 1999. 

Kowalski T., Media i pieniądze. Ekonomiczne aspekty działalności środków 

komunikowania masowego, Warszawa 1998. 

Machaczka J., Podstawy Zarządzania, Kraków 1999. 

Oniszczuk Z., Ekspansja kapitału niemieckiego na rynku prasowym Węgier, 

Polski i Czech, „Zeszyty Prasoznawcze” nr 3–4 (2000). 

dks17. Podstawy public relations (Introduction to Public Relations) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Dorota Koczwańska-Kalita 



1. Wprowadzenie do public relations – czym jest, a czym nie PR: 

a. istota PR, 

b. podstawowe cechy PR, 

c. definicje PR. 

2. Teoretyczne modele public relations: 

a. ewolucja procesu komunikowania, 

b. rola publiczności, 

c. rozwój i wdrażanie modeli PR. 

3. Strategie nie tylko w PR: 

a. rodzaje strategii, 

b. techniki opracowywania strategii. 

4. Główne wyznaczniki wizerunku organizacji: 

a. stan organizacji (misja, deklarowane nomy), 

b. komunikowanie o stanie, 

c. społeczny rezonans. 

5. Wewnętrzne PR: 

a. podstawowe cele strategiczne, 

b. potrzeby społeczne, 

c. techniki komunikacji wewnętrznej. 

6. Narzędzia PR – umiejętności językowe, prasowe: 

a. profesjonalna prezentacja, 




31

. komunikaty prasowe – news, wywiad. 

7. Narzędzia PR – kontakty z otoczeniem: 

a. założenia imprezy oficjalnej, 

b. rodzaje wydarzeń specjalnych, 

c. konferencje prasowe – organizacja, materiały, prowadzenie, 

d. targi, 

e. sponsoring, 

f. lobbing, 

g. komunikacja w Internecie. 

8. Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi: 

a. co to jest kryzys, 

b. kryzys z punktu widzenia PR, 

c. typy sytuacji kryzysowych, 

d. reguły zarządzania kryzysem, 

e. techniki postępowania po wystąpieniu kryzysu, 

f. zadania sztabu antykryzysowego, 

g. współpraca z mediami w sytuacji kryzysowej. 

9. Kontakty z mediami: 

a. cele współpracy, 

b. organizacja pracy z mediami, 

c. określenie polityki komunikacyjnej firmy, 

d. zasady współpracy z mediami. 

10. Monitorowanie mediów: 

a. rodzaje monitoringu, 

b. korzyści z monitoringu. 

11. Marketing public relations jako element marketingu mix: 

a. MPR – historia gatunku, 

b. co to jest MPR, 

c. corporate public relations a MPR, 

d. strategie push pull pass. 

12. Marketing public relations jako element marketingu mix: 

a. planowanie działań, 

b. narzędzia MPR, 

c. przyszłość MPR. 

13. Motywy prowadzenia działalności PR dawniej i dziś: 

a. rys historyczny, 

b. grupy motywów, 

c. nowe tendencje w działalności PR. 

14. PR jako zawód: 

a. jakie umiejętności powinien posiadać piarowiec, 

b. jakie cechy charakteru, 




32

15. Etyka w PR: 

a. znaczenie etyki w działalności PR, 

b. zasady etyczne, 

c. kodeksy etyczne, 

d. podstawy prawne. 


Zajęcia mają na celu przekazanie niezbędnej wiedzy oraz umiejętności 

praktycznych związanych z działaniami public relations. 

Podczas kursu słuchacze zapoznani zostaną z podstawowymi pojęciami, 

historią PR oraz kierunkami rozwoju tej dziedziny. Na podstawie modeli 

public relations omówiony zostanie proces komunikowania i postrzegania 

roli publiczności w tym procesie. Wiele uwagi zostanie poświeconej 

zagadnieniom związanym ze strategią, technikami i narzędziami PR oraz 

odróżniania ich od innych działań promocyjnych. Przedstawione zostaną 

funkcje i obszary zastosowań PR. Zadania PR w instytucjach non-profit 

oraz w korporacjach. Modele organizacyjne PR w różnych instytucjach. 

Omówione zostaną także dyscypliny wspomagające PR (ekonomia, socjologia, 

psychologia). 

Przekazane zostaną umiejętności praktyczne niezbędne w pracy nad wizerunkiem 

firmy, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji kryzysowych. 

Podczas ćwiczeń słuchacze doskonalić będą umiejętności językowe, prasowe 

(komunikaty newsy), a także inne niezbędne w kontaktach z otoczeniem: 

współpraca z prasą, radiem, telewizją. Zapoznają się z formami 

promocji firmy: organizacja konferencji prasowych, projekty kampanii, 

monitorowanie mediów dla potrzeb PR, wykorzystywania nowoczesnych 

form artystycznych dla potrzeb PR itp. 



Metody oceny: 

Projekt – przygotowanie prezentacji wizerunkowej i rozmowa na ten temat. 


Bibliografia pełna: 

Andrzejewski P., Kot W., Media relations budowanie reputacji firmy, 


Aniszewska G., Kryzys współczesnych przedsiębiorstw – szansa czy zagrożenie?, 

„Marketing i rynek” 1996, nr.10. 

Bland M., Theaker A., Wragg D., Jak utrzymywać dobre relacje z mediami, 

Gliwice 2000. 

Budzyński W., Public relations – zarządzanie reputacją firmy, Warszawa 

1998. 




33

Budzyński W., Zarządzanie wizerunkiem firmy, SGH, „Monografie 

i opracowania” nr 495, Warszawa 2002. 

Cialdini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk 

2004. 

Dobek-Ostrowska B., Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 

2007. 

Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 

1999. 

Drzycimski A., Sztuka kształtowania wizerunku, Warszawa 1998. 

Dziennikarstwo i public relations jako dwa typy komunikowania; wybrane 

przykłady, red. W. Furman, Rzeszów 2006. 

Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 2003. 

Foster T., Zdobywanie dobrego publicity na 101 sposobów, Kraków 1999. 

Giedrojć K., Public relations administracji, Ostrołęka 2004. 

Goban-Klas T., Public relations czyli promocja reputacji. Praktyka działania, 


Greek A., Kreatywność w public relations, Warszawa 2004. 

Griffin R., Podstawy zarządzania organizacjami, Warszawa 1996. 

Hope E., Public relations czy to się sprawdzi?, Gdańsk 2004. 

Hope E., Public relations instytucji użyteczności publicznej, Gdańsk 2005. 

Iłowiecki W., Manipulacja w mediach, Toruń 2007. 

Klein N, No space, no choice, no jobs, no logo, Izabelin 2004. 

Koetler P., Marketing, Poznań 2005. 

Komunikacja społeczna w procesach transformacyjnych, red. A. Małkiewicz, 

J. Parrish-Sprowl, J. Waszkiewicz, Wrocław 1994. 

Koszembar-Wiklik M., PR w okresie zmian, Sosnowiec 2002. 

Kotler P., Marketing, Poznań 2005. 

Laermer R., Prichinello M., Public relations, Gdańsk 2004. 

Levine M., Partyzanckie public relations w Internecie, Warszawa, 2003. 

Mikułowski Pomorski J., Nęcki Z., Komunikowanie skuteczne, Kraków 

1983. 

Morgan G., Obrazy organizacji, Warszawa 1197. 

Murdoch A., Język public relations. Jak promować firmę. 

Murdoch A., Komunikowanie w kryzysie jak ratować wizerunek firmy, 


Murdoch A., Prezentacje i wystąpienia w public relations. 

Ociepka B. (red.), Kształtowanie wizerunku, Wrocław 2005. 

Public relations contribution to transition in central and eastern Europe 

research and practice, red. R. Ławniczak, Poznań 2001. 

Public relations sztuka skutecznej komunikacji w teorii i praktyce, pod 

red. H. Przybylskiego, Katowice 2004. 




34

Public relations w teorii i praktyce, pod red. D. Tworzydło i T. Solińskiego, 

Rzeszów 2006. 

Rozwadowska B., Public relations, teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 

2002. 

Sanowski P., Monitoring mediów, referat na konferencji „Europejska 

Konferencja PR” WSH Radom 2004. 

Seidel F., Public relations w praktyce, Warszawa 2003, wyd.8. 

Szczepanik R., Krzyżowska O., Nietypowe przypadki public relations, 

Gliwice 2003. 

Szymańska A., Public relations w systemie zintegrowanej komunikacji 

marketingowej, Wrocław 2005. 

Tworzydło D., PR: teoria i studia przypadków, Rzeszów 2003. 

Wójcik K., Public relations od A–Z, t. 1 i 2, Warszawa 1997. 

Wójcik K., Public relations wiarygodny dialog z otoczeniem, Warszawa 

2001. 

Zarządzanie wartością firmy, pod red. A. Hermana i A. Szablewskiego. 

Zasoby ludzkie w firmie. Organizacja – kierowanie- ekonomika, pod red. 

A. Sajkiewicz. 

Żbikowska A., Public relations, Warszawa 2004. 

Czasopisma: 

„Media i Marketing Polska” 

„Press’ 

Strony www: 

Polskie Stowarzyszenie Public Relations – www.pspr.org.pl 

PRoto – public relations – www.proto.pl 

Public relations – serwis PR – www.piar.pl 

Serwis polskich praktyków public relations – www.intenetpr.pl 

Związek Firm Public relations – www.zfpr.pl 

dks18. Prawo autorskie i ochrona własności intelektualnej 

(Copyright and Intellectual Property Protection) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: (studia stacjonarne) dr hab. Izabela Dobosz, prof. UPJPII 

(studia niestacjonarne) dr Elżbieta Czarny-Drożdżejko 





35


1. Wprowadzenie do prawa autorskiego. 

2. Pojecie dzieła w prawie autorskim. 

3. Rodzaje dzieł chronionych prawem autorskim. 

4. Dzieła oryginalne, zależne, inspirowane. 

5. Podmioty prawa autorskiego. 

6. Treść prawa autorskiego (uwagi ogólne). 

7. Prawa majątkowe. 

8. Osobiste prawa autorskie. 

9. Ochrona cywilna praw autorskich. 

10. Ochrona karna praw autorskich. 

11. Dozwolony użytek publiczny. 

12. Dozwolony użytek prywatny. 

13. Uregulowania międzynarodowe w zakresie prawa autorskiego. 

14. Uprawnienia wydawców prasowych. 

15. Uprawnienia nadawców radiowych i telewizyjnych, producentów fonogramów, 

wideogramów. 


Propedeutyka prawa, Prawo prasowe. 


Wykład obejmuje podstawowe zagadnienia dotyczące ochrony praw autorskich 

twórców publikacji prasowych, ochrony praw wydawców 

i nadawców radiowych i telewizyjnych. Szczególny nacisk zostanie położony 

na te fragmenty ustawodawstwa prawno-autorskiego, które bezpośrednio 

odnoszą się do działalności mediów (przedmiot prawa autorskiego, 

przedruk prasowy, umowy autorskie i odpowiedzialność cywilna 

i karna za naruszenie praw autorskich). 

Metody oceny: 

Egzamin. 



Barta J., Czajkowska-Dąbrowska M., Ćwiąkalski Z., Markiewicz R., Traple 

E., Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, 


Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Kraków 2008. 

Prawo mediów, pod red. J. Barty, R. Markiewicza i A. Matlaka, Lexis- 

Nexis 2008. 


Barta J., Markiewicz R., Ochrona dóbr osobistych w zakresie twórczości 

naukowej i artystycznej, [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim 

prawie cywilnym, red. J. S. Piątowski, Ossolineum 1996. 




36

Barta J., Markiewicz R., Telewizja interaktywna a prawa autorskie, Kraków 

2007. 

Czajkowska-Dąbrowska M., Rozpowszechnianie utworów przez radio, 


Karpowicz A., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 1994. 

Kopff A., Szata graficzna gazety i ilustracja prasowa w świetle prawa, 

Kraków 1970. 

Matlak A., Telewizja kablowa w świetle prawa autorskiego, Kraków 

1998. 

Traple E., Dzieło zależne jako przedmiot prawa autorskiego, Warszawa 

1979. 

Wojciechowska A., Autorskie prawa osobiste twórców dzieła audiowizualnego, 

Kraków 1999. 

Wojnicka E., Ochrona autorskich dóbr osobistych, Łódź 1997. 

dks19. Prawo prasowe (Press Law) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: (studia stacjonarne) dr hab. Izabela Dobosz, prof. UPJPII 

(studia niestacjonarne) dr Elżbieta Czarny-Drożdżejko 



1. Historia ustawodawstwa prasowego. 

Tematem zajęć będzie kształtowanie się systemu prawa mediów. 

W pierwszym rzędzie zostaną omówione kwestie poświęcone cenzurze 

zarówno kościelnej jak i państwowej. Kolejnym etapem będzie 

rozwój ustawodawstwa prasowego w okresie międzywojennym, a następnie 

powojennym, aż do momentu uchwalenia ustawy prawo prasowe 

oraz ustawy o radiofonii i telewizji. 

2. Wolność prasy. 

W ramach tego tematu zostaną omówione zagadnienia poświęcone 

koncepcji wolności prasy oraz jej kształtu w Konstytucji z 1997 r. 

Poddany zostanie interpretacji art. 14 i 54 tejże Konstytucji, a także 

ograniczenia wolności prasy wynikające z jej art. 31. Następnie tematem 

zajęć będzie ochrona międzynarodowa wolności prasy. Punktem 

wyjścia będzie deklaracja Praw Człowieka, a następnie przybliżone 




37

zostaną przepisy Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. 

3. Wolność prasy na gruncie Konwencji o Ochronie Praw Człowieka 

i Podstawowych Wolności z 1950r. 

W zakresie tego tematu zostaną zinterpretowane przepisy Konwencji 

odnoszące się do wolności prasy. Następnie omówione zostaną wybrane 

orzeczenie Trybunału Praw Człowieka odnoszące się do wolności 

prasy. 

4. Ograniczenia wolności prasy oraz definicje zawarte w prawie prasowym 

i ustawie o radiofonii i telewizji. 

Tradycyjnie ograniczenia wolności prasy zostaną podzielone na ograniczenia 

dotyczące powstawania i funkcjonowania prasy, ograniczenia 

dotyczące treści, ograniczenia dotyczące rozpowszechniania oraz 

ograniczenia finansowe. Następnie omówione zostaną definicje zawarte 

w wymienionych wyżej aktach prawnych. 

5. Organizacja działalności wydawniczej. 

Zajęcia będą poświęcone zagadnieniom związanym z podjęciem działalności 

prasowej, a więc jak i kto może zostać wydawcą prasy. Następnie 

zostanie omówiony obowiązujący w Polsce system rejestracyjny, 

zagadnienia związane z problematyką ochrony tytułu prasowego 

a także obowiązki wynikające z wydawania prasy, tj. obowiązek 

publikowania impressum przekazywania egzemplarzy dla celów bibliotecznych. 

Kolejnym zagadnieniem będzie organizacja redakcji 

prasowej. 

6. Organizacja działalności radiowej i telewizyjnej. 

W pierwszym rzędzie omówione zostanie jakie podmioty podlegają 

polskiej ustawie o radiofonii i telewizji, a które jej z mocy prawa nie 

podlegają. W drugim, tematem zajęć będzie Krajowa Rada Radiofonii 

i Telewizji, sposób jej powoływania, kompetencje oraz uprawnienia 

jej Przewodniczącego. Następnie omówiona zostanie radiofonia i telewizja 

publiczna, tj. prawna forma działalności publicznych spółek 

radiofonii i telewizji, ich organy, sposoby ich powoływania i odwoływanie. 

7. Misja publicznej radiofonii i telewizji. Działalność koncesyjna oraz 

rejestracyjna Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. 

W ramach tego tematu zostaną przedstawione szczegółowe zadania 

spoczywające na nadawcach publicznych (tzw. Misja radiofonii i telewizji 

publicznej) oraz inne obowiązki tych nadawców, np. umożliwienia 

naczelnym organom państwowym bezpośredniej prezentacji 

oraz wyjaśniania polityki państwa. Następnie zajęcia zostaną poświęcone 

działalności koncesyjnej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, 




38

tj. postępowanie o udzielenie koncesji, treść decyzji koncesyjnej, wygaśniecie 

koncesji oraz możliwości jej utraty. Następnie tematem zajęć 

będzie przedstawienie postępowania rejestracyjnego związanego 

z działalnością operatorów sieci kablowych. Na zajęciach tych zostanie 

również przedstawiona problematyka uzyskiwania statusu nadawcy 

społecznego. 

8. Dziennikarskie prawo do informacji. 

Tematem tych zajęć będzie dostęp dziennikarza do informacji. W ramach 

dziennikarskiego prawa do informacji zostaną omówione regulację 

przewidziane w ustawie o dostępie do informacji publicznej oraz 

ograniczenia tego prawa wynikające m.in. z ustawy o ochronie informacji 

niejawnych. 

9. Prawo do sprawozdawczości oraz krytyki. Obowiązki dziennikarskie. 

Przedmiotem zajęć będą różnorodne regulacje umożliwiające udział 

dziennikarza np. na rozprawach sądowych, na posiedzeniach Sejmu, 

czy Senatu. Wskazane zostaną również zasady odnoszącej się do krytyki 

prasowej, aby pozostawała ona pod ochrona prawa. Kolejnym 

etapem wykładu będzie omówienie podstawowych obowiązków 

dziennikarskich, tj. głoszenia prawdy, rzetelności i szczególnej staranności, 

służby społeczeństwu i państwu oraz przestrzegania linii 

programowej. 

10. Obowiązek ochrony prywatności. Dziennikarska tajemnica zawodowa. 

Przedmiotem zajęć będzie prawo do prywatności i jego ochrona 

w systemie polskim. Następnie omówiona zostanie interpretacja art. 

14 ust. 6 prawa prasowego, a więc kiedy zostaje wyłączona bezprawność 

naruszenia prawa do prywatności w przypadku rozpowszechnienia 

faktów pochodzących z tej sfery. Kolejno tematem zajęć będzie 

dziennikarska tajemnica zawodowa i jej unormowanie w art. 15 i 16 

prawa prasowego, a także jej ochrona w postępowaniu przed organami 

państwowymi. 

11. Obowiązki nadawcy przewidziane w ustawie o radiofonii i telewizji. 

Tematem zajęć będzie taka problematyka jak: zasady odnoszące się 

do nadawania audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim, 

zasady nadawania audycji europejskich, a także zasady odnoszące się 

do reklamy telewizyjnej i radiowej. Następnie przedmiotem wykładu 

będzie treść art. 18 ustawy o radiofonii i telewizji a więc zasady odnoszące 

się do treści audycji, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony 

małoletnich przed szkodliwymi treściami prezentowanymi w mediach. 




39

12. Komunikaty, ogłoszenia i reklama prasowa. 

Przedmiotem wykładu będzie wyszczególnienie przekazów, które 

prasa ma obowiązek publikować. Wskazane zostaną warunki, które 

muszą zostać spełnione przez podmiot żądający zamieszczenia komunikatu, 

forma tych przekazów oraz omówiona zostanie odpłatność za 

ich opublikowanie. Kolejno przedmiotem zajęć będą ogłoszenia i reklamy, 

kiedy można, a kiedy należy domówić ich publikacji oraz kto 

jest odpowiedzialny za ich treść. 

13. Sprostowania i odpowiedź. 

Przedmiotem zajęć będą zasady publikacji sprostowań i odpowiedzi, 

warunki, które muszą one spełniać oraz podstawy odmowy ich zamieszczenia. 

14. Odpowiedzialność cywilna za treść publikacji. 

Tematem zajęć będzie problematyka naruszenia dóbr osobistych 

w publikacji prasowej, a więc wskazane zostanie co to jest dobro osobiste, 

jakie są ich rodzaje oraz zasady postępowania w przypadku ich 

naruszenia. Zostaną omówione wybrane orzeczenia Sądu Najwyższego 

oraz sądów apelacyjnych poświęcone tej problematyce. Wskazane 

zostanie z jakimi roszczeniami może się dziennikarz spotkać w ramach 

procesu cywilnego i jakie zasady są stosowane w odniesieniu 

do ich zasądzania. 

15. Odpowiedzialność karna za treść publikacji. Przestępstwa skierowane 

przeciwko prasie. 

Przedmiotem wykładu będzie odpowiedzialność karna za zniesławienie 

i zniewagę. W pierwszym rzędzie wskazane zostaną znamiona 

oby czynów zabronionych, a w drugim omówione okoliczności wyłączające 

bezprawność zachowania. Zostanie również przedstawiona 

problematyka zawiązana z osobami odpowiedzialnymi za treść publikacji, 

a więc redaktora naczelnego i redaktora odpowiadającego z art. 

49 a prawa prasowego. Następnie zostaną przedstawione czyny zabronione 

skierowane przeciwko prasie, a więc mające na celu ochronę 

wolności wypowiedzi dziennikarskiej. 


Propedeutyka prawa. 


Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi aktami 

ustawodawczymi obowiązującymi w Polsce, m.in. z prawem prasowym, 

ustawą o radiofonii i telewizji, ustawą o dostępie do informacji publicznej. 

Student powinien poznać podstawowe instytucje i zasady istniejące 

w w polskim prawodawstwie medialnym oraz wiedzieć jakie ograniczenia 

funkcjonują w zakresie wolności prasy i środków społecznego prze- 




40

kazu, aby móc ocenić prawidłowość własnego postępowania. Na zajęciach 

zostanie uwzględnione nie tylko orzecznictwo polskie, ale również 

Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Studenci będą poznawać jak 

zakłada się dzienniki i czasopisma i jakie wymogi należy wypełnić, aby 

legalnie funkcjonowały one na rynku prasowym oraz jakie są warunki 

uzyskania koncesji na działalność telewizyjną i radiową. Student powinien 

również dokładnie poznać prawa i obowiązki dziennikarza. W zakresie 

praw dziennikarskich na pierwszym miejscu znajduje się prawo do 

uzyskania informacji zarówno tej publicznej jak i niepublicznej. W tym 

aspekcie istotne jest zaznajomienie studentów z regulacją zawartą w ustawie 

o dostępie do informacji publicznej oraz z dostępem do informacji 

z postępowania sądowego. Student zapozna się z podstawowymi obowiązkami 

dziennikarskimi m.in. rzetelności i szczególnej staranności, 

ochrony prywatności, tajemnicy dziennikarskiej, autoryzacji, w celu prawidłowego 

postępowania z dobrami prawnie chronionymi w pracy dziennikarskiej. 

Przedmiotem zajęć będą również obowiązki ciążące na mediach, 

a więc obowiązek publikacji komunikatów, sprostowań i odpowiedzi 

oraz zasady dotyczące zamieszczania reklam i ogłoszeń zarówno 

przewidziane w prawie prasowym jak i w ustawie o radiofonii i telewizji. 

Studenci zapoznają się także z zasadami dotyczącymi odpowiedzialności 

cywilnej i karnej. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Czarny-Drożdżejko E., Dziennikarskie dochodzenie prawdy a przestępstwo 

zniesławienia w środkach masowego komunikowania, Kraków 2005. 

Czarny-Drożdżejko E., Odpowiedzialność karna dziennikarza za zniesławienie, 

[w:] Polskie media w jednoczącej się Europie, Kraków 2006. 

Dobosz I., Prawo prasowe. Podręcznik, Warszawa 2006. 

Kamiński C., Swoboda wypowiedzi w orzecznictwie Europejskiego Trybunału 

Praw Człowieka w Strasburgu, Kraków 2006. 

Prawo mediów, pod red. J. Barty, R. Markiewicza i A. Matlaka, Lexis- 

Nexis 2005. 

Sadomski J., Naruszenie dóbr osobistych przez media, Warszawa 2003. 

dks20. Propedeutyka biblijna (Biblical Propaedeutics) 








41

ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. prof. dr hab. Bolesław Jelonek 



1. Wprowadzenie. 

2. Biblia Księgą religijną. 

3. Biblia Księgą całej ludzkości. 

4. Biblia Księgą o zbawieniu. 

5. Biblia Księgą pisana przez wieki. 

6. Biblia Księgą napisana dla wszystkich. 


Celem przedmiotu jest ogólne wprowadzenie w problematykę biblijną, 

ukazanie historii i zawartości Biblii jako księgi religijnej, korzystającej 

z ludzkiej kultury i inspirującej kulturową działalność człowieka. Podstawowym 

ukierunkowaniem przedmiotu jest zdobycie przez słuchaczy 

wiedzy o Piśmie Świętym, z której będą mogli korzystać w osobistej lekturze 

i która pomoże im w rozmowach z biblistami przede wszystkim 

w różnego rodzaju wywiadach, a następnie sprawi, że napisane przez 

nich teksty na temat Biblii nie będą raziły ignorancją i nie będą wywoływać 

sprzeciwu u czytelników uznających Pismo Święte za List Boga do 

nich skierowany. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Jelonek T., Propedeutyka biblijna dla dziennikarzy (oddana do druku 

5 stycznia 2011 roku w wydawnictwie PETRUS). 

dks21. Propedeutyka prawa (Law Propaedeutics) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr hab. Izabela Dobosz, prof. UPJPII 



1. Pojęcie prawa. 

2. Źródła prawa w Polsce i ich systematyka. 




42

3. Źródła prawa międzynarodowego, w tym prawa Unii Europejskiej. 

4. Konstytucja RP. 

5. Kodeksy prawa materialnego (kodeks cywilny, kodeks karny, kodeks 

prawa kanonicznego). 

6. Kodeksy procedur (kodeks postępowania karnego, kodeks postępowania 

cywilnego). 

7. Specyfika prawa administracyjnego i procedury administracyjnej. 

8. Wykładnia prawa i stosowanie prawa. 


Celem wykładu jest zapoznanie studentów z teoretycznymi podstawami 

prawoznawstwa, co umożliwi im lepsze zrozumienie pozostałych przedmiotów 

prawniczych, realizowanych w trakcie dalszego toku studiów 

(prawo prasowe, prawo autorskie). 

Metody oceny: 

Egzamin. 

dks22. Przedmiot fakultatywny I/II (Elective Subject I/II) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 60 h (30/30) wykładu 

(studia niestacjonarne) 40 h (20/20) wykładu 


Prowadzący: wybór 

Forma zaliczenia: zo/zo 


Wybór przedmiotów fakultatywnych – patrz „Informacje o przedmiotach 

fakultatywnych” (strona 165). 

dks23. Psychologia społeczna (Social Psychology) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr Marcin Cholewa 





43


1. Psychologia jako nauka: definicja psychologii i status metodologiczny 

(przedmiot, cel, metody). 

2. Psychologia społeczna: definicja i metody stosowane w psychologii 

społecznej. 

3. Główne podejścia teoretyczne w psychologii społecznej: perspektywa 

poznawcza (teoria pola Lewina, teoria ról społecznych Jamesa, Baldwina, 

Maeda, Halla, teoria dysonansu poznawczego Festingera, teoria 

równowagi jednostek poznawczych Heidera), perspektywa motywacyjna 

(Freud: mechanizmy obronne racjonalizacja i identyfikacja), 

perspektywa teorii uczenia się (Pawłow, Thorndike, Skinder: warunkowania), 

perspektywa społeczno-kulturowa, perspektywa ewolucjonistyczna 

(etologia i socjobiologia – Wilson). 

4. Wiedza i sądy o świecie społecznym: reprezentacje wiedzy w umyśle 

(Paivio, Pylyshyn, Kosslyn, Johnson-Laird), pojęcia, schematy poznawcze, 

skrypty poznawcze, umysłowe reprezentacje emocji, funkcje 

emocji. 

5. Teorie atrybucji: teoria Heidera, teoria Jonesa i Davisa, teoria Kelleya, 

podstawowe błędy atrybucji. 

6. Postawy: definicje postawy, geneza, struktura i funkcje postaw. 

7. Altruizm: podejście behawioralne, psychoanalityczne, poznawcze 

i humanistyzne. 

8. Agresja: jako instynkt, jako popęd, jako rezultat uczenia się, wyznaczniki 

agresji. 

9. Grupa społeczna: definicja i cel grupy, normy grupowe, struktury 

grupowe, kierownictwo grupowe. 

10. Wychowanie, manipulacja, ingracjacja. 


Zapoznanie studentów z podstawowymi informacjami na temat funkcjonowania 

człowieka w sytuacji społecznej. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Aronson E., Człowiek – istota społeczna, Warszawa 2000. 

Doliński D., Psychologia wpływu społecznego, Wrocław 2000. 

Kenrick D., Neuberg S., Cialdini R., Psychologia społeczna, Gdańsk 

2002. 

Manstead A., Hewstone M. (red.), Psychologia społeczna, Warszawa 2001. 

Wojciszke B., Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Warszawa 

2002. 




44

dks24. Religiologia (Religiology) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: (studia stacjonarne) ks. prof. dr hab. Krzysztof Kościelniak 

(studia niestacjonarne) ks. dr Stanisław Basista 



1. Natura religii jako fenomenu ogólnoludzkiego; spór o definicję religii, 

typologię religii i metody ich opisu. 

2. Prezentacja najważniejszych religii świata: hinduizm, buddyzm, konfucjanizm, 

taoizm, szintoizm, judaizm i islam. 

3. Przemoc a religia: zagadnienia fundamentalizmu i terroryzmu w świecie 

islamu. 

4. Uniwersalizm chrześcijaństwa i problematyka dialogu międzyreligijnego. 

5. Problem sekt i nowych ruchów religijnych. 

6. Miejsce religii we współczesnym świecie i ich dziennikarski opis. 


Wprowadzenie do teologii. 


Celem wykładu jest ukazanie religii jako fenomenu ogólnoludzkiego 

o niezwykle złożonej i zróżnicowanej strukturze. Zdobyte na wykładzie 

i uzupełnione własną lekturą informacje winny ułatwić przyszłemu dziennikarzowi 

rzetelny opis religii, która ma zarówno wymiar indywidualny, 

jak i społeczny, a odnosi się przede wszystkim do świata transcendentnego. 

W ramach wykładów zostaną omówione najważniejsze systemy religijne, 

miejsce religii w społeczeństwach zachodnich i na Wschodzie, a także 

modele dialogu międzyreligijnego. Zostaną podane także praktyczne 

aspekty wielkich religii świata, takimi jak: celebracje świąt religijnych, 

ceremonie rodzinne i zwyczaje. Wykład zostanie wzbogacony analizą 

tekstów źródłowych. 

Metody oceny: 

Egzamin. 



Kościelniak K., Chrześcijaństwo w spotkaniu z religiami świata, Kraków 

2002. 




45


Banek K. i in., Religie Wschodu i Zachodu, t. I–II, Warszawa 1992. 

Encyklopedia religii świata – zagadnienia problemowe, Warszawa 2002. 

Religie świata a chrześcijaństwo, Teologia fundamentalna, t. II, Kraków 

1998. 

Religie świata. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1996. 

Ringgren H., Strom A. V., Religie w przeszłości i dobie współczesnej, 


Wielkie kultury świata, Warszawa 1998. 

dks25. Retoryka i erystyka dziennikarska (Rhetoric and Eristics 

of Journalism) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Marta Bolińska 



1. Zajęcia organizacyjne: tematyka ćwiczeń, literatura przedmiotowa, 

warunki zaliczenia (obecność, aktywność, praca pisemna). Elementy 

treningu interpersonalnego. 

2. Podstawy skutecznej komunikacji (komunikacja werbalna i niewerbalna; 

język komunikatów typu „ja”; bariery komunikacyjne – jak sobie 

z nimi radzić; formy doskonalące umiejętności komunikacyjne, 

np. elementy treningu). 

3. Rola praktycznej retoryki w budowaniu wypowiedzi publicznej. Zasady 

doboru leksykalnego. Stylistyczna wartość składników języka; 

wartościowanie w języku. Zjawisko redundancji. 

4. Funkcje tekstów i funkcje wypowiedzi. Językowo-stylistyczna i konstrukcyjna 

specyfika gatunków dziennikarskich. Odmienność form informacyjnych 

i publicystycznych. 

5. Intencje i funkcje wypowiedzi. Rola intonacji w wypowiedzi, intencja 

a cel wypowiedzi. 

6. Frazeologia rozmów, dyskusji i spotkań. Formy oddziaływania na odbiorcę. 

7. Treść, temat, teza. Zasady konstruowania wypowiedzi (tekstu); struktura 

tekstu. Podział i funkcja akapitów. O zasadach budowy tekstu 




46

i chwytach retorycznych. Sztuka kompozycji i argumentacji. Metody 

argumentowania, sposoby odpierania zarzutów. 

8. Strategie narracji. Sztuka perswazji. Środki retoryczne. Figury słów, 

figury myśli. Topika. 2 g. 

9. Spójność tekstu mówionego i pisanego (warunki spójności; jedności 

charakteryzujące tekst; wskaźniki spójności tekstu; charakter uwarunkowań 

słów w tekście). Składnia języka mówionego i pisanego. 

10. Psychologiczne aspekty powodzenia komunikacyjnego. Językowy 

savoir-vivre i etykieta zachowań pozajęzykowych. 

11. Niewerbalne akty komunikacji (wybrane problemy – np. rola gestów; 

zasady dobrego słuchania; przeszkody w słuchaniu itp.). 

12. Współczesna norma ortofoniczna (wymowa staranna a potoczna; nagłos, 

śródgłos, wygłos; wymowa samogłosek i spółgłosek; akcent, 

enklityki i proklityki; odmiana imion, nazwisk, liczebników; skrótowce, 

uproszczenia i upodobnienia). Techniki operowania głosem i kontrolowania 

wypowiedzi (zapamiętywanie, frazowanie, ekspresja słowna 

i pozasłowna, dobór barwy głosu, środki wyrazu, oddech itp.). 

13. Charakter językowej i pozajęzykowej perswazji. Etykieta językowa 

(np. sztuka zadawania pytań; rozmowa w kontekście dobrych manier; 

formuły grzecznościowe). Erystyka w pracy dziennikarza. Debata, 

dyskusja, polemika (sposoby prowadzenia). Sztuka autoprezentacji, 

prezentacji, negocjacji (wybrane zagadnienia). Zasady czytania, prezentowania, 

wygłaszania tekstów przed mikrofonem, kamerą, publicznością; 

wystąpienia publiczne różnego rodzaju. Czytanie tekstów 

ze zrozumieniem. 


1. Poznanie i umiejętne stosowanie werbalnych i niewerbalnych środków 

komunikacji i perswazji oraz chwytów retorycznych; 

2. Opanowanie retorycznej organizacji tekstu pisanego i mówionego 

(wygłaszanego); 

3. Zaznajomienie z etyką mówienia (wypowiedzi), w tym przede 

wszystkim stosownością, skutecznością, uczciwością, etykietą językową; 

4. Rozwijanie świadomego i krytycznego odbioru tekstów dziennikarskich; 

5. Sprawne czytanie ze zrozumieniem tekstów użytkowych, popularnonaukowych 

i esejów (krótkie fragmenty); 

6. Syntezowanie poznanego materiału: scalanie zebranych informacji 

w problemowe całości; 

7. Rozumienie różnych tekstów i kodów w przekazach kultury masowej; 




47

8. Wskazywanie na społeczną rolę mediów oraz analizowanie form 

przekazu radia, telewizji, prasy (krytyczny odbiór); 

9. Rozróżnianie swoistości i rozumienie funkcji gatunków publicystycznych: 

tekstów prasowych, radiowych, telewizyjnych; 

10. Rozumienie tekstów o różnym stopniu komplikacji; odbiór znaczeń 

metaforycznych, rozpoznawanie aluzji literackich, różnych znaków 

kultury; 

11. Kształtowanie kompetencji komunikacyjnych; 

12. Odróżnianie spontanicznych i osobistych przeżyć czytelniczych od 

ponadindywidualnych, utrwalonych w tradycji i krytyce kodów odbioru; 

13. Poznawanie sposobów oraz kształcenie umiejętności poszerzania leksyki; 

14. Spostrzeganie zjawisk wpływających na niejednoznaczność wypowiedzi, 

eliminowanie niewłaściwego ich użycia; 

15. Stosowanie etykiety językowej; 

16. Komponowanie dłuższych, spójnych wypowiedzi; 

17. Formułowanie tematu, budowanie tezy; 

18. Układanie planów, nadawanie tytułów, śródtytułów; 

19. Stosowanie różnych nagłówków i lidów; 

20. Praca redakcyjna nad tekstem własnym i cudzym; 

21. Parafrazowanie tekstu własnego i cudzego; 

22. Rozpoznawanie aktów mowy i ich intencji (np. odróżnianie prośby od 

rozkazu, pytania od żądania, spostrzeganie ironii, sarkazmu, rubaszności); 

sprawne posługiwanie się nimi; 

23. Stosowanie zabiegów perswazyjnych wraz z rozpoznawaniem ich 

wartości (zwłaszcza odróżnianie szczerości od nieszczerości, prawdy 

od nieprawdy i kłamstwa, nielojalności, podchwytliwości, eufemizmów, 

agresji, brutalności i wulgaryzmów w zachowaniach językowych); 

24. Parafrazowanie tekstu własnego i cudzego; streszczanie, skracanie, 

rozwijanie, cytowanie; poprawne formułowanie pytań i odpowiedzi 

(np. pytanie sugestywne, źle postawione, podchwytliwe, retoryczne); 

25. Sprawne i skuteczne uczestniczenie w dialogu, dyskusji i negocjacjach; 

26. Rzetelne i skuteczne uczestniczenie w dialogu, polemice, negocjacjach; 

etyka mówienia; 

27. Prowadzenie korespondencji, stosowanie zwrotów adresatywnych, 

etykiety językowej; 

28. Komponowanie dłuższych, spójnych wypowiedzi; analiza tematu, 

układanie planów; nadawanie tytułów i śródtytułów; 




48

29. Próby wystąpień publicznych (np. przemawianie, prowadzenie zebrań, 

wygłaszanie referatów, świadome posługiwanie się gestykulacją 

i mimiką). 

Metody oceny: 

Kolokwium semestralne. 



Bolińska M., Na papierze i w eterze (o wystąpieniach publicznych również 

dla dziennikarzy), Kraków 2006. 

Korolko M., Podstawowe pojęcia i zasady retoryki, [w:] Sztuka retoryki, 

Warszawa 1998, s. 31–32. 

Lichański J. Z., Wprowadzenie, w: Retoryka. Od renesansu do współczesności 

– tradycja i innowacja, Warszawa 2000, s. 7–11. 


Pisarek W., Podstawy retoryki dziennikarskiej, [w:] Dziennikarstwo i świat 

mediów, red. Z. Bauer i E. Chudziński, Kraków 2000, s. 214–231. 

Szymanek K., Sztuka argumentacji, Warszawa 2001. 

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 2000. 


Bierach A. J., Sztuka czytania z twarzy. Poznanie człowieka na pierwszy 

rzut oka, Wrocław 1994. 

Bobryk J., Jak tworzyć rozmawiając. Skuteczność rozmowy, Warszawa 

1995. 


Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa, kilka wydań. 

Cianciara J., Uścińska B., Komunikowanie się z mediami w praktyce, 


Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., Teoria i praktyka propagandy, 


Dobosz I, Prawo prasowe, Warszawa 2006. 

Fisher R. – Ury W., Patton B., Dochodząc do tak. Negocjowanie bez poddawania 

się, Warszawa 1994. 

Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999. 


Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Kraków 2000. 

Hamlin S., Jak mówić, żeby nas słuchali, Warszawa 1997. 

Jarząbek K., Gestykulacja i mimika. Słownik, Katowice 1994. 

Kunczik M., Zipfel A., Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, 


Mastenbroek W., Negocjowanie, Warszawa 1997. 




49

McGinnis A. L., Sztuka motywacji, czyli: jak wydobyć z ludzi to, co 

w nich najlepsze, Warszawa 1992. 

Nęcki Z., Negocjacje w biznesie, Kraków 1995. 

Pease A., Język ciała. Jak czytać myśli ludzi z ich gestów, Kraków 1992. 

Wiszniewski A., Jak przekonująco mówić i przemawiać, Warszawa 2000. 

dks26. Seminarium dyplomowe I/II (Diploma seminar I/II) 



Wymiar: 60 h (30/30) ćwiczeń 


Prowadzący: ks. dr hab. Andrzej Baczyński, prof. UPJPII, dr hab. Izabela Dobosz, 

prof. UPJPII, ks. dr hab. Wojciech Misztal, prof. UPJPII, 

ks. dr hab. Michał Drożdż, dr Marta Bolińska, ks. dr Marcin Cholewa, 

dr Elżbieta Czarny-Drożdżejko, dr Agata Dziekan-Łanucha, 

dr Jarosław Fall, dr Krzysztof Gurba, ks. dr Robert Nęcek, 

dr Jolanta Niewińska, ks. dr Dariusz Raś 

Forma zaliczenia: z/z 


Seminaria licencjackie dotyczyć będą zakresu tematycznego dwóch 

specjalności: dziennikarstwa oraz edukacji medialnej. 


Ukończony II rok studiów. 


sem. 5 

Przygotowanie seminaryjne do samodzielnej pracy naukowej pod kierunkiem 

promotora. Celem jest przygotowanie materiałów do napisania pracy 

licencjackiej. 

sem. 6 

Przygotowanie seminaryjne do samodzielnej pracy naukowej pod kierunkiem 

promotora. Celem jest napisanie i obrona pracy licencjackiej. 

Metody oceny: 

Zaliczenie (bez oceny). 


Literatura według wskazań promotora. 




50

dks27. Socjologia (Sociology) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Łucja Kapralska 



1. Socjologia jako nauka (historia refleksji nad życiem społecznym: od 

wiedzy ludowej do filozofii społecznej; uwarunkowania narodzin socjologii, 

obszary zainteresowań, tematy, metody badawcze). 

2. Człowiek jako istota społeczna (rodzimy się „ludzcy” czy jak stajemy 

się człowiekiem? Socjalizacja pierwotna i socjalizacja wtórna, kultura 

i enktulturacja). 

3–4. Socjologiczna koncepcja osobowości, role i postawy (osobowość 

a osobowość społeczna, typy osobowości społ. rola środowiska 

w kształtowaniu osobowości, teorie dotyczące zróżnicowania osób, 

role społ. jako płaszczyzna styku czynników indywidualnych i społ., 

kształtowanie postaw, kobiecość i męskość w tradycji i we współczesnym 

społ.). 

5. Więź społeczna (styczności Interakcje, stosunki społ. i dalsze elementy 

więzi, typy więzi, rola więzi w tworzeniu życia społ., tradycja, religia, 

kultura jako czynniki więziotwórcze, przemiany więzi w społeczeństwie 

informacyjnym). 

6. Kontrola społeczna i jej typy (o różnych sposobach regulacji zachowań: 

wartości, normy, prawo, tradycja). 

7. Jak inni ludzie na nas oddziałują czyli o wpływie społecznym (wywieranie 

wpływu i jego tajniki, konformizm, uleganie internalizacja, 

nonkonformizm i jego znaczenie). 

8–9. Grupy społeczne (pojęcie grupy, typy grup; role i pozycje społeczne, 

status i jego wyznaczniki, struktury wewnątrz-grupowe, zjawiska 

wewnątrz-grupowe np. syndrom grupowego myślenia; teoria grup 

odniesienia). 

10. Typy społecznego zróżnicowania (klasy i warstwy, wykluczenie społeczne, 

status mniejszościowy i jego zasięg, nowe klasy społ.). 

11. Naród, grupa etniczna w teorii socjologicznej i rzeczywistości społecznej 

(grupa etniczna, etnia, naród, naród polityczny i naród kulturowy 

grupy mniejszościowe, społeczeństwo wielokulturowe, polska 

rzeczywistość etniczna). 




51

12. Konflikty społeczne, ich podłoże i dynamika (def. konfliktu, konflikty 

polityczne, społeczne i kulturowe, idea zderzenia cywilizacji). 

13. Zmiana społeczna (pojęcie, przyczyny, czynniki zmiany, typy , teorie 

zmiany; zmiana społeczna w Polsce po 1989 r.). 

14. Społeczeństwo tradycyjne, społ. przemysłowe, społ. informacyjne – 

cechy, przemiany, nowe zjawiska. 


Socjologia jest nauką o zbiorowych formach życia ludzkiego. Zajmuje się 

ona prawidłowościami życia społecznego, procesami, które w nim zachodzą, 

jak również przemianami będącymi skutkiem rozwoju technologii, 

czynników politycznych i ekonomicznych i innych. Wiedza o nich 

jest istotna dla każdego członka społeczeństwa, tym bardziej dla przedstawicieli 

zawodów mających społeczną misję jakim jest dziennikarstwo. 

Zajęcia mają trzy podstawowe cele. Pierwszym z nich jest omówienie 

specyfiki socjologii jako refleksji na społeczeństwem, w tym jej historii, 

obszaru zainteresowań i metod. Po drugie, zajęcia maja uświadomić studentom, 

że człowiek jest istotą społeczną i jego zachowanie jest warunkowane 

wieloma czynnikami – w tym socjalizacją i relacjami z innymi 

członkami społeczeństwa. Po trzecie, ich celem będzie zwrócenie uwagi 

na organizację życia społecznego w jej zbiorowym i instytucjonalnym 

wymiarze. W trakcie zajęć zostaną omówione pojęcia takie jak interakcje, 

stosunki społeczne, normy i konformizm wobec nich, znaczenie systemu 

kontroli oraz zbiorowości, grupy, instytucje, zjawiska i procesy społeczne. 

Zagadnienia powyższe będą rozpatrywane zarówno od strony teorii 

naukowej jak i praktyki życia społecznego. Pozwoli to studentom na 

zastosowanie zdobytej wiedzy w ich działalności zawodowej. 

Metody oceny: 

Egzamin. 



Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2008. 


Mika S., Psychologia społeczna, Warszawa 1984. 

Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002. 

Sztompka P., Kucia M. (red.), Socjologia. Lektury. Kraków 2006. 

Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993. 

Turowski J., Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1993. 




52

dks28. Stylistyka dziennikarska (Journalistic stylistics) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: dr Marta Bolińska 



1. Podstawy stylistyki dziennikarskiej. Stylistyka funkcjonalna. Pojęcia: 

styl, norma stylistyczna. Struktury wewnętrzne wypowiedzi dziennikarskiej. 

Stylistyczna wartość składników języka. Kulturotwórcza rola 

mediów a zjawiska niepożądane (np. mody i stereotypy językowe, 

zapożyczenia, neologizmy, kolokwializmy, wulgaryzmy, profesjonalizmy). 

Synonimy, antonimy, homonimy. Związki frazeologiczne. 

Błędy stylistyczne w wypowiedzi dziennikarskiej. Cechy dobrego stylu. 

Style funkcjonalne. Wydawnictwa poprawnościowe. 

2. Komunikacja językowa. Wybrane zagadnienia dotyczące stylu (np. 

wypowiedzi, autora, dzieła, epoki, mediów). Akt mowy. Tekst. Gatunek. 

Stylizacja i jej rodzaje. Intertekstualność. Aluzyjność. Kompozycja 

i spójność wypowiedzi językowej. Strategiczne pozycje tekstowe. 

Układ graficzny strony i całości pracy. Bibliografia, przypisy, indeksy. 

Planowanie, notowanie, cytowanie. Sztuka zadawania pytań. Wywiad. 

Obrazowość języka i jej konsekwencje. 

3. Analiza tekstów teoretycznych dotyczących poszczególnych gatunków 

wypowiedzi, np. felietonu, reportażu, eseju. Praktyczna nauka 

tworzenia krótkich form (np. reklama, ogłoszenie, zaproszenie, przepis, 

instrukcja, podanie). Sfunkcjonalizowana analiza porad językowych. 

Etyka i estetyka wypowiedzi dziennikarskiej. 

4. Gatunki wypowiedzi w analizie stylistycznej. Recenzja – forma podwójnego 

dialogu. Reportaż – uobecnienie prawdy o człowieku 

i świecie. Felieton – w wyostrzonym obiektywie. Esej – projekcja 

świadomości. List motywacyjny i jego skuteczność. Streszczenie jako 

forma ponadgatunkowej możliwości przetwarzania komunikatu. Ćwiczenia 

w mówieniu i pisaniu. 

5. Rozbudowane zadania tekstowe: autoprezentacja; mój świat (np. moja 

muzyka; moja audycja; moja książka; mój spektakl; moje kino); 

sprawozdanie z imprezy; odpowiedź na list czytelnika; reportaż; felieton; 

wywiad; talk show. 




53

6. Propozycje tematów wypowiedzi (pisemnych, ustnych): porada kulturalnojęzykowa; 

dokończenie filmu, serialu, scenariusza, głos w dyskusji 

itd. 


Retoryka i erystyka dziennikarska, Kultura języka. 


1. Zaznajomienie z podstawami dziennikarskiej stylistyki praktycznej 

(pojęcia, normy, prawidłowości); 

2. Nabycie umiejętności pozwalających znaleźć się w każdej sytuacji 

komunikacyjnej; 

3. Wykształcenie stosownych postaw wobec zjawisk językowych różnej 

natury oraz umiejętności działań językowych dla osiągnięcia odpowiednich 

skutków praktycznych; 

4. Kształcenie umiejętności formułowania myśli, sądów, wypowiedzi 

i przekazywania ich innym; 

5. Poznanie sposobów wpływania na innego człowieka; 

6. Wytworzenie określonych umiejętności zachowań językowych (mówionych 

i pisanych; sytuacje dialogu, monologu; debata i dyskusja; 

sytuacje oficjalne i nieoficjalne; przestrzeń publiczna – bezpośrednia 

i medialna; 

7. Uwrażliwienie na relacje i reakcje tekstowe w określonym kontekście 

(otoczenie kontekstowe zależne od nadawcy – kreatora sytuacji); 

8. Zwrócenie uwagi na praktyczne użycie w wypowiedziach dziennikarskich 

wyrazów, zwrotów, fraz w zależności od kontekstu, sytuacji, 

okoliczności, które określają charakter wypowiedzi (pisemnej lub 

ustnej). 

Metody oceny: 



Akty i gatunki mowy. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań 3, red. 

J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004. 

Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. G. Godlewskiego, 


Batko A., Sztuka perswazji, czyli język wpływu i manipulacji, Gliwice 

2005. 

Bolińska M., Na papierze i w eterze (o wystąpieniach publicznych również 

dla dziennikarzy), Kraków 2006. 

Cialdini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk 

2007. 




54

Dziennikarstwo i świat mediów, pod red. Z. Bauera i E. Chudzińskiego, 

Kraków 2000, (rozdz.: Technologia programu telewizyjnego, s. 297 

oraz Radio – świat z dźwięków, s. 282). 

Dziennikarstwo radiowo-telewizyjne. Techniki tworzenia programów informacyjnych, 

Kraków 2006, rozdz.: Scenariusz telewizyjny, s. 466 

–480. 

Eco U., Rorty R., Culler J., Brooke-Rose C., Interpretacja i nadinterpretacja, 

Kraków 1996. 

Gabor D., Słowa, które pomagają wygrywać, Poznań 2005. 

Jarząbek K., Gestykulacja i mimika. Słownik, Katowice 1994. 

Kunczik M., Zipfel A., Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, 


Legutko P., Rodziewicz D., Mity czwartej władzy, Kraków 2002. 

Lemmermann H., Komunikacja werbalna: szkoła dyskutowania, techniki 

argumentacji, dyskusje, dialogi, Wrocław 1997. 

Miodek J., Jaka jesteś, polszczyzno?, Wrocław 2000. 

Nycz R., Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Kraków 

2000. 



Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992. 

Skudrzykowa A., Urban K., Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki 

i pragmatyki językowej, Kraków 2000. 

Wierzbiccy A. i P., Praktyczna stylistyka, Warszawa 1970. 

Winiarska J., Operatory metatekstowe w dialogu telewizyjnym, Kraków 

2001. 

Załazińska A., Niewerbalna struktura dialogu. W poszukiwaniu polskich 

wzorców narracyjnych i interakcyjnych zachowań komunikacyjnych, 

Kraków 2006. 

dks29. Technologie informacyjne (Informational Technologies) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 16 h wykładu + 14 h ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 12 h wykładu + 8 h ćwiczeń 

ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Jarosław Fall 





55


I. Internet: 

1. Zajęcia organizacyjne; 

2. Internet – historia i teraźniejszość. Społeczeństwo informacyjne. 

Wyszukiwarki internetowe na przykładzie http://www.google.com 

– jak znaleźć to, czego się szuka… Wyszukiwanie w grupach dyskusyjnych, 

forach internetowych; 

3. Korzystanie z komputerowego katalogu biblioteki na przykładzie 

Biblioteki Jagiellońskiej. Podstawowe bazy danych pomocne 

w badaniach naukowych (EBSCO, Library of Congress, Crossroads, 

Questia itp.). 

II. Praca z edytorem tekstu na przykładzie Microsoft Word: 

1. Tworzenie nowego dokumentu, praca z szablonami, podstawowe 

funkcje. Praca ze stylami, tworzenie list numerowanych. Praca 

z sekcjami, nagłówki i stopki; 

2. Komentowanie, Wstawianie obiektów, formatowanie rysunków, 

spis rysunków, wstawianie symboli. Tabele, zakładki, hiperłącza. 

III. Praca z arkuszami kalkulacyjnymi na przykładzie programu Microsoft 

Excel: 

1. Budowa i zasady poruszania się po arkuszu. Rodzaje danych. Podstawowe 

komendy i funkcje arkusza, operacje na tabelach. Wykonywanie 

obliczeń. Podstawowe operacje na danych (dodawanie, 

odejmowanie, mnożenie, dzielenie, potęgowanie); 

2. Adresowanie względne i bezwzględne formuł. Graficzna prezentacja 

danych z arkusza. Funkcje statystyczne: SUMA, ŚREDNIA, 

MAX, MIN, LICZ. JEŻELI itp. ich działanie i składnia. Funkcje 

warunkowe: JEŻELI, ORAZ, LUB. 

IV. Przygotowywanie prezentacji na przykładzie Microsoft PowerPoint: 

1. Tworzenie prezentacji: slajdy, podstawowe elementy tekstowe 

i graficzne, wstawianie wykresów, tabel, tworzenie schematów, 

animacje, wstawianie elementów multimedialnych. Schematy 

slajdów. Tworzenie prezentacji przenośnych. 

V. Bazy danych na przykładzie programu Microsoft Access. 

VI. Programy graficzne na przykładzie pakietu CorelDraw Graphic Suite 

X3. 


Celem przedmiotu jest przekazanie niezbędnych wiadomości o współczesnych 

technikach informacyjnych. Przedstawione zostaną zagadnienia 

związane z komunikowaniem się przy użyciu sieci internet. Zaprezentowane 

zostaną zasady korzystania z komputerowych katalogów bibliotecznych, 

elektronicznych baz danych i bibliotek on-line. Kurs ma za za- 




56

danie przekazanie praktycznych umiejętności obsługi programów typu: 

edytor tekstów (na przykładzie Microsoft Word), arkusz kalkulacyjny (na 

przykładzie Microsoft Excel), program do tworzenia prezentacji multimedialnych 

(na przykładzie Microsoft PowerPoint). Zaprezentowane zostaną 

również programy do tworzenia baz danych (Microsoft Access) 

oraz programy graficzne (pakiet CorelDraw Graphic Suite X3). 


Wykłady, zajęcia laboratoryjne 30 godzin. 

Metody oceny: 


dks30. Warsztaty dziennikarstwa internetowego (Internet Journalism 

Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Krzysztof Fijałek, mgr Agnieszka Łopatowska, mgr Zygmunt 

Moszkowicz 



1. Co to jest dziennikarstwo internetowe? Czym się różni od innych gatunków 

dziennikarstwa? Wprowadzenie do tematu. 

2. Co trzeba wiedzieć o przeszłości internetu, wortali, portali, blogów 

– czyli krotka historia dziennikarstwa internetowego. 

3. Prawo w internecie: zagrożenia dla użytkownika i dla twórcy treści 

internetowych. 

4. Reklama i produkty reklamowe, czyli z czego żyje internet? 

5. Redagowanie tekstów do internetu – sposób prezentowania – nawigacja. 

6. Sposoby dziennikarskiego wyrazu w sieci: news, relacja internetowa, 

fotka, dźwięk, newsletter, RSS. 

7. Blogi, weblogi, fora i serwisy dziennikarstwa obywatelskiego – 

dziennikarstwo czy nie? 

8. Przygotowujemy newsa – z agencji polskiej i zagranicznej. Przykłady 

pozycjonowania newsów. 

9. Źródła, z których korzysta dziennikarz internetowy. Stylebook. Netykieta. 




57

10. Co to jest internetowe forum i po co ono dziennikarzowi internetowemu? 

11. Czateria to nie tylko czatowanie, ale też wirtualna społeczność. 

12. Internetowe dziennikarstwo obywatelskie – jak zostać znanym dziennikarzem? 

Praktycznie. 

13. Gdy coś się dzieje ekstra – logika tworzenia raportów specjalnych. 

14. Tworzymy prawdziwego newsa internetowego – ćwiczenia praktyczne. 

15. Logika i metodyka tworzenia stron internetowych, serwisów, wortali 

i portali. 


Przedstawienie studentom w jak najpełniejszy sposób najbardziej współczesnego 

gatunku dziennikarskiego, jakim jest dziennikarstwo internetowe, 

wraz z praktyczną prezentacją metod działania dziennikarza/redaktora 

internetowego. 

Metody oceny: 

Ocena na podstawie wykonanych zadań. 


Olszański L., Dziennikarstwo internetowe, Kraków 2006. 

Pisarek W., Stare i nowe media na światowej scenie, „Zeszyty Prasoznawcze” 

nr 4 (1991). 

dks31. Warsztaty dziennikarstwa prasowego (Press Journalism 

Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Maciej Kwaśniewski, mgr Adam Rymont 



Kim jest dziennikarz? (moralne i etyczne podstawy funkcjonowania 

dziennikarza). 

1–2. Gra decyzyjna / analiza prasowa – dziennikarz w systemie komunikacji. 

3–4. Dziennikarz w społeczeństwie i polityce (moralność i etyka). 

Co to jest informacja? 

5–6. Gra decyzyjna/analiza prasowa. 




58

7–8. Podstawowe wyróżniki informacji medialnej (zasady redagowania 

informacji, cytowania, tło informacji). 

Jak zwrócić uwagę Czytelników? 

9. Gra decyzyjna / analiza prasowa. 

10–12. Tytuł i nadytuł, lead, objętość tekstu. 

Jak zdobywamy informacje? 

13–14. Gra decyzyjna / analiza prasowa – źródła informacji i ich wiarygodność. 

15–16. Jak powołujemy się na źródła? Jak współpracujemy z politykami 

i PR-owcami? 

Kto ważniejszy – dziennikarz czy redaktor? 

17–18. Gra decyzyjna / analiza prasowa – czy piszemy dla targetu. 

19. Style book i system edycyjny. 

20. Zasady dobrego języka dziennikarskiego. 

Czy reporter może zmyślać? 

21–22. Gra decyzyjna / analiza prasowa – reportaż – literatura czy sfera 

faktów. 

23–24. Jak znaleźć bohatera i temat. 

Czego nie wolno dziennikarzowi? 

25–26. Gra decyzyjna / analiza prasowa – konflikt interesów. 

27–28. Dziennikarz a: 

sąd, prokurator i policjant, 

życie publiczne, instytucje i osoby publiczne. 

29–30. TEST. 


1. Uzyskanie wiedzy dotyczącej pozycji dziennikarza w systemie komunikacji 

społecznej i podkreślenie jego moralnej roli. 

2. Fundamentalne podstawy informacji prasowej – prostego i precyzyjnego 

języka, stylistyki i retoryki, zasad konstrukcji informacji prasowej. 

Praktyczne zastosowanie. 

3. Umiejętności redagowania własnego tekstu dziennikarskiego w zależności 

od odbiorcy. 

4. Poznanie zasad dotyczących korzystania ze źródeł "podwyższonego 

ryzyka". Przecieki polityczne, komunikaty PR, czarny PR. 

5. Zaznajomienie się z najnowocześniejszymi tendencjami w sposobach 

przetwarzania i redagowania tekstów. 

6. Pokazanie wpływu struktury organizacyjnej i ideowej redakcji na sposób 

tworzenia informacji. 

7. Znajomość podstawowych zasad reportażu i ich praktyczne wykorzystanie. 




59

8. Zdobycie wiedzy dotyczącej prawnych aspektów zdobywania informacji. 

Metody oceny: 

Ocena na podstawie zestawu wykonanych prac oraz testu końcowego. 


„Press” – miesięcznik poświęcony mediom i PR, wyd. archiwalne i bieżące. 

Barta J., Prawo prasowe, Warszawa 2003. 

Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 2004. 

Kodeks dobrych praktyk wydawców prasy, 2005. 



Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 

1990. 

Słownik terminologii medialnej, red. W. Pisarek, Kraków 2006. 

Vademecum dziennikarza PAP, bez roku i miejsca wydania. 

Prasa codzienna. 

dks32. Warsztaty dziennikarstwa radiowego (Radio Journalism 

Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Magdalena Dobrzyniak, mgr Mariusz Kuś 



1. Zasady funkcjonowania redakcji radiowej. Systemy przepływu materiałów 

w redakcji. Struktura redakcji radiowej. Organizacja pracy. 

Podział kompetencji –wydawca, serwisant, reporter, realizator. 

2. Zasady przygotowania materiałów dziennikarskich. Wyszukiwanie i analiza 

materiałów. Weryfikacja zebranego materiału. Konstruowanie scenariuszy 

radiowych. Archiwizacja tekstów. Autoryzacja wypowiedzi. 

3. Kim jest mój słuchacz? Dziennikarz jako reprezentant społeczeństwa. 

Dobór przekazu w zależności od grupy docelowej. Magiczne słowo 

„słuchalność”. 




60

4. Cechy dobrego dziennikarstwa radiowego. Szybkość informacji. 

Zgodność z prawdą. Obiektywizm. Poprawność językowa. Rzetelność. 

Pokonywanie stresu. 

5. Wykorzystanie środków i urządzeń technicznych w pracy dziennikarza 

radiowego. Podstawowe środki komunikacji. Komputerowa obróbka 

materiałów dźwiękowych. 

6. Formy dziennikarstwa radiowego. Specyfika budowy merytorycznej 

przekazu radiowego. 

7. Zasady zachowania w studio radiowym. Sposób budowania wypowiedzi. 

Dźwięk w studio radiowym. Podstawy produkcji programów 

radiowych. Techniczne aspekty produkcji. Zasady pracy z mikrofonem. 

Ćwiczenia indywidualne z mikrofonem – cz. 1. 

8. Zasady zachowania w studiu radiowym. Sposób budowania wypowiedzi. 

Dźwięk w studio radiowym. Podstawy produkcji programów 

radiowych. Techniczne aspekty produkcji. Zasady pracy z mikrofonem. 

Ćwiczenia indywidualne z mikrofonem – cz. 2. 

9. Transmisje nabożeństw w radio. 

10. Budowa serwisu informacyjnego. News radiowy. Ująć istotę problemu 

– zwięźle, ale nie powierzchownie. 

11. Redagowanie reportażu. Opisać świat mową dźwięków. 

12. Wywiad. Przygotowanie i przeprowadzenie rozmowy. Sztuka zadawania 

pytań. 

13. Audycje na żywo i „z puszki”. Scenariusz, dobór i przygotowanie 

rozmówców. Tok pracy w trakcie audycji. 

14. Czy w Polsce potrzebne jest radio katolickie? Dyskusja o stanie polskiej 

radiofonii katolickiej. 

15. Radio diecezjalne – jego misja i zadania. Wizyta w Radio VOX FM. 


Po ukończeniu warsztatów dziennikarstwa radiowego student powinien 

wykazać się podstawowymi umiejętnościami technicznymi w zakresie obsługi 

sprzętu, montowania materiałów dźwiękowych, konstruowania informacji 

i budowy najważniejszych form radiowych: serwisu, wywiadu, 

reportażu, audycji. Praktyczne zajęcia przygotują studenta do samodzielnej 

pracy nad dokumentacją merytoryczną, realizacją i organizacją materiału 

dźwiękowego takich gatunków radiowych jak: serwis informacyjny, publicystyka 

społeczna, polityczna i kulturalna, wywiad, reportaż radiowy, audycja 

dokumentalna a także dyskusja w studio. Uczestnik zajęć zapozna się 

z funkcjonowaniem redakcji radiowej, sposobami zdobywania i selekcji informacji, 

doboru rozmówców, koniecznością dbałości o atrakcyjność przekazu, 

jego poprawność merytoryczną i językową oraz działania pod presją 

czasu. Celem warsztatów jest także poznanie specyfiki pracy reportera ra- 




61

diowego, prezentera i serwisanta. Zajęcia uczą także twórczego myślenia, 

dźwiękowej realizacji pomysłów na temat audycji oraz pracy zespołowej. 

Po ukończeniu warsztatów student będzie znał zasady pracy z mikrofonem, 

emisji głosu oraz zachowania się w studio radiowym. W programie warsztatów 

przewidziana jest także wizyta w redakcji Radia VOX FM i dyskusja 

na temat kształtu radiofonii katolickiej w Polsce. 

Metody oceny: 



Allan S., Kultura newsów, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

Bauer Z., Chudziński E. (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków 

2000. 

Bohdziewicz J., Komunia a telekomunikacja, „W drodze” 7 (2000). 

Boyde A., Dziennikarstwo radiowo-telewizyjne. Techniki tworzenia programów 

informacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

Dwornik B., Media lokalne – warsztat i etyka, www.reporterzy.info. 

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Warszawa – Kraków 2000. 

Grobel L., Sztuka wywiadu. Lekcje Mistrza, Wydawnictwo Wojciech Marzec. 

Iłowiecki M., Krzywe zwierciadło. O manipulacji w mediach, Lublin 2003. 

Legutko P., Rodziewicz D., Mity czwartej władzy, Kraków 2002. 

Lis M., Transmisja niedzielnej Eucharystii w radiu i telewizji, [w:] Niedziela 

w społeczeństwie pluralistycznym, red. E. Mateja, R. Pierskała, 

Opole 2001, s. 127–134. 


Media w badaniach, Wydawnictwo Press sp. z o.o. 2003. 

Misztal M., Jacy dziennikarze – takie media, Edukacja medialna KUL. 

Nurczyńska-Fidelska E. (red.), W świecie mediów, Kraków 2001. 

Pisarek W., O mediach i języku, Uniwersitas. 

Pokorna-Ignatowicz K., Kościół w świecie mediów. Historia – dokumenty 

– dylematy, Kraków 2002. 

Puszcz T., Transmisje radiowe i telewizyjne wydarzeń liturgicznych, CT 

70 (2000), nr 2, s. 121–126. 

Sareło Z., Media w służbie osoby. Etyka społecznego komunikowania, 

Wydawnictwo Adam Marszałek. 

dks33. Warsztaty dziennikarstwa telewizyjnego (Television 

Journalism Workshops) 






62



ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: dr Jolanta Niewińska, mgr Leszek Brzezicki, mgr Maja Drexler, 

mgr Magdalena Drohomirecka, mgr Iwona Mikrut-Purchla, mgr 

Anna Żurek 



1. Wprowadzenie: Telewizja – czyli obraz i dźwięk. 

a. Pojęcie „percepcji”. 

b. Elementarz warsztatu dziennikarskiego, podstawowe pojęcia języka 

telewizyjnego: 

określenia redakcyjne, 

rodzaje planów telewizyjnych. 

c. Przykłady programów telewizyjnych, myślenie obrazem – ćwiczenia 

i dyskusja. 

2. Dziennikarstwo informacyjne. 

a. Podstawowe pytania: po co robimy materiał, jak się niego przygotować, 

jakich narzędzi potrzebujemy, plan materiału (scenariusz). 

b. Zasady „pierwszego zdania” i „kluczowej sceny”. 

c. Operowanie obrazem. Jakie plany stosować w dziennikarstwie 

newsowym. 

d. Jak pisać offy. 

e. Przykładowe materiały informacyjne-ćwiczenia, dyskusja. 

3. Jak zdobyć dobry temat na materiał? 

a. Reguły, którymi rządzą się media wizualne. 

b. Źródła informacji dla reporterów. 

c. Internet-skarbnica wiedzy pełna pułapek. 

d. Rzecznicy prasowi-przyjaciele, czy wrogowie? 

e. „Prasówka” czyli, czy bać się tematów „z gazet”? 

f. Przykłady praktyczne, dyskusja. 

4. Tekst dziennikarski: jak go stworzyć. 

a. Czym różni się różni informacja od felietonu TV? 

b. Tekst a obraz. 

c. Przykłady dobrych tekstów dziennikarskich. 

d. Tworzenie własnych tekstów dziennikarskich-ćwiczenia. 

5. Jak interpretować własne teksty? Sztuka czytania. 

a. Zasady czytania w telewizji: dziennikarz narratorem i zarazem 

czynnym uczestnikiem zdarzeń. 

b. Różne sposoby narracji – przykłady. 




63

c. Ćwiczenia praktyczne. 

6. Rola komentarza dziennikarskiego (stand-up). 

Komentarz dziennikarski – stand-up jako najkrótsza forma prezenterska: 

po co to robimy? 

rodzaje stand-upów, 

wizerunek dziennikarza, 

język, 

obraz – jego rola w zilustrowaniu zaangażowania dziennikarza 

w temat, 

ćwiczenia praktyczne w nagrywaniu komentarzy. 

7. Prawda – co możemy, a czego nam nie wolno robić w drodze do jej 

zdobycia. 

a. Podstawy prawa prasowego, które w praktyce pomagają. 

b. Ograniczenia płynące z prawa prasowego. 

c. Ćwiczenia, dyskusja. 

8–9. Jak rozmawiać z ludźmi? Wywiad, rozmowa, dyskusja. 

a. Przestrzeń osobista. 

b. Wielkość stref terytorialnych. 

c. Przyjazne gesty. 

d. Wrogie gesty. 

e. Jak wykryć fałsz? 

f. Różnice kulturowe – ogólny zarys problemu. 

g. Rodzaje pytań. 

h. Dlaczego przed jednymi ludzie się otwierają, a przed innymi zamykają? 

i. Ćwiczenia – przeprowadzenie wywiadów przed kamerą (jako reporter 

i ekspert). 

10–11. Przygotowanie do stworzenia własnego newsa (ćwiczenia w grupie). 

a. Przygotowanie scenariusza. 

b. Rozdanie ról uczestnikom grupy. 

c. Napisanie tekstu – wstępne. 

d. Rys scenopisu. 

12. Realizacja zdjęć (ćwiczenia w grupie). 

Praca nad materiałem filmowym, zgodna z ustalonym scenariuszem. 

Zajęcia prowadzone wspólnie z profesjonalnym operatorem. 

13. Montaż. 

Zajęcia prowadzone wspólnie z operatorem i montażystą. 

a. Wgranie ujęć do pamięci komputera. 

b. Opis pracy z montażem cyfrowym. 

c. Montaż. 




64

d. Uwagi dotyczące pracy. 

e. Podsumowanie ćwiczeń, dyskusja. 

14–15. Wizyta w Telewizji Kraków. 

a. Newsroom. 

b. Montażownie. 

c. Studio. 

d. Ćwiczenia z kamerą studyjną. 

e. Podsumowanie zajęć. 


Celem warsztatów dziennikarstwa telewizyjnego jest przede wszystkim 

praktyczne przygotowanie studentów do ewentualnej pracy w telewizji, 

ale także przybliżenie specyfiki TV tym, którzy planują pracę w innych 

mediach, czy na przykład w Public Relations. Studenci poznają tajniki 

slangu dziennikarzy, operatorów i montażystów telewizyjnych, techniki 

powstawania programów, najczęstsze pułapki, które czyhają na niedoświadczonych 

reporterów. Dziennikarstwo informacyjne, sądowe, medyczne, 

polityczne, społeczne, religijne – każda z tych dziedzin wymaga 

specyficznej wiedzy, podejścia. Praca dziennikarza to praca z ludźmi, 

omówione więc zostaną techniki rozmowy z osobami w bardzo różnych 

sytuacjach życiowych, których napotyka na swojej drodze reporter, praktyczne 

porady jak na co dzień pracować, by z jednej strony spełnić nadzieje 

szefów, ich wytyczne i uzyskać jak najświeższe i najpełniejsze informacje, 

a z drugiej, postępować zgodnie z Prawem Prasowy, a co najważniejsze: 

własnym sumieniem. Omówione i przećwiczone zostaną 

najważniejsze elementy mowy ciała i zachowań przed kamerą, studenci 

odwiedzą Telewizję Kraków, a także, na zakończenie zajęć, stworzą telewizyjny 

felieton. 

Metody oceny: 



Bauer Z., Chudziński E. (red.), Dziennikarstwo i świat mediów. Nowa 

edycja, Universitas 2008. 

Dobosz I., Prawo prasowe. Podręcznik, Oficyna Wolters Kluwer Business 

2006. 

Lis T., Skowroński K., Ziomecki M., ABC dziennikarstwa + CD ROM, 

Axel Springer 2002. 

Pease A. i B., Mowa ciała, Dom Wydawniczy Rebis 2007. 

Pozycje dodatkowe: 

Besse B., Desormeaux D., Television News Reporting. From Design to 

Delivery, Centre de Formation et de Perfecitionnement des Journalistes 

Editions 2003. 




65

Dobek-Ostrowska B., Studia z teorii komunikowania masowego, Wydawnictwo 

Uniwersytetu Wrocławskiego 1999. 

Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wydawnictwo Uniwersytetu 

Wrocławskiego 1999. 

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Wydawnictwo Naukowe 

PWN 2006. 

Kończak J., Od Tele-Echa do Polskiego ZOO. Ewolucja programu TVP, 

Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008. 

Leathers D. G., Komunikacja niewerbalna, Wydawnictwo Naukowe 

PWN 2007. 

Magdoń A., Reporter i jego warsztat, Universitas 2000. 

McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo Naukowe 

PWN 2007. 

Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Towarzystwo Miłośników 

Języka Polskiego i Fundacja dla Wspierania Śląskiej Humanistyki 

1994. 

Wiliams K., Media w Europie, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 

2008. 

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Pokorna-Ignatowicz 

K., Źródła informacji dla dziennikarza, Wydawnictwa Akademickie 

i Profesjonalne 2007. 

dks34. Warsztaty komputerowe DTP (DTP Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: dr Jarosław Fall 



1. Podstawy projektowania (makieta – layout) – zagadnienia techniczne 

i estetyczne. 

2. Organizacja pracy wydawnictwa redakcji i studia graficznego. 

3. Uwagi na temat doboru sprzętu i oprogramowania. 

4. Przygotowywanie tekstów do druku (redakcja, korekty, obróbka 

wstępna, skład i łamanie). 

5. Zasady dobrego składu vs. zestawienie najpowszechniejszych błędów. 

6. Praca z tekstami wielojęzycznymi, specjalistycznymi itp. 




66

7. Elementy typografii (rodzaje czcionek). 

8. Grafika wektorowa i rastrowa (przede wszystkim 2D). 

9. Formaty plików graficznych (jpg, tiff, eps). 

10. Przestrzenie kolorystyczne CMYK i RGB. 

11. Zasady tworzenia publikacji tekstowo-graficznych (rzemiosło i „artyzm”). 

12. Postscript i pdf (Acrobat Distiller i Reader). 

13. Montaż elektroniczny, prepress, CTP. 

14. Techniki druku tradycyjnego i cyfrowego, w tym aspekty ekonomiczne. 


Technologie informacyjne. 


Zajęcia mają na celu zapewnienie studentom podstawowej wiedzy na temat 

sposobów i technik przygotowywania różnego rodzaju publikacji, 

niekoniecznie tylko papierowych, bo przecież te same lub bardzo podobne 

zasady co przy druku obowiązują np. przy przygotowywaniu publikacji 

elektronicznych (strony www, multimedia). Dodatkowo przewidziane 

są informacje na temat szerszego wykorzystania komputera jako elementu 

warsztatu dziennikarskiego (wyszukiwanie i weryfikacja informacji, 

własne strony www, blogi itp.). 

Metody oceny: 



Adobe Creative Team, Adobe InDesign CS3/CS3 PL. Oficjalny podręcznik. 

Chwałowski R., Typografia typowej książki, Wyd. Helion. 

Kwaśny A., DTP. Księga eksperta. 

McCue C., Profesjonalny druk. Przygotowanie materiałów. 

Nowakowski Z. z zespołem, Technologia informacyjna w internecie, WSiP. 

dks35. Warsztaty promocji, reklamy i marketingu (Promotion, 

Advertisement and Marketing Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Paweł Czerenko 





67


Przedstawione zostanie pojęcie, cele i rodzaje działań promocyjnych, 

reklamy i marketingu oraz charakterystyka działań reklamowych. Struktura 

i pragmatyka funkcjonowania agencji reklamowej, planowanie kampanii 

reklamowej, język i obraz w reklamie, badania efektywności reklamy, 

społeczny wpływ reklamy. Podstawy zarządzania informacją w sferze 

publicznej. Metody i narzędzia powiadamiania opinii publicznej 

i wybranych grup społecznych o podejmowanych inicjatywach. Warunki 

prawne działań promocyjnych i marketingowych. Zasady prowadzenia 

kampanii społecznych, ich typologia i charakterystyka. Pojęcie socjotechniki, 

jako metody budowania reguł skutecznego oddziaływania na 

grupy i jednostki w celu wywołania pożądanych zmian. Przedstawione 

zostaną rodzaje, strategie i elementy składowe socjotechniki. Podstawowe 

zagadnienia propagandy, jako narzędzia kształtowania społecznych 

zachowań, omówione będą funkcje, rodzaje, strategie, techniki i język 

współczesnej propagandy. Analizowane będą techniki manipulacji językowej. 

Dyskutowana będzie etyczna kwestia granicy między perswazją 

i manipulacją. Omówione zostanie pojęcie „opinii społecznej” i procedury 

jej badania przez wyspecjalizowane placówki badawcze. Omówione 

zostanie ich zastosowanie w procesach decyzyjnych, w przygotowaniu 

kampanii społecznych oraz w kształtowaniu opinii publicznej. Dyskutowana 

będzie rola stereotypów, nawyków, mitów, tradycji i archetypów 

zbiorowej świadomości w kształtowaniu przekonań. Podana zostanie historia 

zmian orientacji marketingowych: orientacja produkcyjna, sprzedażowa, 

marketingowa, strategiczna. Przedstawione zostaną kolejne fazy 

dokonywania analizy marketingowej, od stawiania problemów marketingowych, 

przez programowanie badań, przygotowanie narzędzi, oszacowanie 

kosztów, kontrolę procesu badawczego, do opracowania wyników, 

ich prezentacji w formie raportów analitycznych i analizy. Przedstawione 

zostaną metody badań jakościowych (pogłębiony wywiad indywidualny, 

zogniskowany wywiad grupowy) i sposób rekrutacji respondentów. 

Przedstawione zostaną podstawowe mierniki atrakcyjności rynku (wielkość, 

pojemność, chłonność, dynamika, udział, udział względny), składowe 

analizy rynku (SWOT, analiza potrzeb, siatka „rynek-produkt”, 

macierz Ansoffa, analiza „portfolio”) i jego segmentacji. Omówione zostaną 

strategie marketingu i promocji (ofensywne, selektywne i defensywne) 

oraz nowe narzędzia e-marketingu. 


Podstawy PR. 




68


Celem zajęć jest rozwijanie umiejętności praktycznych związanych z działaniami 

public relations, działaniami reklamowymi i marketingowymi. 

Absolwent kursu powinien posługiwać się strategią, technikami i narzędziami 

PR, reklamy i marketingu oraz znać funkcje i obszary ich zastosowań. 

Metody oceny: 

Ocena przygotowanych projektów. 


Budzyński W., Reklama. Techniki skutecznej perswazji, Warszawa 1999. 

Hutt M. D., Zarządzanie marketingiem. Strategia rynku dóbr i usług 

przemysłowych, Warszawa 1997. 

Kaczmarczyk S., Badania marketingowe. Metody i techniki, Warszawa, 

1998. 

Rudnicki L., Zachowania konsumentów na rynku, Warszawa 2000. 

Sztucki T., Marketing w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2000. 

Sztucki T., Promocja, reklama, Warszawa 1999. 

Literatura internetowa. 

dks36. Warsztaty publicystyki (Columnist Journalism Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Marek Mikos 



Rodzaje i formy gatunków publicystycznych i ich wewnętrzna typologia. 

Specyfika wypowiedzi publicystycznych. Zjawisko infotainment 

i editorializing. Samodzielne przygotowywanie i redagowanie tekstów 

publicystycznych. Specyfika wypowiedzi publicystycznych w programach 

radiowych. Formaty radiowych programów publicystycznych Pisanie 

scenariuszy radiowych programów publicystycznych. Realizacja programów 

publicystycznych. Specyfika języka i form wypowiedzi publicystycznych 

w programach telewizyjnych. Formaty telewizyjnych programów 

publicystycznych Samodzielne przygotowywanie materiałów fil- 




69

mowych. Pisanie scenariuszy telewizyjnych programów publicystycznych. 

Realizacja programów publicystycznych. 


Gatunki dziennikarskie I i II, Warsztaty dziennikarstwa prasowego. 


Celem zajęć jest pogłębienie umiejętności tworzenia dziennikarskich 

form prasowych z zakresu publicystyki (recenzja, komentarz, felieton), 

dziennikarskich form radiowych (słuchowisko, audycja publicystyczna), 

dziennikarskich form telewizyjnych (stand-up, felieton, widowisko publicystyczne). 

Metody oceny: 



Godzic W., Telewizja i jej gatunki po „Wielkim Bracie”, Kraków 2004. 

Jędrzejewski S., Radio w komunikacji społecznej, Warszawa 2003. 

Mistrzowie felietonu, wybór i wstęp A. Możdżonek, Warszawa 1999. 

Stasiński P., Poetyka i pragmatyka felietonu, Warszawa 1982. 

Uszyński J., Telewizyjny pejzaż genelogiczny, Warszawa 2004. 

Wańkowicz M., Karafka la Fontaine’a, I i II, Kraków 1981, 1983. 

dks37. Warsztaty reportażu (Reportage Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Witold Gadowski 



1. Uczestnicy przebrną przez krótki zarys historii reportażu. Od Egona 

Erwina Kisha do Mariusza Wilka. 

2. Rodzaje reportażu. Od antyprzykładu czyli Pamiętnika Matki rzekomego 

autorstwa Marcjanny Fornalskiej i Wojny Światów Herberta 

George Wellsa do perełek gatunku autorstwa Joanny Siedleckiej, 

Małgorzaty Szejnert, Krzysztofa Kąkolewskiego i Arturo Perez- 

Reverte. 

3. Reportaż telewizyjny czyli jak nie zostać pawiem i uciec przed syndromem 

osła. To o czym wszyscy wiemy ale boimy się powiedzieć… 

(zajęcia prowadzone wspólnie z Maciejem Grabysą). 




70

4. Reportaż książkowy czyli alchemia mistrzów (gościem zaproszonym 

będzie Aleksandra Czernecka autorka telewizyjnej „Czytelni”). 

5. Reportaż i warsztat reportera radiowego (zajęcia prowadzone wspólnie 

ze Sławomirem Mokrzyckim). 

6. Człowiek w mediach czyli różnice pomiędzy twórcą a tworzywem albo 

potrawka z figuranta. Jak nie zostać Tomaszem Lisem, Jackiem 

Żakowskim czy Kamilem Durczokiem… (zajęcia prowadzone wspólnie 

ze Sławomirem Mokrzyckim). 

7. Reportaż śledczy czyli niektóre tajemnice kuchni oraz jak nie zostać 

pensjonariuszem zakładu karnego. 

8. Ćwiczenia warsztatowe. Krytyczna analiza tekstów oraz drobne testy 

niespodzianki. 


Gatunki dziennikarskie I i II, Warsztaty dziennikarstwa prasowego. 


Celem zajęć jest uwrażliwienie uczestników na rozmaite możliwości opisywania 

otaczającego nas świata. Uczestnicy, którzy posiadają talent reporterski 

po ukończonych zajęciach będą gotowi do pełnej wypowiedzi 

za pomocą reportażu prasowego, książkowego, internetowego bądź też 

telewizyjnego i radiowego. 

Uczestnicy nie posiadający talentu posiądą teoretyczną wiedzę na temat 

technik reporterskich, sposobu konstruowania reporterskiej wypowiedzi, 

metod pracy z informatorami i bohaterami, poznają także rozmaite istniejące 

rodzaje reportażu. 

Ćwiczenia mają zapewnić możliwość własnej krytycznej samooceny i selekcji 

uczestników. 

Reportaż nie jest zajęciem demokratycznym i nie zakłada równości. 

Uczestnicy zajęć mają szansę wyostrzenia swojego zmysłu obserwacji, 

podniesienia kompetencji językowych i nauczenia się dyscypliny, dzięki 

której ich reporterskie wypowiedzi zyskają walor uniwersalny i staną się 

komunikatywne dla widzów, słuchaczy i czytelników. 

W założeniu zajęcia z reportażu mają być ekskluzywne i przeznaczone 

jedynie dla tych uczestników, którzy czują w sobie talent i potrzebę reporterskiej 

wypowiedzi. 

Warsztaty i ćwiczenia będą miały subiektywny charakter i ewidentny rys 

autorski naznaczony przez prowadzącego. Będą to po prostu zajęcia z reportażu 

takiego jakim widzi go Witold Gadowski. 

Metody oceny: 



czyli dlaczego nie będziemy czytać Kapuścińskiego… 




71

Chyliński M. 

Czerwińska E. 

Downs W. M., Jak napisać scenariusz filmowy. 

Drzycimski A. z zespołem, Komunikatorzy. 

Farah D., Krwawe Diamenty. 

Forsythe F., Dzień Szakala. 

Forsythe F., Psy wojny. 

Kąkolewski K., Co u pana słychać?. 

Kąkolewski K., Diament odnaleziony w popiele. 

Kąkolewski K., Umarły cmentarz. 

Kąkolewski K., Zbrodniarz który ukradł. 

Krzysztoń J., Skok w Eldorado. 

Mohl S. R., Dziennikarstwo. 

Morawski J., Złota afera. 

Perez-Reverte A., Terytorium Komanczów. 

Podracki J. 

Politkowska A., Udręczona Rosja – dziennik buntu. 

Russin R. U. 

Saviano R., Gomora. 

Sieciechowicz M., Potwór z Saskiej Kępy. 

Siedlecka J., Pan od poezji. 

Sixmith M., Akta Litwinienki. 

Volkoff V., Dezinformacja oręż wojny. 

Wendołowska D., Jak się mówi…? Jak się pisze…? Poradnik językowy 

dla dziennikarzy. 

Wilk M., Tropami rena. 

Winn D., Manipulowanie umysłem. 

dks38. Warsztaty rzecznika prasowego (The Professional 

Spokesperson Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: ks. dr Robert Nęcek 





72


Zasady przygotowywania materiałów prasowych. Zasady przygotowania 

i prowadzenia konferencji prasowych. Zasady efektywnej współpracy 

z przedstawicielami mediów. Zagadnienia prawno-etyczne współpracy 

z dziennikarzami. 


Warsztaty dziennikarstwa prasowego. 


Zajęcia warsztatowe mają na celu nabycie umiejętności prowadzenia biura 

prasowego i skutecznego pełnienia funkcji rzecznika prasowego. 

Metody oceny: 



Bland M., Theaker A., Wragg D., Jak utrzymywać dobre relacje z mediami, 

Wydawnictwo One Press 2005. 

Brzezińska R., Rzecznik prasowy, [w:] Niczyperowicz A. (red.), Dziennikarstwo 

od kuchni, Poznań 2001. 

Cildini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi, Gdańsk 2001. 

Davis M., Fanning P., McKay M., Sztuka skutecznego porozumiewania 

się, Gdańsk 2001. 

Jabłoński W., Kreowanie informacji. Media relations, PWN 2006. 

Rymuszko M., Czy dziennikarz może być rzecznikiem prasowym?, „Prasa 

Polska” nr 11 (1988). 

Wiszniewski A., Sztuka mówienia, Wydawnictwo Videograf II 2003. 

dks39. Wprowadzenie do teologii (Introduction to Theology) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr Jan Klimek 



1. Znaczenie i natura działalności teologicznej. 

2. Objawiony Bóg Żywy jako podstawowe zagadnienie teologii. 

3. Wiara a teologia. 

4. Rozum a teologia. 




73

5. Fenomen języka religijnego – natura i funkcje języka; język ludzki 

nośnikiem Bożego Objawienia. 

6. Fenomen języka religijnego – język wiary; język ikony, gestu i milczenia; 

odnowa języka teologicznego. 

7. Język religijny a rzeczywistość – współczesny zwrot językowy; epistemologia 

i język; filozofia języka i język religijny. 

8. Język religijny a rzeczywistość – język oznaczający rzeczywistość 

i fakty; język analogiczny, analogia entis i analogia fidei, teologia 

apofatyczna. 

9. Źródła teologii – Biblia. 

10. Źródła teologii – Tradycja. 

11. Źródła teologii – Doświadczenie wiary. 

12. Źródła teologii – Znaczenie czasu i historii dla religii chrześcijańskiej. 

13. Źródła teologii – Magisterium Kościoła. 

14. Teologia jako nauka, metoda teologiczna. 

15. Podział dyscyplin teologicznych. 


Wykład omawia naturę i znaczenie działalności teologicznej. Podaje jej 

podstawowe definicje i tłumaczy fundamentalne dla tej dyscypliny pojęcia. 

Przedstawia działalność teologiczną jako aktywność usytuowaną, 

czyli naznaczoną pełnią odniesień eklezjalnych. W części traktującej 

o zasadniczym Przedmiocie teologii, będącym zarazem jej Podmiotem, 

dotyka kwestii redukcjonizmu: religijnego, filozoficznego i antropologicznego. 

Omawia czynniki konstytuujące refleksję teologiczną (wiara 

Kościoła, rozum, język) i wskazuje na źródła teologii. W ostatniej części 

wykład omawia najważniejsze aspekty teologii jako nauki, podaje metodę 

i podział dyscyplin teologicznych. Treść wykładów jest dostosowana 

do kierunku i charakteru studiów, stąd rozbudowana refleksja nad fenomenem 

języka i jego relacjami. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Majka J., Metodologia nauk teologicznych, Wrocław 1981. 

Morales J., Wprowadzenie do teologii, Kraków 2006. 

Napiórkowski S. C., Jak uprawiać teologię, Wrocław 1996. 

Wicks J., Wprowadzenie do metody teologicznej, Kraków 1995. 




74

dks40. Współczesne media na świecie (Contemporary Media in 

the World) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Agata Dziekan-Łanucha, dr Jakub Żurawski 



1. Narzędzia komunikowania międzynarodowego. 

a. Łączność satelitarna. 

b. Światowe agencje informacyjne (AP, Reuters, AFP…). 

c. Globalne sieci telewizyjne (CNN, BBC World TV, News Corp…). 

d. Międzynarodowe rozgłośnie radiowe. 

2. Media w USA. 

a. Media publiczne w USA. 

b. Prasa drukowana w USA. 

c. Radiofonia w USA. 

d. Stacje telewizyjne w USA. 

3. Media w Kanadzie. 

a. Media publiczne w Kanadzie. 

b. Kanadyjska prasa drukowana. 

c. Kanadyjskie rozgłośnie radiowe. 

d. Kanadyjskie stacje telewizyjne. 

4. Media w Wielkiej Brytanii. 

a. Media publiczne Wielkiej Brytanii. 

b. Brytyjska prasa drukowana. 

c. Brytyjskie rozgłośnie radiowe. 

d. Brytyjskie stacje telewizyjne. 

5. Media w Niemczech. 

a. Media publiczne w Niemczech. 

b. Niemiecka prasa drukowana. 

c. Niemieckie rozgłośnie radiowe. 

d. Niemieckie stacje telewizyjne. 

6. Media w Rosji: 

a. Media publiczne w Rosji. 

b. Rosyjska prasa drukowana. 

c. Rosyjskie rozgłośnie radiowe. 

d. Rosyjskie stacje telewizyjne. 




75

7. Media we Francji. 

a. Media publiczne we Francji. 

b. Francuska prasa drukowana. 

c. Francuskie rozgłośnie radiowe. 

d. Francuskie stacje telewizyjne. 

8. Media we Włoszech. 

a. Media publiczne we Włoszech. 

b. Włoska prasa drukowana. 

c. Włoskie rozgłośnie radiowe. 

d. Włoskie stacje telewizyjne. 

e. Media watykańskie. 

9. Media w Hiszpanii. 

a. Media publiczne w Hiszpanii. 

b. Hiszpańska prasa drukowana. 

c. Hiszpańskie rozgłośnie radiowe. 

d. Hiszpańskie stacje telewizyjne. 

10. Media w Skandynawii - część 1 - Szwecja. 

a. Media publiczne w Szwecji. 

b. Szwedzka prasa drukowana. 

c. Szwedzka radiofonia. 

d. Szwedzkie stacje telewizyjne. 

11. Media w Skandynawii - część 2 - Norwegia. 

a. Media publiczne w Norwegii. 

b. Norweska prasa drukowana. 

c. Norweskie rozgłośnie radiowe. 

d. Norweskie stacje telewizyjne. 

12. Media w Irlandii. 

a. Media publiczne w Irlandii. 

b. Irlandzka prasa drukowana. 

c. Irlandzkie rozgłośnie radiowe. 

d. Irlandzkie stacje telewizyjne. 

13. Media w Japonii. 

a. Media publiczne w Japonii. 

b. Japońska prasa drukowana. 

c. Japońskie rozgłośnie radiowe. 

d. Japońskie stacje telewizyjne. 

14. Media w wybranych innych krajach. 

a. Media w Chinach. 

b. Media na Ukrainie. 

c. Media na Litwie. 




76

15. Media w Europie a cyfryzacja i Internet. 

a. Prasa a Internet. 

b. Radio i telewizja a Internet. 

c. Europejskie media w Internecie. 


Historia mediów w Polsce i na świecie. 


Kurs „Współczesne media na świecie” obejmie omówienie problematyki 

środków masowego komunikowania, tj. prasy drukowanej, radiofonii 

oraz telewizji w wybranych krajach. Celem kursu jest zapoznanie studentów 

z kształtem współczesnych systemów medialnych, ich charakterystyką, 

rozwiązaniami w dziedzinie mediów publicznych oraz najważniejszymi 

(w odniesieniu do każdego z omawianych państw) instytucjami 

medialnymi, tytułami prasowymi, rozgłośniami radiowymi i stacjami telewizyjnymi. 

Każde zajęcia dotyczyć będą innego kraju, co umożliwić 

ma kompleksowe i spójne omówienie współczesnych środków przekazu 

w każdym z nich. 

Na wstępie przedstawione zostanie zagadnienie narzędzi komunikowania 

międzynarodowego. Oznacza to omówienie najważniejszych, międzynarodowych 

instytucji związanych z mediami masowymi: światowych 

agencji informacyjnych, międzynarodowych rozgłośni radiowych oraz 

globalnych sieci telewizyjnych, jak również omówienie zjawiska łączności 

satelitarnej. W dalszej kolejności poruszona zostanie tematyka systemów 

mediów publicznych, jak i najważniejszych mediów prywatnych 

(komercyjnych) w wybranych państwach. Będą to kolejno: Stany Zjednoczone, 

Kanada, Wielka Brytania, Niemcy, Rosja, Francja, Włochy, 

Hiszpania, Szwecja, Norwegia, Irlandia, Japonia i inne (na osobnych zajęciach: 

Chiny, Ukraina, Litwa). Jedne z zajęć poświęcone zostaną także 

problematyce cyfryzacji mediów w Europie i zmianom, jakie dla mediów 

masowych niesie ze sobą rozpowszechnianie Internetu. 

W wyniku ukończenia kursu „Współczesne media na świecie” studenci 

zdobędą wiedzę dotyczącą rynków medialnych w krajach będących tematami 

wykładów. Ponadto będą oni potrafili opisać i scharakteryzować 

media działające w poszczególnych państwach, w tym najważniejsze tytuły 

prasowe, stacje radiowe i telewizyjne. Prócz tego, studenci nabędą 

wiedzę umożliwiającą im dokonanie porównania funkcjonowania w wybranych 

krajach mediów publicznych oraz dotyczących tychże mediów 

rozwiązań systemowych (instytucji kontrolnych, zadań mediów publicznych, 

uzależnienia mediów publicznych od władzy etc.). 

Metody oceny: 

Egzamin. 




77


Bibliografia: 

Adamowski J. (red.), Wybrane zagraniczne systemy medialne, Warszawa 

2008. 

Adamowski J., Czwarty stan: media masowe w pejzażu społecznym Wielkiej 

Brytanii, 2006 (wybrane rozdziały). 

Adamowski J., Środki masowej informacji Kanady, Warszawa 1997 (wybrane 

rozdziały). 

Bykow A., Rozwój rosyjskich środków masowego komunikowania na tle 

światowych tendencji, [w:] Oniszczuk Z., Gierula M. (red.), Mało 

znane systemy medialne, Sosnowiec 2007. 

Głowacki A., Stępień-Kuczyńska A. (red.), Rosja Putina: leksykon, Łódź 

2004 (wybrany rozdział). 

Golka B., System medialny Francji, Warszawa 2001 (wybrane rozdziały). 

Golka B., System medialny Stanów Zjednoczonych, Warszawa 2004 (wybrane 

rozdziały). 

Jaskiernia A., Publiczne media elektroniczne w Europie, Warszawa 2006 

(wybrane rozdziały). 

Kaczmarczyk M., System medialny Irlandii, [w:] Oniszczuk Z., Gierula 

M. (red.), Mało znane systemy medialne, Sosnowiec 2007. 

Kozub-Kulik K., System medialny Republiki Włoskiej, [w:] Oniszczuk Z., 

Gierula M. (red.), Mało znane systemy medialne, Sosnowiec 2007. 

Olędzki J., Komunikowanie w świecie, Warszawa 2001 (wybrane rozdziały). 

Ozaist I., Internet w Chinach, praca magisterska, nieopublikowana, UJ 

Kraków 2008. 

Ratajczak M., Boluk W., System medialny niepodległej Ukrainy, [w:] 

Oniszczuk Z., Gierula M. (red.), Mało znane systemy medialne, Sosnowiec 

2007. 

Sajna R., Media hiszpańskie: od „Gazety Madryckiej” do latynoskiej teleSUR, 

Toruń 2006 (wybrane rozdziały). 

Szostak P., System medialny Litwy, [w:] Oniszczuk Z., Gierula M. (red.), 

Mało znane systemy medialne, Sosnowiec 2007. 

Szostak P., Środki masowego komunikowania na przykładzie systemów 

medialnych Szwecji i Norwegii, [w:] Oniszczuk Z., Gierula M. (red.), 

Mało znane systemy medialne, Sosnowiec 2007. 

Williams K., Media w Europie, Warszawa 2008 (wybrane rozdziały). 

Witryny www: 

http://www.chinatoday.com/med/a.htm 

http://www.ejc.net/resources/ 

http://www.japan-guide.com/e/e632.html 




78

http://www.vatican.va/news_services/index.htm 

Ostbye H., The Norwegian media landscape, 

www.ejc.nl/jr/emland/norway.html 

Weibull L., The Swedish media landscape, 

www.ejc.nl/jr/emland/sveden.html 


Adamowski J., Narodziny czwartej władzy: geneza i rozwój brytyjskiego 

systemu medialnego, Warszawa 2005. 

Hallin D. C., Mancini P., Systemy medialne: trzy modele mediów i polityki 

w ujęciu porównawczym, Kraków 2007. 

Konarska K., System mediów elektronicznych w Wielkiej Brytanii, Toruń 

2007. 

Pisarek W. (red.), Słownik terminologii medialnej, Kraków 2006. 

Skrzypczak J. (red.), Popularna encyklopedia mass mediów, Poznań 

1999. 

dks41. Współczesne media w Polsce (Contemporary Media in 

Poland) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr hab. Katarzyna Pokorna-Ignatowicz 



1. System medialny a rynek mediów. 

Wyjaśnienie pojęć, demokratyczne i niedemokratyczne systemy medialne. 

Rys historyczny polskiego systemu medialnego i jego specyfika 

w poszczególnych okresach historycznych. Media we współczesnych 

demokracjach. 

2. Polskie media w latach 80. – bilans zamknięcia. 

System medialny PRL – założenia ideologiczne i praktyka funkcjonowania, 

specyfika „rynku” mediów, kryzys lat 80. w Polsce, zmiany 

w mediach europejskich i światowych. 

3. „Podstolik” medialny przy Okrągłym Stole i jego raport. 

Sprawozdanie z prac Zespołu ds. środków masowego przekazu. 

Główne problemy i punkty sporne, zasady „nowego ładu informacyjnego” 

i inne ustalenia. 




79

4. Transformacja systemu prasowego – lata 1989-1990. 

Debiut „Gazety Wyborczej”, zmiany regulacji prawnych, zmiany na 

rynku prasy, proces likwidacji RSW P-K-R i jego konsekwencje. 

5. Etapy transformacji rynku prasy po 1990 roku. 

Zmiany w prasie ogólnopolskiej i lokalnej. Nowe tytuły i wydawcy. 

Pluralizm a postępująca koncentracja. Kapitał zagraniczny – główne 

koncerny na rynku prasy. 

6. Współczesny rynek prasy. 

Podział rynku prasy według różnych kryteriów. Sektory i nisze rynkowe. 

Określanie pozycji tytułu na rynku. Źródła informacji o pozycji 

rynkowej tytułów i ich krytyczna ocena: katalogi, badania Związku 

Kontroli Dystrybucji Prasy i Polskich Badań Czytelnictwa. 

7. Transformacja mediów audiowizualnych. 

Radio i telewizja w kontrakcie Okrągłego Stołu. Zasady funkcjonowania 

radia i telewizji we współczesnych demokracjach. Model amerykański 

i europejski. Ustawa o radiofonii i telewizji z 1992 r. Krajowa 

Rada Radiofonii i Telewizji. Sektor publiczny i komercyjny. 

8. Radiofonia. 

Budowa rynku radiowego w latach 1989–1992: problemy Polskiego 

Radia, nowi nadawcy komercyjni, radiofonia katolicka. Pierwszy proces 

koncesyjny. Sytuacja na rynku radiowym w II połowie lat 90. Sieciowanie 

i formatowanie. Współczesny rynek radiowy: główni nadawcy, 

grupy radiowe, tendencje, badania słuchalności. 

9. Telewizja. 

Główni nadawcy, telewizja komercyjna i publiczna. Rywalizacja 

nadawców i badania oglądalności (telemetria). Ocena TVP jako 

nadawcy publicznego. Telewizja kablowa, satelitarna, cyfrowa. Tendencje 

i problemy. 

10. Prasa codzienna. 

Dzienniki ogólnopolskie: tabloidy i tytuły opiniotwórcze. Charakterystyka 

poszczególnych tytułów i ich pozycji na rynku. Dzienniki regionalne: 

wydawcy i tendencje. Dzienniki w Krakowie. 

11. Tygodniki opinii. 

Rola pism opinii. Charakterystyka najważniejszych tytułów. 

12. Prasa dla kobiet. 

Podziały w sektorze prasy kobiecej, „półki” i rodzaje prasy dla kobiet, 

główne tytuły i najwięksi wydawcy. 

13. Prasa dla dzieci i młodzieży i wybrane sektory rynku prasowego. 

Specyfika prasy dla dzieci i dla młodzieży. Najważniejsze tytuły, wydawcy, 

ocena wybranych tytułów. 




80

14. Media katolickie. 

Rozwój mediów katolickich po 1989r. „Prasa parafialna”, najważniejsze 

tygodniki: „Gość Niedzielny”, „Niedziela”, „Tygodnik Powszechny”, 

wybrane miesięczniki. Radiofonia i telewizja katolicka. 

„Imperium medialne ojca Rydzyka”. 

15. Sukcesy, zagrożenia, problemy i dylematy polskich mediów – podsumowanie 

wykładu. 


Historia mediów w Polsce i na świecie. 


Celem wykładu jest zapoznanie studentów z zasadami funkcjonowania 

mediów w Polsce, a także z ich uwarunkowaniami prawnymi i ekonomicznymi. 

Kurs obejmuje okres budowy współczesnego systemu medialnego 

od 1989 roku aż do współczesności. Omówione zostaną etapy transformacji, 

momenty kluczowe, problemy i tendencje rozwojowe polskich 

mediów w porównaniu z tendencjami światowymi. Celem kursu jest także 

zapoznanie studentów ze strukturą współczesnego rynku mediów (rynek 

prasy, radia i telewizji, główni wydawcy i nadawcy) oraz przygotowanie 

ich do samodzielnego korzystania z dostępnych źródeł informacji 

o rynku medialnym i do krytycznej ich oceny. Po ukończeniu kursu studenci 

powinni dobrze orientować się w strukturze polskiego rynku mediów, 

znać główne tytuły prasowe, sektory prasy, nadawców radiowych 

i telewizyjnych, znać największe koncerny medialne działające w Polsce, 

rozumieć zasady konkurencji na rynku medialnym, problemy i dylematy 

dziennikarzy i właścicieli, a także umieć korzystać z dostępnych badań 

odbioru i oceniać pozycję rynkową poszczególnych mediów. 

Metody oceny: 

Egzamin. 



Kowalski T., Jung B., Media na rynku. Wprowadzenie do ekonomiki mediów, 


Mielczarek T., Monopol – pluralizm – koncentracja. Środki komunikowania 

masowego w Polsce w latach 1989–2007, Warszawa 2007. 


Jakubowicz K., Media publiczne, Warszawa 2007. 

Pisarek W. (red.), Słownik terminologii medialnej, Kraków 2006. 

Pokorna-Ignatowicz K., Media katolickie w III RP i ich wkład w budowę 

polskiej demokracji, [w:] Pokrzycka L., Mich W. (red.), Media a demokracja, 

Lublin 2007, s. 119–130. 




81

Pokorna-Ignatowicz K., Między misją a polityką. O politycznym uwikłaniu 

TVP w przeszłości i współcześnie, [w:] Waniek D. i Adamowski J. 

(red.), Media masowe w praktyce społecznej, Warszawa 2007, s. 221 

–242. 

Pokorna-Ignatowicz K., Próba bilansu „nowego ładu informacyjnego”, 

czyli o potrzebie badań nad polskim systemem medialnym, [w:] Fras J. 

(red.), Studia nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria – rynek 

– społeczeństwo, Toruń 2007, s. 131–144. 

Pokorna-Ignatowicz K., Telewizja w systemie medialnym i politycznym 

PRL. Między polityką a widzem, rozdz. 1 i 10, Kraków 2004. 

Sonczyk W., Media w Polsce, Warszawa 1999. 

Waniek D., Dylematy ładu medialnego III RP. Standardy europejskie 

a praktyka polityczna, Kraków 2008. 

„Press”, „Zeszyty Prasoznawcze”, „Studia Medioznawcze” – wybrane artykuły. 

Portal internetowy wirtualne media. 

dks42. Współczesne systemy polityczne (Contemporary Political 

Systems) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 30 h wykładu +15 h ćwiczeń 


ECTS: 4 pkt. 

Prowadzący: dr Anna Krzynówek 



Podstawowa terminologia politologiczna, typologia systemów politycznych 

na świecie, teoria i praktyka ich funkcjonowania. Partie polityczne 

w systemie politycznym. Klasyfikowania partii i systemów partyjnych 

oraz sposobów sprawowania władzy. Polski system polityczny: 

konstytucja, funkcjonowanie organów władzy publicznej (ustawodawczej, 

wykonawczej, sądowniczej) – ich funkcje, zadania i rola. Współczesny 

polski system partyjny – struktura i podstawowe orientacje ideowe. 

Współczesne doktryny polityczne. Kontrola i odpowiedzialność władz 

publicznych. Idea społeczeństwa obywatelskiego. 


Zaliczone kursy: Propedeutyka prawa i Wstęp do teorii państwa. 




82


Celem zajęć jest przedstawienie charakterystyki struktury i sposobu 

funkcjonowania instytucji politycznych a także mechanizmów funkcjonowania 

systemu politycznego w demokratycznym państwie prawa oraz 

sposobów realizacji interesów społecznych poprzez system partyjny i jego 

elementy składowe. 

Metody oceny: 

Egzamin. 

Zaliczenie z ćwiczeń. 


Andrzejewski P., Deszczyński P., Gołata K., Wybrane zagadnienia z nauki 

o polityce, Poznań 1991. 

Antoszewski A., Herbut R. (red.), Leksykon politologii, Wrocław 1996. 

Chmaj M., Żmigrodzki M., Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 

1998. 

Chodubski A., Wstęp do badań politologicznych, Gdańsk 1995. 

Przybylski H., Politologia: zakres problematyki, Katowice 1996. 

Scruton R., Słownik myśli politycznej, Poznań 2002. 

Tansey S., Nauki polityczne, Poznań 1997. 

Żmigrodzki M. (red.), Encyklopedia politologii. Teoria polityki, Kraków 

– Zamykacze 1999. 

dks43. Współczesny język mediów (Contemporary Language 

of Media) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Wiesław Przyczyna, prof. UPJPII 



Język – narzędzie człowieka; znaczenie w języku; zróżnicowanie 

współczesnej polszczyzny; media – tygiel współczesnej polszczyzny; język 

prasy, radia i telewizji; struktura i forma językowa podstawowych 

gatunków prasowych: informacji, wywiadu, felietonu i reportażu; środki 

językowe umożliwiające czytelny, jasny i przekonujący przekaz. 


Kultura języka, Stylistyka dziennikarska. 




83


Celem kursu jest zapoznanie studentów ze współczesnymi tendencjami 

w języku mediów oraz ze strukturą i formami językowymi podstawowych 

gatunków prasowych: informacji, wywiadu, felietonu i reportażu. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Adamowski J. (red.), O warsztacie dziennikarskim, Warszawa 2002. 

Bralczyk J., Mosiołek-Kłosińska K., Język w mediach masowych, Warszawa 

2000. 


Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K., Gatunki dziennikarskie. 

Specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów 2000. 

Kamińska-Szmaj I., Język wiadomości prasowych przed rokiem 1989 i po 

roku 1989, „Poradnik Językowy” 2001, z. 1. 

Kniagininowa M., Pisarek W., Język wiadomości prasowych, Kraków 1966. 

Kniagininowa M., Pisarek W., Poradnik językowy. Podręcznik dla pracowników 

prasy, radia i telewizji, Kraków 1969. 

Litwin J., Język i styl polskiego reportażu (na materiale z lat 1945–1975), 

Rzeszów 1989. 

Majkowska G., O języku polskiej prasy, [w:] Miodek J. (red.), O zagrożeniach 

i bogactwie polszczyzny, Wrocław 1996. 



Pisarek W., Perswazyjność języka w polemikach prasowych, „Zeszyty 

Prasoznawcze” 1973, z. 4. 

Pisarek W., Słownik języka niby-polskiego, czyli błędy językowe w prasie, 


Pisarek W., Wyrazy i zdania reportażu, Kraków 1969. 

Smól J., Rola środków stylistycznych w kreowaniu obrazu rzeczywistości 

w prasie z 1989 roku, „Język Polski” 2001, z. 1–2. 

Stasiński M., Poetyka i pragmatyka felietonu, Wrocław 1982. 

Wszeborowska H., Felieton – w wyostrzonym obiektywie, [w:] Bańkowska 

E., Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, Warszawa 2003. 

Zdunkiewicz-Jedynak D., Jak to napisać. Poradnik redagowania i komponowania 

tekstów, Warszawa 2000. 




84

dks44. Wstęp do metod badań medioznawczych (Introduction 

to Media Research Methods) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: prof. dr hab. Walery Pisarek 



1. Multidyscyplinarność medioznawstwa a bogactwo jego metod i technik 

badawczych. Podejście fenomenologiczne a komunikologiczne do 

przedmiotu i materiału badań. Typologia metod i technik według kryterium 

ich macierzystej dyscypliny. 

2. Typologia metod i technik w badaniach medioznawczych według kryteriów 

przedmiotu zainteresowania badawczego (Lasswell, Gerbner). 

Badania nad nadawcą (wydawcą, redakcją, redaktorami, dziennikarzami), 

kanałem, przekazem, kodem itd. 

3. Przekaz jako centralny element w badaniach medioznawczych. Klasyfikacja 

przekazów według różnych dyscyplin (genologia, politologia, 

socjologia, psychologia itd.) i według funkcji społecznych. Postulat 

badań procesualnych, konektywnych, missocentrycznych, dynamicznych, 

kwantytatywnych, funkcjonalno-instrumentalnych i prakseologicznych. 

4. Standardowa analiza zawartości – koronna metoda badawcza medioznawstwa. 

Pytania badawcze jako punkt wyjścia do ustalania procedury 

badawczej, tzn. do operacjonalizacji problematyki, doboru jednostek 

losowania, analizy, dobór próby, system obliczeń. 

5. Analiza zawartości: Klucz kategoryzacyjny („system klasyfikacji”); 

kategoie wskaźnikowe w kluczu (czynniki ekspozycyjności) analiza 

danych, korelacje; analiza porównacza. 

6. Niestandardowe analizy zawartości: rekonstrukcja obrazu świata; 

słowa sztandarowe, słowa klucze; analizy mające na celu ustalenie 

autorstwa tekstu oraz ustalenie właściwości autora (autorytarność, 

egotyczność itp); General Inquirer; CACA. 

7. Kto nas czyta? Kto nas słucha? Źródła informacji o odbiorze gazety; 

dane o kolportażu, listy i telefony, spotkania z publicznością, ankieta 

prasowa, badania ankietowe. Dane o kanałach: zasięg dostępności 

i odbioru (stałego, dorywczego), struktura publiczności, liczba osób 

na 1 egz.; własność. Zaufanie; wizerunek. 




85

8. Terenowe badania ankietowe (wywiad z instrukcją, wywiad z kwestionariuszem); 

sondaże ankietowe (ankieta pilotowana, samozwrotna 

ankieta pocztowa); telefoniczny sondaż opinii; ankieta w internecie; 

ankieta zbiorowa; obserwacja uczestnicząca; dzienniczki telewidza; 

telemetria. 

9. Reprezentacyjność i reprezentatywność badań; wielkość próby; próby 

losowe i udziałowe; operat losowania. Kwestionariusz – ankieta; pytania 

otwarte i zamknięte; metryczka. 

10. Metody laboratoryjne i eksperymentalne; eksperymenty w warunkach 

quasi-naturalnych; testy (test brakujących słów – cloze procedure); 

dyferencjał semantyczny; badania eksperymentalno-instrumentalne 

(wariograf); 

11. Problemowe (zogniskowane) wywiady grupowe („fokusy”); burze 

mózgów. 

12. Badania skutków komunikowania; badania wpływu różnych czynników 

na skutki komunikowania (Hovland); eksperyment wymiany 

wypowiedzi (copy test); badania panelowe; badania przypadku (case 

studies). 

13. Badania kompleksowe (dwuczynnikowe) z zastosowaniem dwu metod; 

np. zawartość i odbiór (teoria kultywacji i powszechników kulturowych 

G. Gerbnera). 

14. Badania kompleksowe z zastosowaniem wielu metod i technik badawczych; 

weryfikacja różnych hipotez i ustalenie różnych korelacji. 

15. Podsumowanie: krytyczny przegląd różnych metod i technik stosowanych 

w badaniach medioznawczych. 


Gatunki dziennikarskie I i II. 


W komunikowaniu twarzą w twarz partnerzy procesu komunikacji mogą 

nawzajem na bieżąco śledzić reakcje adresata na każde wypowiedziane 

przez siebie czy usłyszane słowo i odpowiednio do tych reakcji modyfikować 

swoje zachowanie językowe. W komunikowaniu medialnym, 

a więc dokonującym się za pośrednictwem jakiegoś urządzenia technicznego, 

nadawcy są tego przywileju pozbawieni. Wydawcy gazet i czasopism 

mogą jeszcze z liczby sprzedanych (lub niesprzedanych) egzemplarzy 

wnioskować, w jakim stopniu zawartość pisma odpowiada adresatom. 

Nadawcy radiowi i telewizyjni, pozbawieni i tego drobnego przywileju, 

nie wiedzą nawet tego, czy w ogóle ktoś ich odbiera. To z tego powodu 

niemal od samego początku rozwoju radia towarzyszyły mu sondaże odbioru. 




86

Badania zarówno zawartości, jak i odbioru mediów ogólnokrajowych 

i regionalnych wymagają pracy zespołowej i tym samym stosunkowo 

wysokich kosztów, wskutek czego realizowane są dziś zwykle na zlecenie 

mediów przez wyspecjalizowane instytucje. Trudno się spodziewać, 

aby słuchacze po zaliczeniu tego kursu potrafili samodzielnie opracować 

program takich badań. Powinni jednak umieć sformułować pytania oraz 

wskazać metody i techniki badawcze, których zastosowanie może doprowadzić 

do wiarygodnych odpowiedzi. Powinni także umieć ocenić 

wartość oferowanych akcji badawczych i ich spodziewanych wyników, 

a następnie wyciągać z nich wnioski praktyczne i z nich korzystać. Powinni 

umieć posłużyć się najprostszymi narzędziami badawczymi, służącymi 

do weryfikacji opinii o własnym medium formułowanych na podstawie 

intuicji czy pojedynczych przykładów. Powinni wreszcie znać 

podstawową literaturę w zakresie metod i technik badawczych w medioznawstwie. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Cialdini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, tłum. 

B. Wojcieszke, Gdańsk 2002. 

Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, tłum. A. Gierczyk, 


Gackowski T., Łączyński M., Analiza wizerunku w mediach. Podręcznik, 


Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, 

radia, telewizji i Internetu, Warszawa 1999. 

Kajtoch W., Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej 

i alternatywnej, t. 1 i 2, Kraków 2009. 

Klare G. R., The Measurement of Readability, Ames 1983. 

Kowalski T., Media i pieniądze. Ekonomiczne aspekty działalności środków 

komunikowania masowego, Warszawa 1998. 

Kowalski T., Między twórczością a biznesem. Wprowadzenie do zarządzania 

w mediach i rozrywce, Warszawa 2008. 

Lisek-Michalska J., Daniłowicz P. (red.), Zogniskowany wywiad grupowy. 

Studia nad metodą, wyd. 2, Łódź 2007. 

Lisowska-Magdziarz M., Analiza tekstu w dyskursie medialnym, Kraków 

2007. 

Lisowska-Magdziarz M., Analiza zawartości mediów, Kraków 2004. 

Malikowski M., Niezgoda M. (red.), Badania empiryczne w socjologii. 

Wybór tekstów, t. 1 i 2, Tyczyn 1997. 




87

Matejko A., Zespół redakcyjny w oczach socjologa, „Zeszyty Prasoznawcze” 

1964, nr 4, s. 17–33. 

Mikułowski Pomorski J., Nęcki Z., Komunikowanie skuteczne?, Kraków 

1983. 

Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków 1996. 

Pencil M., Podawanie soli: stan badań, [w:] Pisarek W., Wstęp do nauki 

o komunikowaniu, Warszawa 2008, s. 327–333. 

Pisarek W., Analiza zawartości prasy, Kraków 1983. 


Pisarek W., Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność, Kraków 2002. 

Pisarek W., Wstęp do nauki o komunikowaniu, Kraków 2008. 

Płaneta P., Exposé polskich premierów 1989–2007, „Zeszyty Prasozmawcze” 

2009, nr 1–2, s. 7. 

Raport o stanie komunikacji społecznej w Polsce (sierpień 1980 – 13 

grudnia 1981), Kraków 2007. 

Schulz W., Komunikacja polityczna. Koncepcje teoretyczne i wyniki badań 

empirycznych na temat mediów masowych w polityce, tłum. 

A. Kożuch, Kraków 2006. 

Siwek H., Dobór próby do ilościowej analizy zawartości prasy. Propozycja 

nowej techniki, „Zeszyty Prasoznawcze” 1970, nr 3, s. 15–26. 

Słownik terminologii medialnej, pod red. W. Pisarka, Kraków 2006. 

Stone P. J., Dunphy D. C., Smith M. S., Ogilvie D. M., The General Inquirer. 

A Computer Approach to Content Analysis, Cambridge, Mass. 

1966. 

Tetelowska I., Szkice prasoznawcze, Kraków 1972. 

dks45. Wstęp do nauk o komunikowaniu (Introduction to 

Communication Sciences) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 60 h (30/30) wykładu 

(studia niestacjonarne) 40 h (20/20) wykładu 


Prowadzący: ks. dr hab. Michał Drożdż 

Forma zaliczenia: z/e 


Pojęcie komunikowania i komunikacji; podstawowe typologie komunikowania; 

pojęcie i rodzaje komunikowania społecznego; poziomy i środki 

komunikowania; formy komunikowania; komunikowanie werbalne; 




88

komunikowanie niewerbalne; typy i modele komunikowania; charakterystyka 

modeli komunikacji medialnej; komunikowanie informacyjne; podstawy 

efektywności komunikowania informacyjnego; komunikowanie 

perswazyjne; zasady kampanii perswazyjnych; typologie medialne; komunikowanie 

medialne; funkcje i dysfunkcje medialne; pojęcie i charakterystyka 

mediosfery; płaszczyzny dywergencji mediów; media w strukturach 

teorii; paradygmaty teorii mediów; ekonomizacja i komercjalizacja 

mediosfery; media w perspektywie cultural turn; strukturalizacja mediosfery; 

pragmatyzacja i funkcjonalizacja mediosfery; psychologizacja 

mediosfery; teorie masowego oddziaływania mediów; analiza funkcjonowania 

mediów masowych; komunikowanie medialne w systemach 

społecznych; komunikacja organizacyjna i instytucjonalna; perspektywa 

cywilizacji medialno-informacyjnej. 


Wprowadzenie słuchaczy w podstawowe pojęcia, koncepcje i najważniejsze 

nurty współczesnej nauki o komunikowaniu oraz nauki o mediach: 

komunikologii i mediologii. Słuchacz zdobędzie skuteczne narzędzie 

teoretyczne i praktyczne (wraz z ćwiczeniami) do orientowania się w 

we współczesnej problematyce komunikacji medialnej oraz w innych 

formach komunikacji, niezbędnych w pracy dziennikarskiej i wszystkich 

innych obszarach komunikacji społecznej. 

Metody oceny: 

Krytyczna ocena wiedzy założonej w celach i cyklach tematycznych 

przedmiotu. Praca semestralna, zaliczenie semestru. Egzamin końcowy. 


Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 

1999. 

Dobek-Ostrowska B., Studia z teorii komunikowania, Wrocław 1999. 

Drożdż M., Logos i ethos mediów, Tarnów 2005. 

Drożdż M., Media. Teorie i fikcje, Kielce 2005. 

Filipiak M., Homo communicans, Lublin 2003. 

Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Warszawa 1999. 

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Warszawa 2004. 

Mikułowski Pomorski J., Badania masowego komunikowania, Warszawa 

1980. 

Mrozowski M., Media masowe. Władza, rozrywka i biznes, Warszawa 2001. 

Olędzki J., Komunikowanie w świecie, Warszawa 2001. 




89

dks46. Wstęp do teorii państwa (Introduction to the Theory of 

a State) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Anna Krzynówek 



1. Władza; istota i podmioty władzy politycznej; prawomocność i cele 

władzy; władza, rządzenie, panowanie, zarządzanie, legitymizacja 

władzy; władza w zglobalizowanym świecie. 

2. Polityka; polityka jako władza i polityka jako wspólne działanie; proceduralne 

i materialne rozumienie dobra wspólnego. 

3. Państwo; definicja państwa; koncepcje powstawania państw; suwerenność. 

4. Cele i funkcje państwa; racja stanu; ustrój polityczny. 

5. Partie i systemy partyjne, systemy wyborcze. 

6. Państwo a naród, wspólnota i stowarzyszenie; koncepcje narodu; 

czynniki i procesy narodotwórcze; patriotyzm; mniejszości narodowe, 

przyszłość państwa narodowego. 

7. Jednostka i wspólnota; obywatelstwo; migracja. 

8. Ideologie polityczne; ideologia a doktryna; liberalizm, konserwatyzm, 

ideologie totalitarne, anarchizm, nacjonalizm, ekologizm, fundamentalizm 

religijny. 

9. Normatywne i instytucjonalne aspekty funkcjonowania demokracji, 

demokracja pluralistyczna, elitarystyczna, deliberatywna. 

10. Modele społeczeństwa obywatelskiego, organizacje społeczne, dialog 

społeczny i obywatelski. 

11. Państwo i samorząd terytorialny; decentralizacja i dekoncentracja 

władzy. 

12. Państwo a grupy nacisku; lobbing. 

13. Sprawiedliwość; sprawiedliwość jako praworządność i sprawiedliwość 

jako podział dóbr i obciążeń; sprawiedliwość rozdzielcza i wymienna, 

karna i naprawcza; egalitarne i merytarne formuły sprawiedliwości. 

14. Prawa człowieka i obywatela; historyczny rozwój praw człowieka; 

system ochrony praw człowieka. 




90

15. Społeczność międzynarodowa; współpraca i konflikt; wojna prewencyjna; 

interwencja humanitarna. 


Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawowe zagadnienia dotyczące 

funkcjonowania państwa, jego instytucji, związków z otoczeniem społecznym 

i niepaństwowymi formami organizowania się ludzi. Studenci 

nabywają podstawową wiedzę na temat istoty i funkcjonowania demokratycznego 

państwa prawnego. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Heywood A., Politologia, Warszawa 2008. 

Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2001. 

Nowacki J., Tabor Z., Wstęp do prawoznawstwa, Katowice 1996. 

Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1998. 

Szmulik B., Żmigrodzki M., Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, 

Lublin 2007. 

Tinder G., Myślenie polityczne, tłum. A. Dziurdzik, Warszawa 2003. 

Winczorek P., Nauka o państwie, Warszawa 2005. 

dks47. Wychowanie fizyczne (Physical Education) 

studia stacjonarne 



Wymiar: 60 h (30/30) ćwiczeń 


Prowadzący: wybór 

Forma zaliczenia: z/z 

dks48. Źródła informacji dziennikarskiej (Journalism Sourcing) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: mgr Adam Rymont 





91


1. Zajęcia wstępne: sprawy organizacyjne, omówienie celu przedmiotu 

i warunków zaliczenia. Znaczenie umiejętności dotarcia i korzystania 

ze źródeł informacji w pracy dziennikarza. Pojęcie: "źródło informacji". 

Systematyka źródeł informacji: źródła zastane i wywołane. 

Dziennikarz jako odbiorca i (wtórne) źródło informacji. Selekcja 

i weryfikacja informacji. Powielanie błędnych informacji. 

2. Wywiad jako podstawowy sposób pozyskiwania informacji. Dobór 

rozmówców, techniki pozyskiwania informacji. 

3. Konferencja prasowa oraz inne tzw. "obsługi" jako źródło informacji 

dla dziennikarza. 

4. Internet jako źródło informacji. Wyszukiwarki internetowe. Wikipedia. 

Zasada ograniczonego zaufania do internetowych źródeł informacji. 

5. Zasoby biblioteczne, posługiwanie się informacją bibliograficzną, 

różnego rodzajami informatorów, wydawnictw encyklopedycznych, 

roczników statystycznych, kompendiów, baz danych. Problem aktualności 

danych. 

6. Agencje prasowe i media (radio, telewizja, czasopisma, prasa codzienna) 

jako źródła informacji dla dziennikarza. Źródła informacji 

historycznej: materiały IPN, zasoby archiwów państwowych, muzea. 

7. Źródła informacji w pracy reportera: obserwacja, obserwacja uczestnicząca. 

Reportaż wcieleniowy. Prowokacja dziennikarska. 

8. Źródła informacji w pracy dziennikarza działu miejskiego: rzecznicy 

prasowi, policja, prokuratura, służby komunalne, informacje od czytelników 

itp. 6. Biuletyn Informacji Publicznej. Nieformalne źródła 

informacji (anonimy). 

9. Źródła informacji w pracy dziennikarza ekonomicznego: raporty gospodarcze, 

Monitor B, GUS, KRS, informacje spółek publicznych, 

zbiory aktów prawnych. Materiały PR jako źródła informacji. 

10. Źródła informacji w pracy dziennikarza śledczego: akta sądowe, 

przedstawiciele organów ścigania i sądownictwa, biegli sądowi. 

11. Prawne i etyczne problemy, związane z uzyskiwaniem dostępu i korzystaniem 

ze źródeł informacji. Prawo prasowe, kodeksy etyki 

dziennikarskiej. Weryfikacja informacji. Zagrożenie manipulacją (informacja 

sterowana). 

12. Ograniczenia w dostępie do źródeł informacji: tajemnica wojskowa, 

państwowa, skarbowa, bankowa, statystyczna. Cenzura. 

13. Zasada ochrony informatora w teorii i praktyce. 

14. Afera Watergate jako przykład wykorzystania różnych źródeł informacji. 

15. Podsumowanie zajęć, powtórka, zaliczenie przedmiotu. 




92


Zajęcia przygotowujące do korzystania z podstawowych źródeł informacji 

dla dziennikarza, takich jak: obserwacja, wywiad, dokumenty, ze 

szczególnym uwzględnieniem umiejętności weryfikacji faktów na podstawie 

różnych źródeł i etycznych problemów związanych ze zbieraniem 

materiału dziennikarskiego. 

Wykład na podstawie dostępnej literatury polskojęzycznej, doświadczenia 

prowadzącego, poparty licznymi przykładami z praktyki dziennikarskiej, 

redakcyjnej (case studies). 



Metody oceny: 

Ocena na podstawie zestawu tekstów dziennikarskich. 


Dziennikarstwo i świat mediów, pod red. Z. Bauera i E. Chudzińskiego, 

wyd. zmien. i rozszerz. III, Kraków 2008. 


Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Pokorna-Ignatowicz 

K., Źródła informacji dla dziennikarza, Warszawa 2008. 

dks49. Życie i myśl Jana Pawła II (The Life and Thought of 

Pope John Paul II) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. prof. dr hab. Tadeusz Borutka 



1. Środowisko rodzinne i wychowawcze. Karol Wojtyła – ojciec papieża. 

Emilia Kaczorowska – matka. Edmund Wojtyła – starszy brat. 

2. Młodość Karola Wojtyły. Dzieciństwo. Środowisko szkolne. Studia 

polonistyczne. 

3. Droga do kapłaństwa. Trudny okres drugiej wojny światowej. Konspiracyjne 

studia teologiczne. Święcenia kapłańskie. Studia zagraniczne. 




93

4. Posługa duszpasterska ks. dra Karola Wojtyły. Wikary w Niegowici. 

Posługa duszpasterska w parafii Św. Floriana w Krakowie. Praca naukowa. 

Twórczość literacka. Turystyczne duszpasterstwo. 

5. Nominacja biskupia i posługa. Konsekracja biskupa pomocniczego. 

Ks. kard. A. S. Sapieha i ks. abp E. Baziak wzorem posługi biskupiej. 

6. Ks. bp Karol Wojtyła metropolitą krakowskim. Posługa duszpasterska. 

Głoszenie słowa Bożego. Zaangażowanie charytatywne. 

7. Pontyfikat Jana Pawła II. Znaczenie pontyfikatu. Nauczanie papieskie. 

Encykliki. Adhortacje. Listy apostolskie i konstytucje. Szafarz 

sakrament. Pielgrzymki zagraniczne. Beatyfikacje i kanonizacje. Inicjatywy 

dobroczynne. 

8. Problematyka społeczna w nauczaniu Jana Pawła II. Miejsce zagadnień 

społecznych w nauczaniu papieskim. Godność osoby ludzkiej 

i jej prawa. Teologia miłosierdzia. Zasady życia społecznego. Podstawowe 

formy życia społecznego. Wychowanie i działanie. Pastoralny 

wymiar nauczania społecznego. 

9. Prymat wartości duchowych i znaczenie kultury w życiu społecznym. 

Prymat ducha nad materią. Bardziej „być” niż więcej „mieć”. Znaczenie 

kultury dla człowieka. Prawo człowieka do tworzenia kultury 

i udziału w jej owocach. Prawo człowieka do wychowania. Prawo 

człowieka do wykształcenia. 


Celem przedmiotu jest przybliżenie życia Karola Wojtyły, jego posługi 

na Stolicy Św. Stanisława i na Stolicy Świętego Piotra. 

Metody oceny: 

Egzamin. 


Borutka T., W życiu i śmierci Totus Tuus. Sylwetka duchowa, działalność 

pastoralna i dorobek intelektualny papieża Jana Pawła II, Kraków 

2010. 




94

Studia pierwszego stopnia - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Studia pierwszego stopnia - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II