Vita Academica 1(61) - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II
Vita Academica 1(61) - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II
Vita Academica 1(61) - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Vita</strong><strong>Academica</strong> nr 1(<strong>61</strong>)/2011<br />
Konferencja międzynarodowa<br />
Pruskie kasaty klasztorne na Śląsku<br />
na tle procesów sekularyzacyjnych w Polsce i Europie<br />
Sprawozdanie z Międzynarodowej konferencji naukowej<br />
Wrocław 18–21 listopada 2010 roku<br />
Hermina Święch, (WHiDK UPJP<strong>II</strong>)<br />
W dniach 18–21 listopada 2010 r. we Wrocławiu odbyła<br />
się Międzynarodowa konferencja naukowa „Pruskie kasaty<br />
klasztorne na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych<br />
w Polsce i Europie”. Jej organizatorami był Instytut<br />
Historyczny <strong>Uniwersytet</strong>u Wrocławskiego, Wrocławskie<br />
Towarzystwo Miłośników Historii, oddział Polskiego<br />
Towarzystwa Historycznego, Fundacja Lubiąż oraz<br />
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Na czele Komitetu<br />
Organizacyjnego stanął prof. Marek Derwich, którego<br />
wsparli także członkowie Sekcji Studenckiej Wrocławskiego<br />
Towarzystwa Miłośników Historii.<br />
Konferencja została zorganizowana z okazji dwusetnej<br />
rocznicy edyktu, wydanego przez króla pruskiego<br />
Fryderyka Wilhelma <strong>II</strong>I (1770–1840), który zadecydował<br />
o kasacie prawie wszystkich klasztorów położonych<br />
na Śląsku pruskim. Głównym celem konferencji<br />
było ukazanie genezy, przebiegu oraz skutków zachodzących<br />
na tym obszarze zmian, na tle procesów kasat<br />
klasztorów w nowożytnej i współczesnej Europie od<br />
XVI do XX w. Warto dodać, że konferencja rozpoczęła<br />
także obchody Jubileuszu dwustulecia utworzenia Państwowego<br />
<strong>Uniwersytet</strong>u Wrocławskiego. Obrady miały<br />
charakter interdyscyplinarny, zgromadziły bowiem nie<br />
tylko historyków, ale także historyków sztuki, bibliotekoznawców,<br />
archiwistów oraz muzykologów. Zostało<br />
wygłoszonych 90 referatów, a wśród prelegentów byli<br />
naukowcy z Polski oraz zza granicy, z Czech, Francji,<br />
Niemiec, Rosji i Ukrainy.<br />
Uroczyste otwarcie konferencji nastąpiło 18 listopada,<br />
w Audytorium Marianum <strong>Uniwersytet</strong>u Wrocławskiego,<br />
przy Placu Uniwersyteckim 1. Tematyka wstępnych<br />
referatów skupiła się wokół zagadnienia znaczenia<br />
kasat dla kultury, przestrzeni publicznej Wrocławia<br />
i <strong>Uniwersytet</strong>u Wrocławskiego, który w wyniku sekularyzacji<br />
klasztorów w 1810 r. pozyskał zabudowania oraz<br />
zbiory malarstwa czy grafiki. Popołudniowa sesja, jak<br />
i kolejne dwa dni spotkań 19 i 20 listopada odbywały<br />
się już w siedzibie Instytutu Historycznego <strong>Uniwersytet</strong>u<br />
Wrocławskiego, przy ulicy Szewskiej 49. Ze względu<br />
na dużą liczbę zgłoszonych uczestników obrady zostały<br />
podzielone na trzy równoległe sekcje. Pierwsza z nich<br />
dotyczyła pruskich kasat na Śląsku, kasat w Wielkopolsce<br />
i Prusach Zachodnich oraz w Królestwie Polskim.<br />
Uczestnicy drugiej sekcji koncentrowali się wokół zagadnienia<br />
dalszych losów księgozbiorów klasztornych<br />
ze likwidowanych konwentów oraz analizowali skutki<br />
procesu kasat. Prelegenci w ramach trzeciej z sekcji<br />
omawiali zjawisko kasat w okresie reformacji, oświecenia<br />
i rewolucji francuskiej, kasaty józefińskie, znoszenie<br />
klasztorów w Rosji i na ziemiach zabranych oraz istniejące<br />
źródła do powyższego zagadnienia.<br />
W licznym gronie uczestników konferencji znaleźli<br />
się także reprezentanci <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong><br />
Pawła <strong>II</strong> w Krakowie. Emerytowany profesor naszej<br />
uczelni ojciec Marian Kanior OSB z Tyńca wygłosił referat<br />
„Męskie klasztory benedyktyńskie pod zaborem<br />
pruskim”, ks. dr hab. Andrzej Bruździński, kierownik<br />
Katedry Historii Zakonów Wydziału Historii i Dziedzictwa<br />
Kulturowego, omówił zagadnienie „Kasaty klasztorów<br />
męskich w Krakowie na przełomie XV<strong>II</strong>I i XIX w.”,<br />
ks. dr hab. Janusz Królikowski z Wydziału Teologicznego<br />
w Tarnowie zanalizował temat „Wpływu kasat na<br />
sytuację egzystencjalno-duchową klasztoru na przykładzie<br />
starosądeckich klarysek”, a mgr Hermina Święch<br />
przedstawiła referat „Przyczyny i przebieg kasat żeńskich<br />
klasztorów w Krakowie w drugiej połowie XV<strong>II</strong>I<br />
i na początku XIX w.”. W konferencji wzięli udział także<br />
przedstawiciele krakowskiego środowiska naukowego.<br />
Należy tu wymienić mgr Magdalenę Marosz, dyrektor<br />
Archiwum Państwowego w Krakowie, dr. Macieja Zdanka,<br />
pracownika Archiwum <strong>Uniwersytet</strong>u Jagiellońskiego<br />
oraz o. Marka Miławickiego OP, reprezentującego Dominikański<br />
Instytut Historyczny w Krakowie.<br />
Konferencja została wzbogacona także przez imprezy<br />
towarzyszące temu wydarzeniu. 19 listopada odbył się<br />
w Auli Leopoldinie uroczysty koncert Orkiestry i Chóru<br />
<strong>Uniwersytet</strong>u Wrocławskiego Gaudium, pod dyrekcją<br />
Alana Urbanka. W sobotnie popołudnie, 20 listopada,<br />
po podsumowaniu i zamknięciu obrad, prelegenci mieli<br />
możliwość zwiedzania Wrocławia wraz z przewodnikiem.<br />
Natomiast na zakończenie konferencji, w niedzielę<br />
21 listopada, organizatorzy zaproponowali uczestnikom<br />
udział w całodziennym objeździe naukowym, na trasie<br />
którego znalazły się pocysterskie zespoły klasztorne<br />
w Lubiążu, Krzeszowie, Mauzoleum Piastów Świdnickich<br />
w Krzeszowie oraz Kościół Pokoju w Świdnicy.<br />
Sesja zorganizowana przez <strong>Uniwersytet</strong> Wrocławski<br />
stała się szansą do spotkania przedstawicieli różnych<br />
dyscyplin naukowych, zajmujących się szeroko<br />
pojętą tematyką kasat klasztorów, zarówno w Polsce,<br />
jak i w Europie. Stworzyła dogodną płaszczyznę do<br />
wymiany doświadczeń oraz zrodziła pomysł podjęcia<br />
dalszych, pogłębionych poszukiwań i badań w obrębie<br />
powyższego zagadnienia. Owocem konferencji będzie<br />
publikacja, zawierająca wszystkie wygłoszone referaty,<br />
której druk planowany jest na rok 2011.<br />
23
Change language