Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II
02.10.2014 • Views
Share Embed Flag

Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II

Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II

Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
upjp2.edu.pl

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

<strong>Vita</strong> <strong>Academica</strong><br />

nr 1 (<strong>71</strong>) 2013<br />

styczeń – luty<br />

Biuletyn informacyjny <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie ISSN 1842-2244<br />

Promocje akademickie

ISSN 1899-4512 ISSN 1899-4512<br />

k s s n<br />

Krakowski Semestralnik Studentów Niepełnosprawnych<br />

Co dalej z dotacją?<br />

Koniec programu<br />

PITAGORAS 2007<br />

Londyn 2012<br />

na żywo<br />

Student –<br />

najlepsza<br />

inwestycja<br />

Duża dawka<br />

sportu i sztuki<br />

Super Lodołamacz<br />

2(8/2012)<br />

KONWENCJA O PRAWACH OSÓB<br />

NIEPEŁNOSPRAWNYCH<br />

Drodzy Czytelnicy,<br />

Już jest ósmy numer „Krakowskiego Semestralnika Studentów Niepełnosprawnych”<br />

(KSSN), czyli gazety kierowanej do studentów, zwłaszcza niepełnosprawnych, ale<br />

również do pracowników uczelni oraz uczniów i nauczycieli szkół średnich. Gazetę<br />

tworzą przede wszystkim studenci przy współpracy Biur ds. ON, Pełnomocników Rektorów<br />

ds. ON oraz Zrzeszeń Studentów Niepełnosprawnych ich uczelni. W numerze<br />

przeczytacie m.in. o tym, jakie wyzwania stawia przed nami ratyfikowana Konwencja<br />

o prawach osób niepełnosprawnych, dlaczego student to najlepsza inwestycja<br />

i jakie będą dalsze losy dotacji MNiSW oraz jej wpływ na warunki studiowania<br />

osób z niepełnosprawnościami. Oprócz tego piszemy o tym, który kraj oprócz Polski<br />

i dlaczego nie transmitował w TV paraolimpiady w Londynie. Dowiecie się również,<br />

jak ważny dla osób nie(do)słyszących był zakończony niedawno program Pitagoras<br />

2007. Nie brak też solidnej dawki sportu, rekreacji oraz kultury i sztuki, a także relacji<br />

i zapowiedzi spotkań, konferencji, imprez dla studentów niepełnosprawnych oraz<br />

wielu użytecznych informacji (np. o ulgach komunikacyjnych). Wersja drukowana<br />

gazety jest dostępna za darmo w Biurach ds. ON i Zrzeszeniach uczelni należących<br />

do redakcji. Istnieje możliwość wydruku w alfabecie Braille’a – wystarczy kontakt z redakcją.<br />

Dostępna jest również wersja elektroniczna i tekstowa (na płytach DVD oraz<br />

na stronie internetowej www.kssn.pl), umożliwiająca przeczytanie gazety także przez<br />

osoby niewidome.<br />

Gorąco zachęcamy do czytania!<br />

UWAGA! Strona internetowa www.kssn.pl w NOWEJ ODSŁONIE GRAFICZNEJ!<br />

KLIKNIJ, PRZECZYTAJ, NAPISZ!<br />

Z pozdrowieniami od całej redakcji KSSN!<br />

W numerze<br />

z życia uczelni<br />

Wydarzyło się ..................................................... 3<br />

Homilia wygłoszona na promocjach akademickich. ..................... 5<br />

Promocje akademickie .............................................. 7<br />

Przekazanie księgozbioru Turowicza Bibliotece UPJP<strong>II</strong> .................. 9<br />

Laudacja z okazji wręczenia Lauru<br />

Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich 2012 prof. Waleremu Pisarkowi .... 10<br />

konferencje<br />

Międzynarodowa konferencja historyczna we Lwowie ................... 11<br />

Ks. Szczepan Szydelski. Uczony, duszpasterz, działacz społeczny .......... 13<br />

Drogi Wiary ....................................................... 15<br />

Wolność wiary a posłuszeństwo prawu ................................ 18<br />

Umarłych pogrzebać... .............................................. 19<br />

Koniec świata... i co dalej? ........................................... 21<br />

Ekumenizm – zagrożenie czy konsekwencja wiary? ..................... 21<br />

Kontrowersje nowoczesnej biomedycyny a fakty biologiczne ............. 22<br />

Kontakty naukowe na Bliskim i Dalekim Wschodzie .................... 23<br />

Enjoy Life. Towards a Deep Concept of Human Joy ..................... 24<br />

nie tylko nauka<br />

Wyjazd studyjny do Brukseli ......................................... 26<br />

Cztery głosy, cztery dni, cztery koncerty .............................. 27<br />

Na synodzie doświadczyłam ogromnej jedności ........................ 28<br />

Pokaz filmu The Human Experience ................................... 30<br />

Prezentacja – Wydawnictwo Naukowe ................................ 34<br />

studenci<br />

Spotkanie z Katarzyną Łaniewską. .................................... 31<br />

Relacja ze spotkania z Maciejem Orłosiem ............................. 32<br />

X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd Doktorantów ..................................... 32<br />

Filozoficzny esej o prozaicznym życiu ................................. 33<br />

Studenci DiKS na krakowskim Kazimierzu. ............................ 35<br />

<strong>Vita</strong> <strong>Academica</strong><br />

Biuletyn Informacyjny<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong><br />

w Krakowie<br />

Redakcja<br />

31-002 Kraków, ul. Kanonicza 9<br />

tel./faks 12 370 86 06<br />

e-mail: rzecznik@upjp2.edu.pl<br />

Redaktor prowadząca<br />

Monika Wiertek<br />

Opracowanie graficzne<br />

Marta Jaszczuk<br />

Zdjęcia na okładce<br />

Sebastian Wojnowski<br />

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych<br />

oraz zastrzega sobie prawo do skrótów<br />

i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku.<br />

Numer zamknięto 14 stycznia 2012 roku.<br />

Nakład 1000 egz.<br />

Wydawca<br />

<strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong> <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie<br />

Wydawnictwo Naukowe<br />

recenzje ........................................................ 36

Wydarzyło się<br />

• 14 listopada 2012 roku odbyła się sesja naukowa<br />

Ekumenizm – zagrożenie lub konsekwencja wiary?,<br />

zorganizowana przez Międzywydziałowy Instytut<br />

Ekumenii i Dialogu.<br />

• 14 listopada 2012 roku Instytut Prawa Kanonicznego<br />

zorganizował sympozjum Wolność wiary a posłuszeństwo<br />

prawu.<br />

• 15−16 listopada 2012 roku Katedra Historii Europy<br />

Środkowo-Wschodniej zorganizowała konferencję<br />

Kościół katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej<br />

w obliczu dwóch totalitaryzmów.<br />

• 16 listopada 2012 roku w Łodzi odbyła się konferencja<br />

Oblicza Bożego miłosierdzia, współorganizowana<br />

przez Instytut Duchowości.<br />

• 17 listopada 2012 roku odbył się koncert Psalmodii<br />

oraz Chóru i Orkiestry Symfonicznej Filharmonii<br />

Częstochowskiej z okazji 85. rocznicy urodzin<br />

kompozytora Juliusza Łuciuka.<br />

• 19 listopada 2012 roku w kolegiacie św. Anny była<br />

sprawowana msza św. za zmarłych pracowników<br />

nauki uczelni krakowskich.<br />

• 19 listopada 2012 roku Radio Bonus zorganizowało<br />

spotkanie z Marcinem Wroną w ramach cyklu Podsłuchaj<br />

mistrza. Radio Bonus zaprasza na…<br />

• 14-15 listopada 2012 roku odbyło się sympozjum<br />

Drogi wiary zorganizowane przez Wyższe Seminarium<br />

Duchowne Archidiecezji Krakowskiej i Katedrę<br />

Sakramentologii UPJP<strong>II</strong>.<br />

• 19−20 listopada 2012 roku w Ljubljanie odbyła się<br />

konferencja Enjoy life. Towards a Deep Concept of<br />

Human Joy, zorganizowana przez Katedrę Teologii<br />

Duchowości Wydziału Teologicznego oraz <strong>Uniwersytet</strong><br />

w Ljubljanie.<br />

• 21 listopada 2012 roku prof. dr Noel Sheth SJ z Jnana-Deepa<br />

Vidyapeeth (Pontifical Institute of Philosophy<br />

and Religion) z Pune w Indiach na zaproszenie<br />

Wydziału Teologicznego wygłosił wykłady gościnne.<br />

• 22−23 listopada 2012 roku w Częstochowie odbyła<br />

się druga część konferencji Koniec świata… i co<br />

dalej?, zorganizowanej przez UPJP<strong>II</strong> oraz Akademię<br />

<strong>Jana</strong> Długosza w Częstochowie.<br />

• 15 listopada 2012 roku prof. dr hab. Lucjan Kocik<br />

– pracownik Instytutu Nauk o Rodzinie wygłosił<br />

wykład otwarty Małżeństwo i rodzina w cieniu<br />

ponowoczesnej Wieży Babel.<br />

• 15 listopada 2012 roku odbyła się <strong>II</strong> część VI Międzynarodowej<br />

Konferencji Etyki Mediów Wartości<br />

w mediach – wartość mediów, zorganizowanej przez<br />

Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej.<br />

• 15−27 listopada 2012 odbywały się V<strong>II</strong> Dni Muzyki<br />

Kościelnej, współorganizowane przez Międzyuczelniany<br />

Instytut Muzyki Kościelnej.<br />

• 15−16 listopada 2012 roku w Krakowie odbyła się<br />

pierwsza część konferencji Koniec świata… i co dalej?,<br />

zorganizowanej przez UPJP<strong>II</strong> oraz Akademię<br />

<strong>Jana</strong> Długosza w Częstochowie.<br />

• 22 listopada 2012 roku odbył się koncert Psalmodii promujący<br />

nową płytę z utworami Stanisława Moniuszki.<br />

• 23 listopada 2012 roku odbyła się konferencja Ziemiaństwo<br />

polskie na rzecz Ojczyzny i Kościoła, zorganizowana<br />

przez UPJP<strong>II</strong>, Oddział Instytutu Pamięci<br />

Narodowej w Krakowie oraz Polskie Towarzystwo<br />

Ziemiańskie Oddział w Krakowie.<br />

• 24 listopada 2012 w Wyższym Seminarium Duchownym<br />

Archidiecezji Krakowskiej odbyła się akcja<br />

krwiodawstwa zorganizowana przez Kleryckie<br />

Koło Caritas.<br />

• 26 listopada 2012 roku Katedra Teologii Pastoralnej<br />

Szczegółowej Wydziału Teologicznego oraz Katedra<br />

Bioetyki Wydziału Filozoficznego zorganizowały<br />

konferencję Umarłych pogrzebać… Pogrzeb dziecka<br />

poronionego źródłem chrześcijańskiej nadziei.

z życia uczelni<br />

• 29 listopada 2012 roku Biuro Informacji i Promocji<br />

zorganizowało pokaz filmu The Human Experience<br />

wraz ze spotkaniem online z jego twórcami.<br />

• 29 listopada 2012 roku Radio Bonus zorganizowało<br />

spotkanie z Maciejem Orłosiem w ramach cyklu<br />

Podsłuchaj mistrza. Radio Bonus zaprasza na…<br />

• 29 listopada 2012 roku odbył się koncert Krakowskiego<br />

Chóru Męskiego wraz z Chórem <strong>Uniwersytet</strong>u Rolniczego<br />

w Krakowie Z głębokości wołam do Ciebie, Panie… .<br />

• 1−2 grudnia 2012 roku Wydział Filozoficzny, Koło<br />

Naukowe Studentów Filozofii oraz Kolegium Teologiczno-Filozoficzne<br />

Polskiej Prowincji Dominikanów<br />

w Polsce zorganizowali V Ogólnopolską Konferencję<br />

Studium przypadku. Wokół myśli Michała Hellera.<br />

• 6−8 grudnia 2012 roku odbył się V<strong>II</strong> Festiwal Filmu<br />

Filozoficznego, współorganizowany przez Wydział<br />

Filozoficzny.<br />

• 6−7 grudnia 2012 roku Instytut Historii Sztuki i Kultury<br />

zorganizował konferencję Między symbolem a alegorią.<br />

• 7−9 grudnia 2012 roku w Krakowie miał miejsce<br />

X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd Doktorantów, w którym wzięli<br />

udział także przedstawiciele UPJP<strong>II</strong>.<br />

• 18 grudnia 2012 roku<br />

prof. dr hab. Walery Pisarek<br />

– pracownik Wydziału<br />

Nauk Społecznych otrzymał<br />

Laur Stowarzyszenia<br />

Dziennikarzy Polskich.<br />

• 20 grudnia 2012 roku odbyło<br />

się pierwsze spotkanie<br />

z cyklu Ich Areopag wiary,<br />

organizowane przez Wyższe<br />

Seminarium Duchowne Archidiecezji<br />

Krakowskiej, Instytut<br />

Dziennikarstwa i Komunikacji<br />

Społecznej Wydziału<br />

Nauk Społecznych<br />

oraz Fundację im. św. Królowej<br />

Jadwigi dla UPJP<strong>II</strong>.<br />

Gościem była Katarzyna Łaniewska.<br />

• 20 grudnia 2012 roku chór<br />

Psalmodia wziął udział<br />

w charytatywnym koncercie zorganizowanym przez<br />

Fundację Mam marzenie w Klubie Lizard King.<br />

• 20 grudnia 2012 roku odbyło się spotkanie opłatkowe<br />

pracowników uczelni.<br />

• 10 grudnia 2012 roku odbyło się uroczyste przekazanie<br />

księgozbioru Jerzego Turowicza naszej Bibliotece.<br />

4<br />

• 12 grudnia 2012 roku Koło Naukowe Studentów Filozofii<br />

zorganizowało spotkanie Oczywistość w naukach<br />

metafizycznych.<br />

• 12 grudnia 2012 roku prof. dr hab. Włodzimierz<br />

Korohoda (UJ) w trakcie seminarium Wydziału Filozoficznego<br />

wygłosił wykład Kontrowersje nowoczesnej<br />

medycyny a fakty biologiczne.<br />

• 16−19 grudnia 2012 roku odbyły się rekolekcje<br />

adwentowe dla studentów Z narodzeniem Jezusa<br />

Chrystusa było tak…, zorganizowane przez Duszpasterstwo<br />

Akademickie PATMOS.<br />

• 5 stycznia 2013 roku w Piekarach miał miejsce Turniej<br />

Piłki Halowej im. <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong>.<br />

• 10 stycznia 2013 roku odbyło się spotkanie z dziennikarzem<br />

Krzysztofem Ziemcem w ramach cyklu<br />

Ich Areopag wiary.<br />

• 11 stycznia 2013 roku w katedrze na Wawelu odbyły<br />

się uroczyste promocje akademickie.<br />

Z radością informujemy, że dr hab. Wiesław Delimat, prof. UPJP<strong>II</strong> – zastępca<br />

dyrektora Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej został<br />

wybrany prezesem Polskiej Federacji Caecilianum na kadencję 2012−2016.<br />

Federacja Caecilianum działa w Polsce od roku 1999 i jest jedną z dwu federacji<br />

zrzeszających chóry kościelnej całego kraju. Wybór dr. hab. Wiesława<br />

Delimat, prof. UPJP<strong>II</strong> na jej prezesa jest dowodem najwyższego uznania<br />

i docenienia jego osiągnięć zawodowych. Serdecznie gratulujemy!

Homilia wygłoszona przez ks. dr. hab. Wojciecha Zyzaka,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong> – dziekana Wydziału Teologicznego<br />

w trakcie promocji akademickich<br />

Eminencjo, Księże Kardynale, Ekscelencje, Magnificencje,<br />

Profesorowie, Pracownicy, Absolwenci i Studenci naszej<br />

Uczelni, drodzy Goście!<br />

Dzisiejsza Ewangelia (Łk 5, 12-16) ukazuje nam Chrystusa,<br />

zarówno zajętego nauczaniem i uzdrawianiem tłumów,<br />

jak i usuwającego się na miejsce pustynne, by się modlić.<br />

Co prawda św. Łukasz w swojej Ewangelii wspomina<br />

o modlitwie na pustyni po raz pierwszy w przeczytanym<br />

fragmencie, jednak znawcy Biblii podkreślają, że posługuje<br />

się czasem imperfectum, który wskazuje na stały zwyczaj.<br />

Tym samym przykład Jezusa pokazuje, jak bardzo ważna<br />

jest w życiu równowaga pomiędzy intensywną działalnością<br />

a modlitwą. Bł. Jan Paweł <strong>II</strong> odnosząc się do czytanego<br />

dzisiaj fragmentu Ewangelii, podczas jednej z katechez<br />

środowych z 1 grudnia 1993 roku, stwierdził: „Niewątpliwie,<br />

kiedy staramy się działać zgodnie z wolą Bożą, czynimy<br />

rzeczy miłe Panu i jest to już forma modlitwy. Tak<br />

więc nawet najprostsze czyny stają się wyrazem czci oddawanej<br />

Bogu i są Mu miłe. Jest jednak również prawdą, że to<br />

nie wystarcza: potrzebne są specjalne momenty przeznaczone<br />

wyłącznie na modlitwę, zgodnie z przykładem pozostawionym<br />

przez Jezusa, który nawet w okresie najbardziej<br />

intensywnej działalności mesjańskiej znajdował czas<br />

na modlitwę (por. Łk 5, 16)”. Stanowi to dla nas przestrogę<br />

przed takim zaangażowaniem w „żniwo Pana”, w którym<br />

nie starcza nam czasu dla „Pana żniwa”.<br />

Szczególnym wzorem harmonijnego połączenia życia<br />

aktywnego i modlitwy pozostaje dla nas święta królowa<br />

Jadwiga. Świadczy o tym gotycki motyw dwóch złączonych<br />

liter „MM”, zarówno w Psałterzu floriańskim, którym się<br />

posługiwała, jak i na polichromiach jej komnat. Historycy<br />

sztuki interpretują te dwie litery jako wyraźne nawiązanie<br />

do zapracowanej Marty i rozmodlonej Marii. Potwierdza<br />

to fragment przedmowy z dedykowanego królowej traktatu<br />

O życiu kontemplacyjnym i czynnym autorstwa dominikanina<br />

Henryka Bitterfelda: „Nie można [...] postawy kontemplacyjnej<br />

oddzielić od aktywnej, ponieważ są to dwie<br />

siostry: Marta działająca i Maria uprawiająca kontemplację.<br />

[...] Pochwalam królową odwiedzającą ubogich, wspierającą<br />

nieszczęśliwych, wyzwalającą uciśnionych, kierującą sługami,<br />

zajętą każdą pojedynczą sprawą, lecz nie mniej pochwalam<br />

królową błagającą w modlitwach Boga”. Rzeczywiście,<br />

wiele było wymiarów aktywności świętej królowej.<br />

Jej zaangażowanie streszczają słowa Stanisława ze Skarbimierza<br />

wypowiedziane w dniu jej pogrzebu, 19 lipca 1399<br />

roku: „Widzieliśmy bowiem, że była matką duchownych,<br />

dobrodziejką wdów, pocieszycielką sierot, tarczą ubogich,<br />

ucieczką pokrzywdzonych, orędowniczką odsuniętych<br />

sprzed oblicza naszego króla”. Dla nas najważniejszym wymiarem<br />

tej aktywności są starania o erygowanie Wydziału<br />

Teologicznego. Jednocześnie wielkie dzieła były w jej życiu<br />

połączone z głęboką modlitwą, z udziałem we mszy świętej,<br />

z medytacją Pisma Świętego i lekturą doktorów Kościoła.<br />

Znamienne jest, że – jak podaje tradycja – święta podejmowała<br />

najważniejsze decyzje swego życia u stóp Chrystusa<br />

ukrzyżowanego tu, w katedrze wawelskiej. Właśnie<br />

w czasie modlitwy Ukrzyżowany miał jej powiedzieć: Fac<br />

quod vides! („Czyń, co widzisz”), zachęcając do naśladowania<br />

Go w miłości do ludzi i do łączenia czynów z kontemplacją<br />

Boga. Święta Jadwiga jest dla nas przykładem dziecka<br />

Bożego, które, jak mawiał święty Franciszek Salezy, jedną<br />

ręką trzyma się dłoni Ojca, a drugą zbiera owoce. Pokazuje<br />

jednocześnie, jak bardzo miłość nadaje kształt i jedność<br />

świętemu życiu. Dla niej akcja i kontemplacja, praca i modlitwa<br />

były dwoma momentami tej samej miłości. Święta<br />

królowa ukazywała przez to najgłębszy sens wiary, na którą<br />

składa się poznanie, miłość i czyn.<br />

Jakie przesłanie płynie dla naszej uniwersyteckiej<br />

wspólnoty z tego wymiaru duchowości świętej? Przede<br />

wszystkim nasza praca, nasz wysiłek badacza, nauczyciela,<br />

pracownika czy studenta, może, stając się funkcją miłości,<br />

stanowić formę wielbienia Boga. Święta Teresa Benedykta<br />

od Krzyża (Edyta Stein) wyraziła tę prawdę w 1928 roku<br />

w jednym z listów do siostry Kaliksty Kopf takimi słowami:<br />

„To, że naukę można traktować jako służbę Bożą, zrozumiałam<br />

dopiero przy św. Tomaszu […]. I tylko dlatego zdecydowałam<br />

się z całą powagą podjąć na nowo pracę naukową.<br />

Bezpośrednio przed i jeszcze długo po moim nawróceniu<br />

myślałam, że prowadzić życie religijne oznacza porzucić<br />

wszystko, co ziemskie, i żyć tylko myślami o rzeczach<br />

Bożych. Stopniowo jednak zrozumiałam, że na tym świecie<br />

żąda się od nas czegoś innego; nawet wiodąc życie kontemplacyjne,<br />

nie wolno zrywać kontaktu ze światem. Sądzę<br />

nawet, że im głębiej ktoś zanurzył się w Bogu, tym więcej,<br />

w tym samym duchu, musi «wyjść z siebie», tj. wchodzić<br />

w świat, by mu nieść życie Boże”. (E. Stein, Autoportret z listów<br />

1916−1933, Kraków 2003, s. 125n). Widzimy tu zachętę<br />

do uprawiania nauki jako „wypełniania spraw Marty”<br />

z „duchem Marii”. Podobnie Instrukcja o powołaniu teologa<br />

w Kościele Donum veritatis mówi: „Ponieważ przedmiotem<br />

teologii jest Prawda, żywy Bóg i Jego objawiający się<br />

z życia uczelni<br />

5

z życia uczelni<br />

6<br />

w Jezusie Chrystusie plan zbawienia, teolog – z racji swojego<br />

powołania – musi żyć intensywną wiarą i zawsze łączyć<br />

badania naukowe z modlitwą”. To, co dotyczy teologa, odnosi<br />

się również do wszystkich innych członków uniwersytetu<br />

kościelnego, o których Sapientia Christiana mówi, że<br />

winni dawać świadectwo swej wiary wobec świata i podejmować<br />

zadania ewangelizacyjne (nr 3).<br />

Z powyższych słów wynikają dla nas konkretne wnioski.<br />

Przede wszystkim konieczność żywej więzi z Bogiem.<br />

Papież Benedykt XVI podczas spotkania ze swoimi byłymi<br />

studentami zgromadzonymi w Castel Gandolfo 2 września<br />

2012 roku przypomniał, że „to prawda nas posiada, jest<br />

czymś żywym! Nie my jesteśmy jej posiadaczami, ale jesteśmy<br />

przez nią pochwyceni”. Dlatego nikt nie może powiedzieć:<br />

„posiadam prawdę”, gdyż przeciwnie, to prawda<br />

posiada człowieka. „I tylko kiedy pozwalamy, by ona nami<br />

kierowała i poruszała, trwamy w niej”. Zatem musimy<br />

się na nowo nauczyć tego „nieposiadania prawdy”. Stąd<br />

wezwanie papieża, aby wystrzegać się takiego „intelektualizowania<br />

wiary i teologii”, które nie pozwala, by słowo wywierało<br />

konkretny wpływ na życie wierzącego. To pierwsze<br />

wymaganie, w którym niejako bardziej dochodzi do głosu<br />

Maria, jest nieodłączne od drugiego, które ma oblicze<br />

Marty. Chodzi o kompetencję i skuteczność jako wymagania<br />

jakości służby Bogu. Jak mawiał Étienne Gilson, nic<br />

nie zmusza chrześcijanina do zajmowania się nauką czy<br />

sztuką, bo istnieją inne sposoby służenia Bogu, ale jeśli<br />

wybiera taki sposób, to staranie się o bycie dobrym naukowcem<br />

i artystą jest nieodzowne, by być również dobrym<br />

sługą Boga. Pozostaje jeszcze kwestia stylu naszej posługi<br />

w świecie. Myślę, że w okresie, gdy świętujemy Rok<br />

Wiary, związany z pięćdziesiątą rocznicą Soboru Watykańskiego<br />

<strong>II</strong>, warto przypomnieć uwagi, jakie 21 października<br />

1964 roku arcybiskup Karol Wojtyła w imieniu Episkopatu<br />

Polski wyraził na Soborze na temat Kościoła w świecie<br />

współczesnym: „W schemacie X<strong>II</strong>I należałoby przemawiać<br />

w taki sposób, aby świat zobaczył, że nie tylko pouczamy<br />

go w sposób autorytatywny, ale równocześnie poszukujemy<br />

z nim prawdziwych i sprawiedliwych rozwiązań trudnych<br />

problemów życia ludzkiego. Problem nie polega bowiem na<br />

tym, aby ukazać prawdę dobrze nam już znaną, lecz idzie<br />

o to, w jaki sposób odnajdzie ją i przyswoi sobie świat”. Karol<br />

Wojtyła proponował metodę „heurystyczną”, pozwalającą<br />

uczniowi na odnajdywanie prawdy jakby w sobie samym.<br />

„Taka metoda nauczania odpowiada naszemu schematowi.<br />

Z jednej strony wyklucza ona wszystko, co zdradza mental-<br />

ność, że tak powiem «kościelną», a są to skargi na zło świata<br />

[...], pochopne «przywłaszczanie» przez Kościół każdego<br />

dobra istniejącego w świecie [...] czy też werbalne wyrazy<br />

łaskawości wobec świata. To wszystko zaś niejako a priori<br />

staje się przeszkodą w dialogu ze światem. [...] Z drugiej zaś<br />

strony metoda nauczania, którą nazywamy «heurystyczną»,<br />

wymaga, aby rozum tych, do których przemawiamy,<br />

był uległy wobec siły argumentów. Chodzi o argumenty<br />

całkowicie jasne i proste, którym zdrowy rozum przyznaje<br />

rację bez trudu. [...] Krótko mówiąc, argumentacja powinna<br />

być rozumowa, skoro rozmawiamy również z niewierzącymi.<br />

Może być także teologiczna, wszyscy bowiem<br />

dobrze wiedzą, że przez ten schemat przemawia Kościół”.<br />

(R. Skrzypczak, Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim <strong>II</strong>.<br />

Zbiór wystąpień, Warszawa 2011, s. 286n). Czyż nie jest to<br />

wciąż aktualny program dla nas wszystkich? Nie tylko pouczanie<br />

w sposób autorytatywny, ale poszukiwanie prawdziwych<br />

i sprawiedliwych rozwiązań trudnych problemów<br />

życia ludzkiego, troska o odpowiednią metodę przekazu i o<br />

dialog ze światem, siła argumentu bardziej niż argument<br />

siły, argumentacja zarówno rozumowa, jak i teologiczna.<br />

Czyż nie jest to jednocześnie styl nowej ewangelizacji?

Promocje akademickie<br />

na Uniwersytecie <strong>Papieski</strong>m <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie<br />

W dniu 11 stycznia 2013 roku o godz. 9.30 Jego Eminencja kard. Stanisław Dziwisz, Wielki Kanclerz UPJP<strong>II</strong> przewodniczył<br />

mszy świętej dziękczynnej z okazji 616. rocznicy ufundowania Wydziału Teologicznego w Akademii Krakowskiej,<br />

która odprawiona została w katedrze na Wawelu. Homilię wygłosił ks. dr hab. Wojciech Zyzak, prof. UPJP<strong>II</strong> – dziekan Wydziału<br />

Teologicznego. Po Eucharystii odbyło się uroczyste wręczenie dyplomów doktora i doktora habilitowanego.<br />

z życia uczelni<br />

Z Wydziału Teologicznego<br />

dyplom doktora otrzymali:<br />

ks. dr Michał Borda<br />

Temat: Biblijna koncepcja powołania<br />

w katechezie ponadgimnazjalnej i jej recepcja<br />

przez uczniów (na podstawie badań<br />

maturzystów w liceach ogólnokształcących<br />

diecezji sosnowieckiej). Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Janusz Mastalski.<br />

ks. dr Dariusz Grelecki<br />

Temat: Doskonałość chrześcijańska w nauczaniu<br />

pasterskim biskupa i arcybiskupa<br />

Stanisława Szymeckiego. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

dr Jarosław Kawa<br />

Temat: Bóg i człowiek w nauczaniu kaznodziei<br />

królewskiego Sebastiana Fabiana<br />

Lachowskiego (1731–1794). Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

ks. dr Stefan Klajman<br />

Temat: Wizja Kościoła w nauczaniu arcybiskupów<br />

Józefa Bilczewskiego i Józefa Teodorowicza.<br />

Studium porównawcze. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

dr Grzegorz Kwaśniewski<br />

Temat: Teologiczne i społeczne aspekty polityki<br />

w nauczaniu <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong>. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Andrzej Zwoliński.<br />

dr Magdalena Marzec<br />

Temat: Apokalipsa św. <strong>Jana</strong> wobec kultu<br />

imperialnego. Promotor: ks. dr hab.<br />

Roman Bogacz.<br />

dr Marek Micherdziński<br />

Temat: Idea zbawienia w Koranie. Studium<br />

lingwistyczno-teologiczne. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Łukasz Kamykowski.<br />

dr Maria Miduch<br />

Temat: Apokaliptyka żydowska wobec<br />

zburzenia świątyni w Jerozolimie. Koncepcja<br />

eschatologii w żydowskich apokalipsach<br />

(70–132 po Chr.). Promotor: ks.<br />

prof. dr hab. Roman Pindel.<br />

ks. dr Paweł Mielecki<br />

Temat: Biskup sługą uświęcania według<br />

Soboru Watykańskiego <strong>II</strong> i posoborowych<br />

dokumentów kościelnych. Studium<br />

teologiczno-prawne. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Jan Maciej Dyduch.<br />

o. dr Krzysztof Niewiadomski OFMCap<br />

Temat: Rola komunikacji niewerbalnej<br />

w budowaniu relacji międzyosobowych.<br />

Aspekt teologicznomoralny. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Jan Orzeszyna.<br />

ks. dr Zbigniew Skóra CR<br />

Temat: Zmartwychwstańcy w nurcie<br />

ruchu liturgicznego w latach 1836–<br />

1891. Promotor: ks. prof. dr hab. Stefan<br />

Koperek CR.<br />

dr Marietta Stawarz<br />

Temat: Kryteria wartościowania bogactwa<br />

w kontekście nauczania społecznego<br />

Kościoła. Promotor: ks. dr hab. Ireneusz<br />

Stolarczyk, prof. UPJP<strong>II</strong>.<br />

dr Adam Wąsowski<br />

Temat: Biblijno-teologiczny wymiar<br />

bramy. Promotor: ks. dr hab. Roman<br />

Bogacz.<br />

o. dr Sebastian Wiśniewski OMI<br />

Temat: Wiara jako siła dynamizująca<br />

rozwój człowieka ku doskonałości chrześcijańskiej<br />

na podstawie kazań ks. Nikodema<br />

Cieszyńskiego. Promotor: ks. prof.<br />

dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

ks. dr Mirosław Włoch<br />

Temat: Kapłaństwo prezbiterów w ujęciu<br />

Fultona J. Sheena. Promotor: ks. dr<br />

hab. Wojciech Zyzak, prof. UPJP<strong>II</strong>.<br />

o. dr Roman Laba OSPPE<br />

Temat: Objawienie Imienia Bożego – początkiem<br />

Wyjścia. Studium struktury literackiej<br />

Księgi Szemot. Promotor: ks.<br />

prof. dr hab. Tomasz Jelonek.<br />

s. dr Natalia Tendaj SłNSJ<br />

Temat: Apologia religii katolickiej według<br />

św. Józefa Sebastiana Pelczara. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Łukasz Kamykowski.<br />

7

z życia uczelni<br />

Z Wydziału Filozoficznego dyplom doktora otrzymali:<br />

dr Łukasz Ćwiertnia<br />

Temat: Człowiek niedokończony. Pytanie o tożsamość podmiotu<br />

w perspektywie wybranych współczesnych koncepcji filozoficznych.<br />

Promotor: prof. dr hab. Aleksander Bobko.<br />

dr Marcin Gorazda<br />

Temat: W obronie antynaturalizmu, czyli o granicach wyjaśniania<br />

naukowego. Promotor: ks. prof. dr hab. Stanisław<br />

Wszołek.<br />

ks. dr Wojciech Mozdyniewicz<br />

Temat: Osobowościowe korelaty modlitwy jako relacji religijnej.<br />

Promotor: ks. prof. dr hab. Józef Makselon.<br />

Stopień doktora habilitowanego otrzymali:<br />

ks. dr hab. Jarosław Jagiełło, WF<br />

dr hab. Renata Jasnos, WT<br />

ks. dr hab. Piotr Szczepan Łabuda, WT<br />

o. dr hab. Roman Olejnik, WF<br />

ks. dr hab. Tadeusz Pabjan, WF<br />

dr hab. Włodzimierz Siedlik, WHiDK – przewód habilitacyjny<br />

przeprowadzony w Akademii Muzycznej w Krakowie<br />

dr hab. Janusz Smołucha, WHiDK<br />

dr hab. Antoni Szwed, WF<br />

ks. dr hab. Kazimierz Talarek, WHiDK<br />

o. dr hab. Marian Zawada OCD, WT<br />

dr Marcin Polak<br />

Temat: Problematyka zasady w filozofii Stanislasa Bretona.<br />

Promotor: prof. dr hab. Karol Tarnowski.<br />

ks. dr Paweł Such<br />

Temat: Analogia u Mistrza Eckharta. Promotor: prof. dr<br />

hab. Karol Tarnowski.<br />

Z Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego<br />

dyplom doktora otrzymali:<br />

dr Zbigniew Bereszyński<br />

Temat: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”<br />

na Opolszczyźnie w latach 1980–1989. Promotor:<br />

ks. dr hab. Andrzej Hanich, prof. PIN.<br />

8

tekst: Monika Wiertek<br />

zdjęcia: Krzysztof Mleczko<br />

W uroczystości wzięła udział rodzina Jerzego<br />

Turowicza oraz Tomasz Fiałkowski<br />

– dziennikarz i publicysta związany<br />

z „Tygodnikiem Powszechnym”. Po wystąpieniach<br />

p.o. dyrektora Biblioteki mgr<br />

Magdaleny Nagięć, prorektora ks. dr. hab.<br />

Arkadiusza Barona, prof. UPJP<strong>II</strong>, Tomasza<br />

Fiałkowskiego oraz córek redaktora<br />

nastąpiło podpisanie dokumentów oraz<br />

przecięcie symbolicznej wstęgi przez prawnuków<br />

Turowicza. Od tego dnia księgozbiór<br />

jest dostępny dla czytelników.<br />

W poniedziałek 10 grudnia 2012 r. odbyło się uroczyste przekazanie<br />

księgozbioru Jerzego Turowicza Bibliotece <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie.<br />

p.o. dyrektora Biblioteki mgr Magdalena Nagięć<br />

budynku w styczniu 2012 roku księgozbiór<br />

rozpakowano i umieszczono na<br />

drugim piętrze. Trzeba przy okazji podkreślić<br />

wysiłek wszystkich pracowników<br />

Biblioteki <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego,<br />

którzy zaangażowali się w jego opracowywanie,<br />

aby był jak najszybciej dostępny<br />

dla czytelników.<br />

Księgozbiór ten to niezwykle cenny<br />

dar dla naszej uczelni, liczący ponad 10<br />

tysięcy publikacji głównie z zakresu filozofii,<br />

teologii, historii powszechnej,<br />

historii Polski, historii Kościoła, sztuki<br />

oraz filologii. Bardzo wzbogaci on zbiory<br />

Biblioteki i z całą pewnością pomoże<br />

Szaleństwo i metoda<br />

Z Jerzym Turowiczem i Anną Turowiczową<br />

krakowskim pracownikom akademickim<br />

i studentom w zdobywaniu wiedzy<br />

i prowadzeniu badań naukowych. Dzięki<br />

niemu młodzież akademicka oraz<br />

wykładowcy zachowają we wdzięcznej<br />

pamięci Jerzego Turowicza – czołowego<br />

polskiego publicystę, wieloletniego<br />

redaktora naczelnego „Tygodnika<br />

Powszechnego”, wybitnego myśliciela<br />

i humanistę. To kolejny, wielki wkład<br />

tego szlachetnego człowieka w rozwój<br />

polskiej nauki i kultury, przekazany<br />

nam rękami jego córek, którym jeszcze<br />

raz serdecznie dziękujemy.<br />

Jerzy Turowicz (1912–1999) – publicysta,<br />

redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”.<br />

Anna Turowiczowa (1916–2000) – tłumaczka.<br />

z życia uczelni<br />

Tomasz Fiałkowski<br />

Uroczystość ta była owocem paroletniej<br />

pracy i starań wielu osób. Rozmowy<br />

o przekazaniu księgozbioru Jerzego<br />

Turowicza rozpoczęły się w 2008<br />

roku z inicjatywy jego córek: pani prof.<br />

Magdaleny Smoczyńskiej, pani Elżbiety<br />

Jogałły oraz pani Joanny Turowicz-Piaseckiej.<br />

Po wstępnych ustaleniach z ówczesnym<br />

rektorem <strong>Papieski</strong>ej Akademii<br />

Teologicznej w Krakowie ks. prof. dr.<br />

hab. Janem Maciejem Dyduchem sprawę<br />

przekazano do nadzoru ks. dr. hab.<br />

Janowi Bednarczykowi − ówczesnemu<br />

dyrektorowi Biblioteki oraz panu mgr.<br />

Władysławowi Szczęchowi – jego zastępcy.<br />

W grudniu 2008 roku zbiór został<br />

przewieziony do budynku Biblioteki<br />

przy ul. Bobrzyńskiego 10. Po zakończeniu<br />

budowy i organizacji nowego<br />

Podpisanie dokumentów przez córkę Jerzego Turowicza,<br />

Elżbietę Jogałłę.<br />

od prawej: autor wystawy Jan Strzałka, redaktor Tomasz Fiałkowski,<br />

córki Jerzego Turowicza – Elżbieta Jogałła i prof. Magdalena Smoczyńska<br />

Prawnuki Jerzego Turowicza przecinają wstęgę.<br />

9

z życia uczelni<br />

18 grudnia 2012 roku prof. dr hab. Walery Pisarek – pracownik Katedry<br />

Dziennikarstwa Wydziału Nauk Społecznych UPJP<strong>II</strong> otrzymał<br />

najwyższe wyróżnienie dziennikarskie − Laur Stowarzyszenia Dziennikarzy<br />

Polskich, będący wyrazem najwyższego uznania dziennikarzy<br />

dla autorytetów zawodowych, etycznych oraz najwyższej klasy<br />

profesjonalizmu.<br />

Laudacja wygłoszona na uroczystości<br />

wręczenia Nagród<br />

Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich 2012<br />

przez dr. Krzysztofa Gurbę<br />

– zastępcę dyrektora Instytutu<br />

Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej<br />

10<br />

Profesor Pisarek jest wielkim nauczycielem,<br />

mistrzem pokoleń dziennikarzy<br />

– nie tylko studentów dziennikarstwa,<br />

dla których napisał większość<br />

swoich dzieł, ale całych środowisk<br />

i wszystkich entuzjastów języka polskiego,<br />

choćby tych, którzy gromadzą się<br />

na Dyktandach Narodowych wymyślonych<br />

przez Profesora, zresztą najczęściej<br />

też dostarczyciela karkołomnych dyktowanych<br />

tekstów. Na przykład takich:<br />

Nie wolno o śreżodze łowić mrzeżą<br />

cietrzewi. Po jednym bohemizmie<br />

skrzeczeć, żem sczeszczony. Nadto<br />

zabronić wręcz ptakołówstwa, plugastwa,<br />

ohydztwa i cudzołóstwa.<br />

Albo takich:<br />

Niech lwi pazur, lwipyszczek i nasięźrzał<br />

z miętką pospołu nie chełpią<br />

się przed lwią paszczą, bo na<br />

gniazda − Bogiem a prawdą − lepszy<br />

roshar, a nawet źdźbła rżane.<br />

Profesor Pisarek zawsze polszczyznę<br />

traktował i traktuje jako materię współtworzącą<br />

człowieka, Polaka. Jak lubi powtarzać,<br />

język polski jest w nas i jest nami.<br />

Profesor Walery Pisarek urodził się<br />

81 lat temu w Rabce, ale dzieciństwo<br />

przedwojenne spędził w Jaszczowie na<br />

Lubelszczyźnie. Stamtąd po maturze<br />

w 1949 roku przyjechał do Krakowa na<br />

studia polonistyczne na Uniwersytecie<br />

Jagiellońskim. Tutaj poprzez wszystkie<br />

szczeble kariery naukowej został profesorem<br />

– na UJ od 1982 do 2007 roku,<br />

a od 2009 roku jest profesorem UPJP<strong>II</strong><br />

w Krakowie. W latach 1969–2000 był<br />

dyrektorem Ośrodka Badań Prasoznawczych<br />

w Krakowie, swojego ulubionego<br />

„dziecka”. Tutaj zainaugurował<br />

też uniwersyteckie studia dziennikarskie.<br />

Popularyzował wiedzę o polszczyźnie,<br />

występując z poradami językowymi<br />

w telewizyjnym Studio 2 w latach<br />

70. Po 1989 roku zaangażował się<br />

w Centrum Obywatelskich Inicjatyw<br />

Ustawodawczych Solidarności, gdzie<br />

współtworzył projekty nowych regulacji<br />

prawnych w Polsce po odzyskaniu<br />

wolności. Był inicjatorem Ustawy o języku<br />

polskim. Przewodniczył Radzie<br />

Języka Polskiego przy Prezydium PAN,<br />

a od 2001 roku jest honorowym przewodniczącym<br />

tego gremium.<br />

To jest życiorys uładzony, ale mało<br />

kto wie, że Profesor dwukrotnie był<br />

więziony przez komunistyczną władzę.<br />

Pierwszy raz w 1946 roku, kiedy<br />

jako 16-latek założył grupę partyzancką,<br />

a złapany z bronią siedział w ciężkim<br />

więzieniu na Zamku w Lublinie<br />

i był tam torturowany. Drugi raz<br />

na początku lat 50. po aresztowaniu<br />

przez UB został zamknięty w pohitlerowskim<br />

obozie pracy w Jawiszowicach<br />

i wiele miesięcy pracował ciężko<br />

w kopalni. Zresztą i w 1956 roku trafił<br />

podczas obowiązkowej służby wojskowej<br />

na Śląsk, do kopalni. To są mniej<br />

znane karty życiorysu Pisarka, on sam<br />

zresztą o nich niewiele mówi.<br />

Dziennikarzom i medioznawcom<br />

znany jest przede wszystkim z prac na<br />

temat języka (np. Słowa między ludźmi,<br />

Retoryka dziennikarska, Polskie słowa<br />

sztandarowe i ich publiczność), ale<br />

też z dzieł na temat teorii komunikacji<br />

(Wstęp do nauki o komunikowaniu),<br />

prac metodologicznych, prasoznawczych<br />

(np. Poznać prasę po nagłówkach)<br />

i słownikowych (wielokrotnie wznawiany<br />

Kieszonkowy słowniczek ortograficzny<br />

czy Słownik terminologii medialnej).<br />

Przez wiele lat był redaktorem naczelnym<br />

„Zeszytów Prasoznawczych”.<br />

Profesor Pisarek jest jednym z głównych<br />

akuszerów nauki o komunikowaniu<br />

i nauk o dziennikarstwie. Od samego<br />

początku istnienia tej dziedziny poznania<br />

naukowego w Polsce brał udział<br />

w ważnych dyskusjach, począwszy od<br />

sporu szkoły warszawskiej i szkoły krakowskiej<br />

w latach 60. przez kształtowanie<br />

się podejść specjalizujących i interdyscyplinarnych<br />

w latach 70., dyskusje<br />

toczone ze strukturalistami w obronie<br />

bogactwa fenomenów językowych niemieszczących<br />

się w sztywnych schematach<br />

teoretycznych podziałów, tworzenie<br />

zrębów prasoznawstwa traktowanego<br />

jako wielodyscyplinarna nauka<br />

o periodycznym komunikowaniu masowym<br />

i wreszcie walkę o wyodrębnianie<br />

się nauk o mediach jako samodzielnej<br />

dyscypliny naukowej.<br />

Pisarek uczy pisania zrozumiałego<br />

– jego Retoryka dziennikarska z 1970<br />

roku i Nowa retoryka dziennikarska z roku<br />

2002, lektury obowiązkowe każdego<br />

studenta dziennikarstwa w Polsce to<br />

szkoła właśnie takiego używania środków<br />

językowych. Bo dziennikarz powinien,<br />

jak pisze Pisarek, „znać się na składni<br />

i doborze wyrazów tak samo, jak szewc<br />

zna się na skórach i kopycie, a architekt<br />

– na materiałach budowlanych i odpowiednim<br />

sprzęcie”. Sam Profesor stosuje<br />

zasadę zrozumiałości do siebie, dbając<br />

o jasność przekazu nawet w swoich najbardziej<br />

skomplikowanych wywodach<br />

naukowych z dziedziny językoznawstwa,<br />

teorii komunikacji i nauk o mediach. Pisze<br />

jasno, barwnie i zrozumiale. Na pewno<br />

nie będzie musiał powtarzać smutnej

prof. dr hab. Walery Pisarek, ks. prof. dr hab. Janusz<br />

Mastalski – dziekan Wydziału Nauk Społecznych,<br />

ks. dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJP<strong>II</strong> – dyrektor<br />

Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej<br />

konstatacji późnego Hegla: „Nikt mnie<br />

nie zrozumiał prócz jednego ucznia,<br />

a i ten zrozumiał mnie źle”.<br />

W najnowszej książce naukowej<br />

Profesora Wstęp do nauki o komunikowaniu<br />

uzyskujemy panoramiczną wizję<br />

stanu obecnego badań komunikologicznych<br />

z zarysowaną perspektywą<br />

siedmiu kroków w rozwoju komunikacji,<br />

z których ostatni, opisany z przywołaniem<br />

Mickiewiczowskiej przenośni<br />

przekazu wędrującego „z duszy w duszę”,<br />

jest sformułowany wręcz proroczo,<br />

z dużym talentem obrazowania,<br />

w sposób stwarzający poczucie obcowania<br />

z autorem wtajemniczonym. Pisarek<br />

traktuje zresztą wiedzę o komunikacji<br />

z metafizyczną wręcz atencją. Jego<br />

stary, pochodzący jeszcze z 1972 roku<br />

trójpodział wypowiedzi prasowych na<br />

poetykę wiadomości, poetykę komentarza<br />

i poetykę reportażu ma swoje źródło<br />

w troistości duszy, opisywanej już<br />

przez Platona i Arystotelesa. Predyspozycje<br />

duchowe na trzy sposoby przejawiają<br />

się w funkcjach języka, a te z kolei<br />

odzwierciedlają poszczególne typy<br />

wypowiedzi dziennikarskiej. Kto jeszcze<br />

dzisiaj widzi jakiekolwiek głębsze<br />

ugruntowanie poszczególnych rodzajów<br />

wypowiedzi prasowych? Kto wykracza<br />

poza ich tymczasową i prozaiczną<br />

funkcjonalność? Kto z taką precyzją<br />

i prostotą objaśnia najbardziej zawiłe<br />

zjawiska medialne i komunikacyjne?<br />

Dorobek i życie Profesora Walerego<br />

Pisarka zasługują na większe docenienie.<br />

Owszem, został w tym roku uhonorowany<br />

medalem Zasłużony dla Polszczyzny,<br />

a rok temu <strong>Uniwersytet</strong> Śląski<br />

nadał mu tytuł doktora honoris causa,<br />

ale w masowym odbiorze jego wkład<br />

w systematyzację nauk o mediach nie<br />

jest wystarczająco dowartościowany.<br />

Dobrze, że Stowarzyszenie Dziennikarzy<br />

Polskich, którego członkiem jest<br />

Profesor i w którym w 1980 roku został<br />

przez Nadzwyczajny Zjazd wybrany na<br />

członka Rady, obdarza orędownika polszczyzny,<br />

mistrza wielu pokoleń dziennikarzy<br />

swoim Laurem.<br />

Niech wszelako żałują ci, którzy nie<br />

mieli okazji poznać w bezpośrednim<br />

kontakcie jego osobistej kultury, staroświeckiej<br />

galanterii wobec kobiet, znakomitego<br />

poczucia humoru i celnych<br />

bon motów. Profesora, to, jakim jest<br />

człowiekiem i jakim jest dydaktykiem,<br />

dobrze charakteryzuje zdarzenie sprzed<br />

dwóch lat. Byłem z grupą studentów<br />

dr Krzysztof Gurba, prof. dr hab. Walery Pisarek,<br />

redaktor Andrzej Stawiarski, dziennikarz Piotr Legutko<br />

z koła naukowego na wyjazdowej szkole<br />

dziennikarskiej, gdzie intensywnie<br />

przygotowywane były teksty do publikacji<br />

na łamach ćwiczeniowej jednodniówki.<br />

Późno wieczorem jeden ze studentów<br />

zatrzymał się na wątpliwościach<br />

językowych dotyczących pisowni nazw<br />

samochodów. Nieopatrznie i machinalnie<br />

rzuciłem mu, że „to wie na pewno<br />

Pisarek”. Nie zdążyłem zareagować, kiedy<br />

on już wysłał mail pod adresem Profesora.<br />

Nie czekaliśmy nawet kwadransa,<br />

kiedy przyszła odpowiedź, w której była<br />

podana jasna i wyczerpująca wykładnia<br />

poprawnego pisania, z podanymi źródłami,<br />

a nawet numerami stron w odpowiednich<br />

słownikach. Ale najważniejsze<br />

było to, jak się ten mail zaczynał: „Zawsze<br />

może Pan, Panie Piotrze, liczyć na<br />

radę starego profesora” – napisał w środku<br />

nocy Profesor do początkującego studenta.<br />

To widziałem na własne oczy, to<br />

zapamiętam jako kwintesencję wielkości<br />

„starego Profesora” i jako podsumowanie<br />

postawy mistrza, na którego radę zawsze<br />

można liczyć.<br />

z życia uczelni<br />

Międzynarodowa konferencja historyczna we Lwowie<br />

tekst: ks. Józef Wołczański<br />

zdjęcia: Swiatosław Słobodian,<br />

Grzegorz Chajko<br />

Finkel – historyk i bibliograf, prof. Ksawery<br />

Liske – prekursor i organizator badań<br />

historycznych, prof. Helena Polaczkówna<br />

– archiwistka i heraldyk, prof.<br />

Stanisław Zakrzewski – mediewista. We<br />

Lwowie też powstało w 1886 roku Polskie<br />

Towarzystwo Historyczne, od roku<br />

1925 o zasięgu ogólnopolskim.<br />

Kres świetności środowiska badań<br />

historycznych we Lwowie położyła<br />

<strong>II</strong> wojna światowa, a zwłaszcza jej<br />

konsekwencje: włączenie miasta i całych<br />

Kresów Wschodnich w granice<br />

ZSRR, ekspatriacja Polaków oraz instytucji<br />

naukowych, utrata przez Polskę<br />

bezcennych archiwów, bibliotek i muzeów.<br />

Współcześnie rozwój badań historycznych,<br />

szczególnie na tzw. Ukraod<br />

lewej: ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong>,<br />

dr Paweł Skibiński (Muzeum <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong><br />

i Kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)<br />

Prestiż lwowskiego środowiska naukowego<br />

z apogeum okresu międzywojennego<br />

z całą pewnością należy już do<br />

przeszłości. Pomijając inne obszary badań<br />

naukowych, w których profesorowie<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Jana</strong> Kazimierza we<br />

Lwowie wiedli prym na skalę szerszą niż<br />

ogólnopolską, warto przypomnieć kilka<br />

wybitnych nazwisk. Do grona historyków<br />

z ogromnym dorobkiem naukowym<br />

należeli m.in.: prof. Władysław<br />

Abraham – historyk Kościoła i prawa<br />

kanonicznego, prof. Jan Adamus – historyk<br />

państwa i prawa, prof. Szymon Askenazy<br />

– historyk XV<strong>II</strong> i XV<strong>II</strong>I w., prof.<br />

Oswald Balzer – historyk ustroju i prawa<br />

polskiego, prof. Michał Bobrzyński – historyk<br />

prawa polskiego i niemieckiego,<br />

doc. Łucja Charewiczowa – historyk<br />

miast i kultury, ks. prof. Jan Fijałek – historyk<br />

Kościoła, ks. prof. Józef Umiński<br />

– historyk Kościoła, prof. Ludwik<br />

11

konferencje<br />

12<br />

inie Zachodniej, podlega ideologicznej instrumentalizacji<br />

w kierunku apoteozy ukraińskiego nacjonalizmu, deformując<br />

metodycznie wiele tematów, a zwłaszcza z najnowszych<br />

dziejów polsko-ukraińskich. Pomimo tego podejmowane<br />

są próby naukowej współpracy pomiędzy uniwersyteckimi<br />

ośrodkami Rzeszowa i Krakowa z najbardziej liczącym się<br />

w polskim sąsiedztwie <strong>Uniwersytet</strong>em im. Iwana Franka we<br />

Lwowie (dawnym <strong>Jana</strong> Kazimierza), choć najczęściej starannie<br />

omija się wówczas problemy dyskusyjne bądź niewygodne<br />

dla strony ukraińskiej, np. eksterminację Polaków i Kościoła<br />

łacińskiego podczas wojny ukraińsko-polskiej (1918–<br />

1919), ludobójstwo polskiej i żydowskiej ludności kresowej<br />

(1943–1945), świadomą dewastację dóbr kultury materialnej<br />

i duchowej przez czynniki ukraińskie po 1945 roku.<br />

Skromną – choć obliczoną na systematyczną kontynuację<br />

spotkań – próbą rekonstrukcji prezentacji wyników badań<br />

historycznych na gruncie lwowskim stała się w dniach<br />

15–16 listopada 2012 roku konferencja naukowa Kościół katolicki<br />

w Europie Środkowo-Wschodniej w obliczu dwóch totalitaryzmów<br />

(1917–1990). Organizatorami byli: Instytut<br />

Pamięci Narodowej – Oddział w Rzeszowie, Katedra Historii<br />

Europy Środkowo-Wschodniej XIX i XX wieku <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie oraz Seminarium<br />

Duchowne obrządku łacińskiego we Lwowie.<br />

Miejscem obrad była sala konferencyjna Bazyliki Metropolitalnej<br />

ob. łac., niegdyś pełniąca funkcję skarbca katedralnego,<br />

zaadaptowana do nowych celów z powodu braków<br />

lokalowych. Grono referentów stanowili historycy z wielu<br />

ośrodków naukowych: Białegostoku, Budapesztu, Gdańska,<br />

Krakowa, Lublina, Lwowa, Rzeszowa i Warszawy. Poza interesującymi<br />

tematami zaprezentowanymi w trakcie obrad<br />

sesja dała okazję do nieformalnych spotkań, rozmów, wymiany<br />

poglądów, a nade wszystko zaowocowała podjęciem<br />

decyzji o regularnej kontynuacji tego typu zjazdów we Lwowie.<br />

Być może z czasem przerodzą się one w dobrą tradycję,<br />

tym bardziej, że już wkrótce poprawią się warunki lokalowe<br />

Kościoła rzymskokatolickiego w granicach miasta.<br />

Dwudniowe debaty okazały się nader intensywne, bowiem<br />

wygłoszono 22 referaty, wzbogacone ożywioną dyskusją.<br />

Tematyka wystąpień prelegentów zamykała się w kilku<br />

kręgach problemowych. I tak niemal połowę wystąpień<br />

zdominowały zagadnienia związane z rzeczywistością kościelno-narodową<br />

katolików pod dominacją Związku Sowieckiego:<br />

ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong> – Tajny<br />

biskup Jan Cieński (1905–1992) dla katolików obrządku<br />

łacińskiego Ukrainy Sowieckiej; dr hab. Maria Dębowska,<br />

prof. KUL – Ks. bp Adolf Szelążek wobec dwóch totalitaryzmów;<br />

ks. dr Józef Szymański (Lublin) – Przejawy oporu<br />

społecznego wiernych Kościoła rzymskokatolickiego wobec<br />

władz komunistycznych na terenie obwodu winnickiego<br />

USSR w latach 1944–1965; mgr Adam Hlebowicz<br />

(Gdańsk) – Rola laikatu w Kościele rzymskokatolickim na<br />

Ukrainie Sowieckiej w latach 1945–1991; ks. mgr Władysław<br />

Grymski (Lwów) – Sytuacja Kościoła rzymskokatolickiego<br />

na Bukowinie północnej w okresie ZSRS; dr Grzegorz<br />

Chajko (Kraków) – Duchowieństwo archidiecezji lwowskiej<br />

obrządku łacińskiego wobec faszyzmu i komunizmu w lapierwszy<br />

rząd od lewej: ks. Oleg Salamon, ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong>,<br />

abp dr Mieczysław Mokrzycki, s. dr hab. Agata Mirek, prof. KUL, Katarzyna Michno (KUL)<br />

tach 1918–1945; mgr Katarzyna Michno (Lublin) – Ewakuacja<br />

kościołów i klasztorów lwowskich w 1946 roku; o. dr<br />

hab. Zdzisław Gogola OFMConv (Kraków) – Ks. bp Władysław<br />

Rafał Kiernicki (1912–1995); ks. mgr Oleg Salamon<br />

(Lwów) – Ks. Henryk Mosing „Ojciec Paweł” (1910–1999);<br />

dr Krzysztof Kaczmarski (Rzeszów) – Ks. Bronisław Mirecki<br />

(1903–1986); ks. prof. dr hab. Stanisław Nabywaniec (Rzeszów)<br />

– Hierarchia Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie<br />

Sowieckiej. Jak wynika z tegoż zestawienia, znaczna grupa<br />

tematów dotyczyła biografistyki. Mocnym atutem prezentowanych<br />

referatów okazały się dwa punkty: odniesienie<br />

do znanych słuchaczom postaci lokalnego środowiska<br />

lwowskiego i rzeczywistości egzystencji Kościoła w dobie<br />

sowieckiej, jak również rzetelna baza źródłowa opracowań<br />

często po raz pierwszy wydobyta na światło dzienne. Nie<br />

były to zatem powielane kolejny raz ustalenia badawcze,<br />

ale całkowicie oryginalne ujęcia, rzetelnie podbudowane<br />

kwerendą archiwalną i biblioteczną, wywiadami oraz fotografiami.<br />

Dzięki temu nabrały one wyrazistości, wzbogacając<br />

tym samym dotychczasowy stan badań nad dziejami<br />

Kościoła katolickiego w sowieckim imperium.<br />

Innej problematyce, nawiązującej do najnowszej historii<br />

Kościoła katolickiego w Polsce oraz kilku krajów środkowoeuropejskich,<br />

poświęcone zostały wystąpienia pozostałych<br />

prelegentów: dr Paweł Skibiński (Warszawa) – Kanonizacje<br />

i beatyfikacje osób związanych z Europą Środkową<br />

i Wschodnią przeprowadzone przez <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> – analiza;<br />

mgr Janusz Kotański (Warszawa) – Prymas Stefan Wyszyński.<br />

Realista i świadek wiary; dr Pál Attila Illés (Budapeszt)<br />

– Próba analizy porównawczej drogi Stefana Wyszyńskiego<br />

i Józsefa Mindszentego; dr Tadeusz Karol Kopyś<br />

(Kraków) – Położenie Kościoła katolickiego i innych wyznań<br />

na Węgrzech po 1945 r.; dr hab. Agata Mirek, prof.<br />

KUL – Zgromadzenie Córek Maryi Niepokalanej na Wileńszczyźnie<br />

wobec dwóch totalitaryzmów (1939–1989);<br />

ks. dr Marcin A. Różański (Marki-Struga) – Zgromadzenie<br />

św. Michała Archanioła podczas okupacji niemieckiej<br />

w czasie <strong>II</strong> wojny światowej; s. mgr Marta Komborska (Stara<br />

Wieś) – Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi<br />

Panny Niepokalanie Poczętej (Starowiejskich) pod okupacją<br />

sowiecką i niemiecką (1939–1945); dr Krzysztof Sychowicz<br />

(Białystok) – Ks. bp Stanisław Kostka Łukomski wobec<br />

trzech okupacji; dr Mariusz Krzysztofiński (Rzeszów) – Bp

Tadeusz Błażkiewicz (1916–1993). Życie i działalność; mgr<br />

Artur Brożyniak (Rzeszów) – Cerkiew prawosławna jako<br />

narzędzie „zwalczania” Cerkwi greckokatolickiej w Polsce<br />

południowo-wchodniej w latach 1958–1990; mgr Małgorzata<br />

Gliwa (Rzeszów) – Dzieje parafii greckokatolickiej w Komańczy<br />

po <strong>II</strong> wojnie światowej (1945–1988). Tym razem dominowały<br />

akcenty polskie i węgierskie, traktujące zarówno<br />

o kluczowych postaciach Kościoła katolickiego, jak również<br />

dziejach instytucji kościelnych.<br />

Obrady zaszczyciło swą obecnością kilka osób publicznych.<br />

I tak nieobecnego z powodu konferencji wspólnej episkopatów<br />

łacińskiego i greckokatolickiego Ukrainy metropolitę<br />

lwowskiego ob. łac. abp. dr. Mieczysława Mokrzyckiego<br />

– honorowego patrona spotkania reprezentował ks.<br />

infułat Józef Pawliczek (Kuria Metropolitalna we Lwowie).<br />

Z kolei w imieniu rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci<br />

Narodowej w Rzeszowie uczestników spotkania powitała<br />

pani dyrektor Ewa Leniart, deklarując zarazem sfinansowanie<br />

publikacji pokłosia konferencji. Nie mogło zabraknąć<br />

gospodarza Bazyliki Metropolitalnej we Lwowie ks. prałata<br />

<strong>Jana</strong> Nikla, który nie tylko udostępnił jej podwoje dla obrad,<br />

ale nadto zadbał o prozaiczny, choć nader przydatny<br />

ich wymiar, a mianowicie symboliczne menu serwowane<br />

w przerwach konferencji. Całości pozytywnych wrażeń dopełniła<br />

gościnność rektora Seminarium Duchownego ob.<br />

łac. we Lwowie-Brzuchowicach ks. mgr. Olega Salomona,<br />

jak również stanowczo zbyt krótki, a tym samym powierzchowny,<br />

rekonesans ulicami historycznego miasta.<br />

Zarówno organizatorzy, jak prelegenci oraz słuchacze<br />

nader wysoko ocenili poziom, atmosferę, a zarazem przydatność<br />

tego typu naukowych spotkań. Już sam genius loci<br />

Lwowa – miasta o bogatej, wielokulturowej historii stanowił<br />

niepodważalny argument na rzecz wyboru tegoż a nie innego<br />

miejsca konferencji. Ponadto urozmaicona, oryginalna,<br />

niekiedy wręcz pionierska tematyka referatów z najnowszej<br />

historii, znana z autopsji – choć nieusystematyzowana – najstarszym<br />

Polakom zamieszkałym we Lwowie inspirowała do<br />

dyskusji, dygresji czy uzupełnień. Bezcenny okazał się – jak<br />

zawsze zresztą przy tego typu wydarzeniach – aspekt interpersonalnych<br />

relacji pomiędzy prelegentami a lwowskimi<br />

słuchaczami, wykraczający poza czysto formalne stereotypy<br />

zdawkowych rozmów i spotkań. Wreszcie na podkreślenie<br />

zasługuje ambitna nadzieja organizatorów kolokwium reaktywowania<br />

naukowych tradycji polskiego środowiska Lwowa<br />

w diametralnie odmiennej od przedwojennej rzeczywistości,<br />

przy zgodnym współdziałaniu instytucji lokalnych ze<br />

środowiskami naukowymi w Polsce.<br />

konferencje<br />

Konferencja Ks. Szczepan Szydelski (1872−1967)<br />

Uczony, duszpasterz, działacz społeczny<br />

tekst: ks. Józef Wołczański<br />

zdjęcia: Bartosz Walicki<br />

Po roku 1989 na forum życia publicznego w Polsce powróciła<br />

nieobecna tam ze względów ideologicznych od zakończenia<br />

<strong>II</strong> wojny światowej problematyka Kresów Wschodnich<br />

Rzeczpospolitej. Lawinowo wręcz pojawiały się liczne<br />

publikacje o zróżnicowanym poziomie merytorycznym,<br />

powoływano do życia stowarzyszenia kultywujące pamięć<br />

i dziedzictwo polskiej kultury kresowej, organizowano sympozja<br />

naukowe, wystawy, prezentacje czy wreszcie wyjazdy<br />

za wschodnią granicę. Z biegiem czasu rynek wydawniczy<br />

został nasycony, szeregi ekspatriantów ze Wschodu zaczęły<br />

topnieć wskutek naturalnych procesów biologicznych,<br />

a młodsze pokolenie będące spadkobiercami dziedzictwa<br />

przodków o kresowej proweniencji bynajmniej nie przejawiało<br />

entuzjazmu do kultywowania wielowiekowych tradycji.<br />

Dziś można ze smutkiem prorokować o nieuchronnej<br />

dekadencji stowarzyszeń i organizacji, wegetujących wprost<br />

z powodu braku dotacji finansowych na działalność, ale cierpiących<br />

też na uwiąd sił fizycznych. Jedyną racjonalną metodą<br />

utrwalania wielowiekowego dziedzictwa polskich Kresów<br />

Wschodnich wydaje się działalność naukowo-publicystyczna,<br />

prowadzona najlepiej w kręgach uniwersyteckich,<br />

co gwarantuje właściwy poziom badań i ich prezentację.<br />

W myśl tegoż postulatu Katedra Historii Europy Środkowo-Wschodniej<br />

XIX i XX wieku w Uniwersytecie <strong>Papieski</strong>m<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie wespół z parafią rzymskokatolicką<br />

św. <strong>Jana</strong> Chrzciciela w Sokołowie Małopolskim<br />

oraz Miejską i Gminną Biblioteką Publiczną tamże zorganizowała<br />

w dniu 7 listopada 2012 roku konferencję naukową<br />

Ks. Szczepan Szydelski (1872–1967). Uczony, duszpasterz,<br />

działacz społeczny. Miejscem obrad stało się miasteczko<br />

na Podkarpaciu – Sokołów Małopolski k. Rzeszowa, skąd<br />

wywodził się wspomniany duchowny, a pretekstu do spotkania<br />

dostarczyły dwie rocznice: 140. urodzin i 45. śmierci<br />

tegoż. Patronat honorowy objęły osobistości z kręgu lokalnego<br />

życia publicznego: bp Kazimierz Górny – pasterz<br />

diecezji rzeszowskiej, Stanisław Ożóg – poseł na Sejm RP,<br />

Józef Jodłowski – starosta powiatu rzeszowskiego i Andrzej<br />

Ożóg – burmistrz Sokołowa Małopolskiego.<br />

Kim był bohater owej konferencji? Wspomniano już, że<br />

wywodził się z lokalnego środowiska, ale całe swoje dojrzałe,<br />

najbardziej twórcze lata życia spędził we Lwowie. Po studiach<br />

filozoficzno-teologicznych na Uniwersytecie Lwowskim<br />

i święceniach kapłańskich w roku 1896 przez kilka lat<br />

pracował na stanowiskach duszpasterza i katechety w Buczaczu,<br />

a potem w kilku parafiach lwowskich. W 1905 roku<br />

uzyskał doktorat z teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim<br />

w Krakowie, po czym do roku 1911 zajmował się katechizacją<br />

młodzieży lwowskich szkół średnich. Z chwilą zdobycia<br />

13

konferencje<br />

ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong><br />

drugi od lewej – bp prof. dr hab. Jan Kopiec, bp Kazimierz Górny, burmistrz Sokołowa Młp. Andrzej Ożóg<br />

14<br />

stopnia naukowego doktora habilitowanego<br />

w 1911 roku na Wydziale Teologicznym<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u Lwowskiego objął<br />

do roku 1939 kierownictwo Katedry<br />

Teologii Fundamentalnej, przechodząc<br />

wszystkie szczeble akademickiej kariery<br />

naukowej. Jako profesor zwyczajny od<br />

roku 1919 oprócz przedmiotu kierunkowego<br />

wykładał historię religii oraz<br />

przejściowo Nowy Testament. W latach<br />

1919–1921 pełnił funkcję dziekana<br />

fakultetu, a w roku akademickim<br />

1921/22 – prodziekana; poza tym przez<br />

kilka lat reprezentował Wydział Teologiczny<br />

w Senacie uczelni. Obdarzony<br />

lekkością słowa mówionego i pisanego,<br />

pozostawił po sobie przeszło 1600 pozycji<br />

drukowanych o charakterze naukowym,<br />

popularyzatorskim i publicystycznym.<br />

W okresie międzywojennym<br />

był pierwszoplanową postacią w polemice<br />

polskich środowisk katolickich<br />

z lansowaną przez uczonych europejskich<br />

i polskich ideologią synkretyzmu<br />

religijnego. Poza pracą naukową zabiegał<br />

z pomyślnym skutkiem o powołanie<br />

do życia Polskiego Towarzystwa<br />

Teologicznego (1924), a potem przez<br />

wiele lat pełnił obowiązki jego prezesa<br />

(1927−1939 i 1945−1946). Nie ograniczał<br />

się jednak tylko do środowiska akademickiego,<br />

z pasją oddawał się działalności<br />

społeczno-politycznej jako poseł<br />

na Sejm RP (1930−1935), radny miasta<br />

Lwowa (1911−1939), członek Chrześcijańskiej<br />

Demokracji i prezes Zarządu<br />

Dzielnicowego Małopolski Wschodniej<br />

(1925−1932), prezes ChD Małopolski<br />

Wschodniej (1932−1934), członek<br />

Zarządu Dzielnicowego Zjednoczenia<br />

Chrześcijańsko-Społecznego oraz członek<br />

Rady Naczelnej OZN w Warszawie.<br />

Należał do grona współorganizatorów<br />

i działaczy ogólnopolskiego Zjednoczenia<br />

Chrześcijańskich Związków Zawodowych,<br />

był członkiem komitetu redakcyjnego,<br />

a w latach 1933−1939 wydawcą<br />

i właścicielem pisma „Katolicki Głos<br />

Pracy”. Trudno w tym miejscu przytoczyć<br />

wszystkie – idące w dziesiątki – instytucje<br />

społeczno-charytatywne, wspomagane<br />

ideowo, a nade wszystko finansowo<br />

przez ks. Szydelskiego. Jedno jest<br />

pewne: w środowisku lwowskim żadna<br />

inicjatywa społeczno-polityczna o ideologii<br />

chrześcijańskiej nie mogła obyć<br />

się bez jego udziału. Władza kościelna<br />

tolerowała tę niestandardową w kołach<br />

duchowieństwa działalność z tego m.in.<br />

względu, że za kapłanem-społecznikiem<br />

murem stali wybitni uczeni, społecznicy,<br />

politycy z kręgów Chrześcijańskiej<br />

Demokracji, a samej jego aktywności<br />

towarzyszyły najczystsze intencje<br />

bez domieszki lansowania swojej osoby<br />

bądź pogoni za karierą polityczną.<br />

Kres owej wszechstronnej pasji naukowo-badawczej<br />

i społeczno-organizacyjnej<br />

położył wybuch <strong>II</strong> wojny światowej.<br />

Zagrożony aresztowaniem przez<br />

Sowietów, ks. Szydelski opuścił Lwów<br />

5 września 1939 roku, osiadając na cały<br />

okres okupacji w rodzinnym Sokołowie.<br />

W latach 1946−1950 pracował<br />

jako wykładowca w Seminarium<br />

Duchownym archidiecezji lwowskiej<br />

w Kalwarii Zebrzydowskiej, a po jego<br />

likwidacji przez władze komunistyczne<br />

przeniósł się do Seminarium Duchownego<br />

Śląska Opolskiego w Nysie.<br />

Tam przez 10 lat nadal wykładał różne<br />

dyscypliny teologiczne, ciesząc się zasłużonym<br />

autorytetem spełnionego naukowca<br />

i człowieka. Zmarł w wieku 95<br />

lat w Nysie i tam został pochowany.<br />

Nietrudno się domyśleć, iż pomimo<br />

sokołowskiego rodowodu tegoż wybitnego<br />

uczonego, społecznika, polityka<br />

i kapłana, pamięć o nim wśród rodaków<br />

wskutek upływu lat niemal całkowicie<br />

zamarła. Jeszcze gorzej przedstawia<br />

się ta kwestia w środowisku lwowskim,<br />

w którym ukraińska ideologia<br />

nacjonalistyczna deprecjonuje wszelkie<br />

dokonania polskich uczonych czy działaczy<br />

społecznych. Nadarzyła się zatem<br />

okazja, aby przed 140. rocznicą urodzin<br />

przypadającą 25 grudnia 2012 roku<br />

zmienić ten stan rzeczy przynajmniej<br />

na gruncie Sokołowa Małopolskiego.<br />

Uroczystości jubileuszowe miały<br />

podwójną odsłonę: religijno-patriotyczną<br />

i naukową. W miejscowym kościele<br />

parafialnym odbyła się zatem<br />

msza święta pod przewodnictwem wychowanka<br />

ks. Szydelskiego z czasów nyskich<br />

– biskupa diecezji gliwickiej prof.<br />

dr. hab. <strong>Jana</strong> Kopca z udziałem kilkunastu<br />

koncelebransów oraz tłumu wiernych:<br />

dorosłych i młodzieży szkolnej.<br />

Na zakończenie odsłonięto na ścianie<br />

nawy bocznej kościoła tablicę epitafijną<br />

z przytoczonymi obszarami działalności<br />

wielkiego rodaka oraz jego podobi-

od lewej: ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong>, bp prof. dr hab. Jan Kopiec, ks.<br />

Jan Prucnal<br />

zną. Treść inskrypcji opracował ks. dr hab. Józef Wołczański,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong>, autor rozprawy doktorskiej poświęconej<br />

społeczno-politycznej misji ks. Szydelskiego.<br />

Natomiast w trakcie konferencji naukowej zarysowano<br />

zasadnicze kręgi pracy wspomnianego duchownego. I tak:<br />

ks. dr Sławomir Zych (KUL) przedstawił referat W „szkole<br />

charakterów”. Gimnazjalne lata ks. Szczepana Szydelskiego;<br />

ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong> podjął temat:<br />

Działalność dydaktyczno-naukowa i organizatorska<br />

ks. prof. dr. hab. Szczepana Szydelskiego w Uniwersytecie <strong>Jana</strong><br />

Kazimierza we Lwowie 1911−1939; dr Grzegorz Chajko<br />

(UPJP<strong>II</strong>) omówił kwestię: Ks. Szczepan Szydelski w nurcie<br />

polskiego życia społeczno-politycznego I połowy XX stulecia;<br />

ks. dr Henryk Borcz (Instytut Teologiczny w Przemyślu)<br />

wygłosił wystąpienie Związki ks. Szczepana Szydelskiego<br />

z diecezją przemyską ob. łac. Przyczynek do biografii; bp<br />

prof. dr hab. Jan Kopiec zaprezentował tezę: Ks. Szczepan<br />

Szydelski i tworzenie się opolskiego środowiska teologicznego<br />

po <strong>II</strong> wojnie światowej; ks. dr Grzegorz Wójcik (KUL) poruszył<br />

zagadnienie: Cuda w różnych religiach i kwestia ich<br />

prawdziwości według ks. Szczepana Szydelskiego. Pozostałe<br />

dwa referaty odwoływały się do problematyki lokalnej: dr<br />

Bartosz Walicki (Sokołów) przedstawił Działania ks. Szczepana<br />

Szydelskiego na rzecz odnowienia i utrzymania kościoła<br />

pw. Ducha Świętego w Sokołowie Małopolskim, natomiast<br />

mgr Ewa Kleczek-Walicka (Zaczernie) poruszyła problem:<br />

Ks. Szczepan Szydelski jako założyciel ochronki i placówki<br />

Sióstr Służebniczek NMP w Sokołowie Małopolskim.<br />

Trzeba powiedzieć, że wszystkim wystąpieniom towarzyszyła<br />

nadzwyczajna frekwencja słuchaczy – zarówno<br />

młodego pokolenia, jak i ludzi dojrzałych. Odnosiło się<br />

wrażenie, że prezentowane referaty odsłaniają przed zebranymi<br />

nieznane im wcześniej horyzonty i pola zaangażowania<br />

ich wybitnego rodaka. Niebywałe skupienie zebranych,<br />

emocjonalne towarzyszenie wywodom prelegentów,<br />

a nade wszystko wdzięczność wyrażona w trakcie dyskusji<br />

oraz spotkań kuluarowych najlepiej świadczyły o sensowności<br />

całej uroczystości. Na szczególne podziękowanie<br />

zasługują przedstawiciele lokalnego samorządu miejskiego<br />

i gminnego aktywnie uczestniczący w jubileuszowych<br />

obchodach, jak również ks. kanonik mgr Jan Prucnal ze<br />

współpracownikami – współgospodarzami uroczystości,<br />

zatroskanymi o kościelno-religijny wymiar obchodów<br />

rocznicowych. Nie wolno tu zapomnieć o koordynatorze<br />

całego przedsięwzięcia – ks. dr. Sławomirze Zychu, pracowniku<br />

naukowym KUL i opiekunie naukowym sanktuariów<br />

i ośrodków kultu NMP w diecezji rzeszowskiej. Duże<br />

zasługi położył też dyrektor Miejskiej i Gminnej Biblioteki<br />

Publicznej dr Bartosz Walicki, udostępniając podwoje<br />

tej instytucji na czas obrad konferencyjnych.<br />

Nade wszystko należy jednak wyrazić niekłamaną radość<br />

z faktu przywrócenia zbiorowej pamięci lokalnej społeczności<br />

Sokołowa Małopolskiego, a zarazem Kościoła rzeszowskiego<br />

osoby wybitnego uczonego, niestrudzonego społecznika<br />

i polityka, hojnego filantropa i mecenasa inicjatyw<br />

charytatywnych archidiecezji lwowskiej, dojrzałego emocjonalnie<br />

kapłana i człowieka, jakim okazał się w swoim długim<br />

i pracowitym życiu ks. prof. dr hab. Szczepan Szydelski. Sokołowska<br />

sesja naukowa stała się zatem udaną próbą ocalenia<br />

wartości nieprzemijalnych tkwiących w człowieku, „by czas<br />

nie zatarł i niepamięć” tego, co wichry historii usiłowały wyrwać<br />

z serc i umysłów pokoleń <strong>II</strong> połowy XX wieku.<br />

konferencje<br />

Sympozjum naukowe<br />

Drogi Wiary<br />

tekst: Tomasz Jarosz, Michał Paruch<br />

zdjęcia: Andrzej Płachetko<br />

Studenckie sympozjum naukowe Drogi Wiary odbyło się<br />

w dniach 14–15 listopada 2012 roku. Patronatem honorowym<br />

sympozjum objęli: ks. kard. Stanisław Dziwisz – metropolita<br />

krakowski oraz ks. dr hab. Władysław Zuziak,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong> – rektor <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła<br />

<strong>II</strong> w Krakowie. Tradycyjnie miejscem spotkania była<br />

aula Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji<br />

Krakowskiej przy ul. Podzamcze 8.<br />

Klerycy Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji<br />

Krakowskiej tegoroczne sympozjum postanowili<br />

zorganizować we współpracy z Katedrą Sakramentologii<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie, której<br />

kierownikiem jest ks. dr hab. Szymon Drzyżdżyk.<br />

Dlaczego Drogi Wiary?<br />

Po pierwsze była to odpowiedź na Notę zawierająca wskazania<br />

duszpasterskie na Rok Wiary, zredagowaną przez<br />

Kongregację Nauki Wiary. Ósma wskazówka odnosząca<br />

się do działań na płaszczyźnie diecezjalnej brzmi: „Pożądane<br />

będzie nawiązanie kontaktu ze światem nauki i kultury<br />

i stwarzanie nowych okazji do twórczego dialogu<br />

wiary i rozumu, poprzez sympozja, kongresy i dni studyjne,<br />

zwłaszcza na uniwersytetach katolickich, aby pokazać,<br />

«że nie może być konfliktu między wiarą a prawdziwą<br />

nauką, ponieważ obie, choć różnymi drogami, dążą<br />

do prawdy»”.<br />

15

konferencje<br />

16<br />

ks. prof. dr hab. Roman Pindel, rektor WSD<br />

Po drugie Benedykt XVI w liście<br />

ogłaszającym Rok Wiary zauważa:<br />

„Bardziej niż w przeszłości wiara staje<br />

w obliczu szeregu pytań wynikających<br />

ze zmiany mentalności, która zwłaszcza<br />

w obecnych czasach zawęża zakres<br />

tego, co racjonalnie pewne, do osiągnięć<br />

naukowych i technologicznych”<br />

(list apostolski Porta fidei, 12).<br />

Wobec tych pytań współczesności<br />

i wobec głosu Kościoła nie można było<br />

pozostać obojętnym, dlatego podstawowym<br />

celem sympozjum było: dać<br />

możliwość zaprezentowania owoców<br />

przemyśleń dotyczących różnych zagadnień<br />

związanych z wiarą klerykom<br />

i studentom świeckim.<br />

Referaty zostały podzielone tematycznie<br />

na następujące sekcje: teologiczną<br />

(opiekunowie naukowi: ks. dr<br />

Robert Woźniak, ks. dr Marek Gilski,<br />

dr Marek Kita, ks. dr hab. Jan Machniak,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong>), filozoficzną (opiekun:<br />

o. prof. dr hab. Jan Kłoczowski),<br />

psychologiczną (opiekun: ks. dr Marcin<br />

Cholewa) oraz nauk społecznych<br />

(opiekun: dr hab. Małgorzata Duda).<br />

Należy tu dodać, że wśród wygłaszających<br />

referat znaleźli się studenci z <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Opolskiego, <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Śląskiego, <strong>Uniwersytet</strong>u Kardynała Stefana<br />

Wyszyńskiego, <strong>Uniwersytet</strong>u Jagiellońskiego,<br />

Instytutu Teologicznego<br />

we Lwowie oraz <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie.<br />

Oficjalnie sympozjum rozpoczął Jego<br />

Eminencja Stanisław kardynał Dziwisz.<br />

W przemówieniu podkreślił, że<br />

sympozjum wpisuje się w przeżywany<br />

w Kościele Rok Wiary. Wyraził swoją<br />

radość z faktu zorganizowania takiej<br />

konferencji przez studentów naszego<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u oraz nadzieję, że przyniesie<br />

ona błogosławione owoce. Odnosząc<br />

się do potrzeby dyskursu na temat<br />

wiary, powiedział: „Refleksja nad naszą<br />

wiarą wydaje się tym bardziej dziś uzasadniona<br />

w kontekście wszechobecnych<br />

mediów, które spychają sprawy wiary<br />

do sfery prywatnej człowieka, a mówienie<br />

o Panu Jezusie w życiu prywatnym<br />

człowieka stało się, mówiąc językiem<br />

współczesnej młodzieży, tak zwanym<br />

«obciachem», to znaczy rzeczą wstydliwą<br />

i kompromitującą nowoczesnego<br />

człowieka”. Metropolita krakowski odwołał<br />

się także do homilii Ojca Świętego<br />

Benedykta XVI na rozpoczęcie Roku<br />

Wiary. Papież mówił wówczas: „we<br />

współczesnym świecie doświadczamy<br />

szczególnej pustyni, charakteryzującej<br />

się zanegowaniem wszelkich wartości.<br />

Wychodząc od tego doświadczenia pustyni<br />

i pustki ideowej, tym bardziej widzimy<br />

potrzebę wiary, pragnienie Boga<br />

jako ostatecznego sensu życia”.<br />

Z kolei rektor ks. dr hab. Władysław<br />

Zuziak, prof. UPJP<strong>II</strong> w liście skierowanym<br />

do uczestników sympozjum,<br />

odczytanym przez ks. prof. dr. hab. Macieja<br />

Ostrowskiego – prorektora, zwrócił<br />

uwagę na potrzebę szerokiej dyskusji<br />

nad różnymi aspektami wiary. Wyraził<br />

przekonanie, że dzięki szerokiemu<br />

spektrum poruszonych tematów sympozjum<br />

Drogi Wiary będzie swoistą<br />

przestrzenią do takiej dyskusji. Dodał<br />

również: „Niewątpliwie padnie wiele<br />

intersujących propozycji, jak prawdy<br />

wiary i wartości chrześcijaństwa krzewić<br />

w dotkniętym, jak podkreślał Benedykt<br />

XVI, «głębokim kryzysem wiary»<br />

społeczeństwie”.<br />

Wykład wprowadzający zaprezentował<br />

prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak<br />

– rektor Politechniki Krakowskiej.<br />

Podzielił się w nim własnym przeżywaniem<br />

wiary i cennymi obserwacjami<br />

ks. dr hab. Szymon Drzyżdżyk,<br />

opiekun naukowy sympozjum<br />

bp dr hab. Grzegorz Ryś<br />

duszpasterskimi. We wstępie swojego<br />

referatu dokonał rozróżnienia wiary na<br />

religijną i zwykłą: „Najczęściej wiarę odnosi<br />

się do obszaru religii i dla uproszczenia<br />

będę ją nazywał «wiarą religijną».<br />

Ale w życiu codziennym spotykamy się<br />

również z wiarą niezwiązaną z religią.<br />

Ten obszar wiary, który nie jest związany<br />

z religią, będę nazywał «wiarą zwykłą»”.<br />

Dalej pochylił się nad problemem<br />

kryzysu wiary oraz konsekwencji takiego<br />

stanu rzeczy dla współczesnego człowieka:<br />

„Brak wiary, a przede wszystkim<br />

zaufania do drugiego człowieka skutkuje<br />

coraz bardziej uciążliwym życiem”.<br />

Podał również mierniki i stopnie wiary<br />

religijnej: „W zależności od stopnia wiary<br />

człowiek mniej lub bardziej doskonale<br />

umie się modlić. Trzeba wziąć przy<br />

tym pod uwagę, że modlitwa stanowi<br />

również źródło rozwoju wiary. […]<br />

Pierwszym i podstawowym stopniem<br />

jest wiara w istnienie Boga jako Stwórcy,<br />

drugim wiara w Boga, który jest Sędzią<br />

sprawiedliwym, trzecim wiara w Boga<br />

Wszechmogącego, czwartym wiara<br />

w Mądrość Boga, piątym wiara, że Bóg<br />

kocha człowieka, że jest Miłością”. Kończąc<br />

swoje wystąpienie, przypomniał, że<br />

Jezus nawoływał do wiary i nawrócenia,<br />

jednak nikogo do tego nie zmuszał.<br />

Wiara ma wtedy charakter ludzki, gdy<br />

jest dobrowolną odpowiedzią człowieka<br />

Bogu. Nikogo zatem nie wolno, wbrew<br />

jego woli, przymuszać do wiary. Konkludując,<br />

„najlepszym orężem [w nawracaniu<br />

innych] jest własny przykład”.<br />

Pewną nowością tegorocznego spotkania<br />

był wyraźny podział: przedpołudniem<br />

miała miejsce prezentacja referatów,<br />

by po południu mogły odbyć<br />

się równoległe dyskusje panelowe<br />

w sekcjach. Okazji do zastanowienia<br />

dostarczały przede wszystkim prezentacje<br />

referatów. Pierwszego dnia swoje<br />

przemyślenia przedstawiali studenci<br />

w ramach sekcji filozoficznej, psychologicznej<br />

i nauk społecznych. Natomiast

konferencje<br />

teologii poświęcony był dzień drugi.<br />

Poruszano zagadnienia z biblistyki, patrologii,<br />

duchowości, a także teologii<br />

fundamentalnej i teologii sztuki. Rodzące<br />

się pytania można było rozwiać<br />

w czasie paneli dyskusyjnych. Rozmowy<br />

bywały burzliwe, czasem gwałtowne.<br />

Niektóre przynosiły konkretne<br />

wnioski dla praktyki duszpasterskiej,<br />

inne znów rodziły więcej pytań niż odpowiedzi.<br />

Panele dyskusyjne podsumowano<br />

na wspólnym zebraniu w auli. Było<br />

to zadanie dla moderatorów, którzy<br />

wykazywali się elokwencją i wspaniałą<br />

pamięcią. Poszczególne sekcje i panele<br />

dyskusyjne prowadzili: o. prof. dr<br />

hab. Jan Kłoczowski, dr hab. Małgorzata<br />

Duda, ks. dr hab. Jan Machniak, prof.<br />

UPJP<strong>II</strong>, ks. dr Robert Woźniak, ks. dr<br />

Marek Gilski, dr Marek Kita, ks. dr<br />

Marcin Cholewa. Każdy, kto zamierzał<br />

uczestniczyć w panelu dyskusyjnym,<br />

miał szansę przygotować się do niego,<br />

ponieważ 8 listopada na stronie internetowej<br />

sympozjum www.sympozjum-<br />

-wsdak.pl zostały opublikowane streszczenia<br />

wystąpień prelegentów.<br />

Podsumowanie<br />

Podsumowując przebieg sympozjum,<br />

ks. dr hab. Szymon Drzyżdżyk zaznaczył,<br />

że nie jest ono finałem rozważań<br />

o wierze. Wydarzenie przygotowywane<br />

prawie od roku nie może się zakończyć<br />

jednego dnia. Powinno być impulsem<br />

do dalszych rozważań i swego rodzaju<br />

zatrzymaniem się na chwilę, nabraniem<br />

sił przed dalszą „drogą wiary”. Z kolei<br />

ks. prof. dr hab. Roman Pindel – rektor<br />

WSD Archidiecezji Krakowskiej<br />

wyraził zadowolenie ze sposobu prowadzonych<br />

działań przygotowujących<br />

do sympozjum oraz z jego przebiegu.<br />

Oceniając organizację oraz samo sympozjum,<br />

porównał je do giganta, który<br />

powstał na ramionach zeszłorocznej<br />

konferencji Biblia w Liturgii, Liturgia<br />

w Biblii. Cieszył się również z jakości<br />

merytorycznej wystąpień prelegentów<br />

oraz z profesjonalnie przeprowadzonej<br />

kampanii informacyjnej o sympozjum.<br />

Natomiast przedstawiciel organizatorów<br />

powiedział, że wielkim sukcesem<br />

okazał się nie tyle sam przebieg<br />

sympozjum, ile to, co wokół niego się<br />

działo, jak z każdym dniem przygotowań<br />

zwiększała się liczba osób włączonych<br />

w jego organizację. Wyraził przy<br />

tym wdzięczność opiekunom naukowym<br />

całego sympozjum: ks. prof. dr.<br />

hab. Romanowi Pindlowi oraz ks. dr.<br />

hab. Szymonowi Drzyżdżykowi, a także<br />

opiekunom naukowym poszczególnych<br />

sekcji, prelegentom, rektorowi<br />

UPJP<strong>II</strong>, dziekanowi Wydziału Teologicznego<br />

ks. dr. hab. Wojciechowi Zyzakowi,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong> oraz poprzedniemu<br />

dziekanowi ks. dr. hab. Janowi<br />

Danielowi Szczurkowi, prof. UPJP<strong>II</strong>,<br />

pracownikom naukowym oraz pracownikom<br />

administracji UPJP<strong>II</strong> (szczególnie<br />

pani mgr Monice Wiertek – rzecznikowi<br />

prasowemu, pani mgr lic. Monice<br />

Winiarskiej, panu mgr. Krzysztofowi<br />

Mleczce, pani mgr Stanisławie Bujakowskiej,<br />

pani mgr Iwonie Bąk, ks. dr.<br />

Marianowi Półchłopkowi). Na ręce ks.<br />

mgr. Andrzeja Kopicza – kanclerza<br />

uczelni złożył podziękowania dla Fundacji<br />

im. Świętej Królowej Jadwigi dla<br />

UPJP<strong>II</strong> – głównego sponsora sympozjum.<br />

Podziękował także sponsorom<br />

programu telewizyjnego o sympozjum,<br />

przełożonym seminarium krakowskiego,<br />

klerykom oraz sztabowi organizacyjnemu.<br />

Warto zaznaczyć, że prezentacje<br />

referatów transmitowało przez<br />

internet studenckie Radio Bonus. Ponadto<br />

organizatorzy zapewnili bieżące<br />

informacje dla śledzących przebieg<br />

sympozjum na Twitterze.<br />

Spotkanie cieszyło się zainteresowaniem<br />

ludzi młodych. Wiele osób skorzystało<br />

z możliwości internetowej rezerwacji<br />

miejsc. Dotyczyło to zarówno<br />

prezentacji referatów, jak również paneli<br />

dyskusyjnych i okazało się pomocne.<br />

Obrady sympozjum śledzili również<br />

Jego Eminencja Marian kardynał<br />

Jaworski, bp Jan Szkodoń, bp Jan Zając<br />

oraz ks. infułat Bronisław Fidelus – wikariusz<br />

generalny.<br />

Organizatorzy zadbali także o udokumentowanie<br />

pracy sympozjum. Na<br />

portalu www.youtube.com ukazały się<br />

nagrania z prezentacji referatów. Trwają<br />

też prace nad posympozjalną publikacją.<br />

Recenzentem publikacji będzie<br />

prorektor ks. dr hab. Arkadiusz Baron,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong>.<br />

Dzięki uprzejmości ks. dr. hab.<br />

Andrzeja Baczyńskiego, prof. UPJP<strong>II</strong><br />

przez cały czas towarzyszyła nam<br />

przedstawicielka TVP, nagrywając<br />

przebieg sympozjum. W niedługim<br />

czasie spodziewana jest emisja programu<br />

o sympozjum naukowym Drogi<br />

Wiary w TVP Kraków. Sponsorami<br />

programu są: ks. prałat dr Dariusz Raś,<br />

ks. prałat Zdzisław Sochacki, ks. prałat<br />

prof. dr hab. Tadeusz Panuś, ks. prałat<br />

Grzegorz Szewczyk oraz Fundacja im.<br />

Świętej Królowej Jadwigi dla UPJP<strong>II</strong>.<br />

Zakończeniem wydarzenia były<br />

uroczyste nieszpory sprawowane przez<br />

bp. dr. hab. Grzegorza Rysia – przewodniczącego<br />

Zespołu ds. Nowej<br />

Ewangelizacji przy Komisji Duszpasterstwa<br />

Episkopatu Polski i Sekretariatu<br />

ds. Nowej Ewangelizacji w Archidiecezji<br />

Krakowskiej. Podczas nieszporów<br />

zostało odśpiewane uroczyste Credo.<br />

W kaplicy seminarium zgromadzili się<br />

klerycy, studenci, prelegenci i moderatorzy<br />

sekcji. W nieszporach uczestniczył<br />

także Jego Eminencja Franciszek<br />

kardynał Macharski.<br />

17

konferencje<br />

Sympozjum Wolność wiary a posłuszeństwo prawu<br />

tekst: ks. Marek Gołąb<br />

zdjęcia: Marek Kalisz<br />

Wiosną 2012 roku Rada Instytutu Prawa Kanonicznego<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie podjęła<br />

decyzję o zorganizowaniu sympozjum naukowego nawiązującego<br />

w swojej treści do Roku Wiary. Po przeprowadzeniu<br />

dyskusji wśród pracowników naukowych Instytutu<br />

ostatecznie ustalono, iż tematem zaplanowanej<br />

konferencji będzie Wolność wiary a posłuszeństwo prawu.<br />

Sympozjum odbyło się 14 listopada 2012 roku w auli Instytutu<br />

Teologicznego Księży Misjonarzy w Krakowie.<br />

Otwarcia sympozjum dokonał Jego Eminencja Stanisław<br />

kardynał Dziwisz, Wielki Kanclerz UPJP<strong>II</strong>, zwracając<br />

szczególną uwagę na znaczenie jego tematyki, która odgrywa<br />

istotną rolę we właściwym funkcjonowania Kościoła.<br />

Słowo wprowadzające wygłosił także prorektor ks. prof.<br />

dr hab. Wojciech Misztal, zaznaczając, iż Objawienie, jak<br />

i wiara stanowią punkt odniesienia dla prawa kościelnego.<br />

Zebranych powitał także ks. prof. dr hab. Józef Krzywda<br />

CM − dyrektor IPK, podkreślając przybycie wielu osób<br />

z różnych ośrodków naukowych w Polsce.<br />

Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się: bp prof.<br />

dr hab. Grzegorz Miziński (kierownik Katedry Kościelnego<br />

Prawa Karnego KUL), ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński<br />

(kierownik Katedry Kościelnej Procedury Administracyjnej<br />

UKSW w Warszawie), ks. prof. dr hab. Wiesław<br />

Wenz (kierownik Katedry Prawa Kanonicznego<br />

i Prawa Wyznaniowego PWT we Wrocławiu), ks. dr Marek<br />

Gołąb (IPK UPJP<strong>II</strong>) oraz dr Aleksandra Brzemia-Bonarek<br />

(IPK UPJP<strong>II</strong>).<br />

Pierwsza część wykładu składała się z trzech prelekcji.<br />

Nad jej przebiegiem czuwał ks. dr hab. Piotr Majer (IPK<br />

UPJP<strong>II</strong>), który przedstawił każdego z wykładowców, wskazując<br />

na jego dokonania oraz sprawowane funkcje. Bp prof.<br />

dr hab. Grzegorz Miziński w swoim wystąpieniu Prawnokanoniczne<br />

konsekwencje sprzecznych z doktryną Kościoła decyzji<br />

i wypowiedzi związanych z pełnieniem funkcji publicznych<br />

przez katolików uściślił pojęcie „osób publicznych” odnosząc<br />

się nie tylko i wyłącznie do polityków, ale obejmując<br />

także m.in. tzw. „celebrytów”. Przedstawił możliwe sankcje<br />

kościelne, choć obecne regulacje kanoniczne ujawniają<br />

− wobec pojawiających się nowych zagadnień – luki niepozwalające<br />

na zajęcie jednoznacznego stanowiska, co wielokrotnie<br />

umieszcza całą problematykę na płaszczyźnie moralnej.<br />

Podczas swojej prelekcji Defekty wiary a prawo do<br />

zawarcia małżeństwa ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński<br />

zwrócił uwagę na różnorodność stanowisk wśród kanonistów<br />

odnośnie do możliwych braków, wad i niedoskonałości<br />

nupturientów w wyznawanej przez nich wierze w kontekście<br />

przyjmowanego sakramentu małżeństwa. Podkreślił<br />

jednocześnie, iż współczesna doktryna kanoniczna<br />

w większości skłania się do oddzielenia wymiaru prawnego<br />

ważności aktu zawarcia związku małżeńskiego od duchowych<br />

predyspozycji. W swoim referacie Współczesna praktyka<br />

Kościoła wobec zjawiska herezji ks. prof. dr hab. Wiesław<br />

Wenz skupił się przede wszystkim na dogłębnym wyjaśnieniu<br />

zagadnień historyczno-kanonicznych omawianej<br />

problematyki. Przedstawił także obecne przepisy Kodeksu<br />

Prawa Kanonicznego dotyczące przestępstwa herezji oraz<br />

sankcji karnych jemu przypisanych.<br />

Po zakończeniu trzech prelekcji odbyła się dyskusja panelowa<br />

prowadzona przez ks. dr. hab. Piotra Majera, który<br />

już po wystąpieniu bp. prof. dr. hab. Grzegorza Mizińskiego<br />

w podsumowaniu jego referatu przewidział zainteresowanie<br />

uczestników sympozjum kwestią stanowiska<br />

polskich biskupów wobec decyzji polityków katolickich<br />

w sprawie in vitro. W ciągu pierwszego, jak i drugiego panelu<br />

dyskusyjnego bp dr hab. Grzegorz Miziński wielokrotnie<br />

musiał odnosić się do powyższego zagadnienia, nie<br />

dając ze względu na złożoność materii jednoznacznej odpowiedzi.<br />

Podczas dyskusji głos zabierali także inni profesorowie,<br />

m.in. ks. dr Piotr Steczkowski (IPK UPJP<strong>II</strong>) podejmujący<br />

praktyczny problem udzielania komunii świętej<br />

osobom żyjącym obiektywnie w grzechu ciężkim, a także<br />

ks. dr hab. Leszek Adamowicz (dyrektor IPK KUL), który<br />

zwrócił uwagę na odczuwalny brak kary ekskomuniki latae<br />

sententiae w prawie Kościołów Wschodnich.<br />

Po przerwie rozpoczęto dalszą część sympozjum. Została<br />

ona poprowadzona przez ks. dr. hab. Leszka Adamowicza.<br />

W pierwszym referacie ks. dr Marek Gołąb odpowiadał<br />

na pytanie Kiedy prawo do własnej duchowości<br />

(kan. 214) podlega ograniczeniom. Podczas swojego wystąpienia<br />

podkreślił, iż prawo do własnej duchowości<br />

podlega ograniczeniom, jeśli jego realizacja zawiera tre-<br />

18

konferencje<br />

ks. prof. dr hab. Józef Krzywda CM,<br />

dyrektor Instytutu Prawa Kanonicznego<br />

ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński<br />

kard. Stanisław Dziwisz<br />

bp prof. dr hab. Grzegorz Miziński<br />

ści oraz formy sprzeczne z doktryną<br />

Kościoła katolickiego i nigdy więcej,<br />

z zachowaniem kryterium racjonalności<br />

i komunii. Zwrócił jednocześnie<br />

uwagę na konieczność utrzymania<br />

jedności w Kościele poprzez unikanie<br />

radykalnych rozwiązań i poszukiwanie<br />

odpowiedniego dialogu ze względu<br />

na nadrzędną wartość komunii<br />

oraz fundamentalne prawo wynikające<br />

z kan. 214. Kolejną prelekcję Kanoniczny<br />

wymóg życia zgodnego z wiarą<br />

(kan. 874 § 1, 3) rodziców chrzestnych<br />

i świadków bierzmowania wygłosiła<br />

dr Aleksandra Brzemia-Bonarek.<br />

W swoim wystąpieniu przypomniała,<br />

iż prawo ostatecznie ma służyć wierze<br />

i moralności. Wiara musi być praktykowana<br />

w odniesieniu do prawa,<br />

które wprowadza ład w jej wyznawaniu.<br />

Niejednoznaczne sformułowania<br />

analizowanego kanonu mają na celu<br />

kształtowanie postaw wiernych. Według<br />

prelegentki nie można zamknąć<br />

całości życia chrześcijańskiego w prawie<br />

pozytywnym.<br />

Podczas drugiego panelu dyskusyjnego<br />

wśród interweniujących znalazł<br />

się m.in. ks. prof. dr hab. Mirosław Sitarz<br />

(kierownik Katedry Kościelnego<br />

Prawa Publicznego i Konstytucyjnego<br />

KUL) podkreślający wagę wolności<br />

i prawa w porządku kościelnym. Z kolei<br />

ks. dr Jan Dohnalik (UKSW) podniósł<br />

kwestię dotyczącą oceny zaciągnięcia<br />

przez daną osobę ekskomuniki<br />

latae sententiae, jeśli nie została ona zadeklarowana.<br />

Ponadto zapytał o stanowisko<br />

w sprawie wypowiedzi i głosowań<br />

przeciwnych życiu, lecz mających<br />

charakter kompromisowy. Nie zabrakło<br />

także i innych zagadnień kierowanych<br />

pod adresem bp. prof. dr. hab. Grzegorza<br />

Mizińskiego w związku z wypowiedziami<br />

i postawami katolików pełniących<br />

funkcje publiczne.<br />

Sympozjum podsumował i zamknął<br />

ks. prof. dr hab. Józef Krzywda CM. Podkreślił<br />

wagę głównego tematu konferencji<br />

oraz znaczenie poszczególnych referatów,<br />

a także wyraził nadzieję, iż w następnym<br />

roku kolejne zaproszenie na<br />

sympozjum zostanie skierowane przez<br />

powstający obecnie Wydział Prawa Kanonicznego<br />

UPJP<strong>II</strong> w Krakowie.<br />

Konferencja<br />

Umarłych pogrzebać…<br />

Pogrzeb dziecka poronionego źródłem chrześcijańskiej nadziei<br />

tekst i zdjęcia: Piotr Guzdek<br />

26 listopada 2012 roku w Auli Biblioteki Głównej <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong><br />

Pawła <strong>II</strong> w Krakowie odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa Umarłych<br />

pogrzebać… Pogrzeb dziecka poronionego źródłem chrześcijańskiej nadziei.<br />

Poprzedziła ją msza święta sprawowana ku czci św. Dominika Savio – patrona<br />

dzieci poczętych – w kościele rektoralnym bł. <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> na Ruczaju, której<br />

przewodniczył abp Andrzej Dzięga, metropolita szczecińsko-kamieński i członek<br />

Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski.<br />

W skład komitetu organizacyjnego weszli: ks. prof. dr hab. Maciej Ostrowski<br />

– prorektor UPJP<strong>II</strong> oraz kierownik Katedry Teologii Pastoralnej Szczegółowej<br />

i lic. Piotr Guzdek, student dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Jako<br />

cel spotkania organizatorzy postawili wieloaspektową analizę zagadnienia organizacji<br />

pogrzebu dziecka poronionego w kontekście obowiązujących w Polsce regulacji<br />

prawnych, przepisów prawa kanonicznego, wymogów liturgii katolickiej,<br />

psychologii żałoby, filozoficznych koncepcji osoby ludzkiej oraz nauczania Kościoła<br />

katolickiego o zbawieniu dzieci nieochrzczonych. Konferencja miała charakter<br />

interdyscyplinarny i stała się kompleksowym źródłem wiedzy teologicznej,<br />

liturgicznej, socjologicznej, psychologicznej, filozoficznej i prawnej odnośnie<br />

do poruszanej problematyki. Podejmowana tematyka znalazła szerokie grono odbiorców,<br />

którzy licznie zgromadzili się w auli biblioteki: lekarzy, położników, pielęgniarek,<br />

psychoterapeutów, teologów, pracowników poradni małżeńskich, trenerów<br />

naturalnych metod planowania rodziny, filozofów, kleryków, dziennikarzy,<br />

studentów, uczniów szkół średnich, księży, sióstr zakonnych, a także rodziców,<br />

którzy doświadczyli dramatu śmierci dziecka przed narodzeniem.<br />

Patronat honorowy nad wydarzeniem sprawowali: metropolita krakowski ks.<br />

kard. Stanisław Dziwisz, przewodniczący Zespołu Ekspertów KEP ds. Bioetycznych<br />

abp Henryk Hoser SAC, przewodniczący Rady ds. Rodziny KEP bp Kazimierz Górny,<br />

rektor naszej uczelni ks. dr hab. Władysław Zuziak, prof. UPJP<strong>II</strong>, dyrektor Wydziału<br />

Duszpasterstwa Rodzin Archidiecezji Krakowskiej ks. Jacek Konieczny, Hu-<br />

19

konferencje<br />

20<br />

man Life International, Klub Przyjaciół<br />

Ludzkiego Życia, Polskie Towarzystwo<br />

Teologiczne, Polska Federacja Ruchów<br />

Obrońców Życia, Polskie Stowarzyszenie<br />

Obrońców Życia Człowieka, Katolickie<br />

Stowarzyszenie Lekarzy im. bł. Jerzego<br />

Popiełuszki.<br />

Otwarcia konferencji dokonał ks.<br />

rektor Władysław Zuziak. W swoim wystąpieniu<br />

podkreślił aktualność zaproponowanej<br />

przez organizatorów tematyki,<br />

zwłaszcza w kontekście zbliżających<br />

się świąt Bożego Narodzenia. Prawda<br />

o Wcieleniu Syna Bożego jego zdaniem<br />

zobowiązuje ludzi wierzących, by zawsze<br />

z wielką miłością i szacunkiem patrzyli<br />

na matkę w stanie błogosławionym oraz<br />

dziecko, które rozwija się pod jej sercem.<br />

Rektor zauważył, iż rodzice przeżywający<br />

tragedię poronienia często spotykają<br />

się z niezrozumieniem ze strony najbliższych.<br />

Wskazał na palącą konieczność<br />

uświadomienia cierpiącym rodzicom,<br />

iż mają prawo do pamięci o utraconym<br />

dziecku, które zawsze pozostanie częścią<br />

ich rodziny, a sam pochówek zmarłego<br />

jest ich moralnym obowiązkiem.<br />

Słowo powitania wygłosił do przybyłych<br />

ks. prof. dr hab. Maciej Ostrowski.<br />

Stwierdził, iż poprzez inicjatywę<br />

zorganizowania konferencji <strong>Uniwersytet</strong><br />

<strong>Papieski</strong> pragnie przyjść z pomocą<br />

rodzinom w sytuacji ich bólu i cierpienia,<br />

aby rodzice po stracie poronionego<br />

dziecka mogli otrzymać fachową pomoc<br />

i wsparcie w swoich parafiach. Wyrazy<br />

wdzięczności skierował również do<br />

sponsorów: Centrum <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> „Nie<br />

lękajcie się” oraz Zakładu Przemysłu<br />

Cukierniczego SKAWA S.A. Wadowice.<br />

W imieniu wspólnoty akademickiej<br />

lic. Piotr Guzdek złożył życzenia<br />

abp. Andrzejowi Dziędze z okazji jubileuszu<br />

10-lecia sakry biskupiej. Dziękował<br />

za odważną postawę sprzeciwu<br />

wobec procedury sztucznego zapłodnienia<br />

in vitro i jednoznaczne zdefiniowanie<br />

przewidzianych przez prawodawstwo<br />

kościelne kanonicznych<br />

konsekwencji dla jej zwolenników, co<br />

było przedmiotem listu pasterskiego<br />

metropolity szczecińskiego do wiernych<br />

swojej diecezji w listopadzie 2012<br />

roku. Przy wspólnym śpiewie zgromadzonych<br />

studenci wręczyli ekscelencji<br />

symboliczną wiązankę kwiatów. Arcybiskup<br />

nie krył wzruszenia.<br />

od lewej: abp prof. dr hab. Andrzej Dzięga, bp dr Krzysztof Zadarko, ks. dr hab. Jan Dziedzic, ks. prof. dr hab. Maciej<br />

Ostrowski<br />

Pierwszą część obrad, zatytułowaną<br />

Godziwy pochówek poronionych dzieci<br />

moralnym zobowiązaniem i poświęconą<br />

głównie osobie dziecka poronionego,<br />

poprowadził ks. dr hab. Jan Dziedzic,<br />

adiunkt Katedry Teologii Pastoralnej<br />

Szczegółowej UPJP<strong>II</strong>. Część drugą,<br />

opatrzoną tytułem Wsparcie rodziców<br />

w obliczu śmierci dziecka nienarodzonego,<br />

która dotyczyła przede wszystkich<br />

rodziców zmarłych dzieci, moderował<br />

ks. dr hab. Piotr Kieniewicz MIC, adiunkt<br />

Katedry Teologii Życia w Instytucie<br />

Teologii Moralnej KUL oraz wicedyrektor<br />

Centrum Pomocy Rodzinie<br />

i Osobom Uzależnionym w Licheniu.<br />

dr hab. Urszula Dudziak (KUL)<br />

W gronie prelegentów znaleźli się<br />

wybitni znawcy tematu z liczących<br />

się ośrodków naukowych całej Polski:<br />

oprócz wspomnianego już kierownika<br />

Katedry Prawa Rodzinnego i Praw Rodziny<br />

na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego<br />

i Administracji KUL abp.<br />

prof. dr. hab. Andrzeja Dzięgi (Prawne<br />

aspekty pochówku dziecka poronionego),<br />

biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej<br />

Krzysztof Zadarko<br />

(Koszalińska inicjatywa „Nasze na zawsze”),<br />

adiunkt Katedry Bioetyki Wydziału<br />

Filozoficznego UPJP<strong>II</strong> ks. dr hab.<br />

Grzegorz Hołub SDB (Godność osobowa<br />

dziecka nienarodzonego), kierownik<br />

Katedry Teologii Moralnej i Etyki<br />

na Wydziale Teologicznym <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie<br />

ks. prof. dr hab. Marian Szczepan<br />

Machinek MSF (Nadzieja zbawienia.<br />

O wiecznym losie dzieci zmarłych bez<br />

chrztu), dyrektor Instytutu Nauk o Rodzinie<br />

Wydziału Teologicznego <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Opolskiego ks. prof. dr hab.<br />

Piotr Morciniec (Pogrzeb nienarodzonego<br />

– między bólem straty a zobowiązaniem),<br />

dyrektor Szpitala Ginekologiczno-Położniczego<br />

im. Świętej Rodziny<br />

w Warszawie prof. dr hab. Bogdan Chazan<br />

(Nieudane rodzicielstwo − szacunek<br />

dla matki i martwego ciała dziecka), dyrektor<br />

Kliniki Neonatologii w Szczecinie<br />

oraz wynalazca pierwszego w Polsce<br />

cyfrowego urządzenia do pomiaru<br />

pracy mózgu noworodków prof. dr hab.<br />

Jacek Rudnicki (Strata dziecka. Medyczne,<br />

prawne i bioetyczne aspekty leczeniu<br />

dzieci płodowych), kierownik Katedry<br />

Psychofizjologii Małżeństwa i Rodziny<br />

na Wydziale Teologii KUL dr hab. Urszula<br />

Dudziak (Sytuacja rodziców doświadczających<br />

śmierci dziecku przed<br />

narodzeniem), ks. prof. dr hab. Bronisław<br />

Mierzwiński (Duszpasterstwo rodzin<br />

w kontekście śmierci dziecka nienarodzonego.<br />

Stan obecny i postulaty na<br />

przyszłość) z Katedry Teologii Pastoralnej<br />

Szczegółowej Wydziału Teologicznego<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u Kardynała Stefana<br />

Wyszyńskiego w Warszawie oraz wspomniani<br />

ks. dr hab. Jan Dziedzic (Pomoc<br />

duszpasterska w przeżywaniu żałoby po<br />

stracie dziecka poronionego) i ks. dr hab.<br />

Piotr Kieniewicz (Dostrzec w nienarodzonym<br />

człowieka – znaczenie personalistycznej<br />

terminologii dla uszanowania<br />

godności osoby).<br />

W konferencji wzięły udział także:<br />

kierownik Urzędu Stanu Cywilnego<br />

w Koszalinie mgr Katarzyna Bassel-<br />

-Jazgar oraz dyrektor Radia Plus Koszalin<br />

mgr Alicja Górska, które wraz z bp.<br />

Krzysztofem Zadarko koordynują zakrojoną<br />

na szeroką skalę kampanię społeczną<br />

Nasze na zawsze, promującą organizację<br />

pogrzebów dzieci nienarodzonych<br />

na Pomorzu. Obrady zakończyła<br />

wspólna uroczysta kolacja. Organizatorzy<br />

planują wydanie publikacji pokonferencyjnej<br />

nakładem Wydawnictwa Naukowego<br />

UPJP<strong>II</strong>.

Konferencja<br />

Koniec świata... i co dalej?<br />

tekst: Anna Ustarbowska<br />

zdjęcia: Piotr Włas<br />

konferencje<br />

o. dr Piotr Jordan Śliwiński, dr hab. Mariusz Wojewoda<br />

Niewiele jest wątków, które nie straciły z biegiem dziejów<br />

na aktualności i przez cały czas równie mocno poruszały<br />

ludzką wyobraźnię, tematów absolutnie uniwersalnych<br />

i niewyczerpanych, tematów skłaniających do refleksji tak<br />

ludzi prostych, jak i uczonych. Należą do nich bezsprzecznie<br />

zagadnienia związane ze śmiercią, miłością, wiarą<br />

w życie pozagrobowe i... końcem świata. Moment w historii,<br />

w którym przyszło nam żyć, jest kolejnym, w którym<br />

zagadnienia związane z krańcowością tak bardzo zyskały<br />

na znaczeniu. Koniec świata jest obecny i w naukowych<br />

dyskusjach, i w kulturze popularnej.<br />

Konferencja naukowa Koniec świata... i co dalej? miała<br />

za zadanie spojrzeć na to zagadnienie z możliwie największej<br />

ilości perspektyw i punktów widzenia. W tym celu do<br />

udziału zaproszono reprezentantów różnych dyscyplin<br />

nauki: teologii, filozofii, kulturoznawstwa i psychologii,<br />

reprezentujących zarazem różne ośrodki naukowe – od<br />

Gdańska po Częstochowę. Zgromadzenie badaczy tak<br />

różnorodnych dziedzin zaowocowało bogatym i szerokim<br />

spojrzeniem na temat. Koniec świata okazał się rzeczywistością<br />

faktycznie przenikającą naszą codzienność,<br />

zwłaszcza jeśli rozpatrywać go jako pewien kres w ogóle:<br />

koniec życia jednostki, odejście pewnej epoki w dziejach<br />

świata. Dyskusje pokazały, że kres, w tym także koniec<br />

świata, wiąże się zawsze bardzo ściśle z początkiem<br />

czegoś nowego i odmiennego, że definitywny koniec nie<br />

jest możliwy.<br />

Prelegenci i słuchacze zgromadzili się w dniach 15<br />

i 16 listopada 2012 roku w salach należących do <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie i w gościnnych<br />

murach Muzeum Archeologicznego. Zagadnienia<br />

poruszone podczas krakowskiej części konferencji były<br />

następnie kontynuowane i rozwijane w jej częstochowskiej<br />

odsłonie mającej miejsce w dniach 22−23 listopada<br />

2012 roku. Ważnym elementem były nie tylko wygłoszone<br />

przez prelegentów referaty, ale także gorące<br />

dyskusje, które trwały zarówno na salach konferencyjnych,<br />

jak i w kuluarach. Nie ulega wątpliwości, że zagadnienie<br />

końca w niezwykle silny sposób porusza ludzką<br />

wyobraźnię i uczucia. Trudno znaleźć człowieka, który<br />

okaże całkowity brak zainteresowania tą kwestią. Jeszcze<br />

jeden punkt widzenia na zagadnienie ukazała wystawa<br />

otwarta podczas trwania konferencji nosząca tytuł<br />

A-rt-pokalipsa.<br />

Sesja<br />

Ekumenizm – zagrożenie czy konsekwencja wiary?<br />

tekst: Marek Kita<br />

zdjęcia: Maria Poniewierska<br />

Naukowa sesja ekumeniczna Ekumenizm – zagrożenie czy<br />

konsekwencja wiary? miała miejsce 14 listopada 2012 roku<br />

w budynku dydaktycznym UPJP<strong>II</strong> przy ul. Franciszkańskiej<br />

1. Doroczne spotkanie organizowane przez Międzywydziałowy<br />

Instytut Ekumenii i Dialogu − tradycyjnie we<br />

współpracy z Krakowskim Oddziałem Polskiej Rady Ekumenicznej<br />

– przebiegało tym razem pod znakiem refleksji<br />

nad dziedzictwem swoiście przełomowego dla ruchu ekumenicznego<br />

okresu, jakim był czas Soboru Watykańskiego<br />

<strong>II</strong>. Miało to oczywiście związek z okrągłą, pięćdziesiątą<br />

rocznicą historycznej decyzji o zwołaniu wspomnianego<br />

soboru, którego dorobek bywa w pewnych kręgach coraz<br />

wyraźniej kwestionowany wskutek pochopnego wiązania<br />

jego reform z późniejszym kryzysem wiary.<br />

Po inspirującym otwarciu sesji przez prorektora naszej<br />

uczelni ks. dr. hab. Arkadiusza Barona, prof. UPJP<strong>II</strong> (znawcy<br />

problematyki soborów starożytnych) zebrani wysłuchali<br />

referatu ks. dr. hab. Rajmunda Porady z <strong>Uniwersytet</strong>u Opolod<br />

prawej: o. Józef Puciłowski OP, ks. Andrzej Kuźma i ks. Jarosław Antosiuk<br />

(obaj z Kościoła prawosławnego)<br />

21

konferencje<br />

od lewej: dr Marek Kita, ks. dr Henryk Paprocki (Kościół prawosławny), ks dr. Marian Niemiec (Kościół ewangelicko-<br />

-augsburski), o. dr Adam Strojny CCN<br />

skiego, który zaprezentował wizję ekumenizmu<br />

w ujęciu ojców Vaticanum<br />

<strong>II</strong>. Później nastąpiła seria krótszych<br />

wystąpień, ukazujących sylwetki i poglądy<br />

wybranych mistrzów, świadków<br />

oraz oponentów ruchu ekumenicznego.<br />

Przywołano w tym kontekście najpierw<br />

postacie patriarchy Atenagorasa<br />

(ks. dr Andrzej Kuźma, Kościół prawosławny),<br />

Karla Bartha (ks. Dawid<br />

Baron, Kościół ewangelicko-augsburski),<br />

Yves’a Congara (ks. dr Paweł Pielka,<br />

Kościół rzymskokatolicki), następnie<br />

Aleksandra Mienia (dr Marek Kita,<br />

UPJP<strong>II</strong>), Alberta Schweitzera (Agnieszka<br />

Godfrejów-Tarnogórska, Kościół<br />

ewangelicko-augsburski) i Franciszka<br />

Blachnickiego (dr Dariusz Cupiał, Kościół<br />

rzymskokatolicki), wreszcie zaś<br />

Andrieja Kurajewa (ks. dr hab. Tadeusz<br />

Kałużny, UPJP<strong>II</strong>) i Marcela Lefebvre’a<br />

(o. prof. dr hab. Andrzej Napiórkowski,<br />

UPJP<strong>II</strong>). Sesję zwieńczył panel dyskusyjny<br />

zatytułowany Nadzieja wbrew nadziei?<br />

O ekumenizmie dzisiaj, w ramach<br />

którego rozmawiali ze sobą ks. dr Henryk<br />

Paprocki z Kościoła prawosławnego,<br />

ewangelicki duchowny ks. dr Marian<br />

Niemiec oraz o. dr Adam Strojny<br />

ze Wspólnoty Chemin Neuf, powstałej<br />

we Francji jako „katolicka wspólnota<br />

o powołaniu ekumenicznym”. Panel<br />

prowadził autor niniejszej notatki.<br />

Owa zamykająca spotkanie debata<br />

pozwoliła wybrzmieć dość charakterystycznym,<br />

jak się zdaje, punktom<br />

widzenia. Prawosławny gość<br />

mówił (w duchu teologii raczej „paryskiej”<br />

niż „moskiewskiej”) o swoiście<br />

otwartym charakterze samej idei<br />

ekumenizmu − wciąż dojrzewającego<br />

w skądinąd nieuniknionym dla<br />

chrześcijaństwa procesie, przedstawiciel<br />

wspólnoty ewangelickiej podkreślał<br />

rolę wzajemnego poszanowania<br />

i ducha partnerstwa w dialogu, zaś ka-<br />

tolicki ekumenista przypominał o zachowaniu<br />

wiary w łaskę jedności, która<br />

staje się powoli naszym udziałem,<br />

gdy wszyscy w pokorze nawracamy się<br />

na wierność Chrystusowi. Jeśli chodzi<br />

o aktualną sytuację ekumenizmu,<br />

o. Strojny przywołał metaforę ukutą<br />

niedawno przez kard. Kurta Kocha: jesteśmy<br />

podobni do pasażerów samolotu,<br />

którym po spektakularnym starcie<br />

i osiągnięciu wysokości przelotowej<br />

może się zdawać, że maszyna znieruchomiała<br />

– a tymczasem porusza się<br />

ona z ogromną prędkością. W perspektywie<br />

życia duchowego ekumeniczna<br />

stagnacja okazuje się pozorna.<br />

Wykład<br />

Kontrowersje nowoczesnej biomedycyny a fakty biologiczne<br />

tekst i zdjęcie: Diana Flaga<br />

22<br />

12 grudnia 2012 roku odbył się wykład Kontrowersje nowoczesnej biomedycyny a fakty biologiczne.<br />

Był to wykład inaugurujący cykl seminariów Wokół statusu człowieka w okresie prenatalnym.<br />

Wygłosił go prof. dr hab. Włodzimierz Korohoda (UJ), jeden z najwybitniejszych<br />

polskich i światowych biologów. Pan profesor od około 55 lat zajmuje się doświadczalnie badaniem<br />

żywych komórek.<br />

Prof. Włodzimierz Korohoda przypomniał między innymi o pojawiającym się obecnie<br />

mylnym poglądzie, że to Kościół uzurpuje sobie prawo do ustalania, kiedy zaczyna się życie<br />

człowieka. Wykładowca przypomniał, iż ustalili to biologowie w latach 70. XIX wieku i nie<br />

było co do tego żadnych wątpliwości do lat 80., kiedy to w Anglii w wyniku zapłodnienia pozaustrojowego<br />

zamrożonych zostało tysiące zarodków. Wtedy zaczęto debatować, kiedy zaczyna<br />

się życie człowieka. Kościół tezy biologów głoszących, że życie zaczyna się od zygoty,<br />

zaakceptował dopiero w latach 20. XX wieku.<br />

Problem jednak nie polegał na tym, kiedy zaczyna się życie – nawet wtedy, gdy aborcja była w Polsce dozwolona, nie<br />

ulegało wątpliwości, że zabija się człowieka w jego stadium zarodkowym. Tylko wtedy nie szanowano tak życia człowieka,<br />

nie uważano życia pojedynczego człowieka za wartość nadrzędną. Dzisiaj problem polega na tym, w jakim zakresie życie<br />

ludzkie powinno być chronione. Dlatego konieczna jest regulacja prawna, która opiera się na znajomości faktów, a nie tylko<br />

spekulacjach, i powinna przewidywać możliwość różnych nadużyć.<br />

Należy zwrócić uwagę, że prof. Korohoda jest biologiem, nie filozofem, a materiał przez niego podany ma stanowić<br />

przyczynek do głębszej refleksji filozoficznej, teologicznej oraz społecznej.<br />

Po wykładzie odbyła się dyskusja. Dla osób uczestniczących w wykładzie przygotowane zostały certyfikaty.

Z badań interakcji międzyreligijnych i międzykulturowych w ramach Katedry Eklezjologii<br />

Kontakty naukowe na Bliskim i Dalekim Wschodzie<br />

tekst: ks. Dominik Oliwa<br />

zdjęcia: archiwum prywatne<br />

konferencje<br />

Katedra Eklezjologii na Wydziale Teologicznym UPJP<strong>II</strong><br />

skupia naukowców podejmujących szeroki zakres zagadnień,<br />

takich jak natura Kościoła, zagadnienia teologii katolickiej<br />

i protestanckiej, duchowość monastyczna czy stosunek<br />

Kościoła do religii niechrześcijańskich. W ramach<br />

tej jednostki ks. prof. dr hab. Krzysztof Kościelniak zajmuje<br />

się zagadnieniami religioznawczymi, szczególnie<br />

islamistyką z uwzględnieniem kondycji chrześcijaństwa<br />

orientalnego w kontekście relacji międzynarodowych. Jako<br />

kierownik Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u Jagiellońskiego nawiązuje różnorodne kontakty<br />

z wieloma ośrodkami naukowymi Bliskiego i Dalekiego<br />

Wschodu, którymi pragnie również zainteresować<br />

<strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong> <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie.<br />

Pierwszy semestr roku akademickiego 2012/2013 był<br />

niezwykle pracowity dla ks. prof. Krzysztofa Kościelniaka,<br />

który brał udział w wielu konferencjach naukowych<br />

w Azji i Europie.<br />

MALEZJA. W sierpniu 2012 roku ks. prof. Krzysztof Kościelniak<br />

przebywał z wykładami w Malezji, przyjmując<br />

zaproszenie dwóch uniwersytetów muzułmańskich<br />

w Kuala Lumpur. 29 sierpnia 2012 roku wygłosił wykład<br />

Christian–Muslim Relations in Central and Eastern Europe<br />

– Polish Experience w International Institute of Advanced<br />

Islamic Studies (IAIS Malaysia – Kuala Lumpur).<br />

Następnego dnia ks. prof. Krzysztof Kościelniak wygłosił<br />

wykład Faith Dialogue in the Contemporary Muslim–Christian<br />

Relationship w Islamic Science University of<br />

Malaysia (Universiti Sains Islam Malaysia). Każdy z wyżej<br />

wspomnianych wykładów trwał ok. godziny i zgromadził<br />

dużą liczbę słuchaczy, profesorów, wykładowców, dyplomatów<br />

i studentów. Prezentacje wzbudziły tak wielkie zainteresowanie,<br />

że ks. prof. Kościelniak w obu przypadkach<br />

odpowiadał na pytania przez niemal dwie godziny po zakończeniu<br />

wykładu.<br />

Teksty wystąpień zostaną opublikowane w „Islam and<br />

Civilisational Renewal” − jednym z najbardziej znaczących<br />

muzułmańskich periodyków naukowych południowo-wschodniej<br />

Azji.<br />

z pracownikami naukowymi Islamic Science University of Malaysia (Universiti Sains<br />

Islam Malaysia), Kuala Lumpur<br />

SZWAJCARIA. Ks. prof. Krzysztof Kościelniak jest<br />

członkiem Union Européenne des Arabisants et Islamisants<br />

– najbardziej prestiżowej europejskiej organizacji<br />

skupiającej najwybitniejszych arabistów i islamistów. Kilkudniowe<br />

kongresy odbywają się co dwa lata. W dniach<br />

12–16 września 2012 roku odbył się 26. kongres UEAI<br />

w Bazylei (Universität Basel) pt. Arabic and Islamic Studies<br />

in Europe and Beyond. Ks. prof. Krzysztof Kościelniak<br />

przedstawił referat The contribution of Prof. Tadeusz<br />

Lewicki (1906−1992) to Islamic and West African Studies<br />

oraz prowadził sesję kongresu w języku angielskim i francuskim<br />

pt. Arabic Studies in the West (20th Century).<br />

w International Institute of Advanced Islamic Studies, Kuala Lumpur, Malezja<br />

podczas Annual Meeting of Beijing Foreign Studies University (BFSU) as Chinese<br />

Partner Confucius Institutes (CIs) w Pekinie<br />

CHINY. W dniach 13–18 grudnia 2012 roku ks. prof.<br />

Krzysztof Kościelniak przebywał w Pekinie, gdzie brał<br />

udział w Annual Meeting of Beijing Foreign Studies University<br />

(BFSU) as Chinese partner Confucius Institutes (CIs) oraz<br />

w The 7th Confucius Institute Conference. W czasie konferencji<br />

dyskutowano strategię i rozwój Instytutów Konfucjusza<br />

oraz formy współpracy z lokalnymi partnerami.<br />

23

konferencje<br />

JORDANIA. Bezpośrednio z Pekinu ks. prof. Kościelniak<br />

udał się do Jordanii (Amman) na międzynarodową konferencję<br />

Poland – Jordan – European Union: A new role<br />

of Europe in the Middle East after the Arab Spring, która<br />

odbyła się w University of Jordan 20 grudnia 2012 roku.<br />

Wygłosił tam referat The Economic Aspects of the Arab<br />

Spring. The EU’s new Partnership and Strategy. Przedstawił<br />

olbrzymie koszty ekonomiczne, jakie wygenerowała tzw.<br />

„wiosna arabska”, szczególnie zaś katastrofalne skutki rewolucji<br />

w Syrii. Wystąpienie zostało przyjęte bardzo pozytywnie<br />

i uznane za wnikliwą analizę. Zostanie ono wkrótce<br />

opublikowane w Jordanii.<br />

wśród prelegentów konferencji „Poland – Jordan – European Union: A new role of<br />

Europe in the Middle East after the Arab Spring”<br />

Chociaż ks. prof. Krzysztof Kościelniak jest pierwszoetatowym pracownikiem UJ, stara się wspierać wymianę międzynarodową<br />

UPJP<strong>II</strong>. Przede wszystkim zabiega o pozyskanie zewnętrznych recenzentów i zagranicznych członków redakcji<br />

„Orientalia Christiana Cracoviensia”. Zainteresował możliwościami współpracy z UPJP<strong>II</strong> przedstawicieli różnych uczelni.<br />

Niewykluczone, że niektóre kontakty ks. prof. Krzysztofa Kościelniaka mogą stać się inspiracją do nowych badań i rozszerzenia<br />

współpracy zagranicznej UPJP<strong>II</strong>.<br />

Międzynarodowa interdyscyplinarna konferencja<br />

Enjoy Life. Towards a Deep Concept of Human Joy<br />

tekst: Milena Kukla, Kamil Hołyst<br />

zdjęcia: Milena Kukla<br />

24<br />

ks. dr Marcin Godawa<br />

W wyniku wspólnej inicjatywy <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> i <strong>Uniwersytet</strong>u w Ljubljanie została zorganizowana<br />

międzynarodowa interdyscyplinarna konferencja<br />

naukowa pod tytułem Enjoy Life. Towards a Deep Concept<br />

of Human Joy, odbywająca się właśnie w stolicy Słowenii.<br />

Radość może być ujmowana na wiele sposobów, począwszy<br />

od szukania radości w spożywaniu pokarmów,<br />

poprzez psychologiczne uwarunkowania dobrego samopoczucia,<br />

aż do prawdziwego szczęścia, którego źródłem<br />

jest Eucharystia. Ks. prof. dr hab. Wojciech Misztal przypomniał<br />

zbyt rzadko podkreślaną prawdę, że radość należy<br />

do głównych tematów Biblii − jest to radość życia<br />

w Bogu bezinteresownie udzielającemu się ludzkości. Na<br />

szczególną uwagę zasługiwały dwa referaty: ks. dr. Marcina<br />

Godawy A View of the Eucharistic Appearances in<br />

the Experience of Christian Joy, mówiący o przeżywaniu<br />

radości w adoracji Najświętszego Sakramentu oraz prof.<br />

dr. Stanka Gerjolja (Ljubljana): Joy and Education, omawiający<br />

relację pomiędzy radością a procesem edukacji.<br />

Natomiast orędzie Bożego Miłosierdzia, które wypłynęło<br />

z krakowskich Łagiewnik, było tematem referatu, który<br />

wygłosił ks. prof. dr hab. Jan Machniak (God’s Mercy as<br />

a Source of Joyfulness).<br />

Codzienna msza święta pomogła nam poznawać radość<br />

nie tylko od strony teoretycznej, ale naprawdę ją<br />

przeżywać. W przeddzień naszego powrotu do Polski nuncjusz<br />

apostolski w Ljubljanie abp Juliusz Janusz w swojej<br />

homilii również odniósł się do tematu naszej konferencji.<br />

W czasach, gdy ciągle jesteśmy bombardowani informacjami<br />

o kryzysie i różnych innych problemach współczesności,<br />

nie możemy zapominać, że nasza wiara może przeprowadzić<br />

nas w radości i spokoju ducha przez wszystkie<br />

trudności. Naszą misją jest uczenie tej prawdy szczególnie<br />

w naszych rodzinach i miejscach pracy.<br />

Dzięki całej inicjatywie mogliśmy przy okazji poznać<br />

miasto o bardzo ciekawej historii, sięgającej czasów<br />

rzymskich. W tym okresie nosiło ono nazwę Emona<br />

i było także przez wieki dobrze prosperującą osadą<br />

na skrzyżowaniu traktów. Choć trzęsienie ziemi w roku<br />

1511 spowodowało wielkie zniszczenia, w odbudowie<br />

zadbano, aby jego architektura zachowała swój unikalny<br />

i jednorodny styl, co ukoronowała wielka praca J. Plečnika<br />

w XX stuleciu.<br />

Warto w tym miejscu wspomnieć o kilku najbardziej<br />

znanych miejscach stolicy, jak pomnik France’a Prešerena<br />

stanowiący punkt wszelkich spotkań. Naszą uwagę<br />

przykuły również wiszące nad ulicą Trubarjeva buty.<br />

Jak się okazało, oznaczają one bunt wobec zdominowania<br />

tej ulicy przez zakłady szewskie. Codziennie w drodze → 27

Projekt Efektywność zarządzania i jakość kształcenia miarą sukcesu w UPJP<strong>II</strong><br />

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Europejskiego Funduszu Społecznego<br />

Poddziałanie 4.1.1 Wzmocnienie potencjału badawczego uczelni.<br />

Okres realizacji projektu: 1 września 2012 roku – 31 sierpnia 2014 roku.<br />

Informacja dotycząca działań<br />

wykonywanych w ramach zadania nr 1 w roku 2012<br />

W projekcie, w ramach zadania pierwszego, prowadzony jest monitoring najlepszych praktyk w Polsce i za granicą dotyczących<br />

jakości kształcenia w celu stałego ulepszania oferty dydaktycznej UPJP<strong>II</strong>. W związku z tym opracowywane są<br />

następujące dokumenty:<br />

• procedura monitorowania losów zawodowych<br />

absolwentów UPJP<strong>II</strong> zgodnie<br />

z założeniami reformy szkolnictwa<br />

wyższego,<br />

• procedura i narzędzia współpracy<br />

UPJP<strong>II</strong> z pracodawcami,<br />

• procedura gromadzenia i wymiany<br />

informacji pomiędzy <strong>Uniwersytet</strong>em<br />

a pracodawcami dotyczących zapotrzebowania<br />

rynku pracy na absolwentów<br />

określonych kierunków studiów,<br />

• Program Lojalnościowy dla absolwentów<br />

UPJP<strong>II</strong> w związku z monitorowaniem<br />

ich losów zawodowych,<br />

• system motywacyjny dla pracodawców<br />

w zakresie podejmowania współpracy<br />

przy opiniowaniu programów kształcenia,<br />

• procedury okresowej oceny programów<br />

kształcenia w zakresie dostosowania<br />

ich do potrzeb rynku pracy,<br />

• system kontrolowania procesu dydaktycznego<br />

w podstawowych jednostkach<br />

organizacyjnych <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie,<br />

• ankieta online badania losów zawodowych<br />

absolwentów UPJP<strong>II</strong> zgodnie<br />

z założeniami reformy szkolnictwa<br />

wyższego.<br />

W ramach realizacji zadania zakupiono<br />

system do prowadzenia ankiet<br />

ewaluacyjnych nauczycieli akademickich<br />

UPJP<strong>II</strong> oraz system Biuro Karier<br />

do prowadzenia współpracy uczelnia<br />

– pracodawcy.<br />

W dniu 19 grudnia odbyło się pierwsze<br />

spotkanie z pracodawcami w zakresie<br />

opiniowania programów kształcenia<br />

UPJP<strong>II</strong>, na którym zostały zaprezentowane<br />

procedury oraz programy kształcenia<br />

poszczególnych kierunków.<br />

Informacja dotycząca działań<br />

wykonywanych w ramach zadania nr 2 w roku 2012<br />

Akademicki System<br />

Archiwizacji Prac<br />

i Internetowy System<br />

Antyplagiatowy Plagiat.pl<br />

zintegrowane z systemem<br />

ProAkademia<br />

Zakończono wdrażanie Akademickiego<br />

Systemu Archiwizacji Prac i Internetowego<br />

Systemu Antyplagiatowego Plagiat.pl.<br />

Zostały one zintegrowane z funkcjonującym<br />

na uczelni systemem ProAkademia.<br />

Zastosowanie zintegrowanych systemów<br />

umożliwia przeprowadzenie elektronicznej<br />

obrony pracy dyplomowej z poziomu jednego<br />

systemu. Praca dyplomowa po przesłaniu<br />

jej do systemu przez studenta jest<br />

akceptowana przez promotora, sprawdzana<br />

systemem antyplagiatowym, następnie<br />

przekazywana recenzentowi, a po obronie<br />

automatycznie przekazywana do elektronicznego<br />

archiwum.<br />

Bibliografia publikacji<br />

pracowników uczelni<br />

Zakończono opracowywanie rocznych bibliografii<br />

publikacji pracowników uczelni.<br />

Baza danych publikacji liczy blisko 1000<br />

pozycji i została opublikowana w formie<br />

publikacji książkowej w grudniu 2012 roku.<br />

Repozytorium publikacji<br />

pracowników uczelni<br />

W Bibliotece trwają prace nad utworzeniem<br />

repozytorium publikacji pracowników<br />

uczelni. Od 1 października 2012 opracowanych<br />

zostało ponad 12 tys. stron blisko<br />

150 publikacji, które na początku roku<br />

2013 zostaną umieszczone w systemie dLibra<br />

i udostępnione czytelnikom.<br />

Informatyczna platforma<br />

zarządzania badaniami, wiedzą<br />

oraz własnością intelektualną<br />

Rozpoczęto prace nad informatyczną platformą<br />

zarządzania badaniami, wiedzą oraz<br />

własnością intelektualną. Pozwoli ona na<br />

usprawnienie procesu zarządzania badaniami,<br />

w szczególności monitoring prawidłowego<br />

prowadzenia i rozliczania projektów<br />

badawczych.<br />

Polityka badawcza<br />

Trwają prace nad opracowaniami zasad, procedur<br />

i narzędzi realizacji polityki badawczej<br />

UPJP<strong>II</strong> na lata 2013–2016 oraz zasad, procedur<br />

i narzędzi w zakresie aplikowania i pozyskiwania<br />

grantów badawczych w UPJP<strong>II</strong>, a także zasad,<br />

procedur i narzędzi w zakresie procesu zarządzania<br />

projektami badawczymi w UPJP<strong>II</strong>.<br />

Procedury i narzędzia<br />

w zakresie zarządzania wiedzą w UPJP<strong>II</strong><br />

W związku z rozstrzygnięciem postępowania<br />

o udzielenie zamówienia publicznego<br />

trwają prace nad procedurami i narzędziami<br />

zarządzania wiedzą, które mają<br />

na celu integrowanie tych zasobów, ich<br />

rozwój i udostępnianie oraz uwzględniają<br />

aspekty dzielenia się wiedzą i kreowania<br />

kultury organizacyjnej opartej na<br />

wiedzy.<br />

Baza bibliograficzna<br />

z repozytorium publikacji<br />

pracowników uczelni<br />

Podjęto działania mające na celu opracowanie<br />

założeń bazy bibliograficznej wraz<br />

z repozytorium zawierających zarówno<br />

metadane, jak i pełne teksty autorstwa<br />

pracowników <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie. Celem opracowania<br />

jest przedstawienie bibliografii i repozytorium<br />

jako elementu upowszechniania<br />

dorobku naukowego pracowników, jak<br />

i opis funkcjonalności oraz określenie kolejnych<br />

faz ich tworzenia wraz z zaznaczeniem<br />

przepływu danych od twórcy do<br />

użytkownika (workflow).<br />

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

nie tylko nauka<br />

26<br />

Wyjazd studyjny do Brukseli<br />

tekst i zdjęcia: Magdalena Druzgała<br />

W dniach 4−6 grudnia 2012 roku odbył<br />

się wyjazd studyjny do Brukseli na<br />

zaproszenie dr. Czesława Siekierskiego<br />

− europosła Polskiego Stronnictwa Ludowego.<br />

Deputowany zaprosił do stolicy<br />

Belgii 15-osobową grupę dziennikarzy<br />

mediów katolickich oraz osób<br />

związanych z mediami. Wśród uczestników<br />

wyjazdu byli również przedstawiciele<br />

naszego uniwersytetu: ks. dr<br />

Robert Nęcek – adiunkt Katedry Mediów<br />

i Komunikacji Społecznej, główny<br />

organizator wyjazdu, ks. dr hab.<br />

Michał Drożdż, prof. UPJP<strong>II</strong> – dyrektor<br />

Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji<br />

Społecznej, dr Krzysztof<br />

Gurba – jego zastępca oraz studentka<br />

dziennikarstwa i komunikacji społecznej<br />

Magdalena Druzgała.<br />

Program wizyty obejmował zwiedzanie<br />

Brukseli oraz instytucji Unii<br />

Europejskiej, a także wizytę w Stałym<br />

Przedstawicielstwie RP przy UE.<br />

Główną częścią dwudniowej wizyty<br />

było seminarium z posłem Czesławem<br />

Siekierskim oraz spotkanie z działem<br />

prasowym Grupy Europejskiej Partii<br />

Ludowej w siedzibie Parlamentu Europejskiego.<br />

Prezentacja miała na celu<br />

zapoznanie gości z historią i działalnością<br />

europejskiej chadecji, strukturą<br />

Europejskiej Partii Ludowej oraz jej<br />

programem. EPL to frakcja chrześcijańskich<br />

demokratów, do której należą<br />

polscy deputowani pochodzący z PSL<br />

i PO, a jednocześnie największa grupa<br />

w Parlamencie Europejskim.<br />

Podczas spotkania z posłem poruszono<br />

również kwestie z bieżącej działalności<br />

Parlamentu Europejskiego, takie<br />

jak negocjacje budżetowe, reforma<br />

wspólnej polityki rolnej i polityki spójności<br />

oraz kryzys gospodarczy. Deputowany<br />

wspomniał również o historii Unii<br />

Europejskiej, która powstała w oparciu<br />

o wartości chrześcijańskie, miała<br />

jednoczyć przy równoczesnym zachowaniu<br />

różnorodności. Jednak, jak sam<br />

przyznał, współcześnie trudno odnaleźć<br />

idee głoszone przez ojców założycieli.<br />

Następnie uczestnicy udali się do<br />

siedziby Europejskiej Partii Ludowej,<br />

gdzie spotkali się z rzecznikiem prasowym<br />

tej partii. Kostas Sasmatzoglou<br />

zaprezentował strukturę frakcji, główne<br />

założenia oraz działalność w Parlamencie<br />

Europejskim. Uczestnicy mieli<br />

okazję dowiedzieć się również, w jaki<br />

sposób organizowana jest kampania<br />

wyborcza na szczeblu europejskim,<br />

ponieważ partia rozpoczęła już przygotowania<br />

do wyborów w 2014 roku.<br />

Na zakończenie goście odwiedzili<br />

siedzibę Komisji Konferencji Biskupów<br />

Unii (COMECE), gdzie wzięli<br />

udział we wspólnej mszy świętej oraz<br />

spotkaniu informacyjnym. COMECE<br />

powstała w 1980 roku, aby Kościół stał<br />

się obecny w strukturach wspólnoty<br />

europejskiej także w postaci zorgani-<br />

zowanej instytucji. Do zadań komisji<br />

należy monitorowanie i analiza procesów<br />

politycznych w Unii Europejskiej,<br />

we wszystkich sferach zainteresowania<br />

i działalności Kościoła, ale też promowanie<br />

chrześcijańskich wartości oraz<br />

idei współpracy.<br />

Drugiego dnia goście kontynuowali<br />

zwiedzanie Brukseli oraz Parlamentu<br />

Europejskiego, które rozpoczęło<br />

się wizytą w Parlamentarium<br />

− multimedialnym centrum<br />

wiedzy o integracji europejskiej i PE.<br />

Jest to nowoczesne muzeum otwarte<br />

dla szerokiej publiczności. Zwiedzający<br />

korzystają z przewodnika multimedialnego,<br />

który prezentuje historię<br />

Parlamentu Europejskiego oraz sposób<br />

funkcjonowania wszystkich instytucji.<br />

Technologia zapewnia możliwość<br />

zwiedzania w indywidualnym<br />

tempie, a informacje w przewodniku<br />

są dostępne w 23 językach unijnych.<br />

Ostatnim punktem wizyty było<br />

spotkanie w Stałym Przedstawicielstwie<br />

RP przy UE. W nowej siedzibie<br />

instytucji odbyła się prezentacja pracy<br />

urzędników i dyplomatów polskiej<br />

placówki w Brukseli, która zapewnia<br />

kontakt rządu z przedstawicielami RP<br />

w Unii Europejskiej. Uczestnicy mieli<br />

okazję porozmawiać z pracownikiem<br />

przedstawicielstwa nie tylko o jego<br />

zadaniach i działalności placówki,<br />

ale poznać różnice pomiędzy życiem<br />

w Belgii a polską rzeczywistością.<br />

Seminaria, na które zapraszana<br />

jest grupa mediów, organizowane są<br />

raz w roku. Celem takich wyjazdów<br />

jest zapoznanie dziennikarzy z pracą<br />

w Parlamencie Europejskim oraz promocja<br />

działalności polskich przedstawicieli<br />

w strukturach UE.

Cztery głosy, cztery dni, cztery koncerty<br />

tekst: Małgorzata Gądek<br />

zdjęcia: Marek Pawełek<br />

Chór Psalmodia znowu wyruszył w podróż zagranicę, tym<br />

razem obierając sobie za cel Szwajcarię (już drugi raz w tym<br />

roku). Wyjazd odbył się 9−12 listopada 2012 roku dzięki<br />

stowarzyszeniu PASSIONART we współpracy z Muzeum<br />

Polskim w Rapperswillu i Polską Misją Katolicką w Szwajcarii.<br />

Psalmodia dała koncerty w Bazylei, Zurychu i Rapperswillu.<br />

Zabrzmiały utwory kompozytorów zagranicznych<br />

(Brighta, muzyka cerkiewna Rachmaninowa, Strofy<br />

polifoniczne Villette’a), a także polskich, m.in. Góreckiego,<br />

Łuciuka, Świdra i – co dla nas najważniejsze – Stanisława<br />

Moniuszki, gdyż był to czas gorączkowego oczekiwania na<br />

wydanie nowej płyty chóru z jego muzyką. Sam wyjazd był<br />

wyczerpujący, więcej czasu spędziliśmy na przemieszczaniu<br />

się niż na śpiewaniu, ale zdołaliśmy się dobrze zaprezentować<br />

i nawiązać nowe kontakty.<br />

Z najserdeczniejszym odbiorem spotkała się Msza<br />

łacińska Des-dur Moniuszki na chór, solistów i organy,<br />

przy których zasiadł nasz niezastąpiony akompaniator<br />

Marek Pawełek. Sopranem zaśpiewała Małgorzata Such,<br />

altem Elżbieta Król-Dryja, tenorem Jakub Kozioł, zaś<br />

basem Maciej Drużkowski. Wszystko pod batutą i bacznym<br />

okiem maestra Włodzimierza Siedlika.<br />

Równie gorąco publiczność zareagowała na pieśni patriotyczne<br />

w wykonaniu chórów jednorodnych na koncercie<br />

w Sali Rycerskiej w Muzeum Polskim w Rapperswillu<br />

w przeddzień Święta Niepodległości. Dostarczyliśmy wielu<br />

wzruszeń Polakom przebywającym tam na emigracji, jak<br />

i sobie samym. Być może było to spowodowane niezwykłą<br />

atmosferą tego miejsca i gościnnością pani dyrektor Anny<br />

Buchmann, która nie omieszkała wygłosić nam szczegółowego<br />

wykładu na temat tej placówki ze 130-letnią tradycją<br />

i historii stosunków polsko-szwajcarskich. Zostaliśmy także<br />

ciepło przyjęci przez Polską Misję Katolicką w Bazylei,<br />

gdzie w strugach deszczu zwiedzaliśmy miasto, oraz w Kościele<br />

Serca Jezusowego, w którym dostaliśmy od tamtejszego<br />

proboszcza spora dawkę wiedzy historycznej na temat<br />

protestantów i katolików.<br />

Mimo że wyjazd był bardzo krótki, to dało się odczuć<br />

dobre szwajcarskie fluidy – zadbane miasta, życzliwość,<br />

znajomość języków obcych oraz bardzo dobrą edukację<br />

muzyczną mieszkańców, o czym świadczyły chociażby<br />

długie dyskusje z chórzystami po koncercie dotyczące Góreckiego<br />

albo te bardziej przyziemne, kiedy słuchacz powiedział<br />

do naszego kolegi: „Koncert bardzo mi się podobał,<br />

ale ja jestem plastykiem i zwróciłem uwagę na to, że<br />

ma pan duży brzuch i za małą marynarkę”. Repertuar był<br />

ambitny, warunki wymagające, ale kto jak nie Psalmodia<br />

miał temu podołać?<br />

nie tylko nauka<br />

24 ← na prelekcje mieliśmy też okazję przechodzić przez kilka<br />

przecinających rzekę mostów. Jednego z nich strzegły<br />

groźnie wyglądające smoki, które są ważnym symbolem<br />

stolicy. Nad całym miastem góruje zamek, którego fundamenty<br />

położyli już Celtowie, a obecny wygląd jest efektem<br />

późniejszej odbudowy. Z wieży można podziwiać piękną<br />

panoramę całego miasta oraz, przy dobrej widoczności,<br />

monumentalny krajobraz Alp.<br />

Wydział Teologiczny w języku słoweńskim brzmi<br />

Teološka fakulteta, co stało się hasłem przewodnim naszego<br />

całego pobytu, ponieważ pozwoliło nam doświadczyć<br />

radości darmowych obiadów. Mieliśmy przyjemność<br />

uczestniczyć w tym ciekawym przedsięwzięciu<br />

naukowym dzięki uprzejmości Katedry Teologii Duchowości<br />

UPJP<strong>II</strong>, Samorządu Studenckiego UPJP<strong>II</strong> oraz<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u w Ljubljanie.<br />

27

nie tylko nauka<br />

Na synodzie doświadczyłam ogromnej jedności<br />

Z s. dr Anną Emmanuelą Klich OSU – dyrektor Międzyzakonnego Wyższego Instytutu Katechetycznego<br />

oraz adiunktem w Katedrze Teologii i Informatyki Biblijnej – o jej uczestnictwie w X<strong>II</strong>I Zgromadzeniu<br />

Ogólnym Synodu Biskupów (7–28 października 2012) w charakterze eksperta rozmawia Monika Wiertek.<br />

28<br />

Tak. Było pięć języków konferencyjnych − dominujące:<br />

angielski i włoski, a także hiszpański, francuski i niemiecki.<br />

Każdy z biskupów w jednym z tych języków musiał wygłosić<br />

swoje wystąpienie, a także oddać je na piśmie (przed<br />

wystąpieniem). Eksperci byli w pewnym sensie uprzywilejowaną<br />

grupą w tej 400-osobowej auli synodalnej, ponieważ<br />

my otrzymywaliśmy wystąpienia biskupów na piśmie.<br />

Nasze zadanie było szczególne: na podstawie wypowiedzi<br />

biskupów mieliśmy wydobyć zagadnienia, które<br />

wydają nam się aktualne, ważne, konieczne do przedyskutowania<br />

w małych grupach. Słuchanie wymagało<br />

ogromnego skupienia. Mieliśmy przekazać 2−3 pytania<br />

do Sekretariatu Generalnego jako propozycje do spotkań<br />

grupowych. Były one tam zbierane, później sumowane i z<br />

nich powstała lista 27 pytań, które w drugim etapie synodu<br />

były przekazane do spotkań w grupach językowych.<br />

Eksperci również uczestniczyli w ich pracach – wtedy<br />

mieliśmy pełne prawo zabierania głosu i odnoszenia się<br />

do przygotowanych pytań. Metoda pracy w grupach była<br />

związana z metodą rozeznawania. Nie chodziło o to,<br />

żeby dyskutować, spierać się, tylko o to, aby w ogromnym<br />

szacunku i wzajemnym zaufaniu przekazać, jak widzimy<br />

dane zagadnienie. Należałam do niemieckiej grupy<br />

językowej, która była najbardziej jednolita, gdyż jej<br />

członkowie wywodzili się z jednego kontynentu. Jednakże<br />

uświadomiłam sobie też, że w wielu krajach Europy<br />

biskupami nie są tubylcy, tylko osoby pochodzące z innych<br />

krajów, a także często wywodzące się z mniejszości<br />

etnicznych. Po pracy w grupach nastąpił trzeci etap – rozeznawania<br />

w auli synodalnej. Sekretariat Generalny zebrał<br />

propozycje od wszystkich grup, były one odczytazdjęcia:<br />

Ewa Kusz, s. Anna Emmanuela Klich OSU<br />

Niewiele osób doświadcza zaszczytu uczestniczenia<br />

w posiedzeniach synodu, i to w dodatku jako ekspert.<br />

W jaki sposób Siostra znalazła się w tym gronie?<br />

Trudno powiedzieć. Było to dla mnie zaskoczenie. Dnia<br />

11 lipca ubiegłego roku otrzymałam telefon z sekretariatu<br />

Nuncjatury, że zostałam wybrana do uczestnictwa<br />

w synodzie w roli eksperta. Odczuwałam, że jest to wielkie<br />

wyróżnienie i zadałam pytanie: „Jak to się stało, że<br />

wybrano właśnie mnie?”. Odpowiedź była krótka – ktoś<br />

docenił Międzyzakonny Wyższy Instytut Katechetyczny.<br />

To mnie bardzo ucieszyło. W czasie synodu poznałam<br />

innych ekspertów. W gronie 45 ekspertów z całego<br />

świata było wiele osób, które odpowiadają za ośrodki<br />

kształcące katechetów czy katechistów. Była siostra, która<br />

jest wicedyrektorem szkoły dla katechetów greckokatolickich<br />

we Lwowie, była też pani, która odpowiada<br />

za centrum kształcenia katechetów na Filipinach. Oczywiście<br />

byli też odpowiedzialni za wydziały katechetyczne<br />

w różnych częściach świata, także z Afryki czy Azji.<br />

Osoby te wniosły cenny wkład do obrad synodu o nowej<br />

ewangelizacji.<br />

Myślę, że bardzo znaczące jest to, że Siostra jako kobieta<br />

naukowiec została doceniona jako ekspert synodalny.<br />

Czy Siostra też odbiera to w ten sposób? Ile kobiet<br />

znalazło się w tym gronie?<br />

Mniej więcej 1/3 ekspertów stanowiły kobiety, prawie<br />

wszystkie to siostry zakonne. Większość z nich jest pracownikami<br />

wyższych uczelni w różnych części świata.<br />

W gronie wszystkich uczestników synodu sióstr zakonnych<br />

z Europy było bardzo niewiele – cztery.<br />

Tym większe wyróżnienie dla MWIK-u.<br />

Tak. Było to zarazem wyróżnienie dla Europy i dla Polski.<br />

Bardzo się z tego cieszę.<br />

Jak wyglądał typowy dzień synodu? Na czym polegała<br />

Siostry praca?<br />

Dynamika synodu była taka, że dni (włączając w to również<br />

soboty) były wypełnione pracą od 9.00 do 19.00,<br />

z przerwą na obiad. Prace przebiegały bardzo intensywnie.<br />

Nie był to czas wypoczynku, tylko trzy tygodnie wymagające<br />

wielkiego zaangażowania. Przez ok. dziesięć<br />

dni cały wysiłek wszystkich uczestników synodu polegał<br />

na tym, żeby otworzyć się na słuchanie siebie nawzajem.<br />

Zastosowano metodę rozeznawania duchowego. Pierwszy<br />

jej etap polegał na tym, że każdy z ponad 260 biskupów<br />

miał za zadanie w ciągu 5 minut (rygor czasowy był<br />

ściśle przestrzegany) zaprezentować swoje stanowisko<br />

dotyczące przekazu wiary w tej części Kościoła, za którą<br />

on odpowiada. Zasadniczo biskupi mieli odwołać się do<br />

Instrumentum laboris, które było dokumentem przygotowującym<br />

synod. Wysiłek słuchania polegał na tym, że biskupi<br />

zmieniali się kolejno przy mikrofonie, a my wszyscy<br />

nie dyskutowaliśmy o tym, co słyszeliśmy, nie było<br />

stawiania pytań do mówców, zastrzeżeń – tylko uważne<br />

słuchanie, jak w danym kraju realizowany jest przekaz<br />

wiary. Odbyły się także dwa wykłady: Kontemplacja jako<br />

fundament nowej ewangelizacji i Relacja między wiarą<br />

a nauką.<br />

Obrady były tłumaczone symultanicznie?

ne na forum i znów była szansa dopowiedzenia czegoś.<br />

Wyjaśnienia należało składać do Sekretariatu na piśmie.<br />

Ostatecznie synod wypracował 58 propozycji, które zostały<br />

przekazane Ojcu Świętemu. Biskupi symbolicznie,<br />

na oczach wszystkich, kolejno oddawali książeczki z propozycjami.<br />

Wszystko odbywało się w atmosferze szacunku<br />

i wolności. Jeśli któryś biskup miał inne spojrzenie na<br />

daną kwestię, był proszony, aby swoje zdanie przedstawić<br />

papieżowi na piśmie.<br />

Pierwszy raz byłam na synodzie. Kiedy dowiedziałam<br />

się, że będę jego ekspertem, nie za bardzo miałam kogo<br />

zapytać, na czym polega ta rola. Wiedziałam, że na poprzednim<br />

synodzie – o słowie Bożym – ekspertem był ks.<br />

prof. Chrostowski. Nie znam go osobiście, więc nie miałam<br />

możliwości porozmawiać z nim na ten temat. Trudno<br />

było mi wyobrazić sobie, jak może wyglądać udział w synodzie.<br />

Nie miałam żadnego wyobrażenia. Tematykę synodu<br />

przybliżyły mi dokumenty, z którymi należało się<br />

zapoznać. Były udostępnione na stronie watykańskiej: Lineamenta<br />

i Instrumentum laboris. Są one nadal udostępnione,<br />

można do nich sięgnąć. Lineamenta to jest bardzo<br />

ciekawy dokument, który zawsze zapowiada synod. Studiowałam<br />

go, kiedy tylko się ukazał. Uzasadnia temat wybrany<br />

na synod. Stawia także pytanie, dlaczego w tak wielu<br />

miejscach Kościoła: i na starym kontynencie, i w krajach<br />

misyjnych przekaz wiary jest tak mało owocny. Kiedy<br />

przygotowywałam się do synodu i zobaczyłam, jakie pytanie<br />

jest postawione, uświadomiłam sobie, o jak ważnych<br />

sprawach będziemy mówić. Ucieszyłam się, bo odczułam<br />

troskę Kościoła zawartą w tych dokumentach. Kościół wezwał<br />

nas, żebyśmy nazwali prawdę po imieniu i zadali sobie<br />

pytanie o przyczynę kryzysu wiary.<br />

Czym byłam zaskoczona? Na synodzie doświadczyłam<br />

ogromnej jedności między Kościołem hierarchicznym<br />

a charyzmatycznym. Spotkania z biskupami pokazały,<br />

że jesteśmy wszyscy normalnymi ludźmi. Wielką<br />

radość sprawiły mi spotkania z biskupami z Oceanii,<br />

z krajów Azji czy Afryki, gdzie ogień wiary jest bardzo żywy.<br />

Te części Europy, gdzie doświadcza się słabnącej wiary,<br />

mogą czerpać inspirację właśnie z takich miejsc.<br />

Temat obrad brzmiał: Nowa ewangelizacja dla przekazu<br />

wiary chrześcijańskiej. Jakie są najważniejsze ustalenia<br />

synodu w tej kwestii?<br />

Przesłanie synodu, które zostało skierowane do całego<br />

Kościoła, przypomina nam, że najgłębszą tęsknotą człowieka<br />

jest spotkanie z Bogiem żywym. Synod zachęca, żeby<br />

każdy z członków wspólnoty Kościoła zadał sobie pytanie<br />

o osobistą więź z Chrystusem. Mamy w Kościele wielu<br />

ochrzczonych, którzy są prowadzeni do sakramentów,<br />

ale nie wprowadzani w inicjację chrześcijańską. Tylko ten,<br />

kto żyje w głębokiej więzi z Chrystusem, może ewangelizować.<br />

Zostało też powiedziane, że ochrzczeni są wprowadzani<br />

w prawdy wiary jedynie na poziomie intelektualnym,<br />

bez osobistego doświadczenia wiary. Na synodzie<br />

bardzo mocno wybrzmiało to, że każdy z nas jest wezwany<br />

do nawrócenia, ponownego zwrócenia się ku Bogu. Jego<br />

trzeba pytać, co mam robić, jak mam robić, żeby być Jego<br />

współpracownikiem i sługą.<br />

nie tylko nauka<br />

Jadąc na synod, z pewnością miała Siostra jakieś wyobrażenia<br />

na jego temat. Co Siostrę najbardziej zaskoczyło<br />

w jego trakcie?<br />

Jakie zadania w dziele nowej ewangelizacji zostały postawione<br />

przed uniwersytetami kościelnymi? Jaka jest<br />

ich rola we współczesnym świecie?<br />

Rola edukacji katolickiej była wielokrotnie poruszana<br />

w trakcie trwania synodu. Było też postawione problematyczne<br />

pytanie: dlaczego tak jest, że liczba instytutów czy<br />

innych ośrodków edukacji katolickiej w Kościele wzrasta,<br />

a równocześnie rośnie też kryzys wiary? Czy spełniają<br />

swoje zadanie? Czy realizują swoje cele? Ludzie, którym<br />

posługujemy, nie zawsze umacniają się w wierze. Często<br />

skupiają się na zdobywaniu kolejnych stopni akademickich,<br />

dyplomów, a ich świadectwo wiary wcale nie jest<br />

promienne, czytelne i przejrzyste. W czasie synodu zostało<br />

postawione pytanie, czy w edukacji katolickiej właściwie<br />

stawiamy akcenty? A przecież edukacja katolicka ma<br />

na celu nie tylko dawanie ludziom wykształcenia, ale również<br />

prowadzenie ich do doświadczenia wiary, do głębokiego<br />

spotkania z Chrystusem.<br />

Problemem chyba jest to, że głos uczelni kościelnych<br />

nie jest zbyt słyszalny w świecie. Środowiska naukowców<br />

chrześcijańskich stanowią dość zamkniętą grupę,<br />

która prowadzi debatę we własnym gronie. Często brak<br />

otwarcia na media czy nowoczesne środki komunikacji<br />

społecznej.<br />

Tak, ale musimy sobie postawić pytanie „dlaczego?”.<br />

Moc słowa Bożego nie podlega wątpliwości. Moc Ducha<br />

Świętego również. Dlaczego więc ta moc nie promieniuje<br />

z naszego życia? Czy w wystarczającym stopniu<br />

w procesie edukacji katolickiej myślimy o formacji<br />

29

nie tylko nauka<br />

całościowej człowieka? Czy nie zawężamy<br />

się tylko do rozwoju intelektualnego,<br />

pozostawiając na boku sferę<br />

doświadczenia duchowego? Jeśli nie<br />

będziemy stawiali mocnego akcentu<br />

na coraz głębsze doświadczenie wiary,<br />

to nie zrodzą się ewangelizatorzy.<br />

Będą ludzie z dyplomami, z doskonałymi<br />

kompetencjami naukowymi, ale<br />

ich życie nie będzie promieniowało.<br />

Wiarę albo widać, albo jej nie widać.<br />

Młodzież ma odwagę mówić, że można<br />

łatwo poznać wierzącego księdza,<br />

zakonnicę czy osobę świecką.<br />

Powodem braku świadectwa wiary<br />

jest zagubienie tego, co najważniejsze<br />

− modlitwy, kontemplacji, których<br />

nie można zastąpić czytaniem<br />

mądrych książek. Zadanie dla uczelni<br />

kościelnych (czyli dla nas wszystkich)<br />

brzmi: postawić sobie pytanie,<br />

czy idę drogą poznawania, miłowania<br />

i naśladowania Chrystusa? Jeżeli nie,<br />

to nie dam rady nikogo innego na tę<br />

drogę wprowadzić.<br />

Jak wspomina Siostra chwile między<br />

obradami synodu? Czy była okazja<br />

lepszego poznania jego uczestników?<br />

Chwile między obradami to rzeczywiście<br />

bardzo ciekawy i ubogacający<br />

aspekt mojego pobytu w Rzymie.<br />

Mieszkałam w domu Pawła VI. Doskonałą<br />

okazją do poznania innych<br />

uczestników synodu były wspólne<br />

posiłki, w czasie których przeprowadziłam<br />

wiele ciekawych rozmów. Poznałam<br />

na przykład biskupa z Oceanii<br />

– bardzo otwartego, stosunkowo<br />

młodego człowieka, posiadającego<br />

liczne kontakty z Europą. Któregoś<br />

dnia zapytałam go, jak on postrzega<br />

Kościół w Europie – mamy przecież<br />

wszystko tak dobrze zorganizowane:<br />

instytuty, uczelnie, szkoły, kurie, seminaria,<br />

a jednak w kontekście synodu<br />

trzeba powiedzieć, to wszystko nie<br />

przynosi oczekiwanych owoców. Odpowiedział<br />

mi: „No tak, bo wy dużo<br />

pracujecie, bardzo dużo pracujecie,<br />

ale czy nie za mało się modlicie?”. Zapytałam<br />

go, co powinniśmy zmienić,<br />

na co on odrzekł, że tylko Duch Święty<br />

może nam to powiedzieć. Pytajmy<br />

zatem Ducha Świętego, co powinniśmy<br />

czynić, aby być autentycznymi<br />

świadkami.<br />

Dziękuję za rozmowę.<br />

Pokaz filmu The Human Experience<br />

tekst: Monika Wiertek<br />

zdjęcia: Krzysztof Mleczko<br />

Pokazy w 94 miastach na całym świecie,<br />

w wielu miejscach, w tym na największych<br />

uczelniach, takich jak<br />

Yale University, Princeton, Dartmouth<br />

College, ponad milion widzów,<br />

przychylność recenzentów, 27 nagród<br />

za najlepszy film dokumentalny<br />

na wielu festiwalach – tym mogą<br />

poszczycić się twórcy filmu The Human<br />

Experience. Czy zasługuje on na<br />

takie zainteresowanie, mogli się przekonać<br />

wszyscy, którzy w czwartek 29<br />

listopada 2012 roku przyszli na seans<br />

zorganizowany przez Biuro Informacji<br />

i Promocji w Auli <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong><br />

w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego<br />

w Łagiewnikach.<br />

Film The Human Experience przedstawia historię dwóch młodych<br />

Amerykanów, którzy po zamachach na World Trade Center<br />

zaczynają poszukiwać odpowiedzi na pytania o sens ludzkiego<br />

życia. Dokument przedstawia ich podróże, w czasie których<br />

poznają środowisko bezdomnych w Nowym Jorku, opiekują się<br />

sierotami i niepełnosprawnymi w Peru oraz żyją wśród chorych<br />

na AIDS w Ghanie. Wyprawa ta zmienia ich całe życie i sposób<br />

postrzegania świata. Poznają znaczenie godności człowieka, jego<br />

siły i odporności ludzkiego ducha.<br />

30<br />

Pomysł zorganizowania seansu na naszej<br />

uczelni narodził się w głowie Krzysztofa<br />

Mleczki – kierownika Biura Informacji<br />

i Promocji. To on przekonał władze<br />

uczelni, że warto promować film marką<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego. Film spotkał<br />

się z dużym zainteresowaniem krakowian,<br />

zwłaszcza że był to pierwszy<br />

i póki co jedyny pokaz w Krakowie. Sala<br />

łagiewnickiej auli była wypełniona po<br />

brzegi. Po seansie odbyło się spotkanie<br />

online z twórcami filmu, w czasie którego<br />

opowiadali o tym, jak sfilmowana podróż zmieniła ich spojrzenie na świat, jak przygotowywali<br />

wyprawę oraz jak obecnie wygląda ich życie.

Spotkanie z Katarzyną Łaniewską<br />

tekst: Tomasz Jarosz, Michał Stachurski<br />

zdjęcia: Miłosz Grybierczyk<br />

studenci<br />

Rozpoczęty niedawno w Kościele Rok<br />

Wiary stanowi okazję nie tylko do<br />

wzmocnienia wiary, ale także do świadczenia<br />

o Jezusie Chrystusie. Zresztą<br />

już błogosławiony papież Jan Paweł <strong>II</strong><br />

mówił: „Drogą najbardziej skuteczną<br />

[odpowiedzi na ateizm] jest głoszenie<br />

Ewangelii wzbogacone o świadectwo<br />

rozumnej miłości (por. Gaudium et<br />

spes, 21), tak aby ludzie mogli zobaczyć<br />

dobroć Boga i stopniowo poznawać Jego<br />

miłosierne oblicze” (audiencja generalna,<br />

14 kwietnia 1999 roku).<br />

Dlatego Wyższe Seminarium Duchowne<br />

Archidiecezji Krakowskiej, Instytut<br />

Dziennikarstwa i Komunikacji<br />

Społecznej <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie oraz Fundacja<br />

Świętej Królowej Jadwigi dla UPJ-<br />

P<strong>II</strong> podjęli inicjatywę o nazwie Ich Areopag<br />

wiary. Jest to cykl spotkań ze znanymi<br />

ludźmi poświęcony ich doświadczeniu<br />

dzielenia się wiarą. Chodzi więc<br />

o świadectwo życia katolików świeckich<br />

(dziennikarzy, aktorów, sportowców,<br />

polityków, działaczy społecznych).<br />

Każde spotkanie będzie miało<br />

charakter „wywiadu-rzeki” przeprowadzonego<br />

przez studenta świeckiego<br />

i kleryka. Będzie składać się z trzech<br />

części: w pierwszej części pytania będą<br />

zadawać prowadzący spotkanie,<br />

w drugiej zostaną podane pytania od<br />

internautów, a w trzeciej głos oddany<br />

zostanie uczestnikom spotkania.<br />

Internauci będą mogli przysłać swoje<br />

pytania za pośrednictwem Facebooka<br />

i Twittera.<br />

Termin Areopag, który znajduje<br />

się w haśle i logotypie projektu, nawiązuje<br />

do wydarzenia opisanego<br />

w Dziejach Apostolskich (17, 18–34).<br />

Święty Paweł podczas pobytu w Atenach<br />

został zaprowadzony przez filozofów<br />

epikurejskich i stoickich na<br />

wzgórze usytuowane na południe od<br />

agory (rynku), zwane wzgórzem Aresa<br />

(Areopag). Apostoł odpowiadając<br />

na pytanie filozofów: „Jaką to nową<br />

naukę głosisz?”, wystąpił z mową<br />

poświęconą przepowiadaniu o prawdziwym<br />

Bogu, przeciwstawiając Go<br />

koncepcjom pogańskim. W związku<br />

z tym przez Areopag będziemy<br />

rozumieli tę przestrzeń naszego życia,<br />

w której głosimy Dobrą Nowinę<br />

o Jezusie. Zatem projekt Ich Areopag<br />

wiary nie będzie tworzył przestrzeni<br />

do prowadzenia konfrontacji z innymi<br />

poglądami czy wyobrażeniami<br />

na temat Boga, ale do poznania, w jaki<br />

sposób mówią o Bogu zaproszeni<br />

goście w swoich środowiskach. Mamy<br />

nadzieję, że takie spotkania będą<br />

dobrą okazją do wzajemnego ubogacenia<br />

się wiarą, a także inspiracją dla<br />

osób poszukujących Boga do wejścia<br />

na jej drogę.<br />

Pewne uzasadnienie podjęcia takiej<br />

inicjatywy podaje papież Benedykt<br />

XVI: „Współczesny świat potrzebuje<br />

dziś szczególnie wiarygodnego<br />

świadectwa tych, których umysły<br />

i serca oświecone są Słowem Bożym<br />

i zdolni są otworzyć serca i umysły<br />

tak wielu ludzi na pragnienie Boga<br />

i prawdziwego życia, które nie ma<br />

końca” (Porta fidei, 15). Wydaje się,<br />

że inicjatywa Ich Areopag wiary odpowiada<br />

na to pragnienie współczesnych<br />

ludzi, aby doświadczyć Boga<br />

i żyć w pełni.<br />

Pierwsze spotkanie w ramach<br />

projektu Ich Areopag wiary odbyło<br />

się już 20 grudnia 2012 roku w auli<br />

seminarium krakowskiego przy<br />

ul. Podzamcze 8. Specjalnym gościem<br />

była pani Katarzyna Łaniewska-Błaszczak,<br />

aktorka teatralna i filmowa.<br />

Znana młodym ludziom m.in.<br />

z roli babci Józi w serialu Plebania<br />

oraz z roli babci w katolickim programie<br />

telewizyjnym dla dzieci Ziarno,<br />

emitowanym przez TVP1. W trakcie<br />

rozmowy aktorka podkreślała, że<br />

wpływ na jej dojrzewanie do wiary<br />

miały dwie osoby: bł. ks. Jerzy Popiełuszko<br />

i bł. Jan Paweł <strong>II</strong>. Mówiła także<br />

o swoim dzieciństwie, wspominała<br />

lata związane z <strong>II</strong> wojną światową<br />

i stanem wojennym. W drugiej części<br />

obecni w auli usłyszeli perfekcyjnie<br />

przygotowaną przez gościa recytację<br />

poezji. Trzecią część spotkania<br />

stanowiły pytania od publiczności.<br />

Uczestnicy pytali m.in. o początki<br />

drogi aktorskiej, a także o doświadczenie<br />

wiary przy okazji współtworzenia<br />

serialu Plebania.<br />

Kolejne spotkania w ramach cyklu<br />

Ich Areopag wiary będą odbywały<br />

się raz w miesiącu. Szczegóły na plakatach<br />

oraz na www.upjp2.edu.pl i www.<br />

seminarium-krakow.pl.<br />

31

studenci<br />

Prezenter jest jak rozpędzony pociąg<br />

Relacja ze spotkania z Maciejem Orłosiem<br />

tekst: Marta Gorczowska<br />

zdjęcia: Karolina Twardosz<br />

W kolejnym już spotkaniu z cyklu Podsłuchaj<br />

mistrza. Radio Bonus zaprasza<br />

na… wziął udział popularny redaktor<br />

Maciej Orłoś, znany z programu informacyjnego<br />

TVP1 − Teleexpressu. Przybył<br />

w progi <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie 29 listopada<br />

2012 roku, a jego obecność wzbudziła<br />

spore zainteresowanie wśród studentów.<br />

Jak można było usłyszeć przed salą<br />

111 przy ulicy Franciszkańskiej 1,<br />

w której gromadzili się chętni „podsłuchiwacze”,<br />

wiele osób zdecydowało<br />

się na udział w wydarzeniu zupełnie<br />

spontanicznie. Kiedy zgromadzeni<br />

zajęli miejsca (siedzące i stojące!), głos<br />

zabrał ks. dr hab. Michał Drożdż, prof.<br />

UPJP<strong>II</strong> – dyrektor Instytutu Dziennikarstwa<br />

i Komunikacji Społecznej:<br />

„Bardzo się cieszę, że pan redaktor<br />

przyjął zaproszenie na studenckich<br />

warunkach”. Po tych słowach można<br />

było przejść do właściwej części programu<br />

– „podsłuchiwania”.<br />

Prowadzący: Monika Majerczyk<br />

i Przemysław Kielar – członkowie redakcji<br />

Radia Bonus, nie zwlekając,<br />

przeszli do dzieła. Na rozgrzewkę zapytali<br />

red. Orłosia o ulubioną bajkę<br />

z czasów dzieciństwa. Kolejne pytania<br />

już ściślej dotyczyły dziennikarskiej<br />

pracy i osobistych doświadczeń<br />

mistrza. Zapytany o początek swojej<br />

przygody z Telewizją Polską, redaktor<br />

odpowiedział po prostu: „Do telewizji<br />

trafiłem po znajomości... Nie<br />

tak dokładnie, ale Piotr Radziszewski<br />

zaproponował mi udział w przesłuchaniu.<br />

Powiedział, że w Teleexpresie<br />

potrzebują prezentera”. W rozmowie<br />

młodzi redaktorzy poruszyli również<br />

problem wpadek dziennikarskich na<br />

wizji, o czym szeroko wypowiedział<br />

się gość spotkania: „Jeśli [prezenter]<br />

się pomyli, to mija kilka sekund, zanim<br />

się zatrzyma. Taka jest uroda telewizji<br />

na żywo, nie ma możliwości<br />

poprawki, ponownego nagrania. Widzowie<br />

bardzo lubią wpadki, one są<br />

atrakcyjne. Jednak uważam, że w Teleexpressie,<br />

choć zdarzyły się pomyłki,<br />

to na tyle lat są to wyjątki”. Naturalnie<br />

prowadzący nie zapomnieli zapytać<br />

Macieja Orłosia o program, w którym<br />

pracuje od ponad dwudziestu lat.<br />

„Teleexpress jest fenomenem, i to nie<br />

tylko w skali kraju. Wyjątkowość tego<br />

programu informacyjnego polega na<br />

tym, że poza przekazywaniem newsów<br />

znajduje też czas na pozytywne<br />

wiadomości. A to bardzo ważne, pokazujemy,<br />

że można też mówić o wesołych<br />

sprawach” – wyjaśniał dziennikarz.<br />

Redaktor podzielił się z zebranymi<br />

własnymi przemyśleniami<br />

na temat dzisiejszej sytuacji mediów<br />

w Polsce: „Martwi mnie, że dominuje<br />

tabloidyzacja, pogoń za sensacją,<br />

a kurczy się przestrzeń dla tych<br />

poważniejszych mediów. […] W naszych<br />

mediach brakuje obiektywizmu,<br />

dziennikarze narzucają widzom<br />

swoje poglądy”.<br />

Rozmowę zakończyła seria pytań<br />

zadawanych przez słuchaczy. Podsumowując<br />

spotkanie, Maciej Orłoś<br />

podkreślił w charakterystycznym dla<br />

siebie stylu, że był to najdłuższy Teleexpress<br />

w jego życiu, co rozbawiło<br />

uczestników. Przecież zbliżała się godzina<br />

siedemnasta…<br />

X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd Doktorantów<br />

tekst: Wojciech Cichoń<br />

zdjęcia: Maria Cieślińska<br />

32<br />

W dniach 7−9 grudnia 2012 roku w Krakowie<br />

odbył się X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd<br />

Doktorantów i V<strong>II</strong> Zwyczajny Zjazd Delegatów<br />

Krajowej Reprezentacji Doktorantów.<br />

Pierwszego dnia odbyło się<br />

spotkanie sprawozdawcze Zarządu V<strong>II</strong><br />

Kadencji Krajowej Reprezentacji Doktorantów<br />

oraz zostało przeprowadzone<br />

głosowanie nad przyznaniem absolutorium<br />

Zarządowi i Komisji Rewizyjnej<br />

Krajowej Reprezentacji Doktorantów.<br />

W drugim dniu wybrane zostały nowe<br />

władze Krajowej Reprezentacji Doktorantów<br />

na kadencję 2013.<br />

Przewodniczącym został mgr Robert<br />

Kiliańczyk (Szkoła Główna Gospodarstwa<br />

Wiejskiego w Warszawie),<br />

a członkami zarządu: mgr Anna Mrozowska<br />

(<strong>Uniwersytet</strong> im. Adama Mickiewicza<br />

w Poznaniu), mgr Karina Nowak<br />

(Akademia Wychowania Fizycznego<br />

w Katowicach), mgr Damian<br />

Dudała (Dolnośląska Szkoła Wyższa),<br />

mgr Tomasz Marcin Wrona (<strong>Uniwersytet</strong><br />

Jagielloński), mgr Dominik Walczak<br />

(<strong>Uniwersytet</strong> Gdański) oraz mgr inż.<br />

Łukasz Adrian (Politechnika Łódzka).<br />

Nad działalnością Zarządu będzie czuwać<br />

nowo wybrana Komisja Rewizyjna<br />

w składzie: przewodniczący – mgr Wojciech<br />

Cichoń (<strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong> <strong>Jana</strong><br />

Pawła <strong>II</strong> w Krakowie), mgr Magdalena<br />

Michalik-Sztumska (Akademia <strong>Jana</strong>

Długosza w Częstochowie), mgr Jarosław<br />

Kłodziński (Akademia Wychowania<br />

Fizycznego i Sportu w Gdańsku),<br />

mgr inż. Bartłomiej Ferra (Politechnika<br />

Gdańska) oraz mgr inż. Paweł Maślak<br />

(Politechnika Wrocławska).<br />

Podczas pierwszego dnia obrad odbyła<br />

się gala wręczenia nagród w konkursie<br />

PRODOK 2012 – konkurs na najbardziej<br />

prodoktorancką uczelnię w Polsce.<br />

Zwycięzcą tegorocznej edycji został<br />

<strong>Uniwersytet</strong> Ekonomiczny w Poznaniu.<br />

Drugie miejsce zajęła Politechnika Wrocławska,<br />

a trzecie Politechnika Gdańska.<br />

Nasz <strong>Uniwersytet</strong> został sklasyfikowany<br />

na 27. miejscu (w zeszłorocznej edycji<br />

zajęliśmy 35. miejsce). Wyróżnienia<br />

wręczył Przewodniczący Konferencji<br />

Rektorów Akademickich Szkół Polskich<br />

prof. dr hab. Wiesław Banyś.<br />

Szczególnym wydarzeniem było<br />

wręczenie odznaczeń dla byłych działaczy<br />

Krajowej Reprezentacji Doktorantów.<br />

Ich trud na rzecz doktorantów został<br />

doceniony przez Zarząd Krajowej<br />

Reprezentacji Doktorantów.<br />

Organizatorem tegorocznego X<strong>II</strong>I<br />

Krajowego Zjazdu Doktorantów byli:<br />

<strong>Uniwersytet</strong> Jagielloński, Akademia<br />

Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika<br />

Krakowska, <strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong><br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie. Partnerami<br />

spotkania byli: Akademia Wychowania<br />

Fizycznego w Krakowie,<br />

Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut<br />

Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie,<br />

Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej<br />

PAN w Krakowie. Zjazd był<br />

wydarzeniem towarzyszącym XX-leciu<br />

Towarzystwa Doktorantów <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Jagiellońskiego – najstarszego samorządu<br />

doktorantów w Polsce. Uczestniczyło<br />

w nim 116 doktorantów z uczelni<br />

w Polsce oraz instytutów badawczych<br />

Polskiej Akademii Nauk.<br />

studenci<br />

Filozoficzny esej o prozaicznym życiu<br />

Akcja Biura ds. Osób Niepełnosprawnych UPJP<strong>II</strong><br />

tekst i zdjęcie: Małgorzata Zawadzka-Morawiecka<br />

W drugim z serii artykułów poświęconych<br />

osobom z niepełnosprawnością<br />

zajmiemy się problemem zaradności.<br />

Spróbujemy pokazać, jak powszechnie<br />

jest rozumiane to słowo i jakie niesie<br />

to ze sobą konsekwencje. Nie jest bowiem<br />

nowością stwierdzenie, że język<br />

kształtuje nasz sposób postrzegania<br />

rzeczywistości.<br />

„Zaradność” to cecha przypisywana<br />

często osobom młodym. Młodość<br />

kojarzy się z kreatywnością, umiejętnością<br />

odnalezienia się w nowych sytuacjach,<br />

wysoką komunikatywnością.<br />

Co więcej, już na studiach pojawia się<br />

wielokrotnie powtarzany slogan: „żeby<br />

odnaleźć się i dobrze prosperować<br />

na rynku pracy, trzeba być zaradnym,<br />

i to najlepiej jeszcze na studiach”. Zaradność<br />

kojarzy się z angażowaniem<br />

w działania, które mają przynieść korzyści<br />

w późniejszym życiu. A zatem<br />

zaradny może być ktoś młody, rzutki,<br />

zaangażowany, kompetentny, odpowiedzialny,<br />

ale z nutką finezji, lekkością<br />

myślenia, kreatywnością, przeznaczający<br />

wiele czasu na doskonalenie<br />

siebie, całkowicie poświęcający się<br />

powierzonemu zadaniu. Czyli tak jak<br />

zwykle – nieistniejący w rzeczywistości<br />

ideał.<br />

Człowiek w 100% spełniający te<br />

kryteria nie istnieje, a jeśli istnieje, to<br />

jest to wyjątek. Co z pozostałymi? Co<br />

z osobami starszymi, osobami z niepełnosprawnością<br />

czy choćby zwyczajnie<br />

– osobami niemającymi takiego<br />

przebojowego charakteru? Czy są<br />

one skazane na porażkę? Jeśli będziemy<br />

się koncentrowali tylko i wyłącznie<br />

na wymienionych wyżej cechach, to<br />

faktycznie wydaje się, że porażka jest<br />

nieunikniona. Ale wtedy musielibyśmy<br />

wykluczyć ponad połowę społeczeństwa.<br />

Czym zatem jest zaradność?<br />

Jak powinna być rozumiana?<br />

Zaradność to umiejętność radzenia<br />

sobie z tym, co stało się naszym<br />

udziałem: nieśmiałością, chorobami<br />

w starszym wieku, niepełnosprawnością.<br />

Miarą naszej zaradności są trudności,<br />

z jakimi przychodzi się nam<br />

borykać. Czasem przejawem zaradności<br />

może być wyjście z domu, wykorzystanie<br />

internetu, aby ułatwić sobie<br />

pierwszy kontakt z drugim człowiekiem,<br />

a czasem poproszenie kogoś<br />

o pomoc w zaniesieniu zakupów do<br />

domu. Zaradność zatem to nie posiadanie<br />

konkretnych cech, ale radzenie<br />

sobie z tym, co mamy i wykorzystanie<br />

potencjału, który w nas drzemie. A zatem,<br />

paradoksalnie, zaradnością jest<br />

nie tyle nieposiadanie wad, ile wiedza<br />

o nich i umiejętność rozwiązywania<br />

problemów w oparciu o tę wiedzę. Mało<br />

popularne stwierdzenie? Być może,<br />

ale wydaje się prawdziwe.<br />

33

)<br />

czytanie<br />

szef<br />

)<br />

Katarzyna Romanek<br />

redaktor językowy<br />

Zgłoś się do Kasi, jeśli chcesz wiedzieć,<br />

gdzie postawić kropkę…<br />

nad „i”. Ukończyła edytorstwo<br />

na Uniwersytecie Jagiellońskim,<br />

w Wydawnictwie Naukowym pracuje<br />

od półtora roku. Zawodowo<br />

czyta książki i nie tylko. Fanka<br />

zdrowego jedzenia, choć bardziej<br />

w teorii niż w praktyce.<br />

Janusz Poniewierski<br />

redaktor i korektor<br />

Sebastian Wojnowski<br />

dyrektor<br />

Kieruje wydawnictwem od listopada<br />

2011 roku. Ukończył<br />

teologię w <strong>Papieski</strong>ej Akademii<br />

Teologicznej w Krakowie.<br />

Od września 2012 uczestniczy<br />

w realizacji projektu współfinansowanego<br />

przez Unię Europejską.<br />

Maratończyk.<br />

Renata Komurka<br />

korektor<br />

Ma wykształcenie teologiczno-<br />

-filozoficzne (PAT i UJ) oraz administracyjne.<br />

W Wydawnictwie<br />

Naukowym od 5 lat zajmuje się<br />

tropieniem błędów w tekstach.<br />

Marzy o czasie na prywatną lekturę…<br />

Prywatnie: mężatka kolekcjonująca<br />

widoki dawnego<br />

Krakowa i kopie ukochanych<br />

ikon. Ceni u ludzi odpowiedzialność,<br />

rozwagę i pogodę ducha.<br />

Marta Jaszczuk<br />

redaktor techniczny<br />

Paulina<br />

Paduchowska<br />

samodzielny referent<br />

ds. rozliczeń<br />

Chcesz kupić, wydać, wysłać<br />

książkę? Rozlicz to z Pauliną!<br />

„Nasz człowiek w Simple’u”<br />

– od 1999 roku na uczelni, zajmuje<br />

się dokumentacją kosztów<br />

finansowania publikacji,<br />

sprzedażą, wysyłką egzemplarzy<br />

autorskich, redakcyjnych<br />

i obowiązkowych do bibliotek.<br />

Ukończyła WSZiB w Krakowie.<br />

Fanka kryminałów i thrillerów<br />

medycznych, prywatnie żona<br />

Wojtka i mama Bartka.<br />

Rafał Bober<br />

starszy referent ds. kolportażu<br />

Tegoroczny 40-latek, absolwent<br />

Wydziału Historii Kościoła PAT. Pół<br />

życia spędził na uczelni, w tym<br />

ostatnie 16 lat jako koordynator<br />

pracy w wydawnictwie. Negocjuje<br />

z drukarniami terminy i ceny, jest<br />

zaangażowany w promocję publikacji<br />

uczelnianych w księgarniach<br />

i na targach. Marzeniem życia Rafała<br />

i jego syna Karola jest osobiste<br />

spotkanie z Markiem Knopflerem<br />

(bo żona woli Rynkowskiego...).<br />

Lucyna Sterczewska<br />

operator DTP<br />

Z wykształcenia, zawodu i zamiłowania<br />

– edytor. W Wydawnictwie<br />

Naukowym pracuje<br />

od 2010 roku na stanowisku<br />

operatora DTP, a w języku<br />

powszechnym: składa książki<br />

i przygotowuje je do druku.<br />

Prywatnie mama Tosi. W wolnych<br />

chwilach zajmuje się<br />

układaniem listy tytułów książek,<br />

które zamierza przeczytać<br />

na emeryturze.<br />

biurokracja<br />

><br />

)<br />

><br />

><br />

Wydawnictwo<br />

Naukowe<br />

skład<br />

)<br />

kasa<br />

)<br />

><br />

><br />

)<br />

)<br />

W Wydawnictwie Naukowym<br />

pracuje od 2004 roku.<br />

Prywatnie: mąż, ojciec i dziadek.<br />

W czasie wolnym: katolicki<br />

publicysta, uczestnik<br />

dialogu chrześcijańsko-żydowskiego.<br />

Absolwentka edytorstwa na UJ, z UPJP<strong>II</strong> związana<br />

od 2011 roku. Zajmuje się złożeniem książki w spójną<br />

estetycznie całość (układa tekst w programie, wyszukuje<br />

pasujące czcionki, „czyści” grafikę i projektuje<br />

okładkę). Kocha stare graty i swojego męża. Czytuje<br />

literaturę fantasy i reanimuje stare meble. Marzy<br />

o tokarce i kącie, w którym mogłaby ją postawić.<br />

>

Studenci dziennikarstwa<br />

i komunikacji społecznej<br />

na krakowskim Kazimierzu<br />

studenci<br />

tekst: Olga Zgórniak<br />

zdjęcia: Aleksandra Garczyńska<br />

Jewish Community Centre, Synagoga Izaaka, Synagoga<br />

Stara i Żydowskie Muzeum Galicja – te miejsca odwiedzili<br />

studenci I roku studiów drugiego stopnia na kierunku<br />

dziennikarstwo i komunikacja społeczna w ramach studyjnego<br />

projektu Dialog międzyreligijny.<br />

Krakowski Kazimierz to miejsce szczególne – z założenia<br />

osobne miasto, które na przełomie XV i XVI wieku<br />

stało się największą gminą żydowską w Polsce. Obecnie<br />

to dzielnica Krakowa, gdzie zabytki i historyczne miejsca<br />

przeplatają się z nowoczesnymi budynkami, popularnymi<br />

klubami i knajpkami.<br />

rabin Boaz Pash i dyrektor JCC Jonathan Ornstein<br />

ka upamiętnia cudowne wydarzenie po poświęceniu świątyni<br />

(opisane w Księgach Machabejskich), gdy niewielka ilość<br />

oliwy paliła się przez osiem dni.<br />

Synagogę Starą zna każdy, kto choć raz uczestniczył<br />

w Festiwalu Kultury Żydowskiej. Do <strong>II</strong> wojny światowej<br />

synagoga pełniła funkcję ośrodka modlitewnego, religijnego,<br />

a także była miejscem, gdzie działała gmina żydowska.<br />

Obecnie jest tam Oddział Muzeum Historycznego Miasta<br />

Krakowa, którego wystawy dotyczą nie tylko judaizmu,<br />

ale i kultury żydowskiej, zwyczajów, a także historii Żydów<br />

w Polsce. Zdjęcia, które wiszą na ścianach muzeum, pokazują,<br />

jak wyglądało ich życie ponad 100 lat temu. Pracownik<br />

muzeum Piotr Figiela zaprezentował naszej grupie<br />

stroje żydowskie – tradycyjny modlitewny ubiór męski to<br />

tałes (szal modlitewny), jarmułka (nakrycie głowy) oraz<br />

teffilin (pudełka, w których znajdują się fragmenty Tory)<br />

przywiązywane długimi rzemykami do ciała – czoła i lewego<br />

ramienia, by słowo Boże było bliżej serca. Obejrzeliśmy<br />

również wystawę zatytułowaną Machabeusze sportu. Sport<br />

żydowski w Krakowie, której kuratorem jest wspomniany<br />

wcześniej Piotr Figiela. Ekspozycję podziwiać można<br />

od czerwca 2012 roku, kiedy to w Polsce rozpoczynały się<br />

Mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Dowiedzieliśmy się<br />

przy tej okazji, że pierwszym zdobywcą bramki dla reprezentacji<br />

Polski był piłkarz żydowskiego pochodzenia Józef<br />

Klotz z Krakowa. Miało to miejsce na meczu wyjazdowym<br />

w Göteborgu w 1922 roku.<br />

Ostatnim punktem na naszej trasie było Żydowskie Muzeum<br />

Galicja. Tam poznaliśmy historię placówki, a także wysłuchaliśmy<br />

kilku zdań na temat aktualnej działalności. Wystawa<br />

stała Śladami pamięci ukazuje ocalałe fragmenty kultury<br />

i dziedzictwa żydowskiego na terenie polskiej Galicji.<br />

Zdjęcia podzielono na kilka tematycznych sekcji, co zapewne<br />

ułatwiło obejrzenie sporej, ale bardzo ciekawej ekspozycji.<br />

Pobyt na krakowskim Kazimierzu przysporzył nam<br />

wielu wrażeń i wiadomości. Kolejny raz przekonaliśmy<br />

się, że miasto, w którym mieszkamy i studiujemy, wciąż<br />

warte jest odkrywania.<br />

Wizytę na Kazimierzu rozpoczęliśmy od JCC – Jewish<br />

Community Centre, czyli Centrum Społeczności Żydowskiej.<br />

Dyrektor Jonathan Ornstein przybliżył nam działalność<br />

Centrum, w którym spotykają się Żydzi mieszkający<br />

w Krakowie i w którym celebrują swoje święta. Placówka<br />

pełni też rolę edukacyjną. Zaskakujący jest fakt, że wciąż<br />

pojawiają się nowe osoby, które odnalazły żydowskie korzenie<br />

w swojej rodzinie i chcą poznać tę kulturę i społeczność.<br />

Rabin Boaz Pash tłumaczył, że nie wie, ilu Żydów<br />

mieszka obecnie w Krakowie, bo tak naprawdę nikt<br />

ich nie liczy. Byłoby to niezgodne z filozofią żydowską, bowiem<br />

każdy Żyd jest tak samo ważny, a liczyć można jedynie<br />

zwierzęta bądź rzeczy. W ten sposób rabin nawiązał do<br />

biblijnej historii, w której król Dawid odczuwał wyrzuty<br />

sumienia po policzeniu ludu żydowskiego, który miał być<br />

niezliczony (por. 2 Sm 24).<br />

Nasze zwiedzanie Kazimierza odbyliśmy w szczególnym<br />

dla Żydów czasie – w drugi dzień święta Chanuka. W Synagodze<br />

Izaaka od rabina Eleazara Gurary dowiedzieliśmy się,<br />

że to czas, gdy Żydzi dzielą się z innymi światłem, czyli radością<br />

i nadzieją. Symbolizuje to dziewięcioramienny świecznik<br />

– chanukija i co dzień zapalane na nim świece. Chanuprzed<br />

Starą Synagogą<br />

35

polecamy publikacje<br />

pod redakcją<br />

Józefa Mareckiego i Lucyny Rotter<br />

1<br />

Doświadczenie władzy, red. Józef Marecki, Lucyna Rotter, Kraków 2012<br />

ZNAK • SYMBOL • RYTUAŁ<br />

1<br />

Doświadczenie władzy<br />

Jest to pierwszy tom z serii Symbol − Znak − Rytuał, który jest efektem projektu badawczego podjętego<br />

przez uczonych różnych dziedzin i ośrodków nauki. Celem publikacji jest ukazanie złożoności<br />

społecznego przekazu semiologicznego w kulturze europejskiej. Istotą tego przedsięwzięcia jest<br />

analiza symboli z perspektywy różnych dziedzin nauki od pierwszych wieków chrześcijaństwa do<br />

propagandy XX wieku. Prezentowany tom jest poświęcony symbolowi władzy, rozumianemu zarówno<br />

w aspekcie politycznym, religijnym, jak i personalnym. Jest on przedstawiony z punktu widzenia<br />

nauk przyrodniczych, liturgiki, biblistyki, nauk społecznych, wersologii, kostiumologii, numizmatyki,<br />

ikonografii, historii XIX i XX wieku. Wśród zaprezentowanych artykułów znajdziemy między<br />

innymi przedstawiające temat propagandy władzy w polskiej numizmatyce w latach 1949−1989, idee<br />

stolicy Kijowskiej jako symbolu zwierzchności w Kościołach wschodnich tradycji bizantyjsko-ruskiej<br />

czy ubranie lub kostium jako formę manifestacji władzy.<br />

Renata Dulian<br />

Halina Ciach, Istota ludzka czy osoba ludzka. Krytyka bioetyki początków życia<br />

Petera Singera, Kraków 2013<br />

Obecne opracowanie – drugie w serii bioETYKA – poświęcone jest krytycznej analizie poglądów<br />

australijskiego filozofa Petera Singera, który zyskał sobie w ostatnich dziesiątkach lat olbrzymią sławę<br />

zwłaszcza w bioetycznym świecie anglosaskim. Pytanie zawarte w tytule: Istota ludzka czy osoba<br />

ludzka? ukazuje zasadniczy problem, wokół którego rozgrywa się cała analiza rozprawy: czy ludzki<br />

embrion od samego początku – tzn. od stadium zygoty – przynależy do osób gatunku Homo sapiens,<br />

czy też stopniowo się nią staje, osiągając pełnię swych praw w późniejszym okresie? Czy godność<br />

człowieka przypisana jest mu wewnętrznie, niejako automatycznie poprzez sam fakt poczęcia się, czy<br />

też nadana jest przez jakiś „autorytet” zewnętrzny, który dokonuje oceny, czy spełnia on już wszystkie<br />

wymagania „bycia osobą”. Zachęcamy do lektury pierwszego całościowego polskojęzycznego opracowania<br />

koncepcji bioetyki początków życia w ujęciu Petera Singera.<br />

ks. Andrzej Muszala<br />

pod redakcją<br />

Teresy<br />

Obolevitch<br />

Metafizyka a literatura w kulturze rosyjskiej, red. s. Teresa Obolevitch, Kraków 2012<br />

Metafizyka a literatura<br />

w kulturze rosyjskiej<br />

Метафизика и литература<br />

в русской культуре<br />

Metafizyka a literatura<br />

w kulturze rosyjskiej<br />

Метафизика и литература<br />

в русской культуре<br />

Publikacja zawiera referaty wygłoszone na międzynarodowej konferencji Metafizyka a literatura<br />

w kulturze rosyjskiej XIX i XX wieku, zorganizowanej przez Katedrę Metafizyki Wydziału Filozoficznego<br />

UPJP<strong>II</strong>. Uczeni z Polski, Rosji i Ukrainy przedstawili swoje badania, które ogniskowały się<br />

wokół tematów przekraczania granic literatury i metafizyki w kulturze rosyjskiej, filozofii literatury<br />

a filozofii w literaturze, analizy twórczości Fiodora Dostojewskiego jako największego metafizyka<br />

rosyjskiego, poszukiwania sacrum w metafizyce i literaturze rosyjskiej, a także problemu metafizyki<br />

i poezji w kontekście konfliktu czy współistnienia. W publikacji ukazano, iż teologia bizantyjska,<br />

a w szczególności palamizm, stanowiły główną inspirację dla filozofii rosyjskiej.<br />

Renata Dulian<br />

Powrót do źródeł. Metodologia i teologia w badaniach źródeł liturgicznych,<br />

red. ks. Janusz Mieczkowski, ks. Przemysław Nowakowski CM, Kraków 2012<br />

POWRÓT DO ŹRÓDEŁ<br />

Ad fontes liturgicos<br />

POWRÓT<br />

DO<br />

ŹRÓDEŁ<br />

1<br />

Ad fontes liturgicos to tytuł międzynarodowego sympozjum liturgicznego, które zostało zorganizowane<br />

przez Instytut Liturgiczny UPJP<strong>II</strong> przy współudziale Ukraińskiego Centrum Liturgicznego we Lwowie<br />

i Greckokatolickiego Wydziału Teologicznego <strong>Uniwersytet</strong>u Preszowskiego w Preszowie, na którym<br />

badacze reprezentujący różne tradycje liturgiczne z Polski, Ukrainy i Słowacji zaprezentowali wyniki<br />

swoich badań. Poświęcone było ono metodologii badań źródeł liturgicznych obrządku wschodniego<br />

i zachodniego. O. Marcel Mojzeš zauważył, że źródłem liturgii jest Boże działanie – actio Dei − z którego<br />

wypływała liturgia zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu. Aktualizacja doświadczenia actio Dei<br />

zostaje nam dana podczas każdej celebracji liturgicznej. Ostatecznym celem sięgania do źródeł powinno<br />

być odkrycie istoty liturgii, czyli właśnie actio Dei, samego działania Boga. Osobliwości i metodologię<br />

badań nad tekstami cyrylickimi, stanowiącymi źródło liturgii przedstawił Taras Szmańko, natomiast<br />

ks. Erwin Mateja zaprezentował badania ks. Wacława Schenka nad wrocławskimi rękopisami liturgicznymi,<br />

a Maksym Tymo ukazał bizantyjską hymnografię liturgiczną jako źródło teologiczne. To niektóre<br />

tematy podejmowane podczas tego sympozjum, zainteresowanych zachęcam do lektury.<br />

Renata Dulian

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!